Morawski 2007 - Wywiad miesiąca,Biuletyn WEiTI No 11, 2007
Transkrypt
Morawski 2007 - Wywiad miesiąca,Biuletyn WEiTI No 11, 2007
BIULETYN WYDZIA£U NUMER 11 (23) * ROK II * LISTOPAD 2007 ELEKTRONIKI I TECHNIK INFORMACYJNYCH P O L I T E C H N I K I W A R S Z A W S K I E J Od Redakcji Wiadomoœci z PW W dniu 4 października br. w Politechnice Warszawskiej odbyło się posiedzenie Rady Warszawskiego Konsorcjum Naukowego. W posiedzeniu wziął udział radca Ambasady RP w Waszyngtonie, dr Andrzej Rabczanko, który przedstawił idee utworzenia przy Warszawskim Parku Technologicznym punktu kontaktowego pomiędzy uczelniami polskimi i amerykańskimi, a także zadeklarował pomoc w tej sprawie. Szanowni Państwo! Nasza złota jesień obfitowała w różne ciekawe wydarzenia i to zarówno w skali mikro-, jak i makro- — międzynarodowe projekty kosmiczne rozgrywające się daleko poza granicami naszego kraju. Jednak największą cześć Biuletynu zajmie rozmowa z Profesorem Romanem Z. Morawskim na temat prowadzenia zajęć z zakresu etyki w nauce. Serdecznie zapraszamy! Redakcja Wywiad miesi¹ca Rozmowa z profesorem Romanem Z. Morawskim o zajêciach dla doktorantów PW i studentów studiów anglojêzycznych na WEiTI – Od 35 lat prowadzi Pan na naszym wydziale przedmioty o charakterze matematycznym, związane najczęściej z pomiarami i cyfrowym przetwarzaniem sygnałów. I oto w semestrze zimowym roku akademickiego 2006/2007 podjął się Pan prowadzenia przedmiotu humanistycznego Etyczne aspekty działalności badawczej w technice dla doktorantów Politechniki Warszawskiej, a następnie w semestrze letnim rozpoczął Pan prowadzenie podobnego przedmiotu (Ethical Aspects of Research and Engineering) na studiach angielskojęzycznych na naszym wydziale. Jakie powody skłoniły Pana do zajęcia się tematem etyki w działalności naukowo-technicznej? ślenie w kategoriach etycznych. Od obserwacji i refleksji przeszedłem do czynu w 2004 roku, kiedy to na sympozjum Międzynarodowej Konfederacji Pomiarów (IMEKO) w Petersburgu wygłosiłem referat Ethical Aspects of Measurement-related Research and Engineering Practice. Referat ten spotkał się z dużym zainteresowaniem uczestników sympozjum. W ciągu miesiąca został przetłumaczony na język rosyjski i opublikowany w jednym z rosyjskich czasopism metrologicznych. Ożywiona dyskusja nad tezami mojego referatu wykroczyła poza ramy sympozjum w Petersburgu i była kontynuowana w gronie osób najbardziej zainteresowanych podczas sympozjum IMEKO w Ilmenau (w 2005 roku) i podczas kongresu IMEKO w Rio de Janeiro (w 2006 roku). Zdarzenie to utwierdziło mnie w przekonaniu, że istnieje „społeczne zapotrzebowanie" na refleksję etyczną dotyczącą działalności naukowej i technicznej. Byłaby to jednak przesłanka niewystarczająca do podjęcia się wykładów na ten temat, gdyby nie zachęta profesora Andrzeja Kraśniewskiego ETYCZNE ASPEKTY DZIA£ALNOŒCI NAUKOWEJ I IN¯YNIERSKIEJ Moje zainteresowanie etyką i antropologią filozoficzną jest starsze niż moje pasje metrologiczne. Zaszczepił mi je bowiem mój wuj, sędzia z zawodu, jeszcze w czasach szkolnych, podczas gdy metrologię jako zawód wybrałem dopiero w połowie swoich studiów. Z drugiej strony, obserwacja życia codziennego, życia akademickiego i życia politycznego — a zwłaszcza analiza naszych niepowodzeń i klęsk we wszystkich tych dziedzinach — od dawna prowadziła mnie do wniosku, że zwykle nie tyle brakuje nam inteligencji i kompetencji czy sprawności, co prawdziwej mądrości, której istotą jest my- i członków Senackiej Komisji ds. Etyki