Pobierz mały pdf 8.80 MB
Transkrypt
Pobierz mały pdf 8.80 MB
PLANY NA PRZYSZ¸OÂå RYSUNKI 2001 ARCHITEKTONICZNE I MAKIETY NOWYCH INWESTYCJI WARSZAWSKICH organizator CENTRUM EDUKACYJNO-KULTURALNE ¸OWICKA ul. ¸owicka 21, 02-502 Warszawa tel. 845 50 62, tel./fax 845 56 75 e-mail: [email protected] www.lowicka.pl KWIECIE¡ MAJ 2001 WARSAW TRADE TOWER PLANY NA PRZYSZ¸OÂå 2001 WYSTAWA POD HONOROWYM PATRONATEM PREZYDENTA M. ST. WARSZAWY PAW¸A PISKORSKIEGO 2 JeÊli architektura jest zapisem ˝ycia miasta, to setki obiektów powsta∏ych w Warszawie w ostatnich latach potwierdzajà, ˝e obecne lata sà dla miasta dobre. Wielka liczba realizowanych projektów, ich ró˝norodnoÊç, rozmach odzwierciedla dynamik´ rozwoju, pokazuje, jak szybko Warszawa si´ zmienia. Tak jak architektura przeobra˝a si´ w Êlad za zmianami spo∏eczno-gospodarczymi, tak i ona sama warunkuje charakter ˝ycia miasta, pomaga w jego rozwoju. Jako Prezydent Warszawy mam pe∏nà ÊwiadomoÊç tego, jak jest ona wa˝na. Wiele nowych obiektów oceniane jest jako kontrowersyjne, inne poddawane sà surowej krytyce. SpontanicznoÊç powstajàcych obiektów oddaje z pewnoÊcià charakter pierwszych lat warszawskiego boomu budowlanego oraz przemian dokonujàcych si´ w naszym kraju. DziÊ, znajdujemy si´ w nowej sytuacji ekonomicznej a Warszawa staje si´ atrakcyjnym miejscem inwestycji. W∏adze Miasta tej kadencji wprowadzi∏y istotnà zmian´ w polityce zagospodarowania przestrzeni miejskiej. Opracowane zosta∏y regu∏y rozwoju przestrzennego miasta na najbli˝sze 10 – 20 lat. Zasady te, nazwane Nowà Politykà Przestrzennà, znajdujà swój wyraz w nowym planie zagospodarowania Warszawy. Nowa Polityka Przestrzenna z jednej strony tworzy fundamenty dla rozwoju Warszawy jako nowoczesnej metropolii europejskiej, z drugiej zaÊ chroni historyczne miejsca przed utratà to˝samoÊci. Warszawa wyró˝nia si´ wÊród stolic Europy tym, ˝e odbudowana i rozbudowana po wojnie ma du˝o terenów, tak˝e w centrum, które sà nie zagospodarowane, a przez to kryjà w sobie cennà wartoÊç: majà szans´ zab∏ysnàç naprawd´ pi´knà architekturà. Z niektórymi miejscami, takimi jak plac Pi∏sudskiego, czy pierzeje Alej Jerozolimskich i ulicy Marsza∏kowskiej w centrum, zwiàzane sà wielkie oczekiwania i emocje warszawiaków. Inne, jak tereny ¸uku Siekierkowskiego, kryjà w sobie ogromne mo˝liwoÊci rozwoju. Architekci i urbaniÊci, tworzàcy w ponad 90 sto∏ecznych pracowniach, majà ró˝norodne i bardzo ciekawe pomys∏y na zagospodarowanie tych obszarów. We wrzeÊniu 2000 roku, aby wyzwoliç ten potencja∏ zainicjowa∏em warsztaty architektoniczne pn. „Warszawa naszych marzeƒ”, które majà byç idealnym uzupe∏nieniem i uszczegó∏owieniem dokumentów Nowej Polityki Przestrzennej. Ka˝dy warsztat koƒczy publiczna dyskusja z udzia∏em warszawiaków, co stanowi równie˝ rozwiàzanie bezprecedensowe i ustala dobry wzór debaty obywatelskiej. Jej wyniki sà wykorzystywane w pracach planistycznych. Niektóre pomys∏y z tego cyklu mo˝ecie Paƒstwo oceniç na wystawie. Jest mojà ambicjà aby ukierunkowaniem procesu wprowadzania Nowej Polityki Przestrzennej by∏o powo∏anie w wyniku konkursu architekta miasta wyposa˝onego ju˝ wtedy w realne instrumenty czuwania nad przestrzenià Warszawy. Na tegorocznej wystawie efekty pracy znakomitych warszawskich architektów znalaz∏y si´ we wspania∏ym towarzystwie. Ciesz´ si´ ogromnie, ˝e mo˝emy zobaczyç osiàgni´cia architektów z Pragi, Bratys∏awy i Budapesztu. Mamy okazj´ sprawdziç, na czym polega warszawskoÊç naszej architektury, przekonaç si´, ˝e prawdziwe dzie∏o ma wartoÊç uniwersalnà. Zadaniem tej wystawy, podobnie jak poprzednich, jest pokazanie, jak b´dzie wyglàdaç Warszawa za kilka lat, byÊmy nie byli zdziwieni, nie przeoczyli tego, czemu warto si´ przyjrzeç, mogli porównaç warszawskie projekty z zagranicznymi. Pochylmy si´ nad tymi pracami, bo sà tego warte. Spróbujmy sobie wyobraziç, co zmienià, ile wniosà do urody miasta. Mam nadziej´, ˝e pomogà nam wszystkim zrealizowaç Warszaw´ jako miasto marzeƒ ka˝dego z nas. Pawe∏ Piskorski Prezydent m. st. Warszawy 3 Katalog ten dokumentuje szóstà edycj´ wystawy pt. „Plany na przysz∏oÊç. Rysunki architektoniczne i makiety nowych warszawskich inwestycji”. Dzi´ki wspó∏pracy Instytutów Kultury: Instytutu S∏owackiego w Warszawie, W´gierskiego Instytutu Kultury w Warszawie, Instytutu Polskiego w Pradze znalaz∏y si´ w tym roku na wystawie zdj´cia z Bratys∏awy, Budapesztu i Pragi. Na nast´pnych stronach, gospodarze tych trzech stolic europejskich piszà o rozwoju architektury i powstajàcych inwestycjach. Gdy przeglàdam katalogi z poprzednich wystaw spostrzegam, jak wiele projektów sta∏o si´ rzeczywistoÊcià. „Plany na przysz∏oÊç” jakie powstawa∏y na deskach kreÊlarskich, mieszkaƒcy Warszawy widzà na co dzieƒ. KoniecznoÊç dyskusji na temat estetyki miasta i sztuki architektury by∏y êród∏em pomys∏u zorganizowania przez Centrum „¸owicka“ takiej wystawy. W latach ubieg∏ych Êrodowiska architektów i urbanistów organizowa∏y debaty, w∏adze miasta zaÊ warsztaty dla architektów. I mam nadziej´, ˝e tak b´dzie nadal. Wobec wieloÊci potrzeb i zadaƒ inwestycyjnych mamy prawie pewnoÊç, ˝e za rok b´dzie okazja, by spotkaç si´ ponownie. Dzisiaj serdecznie zapraszamy, do oglàdania tych projektów, które zgromadziliÊmy na ekspozycj´ 2001 r. Katarzyna Hagmajer Dyrektor Centrum ¸OWICKA 4 WARSZAWA PLANY NA PRZYSZ¸OÂå 2001 THE METROPOLITAN Lokalizacja pl. Pi∏sudskiego Autor projektu Foster & Partners/JEMS Architekci Inwestor HINES/Gmina Centrum Generalny wykonawca HOCHTIEF POLSKA Data powstania projektu 2000 Dane techniczne Kubatura: 240 148 m3 Powierzchnia ca∏kowita: 66 876 m2 Powierzchnia u˝ytkowa: 55 603 m2 IloÊç kondygnacji nadziemnych: 7 i 8 – techniczna podziemnych: 2 IloÊç podziemnych miejsc parkingowych: 632 6 Z¸OTE TARASY Lokalizacja kwarta∏ pomi´dzy Dworcem Centralnym, ulicami Emilii Plater, Z∏otà i alejà Jana Paw∏a II Autor projektu The Jerde Partnership Autor konstrukcji Ove Arup & Partners Inwestor ING Real Estate Data powstania projektu 2001 Dane techniczne Kubatura ca∏kowita: 1 000 000 m3 Powierzchnia ca∏kowita: 200 000 m2 Powierzchnia u˝ytkowa: 154 000 m2 IloÊç kondygnacji: 26 pi´ter (cz´Êç hotelowa) IloÊç miejsc parkingowych: 1 400 Wielofunkcyjny obiekt biurowo-handlowo-rozrywkowo-hotelowy. 7 BUDYNEK BIUROWY „PKO-ROTUNDA” Lokalizacja Al. Jerozolimskie róg Marsza∏kowskiej (Rondo Romana Dmowskiego) Autorzy projektu Majewski Wyszyƒski Hermanowicz – Architekci architekci: Wojciech Hermanowicz, Piotr Majewski, Andrzej Wyszyƒski, Anna Polkowska, Katarzyna Górecka, Joanna Kopacz Inwestor BANK PKO BP S.A. Data powstania projektu 2000 507.5 +108.00 555 606 579.7 +105.025 40 47.5 280 367.5 40 40 47.5 40 +85.925 22 +82.10 +82.25 21 280 367.5 47.5 280 367.5 40 +85.775 +78.425 +78.575 280 367.5 47.5 40 +91.875 23 280 367.5 47.5 280 367.5 47.5 77.5 40 40 +95.55 24 +91.725 77.5 40 77.5 250 367.5 +78.425 +99.225 25 +95.40 250 367.5 40 250 367.5 77.5 250 367.5 77.5 250 367.5 40 26 +99.075 +74.90 +71.075 +71.225 +67.40 +67.55 +63.725 +63.875 +60.05 +60.20 +56.375 +56.525 +52.70 +52.85 +49.025 +49.175 +45.35 +45.50 +41.675 +41.825 +38.00 +38.15 +34.325 +34.475 +30.65 +30.80 +26.975 +27.125 +23.30 +24.45 +19.625 +19.775 +15.95 +16.10 +10.35 +10.50 +5.45 +5.60 -0.20 ±0.00 18 17 16 15 14 13 12 11 10 47.5 40 280 367.5 47.5 40 280 367.5 47.5 40 280 367.5 47.5 40 280 367.5 47.5 40 280 367.5 47.5 40 280 367.5 47.5 40 280 367.5 47.5 40 280 367.5 47.5 40 280 367.5 47.5 40 19 9 8 7 6 5 4 3 402.5 490 47.5 40 520 560 40 280 367.5 47.5 40 280 367.5 47.5 40 280 367.5 47.5 40 280 367.5 47.5 40 280 367.5 47.5 40 280 367.5 Dane techniczne Powierzchnia brutto: 25 996,2 m2 Powierzchnia netto: 21 977,6 m2 IloÊç kondygnacji podziemnych gara˝owych: 4, nadziemnych: 26 Miejsc parkingowych: 127 280 367.5 47.5 40 +74.75 20 1 -3.575 -3.675 -6.55 -6.65 -9.525 -9.625 -12.50 -12.60 230 10 04 257.5 297.5 40 257.5 297.5 40 02 257.5 297.5 40 01 317.5 367.5 50 520 560 40 2 8 BUDYNEK BIUROWY Lokalizacja ul. Marsza∏kowska róg Ho˝ej Autorzy projektu SAP-PROJEKT Sp. z o.o. arch. Piotr Zubala arch. Aleksandra Masalska, tech. Marcin Turlej Inwestor BUDEXPORT Sp. z o.o. JFK Development S.A. Data powstania projektu 2001 Dane techniczne Kubatura: 28 853 m3 podziemna: 4 093 m3 nadziemna: 24 760 m3 Powierzchnia netto: 6 203 m2 Powierzchnia ca∏kowita: 7 902,4 m2 IloÊç miejsc parkingowych: 35 9 SIEDZIBA FUNDACJI WSPÓ¸PRACY POLSKO-NIEMIECKIEJ Lokalizacja ul. Zielna 37 Autorzy projektu SAP-PROJEKT Sp. z o.o. arch. Piotr Zubala, arch. Andrzej Macur arch. Katarzyna Kula, arch. Eleonora Hoffmann, tech. Marcin Turlej Inwestor Fundacja Wspó∏pracy Polsko-Niemieckiej Data powstania projektu 1999 Dane techniczne Kubatura: 49 981,1 m3 Powierzchnia ca∏kowita: 13 605,2 m2 Powierzchnia u˝ytkowa: 5 399,7 m2 Powierzchnia us∏ugowa: 903,9 m2 Powierzchnia biurowa: 4 579,3 m2 IloÊç miejsc parkingowych: 48 10 BUDYNEK BIUROWY ELEKTROWNI SZCZYTOWO-POMPOWYCH S.A. Lokalizacja ul. Ogrodowa 59a Autorzy projektu dr arch. Tomasz Kazimierski, arch. Andrzej Ryba, arch. Mi∏osz Proch Inwestor Elektrownie Szczytowo-Pompowe S.A. Generalny wykonawca HOLMA Data powstania projektu 1999 – 2000 Dane techniczne Kubatura ca∏kowita (z gara˝em podziemnym): 24 528 m3 Powierzchnia ca∏kowita (z gara˝em podziemnym): 7 389 m2 Powierzchnia u˝ytkowa biur: 4 200 m2 IloÊç kondygnacji nadziemnych: 2 podziemnych: 2 Budynek swoimi gabarytami nawiàzuje do kamienic z przed II wojny Êwiatowej, z których dwie przy ul. Towarowej – ocala∏y (d. Kercelak). 11 DECSOFT Lokalizacja ul. Drogomilska/Bemowo Autorzy projektu Kancelaria Inwestycyjna „Property – Project” arch. Adrian Górecki, arch. Adam Kulikowski, arch. Renata Strzeszewska, arch. Zenon ZapaÊnik Wspó∏praca tech. arch. Anna Brejwo, arch. Artur Bronisz, arch. Ma∏gorzata Saganek, tech. arch. El˝bieta Zajàc Inwestor DECSOFT Data powstania projektu 2000 Dane techniczne Kubatura ∏àcznie: 29 076,9 m3 Powierzchnia ca∏kowita ∏àcznie: 8 561,1 m2 Powierzchnia u˝ytkowa budynku ∏àcznie: 7 502 m2 Powierzchnia biurowo-us∏ugowa: 3 424,6 m2 IloÊç kondygnacji nadziemnych: 7 podziemnych: 2 IloÊç miejsc parkingowych w gara˝u: 89 IloÊç miejsc parkingowych na terenie: 13 12 BUDYNEK BIUROWY Lokalizacja ul. Kasprzaka 25 Autorzy projektu Jednacz & Malanowski Architekci arch. Miros∏aw Jednacz, arch. Marek Malanowski, arch. Wojciech Oleƒski, arch. Jacek Szlis Autorzy konstrukcji in˝. Krzysztof Paw∏owski, in˝. S∏awomir Szarleja Inwestor Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo S.A. Data powstania projektu 2000/2001 Dane techniczne Kubatura: 42 750 m3 Powierzchnia ca∏kowita: 11 543,5 m2 Powierzchnia u˝ytkowa: 9 709 m2 IloÊç kondygnacji: 5 + pi´tro techniczne IloÊç gara˝y: 1 IloÊç miejsc parkingowych podziemnych: 50 naziemnych: 190 13 BUDYNEK MIESZKALNO-BIUROWO-US¸UGOWY POL-MOT-PARK Lokalizacja ul. Rydygiera Autorzy projektu PLAN Sp. z o.o. arch. Janusz B. Jaworski, arch. Marcin Koz∏owski Wspó∏praca stud. arch. Andrzej ¸och, stud. arch. Tomasz Król Inwestor POLMOT HOLDING S.A. Data powstania projektu 2000 Dane techniczne Kubatura: 87 022 m3 mieszkaƒ – 11 958 m3 us∏ug – 700 m3 parkingów – 6 614 m3 biur – 5 434 m3 Powierzchnia ca∏kowita: 28 411 m2 Powierzchnia u˝ytkowa: 24 706 m2 IloÊç kondygnacji: 8 IloÊç miejsc parkingowych: 256 IloÊç mieszkaƒ: 137 Powierzchnia mieszkaƒ: 30 m2 – 110 m2 14 SIEDZIBA „BUDIMEXU” Lokalizacja ul. Zawiszy Autor projektu Budimex Projekt arch. Wojciech Go∏àb Inwestor Budimex S.A. Data powstania projektu 2000 Dane techniczne Kubatura ca∏kowita: 40 000 m3 Powierzchnia ca∏kowita: 6 000 m2 Powierzchnia u˝ytkowa: 5 657 m2 IloÊç kondygnacji: 6 + 1 podziemna IloÊç gara˝y: 1 IloÊç miejsc parkingowych podziemnych: 150 naziemnych: 120 15 BUDYNEK BIUROWY „PROKOM SOFTWARE” S.A. Lokalizacja ul. Grójecka 127 Autorzy projektu „ArchiCo-projekt” architekci: Konrad Tanasiewicz, Dariusz Skalski Wspó∏praca architekci: Piotr Pi´tka, Piotr Zmarz∏owski, Anna Zawitkowska – Popielarek, Wojciech Wiciejowski Inwestor NKA INVESTMENT Sp. z o.o. Generalny wykonawca ENERGOBUDOWA S.A. Data powstania projektu 2000 Dane techniczne Kubatura ca∏kowita: 33 000 m3 Powierzchnia ca∏kowita: 8 500 m2 Powierzchnia u˝ytkowa: 7 850 m2 IloÊç kondygnacji: 5 IloÊç miejsc parkingowych podziemnych: 87 naziemnych: 14 u8 m7 u1 u2 u3 u4 u5 u6 u7 u9 u10 u11 u12 u13 u14 uA uA uB uB uC HW-25W-30 uD uE uE HW-25W-30 uF uF uG uG u8 m7 16 u1 u2 u3 u4 u5 u6 u7 u9 u10 u11 u12 u13 u14 BUDYNEK BIUROWY „TOPAZ” Lokalizacja ul. Domaniewska 39 Autorzy projektu JEMS Architekci arch. arch. Olgierd Jagie∏∏o, Marcin Sadowski, Jerzy Szczepanik-Dzikowski arch. arch. Ma∏gorzata Cybulska-Marks, Piotr Henger, Kasper Màczeƒski Inwestor GTC Galeria Sp. z o.o Data powstania projektu 2000 Dane techniczne Kubatura ca∏kowita: 72 000 m3 Powierzchnia ca∏kowita: 21 550 m2 Powierzchnia u˝ytkowa: 19 140 m2 IloÊç kondygnacji: 7 IloÊç kondygnacji gara˝u podziemnego: 2 215 podziemnych miejsc postojowych 17 BUDYNEK BIUROWY – SIEDZIBA FIRMY „HEIDELBERG” Lokalizacja ul. Popularna 82/W∏ochy Autorzy