Program autorski rękodzielniczych zajęć

Program autorski rękodzielniczych zajęć świetlicowych z wykładowym językiem angielskim w
Gimnazjum nr 4 w Tychach.
Opracowała: Aleksandra Zając
Założenia programowe.
Prezentowany autorski program to trzyletni kurs rękodzieła z wykładowym językiem
angielskim (przynajmniej w 50 procentach na każdych zajęciach) w wymiarze 1 godzina w
tygodniu.
Cele ogólne programu:
1.
wprowadzenie elementów rękodzieła w teorii i praktyce
2.
poszerzenie słownictwa uczniów o wyrażenia niezbędne do aktywnego
uczestnictwa w zajęciach prowadzonych w języku angielskim oraz przygotowanie uczniów
do samodzielnego wykorzystywania kursów wykonania konkretnych przedmiotów w danej
technice (tzw. tutoriali) w języku angielskim
3.
wspomaganie rozwoju uczniów poprzez wyzwalanie aktywności twórczej .
Cele szczegółowe:
Celem tego programu rękodzielniczych zajęć świetlicowych z językiem wykładowym
angielskim jest:
W zakresie punktu 1:
- wprowadzenie takich technik jak:
scrapbooking,
filcowanie na mokro,
filcowanie na sucho,
szycie ręczne,
decoupage,
tworzenie biżuterii,
mixed media art z elementami alterowania przedmiotów codziennego użytku.
- rozbudzanie wśród młodzieży zainteresowania sztuką oraz rękodziełem,
W zakresie punktu 2:
- poszerzenie słownictwa uczniów o wyrażenia niezbędne do aktywnego uczestnictwa w
zajęciach prowadzonych w języku angielskim,
- zapewnienie uczniom kontaktu z językiem obcym poprzez kontakt z „Real English” –
czytanie tutoriali w języku angielskim, czytanie ciekawych blogów o tematyce
rękodzielniczej w języku angielskim, oglądanie filmów instruktażowych w języku angielskim.
W zakresie punktu 3:
- rozwijanie kreatywnej postawy młodzieży w różnych technikach rękodzielnictwa,
- kształcenie postaw propagujących zasady pokojowej współpracy, pomagania sobie w pracy,
- propagowanie postaw dialogu, umiejętności słuchania, gotowości do przezwyciężania
stereotypów.
1. Warunki realizacji programu
Nieodzownym warunkiem realizacji programu jest możliwość korzystania z materiałów
potrzebnych w wykonywaniu poszczególnych zadań rękodzielniczych, takich jak farby do
decoupage’u, filc, czesanka, igły do filcowania, papier do scrapbookingu i inne. W tym celu
nauczyciel musi po zebraniu grupy zakupić niezbędne materiały zanim rozpoczną się
pierwsze zajęcia. Niezbędnym elementem jest też możliwość korzystania z technologii
informatycznej – filmy instruktażowe online powinny być wyświetlane na białej tablicy za
pomocą rzutnika.
Program powinien być zatem realizowany w sali językowej lub multimedialnej. Optymalnymi
rozwiązaniem jest sala językowa z pojedynczymi stolikami, które można łączyć w różne
konfiguracje w zależności od formy pracy z uczniem, miejsce na komputer, rzutnik, a także
do przechowywania materiałów potrzebnych na zajęcia oraz przestrzeń do eksponowania prac
uczniowskich.
2.
2.1
Cele programu
Cele ogólne
a) w zakresie celów poznawczych:
- wprowadzenie wyżej wymienionych elementów rękodzieła w teorii i praktyce
- bogacenie słownictwa języka angielskiego biernego i czynnego,
b) w zakresie celów kształcących:
- doskonalenie stosowania technik rękodzielniczych,
- wdrażanie do samodzielności w dalszym procesie uczenia się języka,
- kształtowanie umiejętności poszukiwania żądanej informacji u różnych źródeł,
- przyzwyczajanie do wykorzystywania najnowszej technologii w uczeniu się, w tym
technologii komputerowej
c) w zakresie celów wychowawczych:
- kształtowanie osoby twórczej, poszukującej i ciekawej świata,
- rozwijanie poczucia własnej wartości i wiary we własne możliwości językowe oraz
manualne,
- rozwijanie wyobraźni,
- rozwijanie zainteresowań sztuką oraz rękodziełem.