Zawodowej oraz otwartość profesora Stanisława Janeczko, szefa Konwersatorium PW, na moje propozycje w tym względzie. – Ilu uczestników brało udział w zajęciach i jak obszerny był program? W zajęciach dla doktorantów uczestniczyło 42 osoby z 12 wydziałów. Program obejmował 15 godzin bardzo intensywnych wykładów dotyczących wybranych problemów etycznych związanych z prowadzeniem badań naukowych. cd. na str. 2 Wiadomoœci z Senatu PW Medalem Komisji Edukacji Narodowej zostały wyróżnione nastepujące osoby: ♦ dr inż. Piotr Brzeski, ♦ prof. dr hab. inż. Janusz Dobrowolski, ♦ prof. nzw. dr hab. inż. Andrzej Pfitzner, ♦ prof. dr hab. Jan Szmidt. Medale wręczono 15 listopada na zorganizowanym z okazji obchodów Dnia Politechniki Warszawskiej nadzwyczajnym posiedzeniu Senatu PW w Auli Fizyki (Gmach Fizyki). Serdecznie gratulujemy odznaczonym! Wiadomoœci z Rady Wydzia³u Na posiedzeniu Rady Wydziału w dniu 23 października br. nadano tytuł doktora nauk technicznych (specjalizacja Informatyka) mgr. inż. Mariuszowi Rogulskiemu za pracę Analiza wybranych modeli zintegrowanego obrotu wielotowarowego w systemach rozproszonych na przykładzie rynku energii — promotor prof. dr hab. Eugeniusz Toczyłowski. Gratulujemy naszemu nowemu doktorowi! Na posiedzeniu Rady Wydziału w dniu 23 października br. obchodziliśmy także (z pewnym opóźnieniem) 75-te urodziny profesora Jana Eberta. Panu Profesorowi życzymy wiele pomyślności! Dar od ROHDE & SCHWARZ dla Laboratorium Systemów Komórkowych Od pewnego już czasu na naszym wydziale istnieje zwyczaj, że firmy współpracujące z Politechniką Warszawską i z WEiTI przekazują na użytek studentów i pracowników najnowszy sprzęt, aby studenci mogli być odpowiednio przygotowani do przyszłej pracy — nie tylko teoretycznie, ale także praktycznie. cd. na str. 2 1 Dar od ROHDE & SCHWARZ dla Laboratorium Systemów Komórkowych cd. ze str. 1 Od kilku lat znane firmy z branży teleinformatycznej i pomiarowej darowują na potrzeby laboratoriów studenckich i naukowych na naszym wydziale aparaturę bądź oprogramowanie. Dzięki temu studenci mają w trakcie ćwiczeń szansę poznać w praktyce najnowsze osiągnięcia techniki, a firmy mogą w przyszłości zatrudniać dobrze przygotowanych do pracy absolwentów. W dniu 3 października odbyło się na naszym wydziale uroczyste spotkanie poświęcone przekazaniu na rzecz Laboratorium Systemów Komórkowych (Instytut Radioelektroniki) aparatury pomiarowej ofiarowanej przez firmę ROHDE & SCHWARZ (przodującego producenta sprzętu pomiarowego, radiokomunikacyjnego i telewizyjnego). W skład przekazanego zestawu wchodzą następujące przyrządy: ♦ generator przebiegów dowolnych AM300 (ze specjalistycznym oprogramowaniem), ♦ generator sygnałowy SM300, ♦ analizator widma FS300, ♦ oscyloskop HM1508. Przyrządy zostaną wykorzystane m.in. w stanowisku do generacji i pomiarów sygnałów łącza radiowego systemu UMTS. Jak już wspominaliśmy nie jest to pierwszy tego typu dar w formie dobra materialnego na naszym wydziale. W Instytucie Radioelektroniki jest to w wielu przypadkach efekt działań Fundacji Wspierania Rozwoju Radiokomunikacji i Technik Multimedialnych — darczyńcami są bowiem najczęściej firmy wspierające działalność tej Fundacji. Konferencje, seminaria... KSTiT’07 — XXIII Krajowe Sympozjum Telekomunikacji i Teleinformatyki Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy, 12–14 września 2007 Sympozjum zostało zorganizowane przez Instytut Telekomunikacji Politechniki Warszawskiej oraz Instytut Telekomunikacji