projektu MS PROJEKT: arch. arch. Jacek Mazur, Grzegorz Rogacki, Jurij Sadowski, Izabela OlbryÊ Wspó∏praca arch. Tomasz Rynek Inwestor Heidelberg Polska Sp. z o.o. Generalny wykonawca Budokor S.A. Data powstania projektu 1999 Dane techniczne Kubatura ca∏kowita: 22 595 m3 Powierzchnia ca∏kowita: 5 275 m2 Powierzchnia u˝ytkowa: 4 589 m2 IloÊç kondygnacji w cz´Êci biurowej: 4, w cz´Êci serwisowej: 3, w cz´Êciach magazynowej i wzorcowni: 1 93 miejsca postojowe na parkingu naziemnym 18 BUDYNKI BIUROWE Lokalizacja ul. Jana Kazimierza 62a Autorzy projektu Pracownia Projektowa jot-ka-em S.C. arch. Joanna Kurpaska, arch. Krystyna Trautsolt-Kleyff, arch. Barbara Pop∏awska Wspó∏praca tech. arch. Alicja Ostafin Autor konstrukcji in˝. Waldemar Ziach Inwestor „BAKOMA” S.A. Data powstania projektu 2000 M 0 00 Dane techniczne Kubatura ca∏kowita: 87 224 m3 w tym kubatura cz´Êci podziemnej: 43 600 m3 kubatura cz´Êci nadziemnej: 67 262 m3 Powierzchnia ca∏kowita: 17 257 m2 Powierzchnia u˝ytkowa cz´Êci nadziemnej: 14 381 m2 Powierzchnia gara˝u: 5 724 m2 Liczba kondygnacji nadziemnych: 11 podziemnych: 1 IloÊç miejsc postojowych podziemnych: 184 naziemnych: 82 19 BUDYNEK BIUROWY DLA POLSKICH PORTÓW LOTNICZYCH Lokalizacja ul. 17 Stycznia Autorzy projektu Budimex Projekt arch. Boles∏aw Niebudek, arch. Wojciech Go∏àb Inwestor Przedsi´biorstwo Paƒstwowe Polskie Porty Lotnicze Data powstania projektu 1999/2000 Dane techniczne Kubatura ca∏kowita: ca 92 000 m3 Powierzchnia ca∏kowita: 25 000 m2 Powierzchnia u˝ytkowa: 15 468 m2 Liczba kondygnacji: 11 + 1 (gara˝ podziemny) 402 miejsca parkingowe -0,42=29,18 m.n.p.W. 27 20 26 24 23 22 20 19 18 17 15 14 13 11 10 SALA WIELOFUNKCYJNA PRZY BUDYNKU BIUROWYM POLSKICH PORTÓW LOTNICZYCH Lokalizacja ul. 17 Stycznia Autorzy projektu Budimex Projekt arch. Boles∏aw Niebudek, arch. Wojciech Go∏àb Autorzy konstrukcji in˝. Krzysztof Kakowski, in˝. Mariusz Wrona Inwestor PP Polskie Porty Lotnicze Generalny wykonawca Budimex Unibud S.A. Data powstania projektu 2001 Dane techniczne Kubatura ca∏kowita: 10 650 m3 Powierzchnia ca∏kowita: 1 800 m2 Powierzchnia u˝ytkowa: 1 603 m2 IloÊç kondygnacji: 2 21 DOManiewska 50 Lokalizacja ul. Domaniewska 50 Autor projektu JSK Architekci Sp. z o.o. arch. Mariusz Rutz Wspó∏praca Domar S.C. Ryszard Domaracki Inwestor Bilfinger + Berger Polska Sp. z o.o. Data powstania projektu 2000 Dane techniczne Kubatura nadziemna A: 52 592,7 m3 nadziemna B: 43 217,8 m3 nadziemna C: 5 322,2 m3 Powierzchnia ca∏kowita nadziemna A: 8 862,53 m2 nadziemna B: 9 239,46 m2 nadziemna C: 1 023,1 m2 Powierzchnia u˝ytkowa nadziemna A: 8 099,5 m2 nadziemna B: 8 147 m2 nadziemna C: 958,06 m2 IloÊç kondygnacji nadziemne: Budynek A: 6+1 techniczna Budynek B: 6+1 techniczna Budynek C: 2 podziemne: 1 IloÊç miejsc parkingowych podziemnych: 255 naziemnych: 93 22 BTC – METRO Lokalizacja al. Niepodleg∏oÊci 71 Autor projektu JSK Architekci Sp. z o.o. architekci: Mariusz Rutz Wspó∏praca Domar S.C. Ryszard Domaracki Inwestor BTC – Invest Sp. z o.o. Generalny wykonawca Energobudowa S.A. Data powstania projektu 2000 Dane techniczne Kubatura nadziemna: 27 018,69 m3 podziemna: 5 331,98 m3 Powierzchnia ca∏kowita nadziemna: 10 579,19 m2 podziemna: 1 756,09 m2 Powierzchnia u˝ytkowa nadziemna: 8 707,86 m2 podziemna: 1 226,61 m2 IloÊç kondygnacji nadziemne: 10+1 techniczna podziemne: 1 IloÊç miejsc parkingowych kondygnacja -1: 30 naziemnych: 125 23 BUDYNEK BIUROWY DRUKARNI „PERFEKT” Lokalizacja ul. Po∏czyƒska 97/99 Autorzy projektu MS PROJEKT: arch. arch. Jacek Mazur, Grzegorz Rogacki, Jurij Sadowski, Joanna Papierzyƒska, Agnieszka Polecka Inwestor Drukarnia Perfekt Generalny wykonawca Kano s.c. Data powstania projektu 1999 Dane techniczne Kubatura ca∏kowita: 3 000 m3 Powierzchnia ca∏kowita: 665 m2 Powierzchnia u˝ytkowa: 577 m2 IloÊç kondygnacji: 2 14 miejsc postojowych na parkingu naziemnym 24 BUDYNEK BIUROWY „MOTOZBYT” Lokalizacja ul. ¸opuszaƒska Autorzy projektu Majewski Wyszyƒski Hermanowicz – Architekci architekci: Wojciech Hermanowicz, Piotr Majewski, Andrzej Wyszyƒski, Dorota Borysiewicz, Pawe∏ Trojan Inwestor MOTOZBYT S.A. Data powstania projektu 2000 Dane techniczne Powierzchnia brutto: 8 786 m2 Powierzchnia netto: 7 600 m2 Liczba kondygnacji podziemnych gara˝owych: 1 nadziemnych: 6 IloÊç miejsc parkingowych naziemnych: 103 podziemnych: 142 Liczba mieszkaƒ: 22 Powierzchnia u˝ytkowa mieszkaƒ: 1 825 m2 25 NADBUDOWA STAREJ FABRYKI KORONEK WRAZ Z PROJEKTEM ZABUDOWY CA¸EJ DZIA¸KI Lokalizacja ul. Burakowska 5/7 Autorzy projektu Pracownia Projektowa jot-ka-em S.C. arch. Joanna Kurpaska, arch. Krystyna Trautsolt-Kleyff, arch. Jan Kleyff Wspó∏praca tech. arch. Alicja Ostafin Autorzy konstrukcji in˝. Kinga Schier, in˝. W∏adys∏aw Magiera Inwestor „INTRA“ Stanis∏aw Bogdaƒski Data powstania projektu cz´Êç nadbudowana 2000, rozbudowa 2001 Dane techniczne Cz´Êç nadbudowana: Kubatura ca∏kowita: 2 258 m3 Powierzchnia ca∏kowita: 760 m2 Powierzchnia u˝ytkowa: 440 m2 Liczba kondygnacji: 3 + podwy˝szenie istniejàcego budynku o jednà kondygnacj´ Cz´Êç rozbudowana: Kubatura ca∏kowita: 75 320 m3 Powierzchnia ca∏kowita: 19 800 m2 Powierzchnia u˝ytkowa: 12 460 m2 Liczba kondygnacji: nadziemnych – 3:7 podziemnych – 1 Liczba miejsc parkingowych: 98 w gara˝u podziemnym, 60 na terenie Liczba mieszkaƒ: 22 Powierzchnia u˝ytkowa mieszkaƒ: 1 825 m2 Nadbudowa mia∏a utrzymaç zabytkowy charakter Starej Fabryki Koronek, jednego z nielicznych zachowanych w Warszawie przyk∏adów architektury przemys∏owej prze∏omu wieków XIX i XX. 26 FABRYKA FARB DRUKARSKICH „SICPA” Lokalizacja ul. Ciurlionisa/Marki Autorzy projektu APA Wojciechowski arch. Szymon Wojciechowski, arch. Micha∏ Sadowski Wspó∏praca arch. Jacek Nowodworski, arch. Sergiusz Fràckiewicz, arch. Beata Ksià˝ek Autor konstrukcji arch. Barbara Bala Inwestor SICPA POLSKA Sp. z o.o. Data powstania projektu 2001 Dane techniczne Kubatura ca∏kowita: 10 738 m3 Powierzchnia ca∏kowita: 2 586 m2 Powierzchnia u˝ytkowa: 2 410 m2 IloÊç kondygnacji: 2 39 naziemnych miejsc parkingowych Ca∏y obiekt posiada urzàdzenia zapewniajàce bezpieczeƒstwo i ca∏kowite wyeliminowanie negatywnego wp∏ywu na Êrodowisko zarówno w czasie normalnej pracy, jak i w wypadku awarii lub po˝aru. Sà to: instalacja tryskowa wysokociÊnieniowa ESFR, instalacja hydrantowa, sieç eksplozymetrów, monitoring czystoÊci powietrza i gleby, retencja wody popo˝arowej. 27 CENTRUM DYSTRYBUCYJNE MASZYN DRUKARSKICH „MAN ROLAND” Sp. z o.o. Lokalizacja Wolica 16C, gmina Nadarzyn Autorzy projektu „ArchiCo-projekt” architekci: Konrad Tanasiewicz, Dariusz Skalski Wspó∏praca architekci: Piotr Pi´tka, Piotr Zmarz∏owski, Anna Zawitkowska-Popielarek, Wojciech Wiciejowski, Andrzej Sowiƒski Inwestor MAN ROLAND Sp. z o.o. Generalny wykonawca HOCHTIEF Polska, Branch Budokor Data powstania projektu 2000 Dane techniczne Kubatura ca∏kowita: 12 000 m3 Powierzchnia ca∏kowita: 3 085 m2 Powierzchnia u˝ytkowa: 2 622 m2 IloÊç kondygnacji: 2 45 naziemnych miejsc parkingowych 28 BUDYNEK ADMINISTRACYJNO-SOCJALNY I BAZA TECHNICZNA DLA REJONU ENERGETYCZNEGO „LEGIONOWO” Lokalizacja Legionowo Autorzy projektu Pracownia Projektowa jot-ka-em S.C. arch. Joanna Kurpaska, arch. Krystyna Trautsolt-Kleyff, arch. Stanis∏aw Politalski Wspó∏praca tech. arch. Alicja Ostafin Inwestor Zak∏ad Energetyczny Warszawa Teren S.A. Data powstania projektu koncepcja poszerzona 2000 Dane techniczne Kubatura budynku administracyjno-socjalnego: 14 630 m3 magazynowo-warsztatowego: 6 930 m3 Powierzchnia ca∏kowita budynku administracyjno-socjalnego: 3 048 m2 magazynowo-warsztatowego: 1 260 m2 Powierzchnia u˝ytkowa budynku administracyjno-socjalnego: 2 540 m2 magazynowo-warsztatowego: 1 050 m2 IloÊç kondygnacji budynku administracyjno-socjalnego: nadziemnych – 2 podziemnych – 1 magazynowo-warsztatowego: nadziemnych – 2 Liczba miejsc parkingowych na terenie: 120 29 SALON SAMOCHODOWY „SKODA” Lokalizacja ul. Pu∏awska/Gruchacza Autorzy projektu Jednacz & Malanowski Architekci arch. Miros∏aw Jednacz, arch. Marek Malanowski, arch. Wojciech Oleƒski, arch. Jacek Szlis Autorzy konstrukcji in˝. Krzysztof Paw∏owski in˝. S∏awomir Szarleja Inwestor Polmot Holding Data powstania projektu 2000/2001 Dane techniczne Kubatura: 12 300 m3 Powierzchnia ca∏kowita: 4 760 m2 Powierzchnia u˝ytkowa: 3 228 m2 IloÊç kondygnacji: 2 IloÊç gara˝y: 1 IloÊç miejsc parkingowych podziemnych: 50 naziemnych: 80 30 STACJA OBS¸UGI POJAZDÓW „CARMAN” Lokalizacja ul. Ostrobramska Autor projektu SzczeÊniak Denier Architekci arch. Marek SzczeÊniak Inwestor CARMAN POLSKA Sp. z o.o. Data powstania projektu 2000/2001 Dane techniczne: Kubatura: 4 505 m3 Powierzchnia ca∏kowita: 750 m2 Powierzchnia u˝ytkowa: 706 m2 IloÊç kondygnacji: 2 15 miejsc parkingowych 31 BUDYNEK HANDLOWO-US¸UGOWY FIRMY „SCIENTIFIC” Lokalizacja ul. Puszczyka Autor projektu ARTINEX – arch. Krzysztof Wolski Wspó∏praca stud. arch. Marcin Gnich Inwestor Scientific Data powstania projektu 2000/2001 Dane techniczne Kubatura ca∏kowita: 3 275,11 m3 Powierzchnia ca∏kowita: 1 006 m2 Powierzchnia u˝ytkowa: 966,87 m2 IloÊç kondygnacji: 2 32 DOM HANDLOWY „VALDI” Lokalizacja ul. Czerniakowska róg Bartyckiej Autor projektu ARTINEX – arch. Krzysztof Wolski Wspó∏praca arch. Ma∏gorzata Matusiak Autor konstrukcji in˝. W∏adys∏aw Danieluk Data powstania projektu 2000/2001 Dane techniczne Kubatura: 24 784 m3 Powierzchnia ca∏kowita: 6 338 m2 Powierzchnia u˝ytkowa: 5 282 m2 5 kondygnacji nadziemnych 120 miejsc parkingowych na poziomie terenu 33 PARK WODNY I HOTEL, WARSZAWA – TARGÓWEK Lokalizacja ul. Nowo-Wincentego/Malborska Autor projektu „AMC i Partnerzy” Sp. z o.o. arch. Andrzej M. Cho∏dzyƒski – Generalny Projektant Wspó∏praca arch. Pawe∏ Kornecki, arch. Artur Cho∏dzyƒski, arch. Bogumi∏ Kidziak Autor konstrukcji „BWL – Projekt” Sp. z o.o. Inwestor zast´pczy „AMC & Associates Llc” Data powstania projektu 2001 Dane techniczne Park Wodny Powierzchnia u˝ytkowa ca∏kowita: 13 478 m2 + 720 m2 (master blaster) Powierzchnia basenowa na poziomie ± 0,00: 5 473 m2 (bez master blaster) Urzàdzenia do rekreacji: czynnej (rzeka, zje˝d˝alnia, flow rider, master blaster, basen z falà); biernej i relaksacyjnej (whirpool, ∏aweczki, le˝anki wodne, urzàdzenia do masa˝u wodnego). Najwi´ksza projektowana powierzchnia basenowa w Polsce. Przyj´ta wydajnoÊç Parku Wodnego: 800–900 osób przebywajàcych jednoczeÊnie = 12 000–13 000 osób dziennie. Hotel Kubatura: 37 440 m3 Powierzchnia zabudowy: 1 560 m2 Powierzchnia ca∏kowita dla 200 pokoi: 8 650 m2 150–200 pokoi Miejsca parkingowe: 499 Dwie restauracje, bar, dwie sale konferencyjne 34 BASEN OSIEDLOWY MI¢DZYSZKOLNY W OÂRODKU SPORTU I REKREACJI GMINY WARSZAWA-TARGÓWEK Lokalizacja ul. ¸abiszyƒska 20 Autorzy projektu Kancelaria Inwestycyjna „Property – Project” Sp. z o.o. arch. Adrian Górecki, arch. Jacek Pleskacz Wspó∏praca arch. Marcin Szczesiuk, arch. Joanna Wójcik Autor konstrukcji in˝. Andrzej Ko∏dej Inwestor Gmina Warszawa – Targówek Data powstania projektu 2001 Dane techniczne Kubatura: 25 000 m3 Powierzchnia ca∏kowita: 4 600 m2 Powierzchnia u˝ytkowa: 4 100 m2 IloÊç miejsc parkingowych: 213 stanowisk w tym 48 podziemnych, 163 naziemne, 2 dla autokarów Basen sportowy: 16 x 25 m Basen rekreacyjny: 170 m2 Brodzik: powierzchnia 15 m2 Zje˝d˝alnia: 110 m d∏ugoÊci, wie˝a: 10 m 35 OBIEKT SPORTOWO-REKREACYJNY „ARENA” Lokalizacja Plac Defilad 1 Autorzy projektu JEMS Architekci/Towarzystwo Projektowe arch. arch. Olgierd Jagie∏∏o, Maciej Mi∏ob´dzki, Jerzy Por´bski, Marcin Sadowski, Jerzy Szczepanik-Dzikowski arch. arch. Kasper Màczeƒski, W∏odzimierz Sidorczuk Autor konstrukcji in˝. Piotr Pachowski Inwestor Miasto Sto∏eczne Warszawa Inwestor zast´pczy Zarzàd PKiN Data powstania projektu 2000 Dane techniczne Powierzchnia dachu: 2 450 m2 Powierzchnia ca∏kowita cz´Êci zamkni´tej: 658,4 m2 Powierzchnia u˝ytkowa: 446 m2 IloÊç kondygnacji nadziemnych: 1 podziemnych: 1 FUNKCJA Obiekt u˝ytkowany b´dzie jako: – okresowe lodowisko – przestrzeƒ targowo – wystawiennicza – kino letnie – scena dla imprez artystycznych 36 RATUSZ GMINY WILANÓW Lokalizacja ul. Klimczaka Autorzy projektu APA Kury∏owicz & Associates: dr arch. Stefan Kury∏owicz, dr hab. arch. Ewa Kury∏owicz, arch. Katarzyna Stawowa (na etapie koncepcji), arch. Piotr ˚abicki, stud. arch. Jacek Cieçwierz Autor konstrukcji PROINVEST Sp. z o.o. Inwestor DENIZ Investment Company Sp. z o.o. Data powstania projektu 2000–2001 Dane techniczne Kubatura ca∏kowita Ratusz: ca 12 000 m3 Budynek komercyjny: ca 9 000 m3 Powierzchnia u˝ytkowa ca∏kowita: Ratusz: 3 500 m2 Budynek komercyjny: 3 320 m2 IloÊç kondygnacji Ratusz: 4 Budynek komercyjny: 4 1 wspólny gara˝ IloÊç miejsc parkingowych: 168 podziemnych, 12 na terenie 37 OÂRODEK PRACY POZASZKOLNEJ Lokalizacja ul. Szegedyƒska/Bielany Autorzy Projektu arch. arch. Ma∏gorzata Kotarska, Marek Papiernik Wspó∏praca zespó∏ projektowy KOTARSKA, T& M PROJEKT, PROTERBUD Autorzy konstrukcji in˝. Bogdan Osiƒski, in˝. Wojciech Nazi´b∏o Inwestor Towarzystwo Budownictwa Spo∏ecznego Gminy Warszawa – Bielany Data powstania projektu 2001 Dane techniczne Kubatura: 5 000 m3 Powierzchnia ca∏kowita: 1 441 m2 Powierzchnia u˝ytkowa: 1 150 m2 IloÊç kondygnacji: 2 IloÊç gara˝y: 1 IloÊç miejsc parkingowych podziemnych: 12 naziemnych: 24 38 ZESPÓ¸ EDUKACYJNY SIÓSTR NIEPOKALANEK Lokalizacja ul. Zaruby/Kabaty Autor projektu arch. Wojciech Szymborski Wspó∏praca arch. Leszek Ko∏acz Autor konstrukcji in˝. Marek Janas Inwestor Zgromadzenie Sióstr Niepokalanego Pocz´cia N.M.P. Generalny wykonawca Budimex Unibud S.A. Data powstania projektu 2000/2001 Dane techniczne Kubatura: 53 000 m3 Powierzchnia ca∏kowita: 13 800 m2 Powierzchnia u˝ytkowa: 9 400 m2 IloÊç kondygnacji: II – IV IloÊç miejsc parkingowych: 24 Program obiektu: przedszkole, szko∏a podstawowa, gimnazjum, kaplica. 