wymedhis 5

WYMAGANIA EDUKACYJNE HISTORIA I SPOŁECZEŃSTWO KLASA V
Opracowała: Marzena Iwan
Temat lekcji
Zanim zaczęła się
historia
Życie w starożytnej
Mezopotamii
Starożytny Egipt
Dopuszczający
Dostateczny
Dobry
Bardzo dobry
Celujący
- zna pojęcia: prehistoria,
praludzie, epoka kamienia
- na podstawie ilustracji
opowiada jak wyglądali
praludzie
- na podstawie ilustracji z
podręcznika opowiada o
życiu praludzi w epoce
kamienia
- zna pojęcia:
Mezopotamia, Eufrat,
Tygrys, system
nawadniający
- na podstawie ilustracji w
podręczniku opowiada jak
działał system
nawadniający
- zna pojęcia: epoka
brązu, epoka żelaza
- wymienia cechy
wyróżniające człowieka w
świecie przyrody
- samodzielnie opowiada
o zajęciach praludzi w
epoce kamienia
- posługuje się poznanymi
pojęciami
- wymienia zmiany w
sposobie życia, które
przyniosły epoka żelaza i
brązu
- wymienia wynalazki,
które wpłynęły na życie
ludzi w prehistorii
- wyjaśnia wpływ
warunków naturalnych i
przyrodniczych
Mezopotamii na życie
ludzi
- wskazuje na mapie:
Mezopotamię, Babilonię,
Tygrys, Eufrat
- zaznacza na osi czasu
epokę kamienia, brązu i
żelaza
- omawia zależność
człowieka od przyrody
- wyjaśnia, czym różni się
osiadły tryb życia od
koczowniczego
- omawia wpływ odkryć i
wynalazków na zmianę
trybu życia
- wyjaśnia, dlaczego w
starożytności ludzie
spisywali prawo w postaci
kodeksu
- wymienia cechy
pierwszych cywilizacji na
przykładzie cywilizacji
sumeryjskich
- ocenia wpływ pisma i
wynalazków na rozwój
cywilizacji
- wskazuje na mapie:
Egipt i Nil
- wyjaśnia, na czym
polegał politeizm
- wymienia kilka
osiągnięć Egipcjan
- wyjaśnia związek
między mumifikowaniem
zwłok a wyobrażeniem
Egipcjan na temat życia
pozagrobowego
- wyjaśnia na czym polega
władza despotyczna
faraona
- omawia organizację
państwa faraonów
- charakteryzuje wierzenia
Egipcjan
- na przykładzie piramidy
w Gizie omawia
konstrukcję i funkcję
piramidy
- zna pojęcia: Egipt, Nil,
faraon, piramida, kapłani,
mumia
- wymienia zajęcia
mieszkańców Egiptu
- zna pojęcia: zikkurat,
Babilonia, Sumerowie,
kodeks
- opowiada dlaczego
pierwsze cywilizacje
powstawały nad rzekami
- na podstawie ilustracji
opisuje zikkurat
- wymienia osiągnięcia
ludów Mezopotamii
- zna pojęcia: władza
despotyczna, urzędnicy,
politeizm
- wymienia bogów, w
których wierzyli
Egipcjanie
- przedstawia podział
społeczeństwa
starożytnego Egiptu
Starożytni Izraelici
- zna pojęcia: Żydzi,
Palestyna, Biblia,
dziesięcioro przykazań
- opowiada o religii
Żydów
- zna pojęcia: judaizm,
Stary Testament,
monoteizm, Arka
Przymierza, Jerozolima
- zna postacie: Salomona,
Abrahama, Mojżesza
- tłumaczy, na czym
polega różnica między
religią monoteistyczną a
politeistyczną
- wskazuje na mapie
Palestynę
- charakteryzuje religię
Żydów
- wymienia największe
wydarzenia z historii
Żydów w starożytności
- umieszcza wydarzenia z
dziejów Żydów na osi
czasu
- omawia różnice między
wierzeniami Żydów i
Egipcjan
- tłumaczy, dlaczego
Biblia jest również
źródłem wiary
Historia pisma
- zna: pojęcia: alfabet,
pismo
- wymienia rodzaje pisma
- omawia znaczenie pisma
- wymienia i porównuje
różne rodzaje pisma
- wskazuje kilka
współczesnych
