Bezpieczeństwo i ochrona danych

Bezpieczeństwo
i ochrona danych
Andrzej Bobyk
http://www.alfabeta.lublin.pl/BiOD.pdf
Literatura
• S. Garfinkel, G. Spafford: Bezpieczeństwo
w Unixie i Internecie. RM, Warszawa 1997.
• W. Stallings: Ochrona danych w sieci i intersieci.
W teorii i praktyce. WNT, Warszawa 1997.
• M. Kutyłowski, W.-B. Strothmann: Kryptografia.
Teoria i praktyka zabezpieczania systemów
komputerowych, wydanie drugie rozszerzone.
Read Me, Warszawa 1999.
• D. Ferbrache: Patologia wirusów komputerowych.
WNT, Warszawa 1993.
Literatura (c.d.)
• C. Adams, S. Lloyd: Podpis elektroniczny. Klucz
publiczny. Robomatic, Warszawa 2002.
• M. Kaeo: Tworzenie bezpiecznych sieci. Mikom,
Warszawa 1999.
• M. Wrona: (Nie)bezpieczeństwo komputerowe.
RM, Warszawa 2000
• D. E. Robling Denning: Kryptografia i ochrona
danych. WNT, Warszawa 1993.
• E. Amoroso: Sieci: Wykrywanie intruzów. RM,
Warszawa 1999.
Co to jest bezpieczeństwo
komputerowe?
• Komputer jest bezpieczny, jeżeli jego użytkownik
może na nim polegać, a zainstalowane
oprogramowanie działa zgodnie ze stawianymi mu
oczekiwaniami.
• Praktyczne bezpieczeństwo jest kwestią
zarządzania i administracji.
• Zbiór technicznych rozwiązań nietechnicznych
problemów.
• Nie ma systemów 100% bezpiecznych – każdy
system może być zagrożony lub uszkodzony.
Polityka bezpieczeństwa
Zasady efektywnej strategii i polityki
bezpieczeństwa:
• Świadomość strategii i bezpieczeństwa
musi spływać z góry na dół w hierarchii
organizacji.
• Bezpieczeństwo musi należeć do
priorytetowych zadań zarządów firm.
• Efektywne bezpieczeństwo komputerowe
oznacza ochronę danych.
Etapy tworzenia struktur
bezpieczeństwa
•
•
•
•
Planowanie
Ocena ryzyka
Analiza kosztów i zysków
Tworzenie strategii odpowiadającej
konkretnym potrzebom
• Implementacja
• Audyt i reagowanie na incydenty
Usługi związane
z ochroną informacji
Generalnie:
• Poufność: Ochrona informacji przed odczytem przez osoby
nieupoważnione (drukowanie, wyświetlanie, inne formy
ujawniania, w tym ujawnianie istnienia jakiegoś obiektu).
• Uwierzytelnienie: Poprawne określenie pochodzenia
informacji z zapewnieniem autentyczności źródła.
• Spójność (nienaruszalność): Ochrona informacji przed
nieautoryzowanymi zmianami (pisanie, zmiany, zmiany stanu,
kasowanie, tworzenie, opóźnianie i powtarzanie).
• Dostępność (dyspozycyjność): Ochrona świadczonych usług
przed zniekształceniem i uszkodzeniem, zapewnienie
uprawnionym osobom możliwości korzystania z systemu
w każdej chwili.
Usługi związane
z ochroną informacji (c.d.)
• Niezaprzeczalność: Uniemożliwienie tak nadawcy, jak
i odbiorcy informacji zaprzeczenia faktowi jej przesłania.
• Prawidłowość: Zapewnienie pracy systemu zgodnej
z oczekiwaniami.
• Kontrola dostępu (sterowanie): Regulowanie dostępu do
systemu, autoryzacja.
• Audyt: Niepodatny na zniszczenia i uszkodzenia zapis zdarzeń
w systemie.
Przykłady:
• Środowisko bankowe: spójność, audyt > poufność, dostępność.
• Systemy obrony narodowej: poufność >> dostępność.
• Uczelnia: integralność, dostępność >> sterowanie, audyt.
Usługi związane
z ochroną informacji (c.d.)
