techniki filtracji wody

Kolmet - Technika filtracji wody
Strona 1 z 3
TECHNIKI FILTRACJI WODY
Małgorzata Margas
Woda powinna by przezroczysta, bezbarwna, bez zapachu i mie przyjemny orze wiaj cy smak; nie mo e
zawiera wi cej substancji szkodliwych dla zdrowia, ni okre laj normy. Niestety, taka woda rzadko płynie
z naszych kranów, dlatego coraz popularniejsze s domowe filtry – urz dzenia, które usuwaj zanieczyszczenia
i poprawiaj jej jako .
JAKO
WODY
O złej jako ci wody wiadczy przede wszystkim jej nieprzyjemny zapach i smak, a tak e zmieniona barwa lub
zm tnienie. Przyczyn przykrego zapachu wody wodoci gowej mo e by chlor u ywany do jej dezynfekcji.
Chlorowana woda nie jest szkodliwa dla zdrowia, natomiast powstaj ce w niej pochodne chloru – chlorki –
w nadmiernym st eniu s toksyczne. Je eli woda jest m tna, ma niemiły smak i zmienion barw ( ółt ,
czerwon lub br zow ), oznacza to, e zawiera zbyt du o elaza i manganu, co wpływa niekorzystnie na nasze
zdrowie. Z kolei nadmiar zwi zków magnezu i wapnia sprawia, e woda jest twarda – wtedy tworzy si tzw.
kamie , szkodliwy zwłaszcza dla urz dze . Natomiast obecno metali ci kich w wodzie nie jest wyczuwalna ani
widoczna. Niektóre, jak np. mied , chrom, cynk, s pierwiastkami niezb dnymi do ycia i nieszkodliwymi, pod
warunkiem e nie przekraczaj okre lonych st e . Inne, np. arsen, ołów, kadm, gromadz si w organizmie,
a ich szkodliwe działanie mo e ujawni si po kilku latach. Bardzo niebezpieczne dla zdrowia s fenole,
detergenty i pestycydy, które powoduj przykry zapach wody; o ich obecno ci wiadczy piana na jej powierzchni.
Bezpo rednie zagro enie stanowi dla nas bakterie i wirusy wyst puj ce w wodzie pitnej.
BADANIA
Dwa razy w miesi cu sanepid sprawdza zawarto szkodliwych substancji i bakterii w wodzie wodoci gowej – pod
wzgl dem sanitarnym jest wi c ona bezpieczna (cho polskie normy nakazuj szuka w wodzie pitnej tylko 43
szkodliwych pierwiastków i zwi zków chemicznych, podczas gdy w innych krajach Europy lista taka zawiera około
150 pozycji). Znacznie gorsza jest jako wody z własnych uj . Według raportów sanepidu woda w 80 proc.
studni jest niezdatna do picia. Najlepszym sposobem poprawienia jako ci wody jest zamontowanie w domu filtra.
Zanim wybierzemy filtr, powinni my zbada wod . Mo na to zrobi w stacjach sanepidu, w laboratoriach wy szych
uczelni lub w niektórych firmach montuj cych filtry.
WKŁADY FILTRUJ CE
W zale no ci od jako ci wody (czyli od wyst puj cych w niej zanieczyszcze ) wybieramy filtr z wkładem
o odpowiednim działaniu oczyszczaj cym. W filtrach zazwyczaj stosuje si jednocze nie ró ne rodzaje wkładów.
Mechaniczne Zatrzymuj muł, piasek, blaszki rdzy i włókna. Wielko
wyłapywanych zanieczyszcze
zale y od rodzaju zastosowanego materiału filtracyjnego. Wkłady mechaniczne włókninowe wychwytuj
cz stki powy ej 5 mikronów, celulozowe – powy ej 1 mikrona, a ceramiczne – powy ej 0,1 mikrona (dla
porównania: włos ludzki ma grubo
około 100 mikronów, pyłek kwiatowy 10 mikronów). Wkłady
mechaniczne zabezpieczaj urz dzenia przed uszkodzeniami i zamuleniem, ale same nie uzdatniaj
wody.