Uniwersytetu Technologiiczno-Przyrodniczego w Bydgoszczy. Kierownictwo nad Sympozjum sprawują: Komitet Sterujący pod przewodnictwem prof. dr. hab. Daniela J. Bema (Politechnika Wrocławska), Komitet Programowy pod przewodnictwem prof. nzw. dr. hab. Andrzeja Dąbrowskiego (Politechnika Warszawska) oraz Komitet Organizacyjny, którym kieruje prof. nzw. dr hab. Zdzisław Drzycimski (Uniwersytet Techniczno-Przyrodniczy). cd. na str. 3 2 Wywiad miesi¹ca Rozmowa z profesorem Romanem Z. Morawskim cd. ze str. 1 Na studiach anglojęzycznych było 46 studentów, zarejestrowanych na semestrach od 3 do 8 (w tym 6 cudzoziemców). Program obejmował w tym przypadku 30 godzin zajęć łączących wykład z dyskusją. Różnił się od programu zajęć dla doktorantów mniejszą intensywnością oraz niezbędnymi uzupełnieniami dotyczącymi etyki inżyniera oraz kwestii podstawowych o charakterze filozoficznym i lingwistycznym. – Jak duże znaczenie ma fakt, że na zajęcia te uczęszczają oprócz polskich studentów także studenci zagraniczni? Czy zajęcia są dzięki temu bogatsze o ich doświadczenia z własnych krajów? Obecność cudzoziemców na zajęciach anglojęzycznych jest zawsze bardzo pożądana ze względów językowych, a na zajęciach z przed- mostem w momencie jego otwarcia. Odpowiedzialność majątkowa za działania niezgodne z prawem jest przedmiotem zainteresowania prawa, które może pozostawać w zgodzie lub w sprzeczności z etycznymi przekonaniami czę- ETYCZNE ASPEKTY DZIA£ALNOŒCI NAUKOWEJ I IN¯YNIERSKIEJ miotów społeczno-humanistycznych — także ze względów kulturowych. Bardzo interesujące są konfrontacje różnych, kulturowo uwarunkowanych, sposobów widzenia kwestii moralnych. W tym przypadku było to możliwe, bo najlepszym studentem w grupie zajęciowej okazał się student z Nigerii, Chigozie Cyril Nwokocha, bardzo rzetelnie przygotowujący się do zajęć i chętnie uczestniczący w dyskusjach… – Jaki jest szczegółowy program zajęć? Program obydwu przedmiotów jest skonstruowany według tego samego schematu: po wprowadzeniu, obejmującym elementy etyki ogólnej oraz epistemologiczne i metodologiczne przesłanki etyki prowadzenia badań naukowych, następuje kilka działów ściśle związanych z etyką działalności naukowo-technicznej. Są to: etyczne aspekty prowadzenia badań empirycznych, etyczne aspekty procesów informacyjnych, etyczne aspekty prawnej ochrony informacji naukowo-technicznej, etyczne aspekty użytkowania technik informacyjnych oraz elementy etyki zawodu inżyniera. Szczegółowe programy zajęć oraz materiały pomocnicze znaleźć można na mojej stronie internetowej*. – Podejmuje Pan tak trudne problemy jak moralna odpowiedzialność za wyniki prac badawczych na rzecz przemysłu zbrojeniowego… Czy za następstwa swojej działalności zawodowej naukowiec lub inżynier powinien ręczyć słowem honoru, swoim majątkiem czy swoim życiem? Zgodnie z europejską tradycją konstruktor mostu ręczy życiem za swoje dzieło, stając pod ści lub całości społeczeństwa. Choć w ramach swoich wykładów nierzadko dotykam zagadnień prawnych (np. z dziedziny prawa patentowego czy autorskiego), to jednak za cel nadrzędny stawiam sobie kwestie moralne, a więc i odpowiedzialność moralną za decyzje, które podejmuje każdy z nas jako inżynier czy badacz. Centralną kategorią w moich rozważaniach jest dylemat etyczny, a więc sytuacja, w której zmuszeni jesteśmy wybierać między sprzecznymi dyrektywami etycznymi, między niezgodnymi wartościami, między dobrem własnym a dobrem bliźniego... Nie trzeba wielkiej przenikliwości intelektualnej, żeby