Konferencja Grupy Rodzinnej w teorii i praktyce pracy socjalnej z
Transkrypt
Konferencja Grupy Rodzinnej w teorii i praktyce pracy socjalnej z
Jarosław Przeperski Konferencja Grupy Rodzinnej w teorii i praktyce pracy socjalnej z rodziną Toruń 2015 Recenzenci dr hab. Izabela Krasiejko Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie dr Jan A. Malinowski Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Redakcja Kinga Malinowska Korekta Janina Malinowska © Copyright by Wydawnictwo Edukacyjne „AKAPIT” s.c. Toruń 2015 ISBN 978-83-63955-26-7 Wydawnictwo Edukacyjne „AKAPIT” s.c. 87-100 Toruń, ul. H. Piskorskiej 12/23 tel. 56 648 55 53 e-mail: [email protected] Oferta wydawnicza oraz sprzedaż internetowa: http://www.weakapit.pl tel. 601 880 321 Skład komputerowy: Studio graficzne RASPBERRY.com.pl Druk: Machina Druku, www.machinadruku.pl Spis treści Wstęp .......................................................................................................................................................................... 9 Rozdział I Charakterystyka Konferencji Grupy Rodzinnej jako metody pomocy rodzinie. Aspekty teoretyczne, metodyczne i prawne ...................... 13 1. Teoretyczne aspekty metody Konferencji Grupy Rodzinnej ........................... 13 1.1. Definicje i geneza metody KGR ........................................................................ 14 1.2. Konferencja Grupy Rodzinnej wobec innych modeli pomocy rodzinie .................................................................................................................. 18 1.2.1.KGR a asystentura rodzin .............................................................................. 20 1.2.2.KGR a mediacja ............................................................................................... 22 1.2.3.KGR a metoda grupowej pracy socjalnej ................................................... 24 1.2.4.KGR a ekologiczny model pomocy rodzinie ............................................. 29 1.2.5.KGR a regulatywny model Braithwaita ...................................................... 32 1.2.6.Koncepcja empowerment a KGR ................................................................. 36 2. Metodyka Konferencji Grupy Rodzinnej ............................................................. 37 2.1.Schemat pracy z rodziną metodą KGR ............................................................ 37 2.2Uczestnicy KGR .................................................................................................... 49 2.3Kanon cech KGR jako metody pomocy rodzinie ........................................... 50 3. Przykładowe obszary zastosowania metody Konferencji Grupy Rodzinnej ................................................................................. 52 3.1.Zastosowanie KGR w sprawach rodzinnych ................................................... 52 3.2.Zastosowanie KGR w przypadku chorób psychicznych ............................... 53 3.3.Zastosowanie KGR w wymiarze sprawiedliwości w oparciu o koncepcję sprawiedliwości naprawczej ........................................................ 54 3.4.Zastosowanie KGR w systemie edukacji ......................................................... 56 4. Podstawy prawne i organizacyjne metody Konferencji Grupy Rodzinnej .... 57 4.1.Modelowe rozwiązania dotyczące KGR w Nowej Zelandii ......................... 57 5 4.2.Rozwiązania prawne w wybranych krajach i prawodawstwie Unii Europejskiej .................................................................. 62 4.3.Konferencja Grupy Rodzinnej w Polsce .......................................................... 68 5. Standardy etyczne Konferencji Grupy Rodzinnej .............................................. 72 Rozdział II Efektywność Konferencji Grupy Rodzinnej w świetle literatury przedmiotu .............................................................................. 76 1. Teoretyczne podstawy efektywności w pracy z rodziną ................................... 76 1.1.Definicja efektywności w naukach społecznych ............................................ 76 1.2.Problem efektywności w pracy socjalnej ........................................................ 78 1.3.Pojęcie efektywności w pracy socjalnej z rodziną ......................................... 83 2. Empowerment jako kluczowy warunek efektywności pracy z rodziną ......... 89 2.1.Pojęcie empowerment .......................................................................................... 89 2.2. Kształtowanie się idei empowerment .............................................................. 92 2.3.Umiejscowienie idei empowerment w przestrzeni życia społecznego ...... 93 2.3.1. Empowerment jako pojęcie występujące w różnych dziedzianch życia społecznego ................................................... 93 2.3.2. Empowerment jako pojęcie występujące na różnych poziomach życia społecznego .............................................................................................. 