plik:267.8 KB
Transkrypt
plik:267.8 KB
BIOTECHNOLOGIA 08.1 FILOZOFIA PRZYRODY 01, 30 W, 30 C 3 Prowadz>cy zajCcia: dr Marek Bieniasz 08.1 – 02 – 00 – A/01 Zaliczenie ABSTRAKT Przyroda jako przedmiot refleksji moralnej. Przyroda w kulturach chrzeWcijaMskich. Vredniowieczna myWl chrzeWcijaMska o przyrodzie. W>tki ekologiczne w renesansowej filozofii. Problematyka przyrody w filozofii nowocytnej. OWwieceniowa koncepcja czŽowieka i przyrody. Pogl>dy na przyrodC w filozofii XIX wieku. WspóŽczesna filozofia ekologiczna. Etyka ekologiczna jako dyscyplina badawcza. Vrodowisko naturalne jako przedmiot odpowiedzialnoWci czŽowieka. LITERATURA 1. Bonenberg M., Etyka Wrodowiskowa. ZaŽocenia i kierunki, Kraków 1992 2. Heller M., Filozofia Wwiata. Wybrane zagadnienia i kierunki filozofii przyrody, Kraków 1992 3. DCbowski J., Filozoficzne aródŽa refleksji ekologicznych, Olsztyn 1996 4. Ferry L., Nowy Žad ekologiczny. Drzewo, zwierzC i czŽowiek, Warszawa 1995 09.0 JBZYK ANGIELSKI 09.0 – 02 – 00 – A/02 02, 03, 04, 05, 120 C 9 Egzamin Lektorzy Studium JCzyków Obcych AJD w CzCstochowie ABSTRAKT Nauka jCzyka maj>ca na celu jego czynne opanowanie w mowie i piWmie ze szczególnym uwzglCdnieniem terminologii przedmiotu. 16.1 WYCHOWANIE FIZYCZNE 03, 04, 60 C 0 16.1 – 02 – 00 – A/03 Zaliczenie 11.3 PODSTAWY INFORMATYKI 02, 60 L 4 Prowadz>cy: dr Tomasz Girek 11.3 – 02 – 00 – A/04 Zaliczenie ABSTRAKT Budowa i zasada dziaŽania komputera. Podstawowe pojCcia informatyki. Oprogramowanie i system operacyjny. Oprogramowanie systemowe – system operacyjny MS DOS, nakŽadki systemowe. Oprogramowanie ucytkowe. System operacyjny Windows. Eksplorator Windows (operacje na zbiorach) – zaznaczanie plików lub folderów, tworzenie folderów, przenoszenie i kopiowanie plików lub folderów, usuwanie, zmiana nazwy plików i katalogów, tworzenie nowego pliku, formatowanie dyskietki. Edytor tekstów. MS WORD. Ogólna charakterystyka edytora. Opis podstawowych funkcji – uruchamianie edytora, ekran podstawowy, otwieranie istniej>cego dokumentu, tworzenie nowego dokumentu i zapisywanie go na dysk. Formatowanie tekstu. Wstawianie tabel, wstawianie grafiki. Tworzenie wzorów matematycznych – edytor równaM. Tworzenie wykresów. 4wiczenia praktyczne. MS EXCEL. Organizacja danych, szablony, arkusze w skoroszycie. ZawartoW5 komórek, formatowanie komórek, adresowanie komórek. FormuŽy i funkcje - operatory arytmetyczne i kolejnoW5 wykonywania dziaŽaM, obliczenia standardowe, funkcja sumuj>ca. Obiekty graficzne – umieszczanie w arkuszu obiektów graficznych, formatowanie obiektów. Wykresy – redagowanie i formatowanie wykresów, automatyczne przeksztaŽcanie wykresów, zwi>zek danych z wykresami. MS ACCESS. Ogólna charakterystyka. Co to jest baza danych? Tworzenie bazy danych. Opis podstawowych funkcji, tabela, formularze, raporty. Edytor grafiki chemicznej – ISIS Draw. Podstawowe informacje o programie ISIS Draw, tworzeniu rysunku obiektu chemicznego –Programowanie w jCzyku Pascal. Podstawowe informacje o programie. SkŽadnia programu, kompilator, zmienne, procedury, funkcje, pCtle, moduŽy. Podstawowe zagadnienia obliczeM numerycznych. Podstawy Internetu. Internetowy adres IP. WWW (World Wide Web) udostCpnianie informacji za pomoc> tzw. Ž>cz hipertekstowych, które Ž>cz> ze sob> dokumenty. Poczta elektroniczna. FTP (File Transfer Protokol). IRC (Internet Realy Chat) interaktywne rozmowy w sieci. Grupy dyskusyjne. Jak uzyska5 dostCp do Internetu przez TP S.A.? LITERATURA 1. Z. Kierzkowski, Elementy informatyki, PWN, Warszawa 1996 11.3 INFORMATYKA – PROGRAMY UbYTKOWE 05, 30 L 2 Prowadz>cy: dr Tomasz Girek 11.3 – 02 – 00 – A/05 Zaliczenie ABSTRAKT Vrodowisko Windows – narzCdzia integruj>ce, mechanizmy OLE, Wykorzystanie akcesoriów, Vrodowiska Windows - przenoszenie danych (Paintbrush, Write, Notatnik, Kalkulator, Kalendarz), Pakiet Microsoft Ofice 2000 - programy wchodz>ce w skŽad pakietu, Program Microsoft Power Point - zajCcia wstCpne, Power Point - Zasady tworzenia prezentacji naukowych. Power Point prosta prezentacja tekstowa. Microsoft Power Point - prezentacje multimedialne. Microsoft Power Point - integracja z Edytorem Microsoft Word. Microsoft Power Point - integracja z arkuszem kalkulacyjnym Excel. Microsoft Power Point integracja z programami graficznymi. Microsoft Power Point - zastosowanie plików audio i video w prezentacji multimedialnej. Pokaz prezentacji multimedialnych z wykorzystaniem projektora multimedialnego. LITERATURA 1. Praca Zbiorowa, Microsoft Office – 8 w 1 – krok po kroku, Warszawa 1999 2. Power Point 2002 krok po kroku, Read Me 2001 08.9 ETYKA 04, 15 W 1 08.9 – 02 – 00 – A/06 Zaliczenie ABSTRAKT Definicja etyki, gŽówne teorie etyczne, relacja etyki do innych nauk. elementy historii etyki: koncepcje Wredniowieczne, nowocytna refleksja etyczna wspóŽczesne koncepcje etyczne. Etyka normatywna a etyka opisowa. Etyka normatywna jako nauka moralnoWci. Podstawowe pojCcia moralne: prawda, dobro, sumienie, prawo naturalne. Dylemat moralny. Rozstrzyganie konfliktów moralnych. Uzasadnienie norm etycznych. LITERATURA 1. Brandt R.B., Etyka. Zagadnienia etyki normatywnej i metaetyki, PWN, Warszawa 1996 2. Vardy P., Grosch P., Etyka, Zysk i S-ka, PoznaM 1995 3. Maclntyre A., Krótka historia etyki, PWN, Warszawa 2002 4. Ricken F., Etyka ogólna, Antyk, KCty 2001 5. Singel P., Etyka praktyczna, KiW, Warszawa 2003 6. Filek J., Filozofia jako etyka, Znak, Kraków 2001 11.1 ELEMENTY MATEMATYKI WYbSZEJ 01, 02, 90 W, 60 C 12 Prowadz>cy: dr Tadeusz Kostrzewski 11.1 – 02 – 00 – B/07 Egzamin ABSTRAKT Elementy logiki i teorii mnogoWci. Liczby zespolone. Macierze i wyznaczniki. Ci>gi liczbowe. Szeregi liczbowe. Granica i ci>gŽoW5 funkcji. Pochodna funkcji. Zastosowanie pochodnej do badania przebiegu zmiennoWci funkcji. Funkcje wielu zmiennych. CaŽka nieoznaczona. CaŽka oznaczona Riemanna. Równania rócniczkowe zwyczajne. Równania rócniczkowe cz>stkowe. CaŽki podwójne i potrójne. CaŽki krzywoliniowe. CaŽki powierzchniowe. Funkcje analityczne. Elementy rachunku prawdopodobieMstwa i statystyki. PrzeksztaŽcenie Laplace’a LITERATURA. 1. G. M. Fihtenholz, Rachunek rócniczkowy i caŽkowy, T1, T2, T3, PWN Warszawa. 2. B. Gleigchgewicht, Algebra, PWN Warszawa. 3. K. KoŽodziej, Analiza matematyczna, PWN Warszawa. 4. K. Kuratowski, Rachunek rózniczkowy i caŽkowy. Funkcje jednej zmiennej. PWN Warszawa. 5. F. Leja, Rachunek rócniczkowy i caŽkowy, PWN Warszawa. 6. F. Leja, Funkcje zespolone, PWN Warszawa. 7. N. M. Matwiejew, Metody caŽkowania równaM rócniczkowych zwyczajnych, PWN Warszawa. 8. A, Mostowski, M. Stark, Elementy algebry wycszej, PWN Warszawa. 