2.2. Cele szczegółowe
Program w sposób szczególny zwraca na rozwój sprawności umożliwiający posługiwanie się
językiem nie tylko w sytuacjach codziennych, ale również tych wykraczających poza ten
obszar. Będzie to na przykład dyskusja na bazie przeczytanej literatury czy obejrzanego
filmu. Sprawności te obejmują:
Mówienie
– uczniowie powinni w prosty sposób posługiwać się językiem angielskim podczas pracy,
zwłaszcza prosząc o pomoc, podanie czegoś itp.
Słuchanie ze zrozumieniem
– uczniowie powinni być w stanie wykonać zadanie na podstawie obejrzanego filmu
instruktażowego. W tym celu przydatny jest obraz, nie tylko materiał językowy, gdyż
słownictwo używane w takich filmach jest ściśle specjalistyczne.
Czytanie ze zrozumieniem
– uczniowie powinni być w stanie wykonać zadanie na podstawie przeczytanego kursu. Aby
ułatwić zrozumienie specjalistycznych słów w kursie nauczyciel powinien wprowadzić je na
początku zajęć.
3. Treści nauczania
3.1 Funkcje i sytuacje w zakresie języka angielskiego:
 opisywanie i porównywanie cech przedmiotów
 wyrażanie zainteresowań, hobby, upodobań, preferencji
 wyrażanie umiejętności, możliwości, kompetencji
 wyrażanie propozycji
 wyrażanie obietnicy
 wyrażanie opinii i odnoszenie się do opinii innych
 wyrażanie konieczności, zakazu, nakazu, prośby, życzenia
 wyrażanie sugestii i dawanie rad
 wyrażanie własnych uczuć i postaw
 rozpoczynanie, podtrzymywanie i kończenie rozmowy
 stosowanie zwrotów grzecznościowych w różnych sytuacjach i formach wypowiedzi
 relacjonowanie i streszczenie zdarzeń
 opisywanie procesów np. instrukcja wykonania danego przedmiotu
 wyrażanie zdarzeń w czasie teraźniejszym, przeszłym i przyszłym
 odczytywanie różnych tekstów użytecznych np. instrukcji użycia farby
 przedstawianie siebie
 określanie i porównywanie cech przedmiotów, substancji i pojęć
 określanie i porównywanie cech osób ( wygląd, cechy charakteru, usposobienie)
 określanie stosunków interpersonalnych i pokrewieństwa
 określanie stosunków ilościowych.
3.2 Słownictwo w zakresie języka angielskiego:
 Podstawowe rzeczowniki wyrażające przedmioty codziennego użytku w klasie
(kartka, ołówek, stół itd.)
 Podstawowe rzeczowniki wyrażające przedmioty codziennego użytku podczas
wykonywania prostych prac plastycznych (pędzel, farby itd.)
 Specjalistyczne rzeczowniki wyrażające przedmioty potrzebne do wykonania
określonych technik rękodzielniczych (igła do filcowania, czesanka, papier ścierny
itd.)
 Podstawowe czasowniki opisujące czynności w klasie (usiąść, wstać, podać, poprosić
itd.)
 Podstawowe czasowniki wyrażające wykonywane czynności podczas wykonywania
prostych prac plastycznych (wyciąć, zagiąć itd.)
 Specjalistyczne
czasowniki
wyrażające
wykonywane
czynności
podczas
wykonywania określonych technik określonych technik rękodzielniczych (nakłuć,
filcować, nałożyć medium)
3.3 Gramatyka w zakresie języka angielskiego:
 rzeczowniki policzalne i niepoliczalne
 czasowniki modalne
 przyimki
 stopniowanie przymiotników
 okoliczniki czasu
 wyrażanie zamiaru konstrukcją: to be going to do sth
 czasowniki z dopełnieniem bliższym i dalszym
 wyrażanie przyszłości za pomocą czasu Present Continuous
 czasy: Simple Present, Present Continuous, Simple Past, Present Perfect, Past
Continuous, Future Simple
 konstrukcja: would like to ..., used to + bezokolicznik
 rzeczowniki policzalne i niepoliczalne
 przyimki
 zdania z zaimkami pytającymi
 teoria w zakresie rękodzielnictwa:
3.4 Teoria w zakresie rękodzielnictwa:
 scrapbooking – przedstawienie techniki, style w scrapbookingu, rodzaje papieru,
rodzaje klejów, rodzaje ozdób, tuszy, stempli
 filcowanie na mokro – przedstawienie techniki, wytłumaczenie na czym polega proces
filcowania, co jest potrzebne i dlaczego
 filcowanie na sucho – przedstawienie techniki, wytłumaczenie na czym polega proces
filcowania, co jest potrzebne i dlaczego
 szycie ręczne – przedstawienie ściegów szycia ręcznego, różnych rodzajów nici, igieł i
materiałów, szablonów
 decoupage – przedstawienie techniki, wytłumaczenie na czym polega decoupage, co
jest potrzebne i dlaczego
 tworzenie biżuterii – przedstawienie niezbędnych półproduktów takich jak: bigle,
zapięcia, szpilki, drut, przedstawienie minerałów i koralików drewnianych,
plastikowych, filcowych itp., przedstawienie technik wykonania poszczególnych
przedmiotów, takich jak zakręcanie „loopa”, użycie kulki zaciskowej na żyłce
jubilerskiej itp., przedstawienie niezbędnych akcesoriów takich jak szczypce bociany,
kleszcze, cążki itp.