W kontekście przesyłania wiadomości przez sieci
teleinformatyczne:
• Integralność zawartości: Zapewnia możliwość sprawdzenia
tego, czy przesyłane dane nie zostały w żaden sposób
zmodyfikowane podczas transmisji.
• Integralność sekwencji: Chroni przed przechwyceniem
i opóźnionym przesłaniem wiadomości, zmianą kolejności
wiadomości oraz przed powieleniem, dodaniem lub
usunięciem wiadomości.
• Uwierzytelnienie nadawcy: Zapewnia możliwość
sprawdzenia, czy nadawca wiadomości jest tym
użytkownikiem sieci, za którego się podaje.
Usługi związane
z ochroną informacji (c.d.)
• Poufność zawartości: Takie przekształcenie przesyłanych
danych, by były one niemożliwe do odczytania przez żadną
inną osobę poza właściwym odbiorcą wiadomości.
• Niezaprzeczalność nadania: Chroni przed możliwością
wyparcia się przez nadawcę faktu wysłania określonej
wiadomości.
• Niezaprzeczalność odbioru wiadomości: Chroni nadawcę
komunikatu przed wyparciem się przez odbiorcę faktu
odbioru komunikatu.
Niezaprzeczalność nadania

Uwierzytelnienie nadawcy

Integralność zawartości
Ataki na informację
• Przechwycenie: Nieupoważniony dostęp do zasobów (atak na
poufność)
– odkrycie treści komunikatu;
– analiza przesyłu.
• Przerwanie: Zniszczenie części systemu albo spowodowanie
jej niedostępności lub niemożności użycia (atak na
dyspozycyjność).
• Modyfikacja: Nieupoważniony dostęp do zasobów połączony
z wprowadzeniem zmian (atak na nienaruszalność).
• Podrobienie: Wprowadzenie do systemu fałszywych
obiektów (atak na autentyczność).
Przechwycenie jest atakiem pasywnym, pozostałe są aktywne.
Ataki na informację (c.d.)
Źródło informacji
Miejsce przeznaczenia
a) Przepływ normalny
Ataki na informację (c.d.)
Źródło informacji
b) Przerwanie
Miejsce przeznaczenia
Ataki na informację (c.d.)
Źródło informacji
Miejsce przeznaczenia
c) Przechwycenie
Ataki na informację (c.d.)
Źródło informacji
d) Modyfikacja
Miejsce przeznaczenia
Ataki na informację (c.d.)
Źródło informacji
e) Podrobienie
Miejsce przeznaczenia
Kategorie zagrożeń
•
•
–
–
–
–
–
–
–
–
Zagrożenia fizyczne:
kradzież sprzętu, plików lub danych;
celowe zniszczenie;
bezmyślne zniszczenie danych lub programów.
Siły wyższe:
powódź;
pożar;
wyładowania atmosferyczne;
trzęsienie ziemi;
...
Kategorie zagrożeń (c.d.)
• Inne katastrofy:
– zwiazane z użytkownikami:
• pomyłki i nieuwaga;
• celowe działania na szkodę firmy;
• wykorzystywanie służbowego sprzętu i oprogramowania (nielegalne
kopiowanie) do celów niezgodnych z przeznaczeniem.
– związane z technologią:
• awarie sprzętowe;
• awarie systemowe i błędy programów;
• wirusy i bomby logiczne w programach.
– związane z komunikacją:
• zdalny dostęp do sieci dla legalnych użytkowników;
• nielegalny dostęp do sieci (hakerzy);
• celowe podsłuchiwanie komunikacji.
Etapy tworzenia struktur
bezpieczeństwa
•
•
•
•
Planowanie
Ocena ryzyka
Analiza kosztów i zysków
Tworzenie strategii odpowiadającej
konkretnym potrzebom
• Implementacja
• Audyt i reagowanie na incydenty
Proces szacowania ryzyka
• Określanie zasobów – co chronić?
• Określanie zagrożeń – przed czym
chronić?
• Wyliczanie ryzyka – ile czasu, wysiłku
i pieniędzy można poświęcić, aby
zapewnić sobie należytą ochronę?