13.2 FIZYKA 01, 02, 30 W, 15 K, 30 L 7 Prowadz>cy: dr Zygmunt Olesik 13.2 – 02 – 00 – B/08 Egzamin ABSTRAKT Przedmiot, jCzyk i metodologia fizyki Klasyczna mechanika nierelatywistyczna. Kinematyka Dynamika. Zasady dynamiki, siŽa i moment siŽy, pCd i moment pCdu, masa i moment bezwŽadnoWci. UkŽady inercjalne, ukŽady nieinercjalne, siŽy bezwŽadnoWci, ruch ciaŽa o zmiennej masie. Praca, moc, energia. Zasada zachowania pCdu, momentu pCdu, energii mechanicznej. Zasady zachowania w mechanice, a ogólne wŽasnoWci czasu i przestrzeni. Inne zasady zachowania.OdziaŽywania grawitacyjne. Mechanika pŽynów. CiWnienie aero- i hydrostatyczne, prawo Pascala i Archimedesa. Klasyfikacja pŽynów i przepŽywów, Równanie ci>gŽoWci pŽynów. Termodynamika fenomenologiczna. Energia wewnCtrzna ukŽadu termodynamicznego. Zasady termodynamiki. Gaz doskonaŽy, gazy rzeczywiste. Entropia. Termodynamika statystyczna. Zjawiska transportu w gazach. Transport masy-dyfuzja. Transport energii - przewodnictwo cieplne. Transport pCdu - lepkoW5. Elektrostatyka. Prawo Coulomba, pole elektrostatyczne, parametry pola. Dipol elektryczny. Prawo Gaussa .PojemnoW5 elektryczna przewodnika, energia pola elektrycznego, Ž>czenie kondensatorów. Mechanizmy polaryzacji elektrycznej w dielektrykach, substancje niepolarne, dielektryki polarne. Pr>d elektryczny. Prawa pr>du elektrycznego staŽego, prawo Ohma, prawa Kirchhoffa. Praca pr>du elektrycznego, Magnetyzm, indukcja magnetyczna OddziaŽywanie pola magnetycznego na przewodnik z pr>dem, siŽa elektrodynamiczna. Prawo Ampera, prawo Biota-Sawarta. Ruch cz>stek naŽadowanych w polu magnetycznym, siŽa Lorentza. Zjawisko indukcji elektromagnetycznej, prawo Faraday'a. Magnetyczne wŽasnoWci materii. Równania Maxwella. Drgania i fale. Optyka. Drgania harmoniczne proste. Drgania tŽumione i wymuszone rezonans. IndukcyjnoW5 i pojemnoW5 w obwodzie pr>du przemiennego. Równanie fali akustycznej, elementy akustyki. Zjawiska falowe: odbicie fal, zaŽamanie, dyfrakcja, interferencja, polaryzacja ,fale stoj>ce. Zasada Fermata i Huygensa. Przyrz>dy optyczne. Elementy mechaniki kwantowej. Prawa promieniowania cieplnego. Zjawisko fotoelektryczne. Zjawisko Comptona. Dualizm korpuskularno-falowy, hipoteza de Broglie'a. Promieniowanie rentgenowskie. Elementy fizyki j>drowej. Model atomu wodoru wg Bohra, postulaty Bohra, wady teorii Bohra. WŽasnoWci j>der atomowych, skŽad j>dra atomowego, rozmiary j>dra atomowego, masa j>dra atomowego. Energia wi>zania-niedobór masy, siŽy j>drowe. Przemiany j>drowe, prawo rozpadu promieniotwórczego. Reakcje j>drowe. OddziaŽywanie promieniowania j>drowego z materi>. Detekcja promieniowania j>drowego. Literatura: 1. 2. 3. 4. 5. J. W. Kane, M. M. Sternheim, Fizyka dla przyrodników t. I- III, PWN, W- wa 1988 D. Holliday, R. Resnick, Fizyka 1.1- II, PWN W- wa 1994 W. Bolton, Zarys fizyki, PWN, W- wa 1995 Wróblewski, J. Zakrzewski, WstCp do fizyki, PWN, W- wa 1995 W. Bogusz, J. Grabarczyk, F. Krok, Podstawy fizyki, Oficyna Wyd. Politechniki Warszawskiej 6. J. Orear, Fizyka, t.I-O, WNT, W-wa 1993 7. A. Piekara, Mechanika ogólna, PWN W-wa 1973 8. J. Massalski, M. Massalska, Fizyka dla incynierów, WNT, W-wa 1975 13.3 CHEMIA OGÓLNA 01, 45 W, 30 K, 45 L 11 dr K. GieŽzak-Ko5win 13.3 – 02 – 00 – B/09 Egzamin ABSTRAKT Podstawowe pojCcia z budowy materii: pojCcia atomu, cz>steczki, liczby atomowej, masowej, masy atomowej, pierwiastka, j>dro atomowe, nukleony jako podstawowe skŽadniki j>dra atomowego, izotopy, izotony i izobary, itp. Budowa atomu wedŽug wspóŽczesnej wiedzy; równanie Schrödingera, liczby kwantowe, reguŽa Hunda i zakaz Pauliego. Symbolika pierwiastków i zwi>zków chemicznych, ich nazewnictwo tradycyjne i systematyczne, podziaŽ zwi>zków chemicznych. Budowa ukŽadu okresowego pierwiastków, konfiguracje elektronowe pierwiastków, prawo okresowoWci, grupy gŽówne pierwiastków, grupy poboczne, okresowa zmiana wŽasnoWci pierwiastków. Modele wi>zaM chemicznych, elektroujemnoW5 pierwiastków a wi>zanie chemiczne, geometria nakŽadania siC orbitali atomowych i orbitali hybrydyzowanych, sieci jonowe i cykl Borna-Habera; wi>zanie kowalencyjne 伊i - teoria orbitali molekularnych, orbitale wi>c>ce i antywi>c>ce w cz>steczkach homo- i heteroatomowych. Polaryzacja wi>zania kowalencyjnego; wi>zanie koordynacyjne. OddziaŽywania miCdzycz>steczkowe. Wi>zanie wodorowe i ich znaczenie w przyrodzie, stan gazowy: prawa gazowe; gaz rzeczywisty; wŽaWciwoWci tego stanu, równanie stanu gazu doskonaŽego i rzeczywistego, izotermy gazu rzeczywistego – stan krytyczny, dyfuzja i efuzja, stan koloidalny, stan plazmy.. Stany materii, istota siŽ van der Waalsa, napiCcie powierzchniowe, lepkoW5, Przemiany fazowe, reguŽa faz Gibbsa, diagram fazowy wody. Roztwory i ich wŽasnoWci. Reakcje chemiczne, równania reakcji, definicje kwasów i zasad, reakcje utleniania i redukcji. Równowagi kwasowo- zasadowe: pH, dysocjacja jonowa, hydroliza, roztwory buforowe, reakcje kwas-zasada. Równowagi w roztworach elektrolitów, przewodnictwo, stopieM i staŽa równowagi, prawo rozcieMczeM Ostwalda. Równowagi roztwór-osad: iloczyn rozpuszczalnoWci, rozpuszczalnoW5, chemia koloidów, dyfuzja i osmoza. Zwi>zki koordynacyjne i ich zastosowanie w analizie chemicznej, trwaŽoW5 kompleksów, teorie wi>zania metal-ligand. Chemia metali przejWciowych: wŽasnoWci pierwiastków d-elektronowych, kinetyka i mechanizm reakcji kompleksowania; udziaŽ metali w procesach cyciowych organizmów. Kinetyka, równania kinetyczne, rz>d reakcji, czas poŽówkowy, kataliza, zalecnoW5 szybkoWci reakcji od temperatury, szybkoW5 reakcji, równowagi. Statyka chemiczna, efekty cieplne reakcji chemicznych, samorzutnoW5 reakcji chemicznych, powi>zanie G0 ze staŽ> równowagi, reguŽa przekory Le Chateliera-Brauna. Elektrochemia, praca ogniw galwanicznych, SEM, szereg napiCciowy, moc utleniacza/reduktora, równanie Nernsta a potencjaŽ elektrody, elektroliza, wspóŽczesne ogniwa i akumulatory. Nieorganiczne zwi>zki cykliczne, klatkowe, klastery i polimery: mechanizmy tworzenia takich poŽ>czeM, wŽasnoWci chemiczne i fizyczne. LITERATURA 1. A. BielaMski, Podstawy chemii nieorganicznej, PWN, Warszawa 2002 2. A. F. Williams, Chemia nieorganiczna. Podstawy teoretyczne, PWN, Warszawa 1986 3. Chemia nieorganiczna, Praca zbiorowa pod red. L. Kolditza, PWN, Warszawa 1994 4. F. A. Cotton, G. Wilkinson, P.L. Gaus, Chemia nieorganiczna, PWN, Warszawa, 1995 5. L. Pajdowski, Chemia ogólna, PWN, Warszawa 1999 6. M. J. Sienko, R. A. Plane, Chemia. Podstawy i zastosowania, WNT, Warszawa 2002 7. R. SoŽoniewicz, Obliczenia z chemii ogólnej i nieorganicznej, Wydawnictwo PŸ, Ÿóda 1993 8. A. Vliwa, Obliczenia chemiczne, PWN, PoznaM 1987 9. J.D. Lee, ZwiCzŽa chemia nieorganiczna, PWN, Warszawa 1999 13.1 PODSTAWY BIOLOGII 01, 30 W, 30 L 5 Prowadz>cy: dr hab. Adam Opolski, prof. AJD 13.1 – 02 – 00 – B/10 Egzamin ABSTRAKT: Biologia jako dziedzina nauk przyrodniczych. Definicja cycia. Cechy organizmów cywych. Poziomy organizacji cycia. Przedmiot badaM rócnych dziedzin biologii. Nauki pokrewne. SkŽad chemiczny organizmów. Pierwiastki biogenne, zwi>zki budulcowe i energetyczne, mikro- i makroelementy, rola wody, witaminy. Komórka jako samodzielny organizm lub jego jednostka strukturalna. Organizmy pro- i eukariotyczne. Komórka roWlinna i zwierzCca. Budowa komórki. Cechy komórki nowotworowej. PodziaŽ komórki. Mitoza i mejoza. Budowa i funkcje j>dra komórkowego. Cykl komórkowy. Metodyka badania cyklu komórkowego. Struktura genów i chromosomów. Replikacja, transkrypcja, translacja. Mutacje i czynniki mutagenne. Ogólne zasady dziedziczenia cech. Prawa Mendla. Rola zaburzeM genetycznych w rozwoju chorób nowotworowych. Systematyka. Nicsze organizmy roWlinne – glony, grzyby, porosty, komplikacja organizacji komórkowej (komórka, agregacja, kolonia, plecha). Mszaki i paprotniki. Bakterie, wirusy, bakteriofagi. Budowa, cechy charakterystyczne, rola w biocenozie. Budowa, wzrost i rócnicowanie siC roWlin nasiennych. Hormony roWlinne a reakcje roWlin. CiaŽo zwierzCcia. ZwierzCta bezkrCgowe i krCgowce. Tkanki. Ekologia i geografia cycia. Ekologia populacji. Ekosystemy i ekosfera. CzŽowiek i Wrodowisko. Ewolucja. Teoria Darwina. Ewolucja Homo Sapiens. LITERATURA 1. Solomon E.P., Berg L.R., Martin D.W., Villee C.A., 1996 Biologia. Multico 2. Alberts B., Bray D., Johnson A., I In. 1999 Podstawy Biologii Komórki 3. Dzik J., 1997. Dzieje bycia Na Ziemi. Pwn 4. Jurd R.D. 1999 Biologia Zwierz>t. Pwn 5. Rajski A. 1991 Zoologia. CzCW5 Ogólna. Pwn 6. Rajski A. 1991 Zoologia. CzCW5 Systematyczna. Pwn 7. Szarski H., 1998 Historia Zwierz>t KrCgowych. Pwn 8. Szwejkowska A., Szwejkowski J., 2002 Botanika I, Ii. Pwn 9. UmiMski T. Ekologia – Vrodowisko – Przyroda. Wsip 10. Kay I., 2001 Wprowadzenie Do Fizjologii Zwierz>t. Pwn 11. Krzanowska H., Ÿomnicki A., RafiMski J., Szarski H., Szymura J.M., 1991 I Wyd. Póaniejsze Zarys Mechanizmów