doc“How Much Wood Would a Woodchuck Chuck?”:
download 
Reklamacja Transkrypt
“How Much Wood Would a Woodchuck Chuck?”:
“How Much Wood Would a Woodchuck Chuck?”: English Pronunciation Practice Book Podręcznik do nauki wymowy języka angielskiego 1 2 ANNA MAŃKOWSKA MARTA NOWACKA MAGDALENA KŁOCZOWSKA “How Much Wood Would a Woodchuck Chuck?”: English Pronunciation Practice Book Podręcznik do nauki wymowy języka angielskiego Kraków–Rzeszów–Zamość 2009 3 All rhymes and limericks are property of their respective owners and are provided for informational and educational purposes only. Recenzent: prof. nadzw. dr hab. Ewa Waniek-Klimczak Ilustracje: Andrzej Zaręba Projekt okładki i łamanie: Agata Mościcka Nagranie: Wytwórnia Marzeń Gama5 Sp. z o.o. Reżyser nagrania: Wojciech Graniczewski Reżyser dźwięku: Konstanty Kulik Lektorzy: Teresa Lipinski, Ramon Shindler ISBN 978-83-928763-2-8 © Copyright by Anna Mańkowska, Marta Nowacka, Magdalena Kłoczowska Kraków–Rzeszów–Zamość 2009 Wydawca: Konsorcjum Akademickie Wydawnictwo WSE w Krakowie, WSIiZ w Rzeszowie i WSZiA w Zamościu ul. mjr H. Sucharskiego 2; 35-225 Rzeszów tel. (017) 86 61 144 e-mail: [email protected] 4 We dedicate this book to our students whose questions and queries were our inspiration and motivation. 5 6 Table of contents Acknowledgements...............................................................................................................11 Słowo wstępne......................................................................................................................13 Introduction...........................................................................................................................17 List of phonemic symbols and diacritics...............................................................................21 I. Vowels.....................................................................................................................................23 A. Monophthongs..................................................................................................................23 1. /i:/ – bee 2. /I/– squirrel 3. /e/ – elephant 4. /{/ – lamb .................................................................................................25 ...............................................................................................31 . .........................................................................................36 .............................................................................................40 5. /A:/ – calf ........................................................................................................45 6. /V/ – dove .................................................................................................51 7. /Q/ – donkey ....................................................................................................56 8. /O:/ – stork ....................................................................................................61 9. /U/ – woodchuck 10. /u:/ – kangaroo 11. /3:/ – worm 12. /@/ – tiger . .......................................................................................66 . ............................................................................................69 ...............................................................................................74 .............................................................................................79 7 Table of contents B. Diphthongs and Triphthongs............................................................................................87 13. /eI/ – snail ................................................................................................89 14. /aI/ – crocodile .............................................................................................92 15. /OI/ – coyote ..................................................................................................97 16. /aU/ – mouse . ............................................................................................100 17. /@U/ – koala ..................................................................................................103 18. /I@/ – deer ....................................................................................................108 19. /e@/ – bear ..................................................................................................... 111 20. /U@/ – European bison . .........................................................................115 21. /aI@/, /eI@/, /aU@/ – lion ........................................................................117 II. Consonants..........................................................................................................................121 A. Plosives...........................................................................................................................121 22. /p/ – parrot . ..................................................................................................123 23. /t/ – tortoise . .........................................................................................126 24. /k/ – cat 25. /b/ – blue jay ............................................................................................134 26. /d/ – dolphin ............................................................................................138 27. /g/ – goose 8 .....................................................................................................130 .................................................................................................143 Table of contents B. Fricatives........................................................................................................................147 28. /T/ – panther ............................................................................................................149 29. /D/ – leather carp .................................................................................154 30. /s/ – snake .................................................................................................158 31. /z/ – zebra .................................................................................................162 C. Liquids and velar nasal...................................................................................................165 32. /l/ – llama . ..................................................................................................167 33. /r/ – rhinoceros ........................................................................................172 34. /N/ – nightingale . .......................................................................................176 III. Selected connected speech processes.................................................................................181 35. Stress shift................................................................................................................183 36. Assimilation and elision ..........................................................................................184 37. Weak Forms..............................................................................................................187 English-Polish Glossary......................................................................................................195 References...........................................................................................................................199 List of tracks........................................................................................................................200 9 Table of contents 10 Acknowledgements The authors and publisher are grateful to Crombie Jardine Publishing Ltd and Samuel French Ltd for permission to use copyright material in “How Much Wood Would a Woodchuck Chuck?”: English Pronunciation Practice Book. We would like to thank Professor Marta Gibińska-Marzec for inspiring us, and Janina Ozga, M.A., for giving us her support during the writing of this book. 11 12 Słowo wstępne Podręcznik wymowy angielskiej How Much Wood Would a Woodchuck Chuck: English Pronunciation Practice Book kierowany jest do Polaków uczących się języka angielskiego, a w szczególności do studentów pierwszego roku filologii angielskiej, słuchaczy kolegiów językowych, anglofilów, uczniów szkół średnich przygotowujących się do matury ustnej oraz wszystkich tych, którzy chcieliby poprawić swoją wymowę. Dostosowanie książki do potrzeb Polaków czyni tę pozycję godną uwagi, bowiem większość ogólnie dostępnych zbiorów ćwiczeń wymowy adresowana jest ogólnie do obcokrajowców uczących się języka angielskiego jako obcego, a nie do Polaków. W niniejszym opracowaniu dużo uwagi poświęciłyśmy szczególnym trudnościom fonetycznym, na jakie napotykają nasi rodacy ucząc się języka angielskiego. Świadomie pominęłyśmy głoski, które Polakom nie przysparzają specjalnych problemów ze względu na identyczność z odpowiednikami polskimi, np. /m/, /f/, lub zbliżoną artykulację, np. /j/, /w/. Pragniemy zaznaczyć, iż jako model angielszczyzny wybrałyśmy wzorcową wymowę brytyjską, tj. Received Pronunciation (RP), a w transkrypcji słów korzystałyśmy z trzeciego, najnowszego wydania słownika wymowy autorstwa Wellsa (2008). Zastosowana transkrypcja jest transkrypcją fonemiczną, której celem nie jest drobiazgowe oddanie szczegółów autentycznej mowy wraz ze wszystkimi typowymi dla zmieniającego się, żywego języka tendencjami czy też charakterystycznymi cechami wymowy jego indywidualnych użytkowników. Wybór zapisu powodowany jest przekonaniem, że oferowany podręcznik powinien być przystępny i przyjazny. Niniejszy podręcznik, stanowiący uzupełnienie kursu fonetyki i fonologii, np. Sobkowiaka (1996), Roacha (2000) czy Collins-Mees (2003), skupia się głównie na aspektach fonetyki segmentalnej, tj. na poszczególnych głoskach oraz na wybranych aspektach suprasegmentalnych. W opracowaniu celowo pominęłyśmy zagadnienia teoretyczne, tj. klasyfikację oraz dokładny opis głosek i aparatu mowy, a także omówienie różnic fonetycznych pomiędzy językiem polskim i angielskim, ponieważ uważamy, że literatura przedmiotu poświęcona tym tematom jest bogata i ogólnie dostępna. Na początku podręcznika znajduje się szczegółowy spis treści umożliwiający czytelnikom szybkie odnalezienie rozdziału poświęconego głosce, którą chcieliby przećwiczyć. W następnej kolejności umieściłyśmy listę symboli fonetycznych i znaków diakrytycznych, używanych przez nas do transkrypcji wymowy, zgodnych z międzynarodowym alfabetem fonetycznym (International Phonetic Alphabet). W większości ćwiczeń użyłyśmy transkrypcji fonemicznej, aby przybliżyć czytelnikom symbole, umożliwić im poznanie relacji pomiędzy symbolem i głoską, a także by zachęcić ich do samodzielnego używania zapisu fonetycznego. Dodatkowo, w celu zaznaczenia odmienności wariantów danego fonemu, w nagłówkach niektórych ćwiczeń zastosowałyśmy znaki