39 BUDYNEK MIESZKALNY WIELORODZINNY Lokalizacja ul. Wrzeciono Autor projektu PLAN Sp. z o.o. arch. Micha∏ Jaworski Wspó∏praca stud. arch. Andrzej ¸och, stud. arch. Jaros∏aw ¸ab´dzki Inwestor MARVIPOL Sp. z o.o. Data powstania projektu 2000 Dane techniczne Kubatura: 24 390 m3 Powierzchnia u˝ytkowa: 8 172 m2 mieszkaƒ: 5 040,2 m2 us∏ug: 203 m2 parkingów: 1 769,5 m2 komunikacja: 1 431,5 m2 inna: 161,8 m2 IloÊç kondygnacji: 8 IloÊç gara˝y: 2 IloÊç mieszkaƒ: 125 Powierzchnia mieszkaƒ: 27 m2 – 73,5 m2 40 APARTAMENTY PRZY TRAKCIE KRÓLEWSKIM Lokalizacja ul. Sobieskiego / al. Sikorskiego Autorzy projektu „ArchiCo-projekt” architekci: Konrad Tanasiewicz, Dariusz Skalski Wspó∏praca architekci: Piotr Pi´tka, Piotr Zmarz∏owski, Anna Zawitkowska-Popielarek, Wojciech Wiciejowski Inwestor STOEN NieruchomoÊci Sp. z o.o. Generalny wykonawca Budexport S.A. Data powstania projektu 2000 Dane techniczne Kubatura ca∏kowita: 95 400 m3 Powierzchnia ca∏kowita: 30 000 m2 Powierzchnia u˝ytkowa: 24 700 m2 IloÊç kondygnacji: 1-15 IloÊç miejsc parkingowych podziemnych: 132 naziemnych: 119 IloÊç mieszkaƒ: 207 Powierzchnia mieszkaƒ: 12 000 m2 41 BUDYNEK MIESZKALNO-US¸UGOWY Lokalizacja ul. Sienna i ul. ˚elazna Autorzy projektu Pracownia Architektoniczna „ARE” Sp. z o.o. arch. Jakub Wac∏awek, arch. Grzegorz Stiasny, tech. Janina Rygiel, tech. Gra˝yna Piórko, stud. arch. Adam Kluczek Inwestor SBM „Dembud” Data powstania projektu 2000/2001 Dane techniczne Kubatura cz´Êç podziemna: 3 400 m3 cz´Êç nadziemna: 22 444 m3 Powierzchnia ca∏kowita: 7 677 m2 Powierzchnia u˝ytkowa 4 877 m2 51 miejsc gara˝owych 9 kondygnacji nadziemnych, 1 podziemna 42 ZESPÓ¸ BUDYNKÓW MIESZKALNO-US¸UGOWYCH „S¸ONECZNY STOK” Lokalizacja ul. Brac∏awska/al. Stanów Zjednoczonych Autorzy projektu TRYBO¡ PPI Sp. z o.o. arch. Krzysztof Tryboƒ, arch. Krystyna Anna Tryboƒ, arch. Jakub Szatkowski, arch. Pawe∏ Zawadzki Wspó∏praca arch. Ewa Wierucka-Lipka Autorzy konstrukcji in˝. Krzysztof Guraj, in˝. Jacek Lipiec Inwestor Mi´dzyzak∏adowa Spó∏dzielnia Mieszkaniowa „NOWY DOM 82” Wykonawca Budimex Unibud S.A. Data powstania projektu 2000 Dane techniczne Kubatura: 145 240 m3 Powierzchnia ca∏kowita: 70 000 m2 Powierzchnia u˝ytkowa: 62 000 m2 IloÊç kondygnacji: 11-16 624 miejsca parkingowe IloÊç mieszkaƒ: 553 Powierzchnia mieszkaƒ: 32 070 m2 43 BUDYNEK APARTAMENTOWO-US¸UGOWY Lokalizacja ul. Pu∏awska 107 Autorzy projektu Pro Arte – Spó∏dzielnia Architektów, Pracownia Autorska nr 2 arch. Andrzej Fabierkiewicz, arch. Grzegorz Rytel, arch. Artur Caban Wspó∏praca tech. arch El˝bieta Ulicka, arch. Miros∏aw Orzechowski, arch. S∏awomir Wysokiƒski, arch. Artur Abramczyk, arch. Piotr Kudelski, stud. arch. Agnieszka Gradkowska, tech. arch. Alicja Wojciechowska Inwestor ECO CLASSIC Generalny wykonawca PB ECO Data powstania projektu 1999 Dane techniczne Kubatura budynku: 48 331 m3 Powierzchnia ca∏kowita budynku: 13 987 m2 Powierzchnia u˝ytkowa apartamentów: 6 239,1 m2 Powierzchnia u˝ytkowa lokali us∏ugowych: 745,6 m2 Powierzchnia u˝ytkowa gara˝u: 3 250 m2 Powierzchnia zabudowy: 1 413,4 m2 IloÊç kondygnacji: 8 IloÊç apartamentów: 46 IloÊç miejsc parkingowych w gara˝u: 85 Powierzchnia apartamentów: 74,9–225,6 m2 44 BUDYNEK MIESZKALNY Z US¸UGAMI Lokalizacja ul. Mi∏a 6 Autorzy projektu Biuro Architektoniczne EWA TARAS arch. Ewa Taras-˚ebrowska – g∏ówny projektant, arch. Mariusz Dàbrowski Inwestor Polska Korporacja Handlu M&M Generalny wykonawca WARBUD PIRS Data powstania projektu 1998/1999 Dane techniczne Kubatura ca∏kowita: 26 000 m3 Powierzchnia ca∏kowita: 7 970 m2 Powierzchnia u˝ytkowa: 6 760 m2 Powierzchnia lokali us∏ugowych: 560 m2 IloÊç kondygnacji nadziemnych: 7 podziemnych: 2 Liczba mieszkaƒ: 26 45 podziemnych miejsc parkingowych Powierzchnia mieszkaƒ (∏àcznie z loggiami i tarasami): 4 170 m2 Niespotykanym od pó∏ wieku wyposa˝eniem sà przewody dymowe umo˝liwiajàce zainstalowanie w mieszkaniach prawdziwych kominków z otwartym paleniskiem. Budynek posiada pierwsze w Polsce kabinowe windy samochodowe. 45 PLOMBOWY BUDYNEK APARTAMENTOWY Lokalizacja ul. Wiktorska 65 Autorzy projektu Firma Projektowa AKCENT Sp. z o.o. arch. arch. Rafa∏ Bujnowski, Jan S∏yk, Rajmund S∏yk Wspó∏praca arch. arch. Anna Brzezik, Magdalena Butryƒska, Beata Gaik, Grzegorz Mó˝d˝yƒski. Anna Petrlejtner – Afifi, Piotr Pleskot, Karolina Tulkowska – S∏yk, Przemys∏aw Wilk, stud. arch. Rados∏aw Szymborski, tech. arch. Ma∏gorzata Sas Inwestor WAR INWEST S.A. Generalny wykonawca BUD INWEST S.A. Data powstania projektu 2000 Dane techniczne Kubatura ca∏kowita: 15 084 m3 Powierzchnia ca∏kowita: 6 684 m2 Powierzchnia u˝ytkowa: 5 298 m2 IloÊç kondygnacji: 8 IloÊç kondygnacji gara˝owych: 2 IloÊç miejsc parkingowych: 34 IloÊç mieszkaƒ: 22 Powierzchnia u˝ytkowa mieszkaƒ: 3 120 m2 46 BUDYNEK APARTAMENTOWY Z US¸UGAMI Lokalizacja ul. Rakowiecka 34 Autorzy projektu SAWA–TECH arch. Leszek Jaromiƒski, arch. Mariusz Krupiƒski Wspó∏praca arch. Janina Trepczyƒska, arch. Katarzyna Czubaszek Inwestor CORP S.A. Agencja Inwestycyjna Generalny wykonawca INSBUD S.A. Data powstania projektu 1998 Dane techniczne Kubatura ca∏kowita: 30 000 m3 Powierzchnia ca∏kowita: 8 558 m2 Powierzchnia u˝ytkowa: 7 200 m2 IloÊç kondygnacji: 11 IloÊç gara˝y: 1 71 miejsc parkingowych IloÊç mieszkaƒ: 56 Powierzchnia mieszkaƒ: 4 821 m2 47 BUDYNEK MIESZKALNY Lokalizacja ul. Szajnowicza Autorzy projektu Pracownia Architektoniczna „ARE” Sp. z o.o. arch. Jakub Wac∏awek, arch. Grzegorz Stiasny, arch. Marcin Citko Generalny wykonawca TYNKBUD 1 Data powstania projektu 2001 Dane techniczne Kubatura cz´Êci mieszkalnej: 21 200 m3 Kubatura cz´Êci gara˝owej: 9 200 m3 Razem kubatura: 30 400 m3 Powierzchnia ca∏kowita cz´Êci nadziemnej: 6 300 m2 Powierzchnia ca∏kowita gara˝y podziemnych: 2 490 m2 Kondygnacje podziemna: 1 nadziemnych: 4, 5 Gara˝e podziemne: 64 stanowiska ¸àcznie miejsc postojowych: 72 60 mieszkaƒ Powierzchnia u˝ytkowa mieszkaƒ razem: 3 486 m2 (bez loggi, balkonów, tarasów) 48 OSIEDLE „ZIELONE ZACISZE” Lokalizacja ul. Kondratowicza i Êw. Wincentego Autor koncepcji arch. Ranni Ziss Autorzy projektu arch. Maria Janusz-Myszkiewicz, arch. Micha∏ G´bski, arch. S∏awomir Grygorczuk, arch. Kondrat Zduƒski Inwestor Turret Poland Sp. z o.o. Generalny wykonawca GOGEX Sp. z o.o. Data powstania projektu 2000 Dane techniczne etapu I: Kubatura: 78 456 m3 Powierzchnia u˝ytkowa: 22 016 m2 229 mieszkaƒ 150 miejsc w gara˝u podziemnym 69 naziemnych miejsc parkingowych 49 OSIEDLE „MILENIUM” Lokalizacja ul. Ceramiczna/Tarchomin Autorzy projektu PA 2 Sp. z o.o. arch. arch. Andrzej Fabierkiewicz, Miros∏aw Orzechowski, S∏awomir Wysokiƒski Wspó∏praca tech. arch. El˝bieta Ulicka, arch. arch. Grzegorz Rytel, Artur Abramczyk, Artur Caban, Piotr Kudelski, tech. arch. Alicja Wojciechowska, stud. arch. Agnieszka Gradkowska Autor konstrukcji in˝. Ewa Przybyszewska Inwestor MSM „Nowy Dom’82” Generalny wykonawca PB „NOVUM“ Data powstania projektu 2000 Dane techniczne Kubatura ca∏kowita: 84 200 m3 Powierzchnia ca∏kowita: 22 000 m2 Powierzchnia u˝ytkowa: 16 000 m2 IloÊç kondygnacji: 4–7 IloÊç gara˝y: 7 IloÊç miejsc parkingowych: 232 w gara˝u, 50 na terenie IloÊç mieszkaƒ: 232 Powierzchnia mieszkaƒ: 13 300 m2 50 REZYDENCJA „MORSKIE OKO” Lokalizacja ul. Ludowa Autorzy projektu Kulczyƒski Architekt Sp. z o.o. arch. Bogdan Kulczyƒski, arch. Rados∏aw Sojka, arch. Piotr Prawdzik, Pawe∏ Py∏ka Inwestor PRINCESS INVESTMENT Data powstania projektu 2000/2001 Dane techniczne Kubatura ca∏kowita: 42 126,29 m3 Powierzchnia ca∏kowita: 12 804 m2 Powierzchnia u˝ytkowa: 7 342 m2 (bez gara˝y) IloÊç kondygnacji: 9 IloÊç miejsc parkingowych: 99+15 IloÊç mieszkaƒ: 72 Powierzchnia mieszkaƒ: 6 842 m2 51 PROJEKT ZESPO¸U ZABUDOWY WIELORODZINNEJ „W¸ODARZEWSKA 85” Lokalizacja ul. W∏odarzewska 85 Autorzy projektu Kulczyƒski Architekt Sp. z o.o. arch. Bogdan Kulczyƒski, arch. Anna Borecka, arch. Filip Kuêniar, arch. Dorota Pilecka, arch. Maciej Wysoczaƒski Inwestor Syrius – Grupa Inwestycyjna Sp. z o.o. Generalny wykonawca Bick Kielce Data powstania projektu 1999 Dane techniczne Kubatura: 108 562 m3 Powierzchnia ca∏kowita: 31 832,8 m2 Powierzchnia u˝ytkowa: 27 222,4 m2 mieszkaƒ: 17 231,3 m2 gara˝u: 5 496,8 m2 IloÊç kondygnacji nadziemnych: 4 – 8 IloÊç kondygnacji podziemnych: 1 IloÊç lokali us∏ugowych: 2 IloÊç miejsc parkingowych: 367 (podziemne) 52 OSIEDLE MIESZKANIOWE „EKO PARK” Lokalizacja ul. Chodkiewicza/Rostafiƒskich Autorzy projektu APA Kury∏owicz&Associates arch. Stefan Kury∏owicz, arch. Pawe∏ Grodzicki, arch. Pawe∏ Gumu∏a, arch. Agnieszka Stefaƒska, Budynek E: Staniszkis - Architekt Inwestor Eko-Park S.A. Generalny wykonawca Mitex S.A. Data powstania projektu 2000 Dane techniczne Kubatura ca∏kowita: 51 103 m3 Powierzchnia ca∏kowita: 17 386 m2 IloÊç kondygnacji: 4 nadziemne, 1 podziemna 121 miejsc parkingowych w gara˝u podziemnym IloÊç mieszkaƒ: 74 Powierzchnia mieszkaƒ: 44 – 161m2 Wyposa˝enie budynku: basen, fitness club, mieszkania z ogródkami, loggiami, tarasami, zielone dachy u˝ytkowe. 53 BUDYNEK MIESZKALNO-US¸UGOWY Lokalizacja al. KEN 86/88 Autorzy projektu Piotr Wicha Architekt Sp. z o.o. architekci: Janusz Szymaƒski, Piotr Wicha, Bo˝ena Góralska, Piotr Kalbarczyk, studenci: Mateusz Herbst, Tomasz Zdrodowski Inwestor Spó∏dzielnia Inwestycji Mieszkaniowych Ursynów Generalny wykonawca Budimex Unibud S.A. Data powstania projektu 2001 Dane techniczne Kubatura: 48 800 m3 Powierzchnia ca∏kowita: 14 000 m2 Powierzchnia u˝ytkowa: 11 000 m2 IloÊç kondygnacji: 7–9 IloÊç miejsc parkingowych (gara˝ + teren): 100 + 80 IloÊç lokali us∏ugowych: 17 IloÊç mieszkaƒ: 151 Powierzchnia mieszkaƒ: 30 m2 – 110 m2 54 BUDYNEK MIESZKALNO-US¸UGOWY Lokalizacja al. KEN 90/92 Autorzy projektu Piotr Wicha Architekt Sp. z o.o. architekci: Janusz Szymaƒski, Piotr Wicha, Bo˝ena Góralska, Piotr Kalbarczyk, studenci: Mateusz Herbst, Tomasz Zdrodowski Inwestor Spó∏dzielnia Inwestycji Mieszkaniowych Ursynów Generalny wykonawca BUDIMEX UNIBUD S.A. Data powstania projektu 2000 Dane techniczne Kubatura: 45 961 m3 Powierzchnia ca∏kowita: 15 000 m2 Powierzchnia u˝ytkowa: 10 238 m2 IloÊç kondygnacji: 7–8 IloÊç miejsc parkingowych (gara˝ + teren): 99 + 66 IloÊç lokali us∏ugowych: 15 IloÊç mieszkaƒ: 127 Powierzchnia mieszkaƒ: 30 m2 – 110 m2 55 BUDYNEK MIESZKALNY WIELORODZINNY Lokalizacja ul. Niedzia∏kowskiego i ks. Skrzeszewskiego Autorzy projektu Archigraf Pracownia Architektoniczna arch. Micha∏ Brutkowski, arch. Waldemar Bezpa∏ko Inwestor Z.R.B. „ZBUD” Zdzis∏aw Zimnicki Generalny wykonawca Z.R.B. „ZBUD” Zdzis∏aw Zimnicki Data powstania projektu 2000 Dane techniczne Kubatura: 6 682 m3 Powierzchnia u˝ytkowa: 2 131,4 m2 mieszkania: 1 103 m2 lokale u˝ytkowe: 318 m2 gara˝e: 710 m2 IloÊç kondygnacji nadziemnych: 4 IloÊç miejsc w gara˝u: 24 IloÊç mieszkaƒ: 24 56 BUDYNEK MIESZKALNY WIELORODZINNY „WY˚YNY – METRO” Lokalizacja osiedle WY˚YNY, przy ul. KEN i Meander Autor projektu Lewant Sp. z o.o. arch. Zbigniew Majrowski Inwestor S.M. „WY˚YNY” Generalny wykonawca ZAB – BUD Data powstania projektu 2000 Dane techniczne Kubatura ca∏kowita: 57 694,1 m3 Powierzchnia ca∏kowita: 18 210,8 m2 Powierzchnia u˝ytkowa: 14 608,1 m2 Liczba kondygnacji: od 9 do 13 + podpiwniczenie Gara˝ podziemny jednopoziomowy wyg∏´biony 180 miejsc parkingowych w gara˝u podziemnym + 103 naziemne Liczba mieszkaƒ: 148 Powierzchnia u˝ytkowa us∏ug: 752,8 m2 Powierzchnia u˝ytkowa mieszkaƒ: 6 753 m2 Powierzchnia mieszkaƒ: 32–125 m2 57 BUDYNEK MIESZKALNY WIELORODZINNY Z US¸UGAMI Lokalizacja ul. Korytnicka 46 Autorzy projektu htt Architekci: Z. Hofman, W. Thumenas Sp. z o.o. arch. Zygmunt Hofman, arch. Witold Thumenas, arch. Joanna Pajàczkowska-Molska, arch. Ma∏gorzata Teschich-Markiewicz, arch. Jakub Lipski Inwestor „HETMAN” Sp.z o.o. Generalny wykonawca Firma „REM-G-BUD” Data powstania projektu 2000 Dane techniczne Kubatura ca∏kowita: 14 970 m3 Powierzchnia ca∏kowita: 5 166 m2 Powierzchnia u˝ytkowa: 4 150 m2 IloÊç kondygnacji: 7 IloÊç miejsc parkingowych: 35 na dwóch kondygnacjach IloÊç mieszkaƒ: 51 Powierzchnia mieszkaƒ: 2 674 m2 58 BUDYNEK MIESZKALNY WIELORODZINNY Lokalizacja ul. Zbyszka Cybulskiego 3 Autorzy projektu ATELIER 3 GIRTLER&GIRTLER BIURO ARCHITEKTONICZNE arch. Ryszard Girtler