D - Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego Warszawa

D - Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego Warszawa

Sygn. akt VII U 1623/12
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 9 października 2014 r.
Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący: SSO Lucyna Łaciak
Protokolant: sekr. sądowy Maria Nalewczyńska
po rozpoznaniu w dniu 9 października 2014 r. w Warszawie
sprawy E. S. W. S.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W.
o zwrot dokonanych potrąceń emerytury,
na skutek odwołania E. S. W. S.
od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W.
z dnia 1 marca 2013 r. znak: (...) oraz
z dnia 1 marca 2013 r. znak: (...) oraz
z dnia 17 września 2012 r. znak: (...) oraz
z dnia 17 września 2012 r. znak: (...)
oddala odwołania.
Sygn. akt VII U 1623/12
UZASADNIENIE
W dniu 2.10.2012 r. E. S. wniosła za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. do tutejszego
Sądu odwołanie, w którym to wskazała, że organ rentowy dokonywał potrąceń egzekucyjnych z jej świadczenia
emerytalnego w wysokości 25% wartości świadczenia przed odliczeniem zaliczki na podatek dochodowy i składki
na ubezpieczenie zdrowotne. Nadto odwołująca wniosła o zasądzenie od organu rentowego zadośćuczynienia w
wysokości 10.000 zł.
W dniu 2.10.2012 r. W. S. wniósł do tutejszego Sądu odwołanie od decyzji ZUS, w którym to odwołaniu podniósł,
iż w niewłaściwej kwocie są dokonywane potrącenia egzekucyjne z jego emerytury. Nadto wniósł o zasądzenie
zadośćuczynienia od ZUS w kwocie 10.000 zł (sygn. akt 1624/12 k. 2-3 a.s.).
W odpowiedzi na odwołanie z dnia 09.10.2012 r. ZUS wniósł o odrzucenie odwołań na podstawie art.199 § 1 pkt 1 kpc
w zw. z art. 4779 § 1 i 47710 § 1 kpc.
W uzasadnieniu podniósł, że strony odwołujące nie wskazały decyzji organu od których się odwołują. Nadto wskazał,
że dokonywane są potrącenia ze świadczenia ubezpieczonych na podstawie wniosku wierzyciela Banku (...) S.A. i
tytułu wykonawczego- Wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie VI Wydział Cywilny z dnia 9.09.2010 r., sygn. akt VI
ACa 68/10 zaopatrzonego w klauzulę wykonalności z dnia 25.01.2012 r. Jednocześnie organ rentowy powołał się na
art. 140 ust. 1 pkt 3 oraz art. 139 ust. 1 pkt. 5 oraz na art. 140 ust. 7 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z
FUS, zgodnie z którymi wysokość części świadczenia podlegającego egzekucjom ustala się od kwoty świadczenia przed
odliczeniem miesięcznej zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne
(sygn. akt VII U 1623/12 k.5-6 a.s; sygn. akt 1624/12 k.5-6 a.s..).
W piśmie z dnia 8.11.2012 r. W. S. wskazał, iż odwołuje się od decyzji ZUS z dnia 30.07.2012 r. znak: (...), oraz od
pisma ZUS z dnia 24.08.2012 r., znak: (...) i z dnia 17.09.2012 r. znak: (...). Natomiast E. S. wskazała iż odwołuje się
od decyzji ZUS z dnia 13.08.2012 r., znak: (...) oraz od pisma ZUS z dnia 17.09.2012 r., znak: (...) (sygn. akt VII U
1623/12k.10 a.s; sygn. akt 1624/12 k.10 a.s.).
W sprawie z wniosku E. S. Sąd Okręgowy Warszawa Praga w Warszawie, sygn. akt VII U 1623/12, postawieniem z
dnia 12.04.2013 r. odrzucił odwołanie i wniosek o zadośćuczynienie przekazał Sądowi Rejonowemu dla Warszawy
Pragi – Południe Wydział Cywilny według właściwości (sygn. akt VII U 1623/12 k.19 a.s.), które to postanowienie Sąd
Apelacyjny w Warszawie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych postanowieniem z dnia 8.01.2014 r. uchylił w
zakresie odrzucenie wniosku i sprawę przekazał do rozpoznania Sądowi Okręgowemu Warszawa Praga w Warszawie
(sygn. akt VII U 1623/12 k.62 a.s.).
Natomiast w dniu 16.04.2013 r. E. S. wraz z W. S. wnieśli razem do tutejszego Sądu odwołanie od decyzji z dnia
1.03.2013 r. znak: (...) oraz z dnia 1.03.2013 r., znak: (...) (sygn. akt VII U 620/13 k.2-5). Nadto wnieśli o połączenie
sprawy o sygn. akt VIII U 1624/12 i VII U 1623/12.