W glowe (pochłaniaj ce) Wykorzystano w nich zjawisko sorpcji (pochłaniania) zanieczyszcze przez
w giel aktywny. Filtry te obni aj zawarto chloru i jego zwi zków, bakterii, a niektóre tak e pestycydów,
detergentów, fenoli oraz metali ci kich. Poprawiaj kolor i smak wody. Wkład mo e zawiera w giel
w czystej postaci lub w giel pokryty srebrem. S te wkłady z mieszank w gla z innymi substancjami, np.
ywic jonowymienn , która zmi kcza wod , lub stabilizatorem KDF, który – podobnie jak srebro – chroni
przed rozwojem bakterii wewn trz wkładu.
Mechaniczno-w glowe S to wkłady najcz ciej stosowane i bardzo skuteczne – warstwa materiału
filtracyjnego zatrzymuje takie same zanieczyszczenia jak odpowiednie wkłady mechaniczne i w glowe.
Od elaziaj ce U ywa si ich wtedy, gdy st enie elaza i manganu jest zbyt wysokie – woda jest m tna,
ma zmienion barw . Na urz dzeniach pojawia si wtedy rudawy osad. Wkład od elaziaj cy jest
najcz ciej stosowany razem z innymi wkładami (np. mechanicznym, w glowym, zmi kczaj cym).
Zmi kczaj ce O tym, e woda jest twarda, wiadczy osad wewn trz urz dze (czajników, elazek, pralek).
Wkłady zmi kczaj ce zawieraj
ywice jonowymienne. Filtracja polega na zamianie jonów wapniowych
i magnezowych, powoduj cych twardo wody, na jony sodu, które j zmi kczaj . Wkłady te stosuje si
zazwyczaj razem z mechanicznymi i w glowymi.
file://C:\Documents%20and%20Settings\m\Pulpit\HUBY%20v.03\09_woda\technika... 2003-04-16
Kolmet - Technika filtracji wody
Strona 2 z 3
Odwrócenie osmozy Naturalna osmoza polega na tym, e roztwór wodny o mniejszym st eniu (woda
czysta) przepływa do roztworu o wi kszym st eniu (woda brudna). W technice filtracji wody zachodzi
proces odwrotny. Kiedy dwa roztwory wodne rozdzieli si za pomoc specjalnej membrany, z wody
brudnej wydobywa si wod czyst . Ruch wody odbywa si wi c odwrotnie ni ma to miejsce w osmozie
naturalnej – st d nazwa odwrócona osmoza. Wkłady działaj ce metod odwróconej osmozy musz by
poprzedzone wkładami mechanicznymi i w glowymi. Woda filtrowana t metod jest pozbawiona zarówno
zanieczyszcze (wszystkich, które s usuwane przez inne wkłady, oraz m.in. azotanów), jak i minerałów.
Dlatego sposób ten ma wielu przeciwników – twierdz oni, e woda bez potrzebnych człowiekowi
minerałów jest bezwarto ciowa, wr cz szkodliwa. Zwolennicy uwa aj , e lepiej pi wod bezpieczn ,
a braki uzupełnia , stosuj c odpowiedni diet .
Dezynfekuj ce S wyposa one w lamp emituj c promienie ultrafioletowe, które działaj bakteriobójczo
na mikroorganizmy chorobotwórcze znajduj ce si w wodzie. Promieniowanie nie powoduje skutków
ubocznych dla człowieka. Filtry z takimi wkładami podł cza si do pr du. Wkłady te stosuje si razem
z mechaniczno-w glowymi. * SKUTECZNO
usuwania zanieczyszcze zale y od ilo ci zanieczyszcze
w wodzie i rodzaju zastosowanego wkładu. Producenci podaj skuteczno
usuwania zanieczyszcze
nowego wkładu; im dłu ej pracuje filtr, tym skuteczno jest mniejsza. YWOTNO
wkładu zale y od
jako ci wody poddawanej filtrowaniu – woda bardziej zanieczyszczona powoduje jego szybsze zu ycie.
