Przygotowanie plantacji do zbioru

Nr 08/2009 (60)
www.wrp.pl
Mgr inż. Edward Bernat
IHAR - Radzików
Zakład Nasiennictwa i Ochrony
Ziemniaka w Boninie
Pracownia Ochrony Ziemniaka
Strona Współczesna technologia uprawy ziemniaków należy do jednych z najbardziej pracochłonnych kierunków produkcji roślinnej. W celu uzyskania wysokich plonów bulw o dobrej jakości, spełniających wymagania technologiczne danego kierunku produkcji (sadzeniaki, jadalne, dla przemysłu spożywczego lub przetwórczego i inne),
należy przestrzegać bardzo wielu elementów technologii produkcji ziemniaków.
Przygotowanie plantacji do zbioru
D
o najważniejszych
należą: przedplon,
jakość stanowiska,
dobór odmiany właściwej do
kierunku użytkowania, przygotowanie sadzeniaków, termin sadzenia, nawożenie, pielęgnacja mechaniczna i chemiczna, ochrona przed chorobami i szkodnikami oraz przygotowanie plantacji do zbioru
i zbiór.
Zaniedbanie lub pominięcie któregokolwiek z wyżej wymienionych elementów technologii produkcji ziemniaków skutkuje spadkiem jakości i wielkości uzyskiwanego
plonu bulw, co powoduje wymierne straty ekonomiczne dla
producentów.
Jakość zebranych ziemniaków i ich zdrowotność, prawidłowe wykonanie zbioru oraz
przechowywanie się bulw w
bardzo dużym stopniu zależy
od właściwego przygotowania
plantacji do zbioru.
Przygotowanie plantacji do
zbioru ma na celu: w przypadku plantacji nasiennych,
uzyskanie jak najwyższego
plonu sadzeniaków o lepszej
zdrowotności dzięki zmniejszeniu porażenia bulw chorobami wirusowymi i zarazą
ziemniaka; przyśpieszenie dojrzewania bulw - szczególnie
przy uprawie odmian średnio
późnych i późnych - polegające na utwardzeniu skórki i
skruszeniu stolonów co ułatwia
zbiór i zmniejsza ilość uszkodzeń mechanicznych; zniszczenie naci i ewentualnego
zachwaszczenia wtórnego, co
ułatwia przeprowadzenie mechanicznego zbioru.
Termin niszczenia łęcin zależy od wczesności odmiany,
jej stanu wegetacji i planowanego terminu zbioru. Odmiany
wczesne i średnio wczesne
znajdujące się w stadium żółknięcia części nadziemnej roślin
wymagają zniszczenia łęcin na
7-14 dni przed termin planowanego zbioru. Na plantacjach
nasiennych lub przy uprawie
odmian średnio późnych lub
późnych, gdzie nać jest całkowicie zielona - 14-21 dni.
Niszczenie łęcin i przygotowane plantacji do zbioru
można przeprowadzić wieloma metodami.
Mechaniczna - wykonywana za pomocą rozbijaczy
bijakowych. Wysokość pracy
bijaków powinna być tak ustawiona, aby uzyskać jak najlepsze mechaniczne rozdrobnienie łęcin (10-15 cm od wierzchołka redlin) oraz nie powodowała uszkadzania samej redliny oraz i bulw ziemniaka.
Ten sposób przygotowania nie
jest zalecany na plantacjach nasiennych, gdy rośliny są intensywnie zielone oraz w okre-
gólnie w porównaniu do metody mechaniczno-chemicznej. Jednak nie jest ona zalecana w latach, gdy nasilenie zarazy ziemniaka jest wysokie.
Chemiczna - polega na niszczeniu łęcin i chwastów za pomocą chemicznych środków
ochrony roślin - desykantów
(tab. 1). Zabieg ten powinien
być wykonany na 14-21 dni
przed planowanym terminem
zbioru, na plantacjach przy dużej masie zielonej naci lub silnie
zachwaszczonych zaleca się podział dawki desykantu Reglone
200 SL. Do pierwszego zabiegu
należy zastosować dawkę 2-3
l/ha a następną - 2 l/ha po 46 dniach. W latach, przekropnych, kiedy jest duże zagrożenie porażenia roślin i bulw zarazą ziemniaka, do zabiegu desykantem można dodatkowo
zastosować fungicydy: Altima
500 SC w dawce 0,3-0,4 l/ha;
Tanos 50 WG - 0,5-07 kg/ha
lub Unikat 75 WG - 2,0 kg/ha.