diakrytyczne, np. w przypadku /l/. Jeśli chodzi o szczegółowy zakres prezentowanego materiału to w pierwszej, najobszerniejszej części książki przedstawiamy wszystkie samogłoski (długie i krótkie), dyftongi oraz wybrane tryftongi. Powodem, dla którego poświęcamy samogłoskom tak dużo uwagi jest 13 Słowo wstępne jakościowe i ilościowe zróżnicowanie systemu samogłoskowego obu języków. Język angielski, RP, posiada 20 samogłosek, 12 monoftongów i 8 dyftongów1, podczas gdy język polski operuje jedynie 8 samogłoskami. Druga część podręcznika zawiera omówienie trzynastu spółgłosek, które, według opinii autorek, przysparzają Polakom najwięcej problemów. Znajdują się tu trzy grupy spółgłosek, a mianowicie zwarte, tj. /p, t, k, b, d, g/, szczelinowe - /T, D, s, z/, płynne /l, r/ oraz spółgłoska nosowa tylnojęzykowa /N/. Trudności w wymowie wyżej wymienionych głosek są wynikiem braku występowania niektórych głosek w języku polskim, np. /T, D/, innego miejsca artykulacji głosek w języku polskim i angielskim, np. /t, d, s, z/ lub, co wydaje się być główną przyczyną problemów, braku występowania zjawiska fonetycznego w języku ojczystym, np. aspiracji /p, t, k/ charakterystycznej dla języka angielskiego lub częściowego oddźwięcznienia spółgłosek takich jak np. /b, d, g, z/ w wygłosie. Spółgłoska /l/ przedstawiona została przede wszystkim ze względu na jej alofon, tzw. ciemne l, a także sylabiczność, natomiast głoska /r/ chociażby ze względu na wielość alofonów i warianty łączące oraz epentetyczne występujące w mowie łączonej. Ostatnia, trzyczęściowa partia książki skupia się na czterech elementach mowy łączonej, a mianowicie, na przesunięciu akcentu wyrazowego (stress-shift), asymilacji i elizji (assimilation and elision) oraz na słabych formach (weak forms). Na końcu niniejszej publikacji umieściłyśmy krótki słownik angielsko-polski, wyjaśniający znaczenie terminów fonetycznych, pojawiających się w nagłówkach ćwiczeń. Zastosowana terminologia została oparta na kilku źródłach, głównie autorstwa Roacha (2000) i Wellsa (2008). Celem tego słownika jest podanie podstawowych informacji z zakresu fonetyki, by każdy uczący się języka angielskiego, a zwłaszcza samouk, mógł zrozumieć istotę omawianych zagadnień np. problem redukowania tryftongów do dyftongów i monoftongów, tzw. smoothing in triphthongs, np. w słowie our wymawianym jako /a@/ lub /A:/, a nie jako /aU@/, który omówiony jest w ćwiczeniu 27.5. Dla wszystkich głosek ćwiczenia zostały ułożone według jednego wzorca, częściowo zmodyfikowanego specyfiką materiału: samogłoski, spółgłoski i elementy mowy szybkiej. Przygotowując materiał do ćwiczeń wzięłyśmy pod uwagę stopień trudności wymowy poszczególnych elementów fonetycznych, co przełożyło się na różnice w objętości poszczególnych rozdziałów. Stąd obszerny, siedmiostronicowy rozdział dwunasty dotyczący schwa (/@/) i krótki, zaledwie dwustronicowy rozdział dwudziesty skupiający się na coraz rzadziej już używanym dyftongu /U@/, którego wymowa zmierza w kierunku monoftongizacji do głoski /O:/. W rozdziałach poświęconych samogłoskom układ ćwiczeń jest następujący: –– krótki opis głoski (Description); –– proste słowa oznaczone cyfrą 1 i trudniejsze cyfrą 2 (Words for practice 1, 2), w których kryterium podziału na mniejsze grupy stanowiła pozycja akcentu w słowie, a także liczba sylab; –– zdania odpowiednio zróżnicowane pod względem trudności (Sentences for practice 1, 2); –– ‘zwodnicza pisownia’; tu nacisk stawiany jest na rozbieżność pomiędzy pisownią a wymową (Deceptive spelling), np. /A:/ w słowie sergeant /sA:dZ@nt/; –– nazwy własne (Proper names), np. imiona, Socrates /sQkr@ti:z/ - (/i:/) lub nazwy miejscowości Guildford /gIlf@d/ - (/I/); –– przysłowia (Proverbs), np. Never lend your car to anyone to whom you’ve given birth. /nev@_lend jO:_kA:_tu_eniwVn t@_hum juv gIvn b3:T/; –– łamańce językowe (Tongue twisters), np. Don’t pamper damp scamp tramps that camp under ramp lamps - (/{/); –– rymowanki i limeryki (Rhymes and limericks). Dodatkowo posługuje się jeszcze 5 tryftongami, które są kombinacją dyftongów przymykanych i schwa. 1 14 Słowo wstępne Dodatkowo w niektórych rozdziałach znajdują się ćwiczenia poświęcone skracaniu samogłosek przed spółgłoską bezdźwięczną (Clipping), np. w wypadku /i:/ zachodzące w słowie seat ([i]), a także klasyczne ćwiczenia na rozróżnianie głosek znane pod nazwą par minimalnych (minimal pairs), np. kontrast pomiędzy samogłoską /i:/ oraz /I/ ćwiczony z wykorzystaniem słów sleep – slip i innych. Jeśli chodzi o spółgłoski to oprócz podziału na ćwiczenia z użyciem głosek w pojedynczych wyrazach oraz w pełnych zdaniach zastosowano tu podział według cech fonetycznych, charakterystycznych dla danej głoski, tj. w wypadku bezdźwięcznych spółgłosek zwartych, np. /p/, ćwiczenia dotyczą wymowy głoski z aspiracją, bez aspiracji po /s/, w zbitkach spółgłoskowych z /l/, /r/ i /j/, z plozją nosową, boczną i niesłyszalną oraz niemego ‘p’. W wypadku dźwięcznych spółgłosek zwartych, tj. /b/, /d/ czy /g/ ćwiczenia ułożone są między innymi według stopnia dźwięczności, tj. od częściowo dźwięcznej głoski w początkowej i końcowej pozycji w słowie oraz w sąsiedztwie innej głoski bezdźwięcznej, do całkowicie dźwięcznej w śródgłosie wyrazu, pomiędzy dwiema głoskami dźwięcznymi. Część poświęcona elementom mowy łączonej posiada odrębną organizację. Rozdział dotyczący przesunięcia akcentu wyrazowego składa się z czternastu przykładów. Część zajmująca się asymilacją i elizją oprócz przedstawienia