Wybrane mity greckie, ich sens oraz ponadczasowy charakter.

Pobrano z http://magda.of.pl
Wybrane mity greckie, ich sens oraz ponadczasowy charakter.
Mit o Dedalu i Ikarze.
Dedal - ateński budowniczy, rzeźbiarz i mechanik; obciąŜony zbrodnią uszedł na Kretę. Dedal
był wielkim wynalazcą, w związku z tym król Krety - Minos, nie chciał go wypuścić poza
granice swego kraju. Dedal postanowił odlecieć wraz ze swoim synem Ikarem, przy uŜyciu
skrzydeł własnej konstrukcji. Przd lotem Dedal ostrzegł Ikara, aby utrzymywał odpowiednią
wysokość (zbyt nisko - pióra nasiąkną wilgocią, zbyt wysoko - słońce rozpuści wosk, którym
były przyklejone pióra). Jednak Ikar zachwycony pięknem i swobodą lotu, zapomniał o
przestrogach ojca. Wzbił się wysoko, a słońce rozpuściło wosk.
Mit ten jest odzwierciedleniem Ŝycia codziennego ludzi zafascynowanych róŜnymi
zjawiskami, które mylnie oceniamy jako coś wspaniałego, a one prowadzą nas do zguby.
Mit o Edypie.
Edyp był synem Lajosa i Jokasty. Jako niemowlę zostawiono go w górach, ale litościwi
pasterze zanieśli dziecko do władców Koryntu, którzy zostali jego przybranymi rodzicami.
Gdy wyrocznia przpowiedziała mu, Ŝe zabije swojego ojca, a za Ŝonę pojmie swoją matkę,
opuścił Korynt chcąc zmienić swoje przeznaczenie. Nie zdając sobie z tego sprawy podąŜał
do swego rodzinnego miasta - Teb. Podczas podróŜy spotkał człowieka podróŜującego ze
skromnym orszakiem. Pokłócił się z nim, i chcąc go uderzyć kijem, zabił go. Nie wiedział Ŝe
to był jego rodzony ojciec - Lajos. Gdy dotarł do Teb, spotkał Sfinksa (Sfinks - w sztuce
staroŜytnego Egiptu, wyobraŜenie leŜącego lwa z ludzką głową.).
Rozwiązał zagadkę zadawaną przez niego przechodniom ("Co to jest: Rano chodzi na
czterech, w południe na dwóch, wieczorem na trzech? Człowiek), tym samym uwolnił od
niego miasto. W nagrodę poślubił królową miasta - swoją rodzoną matkę, o czym równieŜ nie
wiedział. Gdy dowiedział się o tym, wykłuł sobie oczy i skazał siebie na wygnanie. Jokasta
popełniła samobójstwo.
Mit ten moŜna uznać za prawdę o dorastaniu. Zygmunt Freud, stworzył określenie
kompleks Edypa, w odniesieniu do dorastających ludzi. Ogólnie rzecz biorąc chodzi o to, Ŝe
kaŜdy ma w sobie coś z Edypa. Dorastając "zabijamy ojca", czyli zrywamy z
dotychczasowym systemem wartości, przełamujemy dotychczasowe autorytety. Następnie
będąc na "spalonej ziemi" budujemy nowy, własny system wartości, stajemy się innymi
ludźmi. Tą przemianę symbolizuje wykłucie sobie oczy przez Edypa.
Mit o Niobe.
Była ona matką czternaściorga dzieci i nie rozumiała, dlaczego ludzie oddają cześć Latonie,
która ma tylko dwoje dzieci. Bogini nie zniosła takiej zniewagi i jej dzieci: Apollin i
Artemida zabiły całe potomstwo królowej kilkoma strzałami z łuku. Nieszczęśliwa Niobe
powróciła do rodzinnego miasta Sipylos, gdzie przez cały czas przesiadywała na wzgórzu,
dopóki bogowie nie zamienili jej w kamień. Jednak i wtedy smutek duszy przebywającej w
głazie powodował, iŜ spod niego wypływało źródło łez. Mit ten przedstawia istotę
macierzyństwa i wielkie nieszczęście rodziców, którzy utracili swoje dzieci.
Mit o Promteuszu.
Jest to chyba najbardziej znany z mitów. Opowiada on o tym, jak ulubieniec Ateny zemścił
się na samym Zeusie za zesłanie na ziemię nędzy, chorób i smutku, których źródłem była
beczka - posag pięknej Pandory, Ŝony niemądrego Epimeteusza.
OtóŜ Prometeusz zabił wołu i poćwiartowanego złoŜył do dwóch worków. W jednym
znajdowało się najprzedniejsze mięso nakryte skórą, w drugim kości, na których widniały
płaty słoniny. Poproszony o dokonanie wyboru Zeus, wskazał łakomie na drugi worek i od tej
Pobrano z http://magda.of.pl
pory ta część zwierzęcia poświęcana była bogom. Ośmieszony władca Olimpu straszliwie
ukarał śmiałka. Prometeusza przykuto do skały Kaukazu i codziennie przylatywał do niego
wygłodniały sęp, aby wyszarpywać mu ciągle odrastającą wątrobę.
O Demeter i Persefonie.
Demeter, bogini Ŝycia i urodzaju, miała córkę Persefonę, którą podstępem sprowadził do
piekła tamtejszy władca, Hades. Nieszczęsna matka błąkała się po Ziemi w poszukiwaniu
ukochanego dziecka, lecz nie mogła go nigdzie znaleźć. Jej smutek był tak wielki, Ŝe deszcze
przestały padać, strumienie powysychały, nie rodziły się nowe plony i głód zaczął zaglądać
do ludzkich siedzib. Zmartwiony Zeus postanowił przebłagać Demetrę, ale nic nie
skutkowały namowy wysyłanych do niej muz i charyt. Władca Olimpu ustąpił wreszcie i
nakazał Hadesowi, aby oddał Persefonę. Król piekieł wypełnił to Ŝyczenie, ale wręczył Ŝonie
jabłko granatu, które częściowo zjedzone, na zawsze związało ją z państwem cieni. Wielka
radość Demeter spowodowana powrotem córki wywołała na świecie eksplozję zieleni i
śpiewu ptaków. Jednak Persefona musiała powracać do męŜa na trzy miesiące w roku, wtedy
to przyroda zamierała, by ponownie się obudzić z zimowego odrętwienia. W taki właśnie
sposób staroŜytni Grecy tłumaczyli sobie cykliczność zmian pór roku.