Ewolucji. Pwn 12. Lack A.J, Evans D.E., 2003 Biologia RoWlin. Pwn 13. Szlegel H.G. 1996 Mikrobiologia Ogólna. Pwn 13.3 CHEMIA ANALITYCZNA 13.3 – 02 – 00 – B/11 02, 30 W, 45 L 7 studia dzienne Egzamin dr Janusz KapuWniak ABSTRAKT Przedmiot chemii analitycznej. Chemia analityczna a analiza chemiczna. Rodzaje informacji analitycznych, kryteria podziaŽu i wyboru metod. Podstawowe pojCcia chemii analitycznej: próbka, sygnaŽ, metoda analityczna, proces analityczny. Podstawowe etapy procesu analitycznego. Teoria i praktyka pobierania próbek do analizy ze szczególnym uwzglCdnieniem próbek materiaŽu biologicznego. Przygotowanie reprezentatywnej próbki analitycznej. Metody przeprowadzania skŽadników do roztworu (rozpuszczanie, roztwarzanie, mineralizacja). Metody rozdziaŽu i zagCszczania analitu. Eliminacja i maskowanie substancji przeszkadzaj>cych. Charakterystyka metody analitycznej. `ródŽa i rodzaje bŽCdów w analizie chemicznej. Statystyczne opracowanie wyników analizy. Kryteria odrzucania wyników w>tpliwych. Zasady przedstawiania wyników analizy. Problemy analizy Wladów. Zasady przechowywania próbek w warunkach zapewniaj>cych trwaŽoW5 oznaczanych skŽadników, aródŽa zanieczyszczenia próbek na etapach ich przygotowania do koMcowej detekcji i sposoby ich unikniCcia. Najnowsze rozwi>zania zmierzaj>ce do zapewnienia odpowiedniej jakoWci procesowi analitycznemu: stosowanie certyfikowanych materiaŽów odniesienia, walidacja metod, akredytacja laboratoriów analitycznych. Wprowadzenie do analizy jakoWciowej. PodziaŽ kationów i anionów na grupy analityczne, odczynniki grupowe. Reakcje specyficzne, selektywne, charakterystyczne. Rozdzielanie i identyfikacja wybranych kationów o znaczeniu biologicznym. Analiza jakoWciowa wybranych anionów. Klasyfikacja metod analizy iloWciowej. Podstawy analizy wagowej (grawimetrycznej). Analiza miareczkowa (objCtoWciowa). Zasady analizy miareczkowej. Podstawowe pojCcia: miano roztworu, nastawianie miana, substancja podstawowa, punkt równowacnikowy (PR) i punkt koMcowy (PK) miareczkowania. Klasyfikacja metod miareczkowych – podziaŽ wg: typu reakcji zachodz>cej podczas miareczkowania (reakcje kwas – zasada – alkacymetria, reakcje redoks – redoksometria, reakcje komleksowania – kompleksometria, reakcje str>ceniowe – precypitometria); sposobu indykacji punktu równowacnikowego (indykacja wizualna, indykacja z wykorzystaniem metod instrumentalnych); sposobu przeprowadzania miareczkowania (miareczkowanie bezpoWrednie, miareczkowanie odwrotne, miareczkowanie poWrednie). Wykorzystanie chemii analitycznej w analizie materiaŽu biologicznego, preparatów farmaceutycznych, cywnoWci i próbek Wrodowiskowych. LITERATURA 1. J. Minczewski, Z. Marczenko, Chemia analityczna. T1 i 2, PWN, Warszawa 2004 2. T. Lipiec, Z. Szmal, Chemia analityczna z elementami analizy instrumentalnej, PZWL, Warszawa 1996 3. R. Kocjan, Chemia analityczna. T.1, PZWL, Warszawa 2002 4. A. Hulanicki, WspóŽczesna chemia analityczna. Wybrane zagadnienia, PWN, Warszawa 2001 5. Z. Galus, 4wiczenia rachunkowe z chemii analitycznej, PWN, Warszawa 2004 6. M. WesoŽowski, K. Szefer, D. Zimna, Zbiór zadaM z analizy chemicznej, WNT, Warszawa 2002 7. A. CygaMski, B. PtaszyMski, J. Krystek, Obliczenia w chemii analitycznej, WNT, Warszawa 2004 13.4 MIKROBIOLOGIA 13.4 – 02 – 00 – B/12 02, 30 W, 30 L 6 Egzamin Prowadz>cy: dr hab. Jerzy Pacha, prof. AJD ABSTRAKT Dzieje mikrobiologii. WspóŽczesna systematyka mikroorganizmów. Morfologia i cytologia bakterii. Fizjologia bakterii. Genetyka bakterii. Podstawy mikologii Podstawy wirusologii. Charakterystyka promieniowców. Mikroorganizmy jako czynniki etiologiczne chorób. Gleba, woda i powietrze jako Wrodowisko bytowania mikroorganizmów. UdziaŽ mikroorganizmów w kr>ceniu materii i energii w przyrodzie. RozkŽad biopolimerów naturalnych w glebie. Przemiany zwi>zków azotu, fosforu, siarki i celaza w Wrodowisku naturalnym. Wybrane zagadnienia wykorzystania mikroorganizmów w praktyce. Wzajemne stosunki miCdzy mikroorganizmami w biocenozie oraz mikroorganizmami, a organizmami wycszymi. Naturalna flora przecuwaczy i trzody chlewnej. Klasyczna i molekularna diagnostyka mikroorganizmów. LITERATURA 1. S. Schlegel „Mikrobiologia ogólna”, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000 2. G. Virella „Mikrobiologia i choroby zakaane”, Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, WrocŽaw 3. J. Nicklin, K. Graeme-Cook, T. Paget, R. Killington „Krótkie wykŽady. Mikrobiologia”, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2000 13.2 BIOFIZYKA 02, 15 W, 30 L 3 Prowadz>cy: dr Jacek W>sik 13.2 – 02 – 00 – B/13 zaliczenie ABSTRAKT WstCp, co to jest biofizyka, czym siC zajmuje? Fizyczne podstawy procesów biologicznych, a w szczególnoWci wytwarzania i magazynowania energii, odbioru, kodowania i przekazywania informacji w ukŽadzie nerwowym, transportu masy w roWlinach i zwierzCtach, sterowania i homeostazy w organizmie. Zjawiska stochastyczne na poziomie molekularnym. Ogólne wŽaWciwoWci cywych komórek jako ukŽadów fizycznych. `ródŽa energii, zucytkowanie energii. Transport membranowy. Transport bierny i aktywny: pompy jonowe. Elektrofizjologia komórki. PotencjaŽy spoczynkowe i czynnoWciowe. Metody badaM biopotencjaŽów. Dyfuzja. Prawo Ficka, wspóŽczynnik dyfuzji, elektrodyfuzja – równowaga Nersta. Osmoza, ciWnienie osmotyczne. Podstawy termodynamiki nierównowagowej. Elementy biomechaniki, dynamika punktu materialnego i ukŽadu punktów. Obwód kr>cenia krwi, równanie hydrostatyki, ciecz idealna. Hydrodynamiczne równanie ci>gŽoWci. Równanie Eulera, Naviera-Stokesa, Ciecz lepka – wspóŽczynnik lepkoWci. Równanie Bernulliego, strumieM objCtoWciowy, ciecz nieWciWliwa. Biofizyczne wŽaWciwoWci komórek i tkanek. - Tkanka nerwowa, komórka nerwowa, potencjaŽ czynnoWciowy, komórki receptorowe. Tkanka miCWniowa. Oko, wady. Ucho, fale akustyczne. Nowoczesne urz>dzenia medyczne dziaŽaj>ce na bazie zjawisk fizycznych. Pole elektryczne, magnetyczne, elektromagnetyczne. J>dro atomowe i cz>stki elementarne. WpŽyw wybranych czynników fizycznych na cywe organizmy i Wrodowisko. Wybrane metody fizyczne badania organizmów i procesów biologicznych. LITERATURA 1. M. Bryszewska, W.Leyko, Biofizyka dla biologów, PZWL, Warszawa 1997 2. Pilawski, Podstawy biofizyki 3. Jaroszyk, Biofizyka – PodrCcznik dla studentów, PZWL, Warszawa 2001 13.3 ANALIZA INSTRUMENTALNA 03, 15 W, 45 L 3 dr hab. Witold Kowalski, prof. AJD 13.3 – 02 – 00 – B/14 Zaliczenie ABSTRAKT Opis i klasyfikacja metod instrumentalnych. Metodologia: kalibracja, interferencja, selektywnoW5, dokŽadnoW5, precyzja. Metody spektroskopowe. Widma absorpcyjne i emisyjne, prawa absorpcji. Zastosowania analityczne spektroskopii: elektronowej absorpcyjnej i emisyjnej, oscylacyjnej, Ramana, rezonansu j>drowego i elektronowego, promieniowania rentgenowskiego, absorpcji atomowej oraz spektrometrii mas. Elektrochemia: metody polarograficzne i woltamperometryczne, potencjometria, oscylometria, kulometria, konduktometria. Zastosowanie elektrod jonoselektywnych. Przegl>d technik chromatograficznych, elektrochromatograficznych, techniki elektroforetyczne i elektrokinetyczne; elektroforeza celowa. SprzCganie metod chromatograficznych ze spektroskopowymi. LITERATURA 1. W. Szczepaniak, Metody instrumentalne w analizie chemicznej, PWN, Warszawa 2004 2. J. Minczewski, Z. Marczenko, Chemia analityczna T. III, PWN, Warszawa 1996 3. R. Kocjan, Chemia analityczna. PodrCcznik dla studentów. Tom I i II, , Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2004 4. D. Kealey, P. J. Haines, Chemia analityczna – Krótkie wyklady, PWN, Warszawa 2005 5. Poradnik chemika analityka. Tom II. Analiza instrumentalna. Praca zbiorowa, Warszawa 1998 13.6 BIOCHEMIA 03, 45 