Określanie zasobów
• Należy sporządzić listę elementów, wymagających
ochrony.
• Powinna ona być oparta na biznesplanie i zdrowym
rozsądku.
• Powinna zawierać wszystko to, co przedstawia
pewną wartość z punktu widzenia strat
wynikających z nieosiągniętych zysków, kosztów
straconego czasu oraz wartości napraw i wymian
niesprawnych elementów systemu.
Lista elementów
wymagających ochrony
• Składniki materialne:
–
–
–
–
–
–
–
–
–
komputery,
dane o charakterze strategicznym,
kopie zapasowe i archiwa,
podręczniki i książki,
wydruki,
nośniki z komercyjnym oprogramowaniem,
urządzenia i okablowanie komunikacyjne,
dane osobowe,
dane audytu.
Lista elementów
wymagających ochrony
• Składniki niematerialne:
–
–
–
–
–
–
–
bezpieczeństwo i zdrowie pracowników,
prywatność użytkowników,
hasła pracowników,
wizerunek publiczny i reputacja,
dobre imię klientów,
zdolności produkcyjne lub do prowadzenia usług,
dane konfiguracyjne.
Proces szacowania ryzyka
• Określanie zasobów – co chronić?
• Określanie zagrożeń – przed czym
chronić?
• Wyliczanie ryzyka – ile czasu, wysiłku
i pieniędzy można poświęcić, aby
zapewnić sobie należytą ochronę?
Identyfikowanie
zagrożeń
• choroby ważnych osób,
• jednoczesna choroba wielu osób (np. epidemia
grypy),
• utrata kluczowych pracowników (rezygnacja z
pracy, wygaśnięcie umowy, śmierć),
• utrata możliwości korzystania z łączy
telekomunikacyjnych
• utrata mediów (telefon, woda, prąd),
• uderzenie pioruna,
• powódź,
Identyfikowanie
zagrożeń (c.d.)
• kradzież taśm lub dysków,
• kradzież komputera przenośnego lub domowego
pracownika,
• infekcja wirusem komputerowym,
• bankructwo producenta komputerów,
• błędy w programach,
• destrukcyjni pracownicy,
• destrukcyjni współpracownicy z innych firm (np.
personel zewnętrznego serwisu),
• złośliwość przedmiotów martwych,
Identyfikowanie
zagrożeń (c.d.)
• terroryzm polityczny i gospodarczy,
• przypadkowi włamywacze systemowi,
• użytkownicy wysyłający anarchiczne lub
strategiczne informacje do grup dyskusyjnych,
• …
Proces szacowania ryzyka
• Określanie zasobów – co chronić?
• Określanie zagrożeń – przed czym
chronić?
• Wyliczanie ryzyka – ile czasu, wysiłku
i pieniędzy można poświęcić, aby
zapewnić sobie należytą ochronę?
Wyznaczanie wymiaru
zagrożeń
Określenie prawdopodobieństwa każdego ze zdarzeń
w wymiarze rocznym
• Firmy ubezpieczeniowe
• Zakłady energetyczne
• Dział kadr
• Dane statystyczne i raporty
• Własne doświadczenia i szacunki
Nie zapominajmy o weryfikacji ryzyka!
Etapy tworzenia struktur
bezpieczeństwa
•
•
•
•
Planowanie
Ocena ryzyka
Analiza kosztów i zysków
Tworzenie strategii odpowiadającej
konkretnym potrzebom
• Implementacja
• Audyt i reagowanie na incydenty
Koszty strat
Przypisanie przedziału kosztów do każdego
z zagrożeń
• Niedostępność
–
–
–
–
krótkookresowa (7-10 dni),
średniookresowa (1-2 tygodnie),
długookresowa (ponad 2 tygodnie),
trwała utrata lub destrukcja.
• Błędy i uszkodzenia
– przypadkowe,
– umyślne,
– wymiana i naprawa.
Koszty strat (c.d.)
• Wyjawienie zastrzeżonych informacji
– wewnątrz organizacji,
– poza organizacją,
– na zewnątrz – konkurencji i prasie.
• …
Koszty prewencji
• Wyliczenie kosztów zabezpieczeń
przed poszczególnymi rodzajami
strat.