ywotno wkładu jest podawana w litrach wody, jak mo e on skutecznie oczy ci , lub w miesi cach
b d latach, po upływie których trzeba go wymieni . Niektóre filtry maj wska nik zu ycia wkładu –
przypomina o konieczno ci jego wymiany. Je li wska nika nie ma, trzeba samemu oceni stan
zanieczyszczenia, bior c pod uwag podan przez producenta ywotno wkładu i jego wygl d (zu yty ma
zmieniony, szarobury kolor). Wkłady mechaniczne i w glowe wymienia si
rednio co kilka miesi cy,
membran (w filtrach z odwrócon osmoz ) co kilka lat. W filtrach z kilkustopniow filtracj (z kilkoma
wkładami) ka dy wkład trzeba zazwyczaj wymienia w innym czasie. Mechaniczne włókninowe mo na
regenerowa , płucz c je (lepiej jednak wymienia ). Mechaniczne ceramiczne nale y co jaki czas czy ci
szczoteczk , nie u ywaj c rodków myj cych. Niektóre filtry, np. montowany na rurze filtr Diago, maj
funkcj automatycznego płukania wkładu. SZYBKO C FILTROWANIA okre la maksymaln ilo wody,
jaka mo e by oczyszczona w okre lonym czasie – jest podawana w litrach na minut lub na dob .
MIEJSCE MONTA U
Filtry domowe mog by zamontowane w ró nych miejscach instalacji wodoci gowej. S filtry stoj ce (umieszcza
si je obok armatury, do której s podł czone), filtry montowane na baterii, pod zlewozmywakiem, na rurach i przy
konkretnych urz dzeniach. Bardzo popularne s te filtry-dzbanki, których nie podł cza si do sieci wodoci gowej.
W komplecie z filtrem s sprzedawane wszystkie akcesoria potrzebne do jego zamontowania – uszczelki, zł czki,
zawory, w yki (powinny by wliczone w cen ).
Stoj ce S to małe urz dzenia, które stawia si na zlewie lub blacie albo mocuje na cianie przy baterii
i podł cza do baterii lub do rury doprowadzaj cej wod . Filtry te maj osobn wylewk , przez któr
wypływa przefiltrowana woda, a wod niefiltrowan (np. do zmywania) pobiera si przez wylewk baterii.
Szybko filtrowania zale y od modelu urz dzenia i wynosi od 1,4 do 9,5 litra na minut . Najcz ciej
stosuje si do nich wkłady mechaniczno-w glowe. Niektóre filtry maj lampy dezynfekcyjne (25 W), nale y
je wi c podł czy do pr du (energia jest zu ywana tylko podczas poboru wody).
Montowane na baterii Instaluje si je na stałe na ko cówce wylewki lub pomi dzy korpusem baterii
a wylewk . Maj przeł cznik pozwalaj cy pobiera równie wod niefiltrowan . W zale no ci od modelu
mog filtrowa od 0,5 do 2,8 litra wody na minut . Zwykle u ywa si do nich wkładów mechanicznow glowych, nieraz w poł czeniu z drugim wkładem mechanicznym – ceramicznym.
Montowane pod zlewozmywakiem Podł cza si je do rury doprowadzaj cej wod . Maj osobn wylewk ,
któr zazwyczaj instaluje si obok baterii zlewozmywakowej, i kurek (mo na wi c równie korzysta
z wody niefiltrowanej). Najcz ciej stosuje si w nich trzystopniowy system oczyszczania wody:
mechaniczny, w glowy oraz np. zmi kczaj cy lub wykorzystuj cy proces odwróconej osmozy. Wszystkie
filtry z wkładami z odwrócon osmoz musz by podł czone do odpływu, aby mo na było odprowadzi
zatrzymane zanieczyszczenia (maj posta płynn ). Niektóre podł cza si równie do pr du. Wi kszo
filtrów z odwrócon osmoz ma 10- albo 12-litrowy zbiornik na przefiltrowan wod . Filtry montowane pod
zlewem dokładnie oczyszczaj wod ; szybko filtrowania wynosi od 20 do 190 litrów na dob (filtry ze
zbiornikiem) lub od 1,2 do 9 litrów na minut (bez zbiornika).