W, 45 L 7 dr hab. Marek Kowalczuk, prof. AJD 13.6 – 02 – 00 – B/15 Egzamin ABSTRAKT Przedmiot biochemii, stanowisko biochemii wWród nauk przyrodniczych. Budowa i funkcje biochemiczne komórki, problem biologii molekularnej. PojCcie makromolekuŽ. Aminokwasy, peptydy, polipeptydy i biaŽka (budowa i klasyfikacja aminokwasów, punkt izoelektryczny, wi>zania peptydowe, struktura- I, II, III-rzCdowa, wycsze struktury biaŽek, helisy lewo- i prawoskrCtne, fizyczne i chemiczne wŽaWciwoWci biaŽek, klasyfikacja biaŽek). Kolagen. Metody syntezy polipeptydów. Enzymy (nazewnictwo i systematyka enzymów, obnicenie energii aktywacji przez enzym, czCW5 biaŽkowa enzymu, koenzymy). Kinetyka reakcji enzymatycznych (specyficznoW5 i mechanizm dziaŽania enzymów). Regulacja katalizy enzymatycznej. Kwasy nukleinowe i ich funkcje (elementy strukturalne kwasów nukleinowych, podwójna helisa DNA, wŽaWciwoWci i biosynteza DNA i RNA). Metody syntezy polinukleotydów, metoda PCR w syntezie DNA. WCglowodany – struktura i funkcje (mono-, di- i polisacharydy). Kwasy tejchojowe. Metody syntezy polisacharydów. Kwasy tŽuszczowe i lipidy (struktura, podstawowe funkcje). Budowa i funkcje bŽon biologicznych, transport metabolitów. Formy i przepŽyw energii. Metabolizm energetyczny, regulacja podstawowych szlaków metabolicznych. Fotosynteza jako podstawowe aródŽo energii i powstawania zwi>zków organicznych (struktura chloroplastów, funkcje chlorofilów jako systemów absorbcji WwiatŽa, fosforylacja fotosyntetyczna cykliczna i niecykliczna, wi>zanie CO2, regeneracja, fotosynteza typu Hatcha i Slacka). Zasadnicze przemiany aminokwasów i biaŽek (synteza aminokwasów, koMcowe azotowe produkty przemiany aminokwasów i biaŽek, biosynteza mocznika). Enzymy a przemiany cukrów (transglikozydacja, fosforoliza, cykl pentozofosforanowy). Mechanizm procesu glikolizy. Cykl kwasów trikarboksylowych. Utlenianie biologiczne (ŽaMcuch oddechowy, bilans caŽkowitego spalenia glukozy). Enzymy a przemiana tŽuszczów (mechanizm biosyntezy kwasów tŽuszczowych nasyconych i nienasyconych, biosynteza acylogliceroli, biosynteza tŽuszczów zŽoconych). RozkŽad tŽuszczów, hydroliza ( oksydacja kwasów tŽuszczowych, centralne drogi przemian, mŽyn metaboliczny). Rola witamin w regulacji podstawowych procesów fizjologicznych. LITERATURA L. Stryer, Biochemia, PWN, Warszawa, 1986. K. Kulka, A. Rejowski, Biochemia, Wyd. ART. Olsztyn, 1998. R.K. Murray, D.K. Granner, P.A. Mayes, V.W. Rodwell, Biochemia Harpera, PZWL, Warszawa, 1995. B.D. Hames, N.M. Hooper, Biochemia, PWN, Warszawa, 2002. A.L. Lehninger, Biochemia. Molekularne podstawy struktury i funkcji komórki, PWRiL, Warszawa. J. K>czkowski, Podstawy biochemii, PWN-T, Warszawa. 13.4 GENETYKA 03, 15 W, 30 L 5 Prowadz>cy: dr Maria Kucharska 13.4 – 02 – 00 – B/16 Egzamin ABSTRAKT DziaŽy genetyki, podstawowe pojCcia genetyczne. Ogólne zasady przekazywania informacji genetycznej. Podstawowe stosunki liczbowe dla rozszczepieM mendlowskich, niezalecne dziedziczenie cech niesprzCconych. Mitoza i mejoza, mejotyczne uwarunkowanie praw Mendla. Zjawiska genetyczne w hodowli roWlin i zwierz>t. Modyfikacje podstawowych stosunków mendlowskich wynikaj>ce ze wspóŽdziaŽania genów, kodominacja, komplementacja, epistaza. Geny letalne, efekt plejotropowy, cechy sprzCcone z pŽci>, dziedziczenie cech iloWciowych. Poliploidy. Techniki stosowane w genetyce i hodowli. Krzycowanie, krzycowanie wsteczne, statystyczna ocena wyników. SprzCcenia genów, mapy genetyczne, mapowanie genów przy pomocy krzycówek dwu i trzypunktowych. OkreWlanie grup sprzCceM, aneuploidy. `ródŽa zmiennoWci genetycznej. Mutacje spontaniczne i indukowane. Mutacje genowe, chromosomowe (inwersje i translokacje) i genomowe. Genetyka populacji, prawo Hardy’ego –Weinberga. Czynniki naruszaj>ce równowagC genetyczn> populacji. LITERATURA 1. T. A. Brown Genomy. TŽum. Zbiorowe pod red. P. WCgleMskiego, PWN Warszawa 2002 2. P. C. Winter, G. I. Hickey, H. L. Fletcher Genetyka. Krótkie wykŽady. TŽum. Zbiorowe pod red. J Augustyniaka i W. Prusa-GŽwackiego, PWN Warszawa 2002 13.1 BIOLOGIA KOMÓRKI 03, 30 W, 15 L 5 dr hab. Piotr KuWnierczyk, prof. AJD 13.1 – 02 – 00 – B/17 Egzamin ABSTRAKT Historia badaM nad komórk>. Komórka prokanotyczna. Komórka eukariotyczna. Rozmiary komórek pro- i eukariotycznych. Budowa komórki. SkŽadniki komórki: biaŽka, lipidy, wCglowodany, kwasy nukieinowe. Kod genetyczny. BŽona komórkowa, Wciana komórkowa. Cytoplazma. Organelle komórkowe. KanaŽy bŽonowe. Synteza biaŽka. Transport biaŽek w komórce: kotranslacyjny i potranslacyjny. Organelle szlaku sekrecyjnego. Translokon. Cz>steczki uczestnicz>ce w transporcie biaŽek. Kierowanie biaŽek do przedziaŽów komórkowych przez sekwencje sygnaŽowe. Kierowanie transportu biaŽek przez sygnaŽy sortuj>ce. Endocytoza, jej rodzaje i rola. Transkrypcja i translacja u prokariota i eukariota. J>dro komórkowe: otoczka j>drowa, nukleoplazma i j>derko. Pory j>drowe, transport do i z j>dra przez pory. SygnaŽy lokalizacji j>drowej i sygnaŽy eksportu j>drowego SkŽadanie i eksport podjednostek rybosomu. Pochodzenie j>dra. Budowa kwasów nukleinowych. Struktura chromosomów. Cykl komórkowy. PodziaŽ komórki prokariotycznej. PodziaŽ komórki eukariotycznej: mitoza. Fazy mitozy. Kariokineza i cytokineza. Rozmnacanie bezpŽciowe i pŽciowe. PodziaŽ redukcyjny (mejoza), fazy mejozy. Mocliwa liczba kombinacji chromosomów w gametach. Aberraae chromosomowe. Szkielet komórkowy (cytoszkielet): mikrotubule, filamenty poWrednie i mikrofilamenty (filamenty aktynowe) - ich budowa i funkcje. Mitochondria. Plastydy. Dziedziczenie pozaj>drowe. Priony. Budowa bŽony komórkowej, mikrodomeny lipidowe, receptory bŽonowe. Rola mikrodomen i receptorów w pobudzaniu komórki. Szlaki sygnaŽowe. Regulacja ekspresji genów. Apoptoza i nekroza. Nowotwory Vciana komórki roWlinnej. Komunikacja miCdzy komórkami. PrzeciwciaŽa monoklonalne. Incynieria genetyczna. Terapia genowa. Etyczne problemy biologii: rasizm, eugenika, dopuszczalnoW5 doWwiadczeM na zwierzCtach i na ludziach, roWliny i zwierzCta transgeniczne, klonowanie zwierz>t i ludzi. Techniki badawcze w biologii komórki. LITERATURA 1. B. Alberts, D. Bray, A. Johnson, J. Lewis, M. Raft, K. Roberts, P. Walter, Podstawy biologii komórki, wprowadzenie do biologii molekularnej, PWN, Warszawa 1999 2. J. S. Szopa, Biologia i incynieria komórki – laboratorium, Politechnika Ÿódzka, Ÿóda 1994 3. L. Szablewski, Biologia komórki, Oficyna Wyd. Politechniki Warszawskiej, Warszawa 1996 13.3 CHEMIA ORGANICZNA 03, 45 W, 15 K, 45 L 8 Prowadz>cy: dr hab. Piotr BaŽczewski, prof. AJD 13.3 – 02 – 00 – B/18 Egzamin ABSTRAKT Podstawowe pojCcie i problemy chemii organicznej: rys historyczny, skale elektroujemnoWci, modele atomu, typy wi>zaM, orbitale atomowe, podstawy mechaniki kwantowej. Wi>zanie kowalencyjne. Struktura i wŽaWciwoWci fizyczne cz>steczek, teoria kwasów i zasad, kataliza fazowa, pojCcie nukleofila i elektrofila, grupy funkcyjne, podstawowe typy reakcji zwi>zków organicznych, efeky elektronowe i steryczne. Alkany: szereg homologiczny, izomeria ŽaMcuchowa, grupa alkilowa, rodnik alkilowy, karbokation, karboanion, rzCdowoW5 atomów wCgla i wodoru, wzory strukturalne, konformacje alkenów, aródŽa naturalne alkanów, metody otrzymywania alkanów, wŽaWciwoWci fizyczne i chemiczne alkanów, reakcje alkanów – wolnorodnikowe halogenowanie, nitrowanie. Podstawy stereochemii: enancjomery, diastereomery, skrCcalnoW5 wŽaWciwa, racemat, chiralnoW5, centrum stereogeniczne, wzory rzutowe Fischera, konfiguracja absolutna – reguŽy pierwszeMstwa Cahna, Ingolda i Preloga, synteza asymetryczna, metody rozdzielania racematów. Alkeny: izomeria geometryczna E i Z, aródŽa i metody otrzymywania, struktura i trwaŽoW5 karbokationów, Reakcje – uwodornienie, ozonoliza, hydroksylacja, epoksydacja, addycja elektrofilowa HX i X2, reguŽa Markownikowa, addycja kwasów protonowych, addycja rodnikowa, polimeryzacja alkenów, teoria rezonansu, hiperkoniugacja. Alkiny: acetylen, metody otrzymywania – dehydrohalogenacja dihalogenków alkilowych, alkilowanie acetylenków, wŽaWciwoWci fizyczne i chemiczne, reakcje – uwodornienia, utleniania, addycja elektrofilowa HX i X2, hydratacja, addycja nukleofilowa – synteza akrylonitrylu. Alkadieny: hiperkoniugacje, synteza i znaczenie butadienu i izoprenu, hiperkoniugacja, addycja elektrofilowa, regiochemia 1,2 i 1,4 – kontrola kinetyczna i termodynamiczna, addycja i polimeryzacja rodnikowa, kauczuk naturalny i syntetyczny. Cykloalkany: otrzymywanie, karbeny, karbenoidy, reakcje Dielsa-Aldera, wŽaWciwoWci fizyczne i chemiczne, teoria napiC5 Baeyera, struktura, konformacja, stereoizomeria cykloalkanów. Areny: benzen – struktura, wŽaWciwoWci, charakter aromatyczny, reguŽa Hückla, aródŽa arenów, naftalen, alkilo i alkenylobenzeny, heteroareny, elektrofilowe podstawienie aromatyczne SEAr., Halogenki alkilowe: otrzymywanie, reakcje SN1, SN2, E1, E2, reguŽa Zajcewa i Hoffmana. PoŽ>czenia zawieraj>ce atomy O, S , N i ich reakcje: alkohole i fenole, tiole, aminy, etery, tioetery, estry, kwasy karboksylowe, aldehydy, ketony, wCglowodany, zwi>zki nitrowe, azowe, amidy, zwi>zki heterocykliczne, zwi>zki metaloorganiczne, wacne biocz>steczki. Przegl>d podstawowych klas reakcji chemicznych i ich mechanizmów. Elementy planowania syntez organicznych. LITERATURA 1. J. McMurry, Chemia Organiczna, Cz. I i II, Zadania, PWN, Warszawa 2000 2. A. Zwierzak, ZwiCzŽy Kurs Chemii Organicznej, Cz. I i II, Wydawnictwo Politechniki Ÿódzkiej, Ÿóda 2000 3. H. Hart, L. E. Craine, D. J. Hart, Chemia Organiczna. Krótki Kurs, PZWL, Warszawa 1999 4. R. T. Morrison, R. N. Boyd, Chemia Organiczna, Cz. I i II, Zadania, PWN, Warszawa 1986 5. B. Bachowska, T. Zujewska, Podstawy Chemii Organicznej. Wybrane Zagadnienia, WSP CzCstochowa, CzCstochowa 1993 6. J. March, Advanced Organic Chemistry: Reactions, Mechanisms and Structure, Wydanie III, John Wiley & Sons, New York-Chichester-Brisbane-Toronto-Singapore 1985 13.3 CHEMIA FIZYCZNA 13.3 – 02 – 00 – B/19 04, 30 W, 15 K, 30 L 7 Egzamin Prowadz>cy: dr hab. inc. Kazimierz burowski, prof. AJD ABSTRAKT: Termodynamika. Fenomenologia UkŽady, ich charakterystyka, definicje i ich rozumienie podstawowych pojC5. Funkcje i parametry stanu. Procesy rzeczywiste: samorzutne i wymuszone oraz odwracalne i nieodwracalne, termodynamiczna równowaga, entropia. Trzy zasady termodynamiki I zasada termodynamiki, energia wewnCtrzna, rozumienie ciepŽa i pracy, Cp i Cv. Termochemia, entalpia, prawa Hessa, prawo Kirchoffa. II zasada termodynamiki—termodynamika procesów odwracalnych, entalpia i entropia molowa, potencjaŽ termodynamiczny, energia swobodna. Termodynamiczne równania stanu. III zasada termodynamiki i teoremat Nernsta. WŽaWciwoWci stanów skupienia materii. Gaz doskonaŽy, gaz rzeczywisty, zjawisko Joulea-Thomsona. Prawo Gay-Lussaca, stan metaliczny, szklisty, ciekŽokrystaliczny. Faza staŽa, faza ciekŽa, napiCcie powierzchniowe, lepkoW5, wielkoWci addytywne Równowaga chemiczna i termodynamiczna. OdwracalnoW5 reakcji, izoterma van’t Hoffa, termodynamiczne staŽe równowagi, aktywnoW5 i aktywnoW5 ciWnieniowa, wydajnoW5 reakcji. ReguŽa przekory. Termochemia, ciepŽo spalania, wyznaczanie staŽej równowagi reakcji. Przemiany fazowe i kinetyka chemiczna. Równowagi fazowe i przemiany fazowe, równowaga cieczpara, równanie van der Waalsa, stany odpowiadaj>ce sobie, ciWnienie pary nasyconej, ciWnienie ujemne. Termodynamika zmiany stanu skupienia, równanie Berthelota. Kinetyka chemiczna, zjawiska sorpcji, zjawisko osmozy, koloidy. Istota elektrolizy i samorzutnoWci w ogniwach, typy elektrod, polaryzacja, przewodnictwo elektrolitów. Promieniowanie, a oddziaŽywania z materi>. Podstawy spektroskopii, fotochemii i radiochemii, wi>zania miCdzycz>steczkowe oraz ich znaczenie w przyrodzie. LITERATURA 1. K. GumiMski, WykŽady z chemii fizycznej, PWN, Warszawa 2. G. M. Barrow, Chemia Fizyczna, PWN, Warszawa 1973 3. K. PigoM, Z. Ruziewicz, Chemia Fizyczna, PWN, Warszawa 1980 4. A. Tomassi i inni, Chemia Fizyczna, PWN, Warszawa 5. Z. Kisza, Chemia Fizyczna dla biologów, PWN, Warszawa 6. P.W. Atkins, Chemia Fizyczna, PWN, Warszawa, 2000 13.1 BIOLOGIA MOLEKULARNA 04, 30 W, 15 K, 15 L 6 Prowadz>cy: dr hab. Adam Opolski, prof.AJD 13.1 – 02 – 00 – B/20 Egzamin ABSTRAKT Terminologia biologii molekularnej i zarys historyczny. Chemiczne podstawy biologii molekularnej, (wi>zania, woda, aminokwasy, nukleotydy). Struktura biaŽek i kwasów nukleinowych, Budowa DNA i RNA, WŽaWciwoWci fizyko-chemiczne kwasów nukleinowych, sekwencje wystCpuj>ce w DNA (eksony, introny powtarzalne, ruchome). Budowa biaŽek, Modyfikacje potranslacyjne, WŽaWciwoWci biaŽek, PodziaŽ biaŽek. Genetyka molekularna bakterii i wirusów, Organizacja materiaŽu genetycznego bakterii, budowa i dziaŽanie genów prokariotycznych, Replikacja DNA, Regulacja ekspresji genów u bakterii, Atenuacja, Antysensowne RNA, Plazmidy, Rekombinacja DNA u bakterii, Wirusy, Bakteriofagi, Organizacja genomu Eukariontów, budowa genów eukariotycznych, Replikacja DNA organizmów eukariotycznych, Ekspresja informacji genetycznej, Transkrypcja, Obróbka pre-mRNA, Translacja, Mechanizm rekombinacji genetycznej, Pozachromosomalne DNA u prokariotów i eukariotów. Biologia molekularna nowotworów: Komórki nowotworowe a prawidŽowe, Czynniki kancerogenne, Klasyfikacja nowotworów, Przebieg procesu nowotworowego, Genetyka nowotworów, Angiogeneza nowotworowa, Wirusy a nowotwory, Diagnozowanie nowotworów, Metody leczenia. Biotechnologia i incynieria genetyczna, terapia genowa. Mutageneza i naprawa DNA. Metody stosowane w biologii molekularnej, Southern, Northern i Western Blotting, znakowanie, izolacja DNA (odzyskiwanie z celu), oczyszczanie, rozdziaŽ elektroforetyczny w celach, sekwencjonowanie DNA, PCR i jego odmiany LITERATURA 1. „Genetyka molekularna” red. P. WCgleMski, Wyd. Naukowe PWN Warszawa 1996 2. „Biologia molekularna , informacja genetyczna” red. Z. Lassota, PWN Warszawa 1980 3. „Nowe tendencje w biologii molekularnej i incynierii genetycznej oraz medycynie” red. J. Barciszewski, Wyd. Sorus 1996 4. „Podstawy biologii komórki. Wprowadzenie do biologii molekularnej” B. Alberts, PWN 1999 5. „Biochemia” L. Stryer PWN 1999 13.4 BIOTECHNOLOGIA 04, 30 W, 30 K, 15 L 7 Prowadz>cy: dr hab. Janusz BoratyMski, prof. AJD 13.4 – 02 – 00 – B/21 Egzamin ABSTRAKT KsztaŽtowanie procesu biotechnologicznego. Selekcja i doskonalenie szczepów mikroorganizmów. Przechowywanie szczepów, namnacanie materiaŽu posiewowego. Typy hodowli. Dobór procesów jednostkowych. Zasady technologiczne. Przegl>d podstawowych technologii biochemicznych. Produkcja biomasy mikroorganizmów. Fermentacja alkoholowa. Produkcja kwasów organicznych i aminokwasów. Biotransformacje. Hydrobiometalurgia. Biotechnologie farmaceutyczne-antybiotyki, surowice i szczepionki. PrzeciwciaŽa, modyfikacje chemiczne przeciwciaŽ i enzymów. Technologia produkcji przeciwciaŽ monoklonalnych Technologie izolacji i oczyszczania preparatów biotechnologicznych. Techniki analityczne w biotechnologii, biosensory. Ochrona prawna wynalazków biotechnologicznych. LITERATURA 1. „Biotechnologia. Podstawy mikrobiologiczne i biochemiczne” A. Chmiel; PWN Warszawa 2. „Biotechnologia i chemia antybiotyków” A. Chmiel, S. GrudziMski; PWN Warszawa 1998 3. „ Bakterie w biologii, biotechnologii i medycynie” P. Singleton; PWN Warszawa 2000 4. „Biotechnologia cywnoWci” W. Bednarski; Wydawnictwo ART. 1993 5. „Biotechnologia mikrobiologiczna” pod red. J. DŽugoMskiego; Wydawnictwo