W uzasadnieniu odwołania wskazali, iż kwestionują sposób potrącania egzekucji komorniczej na podstawie tytułów
wykonawczych od wysokości 25% emerytury brutto. Nadto wskazali, iż egzekucji podlegają renty i emerytury po
odliczeniu składki na ubezpieczenie zdrowotne oraz zaliczki i innych należności z tytułu podatku dochodowego od
osób fizycznych. Jednocześnie podnieśli, ze emerytury są wolne od egzekucji i potrąceń w części odpowiadającej 50%
kwoty najniższej emerytury lub renty.
Odwołujący wywiedli również, że kwota do egzekucji powinna być niższa niż jest potrącana i powinna być obliczona
od wysokości emerytury netto a nie brutto (sygn. akt VII U 620/13 k.2-5).
ZUS w odpowiedzi na odwołanie z dnia 15.05.2013 r. wniósł o oddalenie odwołanie E. S. od decyzji z dnia 1.03.2013
r., znak (...) oraz odwołania W. S. od decyzji z dnia 1.03.2013 r. znak: (...).
W uzasadnieniu wskazał, iż granice potrąceń ustala się od świadczenia brutto (sygn. akt VII U 620/13 k.11-12).
Sąd Okręgowy Warszawa Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych postanowieniem z dnia
9.10.2014 r. połączył sprawę o sygn. akt VII U 620/13 i o sygn. akt VII U 1624/12 ze sprawą o sygn. akt VII U 1623/12
celem łącznego rozpoznania i prowadzi pod sygn. akt VII U 1623/12 (sygn. akt VII U 620/13 k.58; sygn. akt 1624/12
k.76 a.s.).
Na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego Sąd Okręgowy Warszawa – Praga w
Warszawie ustalił następujący stan faktyczny:
E. S. urodziła się (...), decyzją ZUS z dnia 26.08.2009 r., znak: (...) miała przyznaną emeryturę od dnia 1.06.2009 r. w
wysokości 1.280,27 zł brutto (k.59-60 a.r. E. S.). Wysokość emerytury odwołującej ulegała zmianie z uwagi na decyzje
ZUS o waloryzacji emerytury (k.65-68 a.r. E. S.).
W. S. urodził się (...), decyzją ZUS z dnia10.07.2007 r., znak: (...) miał przyznane prawo do emerytury od dnia
15.07.2007 r. w wysokości 1.847,34 zł brutto (k.23-24 a.r. W. S.). Następnie wysokość emerytury ulegała zmianie w
skutek waloryzacji emerytury .
Na wniosek wierzyciela Banku (...) została wszczęta przez Komornika przy Sądzie Rejonowym w Otwocku E. Ś.
egzekucja z wypłacanych odwołującym emerytur na podstawie tytułu wykonawczego wyroku Sądu Okręgowego
w Warszawie XXV Wydział Cywilny z dnia 9.09.2009 r., sygn. akt XXV C 454/09 zaopatrzonego w klauzulę
wykonalności z dnia 25.01.2012 r. oraz wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie VI Wydział Cywilny z dnia 9.09.2010
r., sygn. akt VI Ava 68/10 zaopatrzonego w klauzulę wykonalności z dnia 25.01.2012 r.
ZUS dokonywał potrąceń zgodnie z art. 139 i art. 140 z zastrzeżeniem art. 141 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (k.69-71 a.r. E. S.; k.115 a.r. W. S.). ZUS decyzją z dnia 17.09.2012 r.,
znak: (...) zawiadomił W. S. oraz decyzją z dnia 17.09.2012 r. znak: (...) zawiadomił E. S. o zasadach dokonywanych
potrąceń i egzekucji ze świadczeń emerytalno – rentowych oraz wysokość tych potrąceń.
E. S. miała zadłużenie na łączną kwotę 14.065,54 zł. Począwszy od dnia 1.09.2012 r. wprowadzone zostały potrącenia
z wypłacanego świadczenia w kwocie 362,98 zł stanowiącej 25% kwoty świadczenia. Zaś z emerytury W. S. od dnia
1.08.2012 r. w kwocie 568,48 zł (k.99-101 a.r. E. S.; k.133-134 a.r. W. S.). Zgodnie z decyzją ZUS z dnia 1.02.2013
r., znak (...) świadczenie emerytalne W. S. zmniejszyło się o kwotę 591,22 zł z powodu egzekucji administracyjnej,
a zgodnie z decyzją z dnia 1.03.2013 r., znak (...) świadczenie E. S. zmniejszyło się o kwotę 377,50 zł (sygn. akt VII
U 620/13 k.6-7).