piktogramów
- omawia role, jaka
odegrało pismo w rozwoju
cywilizacji
- przedstawia etapy
rozwoju pisma
W starożytnej Gracji
- zna pojęcia: Hellada,
Hellenowie
- wymienia zajęcia
starożytnych Greków
- zna pojęcia: pismo
klinowe, pismo
obrazkowe, piktogramy,
papirus, hieroglify
- wykazuje różnice
między pismem
klinowym, obrazkowym i
alfabetycznym
- zna pojęcia: kolonie,
handel, flota
- na podstawie ilustracji z
podręcznika opisuje pracę
Greków w porcie
- wskazuje na mapie
Grecję
- wskazuje na mapie
Grecję i niektóre jej
kolonie
- wyjaśnia, dlaczego
Grecy zakładali kolonie
- wyjaśnia wpływ
środowiska naturalnego
na zajęcia mieszkańców
Hellady
- wymienia najważniejsze
miasta starożytnej Grecji
- omawia skutki
kolonizacji
Świat greckich mitów
- zna pojęcia: mit, Olimp
- zna postacie: Zeusa,
Hery, Ateny
- na podstawie ilustracji z
podręcznika wymienia
atrybuty przedstawionych
tam bogów
- na podstawie ilustracji z
podręcznika opowiada jak
Grecy wyobrażali sobie
bogów
- zna pojęcia: mitologia,
nektar, ambrozja, herosi,
wyrocznie
- wymienia imiona bogów
i dziedziny, którymi się
opiekował
- samodzielnie opowiada
jak Grecy wyobrażali
sobie bogów
- wyjaśnia, czym są mity
- opisuje, jaka była rola
wierzeń w życiu Greków
- podaje różnice między
herosami a bogami
- porównuje wierzenia
Greków z innymi
poznanymi religiami
- opowiada, jaką rolę
pełniły wyrocznie w życiu
Greków
- opowiada o królestwie
zmarłych
- zna pojęcia: Styks, Pola
Elizejskie, Tartar
- wymienia kilku
bohaterów mitów
greckich i opowiada ich
przygody
W greckiej polis
- zna pojęcia: demokracja,
Ateny, Akropol
- opowiada, kto
sprawował władzę w
Atenach
- zna pojęcia: polis,
obywatel, polityk, agora,
zgromadzenie ludowe
- zna postać: Peryklesa
- wymienia niektóre
prawa obywatela
- wyjaśnia, czym były
polis
- wskazuje na mapie
Ateny
- wyjaśnia, na czym
polegała demokracja
ateńska
- charakteryzuje ustrój
Polski
W greckim teatrze i
na stadionie
- zna pojęcia: teatr,
igrzyska sportowe, stadion
- na podstawie ilustracji z
podręcznika opowiada o
teatrze antycznym
- opowiada, jak należy
współcześnie zachować
się na stadionie i teatrze
- przedstawia przebieg
starożytnych igrzysk
olimpijskich
- opowiada o teatrze
greckim
- zna datę: 766 p.n.e.
Państwo Rzymian
- zna pojęcia: Italia, łacina
- opowiada legendę o
powstaniu Rzymu
- zna datę: 753 p.n.e.
- zna pojęcia: dramat,
tragedia, komedia, maski,
„ Iliada”, „ Odyseja”,
Dionizje, gimnazjum
- zna postać: Homera
- opowiada, dlaczego
Grecy tak chętnie
uprawiali sport
- podaje różnice między
komedią i tragedią
- zna pojęcia: republika,
konsul, senat
- zna postać: Gajusza
Juliusza Cezara
- opowiada, kto
sprawował władzę w
Rzymie
- wskazuje różnice i
podobieństwa między
demokracją ateńską i
współczesną
- ocenia, jakie cechy
powinny wyróżniać
dobrego polityka i
obywatela
- porównuje teatr
antyczny i współczesny
- zna daty: 394 n.e , 1896
- porównuje republikę
rzymską ze współczesną
- wymienia przyczyny
upadku republiki
rzymskiej
- zna datę: 44 p.n.e., 31
p.n.e.
- wyjaśnia pojęcie
triumwirat
- zna pojęcia: dyktator,
cesarstwo
- wskazuje na mapie
Półwysep Apeniński,
Rzym
- zna datę: 508/509 p.n.e.