zauważyć, że dylemat etyczny „czyha” na nas na każdym kroku, nie tylko wtedy, gdy stajemy przed decyzją czy podjąć się dobrze płatnych badań na rzecz przemysłu zbrojeniowego, czy nie. – Jakie pytania zadawano Panu najczęściej na studiach doktoranckich i na studiach angielskojęzycznych? Są oczywiście różnice między studentami a doktorantami, ale ogólnie rzecz biorąc najczęściej pytano mnie o kwestie pojawiające się na styku prawa i etyki oraz metodykę radzenia sobie z dylematami etycznymi, dotyczącymi zresztą nie tylko badań i inżynierii... – W swoich wykładach dla studentów semestrów 3 –8 porusza Pan temat współautorstwa artykułów. Czy to nie jest za wcześnie? Dla wielu moich słuchaczy jest to zapewne temat przyszłościowy. Jednak czym za młodu skorupka nasiąknie, tym na starość trąci. Na- * Etyczne aspekty działalności badawczej w technice http://www.ire.pw.edu.pl/~cpsp/dz_dydak/etyka/ etyka.htm; Ethical Aspects of Research and Engineering http://www.ire.pw.edu.pl/~cpsp/dz_dydak/eeare/ eeare.htm Wywiad miesi¹ca wet Ci, którzy poprzestaną na studiach inżynierskich, będą kiedyś tworzyć raporty i dokumentacje techniczne, a tu reguły współautorstwa są — z etycznego punktu widzenia — bardzo podobne. Niektórzy z magistrantów napiszą swój pierwszy artykuł ze swoim opiekunem, inni zdecydują się na studia doktoranckie i będą pisać ze swoimi promotorami artykuł za artykułem... – Przygotował Pan dla studentów niezwykle bogatą bibliografię świadczącą o dogłębnym podejściu do tematu? Czy równie znakomitego przygotowania wymagał Pan na egzaminie? Jaka była forma i wyniki zaliczeń oraz jak wypadli nasi studenci? Listę lektur przygotowałem z myślą o moich słuchaczach, którzy byliby zainteresowani rozszerzeniem swojej wiedzy w zakresie etyki badań naukowych i inżynierii oraz pogłębieniem refleksji etycznej w tym zakresie. Oceniam, że do tej kategorii należało ok. 10% uczestników zajęć. Do zaliczenia każdego z przedmiotów „na piątkę” wystarczy jednak gruntownie zapoznać się z materiałem wykładowym, wyczerpująco przedstawionym w materiałach pomocniczych dostępnych na mojej stronie internetowej. Zajęcia na studiach doktoranckich kończyły się zaliczeniem bez oceny (na podstawie jednego sprawdzianu pisemnego) lub egzaminem z oceną. Na studiach angielskojęzycznych zajęcia kończyły się zaliczeniem z oceną. Podstawą zaliczenia były wyniki dwóch sprawdzianów audytoryjnych w 90% sprawdzających wiedzę z przedmiotu, a w 10% — zdolność analitycznego myślenia w kategoriach etycznych. Wyniki były — w moim odczuciu — zupełnie dobre. Przedmiotu Etyczne aspekty działalności badawczej w technice nie zaliczyło tylko dwóch doktorantów, a przedmiotu Ethical Aspects of Research and Engineering — tylko cztery osoby. Miałem belferską satysfakcję postawienia ocen bardzo dobrych łącznie dziewięciu osobom. – Założył Pan sobie podczas zajęć realizowanie różnych celów — wychowawczych, rozwojowych i informacyjnych. Które z nich są dla Pana najważniejsze i dlaczego? Za najważniejsze uważam cele wychowawcze, w ostatecznym bowiem rozrachunku o etycznej jakości naszych zachowań moralnych bardziej decydują nasze postawy niż bieżąca analiza sytuacji. Z tego względu tak ważne jest uwrażliwienie elit społecznych in spe na świat wartości moralnych związanych z systemem nauki i z zawodem inżyniera. Dlatego tak ważna jest świadomość istnienia dylematów etycznych z tą sferą związanych oraz świadomość istnienia źródeł informacji i refleksji na ten temat. Znacznie trudniej jest o