Montowane na rurze Instaluje si je na rurze z zimn lub ciepł wod – “na wej ciu” wodoci gu do domu
lub mieszkania (je li jest wodomierz – to za nim). Obudowa filtra wygl da jak klosz i mo e mie ró n
wielko : od 13 do 51 cm wysoko ci oraz około 12 cm rednicy. Do obudowy dobiera si jeden wkład
o odpowiednim rozmiarze i przeznaczeniu. Na rurze nie zaleca si montowa wi cej ni dwa filtry – je li
jest ich wi cej, zmniejsza si ci nienie wody w rurach. Oprócz filtra na rur mo na dodatkowo zało y filtr
przy zlewozmywaku – wtedy mamy czyst wod w całym domu, a do picia dodatkowo uzdatnion .
Szybko filtrowania zale y od modelu filtra i od rodzaju wkładów – np. 5 litrów na minut , je li u yjemy
wkładu zmi kczaj cego lub od elaziaj cego; 25–58 litrów na minut – gdy zastosujemy tylko wkład
file://C:\Documents%20and%20Settings\m\Pulpit\HUBY%20v.03\09_woda\technika... 2003-04-16
Kolmet - Technika filtracji wody
Strona 3 z 3
mechaniczny.
Montowane przy urz dzeniach Zakłada si je przy kranach doprowadzaj cych wod do pralek i zmywarek.
Dzi ki takim filtrom urz dzenia lepiej działaj , s ta sze w eksploatacji i nie zu ywaj si tak szybko.
U ywaj c przefiltrowanej, mi kkiej wody, mo na zmniejszy zu ycie rodków myj cych i pior cych nawet
o 40 proc.
Dzbankowe Nie wymagaj
adnej instalacji. W dzbanku z tworzywa sztucznego lub szkła hartowanego
(o pojemno ci od 1,3 do 3 litrów) jest mechaniczno-w glowy wkład filtruj cy zawieraj cy dodatek ywic
jonowymiennych. Wi kszo
wkładów ma w giel pokryty srebrem. Przez otwór w pokrywce dzbanka
wlewa si zimn wod . Woda, przechodz c przez wkład, zostaje zmi kczona oraz oczyszczona z chloru,
pestycydów i metali ci kich. Czas filtrowania zale y od pojemno ci dzbanka i wynosi od 3 do 5 minut.
Wkład wystarcza na przefiltrowanie 130–150 litrów wody. Wszystkie dzbanki maj wska nik zu ycia
wkładu. Do niektórych (np. firmy Kenwood) mo na kupi dwa rodzaje wkładów: zielony, przeznaczony do
wody twardej, i niebieski – do wody mi kkiej.
WYBÓR FILTRA
Przede wszystkim dobierzmy filtr z wkładem odpowiednim do jako ci naszej wody. Do oczyszczania wody
wodoci gowej wystarczy filtr z wkładem mechaniczno-w glowym, poniewa
taka woda jest
zanieczyszczona przede wszystkim chlorem i jego zwi zkami, a tak e metalami ci kimi. Woda gruntowa
cz sto jest twarda lub zawiera zbyt du o elaza. Wtedy oprócz filtracji mechanicznej i w glowej nale y
zastosowa zmi kczaj c lub od elaziaj c , a je li w wodzie s bakterie – równie dezynfekuj c .
Warto wzi pod uwag cen filtra, ywotno wkładu oraz przewidywane koszty eksploatacji – czyli cen
wkładu i cz stotliwo
jego wymiany. Dro sze filtry s zazwyczaj skuteczniejsze, a stosowane w nich
wkłady maj dłu sz ywotno , dlatego ta szy filtr nie zawsze oznacza tani eksploatacj .
Wa ne jest miejsce zamontowania filtra – urz dzenie nie powinno przeszkadza
codziennych czynno ci.
w wykonywaniu
Najprostsze w u ytkowaniu s filtry dzbankowe. Filtry stoj ce oraz zakładane na bateri i na rur s
dosy proste w monta u, chocia nie zawsze poradzimy sobie bez hydraulika. Filtry montowane
pod zlewozmywakiem powinny by instalowane przez fachowców.
Wi kszo filtrów jest przeznaczona do zimnej lub ciepłej wody. Jednak niektóre filtry, np. montowane na
rurze, oczyszczaj wod gor c (o temperaturze ponad 90°C).
Małgorzata Margas
Cztery K ty, sierpie 1999
Kolmet 2001
file://C:\Documents%20and%20Settings\m\Pulpit\HUBY%20v.03\09_woda\technika... 2003-04-16