tych procesów na rozmaitych przykładach zawiera dodatkowo ćwiczenie ilustrujące powyższe zjawiska w pełnych zdaniach. Z kolei rozdział poświęcony słabym formom najpierw przedstawia pięćdziesiąt przykładów wraz ze zdaniami, następnie daje studentowi możliwość przećwiczenia zdań z dwoma, trzema i czterema kolejno po sobie następującymi słabymi formami, a w końcu ćwiczy te elementy fonetyczne w przysłowiach, cytatach, limerykach i rymowankach. Należy zaznaczyć, iż wszystkie ćwiczenia oznaczone cyfrą 2, bazujące na wyrazach i na zdaniach (Words/Sentences for Practice), a także wykorzystujące nazwy własne (Proper Names), zawierają materiał przeznaczony dla studentów na poziomie zaawansowanym i mogą być pominięte przez tych użytkowników podręcznika, którzy nie są studentami anglistyki. Z kolei ćwiczenie (Sentences for Practice) ma na celu nie tylko skupienie się na wymowie konkretnej głoski, lecz daje przede wszystkim możliwość ćwiczenia rytmu. Zastosowałyśmy tutaj technikę zwaną potocznie back-chaining, polegającą na czytaniu zdania od końca, z podziałem na grupy rytmiczne, z których każda zaczyna się od akcentowanej stopy. Graficzny układ przykładowego zdania w tym ćwiczeniu wygląda następująco: kid mischievous kid cheeky and mischievous kid Kevin’s a cheeky and mischievous kid. kId mIstSIv@s kId tSi:ki_@n mIstSIv@s kId kevInz_@_tSi:ki_@n mIstSIv@s kId Jak widać, w omawianym ćwiczeniu ograniczyłyśmy się jedynie do oznaczania mocnych sylab, tj. rytmu. W celu zachowania przejrzystości całkowicie pominęłyśmy podział na poboczny i główny akcent, który można wyodrębnić w powyższym przykładzie w wyrażeniu a mischievous kid (psotne dziecko) i przedstawić w zapisie jako /%mIstSIv@s kId/. Chciałybyśmy zaznaczyć, że zastosowany przez lektorów schemat rytmiczny jest tylko jednym z możliwych, nie jedynym. Ostateczny jego wybór jest zawsze warunkowany intencją znaczeniową konstruowanej wypowiedzi w danym kontekście sytuacyjnym. Ćwiczenie (Sentences for Practice) ma także na celu zwrócenie uwagi na zjawisko tzw. słabych form oraz danie słuchaczom możliwości dodatkowego ćwiczenia tego nie występującego w języku polskim, a zatem stosunkowo trudnego zjawiska. Z kolei Rhymes and Limericks umożliwia ćwiczenie wybranego dźwięku w strumieniu mowy w określonym kontekście przy wyraźnym wzorze rytmicznym. Wierszyki dla dzieci i limeryki 15 Słowo wstępne wydają się nieocenioną pomocą fonetyczną, przyjemnym materiałem ćwiczeniowym i okazją do wprowadzenia pewnych wiadomości kulturowych. Rymowanki (Rhymes), ze względu na to, że oprócz ćwiczonej głoski zawierają też wiele innych dźwięków, są okazją do bardziej ogólnego ćwiczenia fonetycznego, doskonałej powtórki, utrwalenia pewnych nawyków czy wreszcie do sprawdzenia postępów w osiąganiu poprawnej wymowy. Większość prezentowanego przez nas materiału jest, dla ułatwienia, podana w transkrypcji fonemicznej. Trzy ćwiczenia jednak, tj. przysłowia, łamańce, rymowanki i limeryki, celowo przedstawione są bez zapisu wymowy – mogą być zatem wykorzystane jako praca samodzielna, domowa lub jako ćwiczenie sprawdzające na zajęciach. Dołożyłyśmy wszelkich starań, aby transkrypcja jak najwierniej odzwierciedlała nagranie i stąd w wypadku głosek /I/ oraz /@/ zapis słowa nie zawsze pokrywa się z jego najczęściej używaną wersją, rekomendowaną przez Wellsa (2008). W przypadku gdy lektor zastosował wymowę alternatywną, tzn. poprawną, lecz nie tę najczęściej używaną, np. słowo regime zostało wymówione jako /reZi:m/ a nie /reIZi:m/, jego transkrypcja odpowiada nagranej wymowie i opatrzona jest odpowiednim przypisem. Co najważniejsze, podręcznikowi towarzyszy profesjonalne ponad trzygodzinne nagranie całości materiału ćwiczeniowego na czterech płytach. Każde z ćwiczeń zostało dodatkowo opatrzone numerem ścieżki. Dla przykładu: zadanie 1.1 (Words for practice 1) oznaczone jest symbolem A3, co znaczy, że odpowiednie nagranie znajduje się na płycie A, na ścieżce nr 3. Kompletną listę ścieżek umieszczono na ostatniej stronie książki. Jesteśmy pewne, iż dzięki głosom użyczonym przez doświadczonych angielskich lektorów, Teresę Lipinski i Ramona Shindlera, zapewne znanych polskim widzom jako Lippy i Wizzy z programu do nauki języka angielskiego dla dzieci pt. „Lippy and Messy” czy „Ups and Downs”, przyswajanie modelowej angielskiej wymowy, za pomocą techniki posłuchaj i powtórz, okaże się dziecinnie proste. Oczywiście zdajemy sobie sprawę, że ideałem byłoby wydanie niniejszej pozycji również do nauki wymowy amerykańskiej, ze względu na coraz bardziej rosnące zainteresowanie tą odmianą języka. Jednak to zadanie pozostawiamy sobie na przyszłość. Skąd świstak na okładce? Otóż woodchuck z łamańca językowego umieszczonego w tytule książki, to właśnie świstak. Słowo to błędnie zakorzeniło się u polskich anglistów jako dzięcioł (woodpecker). Mamy więc nadzieję, iż wykorzystując podobiznę świstaka na okładce oraz tytuł książki przyczyniamy się do wyplenienia błędnego tłumaczenia. Dla ułatwienia zapamiętania poszczególnych głosek w tytule każdego podrozdziału użyłyśmy nazwę zwierzęcia, w której dana głoska występuje, np. w rozdziale pierwszym dla zilustrowania samogłoski /i:/ posłużyłyśmy się wyrazem bee oznaczającym pszczołę oraz adekwatnym rysunkiem. Stąd też w podręczniku znajdziemy całą plejadę mniej lub bardziej znanych zwierząt, jak np. żubr (European bison /U@/) czy karp nagi (leather carp - /D/). Sądzimy, że w ten sposób łatwo będzie uczącym się skojarzyć daną głoskę z podobizną zwierzęcia, a