samowychowanie niż o samodzielne doinformowanie. Myślę, że nasz absolwent, o ile zostanie do tego umotywowany, poradzi sobie ze zdobywaniem informacji na tematy etyczne i z własnym w tym zakresie rozwojem. Ci¹g dalszy artyku³u z Biuletynu WEiTI nr 10/2007 Na podstawie rozmowy z Profesorem Ryszardem Romaniukiem (ISE) Obecnie w laboratorium pracuje 5 pracowników naukowo-dydaktycznych. Myślimy o 10 osobach, ale będą musiały one być zatrudnione w obrębie programów badawczych, a nie na standardowych etatach uczelnianych. -Compact Muon Solenoid, TESLA oraz Pi-of-The-Sky (program obserwacji całego nieba w poszukiwaniu rozbłysków optycznych towarzyszących rozbłyskom gamma, zainicjowany przez niedawno zmarłego wybitnego polskiego astronoma profesora Bohdana Paczyńskiego). Działania komercyjne w obecnych czasach stanowią podstawę do działań badawczo-roz- LABORATORIUM ELHEP NA WEITI — czyli jak dzia³aj¹ „wysokie energie”? Jeszcze nie wiemy czy laboratorium będzie miało siedzibę w pomieszczeniach PERG, czy gdzie indziej, bo to zależy od finansów. Jeśli laboratorium podpisze wszystkie planowane umowy (Konsorcjum TESLA, European XFEL, 7. Program Ramowy UE, a także programy związane z obronnością kraju) i potrafi się z tych umów wywiązać — to będą potrzebne dodatkowe pomieszczenia, które w naszym przestronnym gmachu na pewno się znajdą. Laboratoria PERG i ELHEP w chwili obecnej działają razem. Oba laboratoria są bowiem historycznie i personalnie powiązane. Tematycznie także się uzupełniają. Jeśli jednak się rozrosną, to trzeba będzie pomyśleć o ich podziale. Oprócz programu CARE realizują wspólnie programy: ILC-International Linear Collideer, CMS- wojowych, dlatego Laboratorium nie będzie od nich stronić, a wręcz przeciwnie — szczególnie w zakresie fotoniki i elektroniki, które są dziedzinami usługowymi. Sama elektronika dla elektroniki to brzmi dziwnie. Nikt się przecież nie dziwi, jeśli mówimy o elektronice dla przemysłu, dla medycyny, dla motoryzacji oraz techniki domowej, rozrywki, bezpieczeństwa państwa, techniki lotniczej, kosmicznej, a nawet dla celów badawczych. Kontakt: prof. nzw. dr hab. inż. Ryszard S. Romaniuk tel.: 0-22 234-53-60, 0-22 234-51-10, 0-22 234-79-86; fax: 0-22 825-23-00 e-mail: [email protected] [email protected] www: http://www.ise.pw.edu.pl/~rrom Konferencje, seminaria... KSTiT’07 — XXIII Krajowe Sympozjum Telekomunikacji i Teleinformatyki Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy, 12–14 września 2007 cd. ze str. 2 Sympozjum ma charakter konferencji krajowej organizowanej corocznie pod patronatem Komitetu Elektroniki i Telekomunikacji Polskiej Akademii Nauk. W tym roku patronat honorowy nad tym wydarzeniem objęła Pani Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej — Anna Streżyńska. Gośćmi Sympozjum były władze administracyjne miasta Bydgoszczy, władze Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego w Bydgoszczy oraz poseł Antoni Mężydło. W Sympozjum uczestniczyli również przedstawiciele: ♦ Departamentu Systemu Obronnego Biura Bezpieczeństwa Narodowego, ♦ Akademii Obrony Narodowej (z Instytutu Zarządzania i Dowodzenia oraz z Instytutu Systemów Łączności i Informatyki), ♦ Departamentu Spraw Obronnych Urzędu Komunikacji Elektronicznej. Tematyką przewodnią tegorocznego Sympozjum były m.in. zagadnienia związane z: bezpieczeństwem w telekomunikacji i teleinformatyce w aspekcie bezpieczeństwa narodowego, strategią bezpieczeństwa narodowego, wpływem zagrożeń na stan bezpieczeństwa w systemach