 mixed media art z elementami alterowania przedmiotów codziennego użytku –
przestawienie idei alterowania, połączonej z ideą recyklingu, przedstawienie różnych
technik alterowania oraz potencjalnych mediów, przedstawienie idei prowadzenia
artżurnala, przedstawienie idei tworzenie Artist Trade Cards (ATC)
3.5 Techniki i zadania w zakresie rękodzielnictwa:
 scrapbooking – wykonanie kartki okolicznościowej, karnetu, zakładki do ksiązki,
notesu ze zbindowanym grzbietem, wykonanie layoutu ze zdjęciem według mapki
oraz według koncepcji własnej
 filcowanie na mokro – wykonanie podstawki pod kubek oraz etui na telefon
komórkowy / okulary
 filcowanie na sucho – wykonanie form płaskich, kulek oraz figur przestrzennych
(zwierzęta, owoce itp.)
 szycie ręczne – wykonanie płaskich zawieszek z filcu oraz figur przestrzennych (np.
pierniczki na choinkę), broszek itp.
 decoupage – ozdobienie serca drewnianego metodą decoupage, ozdobienie większych
i bardziej skomplikowanych przymiotów drewnianych (np. szkatułka)
 tworzenie biżuterii – tworzenie kolczyków, bransoletek, wisiorów z wykorzystaniem
elementów wykonanych własnoręcznie (np. ufilcowanych kulek, zdekupażowanych
elementów drewnianych, koralików wykonanych z paieru) oraz gotowych, kupionych
w sklepie
 mixed media art z elementami alterowania przedmiotów codziennego użytku –
wykonanie świecznika z małego słoika, wykonanie ozdobnego pudełka na prezenty z
pudełka po produktach spożywczych (np. po herbacie), zalterowanie starego
terminarza w celu prowadzenia artżurnala, wykonanie wymiany ATC w grupie,
wykonanie koralików z papieru, wykonanie obrazka z guzików z ramką z kartonu.
4. Materiały do nauczania
a) Materiały potrzebne do realizacji punktów 3.1 – 3.4 niniejszego programu:
 wydrukowane kursy instruktażowe w języku angielskim, powielone dla
każdego uczestnika zajęć / wyświetlone dokumenty na białej tablicy za
pomocą rzutnika w razie trudności z drukowaniem w kolorze
 filmy instruktażowe online ( np.
http://www.youtube.com/watch?v=XnTWQ77g1Y4&feature=related)
 baza stron blogów prezentujących dane techniki online (patrz załączniki)
 karty pracy ułatwiające wprowadzenie słownictwa (np. gra w bingo stworzona
przez nauczyciela z zasobów strony www
 http://thebingomaker.com/index.php/bingo-card-templates.html i innych stron)
(patrz przykładowe karty pracy)
 wydrukowane materiały z teoretycznymi informacjami o technikach (np. o
ATC: http://www.squidoo.com/making_aceos#module2790301,
http://www.squidoo.com/artist-cards lub zalterowanej książce
http://www.sacredartimages.com/tutorial-altered-books.html)
 plansze utrwalające słownictwo (przygotowanie przez nauczyciela w oparciu
o Internet)
b) Materiały potrzebne do wykonania zadań przewidzianych w punkcie 3.5
 scrapbooking – papier do scrapbookingu, klej do scrapbookingu, nożyczki,
ołówek, ozdoby, ćwieki, bindownica, grzbiety do bindowania, tusze, stemple,
dziurkacze ozdobne, tekstylne materiały ozdobne, medium do spękań, medium
nabłyszczające, elementy z kartonu do samodzielnego ozdabiania itp
 filcowanie na mokro – czesanka, folia bąbelkowa, środek ułatwiający
filcowanie, butelki z odpowiednim otworem do polewania czesanki, mata
bambusowa
 filcowanie na sucho – czesanka, igły do filcowania, gąbka
 szycie ręczne – nici, igły, kordonek, igła do kordonka, tkaniny, filc w arkuszu
grubości 1mm, wstążki, drobne koraliki, bezpieczne agrafki do broszek itp.