także szybciej odnaleźć odpowiedni rozdział, np. w celu powtórzenia materiału. Mamy nadzieję, że nasz podręcznik okaże się niezbędną pomocą dla nauczycieli prowadzących zajęcia z fonetyki praktycznej w laboratorium językowym i przyczyni się do poprawy wymowy angielskiej wśród polskich studentów. Jesteśmy przekonane, że podręcznik będzie również używany do samodzielnej pracy, łączącej przyjemne z pożytecznym. Anna Mańkowska i Marta Nowacka 16 Introduction How Much Wood Would a Woodchuck Chuck: English Pronunciation Practice Book is a phonetics textbook for Polish learners of English, particularly first-year students of English at Polish universities and language colleges, secondary-school students revising for the English oral examination in the school-leaving certificate, and all who simply like English and want to improve their pronunciation. The book is designed to meet the special needs of Polish learners, and in this respect it is a noteworthy item on the market, which offers a plethora of pronunciation guides and exercises catering for learners of English as a foreign language in general, but very few specially addressed to Polish learners. We have concentrated on those aspects of English phonetics which are particularly difficult to master for Poles, and we have deliberately omitted areas which are not so problematic, i.e. sounds that are identical in Polish and English, e.g. /m/ and /f/ or are articulated almost identically, e.g. /j/, /w/. We have decided to use British Received Pronunciation as our standard pronunciation model, and have relied on the latest (third) edition of Wells’ (2008) pronouncing dictionary for word transcription. The transcription used follows the phonemic scheme, whose aim is not to meticulously render every detail of authentic speech with all its changing trends or to reflect specific features of individual language users. We have applied this form of notation because we believe that it will make the book more reader-friendly. The book is to supplement a course of phonetics and phonology, e.g. by Sobkowiak (1996), Roach (2000) or Collins-Mees (2003). Its main focus is on aspects of segmental phonetics, viz. particular sounds, and selected suprasegmental aspects. We have deliberately omitted theoretical issues, viz. the classification and full description of the sounds and speech organs. Neither have we discussed the differences between the phonetics of Polish and English, since we feel a sufficient number of resourceful publications is available on the subject. The table of contents at the front of the book will help readers quickly find the unit on the phoneme they want to practise. We have also compiled a list of the phonetic symbols and diacritics we have used for the transcription of pronunciation, in compliance with the International Phonetic Alphabet. In most of the exercises we have used phonemic transcription to familiarise readers with symbols, help them learn the relationship between the symbol and the sound, and encourage them to use the phonetic script. In addition, in the headings of some of the exercises we have introduced diacritics, e.g. for /l/, to emphasise the distinction of a phoneme’s different variants. As regards the specific range of the material presented, in the first and largest part of the book we discuss all the vowels (long and short), the diphthongs and selected triphthongs. The reason why we devote so much attention to vowels is the qualitative and quantitative difference between the Polish and English vowel systems. English RP has 20 vowels, 12 monophthongs and 8 diphthongs,2 Polish has just 8 vowels. And a further 5 triphthongs, combinations of closing diphthongs and schwa. 2 17 Introduction The second part of the book deals with the thirteen consonants which, in our experience, are the most problematic for Polish learners. They are divided into three groups: the stop consonants /p, t, k, b, d, g/, the fricatives /T, D, s, z/, the liquid consonants /l, r/, and the velar nasal /N /. The problems Polish learners have with these consonants arise from the fact that some of them do not occur in Polish (e.g. /T, D/), are articulated in a different place (e.g. /t, d, s, z/) or from the absence of the respective phonetic phenomenon in Polish, e.g. the aspiration of /p, t, k/ characteristic of English, and the partial as opposed to complete devoicing of the consonants such as /b, d, g, z/ in the final position. The discussion of the /l/ consonant focuses on its dark allophone and its syllabic character; while /r/ is considered in the context of its numerous allophones as well as linking and epenthetic variants in connected speech. The third and last part of the book deals with four aspects of connected speech: stress-shift, assimilation and elision, and weak forms. At the back of the book there is a short glossary of the English and Polish terms in phonetics applied in the headings of the exercises. The applied terminology is based on various sources written mainly by Roach (2000) and Wells (2008). The glossary is to provide the basic information for learners, especially those using the book on their own without a tutor’s guidance, to understand the issues discussed, e.g. smoothing in triphthongs, as in the pronunciations of our, pronounced as /a@/ or /A:/ and not as /aU@/ (see Exercise 27.5). All the exercises have been designed according to the same scheme, partly modified to suit the specifics of the material – vowels, consonants, and elements of connected speech. We have taken due consideration of the degree of difficulty of the pronunciation of the various elements of phonetic performance, which has made for different lengths of the various units: a long, 7-page unit on schwa (/@/ - Unit 12), and a short, 2-page unit 20 on the diphthong /U@/ which is becoming less and less frequent, increasingly monophthongised to /O:/. The order of the exercises in the chapters on vowels is as follows: –– a brief description of the vowel, –– words for practice (1. easy words, 2. harder words), sub-divided into groups according to the position of the stress and number of syllables in the word, –– sentences for practice (1. easy sentences, 2. harder sentences), –– deceptive spelling, e.g. /A:/ in sergeant /sA:dZ@nt/, –– proper names, e.g. personal names as Socrates /sQkr@ti:z/, or place names like Guildford /gIlf@d/, –– proverbs, e.g. Never lend your car to anyone to whom you’ve given birth. /nev@_lend jO:_kA:_tu_eniwVn t@_hum juv gIvn b3:T/, –– tongue twisters, e.g. Don’t pamper damp scamp tramps that camp under the ramp lamps – (/{/). –– as well as rhymes and limericks. In addition in some chapters there are exercises on vowel-clipping before a voiceless consonant, e.g. for the [i] in seat, and classical exercises for the distinction of minimal pairs, for instance the difference between /i:/ and /I/ as in sleep and slip. The exercises for consonants have been arranged according to the use of the consonant in particular words and sentences, and also according to the phonetic features characteristic of the particular consonant: for voiceless plosives, e.g. /p/ this means exercises for the pronunciation of the aspirated consonant, and without aspiration after /s/, with nasal, lateral or inaudible release in consonant clusters with /l/, /r/ and /j/, and silent ‘p’. For voiced plosives, /b/, /d/, and /g/, the exercises are arranged according to the degree of voicing, from partially voiced consonants 18 Introduction in the initial and final positions in a word, and in the vicinity of a voiceless phoneme, to fully voiced consonants in the middle of a word, between two voiced phonemes. The part on connected speech is organised independently. The unit on stress shift in a word comprises fourteen examples. The part on assimilation and elision offers a number of examples, with an additional exercise on the application of these aspects in sentences. The unit on weak forms starts with fifty examples and sentences, followed by exercises consisting of sentences with a series of two, three, or four weak forms one after another. It concludes with an exercise on weak forms in proverbs, quotations, limericks, and rhymes. All the exercises marked 2 are intended for advanced learners and may be omitted by users who are not reading English at university or college. The main aim of the exercises headed Sentences for Practice, apart from focusing on the pronunciation of the respective sound, is to provide an opportunity for the practice of rhythm. We have made use of the method colloquially referred to as back-chaining, which involves reading a sentence from the end, in sets of rhythmic word groups each of which begins with an stressed foot. kid mischievous kid cheeky and mischievous kid Kevin’s a cheeky and mischievous kid. kId mIstSIv@s kId tSi:ki_@n mIstSIv@s kId kevInz_@_tSi:ki_@n mIstSIv@s kId As you can see, in this exercise we have only marked the strong syllables, viz. the rhythm. To preserve clarity we have not put in the secondary and tertiary stresses which may be observed in the expression a mischievous kid and recorded as /%mIstSIv@s kId/ in phonetic notation. We would like to stress that the rhythmic pattern our readers have followed is one out of a number of acceptable patterns. It is not the only correct pattern. The ultimate choice of a rhythmic speech pattern is always determined by the speaker’s intended meaning within his/her situational context. Another objective of the Sentences for Practice exercise is to draw students’ attention to weak forms and give them an additional opportunity to practise this linguistic phenomenon, which does not occur in Polish and therefore causes considerable difficulty. The Rhymes and Limericks exercise offers learners an opportunity to practise a given sound in a stream of speech set in a specific context with a distinct rhythm pattern. Nursery rhymes and limericks are an invaluable teaching aid for phonetics and supply enjoyable material for exercises which also offer a chance to present cultural information. Rhymes contain such an abundant accumulation of sounds apart from the phoneme which is the main objective of the exercise that they provide an opportunity for more comprehensive phonetic practice which may be readily repeated to help students absorb the speech habits they have learned and check their progress in the acquisition of correct pronunciation. For convenience we have presented most of the material in phonemic transcription. However, three of the exercises, Proverbs, Tongue-Twisters and Rhymes and Limericks, have not been transcribed deliberately, and may therefore be used for independent exercises, as homework, or as tests during classwork. We have done our best to keep the transcription as close as possible to the recording. Hence our transcription of certain words, eg. with /I/ or /@/ may differ from the most current standard recommended by Wells (2008). Whenever our speaker used an alternative form rather than the most prevalent standard, e.g. the pronunciation of the word regime as /reZi:m/ rather than /reIZi:m/, the word has been transcribed in accordance with the recording and supplemented with an explanatory footnote. 