publicznych, a także technologicznymi wymaganiami dla bezpieczeństwa komercyjnych systemów IT. Prezentacje zgłoszonych referatów odbywały się w ramach sesji plenarnych i sekcyjnych. Materiały konferencyjne były wręczane uczestnikom w postaci elektronicznej. W czasie trwania Sympozjum firmy mogły prezentować swoje osiągnięcia techniczne i badania prowadzone w dziedzinie telekomunikacji na specjalnych seminariach firmowych. Sesja współorganizowana przez Centrum Doradztwa Rolniczego Ministerstwa Rolnictwa poświęcona była wykorzystaniu narzędzi IT do transferu wiedzy rolniczej. Uzupełnieniem referatów Ministerstwa Rolnictwa były prezentacje przygotowane przez NASK i Kujawsko-Pomorską Sieć Informatyczną. Dotyczyły one problemów dostępu szerokopasmowego na obszarach wiejskich. Termin następnego spotkania w Bydgoszczy ustalony został na dni 10–12 września 2008 roku. Więcej szczegółów na stronie: http://www.kst.bydgoszcz.pl 3 Konferencje, seminaria... Z ¿ycia studentów Czêœæ 1 Konferencja Kosmos dla ludzi — 50 lat Ery Kosmicznej Politechnika Warszawska 2 –3 października 2007 Komitet Badań Kosmicznych i Satelitarnych PAN wspólnie z Politechniką Warszawską zorganizował w dniach 2– 3 października 2007 roku, konferencję dla uczczenia 50-lecia Ery Kosmicznej. Wydarzenie to miało miejsce w Gmachu Głównym Politechniki Warszawskiej. Na Konferencji przedstawiono najważniejsze osiągnięcia kosmiczne z ostatnich 50-ciu lat oraz perspektywy dalszego rozwoju badań kosmicznych. W Konferencji wzięli udział przedstawiciele polskich władz, światowych agencji kosmicznych, astronauci, przedstawiciele nauki i studenci. Celem Konferencji było podsumowanie ostatnich 50-ciu lat rozwoju badań i przemysłu kosmicznego na świecie i w Polsce oraz przedstawienie wizji ich dalszego rozwoju. W ramach Konferencji odbyło się spotkanie robocze z Bernardem Zuffereyem z Europejskiej Agencji Kosmicznej (EAK), w związku z podpisaniem przez Polskę traktatu o członkostwo stowarzyszone (27 kwietnia 2007 roku) realizującego założenia programu PECS (Plan for European Cooperating States). Politechnika Warszawska (wydziały EiTI i MEiL) zgłosiła projekt do zrealizowania w ramach tego programu i uzyskał on aprobatę ESA i Ministerstwa Gospodarki (jako jeden z 10 projektów wybranych ze wszystkich 47 projektów zgłoszonych w Polsce). Jeżeli traktat PECS zostanie ratyfikowany przez polski parlament do marca 2008 roku, to PW może liczyć na uzyskanie finansowania (300 000 euro) m.in. projektu budowy dwóch pikosatelitów oraz platformy uniwersalnego komputera pokładowego w strukturze FPGA. Inne szczegóły na stronie http://ska.pw.edu.pl/konferencja Wszystkie Biuletyny WEiTI są dostępne na stronie internetowej: www.elka.pw.edu.pl Zapraszamy wszystkich Państwa do współpracy z Redakcją przy tworzeniu kolejnych numerów! Biuletyn Wydziału EiTI redaguje mgr Dorota Myko, specjalista ds. informacji na naszym Wydziale Kontakt: pok. 114 B,1 piętro tel. 0-22 234-70-81 e-mail: [email protected] 4 Dni Technik Satelitarnych W dniach 21–24 czerwca 2007 roku odbyły się w Warszawie Dni Technik Satelitarnych, których celem było przedstawienie technik kosmicznych i możliwości ich wykorzystania w codziennym życiu, jak również prezentacja działalności w tej dziedzinie polskich ośrodków naukowych i przemysłowych. Impreza ta była połączeniem wykładów i dyskusji panelowych z ekspozycjami i demonstracji. W ramach części demonstracyjnej studenci ze Studenckiego Koła Inżynierii Kosmicznej (SKIK) przeprowadzili misję balonową