UŸ 1997 06.9 INbYNIERIA BIOPROCESOWA 05, 15 W, 30 K 4 Prowadz>cy: dr inc. BogusŽaw KochaMski 06.9 – 02 – 00 – B/22 Egzamin ABSTRAKT Podstawy incynierii bioprocesowej. Bilansowanie procesów biochemicznych w bioreaktorach (bilans elementarny, stopnie redukcji, przemiana podstawowa). Kinetyka reakcji enzymatycznych. Modele wzrostu populacji mikroorganizmów: Kono, Asai i Monoda. Kinetyka procesów fermentacji. Planowanie eksperymentu. Obliczanie i projektowanie bioreaktorów. Typy hodowli. Klasyfikacja bioreaktorów ze wzglCdu na sposób doprowadzania energii. Bioreaktory idealne i nieidealne; enzymatyczne i z unieruchomionym materiaŽem biologicznym. Metody przygotowania surowców (up-stream processing) i rozdzielania bioproduktów. Separacja biomasy i dezintegracja komórek. Metody membranowe (dializa, elektrodializa, ultrafiltracja, diafiltracja, osmoza odwrotna). Metody elektrokinetyczne. Metody sorpcyjne. Precypitacja. Destylacja prócniowa i bŽonkowa (cienkowarstwowa). Suszenie materiaŽów biologicznych. Mieszanie w skali makro i mikro. Napowietrzanie. Pomiary i kontrola. WyjaŽawianie urz>dzeM. Metody oczyszczania bioproduktów LITERATURA 1. Aiba S., Humprey A. E.,Willis N.F., Incynieria biochemiczna, WNT, Warszawa, 1997 2. Viestrus U.E., Kuzniecow A.M., Sawienkow W.W., Bioreaktory – Zasady obliczeM i doboru, WNT, Warszawa, 1990 3. Heim A., KochaMski B., Py5 K.W., Rzyski E., Projektowanie aparatury chemicznej i spocywczej, Wyd. PŸ, Ÿóda, 1993 07.2 PODSTAWY OCHRONY VRODOWISKA 04, 15 W, 30 C 3 Prowadz>cy: dr Anna VliwiMska-Wyrzychowska 07.2 – 02 – 00 – B/23 Zaliczenie ABSTRAKT PojCcie Wrodowiska i jego ochrony. Historia ochrony Wrodowiska w Polsce. Ekologiczny system obszarów chronionych ECONET i sie5 CORINE. Strategia ochrony przyrody Unii Europejskiej. GŽówne zaŽocenia rozwoju zrównowaconego (ekorozwoju). MiCdzynarodowa wspóŽpraca w dziedzinie ochrony Wrodowiska (konwencje i umowy miCdzynarodowe). Motywy i koncepcje ochrony Wrodowiska. Przyczyny degradacji Wrodowiska, zmiany Wrodowiska wywoŽane dziaŽalnoWci> czŽowieka. Stan Wrodowiska w Polsce i na Wwiecie. Polski system regulacji prawnej ochrony Wrodowiska. Organizacja ochrony Wrodowiska w Polsce. Kr>cenie materii w przyrodzie. Charakterystyka gŽównych rodzajów zanieczyszczeM powietrza. Cyrkulacja atmosfery a rozprzestrzenianie siC zanieczyszczeM. Obieg wody w przyrodzie, antropogeniczne zagrocenia wód powierzchniowych i podziemnych. SkŽadniki gleb i ich przemiany. Przyczyny i sposoby zapobiegania degradacji gleb. Odpady komunalne i problem ich utylizacji. Standardy jakoWci Wrodowiska. Zanieczyszczenia wywoŽane przez produkcjC roln> i hodowlan>. WpŽyw gŽównych rodzajów zanieczyszczeM wytwarzanych przez energetykC, transport, przemysŽ ciCcki, rolno-spocywczy, itd. na organizmy cywe i ekosystemy. Rola paMstwowego monitoringu Wrodowiska. Formy ochrony przyrody. RócnorodnoW5 biologiczna miar> cennoWci Wrodowisk przyrodniczych. GŽówne typy krajobrazów i zasady ich ochrony. Zmiany w strukturze i funkcjonowaniu ekosystemów leWnych pod wpŽywem gospodarki leWnej. WpŽyw regulacji cieku wodnego na przylegŽe tereny LITERATURA 1. Bo5 J. (red). 2000. Ochrona Wrodowiska. Kolonia Limited. WrocŽaw. 2. DobrzaMski G. (red.). 1997. Ochrona Wrodowiska przyrodniczego. Wydawnictwo 3. Ekonomia i Vrodowisko. BiaŽystok. 4. Drewniak S., Wolska K. (red.). 2000. Ochrona przyrody i Wrodowiska w Polsce. 5. Wydawnictwo LOP, Warszawa. 6. Maciak F. 1999. Ochrona i rekultywacja Wrodowiska. Wydawnictwo SGGW. 7. Cebula J. i in. 2000. Wybrane zagadnienia ochrony Wrodowiska. Wyd. Politechniki Vl>skiej. 8. Richling A., Solon J. 2002. Ekologia krajobrazu. PWN, Warszawa. A. M. Mannion. 2001. Zmiany Wrodowiska Ziemi. Historia Wwiata przyrodniczego i kulturowego. PWN, Warszawa 9. Prandecka P. (red.). 1993. Interdyscyplinarne podstawy ochrony Wrodowiska przyrodniczego. Ossolineum. 10. Dwucet K., Krajewski W., Wach J. 1992. Rekultywacja i rewaloryzacja Wrodowiska przyrodniczego. Skrypt Uniwersytetu Vl>skiego nr 478. 13.1 FIZJOLOGIA ROVLIN 04, 15 W, 15 L 4 Prowadz>cy: 13.1 – 02 – 00 – B/24 Egzamin ABSTRAKT Fizjologia roWlin jako dyscyplina naukowa. Cechy wzrostu i rozwoju roWlin. Biochemiczne podstawy regulacji wzrostu. Mechanizmy dziaŽania fitohormonów (regulatory wzrostu: auksyny, gibereliny, cytokininy, etylen, kwas abscyzynowy). Odbieranie bodaców Wrodowiskowych i odpowiedzi roWlin: reakcje fitochromowe, tropizmy, nastie, taksje, mechanizm odcinania. Ruchy higroskopowe, kohezyjne i eksplozyjne. Rozwój, spoczynek i kieŽkowanie nasion. Bilans wodny roWliny. Transport wody w korzeniach, transpiracja, przepŽyw wody w ksylemie. Pobieranie i funkcje skŽadników mineralnych, przemieszczanie jonowych skŽadników pokarmowych w poprzek bŽon. Transport zwi>zków organicznych. Barwniki fotosyntetyczne. GŽówne reakcje fotosyntezy: rekcje Wwietlne, wi>zanie wCgla, fotooddychanie. Czynniki reguluj>ce natCcenie fotosyntezy. RoWliny C3, C4 oraz CAM. Oddychanie i metabolizm wCglowodanów: degradacja skrobi, glikoliza, cykl kwasu cytrynowego. Metabolizm aminokwasów, lipidów, polisacharydów i innych naturalnych produktów roWlinnych. OdpornoW5 roWlin na niesprzyjaj>ce czynniki Wrodowiska (niska i wysoka temperatura, susza, zasolenie). LITERATURA 1. Lack A.J., Evans D.E., 2003. Krótkie wykŽady: Biologia roWlin. PWN, Warszawa 2. Kopcewicz J., Lewak S. (red.). 2002. Fizjologia roWlin. PWN, Warszawa 3. CzerwiMski W., 1981. Fizjologia roWlin. PWN, Warszawa 4. Zurzycki J., Michniewicz M. (red.). 1985 i wznowienia. Fizjologia roWlin. PWRiL, Warszawa 13.1 FIZJOLOGIA ZWIERZ=T I CZŸOWIEKA 04, 15 W, 30 L 5 Prowadz>cy: 13.1 – 02 – 00 – B/25 Egzamin ABSTRAKT Wybrane dziaŽy fizjologii zwierz>t i fizjologii czŽowieka w ujCciu porównawyczym. PodobieMstwa i rócnice w realizacji strategii cyciowych przez rócne grupy zwierz>t. Adaptacja do zmian warunków Wrodowiska, mechanizmy utrzymywania homeostazy. PobudliwoW5. Budowa i czynnoWci ukŽadu nerwowego i narz>dów zmysŽów. UkŽad narz>dów ruchu. MotorycznoW5 czŽowieka i fizjologia wysiŽku. Budowa i rozwój ciaŽa, elementy antropometrii. UkŽad kr>cenia i fizjologia pŽynów ustrojowych. Wydalanie i osmoregulacja. Budowa i funkcje ukŽadu pokarmowego i fizjologia trawienia. Metabolizm, cywienie i termoregulacja. Oddychanie. UkŽad hormonalny i rozrodczy. LITERATURA 1. Traczyk W. Fizjologia czŽowieka w zarysie. WL PZWL Warszawa, 1998 i wyd. póaniejsze 2. Kay I. Wprowadzenie do fizjologii zwierz>t. WN PWN Warszawa 2001 3. Dolecych B. i Ÿaszczyca P. Biomedyczne podstawy rozwoju z elementami higieny szkolnej. Wydawnictwo Adam MarszaŽek ToruM 2003 4. Schmidt-Nielsen K. Fizjologia zwierz>t. WN PWN, Warszawa, 1997. 