- opowiada, jak
funkcjonowała republika
rzymska
- wymienia po jednym
tytule greckiej tragedii i
komedii
Imperium i jego
mieszkańcy
- zna pojęcia: legion,
niewolnictwo, gladiator
- na podstawie ilustracji w
podręczniku opisuje
uzbrojenie legionisty
- zna pojęcie: prowincja,
imperium, Kartagina
- opowiada, skąd
pochodzili niewolnicy i
jakie zajęcia wykonywali
- wskazuje na mapie
prowincje rzymskie
- wyjaśnia w jaki sposób
powstało Imperium
Rzymskie
Osiągnięcia Rzymian
- zna pojęcia: rzymskie
drogi, mosty, termy,
forum
- na podstawie ilustracji w
podręczniku opisuje
Forum Romanum
- zna pojęcia: akwedukty,
amfiteatr, Koloseum,
bazylika
- opowiada, jak wygląda
amfiteatr i co się w nim
odbywało
- wymienia osiągnięcia
Rzymian
Wierzenia Rzymian
- zna pojęcia: bogowie
rzymscy, tolerancja
- zna postacie: Jowisz,
Junona, Westa
- zna postacie: Jezusa z
Nazaretu, apostoła Piotra
- opisuje wierzenia
Rzymian
- omawia wydanie edyktu
tolerancyjnego w Rzymie
- zna pojęcia: Nowy
Testament, ewangelie,
apostołowie
- zaznacza na osi czasu
daty narodzin i śmierci
Jezusa
- zna pojęcia: Panteon,
kalendarz juliański, prawo
rzymskie
- opisuje osiągnięcia
Rzymian
- omawia rolę prawa w
życiu Rzymian
- przedstawia wpływ
kultury greckiej na kulturę
rzymską
- charakteryzuje wpływy
jakim podlegały wierzenia
Rzymian
- zna pojęcia: wędrówka
ludów, wandalizm
- na podstawie ilustracji w
podręczniku opowiada o
zniszczeniu Rzymu przez
Wandalów
- zna pojęcia: Hunowie,
Wandalowie, Goci,
podział imperium na
wschodnie i zachodnie
- wskazuje na mapie
cesarstwo wschodnie i
zachodnie oraz ich stolice
Początki
chrześcijaństwa
Upadek cesarstwa
zachodniorzymskiego
- na podstawie mapki z
podręcznika wskazuje:
Palestynę, Jerozolimę
-wyjaśnia kto i dlaczego
przyjmował wiarę
chrześcijańską
- wyjaśnia przyczyny
prześladowań chrześcijan
- zna pojęcia: barbarzyńcy
- wskazuje na mapie
tereny skąd przybyły
plemiona barbarzyńców
- zna datę: 476 n.e
- wymienia przyczyny
upadku Rzymu
- wyjaśnia dawne i
współczesne pojęcie
prowincja
- opowiada, na czym
polegała wymiana
kulturalna w Imperium
Rzymskim
- opisuje walki
gladiatorów
- wyjaśnia sens
powiedzenia: „ wszystkie
drogi prowadzą do
Rzymu”
- zna datę: 45 rok p.n.e.
- przedstawia przyczyny
powstania Spartakusa
- przedstawia nowych
bogów rzymskich
- porównuje bogów
greckich i rzymskich
- wyjaśnia, czym
chrześcijaństwo różni się
od politeistycznych
wierzeń Rzymian i religii
Żydów
- opowiada o działalności
apostoła Piotra w Rzymie
- wyjaśnia, kto i dlaczego
podzielił państwo
rzymskie
- zna daty: 392, 395 rok
- wymienia dwóch cesarzy
rzymskich panujących w
III i IV wieku
- przygotowuje plan
wycieczki po Forum
Romanum
Arabowie
- zna pojęcia: Arabowie,
islam, muzułmanie
- zna postać: Mahometa
- na podstawie ilustracji z
podręcznika opowiada,
jak wyglądała karawela
kupiecka
- zna pojęcia: Koran,
meczet, Mekka, Allach
- wymienia główne
założenia islamu
- wymienia kilka
osiągnięć Arabów
- na podstawie
podręcznika wymienia
charakterystyczne cechy
sztuki arabskiej
W średniowiecznej
Europie
- zna pojęcia: papież,
cesarz
- wymienia poszczególne
elementy drabiny
feudalnej na podstawie
ilustracji w podręczniku
Jak powstało państwo
polskie?