19 Introduction Our textbook’s chief asset is that it is accompanied by a professional over three-hour recording of the entire exercise material. Each exercise has been additionally provided with the number of the track, e.g. task one (1.1. Words for Practice 1) is marked with the symbol A3, which means that the appropriate recording is to be found on CD A, track 3. The complete list of tracks is placed on the last page of the book. We are convinced that thanks to the voices of firstrate English tutors Teresa Lipinski and Ramon Shindler, familiar to Polish TV viewers as Lippy and Wizzy in the children’s TV English lessons Lippy and Messy and Ups and Downs, acquiring the standard English pronunciation by the listen-and-repeat technique will turn out to be as easy as pie. Naturally we are perfectly aware that ideally there should be a parallel edition catering for American pronunciation as well, in view of the growing interest in American English. This is a task we have set ourselves for the future. How did the woodchuck get himself chucked over from Tongue-Twisters onto the cover? Well, Polish learners often confuse him with his friend the woodpecker. We hope that by having his picture on the cover of this book we will be helping to weed out the mistaken identity. To help our readers memorise the various phonemes, we have put the word for an animal which has the respective phoneme in its name at the head of each chapter. Unit 1 has a picture of a bee to represent /i:/. You will find a whole zoo of animals in the book, some of them familiar, e.g. the European bison (for /U@/), some quite exotic like the leather carp (for /D/). We feel this will make it easier for learners to associate the respective sound with the appropriate animal and also help them quickly find the chapter they want. We also hope that our book will turn out to be an indispensable aid for teachers conducting practical phonetics classes in the language laboratory and will help Polish learners improve their English pronunciation. We expect this book will also be used for independent work, combining the pleasant with the practical. Anna Mańkowska and Marta Nowacka 20 List of phonemic symbols and diacritics Consonants Plosives /p/ /t/ /k/ /b/ /d/ /g/ Affricates /tS/ /dZ/ Fricatives /f/ /v/ /T/ /D/ /s/ /z/ /S/ /Z/ /h/ Nasals /m/ /n/ /N/ Liquids /l/ /r/ Semivowels /w/ /j/ Vowels parrot tortoise cat blue jay dolphin goose chimpanzee giraffe fox vixen panther leather carp snake zebra sheep Asian rhino hen monkey gnu nightingale llama rhinoceros wolf yak Short squirrel /I/ elephant /e/ lamb /{/ dove /V/ donkey /Q/ woodchuck /U/ Long bee /i:/ worm /3:/ /A:/ calf stork /O:/ kangaroo /u:/ Closing diphthongs snail /eI/ crocodile /aI/ oyster /OI/ mouse /aU/ koala /@U/ Centring diphthongs deer /I@/ bear /e@/ European bison /U@/ Weak grizzly /i/ porcupine /u/ tiger /@/ @ pheasant - optional /@/ 21 List of phonemic symbols and diacritics Allophones [5] [] Diacritics = N L : | _ 22 dark /l/ /r/ aspiration lack of aspiration full or partial devoicing nasal release lateral release inaudible release syllabicity as in /mpl / length vowel clipping (half-long) primary stress as in /hpi/ and rhythm secondary stress as in /vedterin/ pause, word group boundary linking I. Vowels A. Monophthongs 23 24 1. /i:/ bee /bi:/ Description: close front vowel, lips slightly spread a3 1.1. Words for practice 1 1.1.1. 1.1.2. 1.1.3. eel i:l media mi:di@ believe ease i:z metre mi:t@ machine bee bi: legal li:g@l repeat tree tri: senior si:ni@ succeed ski ski: athlete {Tli:t delete seem si:m previous pri:vi@s extreme clean kli:n feel fi:l thief Ti:f cheese tSi:z bIli:v m@Si:n rIpi:t s@ksi:d dIli:t @kstri:m3 According to Wells (2008) the most frequent pronunciation of this word is (henceforth Wells (2008)) kstr. 3 25 A. Monophthongs a4 1.2. Clipping [i:] see/sea bee knee fee [i:] seed bead need feed [i] seat beat neat feet [i:] Lee/Leigh see/sea pea we [i:] league seize peas weed [i] leek cease peace wheat a5 1.3. Sentences for practice 1 forms complete these forms You must complete these forms. fO:mz k@mpli:t Di:z fO:mz ju m@st k@mpli:t Di:z fO:mz please name, please repeat your name, please Could you repeat your name, please? pli:z neIm pli:z rIpi:tSO:4_neIm pli:z kUdu5_rIpi:tSO:_neIm pli:z meat cheese and some meat cottage cheese and some meat We need cottage cheese and some meat. mi:t tSi:z_@n s@m mi:t kQtIdZ tSi:z_@n s@m mi:t wi_ni:d kQtIdZ tSi:z_@n s@m mi:t company Stephen’s company ease in Stephen’s company feels at ease in Stephen’s company Delia feels at ease in Stephen’s company. kVmp@ni sti:v nz kVmp@ni i:z_In sti:v@nz kVmp@ni fi:lz_@t_i:z_In sti:v@nz kVmp@ni di:li@_fi:lz_@t_i:z_In sti:v@nz kVmp@ni @ machine m@SI:n copying machine kQpiIN m@SI:n operate the copying machine Qp@reIt D@_kQpiIN m@SI:n how to operate the copying machine haU_tu_Qp@reIt D@_kQpiIN m@SI:n I don’t know how to operate the copying machine. aI_d@Unt n@U_haU_tu_Qp@reIt D@_kQpiIN m@SI:n succeed likely to succeed project is likely to succeed Peter’s project is likely to succeed I believe Peter’s project is likely to succeed. s@ksi:d laIkli_t@_s@ksi:d prQdZekt_Iz laIkli_t@_s@ksi:d pi:t@z prQdZekt_Iz laIkli_t@_s@ksi:d aI_bIli:v pi:t@z prQdZekt_Iz laIkli_t@_s@ksi:d The assimilated form of repeat your /rIpi:t j:/ – see Unit 36. The assimilated form of could you / j/ – see Unit 36. 