 decoupage – drewniane elementy w kształcie serca (jeden dla każdego
uczestnika zajęć), farba akrylowa jasna, papier lub serwetki do decoupage’u,
akryl bezbarwny, pędzle, papier ścierny, farba akrylowa w dowolnym kolorze,
gąbka, medui do spękań, klej do decoupage’u itp.
 tworzenie biżuterii – półprodukty: drut, rzemień, zapięcia, bigle, szpilki, żyłka
jubilerska, kulki zaciskowe, przekładki, koraliki z minerałów, filcu, drewna,
zdekupażowanego drewna, z masy fimo; akcesoria: szczypce bociany,
kleszcze, cążki itp.
 mixed media art z elementami alterowania przedmiotów codziennego użytku –
pudełka tekturowe, plastikowe, puszki blaszane, słoiczki, stare książki,
terminarze, papier ozdobny, kolorowe magazyny, guziki, papier do
scrapbookingu, ścinki tkanin, wstążki, guziki, koronka, gaza, stemple, tusze,
farby, medium do spękań, preparat glosy accents, klej, nożyczki, bezbarwny
akryl, pisaki, wykałaczki, styropian itp.
Należy w tym miejscu zaznaczyć, że materiały są dość drogie i jeżeli uczestnicy kursu nie
będą w stanie za nie zapłacić, nauczyciel będzie musiał szukać innych źródeł finansowania.
5. Formy pracy z uczniem
Program zakłada zajęcia warsztatowe, a więc na początku każdych zajęć uczestnicy spotykają
się z częścią wprowadzającą słownictwo specjalistyczne w językach polskim i angielskim, z
instruktażem (w formie pisanej lub filmowej) w języku angielskim, a następnie przystępują do
wykonania zadania. Aby zapewnić odpowiednią dynamikę zajęć sugeruje się połączyć zajęcia
w dwugodzinne bloki, aby nie tracić czasu na rozkładanie potrzebnych materiałów i
ewentualne ponowne oglądanie instruktażu.
Część dotyczącą słownictwa uczniowie wykonują indywidualnie lub parach / grupach, część
rękodzielniczą już indywidualnie, ale prowadzący powinien kłaść nacisk na takie
umiejętności uczniów jak: radzenie się innych uczestników zajęć, chęć skorzystania z czyjejś
pomocy, chęć pomocy kolegom / koleżankom.
W tym miejscu należy zaznaczyć, że instruktaż może być odebrany dosłownie, ale może
również być inspiracją do wykonania innej rzeczy – wszystko zależy od wyobraźni naszych
uczniów i ich możliwości manualnych, od swobody, z jaką uczestniczą w zajęciach i od
stopnia akceptacji ich osoby oraz pomysłów przez prowadzącego.
6. Zalecenia metodyczne
6.1 Kształcenie czytania ze zrozumieniem
Czytanie ze zrozumieniem jest sztuką, nierzadko niedościgłą w języku ojczystym, tym
bardziej więc trudną w języku obcym. Najczęściej właśnie z powodu tej trudności bierze się
niechęć dzieci i młodzieży do czytania w ogóle. Jednak nikt nie rodzi się czytelnikiem, lecz
staje się dopiero w toku wychowania przez dostarczenie pozytywnych bodźców. Wobec tego
dobrym posunięciem będzie rozpoczęcie wdrażania do czytelnictwa od tekstów budzących
zainteresowanie. Pierwszym odruchem będzie chęć zgłębienia treści, bez względu na język i
należy tę skłonność skwapliwie wykorzystać. Doskonałe w tym względzie będą właśnie
teksty traktujące o rękodziele, kursy instruktażowe. Rzeczywista potrzeba czytania w języku
angielskim pojawi się też przy korzystaniu z Internetu, podczas przeglądania witryn.