5. Jurd R.D. Krótkie wykŽady – Biologia zwierz>t. WN PWN, Warszawa 1999 13.4 ENZYMOLOGIA 04, 15 W, 15 L 2 Prowadz>cy: dr hab. Janusz BoratyMski, prof. AJD 13.4 – 02 – 00 – C/26 Zaliczenie ABSTRAKT Struktura i funkcja enzymów. Kinetyka i chemiczne mechanizmy reakcji enzymatycznych. Badanie enzymów w preparatach biologicznych, ich ekstrakcja i oczyszczanie, zastosowanie w medycynie, przemyWle i biotechnologii. Chemiczne modyfikacje enzymów, ich immobilizacje na noWnikach. Wykorzystanie enzymów w terapii doWwiadczalnej i diagnostyce. Na przykŽadzie „ glivecu” omówione bCd> inhibitory enzymów wykorzystywane w terapii. Literatura: 1. „Elementy enzymologii” J. Witwicki, W. Ardelt, PWN 1984 2. „Biochemia Harpera” R. K. Murray i wsp., PZWL 1995 3. „Obliczenia biochemiczne” A. Zgirski R. Gondko, PWN 1998 4. „4wiczenia z biochemii” pod red. L. KŽyszejko -Stefanowicz , PWN 2003 13.4 MIKROBIOLOGIA PRZEMYSŸOWA 05, 30 W, 30 L 6 Prowadz>cy: dr hab. Jerzy Pacha, prof. AJD 13.4 – 02 – 00 – C/27 Egzamin ABSTRAKT Mikroorganizmy o znaczeniu przemysŽowym. Dobór i ulepszanie mikroorganizmów. Konstruowanie szczepów na drodze rekombinacji genetycznej. Przechowywanie mikroorganizmów i kultury startowe. Typy hodowli drobnoustrojów. Hodowla mikroorganizmów zrekombinowanych. Warunki prowadzenia bioprocesów. Sterowanie metabolizmem drobnoustrojów. Komórki unieruchomione. Enzymy i mikroorganizmy immobilizowane. Fermentacje. Piwowarstwo. Gorzelnictwo. Produkcja octu. Idiolity. Biosynteza zwi>zków biologicznie czynnych. Mikroorganizmy w medycynie i farmacji. Mikroorganizmy w przemyWle - problemy bezpieczeMstwa. Mikroorganizmy w biotechnologii – regulacje prawne Unii Europejskiej LITERATURA 1. S. Schlegel „Mikrobiologia ogólna”, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2. Chmiel „Biotechnologia. Podstawy mikrobiologiczne i biochemiczne”, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 3. Chmiel, S. GrudziMski „Biotechnologia i chemia antybiotyków”, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 4. P. Singleton „Bakterie w biologii, biotechnologii i medycynie”, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 13.1 KULTURY TKANKOWE I KOMÓRKOWE ROVLIN I 13.1 – 02 – 00 – C/28 ZWIERZ=T 05, 15 W, 30 K 3 Zaliczenie Prowadz>cy: dr hab. Danuta DuW, prof. AJD ABSTRAKT Wprowadzenie. Podstawowe definicje dotycz>ce technik hodowli komórkowych in vitro. Organizacja i wyposacenie pracowni hodowli komórek. Warunki pracy jaŽowej w warunkach biohazardu. PodŽoca hodowlane. SkŽad mediów hodowlanych i ich stosowanie. Warunki prowadzenia hodowli. Podstawowe techniki hodowlane. Hodowle na podŽocu staŽym i w zawiesinie. Hodowle pierwotne i krótkoterminowe. Tkanki odrócnicowane. Ustalone linie komórkowe. Otrzymywanie oraz charakterystyka molekularna i fenotypowa. Badanie czystoWci mikrobiologicznej, tocsamoWci gatunkowej i osobniczej. Techniki zamracania i przechowywania, komórek. Banki referencyjnych linii komórkowych. Technologie produkcji komórek zwierzCcych in vitro. Technologie produkcji komórek roWlinnych. Mikrorozmnacanie roWlin przez pCdy boczne oraz produkcja sadzonek in vitro. Techniki specjalne: Oznaczanie czasu podwojenia populacji, synchronizacja, klonowanie. Testy cytotoksyczne. Oznaczanie poziomu apoptozy. Techniki specjalne: Cytometria przepŽywowa i mikroskopia konfokalna. Techniki specjalne: Otrzymywanie hybrydoma i produkcja przeciwciaŽ monoklonalnych, hormonów, antygenów i czynników wzrostowych. Inne zastosowania przemysŽowe komórek hodowanych in vitro: RoWliny transgeniczne. Techniki specjalne: Modyfikacje genetyczne. Szczepionki komórkowe. Hodowle komórek in vitro jako alternatywa dla eksperymentów na zwierzCtach. LITERATURA 1. Hodowla komórek i tkanek, - praca zbiorowa pod redakcj> StanisŽawy StokŽosowej, PWN, Warszawa 2004. 2. Hodowla komórek i tkanek roWlinnych - praca zbiorowa pod redakcj> Macieja Zenktelera. PWN, Warszawa 1984 13.9 DIAGNOSTYKA MOLEKULARNA 05, 15 W, 15 L 2 Prowadz>cy: dr hab. Janusz BoratyMski, prof. AJD 13.9 – 02 – 00 – C/29 Zaliczenie ABSTRAKT Diagnostyka w mikrobiologii: metody klasyczne, elektroforetyczne techniki analizy biaŽek. Ograniczenia w stosowaniu klasycznej diagnostyki mikrobiologicznej. Immunodiagnostyka – reakcje antygen przeciwciaŽo, immunodyfuzja. Techniki immunoenzymatyczne, ELISA. Testy radioimmunologiczne RIA. Testy lateksowe. Techniki blotting – metody plamowania. Sondy molekularne, konstrukcja sondy, znakowanie, amplifikacja. FISH. RFLP. Wykrywanie bakterii przy pomocy fluorochromów: technika barwienia DAPI. Identyfikacja drobnoustrojów w oparciu o metodC PCR. Izolacja, oczyszczanie immunoglobulin, synteza koniugatów i sprawdzanie ich aktywnoWci w teWcie ELISA. LITERATURA 1. Zaremba M, J. Borowski – Mikrobiologia lekarska, Wyd. Lekarskie PZWL, 2001 2. Bala Jerzy. Biologia molekularna w medycynie. Wyd. Naukowe PWN, 2001 3. Zakrzewska-CzerwiMska J. 2002. Sondy molekularne w diagnostyce mikrobiologicznej. Biotechnologia 4(59): 79 -89 4. Praca zbiorowa. 4wiczenia z wirusologii molekularnej . Wyd. UAM PoznaM 2005. 10.9 PRAWNE ASPEKTY W BIOTECHNOLOGII 05, 15 K 1 Prowadz>cy: dr Aleksandra SmyŽŽa 10.9 – 02 – 00 – C/30 Zaliczenie ABSTRAKT Kierunki regulacji prawnych w biotechnologii. ZamkniCte ucycie genetycznie modyfikowanych organizmów. Zasady zamierzonego wprowadzania do Wrodowiska GMO. Zasada bezpiecznej pracy z GMO. Zasady wprowadzania do obrotu produktów genetycznie zmodyfikowanych. RócnorodnoW5 biologiczna. ProtokóŽ biobezpieczeMstwa i krajowy program biobezpieczeMstwa. Zastosowanie genetycznie modyfikowanych mikroorganizmów (GMM) w przemyWle, rolnictwie i ochronie Wrodowiska; ocena zagroceM. Patenty w biotechnologii. LITERATURA 1. Bala J. Biologia molekularna w medycynie. Wyd. Nauk. PWN 2001 2. Kamieniecki K. , P Kossobudzki, I. NurzyMska (red). Genetycznie modyfikowane organizmy i kto ma racje? Fundacja na Rzecz Rozwoju Polskiego Rolnictwa, cop. 2001 3. Kayser O.,R.H.Muller.(red.) Etyczne, ekonomiczno-prawne i spoŽeczne aspekty stosowania biotechnologii. w Biotechnologia farmaceutyczna. PZWL 2003 4. Kotarba W. (red.) Patentowanie wynalazków biotechnologicznych. WarszawaWrocŽaw 2003 5. Twardowski T., A.Michalska. Dylematy wspóŽczesnej biotechnologii z perspektywy biotechnologa i prawnika. TONIK ”Dom Organizatora” ToruM, 2000 6. Tudek B. 2002. Zastosowanie genetycznie modyfikowanych mikroorganizmów a dziaŽania Unii Europejskiej i Polski dla zachowania bezpieczeMstwa biologicznego. Biotechnologia 4(59): 239-260 7. Ustawa z 22.06.2001 „ O Organizmach modyfikowanych genetycznie” Dz.U.z dnia 25.07.01. poz. 811 08.9 BIOETYKA 05, 15 C 1 Prowadz>cy: dr hab. Piotr KuWnierczyk, prof. AJD 08.9 – 02 – 00 – C/31 Zaliczenie ABSTRAKT Zagadnienia bioetyki: koniecznoW5 bioetyki, definicja bioetyki, sposoby uzgadniania norm w bioetyce. Etyka badaM naukowych – celowoW5 badaM, warunki badaM, doWwiadczenia na zwierzCtach. bycie w ujCciu biologii molekularnej. Problemy etyczne incynierii genetycznej – doWwiadczenia na embrionach, klonowanie. Etyczne problemy transplantacji – zgoda na transplantacje, dawcy i biorcy, ksenotransplantacja. Etyka pocz>tków cycia ludzkiego – sztuczne zapŽodnienie i zapŽodnienie poza ustrojowe, status embrionu, diagnostyka prenatalna, eugenika. LITERATURA 1. Bernard J. Od biologii do etyki. PWN< Warszawa 1994 2. Beauchamp T.L., Childress J.F. Zasady etyki medycznej. KiW. Warszawa 1996 3. BrzeziMski T. Etyka lekarska. PZWL, Warszawa 2002 4. Szewczyk K. Dobro, zŽo i medycyna. PWN, Warszawa 2001 5. Nowacka M. Etyka a transplantacje. PWN< Warszawa 2003 6. GaŽuszko M. Szewczyk K. Narodziny i Wmier5. PWN< Warszawa 2002 13.4 EKOLOGICZNE ASPEKTY W BIOTECHNOLOGII 13.4 – 02 – 00 – C/32 05, 15 C 1 Zaliczenie Prowadz>cy: dr Barbara Majchrzak ABSTRAKT Interakcje miCdzy roWlinami a zwierzCtami podstaw> biologicznego zwalczania szkodników i produkcji chemicznych Wrodków ochrony roWlin. Zastosowanie genetycznie zmodyfikowanych roWlin uprawnych – teraaniejszoW5 i przyszŽoW5. Organizmy zmodyfikowane genetycznie jako zagrocenie naturalnych biocenoz. Bioremediacja skaconych gruntów i wód. Detekcja i monitorowanie mikroorganizmów wykorzystywanych do bioremediacji Ochrona Wrodowiska i biorócnorodnoWci. bywnoW5 GMO. LITERATURA 1. Kopcewicz J., Lewak S. (red.). 