- zna pojęcia: plemiona
polskie, chrzest Polski,
Gniezno
- zna postacie: Mieszka I,
Dobrawy
- na podstawie ilustracji z
podręcznika opowiada jak
wygląda gród
- zna pojęcia: feudalizm,
stan, rycerstwo,
mieszczaństwo,
chłopstwo,
duchowieństwo,
uniwersytety, cechy
- wymienia istniejące w
średniowieczu stany
- opowiada o
średniowiecznym mieście
i jego mieszkańcach
- zna pojęcia: gród,
dynastia Piastów
- wymienia plemiona,
które dały początek
państwu polskiemu
- zna i naznacza na osi
czasu datę: 966
- opowiada, jak dawniej
odbywał się chrzest
- wskazuje na mapie
Półwysep Arabski i
Mekkę
- zaznacza na osi czasu
datę: 622 rok
- wyjaśnia czym dla
wyznawców islamu jest
data 622
- wyjaśnia, w jaki sposób
Arabowie odnosili się do
podbitej ludności
- wskazuje różnice
pomiędzy poszczególnymi
stanami
- wyjaśnia, jaką rolę pełnił
Kościół katolicki w
średniowiecznej Europie
- wskazuje na mapie
siedziby plemion polskich
- opowiada, jak powstało
państwo polskie
- wyjaśnia, jaką rolę
spełniali duchowni w
państwie Mieszka I
- porównuje islam z
innymi poznanymi
religiami
- wymienia kilka
współczesnych państw, w
których religią
dominująca jest islam
- wymienia kilka faktów z
życia Mahometa
- omawia znaczenie
Kościoła w
średniowiecznej Europie
- wyjaśnia, jakie czynniki
polityczne i kulturalne
łączyły średniowieczną
Europę
- opowiada o wybranym
średniowiecznym mieście
- omawia przyczyny i
skutki chrztu Polski
- określa, czy region w
którym mieszka uczeń
leżał w granicach
dawnego państwa
polskiego
- przedstawia cechy religii
słowiańskich
Powstania Bolesława
Chrobrego
- zna pojęcia: Prusowie,
zjazd gnieźnieński,
koronacja
- zna postacie: Bolesława
Chrobrego, Ottona III,
biskupa Wojciecha
Bolesław Krzywousty - zna pojęcia: testament,
rozbicie dzielnicowe
i jego testament
- zna postać: Bolesława
Krzywoustego
W państwie
krzyżackim
- zna pojęcia: wielki
mistrz, zakon krzyżacki,
zakony rycerskie,
Prusowie
- zna postać: Konrada
Mazowieckiego
- na podstawie ilustracji z
podręcznika opisuje
zamek krzyżacki
- zna pojęcie:
arcybiskupstwo
- przedstawia rolę misji
biskupa Wojciecha w
Prusach
- opowiada o zjeździe w
Gnieźnie
- zna datę: 1000 rok
- wskazuje na mapie:
Gdańsk, Gniezno, Prusy
- zaznacza na osi czasu
daty: 1000, 1025 rok
- zna datę: 1025
- wymienia postanowienia
zjazdu w Gnieźnie
- omawia, jak wyobrażał
sobie Europę Otton III
- zna pojęcia: dzielnica
senioralna, senior
- wymienia osiągnięcia
Bolesława Krzywoustego
- wyjaśnia, dlaczego
Bolesław Krzywousty
podzielił Polskę
- zna i zaznacza na osi
czasu datę: 1138 rok
- wyjaśnia na jakich
zasadach Bolesław
Krzywousty podzielił
Polskę
- wymienia skutki rozbicia
dzielnicowego
- wskazuje na mapie
ziemię chełmińską,
państwo krzyżackie,
Pomorze Gdańskie,
Malbork
- zna i zaznacza na osi
czasu daty: 1226, 1308
rok
- wskazuje pozytywne i
negatywne skutki
sprowadzenia Krzyżaków
do Polski
- opowiada, jak
zorganizowane było
państwo krzyżackie
- zna pojęcie: Pomorze
Gdańskie
- opowiada, dlaczego
Konrad Mazowiecki
sprowadził Krzyżaków do
Polski
- wyjaśnia znaczenie
męczeńskiej śmierci
biskupa Wojciecha dla