95 2.3.3. Empowerment jako proces i jako wynik procesu ....................................... 98 2.4. Empowerment w pracy socjalnej ................................................................... 107 3. Pomiar efektywności metody Konferencji Grupy Rodzinnej w pracy z rodzinami ................................................................................................ 111 Rozdział III Metodologia badań .................................................................................................... 125 1. Przedmiot i cel badań .............................................................................................. 125 2. Problem i hipotezy badawcze ................................................................................ 127 3. Zmienne i wskaźniki w badaniu .......................................................................... 128 4. Metoda badawcza, techniki i narzędzia badawcze ........................................... 130 4.1.Techniki i narzędzia analizy ilościowej ....................................................... 131 4.2.Techniki i narzędzia analizy jakościowej .................................................... 133 6 5. Charakterystyka terenu badań i grupy badawczej ............................................ 135 6. Organizacja procesu badawczego ........................................................................ 136 Rozdział IV Efektywność Konferencji Grupy Rodzinnej w świetle wyników badań ........................................................................................ 138 1. Instytucjonalno-organizacyjne czynniki efektywności Konferencji Grupy Rodzinnej ............................................................................... 138 1.1.Charakterystyka instytucji wdrażających metodę KGR w kontekście jej efektywności .......................................................................... 138 1.2. Otoczenie bliższe i dalsze jednostek pomocy społecznej jako czynnik podejmowania lub odrzucania realizacji metody ............... 146 1.3.Współpraca międzysektorowa w kontekście efektywnego wdrażania metody KGR ................................................................................... 148 2. Cele pracy z rodzinami metodą Konferencji Grupy Rodzinnej .................... 154 3. Efekty uzyskiwane w pracy metodą Konferencji Grupy Rodzinnej z rodziną .................................................................................................................... 164 3.1.Oddziaływanie (wpływ) KGR jako wymiar efektywności ...................... 164 3.2.Produkty wypracowane w czasie pracy z rodziną metodą KGR ............ 168 3.3.Rezultaty pracy z rodziną metodą KGR .................................................... 173 3.3.1. Rezultaty bezpośrednie ........................................................................... 173 3.3.2. Rezultaty średniookresowe .................................................................... 185 3.3.3. Rezultaty długoterminowe ..................................................................... 190 4. Uwarunkowania efektywności metody Konferencji Grupy Rodzinnej ....... 194 4.1.Sytuacja rodziny i jej stosunek do metody jako czynnik efektywności Konferencji Grupy Rodzinnej ...................... 194 4.2.Wpływ pracownika socjalnego (osoby zgłaszającej) na efektywność Konferencji Grupy Rodzinnej ............................................ 201 4.2.1. Sposób kwalifikacji rodzin do Konferencji Grupy Rodzinnej ....... 202 4.2.2. Nastawienie pracownika do rodziny i metody. Motywacja do wdrażania KGR i jej realizacji ...................................................... 206 4.3.Wpływ koordynatora Konferencji Grupy Rodzinnej na efektywność metody .................................................................................... 209 4.4.Sposób realizacji metody Konferencji Grupy Rodzinnej a jej efektywność ................................................................................................ 212 7 4.4.1. Efektywność KGR na etapie zgłoszenia rodziny do udziału w metodzie ................................................................................................. 213 4.4.2. Efektywność metody na etapie przygotowania rodziny do spotkania KGR .................................................................................... 213 4.4.3. Uwarunkowania efektywności metody na etapie spotkania rodziny w ramach KGR ....................................................... 221 5. Wnioski z badań ...................................................................................................... 225 Zakończenie .................................................................................................................. 234 Bibliografia ...................................................................................................... 237 Spis tabel .......................................................................................................... 250 Spis schematów ................................................................................................ 252 8