Epidemia otyłości w Polsce

Epidemia otyłości w Polsce
Z raportu Instytutu Żywienia i Żywności wynika, że już ponad 22 proc.
uczniów szkół podstawowych i gimnazjów w Polsce ma nadmierną masę ciała.
W ciągu 20-lat trzykrotnie wrosła liczba dzieci z nadwagą przez co doganiamy
pod tym względem rekordzistów – USA i Niemcy.
Co to jest otyłość?
Najprostsza definicja otyłości mówi, że jest to patologiczne zwiększenie ilości
tkanki tłuszczowej w organizmie, wynikające z zaburzenia stanu odżywienia przyjmowania większej ilości energii w pożywieniu, niż wynosi jej zużycie.
U zaledwie 5 proc. dzieci i młodzieży z nadmierną masą ciała otyłość ma związek
z chorobami układu dokrewnego (np. niedoborem hormonu wzrostu,
niedoczynnością tarczycy), zespołami uwarunkowanymi genetycznie czy
przyjmowaniem leków, np. kortykosteroidów. U pozostałych 95 proc. nadwaga
i otyłość są wynikiem przekarmienia( czynniki środowiskowe), czyli spożywania
większej liczby kalorii, niż wynosi zapotrzebowanie organizmu.
Do czynników środowiskowych skorelowanych z występowaniem otyłości
wśród dzieci można zaliczyć:







niewłaściwe nawyki żywieniowe rodziców,
niespożywanie wspólnych posiłków w gronie rodzinnym,
opuszczanie posiłków (zbyt mała ich ilość),
łatwy dostęp do dań typu fast food, słodyczy i napojów słodzonych,
zbyt niskie spożycie warzyw i owoców,
niski poziom aktywności fizycznej,
zbyt długi czas spędzany przed komputerem, TV – zwiększone narażenie
na działanie reklamy,
 zbyt krótki czas snu.
Jak precyzyjnie określić stopień zaawansowania otyłości?
Dla precyzyjnego określania stopnia zaawansowania otyłości wykorzystuje
się wskaźnik BMI (body mass index).
Wartość BMI obliczamy, dzieląc masę ciała wyrażoną w kilogramach przez
wzrost wyrażony w metrach i podniesiony do kwadratu (kg/m2). Zgodnie
z wytycznymi WHO istnieją trzy stopnie otyłości:1˚ – BMI 30,0-34,9; 2˚– BMI
35,0-39,9; 3˚ – BMI > 40,0. Trzeci stopień bywa niekiedy zwany otyłością
olbrzymią lub śmiertelną.
Nadwagę rozpoznajemy, gdy wartość BMI waha się pomiędzy 25,0 a 29,9.
Natomiast prawidłowa wartość BMI dla dorosłego człowieka powinna mieścić się
w granicach 18,5-24,9.
Skutki otyłości:
Otyłość u dzieci i młodzieży zwiększa ryzyko wystąpienia wielu chorób:
 choroby układu sercowo-naczyniowego – skłonność do
nadkrzepliwości krwi, nadciśnienie tętnicze, a w wieku dojrzałym –
miażdżyca, choroba niedokrwienna serca i zawał serca, udar mózgu,
 choroby układu oddechowego –astma oskrzelowa, bezdechy w czasie
snu, ograniczona tolerancja wysiłku,
 schorzenia układu endokrynologicznego –przedwczesne dojrzewanie,
cukrzyca, hypogonadyzm, zespół torbielowatych jajników,
 stłuszczenie wątroby,
 kamica żółciowa,
 refluks żołądkowo
 przełykowy,
 nowotwory przewodu pokarmowego (przełyku, żołądka, jelita
grubego),
 wady postawy, płaskostopie, koślawość kolan,
 zaburzenia emocjonalne i konsekwencje psychospołeczne.
Profilaktyka otyłości:
Profilaktyka otyłości polega przede wszystkim na promowaniu wzmożonej
aktywności fizycznej i zmiany nawyków żywieniowych. Już od najmłodszych lat
dzieci powinny wiedzieć jak ważny jest codzienny wysiłek fizyczny. Zaleca się
co najmniej 1 godzinę wzmożonej aktywności, natomiast czas spędzony przed
monitorem komputera lub telewizora powinien być ograniczony
do maksymalnie 2 godzin dziennie. Młode osoby zagrożone wystąpieniem
otyłości powinny być informowane o konsekwencjach i powikłaniach związanych
z nadmierną masą ciała, a jednocześnie powinny być nauczone prawidłowego
modelu żywieniowego, zapewniającego prawidłową liczbę kalorii i optymalną
zawartość składników odżywczych, niezbędną do prawidłowego wzrostu
i rozwoju.
Jak schudnąć?
W procesie odchudzania należy kierować się rozsądkiem. Oto kilka reguł,
do których należy się stosować:
1. Jedz mniej – spożywaj 4-5 małych objętościowo posiłków zamiast 2-3
dużych.
2. Wprowadź do swojej diety produkty zbożowe (z grubego przemiału),
warzywa, owoce, ryby. Wybieraj produkty z niską zawartością
tłuszczów, zrezygnuj ze słodyczy.
3. Pij wodę mineralną bez gazu i unikaj słodzonych napojów oraz soków
owocowych.
4. Ćwicz regularnie, co najmniej 30 minut dziennie. Bieganie, pływanie,
fitness, taniec – to tylko niektóre rodzaje aktywności, które poprawią
nie tylko Twój wygląd, ale także zdrowie i samopoczucie.
5. Wysypiaj się – aby efektywnie spalać tłuszcz, musisz wypoczywać.
6. Realizuj cele wytrwale i konsekwentnie. Pamiętaj, że efekty
odchudzania nie pojawiają się od razu.
7. Jeśli cierpisz na znaczną nadwagę lub masz problemy ze schudnięciem,
skontaktuj się z lekarzem. Specjalista zleci Ci konieczne badania i ustali
odpowiedni dla potrzeb Twojego organizmu rodzaj diety.
Grzegorz Kotlarczuk