4 5 26 1. /i:/ – bee /bi:/ a6 1.4. Words for practice 2 1.4.1. 1.4.3. 1.4.4. kneel scheme ni:l ski:m jubilee pedigree dZu:bIli: pedIgri: concede precede k@nsi:d prIsi:d seize scene si:z si:n regional scenery ri:dZ@n@l si:n@ri antique unique {nti:k juni:k remedial obedience rImi:di@l @bi:di@ns intrigue routine Intri:g %ruti:n regal sequel ri:g@l si:kw@l comedian mosquito k@mi:di@n m@ski:t@U supreme esteem supri:m @sti:m scenic senile si:nIk si:naIl magazine limousine %m{g@zi:n %lIm@zi:n heathen demon hi:D@n di:m@n redeem prestige ridi:m presti:Z penal preview pi:n@l pri:vju: blaspheme regime %bl{sfi:m reZi:m6 1.4.2. a7 1.5. Deceptive spelling key quay ki: veto vi:t@U serene s@ri:n marine m@ri:n ki: vehicle vi:@k@l suite swi:t protein pr@Uti:n ravine r@vi:n mead mi:d pristine prIsti:n fatigue f@ti:g siege si:dZ vaccine v{ksi:n motif m@Uti:f niche ni:S praline prA:li:n physique fIzi:k phoenix fi:nIks phoneme f@Uni:m primeval praImi:v@l breather bri:D@ morpheme mO:fi:m allegiance @li:dZ@ns litre li:t@ morphine mO:fi:n morphemic mO:fi:mIk metre mi:t@ hygiene haIdZi:n premarital pri:m{rIt@l lethal li:T@l caffeine k{fi:n alleviate @li:vieIt feline fi:laIn obsolete Qbs@li:t pediatrician %pi:di@trIS@n ethos i:TQs nicotine nIk@ti:n paracetamol %p{r@si:t@mQl aesthete i:sTi:t quarantine kwQr@nti:n diabetes %daI@bi:ti:z plenary pli:n@ri meteorite mi:ti@raIt Wells (2008) – . 6 27 A. Monophthongs a8 1.6. Proper names 1 1.6.1. 1.6.2. Neil Keith ni:l ki:T Irene Amelia aIri:n @mi:li@ Pepys Swede pi:ps swi:d Ophelia Cornelia Qfi:li@7 kO:ni:li@ Edith Liam i:dIT li:@m Phoebe Leila fi:bi li:l@ Pisa Shiite pi:z@ Si:aIt Evelyn Pauline i:vlIn pO:li:n Andes Ganges {ndi:z g{ndZi:z Beauchamp Seymour bi:tS@m si:mO: Hebrides Rhodesia hebr@di:z r@Udi:S@ Josephine Magdalen dZ@UzIfi:n %m{gd@li:n Argentina Caribbean %A:dZ@nti:n@ %k{r@bi:@n 1.6.3. a9 1.7. Proper names 2 Aesop Aeneid i:s@p8 i:nId Aegean Achilles IdZi:@n @kIli:z Caesar Oedipus si:z@ i:dIp@s Aeschylus Diogenes i:sk@l@s daIQdZ@ni:z Sophocles Socrates sQf@kli:z sQkr@ti:z a10 1.8. Sentences for practice 2 routine tedious routine break from this tedious routine We need a break from this tedious routine. Wells (2008) – /. Wells (2008) – /. 7 8 28 ru:ti:n ti:di@s ru:ti:n breIk fr@m DIs ti:di@s ru:ti:n wi_ni:d_@_breIk fr@m DIs ti:di@s ru:ti:n 1. /i:/ – bee /bi:/ evening i:vnIN meeting in the evening mi:tIN_In Di_i:vnIN plenary meeting in the evening pli:n@ri mi:tIN_In Di_i:vnIN Let’s have a plenary meeting in the evening. lets h{v_@_pli:n@ri mi:tIN_In Di_i:vnIN serene s@ri:n peaceful and serene pi:sf@l_@n s@ri:n moonlight it seemed peaceful and serene mu:nlaIt | It si:md pi:sf@l_@n s@ri:n In the gleam of moonlight it seemed peaceful and serene. In D@_gli:m_@v mu:nlaIt | It si:md pi:sf@l_@n s@ri:n three Tri: twenty-three twenti Tri: profession when twenty-three pr@feS@n wen twenti Tri: legal profession when twenty-three li:g@l pr@feS@n wen twenti Tri: He entered the legal profession when twenty-three. hi_ent@d D@_li:g@l pr@feS@n wen twenti Tri: measles vaccine mi:z@lz v{ksi:n given a measles vaccine gIv@n D@_mi:z@lz v{ksi:n These children must be given the measles vaccine. Di:z tSIldr@n m@st bi_gIv@n D@_mi:z@lz v{ksi:n accents {ksents9 @ regional accents ri:dZ n@l {ksents strong regional accents strQN ri:dZ@n@l {ksents Tennessee have strong regional accents %ten@si: h{v strQN ri:dZ@n@l {ksents @ People from Tennessee have strong regional accents. pi:p l fr@m %ten@si: h{v strQN ri:dZ@n@l {ksents a11 1.9. Proverbs Extremes meet. Seeing is believing. Still waters run deep. New brooms sweep clean. Finders keepers, losers weepers. See no evil, hear no evil, speak no evil. Three may keep a secret if two of them are dead. a12 1.10. Tongue twisters Thieves seize skis. A pale pink proud peacock pompously preened its pretty plumage. An artist went to sea to see what he could see at sea to draw But all the artist saw at10 sea is what we always see at sea – see? Wells (2008) – /. The words saw at are pronounced here with intrusive r as /sO:r_@t/ – see Exercise 33.7. 9 10 29 A. Monophthongs Three grey green greedy geese, Feeding on a weedy piece, The piece was weedy, And the geese were greedy, Three grey green greedy geese. A certain young fellow named Beebee Wished to marry a lady named Phoebe “But,” he said. “I must see What the minister’s fee be Before Phoebe be Phoebe Beebee.” a13 1.11. Rhymes and limericks Bobby Shafto’s gone to sea, Silver buckles on his knee. He’ll come back and marry me, Pretty Bobby Shafto. If all the seas were one sea, What a great sea that would be! If all the trees were one tree, What a great tree that would be! Taffy was a Welshman, Taffy was a thief, Taffy went to my house and stole a piece of beef. There was an old man of Darjeeling Who travelled from London to Ealing. It said on the door: “Please don’t spit on the floor,” So he carefully spat on the ceiling. Fiddle-de-dee, fiddle-de-dee, The fly shall marry the humble-bee They went to church and married was she, The fly has married the humble-bee. Peter, Peter, pumpkin eater, Had a wife and couldn’t keep her; He put her in a pumpkin shell And there he kept her very well. 30 There was an old woman of Leeds Who spent all her time in good deeds; She worked for the poor Till her fingers were sore, This pious old woman of Leeds.