arch. Izabela Augustynik Wspó∏praca arch. Artur Klocek Inwestor S.M. KOMFORT Generalny wykonawca BUDEXPORT Data powstania projektu 2001 Dane techniczne Kubatura ca∏kowita: 33 538,7 m3 Powierzchnia ca∏kowita: 11 012,6 m2 IloÊç kondygnacji nadziemnych: 6 podziemna: 1 IloÊç gara˝y: 1 IloÊç miejsc parkingowych: 49 IloÊç mieszkaƒ: 47 Wyposa˝enie budynku: basen, sauna, fitness club. 59 BUDYNEK APARTAMENTOWY „PARKOWA” Lokalizacja ul. Parkowa Autorzy projektu Majewski Wyszyƒski Hermanowicz – Architekci architekci: Wojciech Hermanowicz, Piotr Majewski, Andrzej Wyszyƒski, Anna Polkowska, Katarzyna Górecka Inwestor INWESTMED Sp. z o.o. Data powstania projektu 2000 Dane techniczne Powierzchnia ca∏kowita: 7 793 m2 Powierzchnia u˝ytkowa: 6 938 m2 Liczba kondygnacji podziemnych gara˝owych: 2 nadziemnych: 5 Miejsc parkingowych: 57 25 apartamentów Powierzchnia mieszkaƒ: Êrednia 155 m2 60 OSIEDLE MIESZKANIOWE „MOCHTY¡SKA” Lokalizacja ul. Mochtyƒska/Bia∏o∏´ka Autor projektu arch. Zdzis∏aw Joƒca Inwestor Agencja Reklamowo-Deweloperska „NEFRYT” Data powstania projektu 2000/2001 Dane techniczne Kubatura ca∏kowita: 68 000 m3 Powierzchnia ca∏kowita: 22 000 m2 Powierzchnia u˝ytkowa: 16 000 m2 IloÊç kondygnacji: 3, 5 284 naziemne miejsca parkingowe IloÊç mieszkaƒ: 217 Powierzchnia mieszkaƒ: 40 m2 – 100 m2 61 OSIEDLE DOMÓW JEDNORODZINNYCH Lokalizacja ul. Pó∏nocna Autorzy projektu Majewski Wyszyƒski Hermanowicz – Architekci architekci: Wojciech Hermanowicz, Piotr Majewski, Andrzej Wyszyƒski, Dorota Borysiewicz, Agnieszka Piwowarska, Katarzyna Górecka, El˝bieta Koz∏owska, Anna Âcis∏owska, Ma∏gorzata Badzyƒska-Trojan Inwestor SWISS INVEST Sp. z o.o. Data powstania projektu 2000 Dane techniczne Powierzchnia terenu: 4 700 m2 Liczba domów: 10 Powierzchnia domu: Êrednia 224,4 m2 Liczba gara˝y: 13 62 KONCEPCJE 64 W dziale „Koncepcje” prezentujemy zamierzenia i plany wybiegajàce w przysz∏oÊç, których termin realizacji nie jest jeszcze okreÊlony. Takimi w∏aÊnie projektami sà propozycje architektów przygotowane na warsztaty, zainicjowane przez prezydenta stolicy Paw∏a Piskorskiego, „Warszawa naszych marzeƒ”. Ze wzgl´du na ograniczonà obj´toÊç katalogu i techniczne wymogi druku, do szerszej prezentacji wybraliÊmy tylko dwa tematy warsztatów. Ponadto projektami dotyczàcymi zagospodarowania praskiego brzegu Wis∏y i Stadionu Dziesi´ciolecia sygnalizujemy dwa kolejne problemy omawiane podczas warsztatów architektonicznych. 65 Warsztaty projektowe na temat studium kszta∏towania i zabudowy Placu Pi∏sudskiego w Warszawie JEMS Architekci, architekci: Olgierd Jagie∏∏o, Maciej Mi∏ob´dzki, Marcin Sadowski, Jerzy Szczepanik-Dzikowski, Marek Moskal, Tadeusz Nikiel O SASKA Za∏o˝eniem studium jest przywrócenie rangi historycznej Osi Saskiej. Realizacji tego celu s∏u˝yç majà nast´pujàce zabiegi planistyczne: – odbudowa zachodniej i pó∏nocnej pierzei Pl. Pi∏sudskiego w obrysie nawiàzujàcym do historycznej linii zabudowy; – nowe rozwiàzania ukszta∏towania posadzki i Placu, uporzàdkowanie zieleni miejskiej; – umieszczenie na osi Ogrodu wzd∏u˝ zachodniej pierzei ul. Marsza∏kowskiej reprezentacyjnej budowli – ratusza; – regulacja ul. Królewskiej; – przed∏u˝enie obrysu Ogrodu Saskiego; – umieszczenie w rejonie Osi Saskiej nowych aktywizujàcych przestrzeƒ publicznà funkcji, podnoszàcych równie˝ znaczenie i rang´ Placu Pi∏sudskiego; – zag∏´bienie jezdni Marsza∏kowskiej na odcinku Królewska – Plac Bankowy; – utworzenie nowych przestrzeni publicznych takich jak: – dziedziƒce Pa∏aców Saskiego i Brühla; 66 – ulic´, plac z podcieniami wzd∏u˝ Królewskiej; – okràg∏y dziedziniec budynku wielofunkcyjnego tworzàcego pó∏nocnà pierzej´ Placu Pi∏sudskiego po∏àczony przejÊciami pieszymi z Placem i otaczajàcymi ulicami; – plac przed tylnà elewacjà Teatru Wielkiego; – plac przed ratuszem na zakoƒczeniu g∏ównej alei parku – nowy „Plac ˚elaznej Bramy”. PLAC PI¸SUDSKIEGO Przyj´to nast´pujàce zasady kompozycji wn´trza Placu: Plac zamkni´ty z czterech stron zabudowà: – od zachodu budynkami na planie Pa∏aców Saskiego i Brühla; – od pó∏nocy – budynkiem wielofunkcyjnym firmy „Hotel Opera” – od wschodu – hotelem Europejskim i budynkiem wojskowym – od po∏udnia – nowoprojektowanym budynkiem wzd∏u˝ ulicy Królewskiej. Aby wyeksponowaç przestrzeƒ ceremonii przed Grobem Nieznanego ˚o∏nierza i uczytelniç geometri´ Placu, wn´trze Placu wype∏niaç ma p∏yta o kamiennej posadce, nieznacznie uniesiona. Od wschodu na p∏ycie zlokalizowano pomnik Marsza∏ka. JesteÊmy przeciwni odtwarzaniu zabytków. PapierowoÊç powsta∏ych ostatnio makiet zabytków jest a˝ zanadto widoczna. Decyzja o odbudowie zapad∏a, a „dyskusja” ma jedynie potwierdziç s∏usznoÊç rekonstrukcji zabytkowego skansenu. W miejscu dawnych kamienic przy ulicach Królewskiej i Marsza∏kowskiej móg∏by stanàç ratusz lub budynek o funkcjach us∏ugowo-kulturalnych. Postulujemy podzia∏ Królewskiej na dwie cz´Êci: parkowà – od Marsza∏kowskiej do placu Ma∏achowskiego i miejskà – od placu Ma∏achowskiego do Krakowskiego PrzedmieÊcia. Zwornikiem tych dwóch cz´Êci jest obiekt wzniesiony na osi ulicy Królewskiej, z frontem znajdujàcym si´ naprzeciw elewacji koÊcio∏a Wizytek. Przez Plac Pi∏sudskiego nie powinny przebiegaç arterie o znaczeniu ponad lokalnym. Podstawowà funkcjà ulic w rejonie Placu b´dzie obs∏uga parkingów podziemnych: – pod p∏ytà Placu, ok. 1200 miejsc, trzy poziomy parkowania; – w podziemiach Pa∏acu Brühla i Saskiego. 67 Zespó∏ autorski – arch. arch.: Jerzy Grochulski, Marcin Oborski, Stanis∏aw Stefanowicz, Tomasz Dawidczyk, arch. krajobr. Wojciech Trzópek, wspó∏praca – arch. Aleksandra Wróblewska Podstawowà przes∏ankà projektowà by∏o za∏o˝enie o honorowaniu Placu Pi∏sudskiego jako miejsca na trwale zwiàzanego z historià Polski, majàcego stanowiç przestrzenne ramy istotnych uroczystoÊci paƒstwowych i spo∏ecznych. Za∏o˝enie to zadecydowa∏o o zaproponowaniu dzia∏aƒ inwestycyjnych prowadzàcych do powstania obszaru o realizujàcych ten cel ramach przestrzennych i funkcjonalnych. Autorzy zrealizowali g∏ówne za∏o˝enia warsztatów, proponujàc odbudow´ w bryle i elewacjach z roku 1939: – Pa∏acu Saskiego, dla którego przewiduje si´ program u˝ytecznoÊci publicznej o randze odpowiedniej do znaczenia miejsca, w kondygnacji parteru planowane sà funkcje otwarte dla u˝ytkowników Placu, generujàce tu ich obecnoÊç w ciàgu ca∏ego dnia, – Pa∏acu Brühla, w którym planowana jest funkcja administracji rzàdowej np. MSZ i budow´: – obiektu firmy Hotel Opera, – nowego sto∏ecznego Ratusza na naro˝niku Placu Pi∏sudskiego i ul. Królewskiej. Dla budynku Ratusza projekt zak∏ada honorowanie historycznych (z sierpnia 1939 r.) linii zabudowy od strony ul. Królewskiej i Ogrodu Saskiego odpowiadajàcej obrysowi budynków, jakie lokalizowane by∏y na tych dzia∏kach przed rokiem 1939, i rozwiàzanie pozwalajàce na odczytanie pierwotnego podzia∏u w∏asnoÊciowego. Proponowana wysokoÊç budynku nawiàzuje do wysokoÊci Pa∏acu Saskiego z 3m przewy˝kà w p∏d.-zach. naro˝niku wzd∏u˝ ul. Królewskiej. Zak∏ada si´ wprowadzenie w coko∏owej kondygnacji budynku pasa˝u ∏àczàcego Plac Pi∏sudskiego z Ogrodem Saskim. Spodziewana powierzchnia Ratusza (ok. 20 000 m2) jest adekwatna do potrzeb okreÊlonych przez miasto. Projekt zak∏ada, ˝e parterowe fragmenty obiektu mieÊci∏y b´dà te cz´Êci funkcji, które realizujà atrakcyjny program ogólnodost´pny (sale ekspozycyjne, program promocji miasta, jednostki informacji itp.) z elementami programu komercyjnego dla pracowników urz´du i u˝ytkowników zewn´trznych (gastronomia, punkty handlowe, podstawowa obs∏uga bankowa, itp.). – pawilonów (pow. po ok. 3 700 m2), wyznaczajàcych po∏udniowà i pó∏nocnà pierzej´ Placu, zaprojektowanych na planie prostokàtów. Pawilony zaplanowano jako wspó∏czesnà w charakterze struktur´ architektonicznà, rozwijajàcà rysunek Placu Pi∏sudskiego, o atrakcyjnych, ogólnodost´pnych funkcjach zwiàzanych z kulturà w kondygnacjach górnych, gastronomià w parterze (podcienia) oraz komunikacjà w podziemiu. Ponadto projekt zak∏ada: – budow´ posadzki Placu o jednoznacznym i neutralnym rysunku i nowà lokalizacj´ pomnika marsza∏ka Pi∏sudskiego, – odtworzenie historycznego uk∏adu przestrzennego Ogrodu Saskiego, – budow´ pawilonów ogrodowych w Ogrodzie Saskim, w tym pawilonów przy ul. Królewskiej lokalizowanych w rytmie wyznaczonym osiami poprzecznymi Ogrodu, – przebudow´ obiektów Liceum im. M. Reja dla stworzenia kwarta∏u zabudowy KrólewskaBurszego-Pl. Ma∏achowskiego, – budow´ pawilonu flankujàcego korpus Pa∏acu Brühla od strony Ogrodu, – utworzenie pasa˝u pieszego na Osi Saskiej ∏àczàcego Krakowskie PrzedmieÊcie z Placem Pi∏sudskiego. Autorzy uznajà wysokie znaczenie rozwiàzania uk∏adu komunikacji ko∏owej i systemu parkowania, jako determinant mo˝liwoÊci realizacji postulowanej koncepcji, przewidujàc w projekcie: 68 – wprowadzenie uk∏adu komunikacji ko∏owej na poziom podziemny przez budow´ tranzytów prowadzonych w kierunku p∏n.-p∏d., lokalizacj´ dwupoziomowego parkingu podziemnego pod p∏ytà Placu Pi∏sudskiego, – lokalizacj´ parkingu podziemnego pod ul. Tokarzewskiego-Karasewicza i w rejonie wschodniej pierzei Placu Pi∏sudskiego, – lokalizacj´ parkingu podziemnego pod budynkiem w naro˝niku Placu Pi∏sudskiego i ul. Królewskiej, – lokalizacj´ parkingu podziemnego pod dziedziƒcem Pa∏acu Brühla, – zmian´ trasowania wschodniej jezdni ul. Marsza∏kowskiej (przesuni´cie w kierunku zach.). Rozwiàzanie oparte jest na opracowaniu wykonanym w 1994 r. przez Zespó∏ Autorski PRO ARTE 11 wspólnie z Pracownià PKZ Zamek i stanowi rozwini´cie zawartych tam za∏o˝eƒ. 69 Konrad Chmielewski & Jacek Marzan Architekci Problem rozwiazaƒ przestrzennych Placu Pi∏sudskiego w Warszawie to problem nie tylko projektowo-architektoniczno-urbanistyczny, ale równie˝ problem intelektualny. Pierwszy plac III Rzeczpospolitej to przede wszystkim narodowy Panteon pod go∏ym niebem, dusza miasta i przestrzeƒ metafizyczna, promieniujàca na ca∏à Polsk´. Od nas zale˝y jak jà ukszta∏tujemy. To, co zdecydujemy dziÊ b´dzie mia∏o realne konsekwencje na ca∏e dziesi´ciolecia. Taka jest wola realizacji zamierzenia przedstawicieli w∏adz i spo∏eczeƒstwa. Plac ten stanie si´ wreszcie skoƒczonà kompozycjà, którà mo˝na b´dzie modyfikowaç Êwiat∏em czy te˝ mobilnà architekturà stwarzanà dla potrzeb ró˝nych uroczystoÊci. Pami´tajmy o tym, ˝e przez wiele lat „NieoÊwiecony absolutyzm“ chcia∏ tu stworzyç „Plac Zwyci´stwa“. Przygotowane projekty jakby pod wp∏ywem niewidzialnej boskiej r´ki nie doczeka∏y si´ realizacji. Do dziÊ miejsce to opiera∏o si´ zakusom wizji totalitarnego systemu. Nadesz∏a chwila, kiedy musimy zdefiniowaç jego przestrzeƒ. TrzydzieÊci lat temu przy kawiarnianym stoliku profesor Zbigniew Karpiƒski jako jeden z pierwszych rysowa∏ szkice rekonstrukcji placu z przedwojennà zabudowà. Koƒczy∏ si´ póêny modernizm i t´sknota za tym co zosta∏o zniszczone by∏a coraz silniejsza. By∏y to wr´cz konspiracyjne rysunki i akt odwagi kogoÊ, kto kwestionowa∏ 70 wy˝szoÊç nowoczesnoÊci nad historycznà zabudowà. Jeszcze wi´kszej odwagi wymaga∏o w latach póêniejszych stwierdzenie, ˝e przedwojenny plac jest w jakimÊ stopniu u∏omny. Profesor Karpiƒski rysowa∏ wówczas plac jak z podr´czników w∏oskiej literatury, z symetrycznie zbiegajàcymi si´ osiami budynków publicznych. Kamienice przy Królewskiej by∏y równie przypadkowe, jak te przy Placu Teatralnym na rogu Bielaƒskiej. Nie by∏o i nie ma powodu by je rekonstruowaç. Istniejàcy przed wojnà, wzbogacony o trzecià oÊ uk∏ad tworzy skoƒczonà kompozycj´. Miasto posiadajàce liniowe centra Traktu Królewskiego i Marsza∏kowskiej potrzebuje po∏àczeƒ poprzecznych i taka powinna byç rola ulicy Królewskiej. Rekonstrukcja hotelu Brühla we wspó∏czesnej formie wydaje si´ równie˝ nieodzowna dla otoczenia Ogrodu Saskiego. Elewacja Pa∏acu Saskiego powinna byç naszym zdaniem trójwarstwowa. Sà na niej, zatopione w szkle, twarze przywódców oraz ludzi kultury i sztuki. Za tà warstwà kryje si´ zrekonstruowana historyczna elewacja, a kilka metrów dalej nowoczesna elewacja wspó∏czesnego budynku. Sam plac wymaga niezale˝nego opracowania poniewa˝, choç rzadko si´ to zauwa˝a, ró˝nica poziomów pomi´dzy Krakowskim PrzedmieÊciem a Grobem Nieznanego ˚o∏nierza wynosi 2,40 m. Ka˝de w∏oskie miasto wykorzysta∏oby ten atut dla stworzenia dramaturgii przestrzennej. Warszawski plac niestety, jest traktowany jako p∏aska hektarowa przestrzeƒ, nie zwiàzana organicznie z Traktem Królewskim. 71 Pracownia Architektoniczna Bogus∏awski i Partnerzy Sp. z o.o. arch. Jerzy Bogus∏awski arch. Marek Petruczynik Podstawowe za∏o˝enia kszta∏towania zabudowy placu: 1. Ca∏oÊç kompozycji Placu Pi∏sudskiego zosta∏a podporzàdkowana miejscu Grobu Nieznanego ˚o∏nierza. 2. Projekt zak∏ada pe∏nà konserwatorskà rekonstrukcj´ dwóch kubatur – arkad Grobu Nieznanego ˚o∏nierza zgodnie z projektem arch. Idzikowskiego oraz pa∏acu Brühla. Pozosta∏e budynki powinny byç wspó∏czesne. 3. WielkoÊç obecnego placu powinna byç ograniczona od strony po∏udniowej i pó∏nocnej dwoma lekkimi pawilonami 2 kondygnacyjnymi pe∏niàcymi funkcje muzeum sztuki nowoczesnej i galerii Warszawy. 