Dietetyka : żywienie zdrowego i chorego człowieka... spis treści
Transkrypt
Dietetyka : żywienie zdrowego i chorego człowieka... spis treści
SPIS TREŚCI 1. PODSTAWY ŻYWIENIA CZŁOWIEKA Z ELEMENTAMI B IO C H E M II............................................................................................ Sytuacja żywnościowa i żywieniowa na świecie i w Polsce - Anna R u d nicka...................................................................................... 1.2. Procesy energetyczne i gospodarka wodna w organizmie - Helena Ciborowska................................................................................ 1.2.1. Procesy energetyczne - pojęcie procesu przemiany materii.................. 1.2.1.1. Podstawowa przemiana materii (p p m )..................................................... 1.2.1.2. Ponadpodstawowa przemiana m a te r ii..................................................... 1.2.1.3. Całkowita przemiana m aterii..................................................................... 1.2.2. Wartość energetyczna pożywienia i zapotrzebowanie energetyczne organizmu.................................................................................................. 1.2.3. Gospodarka wodna w organizm ie.......................................................... 1.2.4. Równowaga kwasowo-zasadowa............................................................. 1.3. Składniki odżywcze i ich znaczenie w żywieniu - Helena Ciborowska................................................................................ 1.3.1. W stę p ........................................................................................................ 1.3.2. Węglowodany............................................................................................ 1.3.2.1. Budowa i podział....................................................................................... 1.3.2.2. Cukry proste - monosacharydy.................................................................. 1.3.2.3. Węglowodany zło żo n e.............................................................................. 1.3.2.4. Rola węglowodanów przyswajalnych...................................................... 1.3.2.5. Węglowodany nieprzyswajalne, czyli błonnik pokarm ow y.................... 1.3.2.6. Trawienie i wchłanianie węglowodanów.................................................. 1.3.2.7. Metabolizm węglowodanów..................................................................... 1.3.2.8. Katabolizm węglowodanów i innych składników odżywczych.............. 1.3.2.9. Zawartość węglowodanów w produktach spożywczych.......................... 1.3.2.10. Zapotrzebowanie na węglowodany.......................................................... 1.3.3. Tłuszcze...................................................................................................... 1.3.3.1; Budowa i podział tłuszczów ..................................................................... 1.3.3.2. ę'Tłuszcze w ła śc iw e ................................................................................... 1.3.3.3. W o sk i.......................................................................................................... 1.3.3.4.?^Tłuszcze zło ż o n e ...................................................................................... 13 1.1. 13 18 18 20 24 25 26 27 30 32 32 34 34 34 41 48 49 52 54 59 62 65 65 65 66 77 77 7 1.3.3.5. 1.3.3.6. 1.3.3.7. 1.3.3.8. 1.3.3.9. 1.3.3.10. 1.3.4. 1.3.4.1. 1.3.4.2. 1.3.4.3. 1.3.4.4. 1.3.4.5. 1.3.4.6. 1.3.4.7. 1.3.4.8. 1.3.4.9. 1.3.4.10. 1.3.4.11. 1.3.5. 1.3.5.1. Sterole......................................................................................................... Rola tłuszczów w organizmie człowieka.................................................. Trawienie i wchłanianie tłuszczów........................................................... Metabolizm tłu szczó w ............................................................................. Tłuszcze pożyw ienia................................................................................ Zapotrzebowanie na tłuszcze................................................................... B iałk a......................................................................................................... Budowa b i a ł e k .......................................................................................... Podział i charakterystyka b ia łe k .............................................................. Struktura b iałek.......................................................................................... Właściwości b ia łe k ................................................................................... Rola i przemiany białek w organizmie człowieka................................... Trawienie i przyswajanie b ia łe k .............................................................. Metabolizm b i a ł e k ................................................................................... Biosynteza b iałek ....................................................................................... Źródła b ia łe k ............................................................................................. Wartość odżywcza białek......................................................................... Zapotrzebowanie na białko....................................................................... W itam iny.................................................................................................. Witaminy rozpuszczalne w wodzie........................................................... Witamina C (kwas askorbinowy)............................................................. Witamina Bi (tiam in a)............................................................................. Witamina B2 (ryboflawina)...................................................................... Witamina B(, (pirydoksyna)...................................................................... Witamina PP (niacyna)............................................................................. Witamina Bu (kobalamina)...................................................................... Witamina H (biotyna)................................................................................ Kwas pantotenowy................................................................................... Kwas foliowy (folacyna, foliany)............................................................. 1.3.5.2. Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach..................................................... Witamina A ............................................................................................... Witamina D ............................................................................................... Witamina E ............................................................................................... Witamina K ............................................................................................... 1.3.6. Składniki mineralne................................................................................... 1.3.6.1. Makropierwiastki....................................................................................... Wapń (C a).................................................................................................. Fosfor ( P ) .................................................................................................. Magnez (M g )............................................................................................ Potas ( K ) .................................................................................................. Sód (Na)..................................................................................................... Chlor ( C l).................................................................................................. Siarka ( S ) .................................................................................................. 1.3.6.2. Mikropierwiastki....................................................................................... Żelazo ( F e ) ............................................................................................... Normy żywienia i wyżywienia - Anna R udnicka.................................. 1.4.1. Pojęcie norm żywienia i wyżywienia....................................................... 1.4.2. Podział produktów spożywczych............................................................. 1.4.3. Charakterystyka wartości odżywczej 12 grup produktów spożywczych 1.4.4. Wskaźnik Jakości Żywieniowej................................................................ 1.4.5. Produkty zam ienne................................................................................... 8 83 85 86 88 89 92 93 93 100 104 105 107 108 110 113 116 117 122 122 124 124 126 129 130 132 133 134 135 136 138 138 142 145 147 150 152 152 155 156 157 159 160 161 161 161 172 172 174 176 181 182 Zasady planowania i oceny żywienia różnych grup ludności - Anna R u d nicka...................................................................................... Planowanie jadłospisów okresowych....................................................... Średnia norma żywienia i wyżywienia dla grupy m iesza n ej............... Metody oceny jadłospisów ...................................................................... Zasady żywienia różnych grup ludności................................................. Metody oceny stanu odżywienia społeczeństwa..................................... Żywność funkcjonalna - Helena Ciborowska........................................ Probiotyki i prebiotyki............................................................................ Synbiotyki.................................................................................................. Żywność genetycznie modyfikowana - Helena C iborow ska............... Nutrigenomika - żywienie a genom człowieka - Helena Ciborowska . Bezpieczeństwo i higiena żywności w świetle ustawodawstwa - Helena Ciborowska............................................................................... Edukacja żywieniowa - Anna Rudnicka................................................. KLASYFIKACJA I CHARAKTERYSTYKA DIET - Helena Ciborowska............................................................................... Podstawy klasyfikacji d i e t ...................................................................... Dieta podstawowa...................................................................................... Dieta bogatoresztkowa............................................................................ Dieta łatwo strawna................................................................................... Dieta łatwo strawna z ograniczeniem tłuszczu........................................ Dieta łatwo strawna z ograniczeniem substancji pobudzających wydzie lanie soku żołądkowego............................................................................ Dieta o zmienionej konsystencji............................................................. Dieta p ap k o w ata...................................................................................... Dieta płynna............................................................................................... Dieta płynna w zm ocniona...................................................................... Dieta do żywienia przez zgłębnik lub p rzeto k ę..................................... Dieta k leik o w a......................................................................................... Dieta ubogoenergetyczna......................................................................... Dieta o kontrolowanej zawartości kwasów tłuszczowych..................... Dieta łatwo strawna bogatobiałkowa....................................................... Dieta z ograniczeniem łatwo przyswajalnych węglowodanów - Anna R u d nicka...................................................................................... Dieta łatwo strawna niskobiałkowa.......................................................... Praktyczne wdrażanie klasyfikacji diet zalecanej przez Instytut Żywno ści i Żywienia - Helena Ciborowska, Anna Rudnicka........................... 