• Amortyzacja kosztów w określonym
czasie.
• Mogą pojawić się dodatkowe koszty
(ew. zyski) lub zagrożenia.
Porównanie kosztów
i zysków
• Bilans dla każdej z potencjalnych strat.
• Czy koszty prewencji są adekwatne do potencjalnych
zysków?
• Wynik: lista priorytetowych zadań, jakimi należy się
zająć.
W wielu środowiskach pożar, czy utrata kluczowych
osób z personelu są o wiele bardziej prawdopodobne
i brzemienne w skutkach niż wirusy i włamania przez
sieć.
Rachunek zysków i strat
– przykład 1
• Zagrożenie: utrata
zasilania
• Prewencja: zakup
UPS-a i generatora
• P = 0,5%
• k = 150000 zł
• k = 25000 zł + 10000 zł • t = 10 lat
= 35000 zł
• kr = k/t = 15000 zł/rok
• kr = P × k = 175 zł/rok
?
Rachunek zysków i strat
– przykład 2
• Zagrożenie:
ujawnienie hasła
• Prewencja: system
haseł jednorazowych
•
•
•
•
•
• k = 20000 zł + n × 75 zł =
23750 zł
• t = 5 lat
• kr = k/t = 4750 zł/rok
n = 50
P1 = 2%
P = 1 – (1 – P1)n = 63,6%
k = 1000000 zł
kr = P × k = 636000
zł/rok
!!!
Co dalej?
•
•
•
•
•
Bezpieczeństwa nie uzyskuje się za darmo
Inwestowanie w strategie opłacalne
Przekonanie zarządu firmy
Lista priorytetowych działań i wydatków
Ryzyko można oszacować, zredukować, ale
nie wyeliminować!
• „Czynnik ludzki” jest często najsłabszym
ogniwem
Etapy tworzenia struktur
bezpieczeństwa
•
•
•
•
Planowanie
Ocena ryzyka
Analiza kosztów i zysków
Tworzenie strategii odpowiadającej
konkretnym potrzebom
• Implementacja
• Audyt i reagowanie na incydenty
Strategia
Zadania strategii:
• wyjaśnia, co ma być chronione
i dlaczego,
• wyznacza odpowiedzialność za
ochronę,
• zapewnia grunt do interpretacji
zdarzeń i rozstrzygania sporów.
Strategia (c.d.)
• Może być ogólna, lub szczegółowa –
dla każdego chronionego zasobu.
• Nie powinna zawierać np. listy
konkretnych zagrożeń, czy osób –
powinna być ogólna, ponadczasowa.
• Strategia powinna być taka, by można
ją było pokazać osobom z zewnątrz.
Normy
• Kodyfikują skuteczną praktykę
bezpieczeństwa w organizacji.
• Są zazwyczaj niezależne od
platformy.
• Służą do określenia kryteriów, jakie
muszą być spełnione przez rzecz,
której dotyczą.
Procedury
• Służą do interpretacji norm dla
konkretnego środowiska.
• W przeciwieństwie do norm – mogą
być łamane w razie konieczności.
• Są przeznaczone dla konkretnego
systemu; zmieniają się o wiele
częściej niż normy.
•
•
•
•
•
Zasady tworzenia
strategii
Przypisywanie właściciela
Pozytywne nastawienie
Pracownicy to też ludzie
Nacisk na edukację
Władza proporcjonalna do
odpowiedzialności
• Wybór prostej filozofii
• Obrona w głąb
Cztery proste zalecenia
• Oceń, jak ważne jest bezpieczeństwo
w Twoim środowisku.
• Szkol użytkowników i anagażuj ich w
sprawy związane z bezpieczeństwem.
• Opracuj procedurę sporządzania
i przechowywania kopii zapasowych.
• Bądź czujny i podejrzliwy.
Problem bezpieczeństwa
przez ukrywanie
• Ang. „security through obscurity”
• Koncepcja „wiedzy koniecznej”
• Utajnianie to postawienie
wszystkiego na jedną kartę
• Co i kiedy ujawniać?