ustanowienia
arcybiskupstwa w
Gnieźnie
- uzasadnia, że zjazd
gnieźnieński i koronacja
Bolesława Chrobrego
miały duże znaczenie dla
losów Polski
- ocenia znaczenie zjazdu
w Gnieźnie dla
usamodzielnienia się
Kościoła w Polsce
- omawia podział ziem
polskich na poszczególne
dzielnice
- omawia życie świętego
Wojciecha
- wyjaśnia, jakie
znaczenie dla Polski miała
utrata Pomorza
Gdańskiego
- ocenia działalność
Krzyżaków i ich politykę
na podbitych terenach
- opowiada o roli
Malborka w państwie
krzyżackim
- opowiada o wojna
Bolesława Krzywoustego
Pod rządami ostatnich - zna pojęcia: Akademia
Krakowska
Piastów
- zna postacie:
Władysława Łokietka,
Kazimierza Wielkiego
- na podstawie ilustracji w
podręczniku opisuje pracę
górników w kopalni soli
- zna pojęcia: spisanie
prawa, Kujawy,
Wielkopolska,
Małopolska
- opowiada, dlaczego
króla Kazimierza
nazwano Wielkim
- wymienia reformy
Kazimierza Wielkiego
- zna i zaznacza na osi
czasu daty: 1320, 1365
rok
- wyjaśnia sens
powiedzenia, że król
Kazimierz „ zastał Polskę
drewnianą, a zostawił
murowaną”
- wymienia i wskazuje na
mapie Polskę, Litwę i ich
sąsiadów
- zaznacza na osi czasu
datę:1385 rok
- wskazuje na mapie:
Grunwald, Żmudź, Prusy
Królewskie i Prusy
Zakonne
- zna i zaznacza na osi
czasu daty: 1410, 1454,
1466 rok
- wymienia postanowienia
I i II pokoju toruńskiego
Polska w unii z Litwą
- zna pojęcie: unia
- zna postacie: Jadwigi,
Władysława Jagiełły
- zna pojęcia: Litwa,
Jagiellonowie
- wymienia warunki unii
w Krewie
Wojny polskokrzyżackie w XV
wieku
- zna pojęcie: bitwa pod
Grunwaldem
- zna postacie: Ulricha
von Jungingena, Witolda,
Kazimierza
Jagiellończyka
- na podstawie ilustracji w
podręczniku opisuje
rycerza polskiego i
krzyżackiego
- zna pojęcia: zamek,
witraże, katedra
- na podstawie ilustracji z
podręcznika opisuje
budowle w stylu
romańskim i gotyckim
- zna pojęcia: Żmudź,
wojna trzynastoletnia,
Prusy Zakonne, Prusy
Królewskie
- wymienia przyczyny
wojen z Krzyżakami
- opowiada o bitwie pod
Grunwaldem
Kościoły i zamki
- zna pojęcia: styl
romański, styl gotycki,
sklepienia, przypora,
tryptyk
- na podstawie ilustracji
wskazuje podobieństwa i
różnice między
poznanymi
średniowiecznymi
budowlami obronnymi
- podaje cechy stylów
romańskiego i gotyckiego
i porównuje je ze sobą
- wyjaśnia, dlaczego
średniowieczni rycerze
budowali zamki
- wymienia czynniki,
które pomogły zjednoczyć
państwo polskie
- wyjaśnia, jaką rolę w
zjednoczeniu ziem
polskich odegrał
Władysław Łokietek
- ocenia politykę
wewnętrzną i zagraniczną
Kazimierza Wielkiego
- wyjaśnia, dlaczego
doszło do zawarcia unii
polsko-litewskiej i jakie
było jej znaczenie
- wymienia kilka zamków,
które powstały z
panowania Kazimierza
Wielkiego
- wyjaśnia typ unii jaka
została zawarta w Krewie
- wskazuje na mapie
zmiany po II pokoju
toruńskim
- omawia skutki wojen z
Krzyżakami
- dokonuje oceny bitwy
pod Grunwaldem
- wyjaśnia pojęcia: wilcze
doły
- wyjaśnia, jaką rolę w
średniowieczu odgrywały
obrazy i rzeźby o treści
religijnej
- podaje dwa miasta w
Polsce i Europie, w
których znajdują się
gotyckie katedry