Tabela 1. Wykaz desykantów zalecanych do chemicznego niszczenia naci na plantacjach ziemniaka.
Nazwa handlowa
Substancja
aktywna
Dawka w l/ha
Karencja
Basta 150 SL
glufosynat
amonowy
2,5-3,0
14
Reglone 200 SL*
dibromek
dikwatu
4,0-5,0
lub w dawce dzielonej
I zabieg 2,0-3,0
II zabieg po 4-6 dniach 2,0
14
Spolight PLUS
060 EO
karfentrazon
etylowy
1,0
14
* - jedyny desykant zarejestrowany do desykacji naci
na plantacjach nasiennych
sie przekropnej pogody - gdyż
może to doprowadzić do porażenia bulw przez choroby wirusowe i zarazę ziemniaka. Na
plantacjach niezachwaszczonych i gdy rośliny ziemniaka
znajdują w pełni żółknięcia,
ta metoda z powodzeniem się
sprawdza i prowadzi do wymiernych oszczędności, szcze-
Dodatek tych fungicydów spowoduje ochronę przed spływaniem zarodników pływkowych
zarazy ziemniaka z części nadziemnych do bulw. Ten sposób przygotowania plantacji do
zbioru jest zalecany przy uprawie odmian średnio późnych
i późnych, gdyż jeszcze przez
ok. tydzień następuje przyrost
. Widok plantacji ziemniaków po zabiegu mechanicznego niszczenia naci.
plonu na skutek intensywnego
spływu asymilatów z części
nadziemnych do bulw.
Chemiczno-mechaniczna.
Żadna z powyższych metod
nie gwarantuje 100% optymalnego przygotowania plantacji
do zbioru. Metoda chemicznomechaniczna, zalecana szczególnie na plantacjach nasiennych, polega na wykonaniu zabiegu chemicznego niszczenia
naci z ewentualnym dodatkiem
ww. zalecanych fungicydów na
10-14 dni przed datą planowanego zbioru (lub dzielonej
jak w przypadku metody chemicznej) a następnie - 2-3 dni
przed zbiorem - na mechanicznym rozdrobnieniu wyschniętej naci i chwastów za pomocą
rozbijaczy bijakowych.
Przygotowując plantację ziemniaków do zbioru z
użyciem chemicznych środków ochrony roślin (desykantów) należy przestrzegać następujących uwag.
Nie należy wykonywać chemicznego niszczenia naci w
okresie długotrwałej suszy.
Zabieg wykonywać, gdy rośliny ziemniaka są w pełni
turgoru (najlepiej po deszczu, lecz na wyschnięte rośliny, we wczesnych godzinach rannych). Nie powinno
się wykonywać zabiegu desykantem, gdy gleba jest popękana i bulwy ziemniaka są
widoczne na powierzchni. W
tym przypadku możne dochodzić do chemicznego poparzenia bulw oraz wzrostu
ilości uszkodzeń mechanicznych w czasie zbioru oraz
masowego gnicia ziemniaków, szczególnie w czasie
długotrwałego przechowywania. Na plantacjach: nasiennych, odmian średnio
późnych i późnych, silnie zachwaszczonych i obfitej zielonej naci roślin ziemniaka
zaleca się stosowanie dawek dzielonych ze względu
na możliwość równomiernego i dokładnego zniszczenia naci.
Zbiór ziemniaków przeprowadzić w warunkach
suchych, gdy plantacja jest
już przygotowana. Każda
zwłoka w przeprowadzeniu
tej czynności - szczególnie
w okresie przekropnej pogody w okresie zbiorów może prowadzić do wtórnego odrostu naci ziemniaka. Jest to bardzo niekorzystne w każdym przypadku, gdyż może prowadzić do: wzrostu porażenia bulw przez wirusy (ma
to szczególne znaczenie w
przypadku produkcji nasiennej - sadzeniaków) i zarazę ziemniaka, utrudnienia przeprowadzenia mechanicznego zbioru, wzrostu udziału bulw z uszkodzeniami mechanicznymi
oraz złego przechowywania się ziemniaków.
Należy pamiętać, że od
właściwego przygotowania plantacji do zbioru oraz
terminu i sposobu wykonania samego zbioru w bardzo
dużym stopniu zależy jakość zebranego plonu bulw
a w konsekwencji zysk producenta ziemniaków. n
wr-119/09