BOBAS2 (Built Ocassionally Ballon — Attached Satellite), w czasie której balon meteorologiczny wyniósł w górę kapsułę z testowanymi podzespołami elektronicznymi, m.in. układ transmitujący tem- Nie przewidziano jednak faktu, że wykorzystując gradient grawitacyjny linka może rozwinąć się tak szybko. Zawiódł bowiem system komputera pokładowego, który nie był w stanie KOSMOS OSWOJONY NA WEITI peraturę wewnątrz i na zewnątrz kapsuły, model systemu komunikacyjnego dla projektowanego satelity PW-Sat oraz kamerę, pozwalającą na transmisję obrazu na ziemię, dzięki czemu można było obejrzeć panoramy Warszawy z „lotu ptaka”. Balon i kapsuła zostały odnalezione po kilku dniach w… okolicach Białowieży przez Straż Graniczną (można by nam zarzucić wysłanie misji szpiegowskiej na Białoruś). 18 sierpnia SKIK przeprowadził kolejną misję balonową — BOBAS3 (tym razem w Bornem Sulinowie), której celem były testy systemów kapsuły powrotnej eksperymentu YES2 (Young Engineers’ Satellite 2) — Fotino. Już w drugiej połowie września miała być ona wyniesiona na orbitę i zrzucona z satelity na Ziemię. W związku z tym zespół studentów ze SKIK wybrał się do Kazachstanu, aby nadzorować przebieg misji i odzyskać kapsułę... Czêœæ 2 Kazachstañska odyseja satelitarna 14 września 2007 z kosmodromu w Bajkonurze (Kazachstan) wystartowała rakieta Soyuz wynosząca bezzałogowa platformę testową Foton-M3. Na jej pokładzie znajdowało się między innymi urządzenie studenckiego eksperymentu YES2. Studenci Marcin Stolarski (EiTI) i Grzegorz Misiolek (MEiL) pojechali do Kazachstanu na wyznaczone miejsce lądowania. Rozstawili zaprojektowany sprzęt (mobilna stacje naziemna — szyk antenowy i odbiornik) i oczekiwali odbioru sygnału z lądującego Fotino. Na pokładzie Fotino oprócz czujników spadochronu baterii i nadajnika znajdowały się diody elektroluminescencyjne, które posłużą do zmierzenia całkowitej dawki promieniowania gamma pochłoniętego przez naszą kosmiczna kapsułę. Z ostatnich ekspertyz specjalistów ESA wynika, że YES2 pobił rekord świata w długości struktury kosmicznej umieszczonej na orbicie! przetworzyć danych napływających z czujników systemu rozwijania blisko 32 km linki. Dlatego hamulec systemu rozwijającego nie mógł dopasować położenia Fotino do modelu matematycznego całego eksperymentu i mimo śledzenia trajektorii lotu przez amerykańską agencję NORAD, kapsuła... zgubiła się. Początkowo sądzono, że na orbicie rozwinęło się tylko 8,5 km linki zamiast 32 km, czyli przypuszczalnie miało to spowodować fakt, że orbita kapsuły powrotnej Fotino znacznie odbiegała od założonego wcześniej modelu matematycznego i w efekcie nasza kapsuła wylądowała w innym miejscu lub spaliła się w atmosferze. Więcej informacji o projektach Studenckiego Koła Inżynierii Kosmicznej można znaleźć na stronie www.skik.pw.edu.pl. Kontakt: Andrzej Cichocki radakcja „Oscyloskopu” Studenckie Koło Inżynierii Kosmicznej Studenckie Koło Astronautyczne [email protected] P.S. Szczegółowe relacje jakie ukazały się na temat tej operacji w innych mediach są dostępne na stronach internetowych: http://www.esa.int/esaCP/SEMFH3V7D7F_ index_0.html http://lokalizacja.info/baza-wiedzy/aktualnosci/trwaja-dni-kosmosu-sprostowanie. html http://lokalizacja.info/o-serwisie/blog/kosmos-dla-ludzi-mijajace-50-lat-i-przyszlosc. html http://www.astronomia.pl/astronautyka/ index.php?id=810 http://ww6.tvp.pl/5514,20071001570854. strona Autorką zdjęć jest Inna Ouvarova i dostepne są one na stronie http://ska.pw.edu.pl/konferencja