Etapy tworzenia struktur
bezpieczeństwa
•
•
•
•
Planowanie
Ocena ryzyka
Analiza kosztów i zysków
Tworzenie strategii odpowiadającej
konkretnym potrzebom
• Implementacja
• Audyt i reagowanie na incydenty
Kryptologia
• Kryptologia = kryptografia + kryptoanaliza
• Szyfrowanie: takie przekształcenie
wiadomości (tekstu jawnego), by była ona
dla osoby trzeciej jedynie przypadkowym
ciągiem znaków (tekst zaszyfrowany,
szyfrogram), nie pozwalającym na
odtworzenie żadnej użytecznej informacji.
Historia kryptologii
• ok. 1900 r. p.n.e. – zaszyfrowane inskrypcje grobowe
• ok. 475 r. p.n.e. – kryptografia w łączności (Sparta), szyfr
transpozycyjny
• ok. 350 r. p.n.e. – traktat Eneasza o kryptografii
• ok. 60 r. p.n.e. – szyfr Cezara
• 1412 – traktat Kalkashandiego o kryptoanalizie
• 1917 – maszyna rotorowa (Hebern)
• 1971 – system Lucifer (IBM)
• 1975 – standard DES (zaaprobowany w 1977 r.)
• 1976 – koncepcja klucza jawnego (Diffie, Hellmann)
• 1978 – algorytm RSA (Rivest, Shamir, Adelman)
Proces szyfrowania
A
X
E
Y
KS
D
X
KD
•Y = EKS(X); X = DKD(Y);
•EKS = (DKD)-1
B
Kryteria podziału systemów
kryptograficznych
• Ze względu na rodzaj operacji
–
–
–
–
podstawieniowe
przestawieniowe
kaskadowe
przekształcenia matematyczne
• Ze względu na liczbę używanych kluczy
– symetryczne, z jednym kluczem, z tajnym kluczem,
konwencjonalne
– asymetryczne, z dwoma kluczami, z jawnym kluczem
• Ze względu na sposób przetwarzania tekstu jawnego
– blokowe
– strumieniowe
Szyfry podstawieniowe
i przestawieniowe
• Szyfr Cezara (k = 3)
– A → D, B → E, C → F, … W → Z,
X → A, Y → B, Z → C
• Poligramowe (Playfaira),
polialfabetyczne (Enigma, Vigenere’a),
homofoniczne (Beale’a)
• Bloczka jednorazowego (szyfr
Vernama, one-time pad)
• Macierzowy, płotowy
Algorytmy symetryczne
A
Źródło
klucza
X
E
Y
KS
•KD = KS
•KD = f(KS)
D
KD
X
B
Algorytmy asymetryczne
(poufność)
A
X
Y
E
D
X
KD =KR
KS =KU
•KD ≠ KS
•KD ≠ f(KS); KD ≠ f(KS,Y)
B
Źródło
pary
kluczy
Algorytmy asymetryczne
(uwierzytelnianie)
A
Źródło
pary
kluczy
X
E
KS =KR
Y
D
X
KD =KU
•KS ≠ KD
•KS ≠ f(KD); KS ≠ f(KD,X,Y)
B
Uwierzytelnianie wielu
stron komunikacji
KAB
A
KAE
E
KBE
KAD
B
KBC
KAC
KCE
KDE
D
KBD
KCD
C
N∙(N-1)/2 kluczy
Uwierzytelnianie wielu
stron komunikacji
K RA
A
KUA
KUA
B
KUA
KUA
E
C
D
N par kluczy
Dystrybucja kluczy
jawnych
• Publiczne ogłoszenie
• Ogólnodostępny katalog
• Dystrybucja przez zaufany urząd
(PKA)
• Certyfikaty kluczy (CA)
Hierarchia certyfikatów
CA0
KU11
KR11, KU11
C11
KR0, KU0
C12
CA11
CA12
KU121
A
KRA, KUA
C121
KR12, KU12
C122
CA121
KR121, KU121
KUA
KU12
CA
KU122
CA122
CB
KUB
B
KRB, KUB
KR122, KU122
Instytucje certyfikujące
• Zagraniczne
– VeriSign
– Thawte
• Polskie
– Unizeto
– MSWiA
– EuroPKI
Przykład certyfikatu
Certificate:
Data:
Version: 3 (0x2)
Serial Number: 415 (0x19f)
Signature Algorithm: md5WithRSAEncryption
Issuer: C=PL, O=GRID, CN=Polish Grid CA
Validity
Not Before: Feb 8 09:20:48 2005 GMT
Not After : Feb 8 09:20:48 2006 GMT
Subject: C=PL, O=GRID, O=UMCS, OU=LubMAN UMCS, CN=Andrzej
Bobyk/[email protected]
Subject Public Key Info:
Public Key Algorithm: rsaEncryption
RSA Public Key: (1024 bit)
Modulus (1024 bit):
00:e4:7b:c3:f5:ff:46:f7:1b:39:73:86:c4:5a:ed:
f8:da:d9:d9:6d:9f:e0:81:4a:78:70:78:f0:31:76:
45:eb:db:bf:79:34:2c:d6:b5:5b:da:cc:d6:18:e1:
56:16:9a:36:d1:d7:f5:9b:b1:a7:77:98:ca:4a:91:
...