2002. Fizjologia roWlin. PWN, Warszawa 2. Malepszy S. (red). Biotechnologia roWlin, PWN Warszawa, 2004 3. Twardowski T., A.Michalska. Dylematy wspóŽczesnej biotechnologii z perspektywy biotechnologa i prawnika. TONIK ”Dom Organizatora” ToruM, 2000 14.3 EKONOMIKA PRODUKCJI 06, 15 W, 30 K 3 Prowadz>cy: dr Urszula Nowacka 14.3 – 02 – 00 – C/33 Zaliczenie ABSTRAKT WspóŽczesne systemy spoŽeczno-gospodarcze. Proces gospodarowania. PrzedsiCbiorstwo i przedsiCbiorca. Produkcja w warunkach gospodarki centralnie sterowanej i gospodarki rynkowej. Mechanizm rynkowy. Podstawy teorii zarz>dzania przedsiCbiorstwem. Funkcje i style zarz>dzania. WspóŽczesne modele zarz>dzania przedsiCbiorstwem. DziaŽalnoW5 marketingowa w przedsiCbiorstwie. Formy prawno-organizacyjne przedsiCbiorstw. Klasyfikacja podmiotów gospodarczych. PrzedsiCbiorstwa paMstwowe i komunalne. Podmioty gospodarcze sektora prywatnego. SpóŽki prawa cywilnego i prawa handlowego. SpóŽki z udziaŽem zagranicznym. Formy organizacyjne zrzeszania siC przedsiCbiorstw w gospodarce rynkowej. System produkcyjny i jego otoczenie. Organizacja i przebieg procesu produkcji. Elementy skŽadowe procesu wytwórczego. Gospodarowanie maj>tkiem trwaŽym. Ocena ekonomiczna wyników dziaŽalnoWci przedsiCbiorstwa i zarz>dzanie finansami przedsiCbiorstwa. Rodzaje kosztów i ich struktura. Wynik finansowy i jego podziaŽ. Istota, funkcje i rodzaje podatków pŽaconych przez przedsiCbiorstwa. Planowanie finansowe. Okres zwrotu nakŽadów inwestycyjnych. Analiza sytuacji finansowej przedsiCbiorstwa. LITERATURA 1. J. Duraj, Podstawy ekonomiki przedsiCbiorstwa, PWE, Warszawa 2000 2. M. Jerzak, M. Nowicka – Skowron, Ekonomika przedsiCbiorstwa: wybrane zagadnienia, praca zbiorowa, Wyd. Politechnika CzCstochowska, CzCstochowa 1995 3. J. Lichtarski, Podstawy nauki o przedsiCbiorstwie, Wyd. Akademia Ekonomiczna im. O. Lange, WrocŽaw 2001 13.4 INbYNIERIA GENETYCZNA 06, 45 W, 45 K 8 Prowadz>cy: dr hab. WiesŽawa Kudelska, prof. AJD 13.4 – 02 – 00 – C/34 Egzamin ABSTRAKT Modelowe systemy biologiczne stosowane w incynierii genetycznej prokariotów i eukariotów. Struktura DNA. Replikacja DNA. Dekodowanie informacji genetycznej: RNA i biaŽka. Funkcje i budowa chemiczna biaŽek. Struktura chemiczna, rodzaje, funkcje RNA. Transkrypcja. Translacja. Mechanizmy regulacji transkrypcji m-RNA w bakteriach i eukariotach. Klonowanie genów. Restrykcyjne endonukleazy: rola i sposoby dziaŽania. Plazmidowe wektory klonowania genów. Metody genetycznej transformacji komórek bakteryjnych. Techniki selekcji rekombinantów. Inne plazmidowe systemy klonowania. Enzymy stosowane w incynierii genetycznej. Tworzenie i klasyfikowanie bibliotek genowych. Metody identyfikacji rekombinowanych genów: techniki hybrydyzacyjne, immunologiczne oznaczanie heterologicznych biaŽek oraz oznaczanie aktywnoWci biaŽek. Techniki klonowania eukariotycznych genów strukturalnych. Synteza cDNA. Wektory do klonowania ducych fragmentów DNA. Chemiczna synteza DNA. Techniki rekombinacji DNA. Synteza genów. Techniki sekwencjonowania DNA. Technologia PCR. Synteza genów metod> PCR. Sposoby regulowania ekspresji genów w prokariotach (wybór promotorów, biaŽka fuzyjne, translacyjne wektory ekspresyjne, podwycszanie stabilnoWci biaŽek, integracja DNA z chromosomem). Metody izolowania i oczyszczania rekombinowanych biaŽek. Eukariotyczne systemy ekspresji heterologicznych biaŽek. Wektory drocdcowe. Ekspresja w komórkach owadzich (bakulowirusy). Ssacze komórkowe wektory ekspresji. Ukierunkowana mutageneza. Incynieria biaŽkowa. Zastosowanie incynierii genetycznej w diagnostyce medycznej: ELISA, przeciwciaŽa monoklonalne, metody oparte na hybrydyzacji (sondy hybrydyzacyjne), DNA-typing, PCR-OLA. Terapeutyczne zastosowanie przeciwciaŽ monoklonalnych. Zastosowanie incynierii genetycznej w immunoprewencji: szczepionki. Metodologia stosowana w incynierii genetycznej roWlin. Klonowanie ssaków. Myszy transgeniczne – metodologia i zastosowanie w nauce. Transgeniczne zwierzCta i roWliny jako bioreaktory do otrzymywania biaŽek terapeutycznych. Terapia genowa. Terapeutyczne zastosowanie oligonukleotydów (strategia antysensowa, antygenowa, aptamerowa, rybozyny. LITERATURA 1. Molecular biotechnology. Principles and applications of recombinant DNA. Bernard R.Glick, Jack J. Pasternak, Second ed. 1998, USA, ASM Press, Washington D.C. 2. W. Gajewski, P. WCgleMski, Incynieria genetyczna, PWN, Warszawa 1986 3. J. Kur, Podstawy incynierii genetycznej, Wyd. Politechniki GdaMskiej, GdaMsk 1994 4. Praca zbiorowa, Nowe tendencje w biologii molekularnej i incynierii genetycznej oraz medycynie, Wyd. Sorus, PoznaM 1996 METODY BIOTECHNIOLOGICZNE W OCHRONIE VRODOWISKA 06, 30 W, 30 L 6 Prowadz>cy: dr hab. Jerzy Pacha, prof. AJD 13.4 13.4 – 02 – 00 – C/35 Egzamin ABSTRAKT Immobilizowane mikroorganizmy i enzymy w biotechnologii . Bioremediacja gleby skaconej substancjami ropopochodnymi. RozkŽad wCglowodorów przez mikroorganizmy. Biologiczne oczyszczanie Wcieków. Biologiczne unieszkodliwiane odpadów. Biologiczne usuwanie biogenów ze Wcieków. Odzysk biaŽka ze Wcieków na cele paszowe. Kompostowanie odpadów przemysŽowych, bytowych oraz Wmieci. Usuwanie metali ze Wcieków metodami biologicznymi. Mechanizm oddziaŽywania metali ciCckich z bakteriami i grzybami. Mikrobiologiczne Žugowanie mineraŽów. Procesy biotechnologiczne w uzdatnianiu wody do picia. Zastosowanie filtrów biologicznych do usuwania zanieczyszczeM powietrza. Biotechnologia odsiarczania wCgla i ropy naftowej LITERATURA 1. A.Chmiel „Biotechnologia. Podstawy mikrobiologiczne i biochemiczne”, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2. E. Klimiuk, M. Ÿebkowska „Biotechnologia w ochronie Wrodowiska”, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 3. „Poradnik eksploatatora oczyszczalni Wcieków”, Polskie Zrzeszenie Incynierów i Techników Sanitarnych, PoznaM 4. P. Singleton „Bakterie w biologii, biotechnologii i medycynie”, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 14.3 ZARZ=DZANIE JAKOVCI= 06, 15 C 1 Prowadz>cy: 14.3 – 02 – 00 – C/36 Zaliczenie ABSTRAKT PojCcie jakoWci. JakoW5 techniczna produktów materialnych. Postrzeganie jakoWci producentów przez dostawcC i konsumenta. JakoW5 usŽug. Cele normalizacji. PodziaŽ norm. DziaŽalnoW5 wybranych jednostek normalizacyjnych (MiCdzynarodowa Organizacja Normalizacyjna ISO, Europejski Komitet Normalizacyjny CEN, Polski Komitet Normalizacyjny). Wymaganie prawne dotycz>ce jakoWci w Krajach Unii Europejskiej. Systemowe podejWcie do jakoWci w oparciu o ISO serii 9000. Koncepcja Total Quality Management (TQM). Zarz>dzanie jakoWci> w sektorze spocywczym. HACCP – system zagwarantowania bezpieczeMstwa produktu konsumentowi. System GMP (Good Manufacturing Practice) i GHP (Good Hygienic Practice). System jakoWci w laboratoriach. Akredytacja laboratoriów. System GLP (Good Laboratory Practice). System GEP (Good Experimental Practice). Nadzór nad dziaŽalnoWci> metrologiczn> w Polsce. LITERATURA 1. Maciej Urbaniak, Zarz>dzanie jakoWci>. Teoria i praktyka, Wyd. Difin, Warszawa 2004. 2. Adam Hamrol, WŽadysŽaw Mantura, Zarz>dzanie jakoWci>. Teoria i praktyka, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa – PoznaM 1998. 3. Jens J. Dahlgaard, Kai Kristensen, Gopel K. Kanji, Podstawy zarz>dzania jakoWci>, Wyd. PWN, Warszawa 2000. 4. Tadeusz Sikora, Jacek Kijowski, Zarz>dzanie jakoWci> i bezpieczeMstwem cywnoWci. Integracja i informatyzacja systemów, Wyd. Naukowo-Techniczne, Warszawa 2003. 13.4 SEMINARIUM DYPLOMOWE 13.4 – 02 – 00 – E/37 06, 30 S 2 Zaliczenie Prowadz>cy: ABSTRAKT W ramach seminarium odbywa siC samodzielne referowanie kolejnych rozdziaŽów pracy licencjackiej oraz dyskusja problematyki pokrewnej dla realizowanych tematów prac licencjackich. 13.4 WYKŸAD MONOGRAFICZNY 13.4 – 02 – 01 – E/38 06, 30 W 2 Prowadz>cy: ABSTRAKT WykŽad monograficzny jest wykŽadem do wyboru. Powierzany bCdzie wybitnym specjalistom z zakresu biotechnologii i bCdzie dotyczyŽ wspóŽczesnych problemów z tego obszaru wiedzy i praktyki. 13.4 PRACOWNIA DYPLOMOWA 06, 75 L 8 Prowadz>cy 13.4 – 02 – 00 – E/39 ABSTRAKT W ramach pracowni pod kierunkiem opiekuna jest zbierana i krytycznie opracowywana bibliografia zagadnienia bCd>cego przedmiotem pracy licencjackiej. Wykonywane s> prace laboratoryjne i terenowe.