4. Budynek nowego ratusza powinien byç kompozycyjnie zwiàzany z Placem Ma∏achowskiego oraz osià ulicy Królewskiej od Wizytek. 5. Na terenie parku wzd∏u˝ ulicy Królewskiej projekt zak∏ada utworzenie alei kawiarni. Ma∏ych kubatur projektowanych przez zaproszone przez miasto pracownie architektoniczne. Aleja przechodzi∏aby przez budynek nowego Ratusza dalej wzd∏u˝ nowego budynku muzeum sztuki nowoczesnej a˝ do podcieni „domu bez kantów”. 6. OÊ od strony wschodniej powinna byç zakoƒczona budynkiem u˝ytecznoÊci publicznej np. Salonem Warszawy znajdujàcym si´ w zielonym skwerku na terenie przedwojennej szko∏y sióstr Wizytek. 7. Projekt przewiduje utworzenie wzd∏u˝ wschodniej pierzei Placu równoleg∏ego do Krakowskiego PrzedmieÊcia pasa spacerowej zieleni. 72 73 PROJEKT Polsko-Belgijska Pracownia Architektury, architekci: Jerzy Czy˝, Leszek Klajnert, Adam Wagner. Intencjà autorów jest stworzenie zespo∏u o najwy˝szych walorach architektonicznych, o charakterze odpowiadajàcym randze i powadze Grobu Nieznanego ˚o∏nierza, ale jednoczeÊnie w∏àczonego w nurt ˝ycia centrum stolicy Polski. oficyn Pa∏acu Saskiego. Odtworzenie podstawowych, historycznych wartoÊci widokowo-krajobrazowych. 3. Utrzymanie istniejàcej zasady komunikacyjnej terenu z modyfikacjami wynikajàcymi z wprowadzenia nowych obiektów i nowych funkcji w obr´bie placu. Modernizacja istniejàcego uk∏adu i budowa ogólnodost´pnego parkingu pod Placem Pi∏sudskiego i Teatralnym oraz niezale˝nych parkingów podziemnych przy nowoprojektowanych budynkach. Przyj´to zasady projektowe: Proponowany program u˝ytkowy: 1. Odtworzenie historycznej pierzei zachodniej placu wg stanu z 1880 r. i sierpnia 1939 r. 2. Przywrócenie pierwotnej skali placu oraz historycznych relacji przestrzennych, w tym osiowoÊci barokowego za∏o˝enia poprzez projekt dwu pawilonów w miejscu dawnych 74 – Pa∏ac Saski – Kolumnada – Grób Nieznanego ˚o∏nierza w podziemiach – pomieszczenia zwiàzane z upami´tnieniem miejsc i osób zwiàzanych z walkami o niepodleg∏oÊç; skrzyd∏a boczne – siedziba NBP, – Pa∏ac Brühla – siedziba Ministerstwa Spraw Zagranicznych lub pi´ciogwiazdkowy hotel dla VIP-ów, – budynki wzd∏u˝ ul. Królewskiej – pó∏nocna pierzeja Placu Ma∏achowskiego – siedziba w∏adz miasta – Ratusz, – pawilony na Placu (dawniej oficyny pa∏acowe) – funkcje towarzyszàce imprezom organizowanym na placu (informacja turystyczna, studio TV, ochrona, kawiarnie, restauracje itp.) oraz pionowa obs∏uga komunikacyjna i instalacyjna parkingu pod p∏ytà placu, – budynki wojskowe przy ul. Królewskiej – postulowana zmiana funkcji na rzecz ogólnomiejskich us∏ug centrotwórczych (hotel, biura, w cz´Êci parteru sklepy, galerie, kawiarnie, restauracje), – pod p∏ytà placu – parkingi (3 poziomy), ewentualnie gastronomia i us∏ugi. Projekt zak∏ada równie˝ odtworzenie ogrodzenia Ogrodu Saskiego (tzw. „˝elaznej bramy”) oraz charakteru Ogrodu jako parku miejskiego, a tak˝e bezpoÊrednie po∏àczenie parku z placem poprzez kolumnad´ Pa∏acu Saskiego. 75 Warsztaty projektowe na temat studium sylwety i tektoniki elewacji ulicy Marsza∏kowskiej i Al. Jerozolimskich Bart∏omiej Bie∏yszew, Andrzej Fabierkiewicz, Andrzej Skopiƒski. Biuro prowadzàce: PRO ARTE Spó∏dzielnia Architektów Centralny Rejon Warszawy: obszar mi´dzy ulicami: Twarda, pl. Grzybowski, Królewska, Marsza∏kowska, Wspólna, Cha∏ubiƒskiego, Jana Paw∏a II – razem 84,5 ha. Projekt opracowany jest w nast´pstwie otrzymania I nagrody UIA w „Mi´dzynarodowym konkursie na koncepcj´ rozwoju Âcis∏ego Centrum Warszawy” z roku 1992. Projekt uwzgl´dnia dyskusj´ i debaty publiczne, fachowe konsultacje z w∏adzami miasta Warszawy i Gminy Centrum oraz wytyczne generalne dla terenów CRW sformu∏owane przez w∏adze stolicy, otrzymane w roku 2000. Opracowanie miejscowego planu obejmuje zarówno prac´ nad kszta∏towaniem przestrzeni, programów u˝ytkowych, jak i in˝ynierii miejskiej, komunikacji, ochrony Êrodowiska i wartoÊci kulturowych oraz prognoz skutków finansowych. Podstawowe tezy projektu: zgromadzenie funkcji publicznych, us∏ugowych, handlowych, rozrywkowych, kultury 76 mieszkalnictwa na limitowanym i mocno zainwestowanym obszarze w postaci przestrzennego porzàdku opartego na europejskich tradycjach formowania miasta – Centrum i nowoczesny symbol stolicy. Âwiadectwo i zapis historii kszta∏towania Warszawy poprzez zachowane kwarta∏y koƒca XIX wieku, wiek XX a˝ do wspó∏czesnoÊci poczàtków XXI wieku – jako bogactwo historyczne, kultury technicznej i formy przestrzennej. Obszar CRW dzieli si´ na dwie grupy terenów: a. tereny wokó∏ Pa∏acu Kultury – ulica Marsza∏kowska, Aleje Jerozolimskie, Emilii Plater, Âwi´tokrzyska – tzw. „Âcis∏e Centrum”, b. tereny wokó∏ „Âcis∏ego Centrum” – Twarda, pl. Grzybowski, Królewska, Wspólna, Cha∏ubiƒskiego, al. Jana Paw∏a II. W myÊl sformu∏owanych przez w∏adze miasta wytycznych pojemnoÊç terenu „Âcis∏ego Centrum“ nie mo˝e przekroczyç 1,5 miliona m2 zabudowy brutto. Program funkcjonalny projektowanej zabudowy przyj´to jako program elastyczny z mo˝liwoÊcià zmian i modyfikacji zale˝nie od potrzeb miasta i warunków ekonomicznych. Aktywizacj´ obszaru zapewniono przez przyj´cie zasady lokalizowania us∏ug i powierzchni szeroko dost´pnych dla publicznoÊci w podziemiach, parterach i antresolach budynków. Zaprojektowano szeroki program rozbudowy istniejàcych pasa˝y podziemnych w rejonie Dworca Centralnego i skrzy˝owania Marsza∏kowskiej z Al. Jerozolimskimi, a˝ do ul. Królewskiej. Pasa˝e podziemne w wielu punktach majà byç odkryte, tak by na ich poziomie umo˝liwiç penetracj´ powietrza, s∏oƒca i zieleni. Na podstawie przeprowadzonych analiz opracowano nast´pujàce proporcje g∏ównych elementów programowych: – biura, administracja – 45% zabudowy, – handel, us∏ugi, kultura, rozrywki – 30% zabudowy, – hotele, centra kongresowe – 10% zabudowy, – mieszkalnictwo apartamentowe – 15% zabudowy. Kszta∏towanie przestrzenne terenów „Âcis∏ego Centrum” zak∏ada pe∏nà integracj´ z obszarami sàsiednimi przez kontynuacj´ i odtworzenie przedwojennej sieci ulic: Chmielnej, Z∏otej, Moniuszki, Sienkiewicza, Wielkiej, Widok, Pankiewicza. Wzd∏u˝ ulicy Marsza∏kowskiej i Al. Jerozolimskich zabudowa do 8 kondygnacji; wewnàtrz Bulwaru Kolistego do 18 kondygnacji, przy ul. E. Plater akcenty wysokoÊciowe do 30-40 kondygnacji. Zachowano 2 przestrzenie zielone: na pó∏nocy Park Âwi´tokrzyski o charakterze parku angielskiego i Park Po∏udniowy, który wraz z otaczajàcymi go ulicami ma stanowiç t∏o dla wszelkich manifestacji folkloru miejskiego: jarmarków, targów staroci, zwierzàt domowych, teatrów i koncertów ulicznych itp. Przewidziano zapisy zró˝nicowanego traktowania fasad zabudowy w Al. Jerozolimskich i ul. Marsza∏kowskiej tak, aby akcentowaç ró˝ny charakter tych ulic. Komunikacja w 85% oparta jest na transporcie publicznym (metro, tramwaj, autobus, PKP) projektuje si´ bezpoÊrednie po∏àczenie z Dworcem Lotniczym im. Fryderyka Chopina na Ok´ciu. Przewiduje si´ 10 tys. miejsc parkingowych wokó∏ „Âcis∏ego Centrum“ i 5 tys. na terenach obj´tych „Âcis∏ym Centrum“. Istniejàca sieç infrastruktury wymaga modernizacji i przebudowy. Obecna mo˝e obs∏u˝yç maksymalnie 30% proponowanej kubatury. 77 Konrad Chmielewski & Jacek Marzan Architekci Budynek Pa∏acu Kultury i Nauki ze wzgl´du na swà kubatur´ i wysokoÊç stanowi niekorzystnà dominant´ w mieÊcie. Z praskiego brzegu Wis∏y widoczny jest tzw. „grzebieƒ warszawski“, czyli szereg oko∏o 100-metrowych budynków oddalonych o kilkaset metrów od siebie. Sà one albo zbyt wysokie, bo nie tworzà pierzei ulic, albo zbyt niskie, bo nie konkurujà z Pa∏acem Kultury. Sam budynek Pa∏acu zajmuje powierzchni´ kilku kwarta∏ów i stanowi utrudnienie dla pieszej komunikacji w Êrodku miasta. Proponujemy wi´c porozcinanie w poziomie parteru tej wielkiej kubatury i stworzenie wewn´trznych ulic. Wymusi∏oby to zmian´ powierzchni magazynowych, s∏u˝bowych i warsztatów znajdujàcych si´ w parterach Pa∏acu na ogólnodost´pne przestrzenie publiczne. Otoczenie Pa∏acu Kultury i Nauki, zaproponowane w konkursie z 1992 r., nieznacznie modyfikujemy wprowadzajàc dwie aleje biegnàce po przekàtnych placu, ∏àczàce g∏ówne skrzy˝owania z g∏ównym wejÊciem do Pa∏acu. Pokrywajà si´ one z uk∏adem podziemnej komunikacji ∏àczàcej te wa˝ne punkty oraz stacje metra. 78 Pierzeje Alej Jerozolimskich i Marsza∏kowskiej stanowià obecnie budynki pochodzàce z koƒca XIX-go i ca∏ego wieku XX-go. Nowe budynki, które pojawià si´ jako uzupe∏nienie tkanki miejskiej powinny, naszym zdaniem powtarzaç pewien za∏o˝ony modu∏, wprowadzajàc okreÊlony rytm zabudowy. Mo˝e to byç siatka konstrukcyjna, np. 18 x 18 metrów, korespondujàca z parkingami naziemnymi i podziemnymi, przerywana co trzy modu∏y dylatacjami. Nie chcemy doprowadziç do zabudowania ca∏ej pierzei Alej Jerozolimskich i stworzenia ulicy – korytarza. Proponujemy przestrzennà struktur´ i komunikacj´ wizualnà pomi´dzy starymi kamienicami a zielenià od po∏udniowej strony Pa∏acu Kultury. Nowe budynki Alej Jerozolimskich i Marsza∏kowskiej w pewnym stopniu korespondujà ze swoim vis – a – vis. Pojawiajà si´ w nich du˝e przestrzenne okna w skali urbanistycznej, które kadrujà widok z jednej strony na istniejàce pierzeje ulic, z drugiej na warszawski „down town“. 79 Pracownia Architektoniczna maas Jest to próba stworzenia zasady urbanistycznej, która inspirowa∏aby w tym rejonie ruch doÊrodkowy, przeciwstawny kierunkowi wzd∏u˝ szerokich arterii komunikacyjnych i prze∏amujàcego ich przestrzennà dominacj´. Marsza∏kowska: Zdecydowany zabieg przestrzenny jakim by∏o postawienie w latach 60-tych Âciany Wschodniej, wykluczy∏ proste odtworzenie zarysu starej tkanki. Zrodzi∏a si´ idea pierzei wielop∏aszczyznowej, nie tworzàcej bariery, lecz b´dàcej membranà – bramà, najbardziej zewn´trznym elementem struktury, do której mia∏a zapraszaç. Kolejne warstwy – plany pierzei tworzone by∏yby na zasadzie wzajemnego przenikania si´ p∏aszczyzn o dwóch narzuconych wysokoÊciach. Pierwsza nawiàzywa∏aby do wysokoÊci pierzei Âciany Wschodniej wy˝sza mia∏aby gabaryt elewacji Al. Jerozolimskich. Warstwa najbli˝sza ul. Marsza∏kowskiej, powinna mieç trakt o podobnej szerokoÊci, co Âciana Wschodnia, a proponowane przewy˝szenia mog∏yby byç dopuszczone na 50 – 75 procentach rzutu poziomego kwarta∏u. W tej warstwie sugerowalibyÊmy jako materia∏y elewacyjne, fasady ze szk∏a i ok∏adzin aluminiowych lub innych o lekkim a˝urowym charakterze. Nast´pna warstwa, w której dopuszczalibyÊmy wysokoÊç budynków 10 – 12 kondygnacji, mia∏aby nawiàzywaç do pierzei ul. Aleje Jerozolimskie. Chodzi∏oby o nawiàzanie kolorystyczno – materia∏owe, z pozostawieniem du˝ej swobody, co do kszta∏towania form. Aleje Jerozolimskie: Pierzeja po∏udniowa Alei Jerozolimskich mia∏aby nawiàzywaç do strony przeciwnej. Dotyczy∏oby to zarówno gabarytów jak i zasady tworzenia elewacji Êciana – okno z ok∏adzinà kamiennà lub/i tynkiem szlachetnym jako materia∏em dominujàcym. PostanowiliÊmy wzorowaç si´ na typie kamienicy z podwórzami otwartymi na ulic´ ukszta∏towanym w Warszawie pod koniec XIX wieku,. Podwórka te odgrywa∏yby rol´ placyków poszerzajàcych trotuary, jednoczeÊnie wydzielonych z nich na tyle, by wy∏àczyç si´ z dynamiki trasy komunikacyjnej i prowokujàce do dalszej penetracji kwarta∏u. Taka zasada narzucona tej pierzei nada∏aby jej zdecydowanie wertykalny charakter i pozwoli∏a uniknàç jednolitego, monotonnego bloku zabudowy tego fragmentu Alej. Charakter obu ulic podbudowany by∏by zró˝nicowanym, odmiennym programem u˝ytkowym. Lekkie elewacje ul. Marsza∏kowskiej zdominowane by∏yby przez handel i biura, a tradycyjne w swym charakterze budynki po∏udniowej pierzei Alej Jerozolimskich wype∏nia∏yby hotele i apartamenty. Pozwoli∏yby na to podwórka, zmniejszajàc g∏´bokoÊci traktów i zwi´kszajàc d∏ugoÊci elewacji o po∏udniowej ekspozycji. Przenikanie i wielowarstwowoÊç obu pierzei dawa∏yby naszym zdaniem najwi´ksze szanse uzyskania dobrego przestrzennie efektu poprzez symulacj´ naturalnego sposobu wspó∏istnienia dawnych i nowych sposobów projektowania w mieÊcie. 80 81 Bulanda, Mucha Architekci, architekci: Andrzej Bulanda, W∏odzimierz Mucha, ¸ukasz Stanaszek, Gildas Boursin, Katarzyna Joƒczyk-Staszewska, Grzegorz Artymiƒski, Micha∏ Rudnicki, Rafa∏ Turno. 82 Cztery za∏o˝enia koncepcyjne: 2. Naro˝nik – skrzy˝owanie nowych pierzei eksponuje w wi´kszym stopniu ni˝ do tej pory Aleje, pokazujàc dominujàcy w Warszawie kierunek wschód-zachód. Budynek przy rondzie Dmowskiego musi mieç otwarty parter, ∏àczàc wejÊcia do metra z rondem. G∏ówne kondygnacje by∏yby w pe∏ni przeszklone, eksponujàc schody ruchome i funkcje publiczne. 1. Park – planujemy zachowanie parku przy ulicy Âwi´tokrzyskiej, na ca∏ej d∏ugoÊci bloku, eliminujàc proponowane budynki naro˝ne. Park ustala skal´ bloku; jest on otwartà przestrzenià wpisany w blok g∏ównych ulic (Marsza∏kowska – Emilii Plater) nie zaÊ przestrzenià przypadkowo wyci´tà z tkanki miejskiej. Ma to przyczyniç si´ do zespolenia miasta. 