Bezpieczeństwo
algorytmów szyfrowania
• bezwarunkowo bezpieczne – tekst
zaszyfrowany nie zawiera dostatecznej
ilości informacji, by jednoznacznie określić
odpowiadający mu tekst jawny
• obliczeniowo bezpieczne - spełnione
przynajmniej jedno z kryteriów:
– kryterium czasu
– kryterium kosztów
Metoda brutalna
k
k × t ≈ const
k0
t0
t
Metoda brutalna
Rozmiar
klucza
Liczba możliwych Czas odkrycia
kluczy
klucza (1/μs)
Czas odkrycia
klucza (106/μs)
32 bity
232 = 4,3 × 109
35,8 min
2,15 ms
56 bitów
256 = 7,2 × 1016
1142 lata
10,01 h
128 bitów
2128 = 3,4 × 1038
5,4 × 1024 lat
5,4 × 1018 lat
26 znaków
26! = 4,03 × 1026
6,4 × 1012 lat
6,4 × 106 lat
Algorytmy szyfrujące
• Symetryczne (konwencjonalne)
–
–
–
–
DES (blok danych 64 bity, klucz 56 bitów)
3DES (klucz 2∙56 bitów)
IDEA (klucz 128 bitów)
Rijndael/AES (bloki danych 128/192/256
bitów, klucz 128/192/256 bitów)
– bloczka jednorazowego (one-time pad)
– inne (RC4, RC5, RC6, Serpent, Blowfish,
Twofish, Skipjack)
• Asymetryczne
– RSA (w praktyce klucz 256-2048 bitów)
– ElGamal-a
3DES
DES – tryby działania
a) ECB
DES – tryby działania
b) CBC
DES – tryby działania
c) PCBC
DES – tryby działania
d) CFB
DES – tryby działania
e) OFB
Szyfr Vernama
0
0
1
1
⊕
⊕
⊕
⊕
0
1
0
1
=
=
=
=
0
1
1
0
szyfrowanie: c = m ⊕ k
deszyfrowanie: m = c ⊕ k
= (m ⊕ k) ⊕ k = m ⊕ (k ⊕ k)
=m⊕0=m
Algorytm RSA
• generacja pary kluczy
–
–
–
–
–
losujemy (duże) p, q ∈ P
obliczamy n=pq oraz φ(n)= (p-1)(q-1)
losujemy e, nwd(e, φ(n))=1
obliczamy d=e-1 mod φ(n)
KU=(e, n), KR=(d, n), niszczymy p oraz q
• szyfrowanie: c = me mod n
• deszyfrowanie: m = cd mod n
= (me mod n) d mod n = med mod n = m
Praktyka - EFS
Funkcje skrótu
• MDC = h(M) określone dla dowolnej
wiadomości M i łatwe do obliczenia
• Niemożliwe jest odtworzenie M, gdy
mamy MDC
• Funkcja h jest wolna od kolizji, tj. dla
znanej M niemożliwe jest wygenerowanie M’ ≠ M, by h(M’) = h(M)
Algorytmy funkcji skrótu
•
•
•
•
•
CRC, CRC32, Adler-32
RIPEMD-160
MD4
MD5
SHA-1
Podpis odręczny a cyfrowy
• Cechy wspólne:
– Przypisany jednej osobie
– Niemożliwy do podrobienia
– Uniemożliwiający wyparcie się go przez
autora
– Łatwy do weryfikacji przez osobę
niezależną
– Łatwy do wygenerowania
Podpis odręczny a cyfrowy
• Różnice:
Podpis odręczny
Podpis cyfrowy
Związany nierozłącznie
z dokumentem
Może być składowany
i transmitowany niezależnie
od dokumentu
Taki sam dla wszystkich
dokumentów
Jest funkcją (zależy od)
dokumentu
Stawiany na ostatniej
stronie dokumentu (nie
zapewnia integralności
dokumentu)
Obejmuje cały dokument
(gwarantuje integralność
dokumentu)
Składanie podpisu
M
h(M)
SGN(M) = EKR[h(M)]
Weryfikacja podpisu
M’
SGN(M)
h(M’)
h(M) = EKU[SGN(M)]
równe?