Sposoby czytania zależą od założonych celów. Jeśli chcemy znaleźć konkretną informację
preferujemy przegląd teksu (scanning), czyli szybkie przebiegnięcie wzrokiem w
poszukiwaniu żądanej treści. Pozwala to wyselekcjonować istotne fragmenty a pominąć inne.
Będzie to przydatne w pierwszej fazie próby zrozumienia tutoriala.
Kolejną techniką jest czytanie szczegółowe. Uczniowie będą wykorzystywać ją bezpośrednio
po technice scanningu. Jeśli mają problemy ze zrozumieniem instruktażu można pomóc im,
wykorzystując następujące ćwiczenia:
 odpowiadanie na bardziej drobiazgowe pytania
 dopasowanie zdania, zwrotu czy fragmentu do ilustracji
 dopasowanie informacji do tekstu
Rozwijanie umiejętności czytania umożliwi uczniom korzystanie z anglojęzycznych zasobów
Internetu czy docelowo literatury anglojęzycznej – o ileż bogatszej w tematyce rękodzieła niż
polskojęzyczna.
6.2 Kształcenie słuchania ze zrozumieniem
Ponieważ wybrane filmy instruktażowe nagrane są przez native speaker’ów języka
angielskiego, uczniowie otrzymują solidna dawkę „Real Englsih”, czyli tego, co w nauce
przydaje się najbardziej. Należy zadbać o to, aby w każdym filmie lektorem był native
speaker.
Rozwijanie umiejętności słuchania ze zrozumieniem pomoże uczniom korzystać z innych
filmów instruktażowych we własnym zakresie, a także okaże się przydatne na lekcjach języka
angielskiego.
6.3 Kształcenie sprawności mówienia
Sprawność mówienia jest nieodzownym aspektem nauki języka obcego. Zastosowanie
różnorodnych metod pracy umożliwi coraz sprawniejsze posługiwanie się językiem.
Podstawą jest uświadomienie uczniom, że ważniejsze w tym względzie jest przekazanie
komunikatu niż poprawność gramatyczna. Przede wszystkim sytuacje lekcyjne powinny w
sposób naturalny inicjować komunikację. Taką okazję dają
zajęcia, podczas których
uczniowie musza poprosić innych o podanie czegoś, pomoc w dobraniu koloru itp.
6.4 Nauczanie technik rękodzielnictwa.
Należy zwrócić uwagę, iż nauczyciel prowadzący zajęcia nie może stykać się z daną techniką
po raz pierwszy podczas zajęć. Musi on mieć opanowane przynajmniej podstawy danej
techniki, aby być dobrym mentor i autorytetem w danej dziedzinie. Uczniowie zadają
dziesiątki pytań, na które, jeśli nie będzie umiał odpowiedzieć, powinien umieć znaleźć
odpowiedź w odpowiedniej literaturze fachowej lub w Internecie.
6.5 Nauka z wykorzystaniem technik multimedialnych
Internet stwarza sposobność wykorzystania znajomości języka do osiągania własnych
celów, stąd jest istotnym elementem motywującym do nauki. Przez Internet uczeń może
kontaktować się z zagranicznym rówieśnikiem, prowadzić z nim korespondencję oraz
wyszukiwać wskazanych materiałów czytelniczych / instruktażowych. Jak już wspomniano,
wyposażenie Sali w sprzęt multimedialny jest w tym przypadku nieodzowne.
7. Zakładane osiągnięcia uczniów
Zakłada się, że uczniowie poszerzą swoje słownictwo, nabędą umiejętności czytania
instruktażu ze zrozumieniem, naucza się komunikować ze sobą w prosty sposób oraz że ich
zrozumienie tekstu mówionego będzie na tyle szerokie, że pozwoli im zrozumieć inne
instruktaże poza pracownią.
Należy jednak podkreślić, że zajęcia mają przede wszystkim na celu rozwijanie kreatywności
wśród uczniów, nie zaś samo uczenie się języka lub techniki.
8. Ewaluacja programu
Co najmniej raz w roku przeprowadzona zostanie ankieta skierowana do uczniów określająca
które zagadnienia oaz metody pracy były: łatwe, trudne, interesujące, oraz jaki był przyrost
wiedzy uczniów. Informacja zwrotna w formie ustnej następować będzie na bieżąco na
każdych zajęciach.