3. Aleje Jerozolimskie – charakter zabudowy pierzei: wspó∏czesna wersja dziewi´tnastowiecznych kamienic (nie zaÊ atrapa lub obiekty historyzujàce), stworzona z wykorzystaniem szlachetnych materia∏ów o drobnych podzia∏ach, pe∏na Êwiat∏ocienia, wycofanych dachów (mansardowych) i galerii na parterach. Program: biurowous∏ugowy. Druga linia zabudowy, czyli Pasa˝ Dworcowy przy ulicy Widok, ∏àczy projektowane wejÊcie do nowego Dworca Centralnego, parterowe wejÊcia do Dworca WKD ÂródmieÊcie i stacj´ metra Centrum. Pasa˝ ten stoi na g∏ównej osi pieszej, od Dworca Centralnego do Nowego Âwiatu. elewacji kontrastujàcych z mlecznym szk∏em Galerii Centrum. Program: handlowy (ale nie drobny handel); jego przejawy by∏yby widoczne z zewnàtrz przez elewacje. W drugiej linii zabudowy, symetrycznej do Âciany Wschodniej i pasa˝u Wiecha, przewidziano drobny handel. Pasa˝ pieszy ∏àczy Naro˝nik z Parkiem. 4. Marsza∏kowska – charakter zabudowy pierzei: wspó∏czesny, jednolity, tworzàcy zespó∏ z zastanà Êcianà kurtynowà po drugiej stronie. Elewacje stworzone ze szk∏a, blachy perforowanej, pleksi i innych przezroczystych materia∏ów, umo˝liwiajà „o˝ywienie“ 83 Stadion Dziesi´ciolecia WAZA Sp. z o.o. arch. Wojciech Zab∏ocki, arch. Beata Bojno-Sobucka. Wiodàcym programem jest funkcja widowiskowo-sportowa i sportowo-rekreacyjna: stadion narodowy, hala wielofunkcyjna i park sportowo-rekreacyjny. Mo˝liwoÊç realizacji i prawid∏owego funkcjonowania zespo∏u sportowego uwarunkowana jest towarzyszàcym programem komercyjnym, który jednoczeÊnie zwi´ksza atrakcyjnoÊç terenu, tworzàc tzw. Salon Warszawy. Na program ten sk∏adajà si´ zespo∏y handlowe, rozrywkowe, edukacyjne, hotelowe i biurowe. Praktycznie nie da si´ przystosowaç istniejàcych trybun ziemnych stadionu X-lecia do budowy nowoczesnego obiektu. Dlatego autorzy proponujà usytuowanie nowego stadionu obok istniejàcego stadionu X-lecia i wykorzystanie jego trybun do zorganizowania unikalnego parku sportowo-rekreacyjnego na specjalnie uformowanych tarasach. Park s∏u˝y∏ b´dzie do spacerów, biegów, jazdy na rolkach itp., a zielone skarpy zapewniaç b´dà wymagany 50% udzia∏ zieleni. Na istniejàcej arenie stadionu przewiduje si´ budow´ hali widowiskowo-sportowej na 16 000 widzów. 84 centrum Pragi. Przedstawiamy tak˝e alternatywnà propozycj´ tego naro˝nika w razie realizacji na terenie Portu zabudowy Êrednio-wysokiej, na przyk∏ad Centrum Kongresowego. KOMUNIKACJA I PRZESTRZENIE PUBLICZNE Mo˝liwoÊç p∏ynnego u˝ytkowania codziennego powinny zapewniç drogi dojazdowe i parkingi na inwestowanym terenie, przyjmuje si´ wst´pnie jedno i dwu-kondygnacyjne parkingi pod placami i przejÊciami pieszymi. Daje to oko∏o 7 000 miejsc postojowych, jednak wielkoÊci te zale˝eç b´dà ostatecznie od przepustowoÊci w´z∏ów dojazdowych. U˝ytkowanie w czasie du˝ych imprez powinna zapewniç komunikacja masowa: autobus, tramwaj, kolej i metro, jak to si´ obecnie przyjmuje na Êwiecie (z wyjàtkiem USA). Przestrzenie publiczne utworzone sà przez plac przed g∏ównym wejÊciem na stadion, szerokie promenady wÊród zieleni i park na tarasach. Z korony stadionu i górnego obejÊcia hali sportowej mo˝na b´dzie podziwiaç panoram´ lewobrze˝nej Warszawy. Przewidujemy po∏àczenie z Parkiem NadwiÊlaƒskim szerokim przejÊciem dla pieszych pod uniesionà jezdnià Wybrze˝a Szczeciƒskiego. Po∏àczenie to umo˝liwia tak˝e kontakt ekologiczny obu terenów (alternatywa). Wprowadzamy tak˝e mo˝liwoÊç przejÊcia ponad jezdnià z tarasów stadionu X-lecia (schody ruchome, windy). Stadion narodowy z trybunami na 50.000 widzów posiadaç winien rozsuwany dach umo˝liwiajàcy organizowanie widowisk sportowych i rozrywkowych przez ca∏y rok. Aby zapewniç elastycznoÊç u˝ytkowania projektujemy wysuwane boisko pi∏karskie i mo˝liwoÊç adaptacji (bez skomplikowanych mechanizmów) dla potrzeb lekkiej atletyki z trybunami na 60.000 widzów w razie Igrzysk Olimpijskich. Po∏àczenie z Portem Praskim przewiduje przejÊcie zarówno do∏em pod jezdnià ulicy Sokolej, jak i przejÊcie ponad torami. Funkcjonalne po∏àczenie obu tych terenów ma wa˝ne znaczenie dla obopólnej funkcji. ZASADY KOMPOZYCJI Kompozycja planu nawiàzuje do owalnych form stadionu X-lecia, do krajobrazowego rysunku Êcie˝ek Parku Skaryszewskiego i radialnych ulic Saskiej K´py. WysokoÊç zabudowy zwi´ksza si´ od strony Wis∏y w kierunku Pragi. Uwa˝amy za celowe powiàzanie przestrzenne przysz∏ej zabudowy przy ulicy Targowej i Zielenieckiej z zabudowà Portu Praskiego. Zak∏adajàc wysokà zabudow´ Portu proponujemy wprowadzenie korespondujàcych punktów wysokich, spinajàcych kompozycj´ terenów stadionu z nowym Po∏àczenie z Parkiem Skaryszewskim zapewnia przejÊcie pod ulica Zielenieckà. W efekcie projekt zapewnia mo˝liwoÊç bezkolizyjnego po∏àczenia pieszego lub rowerowego terenów Parku Skaryszewskiego i Stadionu z Parkiem NadwiÊlaƒskim, terenami zielonymi i nadwodnymi Portu Praskiego, a tak˝e z lewobrze˝nà Warszawà poprzez proponowane k∏adki piesze w kierunku terenów uniwersyteckich przy moÊcie Poniatowskiego. Ta ostatnia ma za zadanie roz∏adowanie ruchu pieszego po meczach bez zak∏óceƒ funkcjonowania komunikacji na moÊcie. 85 Projekt koncepcyjny architektoniczno-urbanistyczny obszaru po∏o˝onego przy skrzy˝owaniu Al. Jerozolimskich i Bitwy Warszawskiej Centrum Zachód Autorskie Zespo∏y Architektoniczne Sp. z o.o. G∏ówny projektant – arch. Leszek Ko∏acz Wspó∏praca – architekci: Krystyn Olszewski, Krzysztof P´szkal, Andrzej Witkowski Program u˝ytkowy – Centrum Kongresowe, – Centrum Handlowe, – Biura – Us∏ugi, – Mieszkania Kubatura ca∏kowita 700 000 m3 Powierzchni ca∏kowita 220 000 m2 Powierzchnia u˝ytkowa 180 000 m2 IloÊç kondygnacji IV – XXIV 1 200 miejsc parkingowych (podziemne, nadziemne) Data powstania projektu 1998 86 1. Projektowany obszar pe∏ni rol´ „bramy wjazdowej“ do Centrum z kierunku pó∏nocnozachodniego, z terenów podlegajàcych dynamicznej urbanizacji. Te uwarunkowania przesàdzajà koniecznoÊç uwzgl´dnienia w rozwiàzaniu architektoniczno-urbanistycznym wielkomiejski charakter tego obszaru, jako zachodniej granicy Centrum. 2. Podstawowym za∏o˝eniem proponowanej koncepcji zagospodarowania obszaru jest uzyskanie rozwiàzania ca∏oÊciowego, podporzàdkowanego wzajemnej, kontrolowanej, nieprzypadkowej relacji poszczególnych elementów architektoniczno-urbanistycznych. 3. Koncepcja uk∏adu przestrzennego: Powiàzania komunikacyjne z miastem: Teren obj´ty opracowaniem posiada bardzo dobre powiàzania z centrum miasta oraz podstawowymi ciàgami komunikacyjnymi na kierunkach wschód – zachód. 4. Koncepcja uwzgl´dnia postulat Zarzàdu Gminy Warszawa-Centrum, aby Centrum Kongresowo-Wystawiennicze stanowi∏o preferowanà funkcj´ w zagospodarowaniu obszaru. Usytuowanie Centrum Kongresowo-Wystawienniczego u zbiegu dwóch wa˝nych arterii komunikacyjnych, tj. Al. Jerozolimskich i ul. Bitwy Warszawskiej oraz nadanie mu charakteru dominanty przestrzennej, jest podstawowà cechà rozwiàzania uk∏adu architektonicznego-urbanistycznego tego terenu. 5. Projekt uwzgl´dnia wielkomiejski charakter zabudowy, przy zachowaniu uwarunkowaƒ wynikajàcych z po∏o˝enia obszaru na g∏ównym kierunku nawietrzania. Rozmieszczenie programu uwzgl´dnia strefy ucià˝liwoÊci od tras komunikacyjnych (Al. Jerozolimskich, ul. Bitwy Warszawskiej i ul. Kopiƒskiej). Budownictwo mieszkaniowe sytuuje si´ wewnàtrz projektowanego zespo∏u urbanistycznego, wzd∏u˝ po∏udniowo-wschodniej granicy, w bezpoÊrednim sàsiedztwie istniejàcej zieleni terenów szkolnych. Obiekty us∏ugowe sytuowane wzd∏u˝ tras komunikacyjnych b´dà stanowi∏y przegrod´ akustycznà dla zabudowy mieszkaniowej. 87 Zagospodarowanie praskiego brzegu Wis∏y – mosty piesze dr arch. Ewa Taras-˚ebrowska, stud. arch. Magdalena Biskupska-Jóêwiak, stud. arch. Mariusz Dàbrowski Konsultanci – konstrukcje: dr in˝. Janusz Kotwica, in˝. Kalina Jaworska komunikacja: in˝. Zygmunt U˝dalewicz Wspó∏praca – stud arch. Marcin Siedlecki Celem pracy jest zagospodarowanie zaniedbanego pasa wybrze˝a, uzyskanie pi´knego widoku ze Starego Miasta oraz zintegrowanie obu brzegów Wis∏y. Uwa˝amy, ˝e cz´Êciowa zabudowa brzegu Wis∏y naprzeciwko Starego Miasta jest koniecznoÊcià, gdy˝ bez niej i bez wprowadzenia sta∏ych mieszkaƒców nie uda si´ dokonaç sanacji tego kryminogennego terenu. Program powinien byç ró˝norodny – jednoczeÊnie przynoszàcy zysk i podnoszàcy presti˝ miasta. Proponujemy: wielkowymiarowe akwaria, arboretta, ptaszarnie, hotele, zabudow´ mieszkaniowà, basen p∏ywacki, restauracje, budynki wystawowe. 88 Brzegi Wis∏y po∏àczono dwoma mostami pieszymi. Most od ulicy Mostowej do Ratuszowej jest p∏aski, jak najmniej widoczny, ˝eby nie przes∏oniç Starego Miasta. Przeznaczony jest g∏ównie do ruchu turystycznego i rekreacji. ¸àczy Stare Miasto z Ogrodem Zoologicznym. Jest to most romantyczny, z ∏aweczkami i latarniami. Jego g∏ówna podpora stanowi jednoczeÊnie przystanek dla w´drowców, z obrotowà kawiarnià poni˝ej p∏yty drogi. Projektowany jest w konstrukcji skrzynkowej stalowej z p∏yt ortotropowych. Drugi most pieszy prowadzi od ulicy Bednarskiej do K∏opotowskiego, od Kollegium Pijarów do Komory Wodnej, od Uniwersytetu i Krakowskiego PrzedmieÊcia do Centrum Pragi. Jest to kryty most, przeznaczony do codziennego u˝ytku o ka˝dej porze roku. Zaprojektowano go w konstrukcji kratownicowej z maksymalnym wykorzystaniem ci´gien w elementach kratowych. Od poziomu drogi w gór´ a˝urowa konstrukcja stalowa zosta∏a przeszklona. Nie proponujemy utwardzania brzegów Wis∏y nie tylko ze wzgl´dów przyrodniczych, ale równie˝ ze wzgl´dów estetycznych. ChcielibyÊmy, ˝eby nasze miasto le˝a∏o nad prawdziwa rzekà. Willa Projekt: Biuro Architektoniczne EWA TARAS Autor koncepcji: Mariusz Dàbrowski Kszta∏t willi dostosowany jest do wyd∏u˝onej dzia∏ki. Architektura utrzymana jest w prostej, surowej formie. Budynek jest prostokàtny. Na zewnàtrz nie posiada tradycyjnych okien i drzwi. Elewacje operujà wy∏àcznie du˝ymi p∏aszczyznami o okreÊlonej fakturze – np. p∏aszczyzna kamienna czy p∏aszczyzna szklana. WysokoÊç budynku jest maksymalnie ograniczona przez niskie usytuowanie parteru oraz zastosowanie p∏askiego dachu. Dzi´ki temu drzewa rosnàce na dzia∏ce ju˝ teraz w du˝ym stopniu b´dà zas∏ania∏y budynek a w ciàgu kilku lat korony drzew wyrosnà ponad dom. Pod wzgl´dem przestrzennym willa sk∏ada si´ z trzech cz´Êci: Cz´Êç Êrodkowa, jednoprzestrzenna, o wysokoÊci 6 metrów przeznaczona jest na funkcje dzienne. Jest ona oddzielona od ogrodu wy∏àcznie szklanà Êcianà. Od ulicy oddzielona jest Êcianà pe∏nà, lecz jakby odstawionà od budynku. Dystans mi´dzy Êciana pe∏nà a g∏ównym korpusem budynku os∏oni´ty jest szk∏em. Dwa boczne skrzyd∏a budynku sà prawie symetryczne. Skrzyd∏o pó∏nocne mieÊci sypialnie wraz z obszernymi ∏azienkami i garderobami. W skrzydle po∏udniowym na parterze mieÊci si´ gara˝ oraz pomieszczenia techniczne i pralnia, a na pi´trze du˝a sypialnia i biblioteka. 89 90 BRATYS¸AWA BRATYS¸AWA BUDAPESZT BUDAPESZT PRAGA PRAGA 92 BRATYS¸AWA Ostatnia dekada architektury Bratys∏awy Pomimo tego, ˝e Bratys∏awa zawsze le˝a∏a na skrzy˝owaniu przecinajàcych Europ´ Ârodkowà szlaków i przez trzy stulecia by∏a koronacyjnym miastem w´gierskich królów, dopiero od oÊmiu lat jest metropolià samodzielnego paƒstwa – Republiki S∏owackiej. Ta jej nowa funkcja odzwierciedla si´ w wielu obszarach ˝ycia, z urbanistykà i architekturà w∏àcznie. Po kilku latach pewnego niezdecydowania i fragmentarycznych decyzji stolica przystàpi∏a do kompleksowego opracowania planów swego dalszego rozwoju. W∏aÊnie ukoƒczono prace nad Planem Zagospodarowania Przestrzennego Bratys∏awy i obecnie weryfikuje si´ zawarte w nim pomys∏y, aby najtrafniejsze z nich wprowadziç w ˝ycie, dzi´ki czemu Bratys∏awa b´dzie si´ rozbudowywaç, rozrastaç i pi´knieç. Celem tej koncepcji jest opracowanie dla stolicy Republiki S∏owackiej wizji nowoczesnego miasta, z wygodnymi rozwiàzaniami komunikacyjnymi, centrami miejskimi oraz przestrzenià rekreacyjnà. Wizji, która u∏atwi ˝ycie mieszkaƒców Bratys∏awy i sprawi, ˝e odwiedzajàcy jà turyÊci b´dà do niej wracaç. Na warszawskiej wystawie chcemy zaprezentowaç najnowsze inwestycje, które charakteryzujà wspó∏czesnà Bratys∏aw´. Naszym zamiarem jest ukazanie rozmaitoÊci nowoczesnej architektury, zamiast prezentowania ca∏oÊciowych rozwiàzaƒ architektonicznych. Na przyk∏ad, siedziba g∏ówna „Všeobecnej úverovej banky“ jest pierwszym wysokoÊciowcem Bratys∏awy. Zupe∏nie inne tendencje architektoniczne prezentuje sobà siedziba g∏ówna Narodowego Banku S∏owacji, która nawiàzuje do tradycji pierwszych schodkowych drapaczy chmur. Innym podejÊciem do architektury, które chcemy zaprezentowaç na wystawie sà rodzinne wille. Pierwsza z nich, willa Srti’s by∏a autorskim wyobra˝eniem domu jednorodzinnego i odnios∏a wielki sukces. Willa „na Kramároch“ jest natomiast budynkiem bardzo skromnym w formie, ale doskonale uwzgl´dniajàcym ukszta∏towanie terenu i dlatego zaliczany jest do najlepiej pomyÊlanych budynków w swej klasie. Do Warszawy przyjechaliÊmy z myÊlà zaprezentowania