183 183 185 187 190 201 202 205 207 208 212 214 218 223 223 226 239 244 251 258 264 264 269 269 273 278 280 290 299 305 326 333 ŻYWIENIE W WYBRANYCH CHOROBACH . . . 335 Żywienie dietetyczne w chorobach układu pokannowego - Helena Ciborowska....................................................... Żywienie w chorobach jamy ustnej i przełyku............... Żywienie w chorobie refluksow ej.................................. Żywienie w nieżytach żołądka........................................ Ostry nieżyt ż o łą d k a ....................................................... Przewlekły nieżyt ż o łą d k a .............................................. Żywienie w chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy 335 335 336 340 340 342 344 9 Żywienie w chorobach jelita cienkiego i grubego.................................. Żywienie w ostrym nieżycie je lit............................................................. Żywienie w przewlekłym nieżycie j e l i t ................................................. Żywienie w zaparciu nawykowym.......................................................... Żywienie we wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego........................... Żywienie w chorobie Leśniowskiego i C ro h n a ..................................... Żywienie w zespole nadwrażliwości jelita grubego............................... Żywienie w chorobach miąższu wątroby................................................. Żywienie w przewlekłych chorobach wątroby bez cech encefalopatii . Żywienie w okresie niewyrównania i niewydolności wątroby - ence falopatia w ą tro b o w a............................................................................... Żywienie w zapaleniu pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych . . . Ostre zapalenie pęcherzyka żółciow ego................................................. Przewlekłe zapalenie pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych . . . . Żywienie w kamicy żółciow ej................................................................ Żywienie w zapaleniu trzu stk i................................................................ Ostre zapalenie trzustki............................................................................ Przewlekle zapalenie trzustki................................................................... Żywienie po zabiegach chirurgicznych - Helena Ciborowska............... Leczenie żywieniowe - Helena Ciborowska........................................... Żywienie dietetyczne w chorobach układu moczowego - Helena Ciborowska................................................................................ Żywienie w zapaleniu kłębuszków n erk o w y ch ..................................... Ostre kłębuszkowe zapalenie n e r e k ....................................................... Żywienie w przewlekłym kłębuszkowym zapaleniu n e r e k .................. Żywienie w niewydolności nerek............................................................. Ostra niewydolność n e r e k ...................................................................... Przewlekła niewydolność n e r e k ............................................................. Zalecenia żywieniowe dla pacjentów z przewlekłą niewydolnością nerek w okresie dializacyjnym................................................................ Żywienie w nefropatii cukrzycow ej....................................................... Żywienie po przeszczepie n e r k i ............................................................. Żywienie w odmiedniczkowym zapaleniu nerek .................................. Żywienie w kamicach nerkow ych.......................................................... Kamica szczawianowo-wapniowa.......................................................... Kamica fosforanowo-wapniowa............................................................. Kamica moczanowa................................................................................... Kamica fosforanowo-magnezowo-amonowa........................................... Kamica cystynow a................................................................................... Kamica ksantynowa................................................................................... Żywienie dietetyczne w chorobach metabolicznych - Helena Ciborowska................................................................................ Żywienie w cukrzycy dorosłych - Anna R u d n ic k a ............................... Żywienie w otyłości................................................................................... Żywienie w wychudzeniu......................................................................... Żywienie w dnie m oczanow ej................................................................ Żywienie w hiperlipidemiach................................................................... Żywienie dietetyczne w chorobach układu krążenia - Anna Rudnicka . Żywienie w chorobach z wydolnością i niewydolnością układu krą żenia ........................................................................................................... 346 347 348 350 352 354 355 357 359 361 365 365 365 366 368 368 369 370 374 379 380 380 382 384 384 388 409 412 415 417 419 420 421 423 424 424 424 425 425 435 445 448 449 458 458 3.6.2. 3.6.3. 3.6.4. 3.6.5. 3.6.6. 3.7. 3.7.1. 3.7.2. 3.8. 3.9. 3.9.1. 3.9.2. 3.9.3. 3.9.4. 4. 4.1. 4.2. 4.2.1. 4.2.2. 4.2.3. 4.3. 4.4. 4.5. 4.6. 