Powyższy stan faktyczny, Sąd Okręgowy ustalił na podstawie akt rentowych oraz materiału dowodowego
zgromadzonego w toku postępowania, między innymi w oparciu
o dokumenty złożone przez odwołujących E. S. i W. S..
Powołane przez Sąd dowody z dokumentów, w zakresie w jakim Sąd oparł na nich swoje ustalenia, były wiarygodne,
korespondowały ze sobą i tworzyły spójny stan faktyczny. Co istotne, strony, w tym organ rentowy, nie kwestionowały
ich autentyczności i zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy, a zatem okoliczności wynikające z tych dokumentów,
należało uznać za mające walor dowodowy i ustalić na ich podstawie stan faktyczny
Sąd Okręgowy Warszawa – Praga w Warszawie zważył, co następuje:
Odwołanie E. S. i W. S. jest niezasadne i podlega oddaleniu.
Wnioskodawcy stali na stanowisku, iż pozwany organ rentowy w sposób nieprawidłowy tzn. z naruszeniem
obowiązujących przepisów, przystępując na wezwanie komornika do dokonywania potrąceń z przynależnych im
świadczeń emerytalnych, dokonywał ich w zawyżonej wysokości. Wnioskodawcy wskazywali, iż 25 % świadczenia
do potrącenia było obliczane od świadczenia w wysokości brutto, a następnie ta wysokość była odejmowana od
wysokości świadczenia wyliczonego do wypłaty ( netto) tj. już po odliczeniu składki na ubezpieczenie zdrowotne oraz
zaliczki i innych należności z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych. Zdaniem wnioskodawców 25% kwoty
dopuszczalnej do potrącenia powinna była być obliczana od wysokości świadczenia „netto”.
Zasady potrąceń należności ze świadczeń wypłacanych przez ZUS uregulowane są w art. 139, 140 i 141 ustawy o
emeryturach i rentach z FUS.
Zgodnie z art. 139 ust. 1 w/w ustawy ze świadczeń pieniężnych określonych w ustawie – po odliczeniu składki
na ubezpieczenie zdrowotne oraz zaliczki i innych należności z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych –
podlegają potrąceniu należności wymienione w tym przepisie w punktach 1-10. Tym samym przepis ten wprowadza
zasadę, że potrącenie dokonywane jest od świadczenia nazywanego potocznie świadczeniem w wysokości netto.
Natomiast jaka wysokość świadczenia może podlegać potrąceniu zostało wskazane w art. 140 w/w ustawy. Zgodnie
z art.140 ust. 1 pkt. 3 potracenia, o których mowa w art. 139 mogą być dokonywane ( z zastrzeżeniem art. 141), do
wysokości 25% świadczenia (w przypadku innych należności niż wymienione w punktach 1 i 2 cytowanego przepisu).
Skoro zatem w przepisie użyto jedynie sformułowania „25% świadczenia” bez jakichkolwiek dodatkowych zapisów
np. analogicznych do znajdujących się w art. 139 ( tj. „po odliczeniu składki na ubezpieczenie zdrowotne oraz
zaliczki i innych należności z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych”) oznacza to wysokość świadczenia
( emerytury lub renty) należną uprawnionemu, a rozumianą potocznie jako świadczenie brutto. Wskazać należy,
iż w decyzji naliczającej wysokość świadczenia zasadą jest, iż organ emerytalny wskazuje wysokość świadczenia do
jakiej uprawniony jest emeryt. Jednakże nie otrzymuje on wypłaty pełnej wysokości świadczenia, do którego jest
uprawniony bowiem ZUS zobowiązany jest z tego świadczenia odprowadzić za emeryta stosowną kwotę zaliczki na
podatek, składkę na ubezpieczenie zdrowotne.
W świetle powyższych rozważań należało uznać, iż ZUS zastosował w przypadku potrąceń dokonywanych ze świadczeń
emerytalnych wnioskodawców prawidłową ich wysokość. Organ rentowy najpierw wyliczył w jakich granicach
dopuszczalne jest dokonanie potrącenia tj. wyliczył jaka kwota odpowiada 25% świadczenia ( brutto ) – co znajduje
uzasadnienie w treści art. 140 ust. 1 pkt. 3 w/w ustawy, a następnie kierując się zasadą wyrażoną w art. 139 ust. 1
kwotę tę potrącił ze świadczenia tzw. netto tj. po odliczeniu składki na ubezpieczenie zdrowotne oraz zaliczki i innych
należności z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych.
Mając powyższe na uwadze, Sąd uznał odwołanie wnioskodawców za nieuzasadnione i oddalił je na podstawie art.
477 14 § 1 k.p.c. Skoro bowiem wbrew ocenie wnioskodawców potrącenia dokonywane przez ZUS dokonywane były w
prawidłowej wysokości brak było podstaw aby uwzględnić odwołanie.
(...)