koncepcji o˝ywienia Námestia Slovenského Národného Povstania, która ma zmieniç ten plac w nowoczesne, centralne miejsce Bratys∏awy. Natomiast niedaleki Plac Hod˝y, obszar bogaty w historycznà i nowoczesna zabudow´, dorobi∏ si´ jak do tej pory ju˝ trzech planów zabudowy. Wierzymy, ˝e materia∏y zaprezentowane na wystawie uka˝à Bratys∏aw´ jako oryginalnà i interesujàcà Êrodkowoeuropejskà metropoli´ o dynamicznym rozwoju, nale˝àcà do rodziny g∏ównych miast Europy. Burmistrz Bratys∏awy Jozef Moravčik 93 Fot. Michal Boger Centrala Narodowego Banku S∏owackiego, 1997 – 2000, autorzy: Martin Kusy∂ i Pavol Paňák 94 Fot. J. Bartoš Budynek Banku VU ∑B, 1995 – 1997 r. autorzy: Ján Bahna, Igor Palčo, ∂ L ubo Závodny∂, M. Juráni 95 96 Willa Kramáre, 1998 – 2000, autor: Sven Szokolay Fot. autor Fot. autor Siedziba studia K.F.A., 1996 – 1997, autor: Norbert Šmondrk Fot. Jozef Sedlak Obiekt wielofunkcyjny „Kráter“, 1996 – 1997, autorzy: A. Alexy, R. Hájek 97 Konkurs na plac S∏owackiego Powstania Narodowego, 1998 II nagroda – autorzy: P. Jančo, E. Jančová, M. Šteklačová, Z. Bžochová 98 Fot. Michal Bogar KoÊció∏ we Vrakuni, 1993, autorzy: Michal Bogar, ∂ Lubomir Králik, ∂ L udovit Urban, Martin Krasnica 99 BUDAPESZT Architektura Budapesztu w minionych latach We wst´pie chcia∏bym jedynie uzasadniç pokrótce ten jednostronny wybór. Wizytówkà Budapesztu nie sà tu bowiem nowe budynki, lecz efekty, jakie przyniós∏ wzorcowy sposób obchodzenia si´ ze starymi zasobami architektonicznymi. Nie dotyczy to, rzecz jasna, wszystkich realizacji, bo i wÊród nowych budynków sà lepsze i gorsze. Plon ostatnich lat pozwoli∏ jednak˝e zgromadziç materia∏ wystawienniczy, którym mo˝na si´ chlubiç i który warto przedstawiç: istniejà liczne przyk∏ady na to, ˝e najwartoÊciowszà substancj´ zabytkowà miasta, cz´Êç bardzo cennych budynków, stanowiàcych o specyfice architektury Budapesztu, odrestaurowano, przebudowano lub rozbudowano w taki sposób, a˝eby zachowaç, w wielu wypadkach zaÊ uchroniç od ca∏kowitej zag∏ady to, co stanowi wa˝ny element dawnego obrazu miasta, i aby to co nowe, zharmonizowane z dawnym, stanowi∏o nowoÊç równie˝ pod wzgl´dem funkcjonalnym i estetycznym. Prezentowany wybór stanowi okazj´ do przeÊledzenia wielkiej ewolucji stylów, jaka zachodzi∏a w architekturze stolicy W´gier w okresie od drugiej po∏owy XIX wieku a˝ po po∏ow´ wieku XX. Przyk∏ady ilustrujàce ten proces istniejà zarówno poÊród dzie∏ utrzymanych w duchu historyzmu, neorenesansu jak i wÊród zabytków secesji czy modernizmu. Realizacja wi´kszoÊci tych przedsi´wzi´ç sta∏a si´ mo˝liwa dopiero po okresie transformacji, wraz z pojawieniem si´ nowych inwestorów, kiedy to banki i firmy prywatne wykupi∏y budynki b´dàce wczeÊniej w∏asnoÊcià paƒstwa i jako takie pozostawione w∏asnemu losowi. JeÊli uda∏o im si´ pozyskaç do wspó∏pracy architekta obdarzonego ambicjà i odpowiednim przygotowaniem, to taka renowacja – a˝ po rekonstrukcj´ elementów, które ju˝ uleg∏y zniszczeniu – odpowiada standardom przyj´tym w dziedzinie ochrony zabytków To w∏aÊnie od si∏y przebicia architekta, jego wytrwa∏oÊci i zapa∏u zale˝y, czy w wyniku renowacji maleje, czy te˝ roÊnie liczba architektonicznych atrakcji miasta. W ostatnich latach równie˝ podczas renowacji budynków publicznych (szkó∏, szpitali, obiektów kulturalnych) finansowanych z bud˝etu stolicy i instytucji paƒstwowych, troskliwiej dbano o zachowanie historycznej wartoÊci tych budynków; w ka˝dym nieomal przypadku zachowanie ciàg∏oÊci kultury by∏o wzgl´dem wa˝nym, jeÊli nie decydujàcym. Dzia∏alnoÊç architektów obj´∏a, rzecz jasna, równie˝ nowe budynki. To, co powsta∏o w tej dziedzinie, jest jednak nazbyt podobne do tego, co widzimy w innych miastach: na peryferiach domy towarowe kszta∏tem przypominajàce magazyny, wyzywajàce willowe osiedla, w centrum zaÊ budynki nie pasujàce do otoczenia, tworzone pod kàtem doraênych potrzeb reklamowych, które nie nadajà miastu indywidualnego charakteru. W ka˝dym bàdê razie dla autora wyboru, równie˝ z punktu widzenia pewnej tendencji, wi´ksze znaczenie ma ochrona dotychczasowego wizerunku miasta i dzia∏ania renowacyjne, które pozwalajà na zachowanie ciàg∏oÊci wsz´dzie tam, gdzie to tylko potrzebne i mo˝liwe. János Gerle 100 Fot. Andrea Haider Fot. János Gerle Centrum Administracyjne MATÁV (Telekomunikacji W´gierskiej). Projektant: Mihály Balázs i wspó∏pracownicy (Török és Bálint Épitészeti Kft), 1999. (G∏ówny wykonawca: Krisztina Iroda Kft) Budynek, którego budow´ zacz´to przed wojnà a dokoƒczono w stylu „socrealistycznym” (neoklasycystycznym) w roku 1954, zachowa∏ po odrestaurowaniu swojà wartoÊç historycznà i swój charakter, stajàc si´ jednoczeÊnie nowoczesnym biurowcem, jednym z wzorcowych przyk∏adów nowych tendencji w architekturze dzi´ki przykryciu dachem ogromnego wewn´trznego dziedziƒca i odpowiedniemu ukszta∏towaniu krajobrazu. Dom jednorodzinny na Pasarét. Projektant: Tamás Tomay. 1999. Renowacja i rozbudowa funkcjonalistycznej willi powsta∏ej w okresie mi´dzywojennym. Za pomocà Êrodków wspó∏czesnej architektury uda∏o si´ harmonijnie po∏àczyç obie cz´Êci, a przez to ocaliç historyczne walory budynku. (Powszechna jest praktyka, by za cen´ burzenia starego zyskiwaç przestrzeƒ dla tego, co nowe i mniej warte). 101 102 Fot. János Gerle Fot. János Gerle Nowy Teatr. Projektant: Tamás König i Péter Wagner (König és Wagner Épitészek kft), 1987-90) (Wykonawca: Agroépszer Rt). NiegdyÊ lokal rozrywkowy Parisiana przy ulicy Ede Paulayego, powsta∏ w 1908 roku wed∏ug projektu Béli Lajty. Od tamtej pory wielokrotnie przebudowywany, jego fasada, b´dàca jednym z czo∏owych osiàgni´ç nowoczesnej architektury owej doby, uleg∏a ca∏kowitemu zniszczeniu. W ramach renowacji zrekonstruowano fasad´, zmodernizowano te˝ wewn´trzne ciàgi komunikacyjne, zachowujàc wszak˝e klimat miejsca. Fot. János Gerle Renowacja Pierwszej Krajowej Kasy Oszcz´dnoÊci (Pesti Hazai Elsö Takarékpénztár). (Inwestor: Lindner Budapest Kft). Jeden z najpi´kniejszych zabytków neorenesansowej architektury Budapesztu, powsta∏y wed∏ug projektu Miklósa Ybla w latach 1866-68. Dok∏adnej rekonstrukcji fasady, którà ocalono przed ca∏kowitym zniszczeniem, towarzyszà dzia∏ania majàce na celu przekszta∏cenie budynku w biurowiec, unowoczeÊnienie go, przy jednoczesnym pieczo∏owitym poszanowaniu jego oryginalnych walorów. Fot. János Gerle Karuzela w Városliget. Projektant: Kornél Baliga, Tibor Szántó, Attila Nagy (Szántó és Mikó Épitészek Kft), 1988. (Wykonawcy: Horex Kft, Prachtbau Kft, Lotz Studió), nagroda Európa Nostra 1998. Odrestaurowano zbudowanà w 1906 roku karuzel´ i wzniesiony przy niej budynek, rekonstruujàc wiele detali i oryginalny mechanizm konstrukcji. 103 104 Fot. János Gerle Fot. János Gerle Siedziba Nationale Nederlanden Hungary i ING Bank. Projektant: Erick van Egeraat, wspó∏praca: Tibor Gál,1994 (G∏ówny wykonawca: CFE Hungary Épito ∂∂ipari Kft). Budynek znajdujàcy si´ przy alei Andrássyego zaprojektowa∏ w 1882 roku Mór Kallina. Przy okazji generalnego remontu zosta∏ weƒ wbudowany jako kryte atrium wewn´trzny kru˝ganek, a na jego szklanym dachu powsta∏a sala konferencyjna. Budynek biurowy Földmu ∂∂velésügyi és Környezetfejlesztési Minisztérium (Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Ârodowiska). Projektant: György Major (Iparterv Rt), 1998. Budynek przy ulicy Alkotmány zaprojektowali w roku 1911 Alfred Hajós i János Villányi jako siedzib´ zwiàzku spó∏dzielni rolniczych. Obecnie, obok generalnego remontu fasady, zmodernizowano wn´trze budynku, bioràc wszak˝e pod uwag´ jego dawny wystrój. Biurowiec Spó∏ki Resonátor. Projektant: Flóra Csabai. 1998. Zbudowany w 1899 roku wed∏ug projektu architektów Alberta Körössyego i Artúra Sebestyéna jako willa pierwszego z nich. By∏ to jeden z pierwszych w Budapeszcie i zarazem jeden z najpi´kniejszych budynków w stylu art nouveau, bogaty w detale ówczesnego zdobnictwa przemys∏owego. Du˝à cz´Êç tych ostatnich, jak równie˝ znacznie tymczasem naruszonà fasad´ budynku uda∏o si´ odtworzyç na podstawie jedynego zachowanego zdj´cia oraz wspó∏czesnych projektów uwzgl´dniajàcych wymagania oryginalnego stylu. Fot. János Gerle Centrala Inter-Európa Bank przy placu Szabadság. Projektant: Tamás Dévényi i wspó∏pracownicy, 1989-98. Obok wzorcowej restauracji fasady historyzujàcego budynku zastosowano tu nowoczesne rozwiàzania wewn´trznych ciàgów komunikacyjnych i pomieszczeƒ biurowych, zrekonstruowano równie˝ zniszczony portal, zaprojektowany w 1913 roku przez Lajosa Kozm´. 105 Fot. Gergely Szatmáry PRAGA Bez wàtpienia, jeÊli jest si´ prezydentem najpi´kniejszego miasta na Êwiecie, Pragi, a przy tym z zawodu architektem, to fakt ten cz∏owieka uskrzydla. Praga w swojej tysiàcletniej historii prze˝y∏a trudne okresy zniewolenia, wojen, wymuszonej przebudowy, ale równie˝ czasy twórczego rozmachu i pomyÊlnoÊci, kiedy powstawa∏y wielkie koncepcje, póêniej zwykle (na szcz´Êcie?) niedokoƒczone. Przetrwa∏a dzi´ki brakom Êrodków na inwestycje w dobie komunizmu, przetrwa te˝ inwestycyjny boom po „aksamitnej rewolucji“. Po roku 1990 zasadniczo zmieni∏o si´ spo∏eczeƒstwo, tak ˝e mamy dzisiaj pluralizm poglàdów i gospodark´ rynkowà, zmieni∏y si´ równie˝ w ciàgu tego dziesi´ciolecia architektura i budownictwo, a tak˝e warunki, w których tworzà architekci i realizuje si´ ich projekty. Zmieni∏y si´ zdecydowanie na korzyÊç, sprzyjajà teraz jakoÊci architektury i budownictwa w ogóle. Likwidacja nakazów w budownictwie i wolnoÊç twórcza architektów da∏y efekty, z których jako prezydent tego miasta mog´ byç dumny. JednoczeÊnie jednak okaza∏o si´, ˝e sama wolnoÊç twórcza i dost´pnoÊç najnowszych materia∏ów i technologii nie wystarczajà. Wprost przeciwnie, tym wyraêniej rysuje si´ potrzeba oÊwieconego inwestora i dobrego architekta. Tylko dzi´ki ich wspó∏pracy przy dzisiaj ju˝, by tak rzec, automatycznie wysokiej jakoÊci wykonawstwa, powstajà dobre realizacje. Ogólnie rzecz bioràc, oceniam okres lat dziewi´çdziesiàtych w praskiej architekturze jako twórczy i cenny. Mimo kilku nieprzemyÊlanych wyburzeƒ, mimo powstania paru budynków, które w przysz∏oÊci nie b´dà uwa˝ane za dzie∏a „architektury“, lecz tylko za wytwory dzia∏alnoÊci budowlanej, mimo zatracenia pewnych oryginalnych elementów przy bezdusznie przeprowadzanej restauracji niektórych obiektów, obraz ca∏oÊci jest niewàtpliwie zadowalajàcy. Nowi politycy, którzy rozpocz´li swojà dzia∏alnoÊç z dnia na dzieƒ, musieli dopiero dowiedzieç si´ wszystkiego o demokratycznym systemie kierowania spo∏eczeƒstwem w warunkach gospodarki rynkowej, tak samo architekci, wykszta∏ceni tak, ˝e znali wzgl´dnie wàski zestaw Êrodków i dzia∏aƒ, musieli nauczyç si´ projektowaç budynki w nowej sytuacji, charakteryzujàcej si´ nastawienem rynkowym, wielkim kosmopolityzmem, i postmodernistycznà wielorakoÊcià stylów. Niektórzy szukali inspiracji w mocnych tradycjach czeskiego funkcjonalizmu, inni zwracali si´ do wspó∏czesnych nurtów ponadnarodowej architektury Êwiatowej. Praga da∏a szans´ tak˝e kilku s∏ynnym architektom zagranicznym. Architekci czescy musieli zamieniç dawne ogromne przedsi´biorstwa projektowe na dzia∏alnoÊç prywatnà, ale jednoczeÊnie przebiç si´ w Êwiecie developerów i mi´dzynarodowych inwestorów. Wielkiej cz´Êci „projektantów” niezupe∏nie si´ to uda∏o, ale prawdziwi „architekci” dali sobie rad´. Prosz´ teraz samemu przyjrzeç si´ osiàgni´ciom czeskich i zagranicznych architektów w Pradze lat dziewi´çdziesiàtych i oceniç, czy i jak wzbogacili pi´kno i s∏ynnà architektonicznà wielokszta∏tnoÊç i ró˝norodnoÊç miasta nad We∏tawà. JeÊli wolno mi przedstawiç w∏asnà ocen´, to powiem, ˝e szczególnie lubi´ takie realizacje, jak Taƒczàcy Dom, fabryka Sipral i lotnisko Ruzyne, podoba mi si´ rówie˝ sposób, w jaki oderestaurowano Miejski Dom Reprezentacyjny oraz zaprojektowanà przez Loosa will´ dr Millera. Jan Kasi, dyplomowany architekt, Prezydent miasta sto∏ecznego Pragi 106 Fot. Ester Havlová Fot. Pavel Štecha „Taƒczàcy dom” arch.: Frank O’Gehry i Vlado Miluniç Inwestor: Nationale Nederlanden Lokalizacja: Bulwar Rašçna Praga 1996 r. Biurowiec Przedsi´biorstwa Techniki Obliczeniowej arch.: Jan Hančl Inwestor: Przedsi´biorstwo Techniki Obliczeniowej Lokalizacja: Praga-Vysočany 1996 r. 107 Osiedle: „Hvězda” arch.: Vlado Miluniç Inwestor: Rodop S.A., Areass S.A., Vosarea S.A. Lokalizacja: Praga-Petřiny 1999 r. 108 Fot. Pavel Štecha Fot. Filip Šlapal, Vlado Miluniç Fot. Filip Šlapal, Vlado Miluniç Fot. Filip Šlapal, Vlado Miluniç Zespó∏ mieszkalno-handlowo-administracyjny arch.: Toméš Brix Lokalizacja: Praga-Nové Butovice 1999 r. Rekonstrukcja i rozbudowa Szko∏y Podstawowej im. Króla Jerzego z Podjebrad arch.: Petr Keil Inwestor: Urzàd Dzielnicy Praga 3 1992 r. Fot. Pavel Štecha Fot. Eckstein „Pod Bo˝ym Okiem” Rekonstrukcja i rozbudowa domu. Projekt: ATELIÉR PAK Inwestor: P.M. Equities Jnt. 1994 r. 109 Teatr „Archa“ arch. Miroslav Melena, Ivan Plicka Inwestor: Teatr „Archa“ i Urzàd Miasta 1994 r. 110 Fot. Pavel Štecha Fot. Pavel Štecha Teatr Pantomimy „Alfred