4.7. 4.8. 4.9. 4.10. 4.11. 4.12. 4.13. 4.14. 4.15. 4.16. 4.17. 4.18. 4.19. Żywienie w nadciśnieniu tętniczym ....................................................... Żywienie w chorobie niedokrwiennej mięśnia sercowego...................... Żywienie w zawale mięśnia sercow ego................................................. Żywienie w miażdżycy............................................................................ Żywienie w profilaktyce chorób układu krążenia - Helena Ciborowska................................................................................ Żywienie w wybranych chorobach neurologicznych - Helena Ciborowska................................................................................ Żywienie po udarze m ózgu...................................................................... Choroba Parkinsona................................................................................... Żywienie w chorobach nowotworowych u dorosłych - Helena Ciborowska................................................................................ Żywienie w zakażeniach i zatruciach pokarmowych - Helena Ciborowska................................................................................ Zakażenie pałeczką Salmonella................................................................ Zatrucie enterotoksyną gronkowcową.................................................... Zatrucie jadem kiełbasianym - toksyną botulinową............................... Zalecenia żywieniowe w zakażeniach i zatruciach pokarmowych . . . 459 462 463 464 466 469 469 474 478 483 484 486 487 487 ŻYWIENIE DZIECI ZDROWYCH I CHORYCH - Helena Ciborowska................................................................................ 489 Charakterystyka okresu noworodkowego i niemowlęcego..................... Żywienie n iem o w ląt................................................................................ Żywienie naturalne................................................................................... Żywienie m ieszane................................................................................... Żywienie s z tu c z n e ................................................................................... Żywienie wcześniaków i noworodków z małą masą urodzeniową . . . Żywienie wcześniaków............................................................................. Żywienie niemowląt z dystrofią wewnątrzmaciczną............................... Charakterystyka wymiotów - postępowanie żywieniowe..................... Żywienie w refluksie żołądkowo-przełykowym..................................... Żywienie w przypadku braku łak n ien ia................................................. Żywienie w zaparciach............................................................................. Żywienie w zaburzeniach w odżywianiu - b ieg u n k a............................ Żywienie w biegunce ostrej...................................................................... Żywienie w biegunce przew lekłej.......................................................... Żywienie w biegunce nieswoistej i chlorkow ej..................................... Żywienie w zespole złego wchłaniania - w chorobie trzew nej............. Żywienie w mukowiscydozie.................................................................... Żywienie w nietolerancjach pokarmowych............................................... Preparaty mlekozastępcze stosowane w dietach eliminacyjnych . . . . Żywienie w fenyloketonurii.................................................................... Żywienie w niedoborach witaminowych.................................................. Żywienie w krzywicy................................................................................ Żywienie w tężyczce................................................................................ Żywienie w cukrzycy wieku rozwojowego - Anna Rudnicka................ Żywienie w otyłości (młodzieńczej)........................................................ Żywienie w wirusowym zapaleniu w ątroby............................................ Wirusowe zapalenie wątroby typu A ....................................................... Wirusowe zapalenie wątroby typu B - żółtaczka wszczepienna . . . . Wirusowe zapalenie wątroby typu C ....................................................... 489 498 503 510 511 529 529 535 536 538 540 541 545 545 551 555 557 567 571 573 583 597 598 600 601 612 617 618 618 619 11 4.20. Żywienie w zapaleniu trzu stk i................................................................ Ostre zapalenie trzustki............................................................................ Przewlekłe zapalenie trzustki................................................................... Żywienie w zespole nerczycowym.......................................................... Żywienie w chorobie reumatycznej.......................................................... Żywienie w niedokrwistości................................................................... Żywienie w chorobach zakaźnych przebiegających z gorączką............ Żywienie w alergiach pokarmowych....................................................... Żywienie w stanach pooperacyjnych....................................................... Żywienie pozajelitowe stosowane u dzieci.............................................. Żywienie w oparzeniach......................................................................... Dieta ketogenna......................................................................................... 621 621 623 624 626 628 631 636 645 646 649 653 PIŚMIENNICTW O.................................................................................................. 659 SKOROWIDZ........................................................................................................... 661 4.21. 4.22. 4.23. 4.24. 4.25. 4.26. 4.27. 4.28. 4.29.