Fragment - AlmaPress

Co kryje amortyzator?
Zewnętrzna sprężyna może załatwić podstawową
sprawę nurkowania i odbicia, i podobnie jak sprężyna
w przednich widelcach, może być progresywna
albo Multi-rate, co oznacza, że sztywnieje podczas
sprężania. Podobnie jak w przednim zawieszeniu,
sprężyny progresywne są lepszym rozwiązaniem niż
Multi-rate, które są po prostu dwiema sprężynami
o różnej twardości.
W wielu motocyklach z jednym amortyzatorem
(monoshock) i systemem dźwigni łączących
amortyzator z wahaczem i ramą można użyć tańszej
w produkcji sprężyny o stałej twardości. Wszystkie te
metody służą spowolnieniu zbyt szybkiego wznoszenia
się po zetknięciu z dużymi nierównościami, przy
równoczesnym dostosowaniu sprężyny do radzenia
sobie z bardziej umiarkowanymi nierównościami.
Sprężyna znajduje się na zewnątrz amortyzatora, zwykle wypełnionego olejem, który kontroluje prędkość
dobicia i odbicia. Olej przechodzi przez podkładki
z kalibrowanymi otworami, które ograniczają jego
przepływ.
Regulacja amortyzatorów
Tylne
zawieszenie
Tak jak przednie widelce, tylny amortyzator (lub amortyzatory
w motocyklach z podwójnymi amortyzatorami) ma dużo
pracy. Musi optymalizować kontakt opony z drogą na
prostej i podczas skrętów, wygładzać jazdę po nierównych
nawierzchniach i dawać kierowcy informację o tym, co
dzieje się z tylną oponą. Tylne zawieszenie służy ponadto
do przenoszenia na drogę jak największej mocy bez
buksowania koła lub nadmiernego sprężania i rozprężania.
Jeśli twój motocykl nie ma tylnego zawieszenia i sensownej
mocy, tylne koło spędzi tyle samo czasu nad podłożem, co
w kontakcie z nim.
108
Tanie amortyzatory, takie jakie można spotkać
w maszynach niedrogich i większości mniejszych,
bazują na sztywnych sprężynach i podstawowym
tłumieniu. Amortyzatory bardziej wyrafinowane łączą
lepsze sprężyny Multi-rate z regulatorami tłumienia,
co daje lepsze rezultaty. W wielu wykorzystywany jest
sprężony gaz, który utrzymuje olej pod ciśnieniem
i zapobiega powstawaniu w nim bąbli utrudniających
tłumienie, kiedy amortyzator pracuje ciężko i szybko.
Oprócz regulatorów tłumienia i odbicia niektóre
amortyzatory z górnej półki mają dodatkowe regulatory
tłumienia przy dużych prędkościach, które dodatkowo
wspomagają tył w starciu z wyjątkowo groźnymi
nierównościami. Niektóre mają również regulatory
wysokości jazdy, które unoszą tył motocykla i ułatwiają
prowadzenie. Regulacja wstępnego naprężenia
sprężyny tylnego amortyzatora ma zwykle postać
stopniowanego kołnierza lub gwintowanych pierścieni
na obudowie amortyzatora. Zwiększanie naprężenia
zmniejsza osiadanie i tył motocykla jest ustawiony
nieco wyżej. W niektórych amortyzatorach, dla
ułatwienia regulacji, montowane są regulatory zdalne.
Regulatory odbicia są zazwyczaj umieszczone na dole
amortyzatorów, natomiast regulatory dobicia na górze,
czasami na regulatorze zdalnym.
Niektóre amortyzatory nie mają regulacji, ale często
można do nich dopasować sprężyny o innej twardości,
zmienić zawory lub zastosować w nich inny typ oleju
i w ten sposób zmodyfikować jego pracę. Wiele
specjalistycznych warsztatów oferuje tego typu usługi.
Większość amortyzatorów w motocyklach
produkowanych masowo jest konstruowanych jak
najtaniej, ale podobnie jak w przypadku przednich
widelców, wiele z nich jest doskonałej jakości.
Większe wymagania mogą mieć tylko zawodnicy
startujący w wyścigach i maniacy torów. Wymiana
zaworów i sprężyn to najtańsza metoda dopasowania
standardowego wyposażenia do swoich potrzeb.
Rynek akcesoriów jest ogromny i wszyscy, którzy chcą
coś zmienić albo mają większe wymagania, mogą
kupić amortyzatory, które często są lepsze i tańsze
od oryginalnych. Umiejscowienie amortyzatorów,
szczególnie w motocyklu, oznacza, że będą
pokryte błotem i wodą narzucaną przez tylne koło.
Zamontowanie osłony ochroni amortyzator przed
najgorszymi zanieczyszczeniami. Niestety osłona
potrafi bardzo się nagrzać, bo oprócz tego, że grzeje
ją ciepło wytwarzane podczas jazdy przez amortyzator,
to znajduje się tuż obok silnika i z dala od strumienia
powietrza, który mógłby ją ochłodzić. Z tego powodu
układy amortyzacyjne z upływem lat są coraz
bardziej dopracowane, zwłaszcza te z najwyższej
półki. W niektórych środek tłumiący znajduje się
w zbiorniczku umieszczonym oddzielnie lub z tyłu
amortyzatora.
Tłumienie dobicia.
Tak jak w przednim
zawieszeniu, olej tłumi
prędkość opadania.
W większych motocyklach
prawie zawsze jest to gaz
wspomagający hydraulikę
oleju.
Wstępne naprężenie.
Ten konkretny amortyzator
nie ma oddzielnego
regulatora wstępnego
napięcia sprężyny. Do
regulacji prawie na pewno
potrzebny będzie klucz
pazurkowy.
Tłumienie odbicia. Ten
amortyzator ma regulator
śrubowy do regulacji
odbicia, aby ograniczyć
prędkość, z jaką
amortyzator się rozpręża.
W innych stosuje się
pokrętła radełkowane.
109