w podwórku” arch.: Jindřich Smetana, Tomáš Kulik, Atelier Lo-Tech Inwestor: Stowarzyszenie Alfred Lokalizacja: ul. Fr. Křížka 1997 r. Rekonstrukcja Kawiarni Slavia arch.: Jan Špaček, Jiři Špaček Inwestor: Parnas Sp. z o.o. Lokalizacja: Aleja Narodowa, Pa∏ac La˝aƒskich 1997 r. Fot. Pavel Zhoř Fot. Ivan Němec Rekonstrukcja Domu Reprezentacyjnego Projekt: AG&C, A.D.N.S Architekti, F.S.P., Heyworth Studio Inwestor: Dom Reprezentacyjny Lokalizacja: Plac Republiki 1997 r. 111 Centrum Skandynawskie – projekt arch.: Alena Šramková, Tomáš Koumara, Jan Hájek 1997 r. 112 Centrum Biurowe Vinohrady Grand Prix Konkursu Stowarzyszenia Architektów z 1996 r. arch.: Vǎclav Alda, Petr Dvořǎk, Martin Němec, Jan Stempel – A.D.N.S. Architekci; Inwestor: OMG – PRAGA Sp. z o.o. Lokalizacja: Praga-VINOHRADY 1994 r. Fot. Pavel Štecha Fot. Šlapal – Stach Izba Adwokacka arch.: Martin Kraupauer, Jiři Střitecky∂ Inwestor: Czeska Izba Adwokacka 1995 r. 113 Rozbudowa Terminalu lotniska Ruzyně Projekt: Scott Associates Architects Inc., V Asociaci Brix & Franta Architeki, S.R.O. Inwestor: Czeski Zarzàd Lotnisk (CSL) 1997 r. 114 Fot. Pavel Štecha Fot. Ester Havlová Fabryka i budynek biurowy firmy SIPRAL Projekt: D.A. STUDIO Inwestor: SIPRAL S.A. Lokalizacja: Praga-Štrašnice 1996 r. Organizatorzy wystawy sk∏adajà serdeczne podzi´kowania osobom i instytucjom, które przyczyni∏y si´ do powstania wystawy i katalogu. Szczególnie pomogli nam: Helena Jacošova, dyrektor Instytutu S∏owackiego w Warszawie oraz Vaclav Jacoš, Andrzej Jagodziƒski, dyrektor Instytutu Polskiego w Pradze, Pál Pap, dyrektor W´gierskiego Instytutu Kultury w Warszawie oraz Ewa Ambroziewicz, Wydzia∏ Planowania Przestrzennego i Architektury Biura Zarzàdu m.st. Warszawy 115 Ceramika Gres S.A. jest firmà bardzo m∏odà, powsta∏à w 1999 roku. JesteÊmy nowoczesnym polskim przedsi´biorstwem, które w najbli˝szych latach osiàgnie wiodàcà pozycj´ w Polsce w produkcji i sprzeda˝y p∏ytek ceramicznych. W tym kierunku konsekwentnie budujemy wizerunek Ceramiki Gres poprzez: wysokà jakoÊç i nowoczesne wzornictwo produktów spe∏niajàcych europejskie standardy, Êcis∏à wspó∏prac´ z partnerami handlowymi oraz nowoczesne zarzàdzanie firmy. Firma uhonorowana: Nagrodà „Z∏oty Produkt 2000“, „Nagrodà Polskiej Korporacji Targowej za stoisko roku 2000“ wy∏onione spoÊród wszystkich wystawców Mi´dzynarodowych Targów Poznaƒskich. „Z∏otà Kielnià” za imponujàcy rozmach, optymizm w dzia∏aniu oraz nadzwyczajnà konsekwencj´ w dà˝eniu do sukcesu, „God∏em Inwestora w kapita∏ ludzki na rok 2001“ W ofercie Ceramiki Gres znajdujà si´ produkty o najwy˝szym standardzie: – gres porcelanowy – p∏ytki Êcienne i pod∏ogowe – listwy, dekoracje oraz kszta∏tki ceramiczne Ca∏oÊç oferty dost´pna w ró˝nych kolorystykach i formatach W chwili obecnej w Ceramice Gres na powierzchni 25 tys. m2 dzia∏ajà linie produkcyjne firmy SACMI – Êwiatowego lidera w bran˝y urzàdzeƒ do produkcji ceramicznej, na których produkowane sà p∏ytki gresowe. Docelowo wielkoÊç produkcji nowego zak∏adu osiàgnie poziom 8 ÷ 10 mln m2 p∏ytek rocznie. Ceramika Gres S.A. 26-200 Koƒskie • Kopaniny • tel. (041) 372 16 33, fax. (041) 372 16 34 www.ceramikagres.pl Centrum ¸OWICKA prezentuje ró˝norodne zjawiska artystyczne: ma∏e formy teatralne, recitale, wieczory kabaretowe, wernisa˝e, koncerty, spotkania literackie, poetyckie i filmowe. W Galerii Centrum odbywajà si´ wystawy prezentujàce wszystkie dziedziny sztuk m.in. fotografi´, malarstwo, wzornictwo przemys∏owe, grafik´, rzeêb´. zdj´cia: ¸ukasz Wawrynkiewicz SPIS TREÂCI Wst´p Prezydenta m. st. Warszawy Paw∏a Piskorskiego ..................................3 Wst´p Dyrektora Centrum ¸OWICKA Katarzyny Hagmajer ..............................4 I. PLANY NA PRZYSZ¸OÂå ............................................................................5 „The Metropolitan” ............................................................................................6 „Z∏ote Tarasy”....................................................................................................7 Budynek biurowy „PKO – Rotunda” ..................................................................8 Budynek biurowy – ul. Marsza∏kowska róg Ho˝ej..............................................9 Siedziba Fundacji Wspó∏pracy Polsko-Niemieckiej ........................................10 Budynek biurowy Elektrowni Szczytowo-Pompowych S.A. ............................11 DECSOFT ........................................................................................................12 Budynek biurowy PGNiG ................................................................................13 Budynek mieszkalno-biurowo-us∏ugowy POL-MOT-PARK ..............................14 Siedziba „Budimexu” ......................................................................................15 Budynek biurowy „Prokom Software” S.A. ......................................................16 Budynek biurowy „Topaz” ................................................................................17 Budynek biurowy – siedziba firmy „Heidelberg” ............................................18 Budynki biurowe przy ul. Jana Kazimierza ......................................................19 Budynek biurowy dla Polskich Portów Lotniczych ..........................................20 Sala wielofunkcyjna przy budynku biurowym Polskich Portów Lotniczych ............................................................................21 DOManiewska 50 ............................................................................................22 BTC – METRO ..................................................................................................23 Budynek biurowy drukarni „Perfekt” ................................................................24 Budynek biurowy „Motozbyt” ..........................................................................25 Nadbudowa starej fabryki koronek wraz z projektem zabudowy ca∏ej dzia∏ki ........................................................26 Fabryka farb drukarskich SICPA......................................................................27 Centrum dystrybucyjne maszyn drukarskich MAN ROLAND Sp. z o.o. ..........28 Budynek administracyjno-socjalny i baza techniczna dla rejonu energetycznego „Legionowo” ........................................................29 Salon samochodowy „Skoda”..........................................................................30 Stacja obs∏ugi pojazdów „Carman” ................................................................31 Pawilon handlowo-us∏ugowy firmy „Scientific” ................................................32 Dom handlowy „Valdi” ....................................................................................33 Park wodny i hotel............................................................................................34 Basen osiedlowy, mi´dzyszkolny w OÊrodku Sportu i Rekreacji ....................35 Obiekt sportowo-rekreacyjny „Arena” ............................................................36 Ratusz gminy Wilanów ....................................................................................37 OÊrodek Pracy Pozaszkolnej ..........................................................................38 Zespó∏ edukacyjny sióstr Niepokalanek ..........................................................39 Budynek mieszkalny wielorodzinny przy ul. Wrzeciono ..................................40 Apartamenty przy Trakcie Królewskim ............................................................41 Budynek mieszkalno-us∏ugowy przy ul. Siennej i ˚elaznej ............................42 Zespó∏ budynków mieszkalno-us∏ugowych „S∏oneczny Stok” ........................43 Budynek apartamentowo-us∏ugowy przy ul. Pu∏awskiej..................................44 120 Budynek mieszkalny z us∏ugami przy ul. Mi∏ej ................................................45 Plombowy budynek apartamentowy przy ul. Wiktorskiej ................................46 Budynek apartamentowy z us∏ugami przy ul. Rakowieckiej ............................47 Budynek mieszkalny przy ul. Szajnowicza ......................................................48 Osiedle „Zielone Zacisze”................................................................................49 Osiedle „Milenium” ..........................................................................................50 Rezydencja „Morskie Oko” ..............................................................................51 Projekt zespo∏u zabudowy wielorodzinnej „W∏odarzewska 85” ......................52 Osiedle mieszkaniowe „Eko Park” ..................................................................53 Budynek mieszkalno-us∏ugowy przy Al. KEN ..................................................54 Budynek mieszkalno-us∏ugowy przy Al. KEN ..................................................55 Budynek mieszkalny wielorodzinny przy ul. Niedzia∏kowskiego i ul. ks. Skrzeszewskiego......................................56 Budynek mieszkalny, wielorodzinny „Wy˝yny Metro” ......................................57 Budynek mieszkalny, wielorodzinny z us∏ugami przy ul. Korytnickiej ..............58 Budynek mieszkalny, wielorodzinny przy ul. Zbyszka Cybulskiego ................59 Budynek apartamentowy „Parkowa” ..............................................................60 Osiedle mieszkaniowe „Mochtyƒska” ..............................................................61 Osiedle domów jednorodzinnych ....................................................................62 II. KONCEPCJE ..............................................................................................63 Wst´p ..............................................................................................................65 Warsztaty projektowe na temat studium kszta∏towania i zabudowy Placu Pi∏sudskiego JEMS Architekci..........................................................................................66-67 Zespó∏ autorski – architekci J. Grochulski, M. Oborski, St. Stefanowicz, T. Dawidczyk ....................................................................68-69 Konrad Chmielewski & Jacek Marzan Architekci ......................................70-71 Pracownia Architektoniczna Bogus∏awski i Partnerzy ................................72-73 Polsko-Belgijska Pracownia Architektury....................................................74-75 Warsztaty Projektowe na temat studium sylwety i tektoniki elewacji ulicy Marsza∏kowskiej i Alej Jerozolimskich Architekci B. Bie∏yszew, A. Fabierkiewicz, A. Skopiƒski ............................76-77 Konrad Chmielewski & Jacek Marzan Architekci ......................................78-79 Pracownia Architektoniczna maas..............................................................80-81 Bulanda&Mucha – Architekci ....................................................................82-83 Stadion narodowy, WAZA – arch. W. Zab∏ocki, arch. B. Bajno-Sobucka ..............................................................................84-85 Centrum Zachód – Autorskie Zespo∏y Architektoniczne, arch. Leszek Ko∏acz....................................................................................86-87 Zagospodarowanie praskiego brzegu Wis∏y – mosty piesze, dr arch. Ewa Taras-˚ebrowska ................................................88 Willa, Biuro Architektoniczne EWA TARAS ......................................................89 BRATYS¸AWA, BUDAPESZT, PRAGA.................................................. 91-114 Podzi´kowania ..............................................................................................115 Strony reklamowe Warsawa Trade Tower ..............................................116-117 Strona reklamowa firmy „Ceramika Gres” S.A. ..............................................118 Redakcja katalogu Joanna Maciejewska, Sylwia Papliƒska, Dorota Katner, Rados∏aw Katowicz, Urszula Âcibor-Rylska Projekt katalogu ¸ukasz Wawrynkiewicz T∏umaczenia ze s∏owackiego – Jacek Bukowski z czeskiego – Leszek Engelking Wydane nak∏adem Centrum Edukacyjno-Kulturalnego ¸OWICKA Sk∏ad i ∏amanie Bartosz Mularczyk Druk PPUH Zak∏ad Poligraficzny Jolanta i Zbigniew Bryk, ul. Bernardyƒska 25, 02-904 Warszawa, tel. 651 57 04 Dzia∏y zagraniczne opracowane w oparciu o materia∏y otrzymane z Instytutu S∏owackiego w Warszawie, W´gierskiego Instytutu Kultury w Warszawie, Instytutu Polskiego w Pradze. Dzia∏ Koncepcje, cz´Êç „Warsztaty projektowe na temat studium sylwety i tektoniki elewacji ulicy Marsza∏kowskiej i Alej Jerozolimskich” oraz „Warsztaty projektowe na temat studium kszta∏towania i zabudowy placu Pi∏sudskiego w Warszawie” opracowane w oparciu o materia∏y otrzymane z Wydzia∏u Planowania Przestrzennego i Architektury Biura Zarzàdu Miasta Sto∏ecznego Warszawy. SPONSORZY GMINA WARSZAWA CENTRUM MIASTO STO¸ECZNE WARSZAWA PATRONI MEDIALNI OTIS Biuro Architektoniczne EWA TARAS