Tak
OK
Nie
Błąd!
Bezpieczne protokoły
komunikacji
• WEP, WPA, WPA2 (sieci bezprzewodowe)
• RADIUS, 802.1x – sieci przewodowe
i bezprzewodowe
• IPv6 (IPsec) – Internet, sieci VPN
• SSL/TLS – witryny WWW (https://...),
poczta elektroniczna
• SSH – praca zdalna
• PGP, PEM – poczta elektroniczna
• SET – transakcje elektroniczne (banki)
Metody autentykacji
• Coś, co znasz – hasło, NIP, PESEL,
numer dowodu etc.
• Coś, co posiadasz – karta, token,
metoda challenge-response
• Kim jesteś – metody biometryczne
(odcisk palca, wzór tęczówki lub
siatkówki oka, wzorce cieplne, głosu)
System Kerberos
Czym jest Kerberos?
• System uwiarygodnienia i autoryzacji
opracowany w 1980 roku w laboratorium komputerowym instytutu MIT,
powstały pierwotnie na potrzeby
projektu Athena (aktualna wersja
nosi numer 5)
• Zapewnia bezpieczne uwierzytelnianie
w rozproszonym, otwartym wielousługowym środowisku sieciowym
Czym jest Kerberos?
• Jest systemem tzw. jednokrotnej
rejestracji (ang. single sign-on)
• Bazuje na kryptografii symetrycznej
(aczkolwiek opcjonalnie może używać
kryptografii klucza publicznego)
• Posiada centralne słabe punkty (serwer
uwierzytelniania, centrum dystrybucji
kluczy)
•
Wymaga dokładnej synchronizacji
serwerów
Składowe systemu
• Klient (stacja robocza)
• Serwer usług (ang. Service Server – SS)
• Serwer uwierzytelniania (ang.
Authentication Server – AS)
• Centrum Dystrybucji Kluczy (ang. Key
Distribution Center – KDC)
• Serwer biletów (ang. Ticket Granting
Service – TGS)
Schemat działania
Programy patologiczne
• Tylne drzwi, boczne drzwi
(zapadnia)
• Bomba logiczna, bomba czasowa
• Łańcuszek szczęścia
• Robak
• Królik (bakteria)
• Koń trojański, muł trojański
• Wirus
Rodzaje wirusów
• Lokalizacja:
–
–
–
–
–
rezydentne
dyskowe
plikowe
sektora ładowania
makrowirusy
Rodzaje wirusów
• Ukrywanie się
– polimorficzne
– typu stealth
– szyfrujące kod
• Sposób działania
–
–
–
–
niszczące pliki/dane
dowcipne
terrorystyczne
…
Inne zagrożenia
•
•
•
•
•
•
•
AdWare
spam (w tym „nigeryjski”)
phishing
keyloggery
kradzieże tożsamości
ataki DoS i DDoS
atak na „zgubiony” pendrive USB
Dziękuję za uwagę!
[email protected]
http://www.alfabeta.lublin.pl/BiOD.pdf