MOGIŁY NA TERENIE GMINY SŁOMNIKI

MOGIŁY NA TERENIE GMINY SŁOMNIKI
MOGIŁA POWSTAŃCÓW STYCZNIOWYCH W PRANDOCINIE
Mogiła znajduje się na łące, za Zespołem Szkół w Prandocinie. Nagrobek wykonany jest z
lastrykowej płyty, na której znajduje się krzyż oraz inskrypcja: „POLEGŁYM
ŻOŁNIERZOM”. Za nagrobkiem stoją trzy metalowe krzyże, do których przytwierdzono
tablice z wizerunkiem godła państwowego. Mogiła otoczona jest metalowym ogrodzeniem.
Spoczywają tu powstańcy styczniowi.
GRÓB KSIĘDZA ROMUALDA WIADROWSKIEGO
Znajduje się na cmentarzu w Prandocinie po lewej stronie alei głównej prowadzącej od strony
cmentarza do kościoła, w pobliżu dzwonnicy. Pomnik nagrobny wykonany jest z czerwonego
piaskowca. Obok krzyża z prawej strony inskrypcja: „D.O.M. KS. ROMULAD
WIADROWSKI UR. 7.II.1845 ZM. 7.VIII.1937. DŁUGOLETNI PROBOSZCZ I DZIEKAN
PARAFII PRANDOCIN OD 1894-1937. KANONIK H. KIELECKI. UFUNDOWALI: KS.
PROBOSZCZ WŁ. SUFAJDA I WDZIĘCZNI PARAFIANIE PRANDOCCY”.
Ksiądz R. Wiadrowski jako 18-letni chłopak zaciągnął się do powstania styczniowego. W
1914 roku udzielił pomocy i błogosławieństwa patrolowi Beliny, który w drodze
powrotnej do Krakowa zawitał do Prandocina.
MOGIŁY PRZY DRODZE DO PRANDOCINA IŁY
Ten jar, którym obecnie biegnie piękna asfaltowa droga to tzw. Mogiłki. Na wysokim lewym
zboczu wąwozu znajdują się dwie mogiły, widoczne z dala dzięki krzyżom. Jeden z nich,
niższy, jest betonowy. Drugi, stary, nieco wyższy, drewniany i mocno już zniszczony. W
mogiłach leżą powstańcy styczniowi. Przez jar prowadziły powstańcze szlaki w kierunku na
Goszczę, Miechów i Sosnówkę.
GRÓB POWSTAŃCÓW STYCZNIOWYCH I ŻOŁNIERZY POLEGŁYCH W
CZASIE I WOJNY ŚWIATOWEJ
Nagrobek znajduje się na cmentarzu w Słomnikach. Na płycie nagrobnej jest umieszczony
niewielki, metalowy krzyż z napisem: „POLEGŁYM ŻOŁNIERZOM”. Pochowano tu
powstańców styczniowych poległych w bitwie pod Miechowem 17 lutego 1863 roku
oraz żołnierzy walczących podczas I wojny światowej. Nazwiska pochowanych osób nie
są znane.
GRÓB OFIAR WRZEŚNIA 1939 ROKU W SŁOMNIKACH
To zbiorowa mogiła z lastrykowym nagrobkiem. Na mniejszej płycie umieszczona jest tablica
pamiątkowa z informacja o pochowanych. Spoczywają tu trzy osoby, które zginęły we
wrześniu 1939roku, w dniu wkroczenia hitlerowców do Słomnik: Władysław
Kołodziejczyk (27.09.1885-6,09.1939), Adam Rożak (15.01.1908-6.09.1939) i Nieznana
Kobieta (?-6.09.1939).
GRÓB PARTYZANTÓW AK NA CMENTARZU W SŁOMNIKACH
Na słomnickim
cmentarzu spoczywają
partyzanci
Armii
Krajowej, Oficerowie
Pożarniczego Ruchu Oporu: Stanisław Magierowski ps. Lotnik, podporucznik Tadeusz
Baran z Nowego Targu, kapitan pożarnictwa Eugeniusz Goławski z Krakowa,
porucznik pożarnictwa Edward Guniewicz z Myślenic, porucznik pożarnictwa Michał
Szaroma z Jasła. Zostali oni rozstrzelani w Słomnikach w dniu 10 grudnia 1943 roku.
Obecny pomnik został odsłonięty 3 maja 2008 roku dzięki między innymi staraniom Mariana
Węgrzynowicza oraz pomocy władz naszego miasta.
POMNIK OFIAR FASZYZMU NA RYNKU W SŁOMNIKACH
Pomnik ma kształt obelisku ku czci mieszkańców Słomnik, poległych w czasie II wojny
światowej i pomordowanych przez okupanta hitlerowskiego w latach 1939-1945.
Inskrypcja jest podpisana: „SPOŁECZEŃSTWO SŁOMNIK”.
TABLICA PAMIĄTKOWA PRZY UL. KOŚCIUSZKI
Napis na tablicy wymienia nazwiska słomniczan poległych w walkach z bolszewikami:
KLANOWSKI WŁADYSŁAW, AJZENSTAIN FISZEL pod Kijowem, NOWACZEK
TEOFIL pod Kijowem, NOWICKI ANDRZEJ pod Lwowem, WIERUSZEWSKI
STANISŁAW pod Lwowem, KANTOROWICZ JAN pod Hołowszczyzną”.
ZBIOROWA MOGIŁA ŻOŁNIERZY ARMII CZERWONEJ
Mogiła, znajdująca się na
cmentarzu w
Słomnikach wykonana jest
z
dwóch
płyt lastrykowych. Na mniejszej widnieje napis: ”POLEGŁYM ŻOŁNIERZOM”. Spoczywa
tu 10 żołnierzy Armii Czerwonej poległych w styczniu 1945 roku.
CMENTARZ ŻYDOWSKI W SŁOMNIKACH
Kirkut w Słomnikach założono w 1898 roku, na wschód od miasta, na działce przy
polnej drodze stanowiącej przedłużenie ul. Niecałej, przecznicy ul. Krakowskiej, po
przeciwnej stronie bóżnicy Wskutek zniszczeń do dziś na cmentarzu nie zachowały się
oryginalne nagrobki. W 1998 roku, dzięki współpracy Związku Żydów Słomniczan w
Izraelu, Fundacji Rodziny Nissenbaumów oraz Urzędu Miejskiego w Słomnikach, cmentarz
został uporządkowany i ogrodzony. W centralnej części nekropolii ustawiono cztery
pomniki z czarnego marmuru w kształcie wydłużonych macew, upamiętniające ofiary
Holocaustu, które ufundował Związek Żydów Słomniczan. Na pomnikach wyryto
nazwiska 230 rodów żydowskich, które mieszkały w Słomnikach przed wojną. Na
pierwszym z nich znajduje się polsko– hebrajski napis: „Bł. P. rodów Żydów w Słomnikach
ofiar ludobójczej okupacji niemieckiej 1942 – 1945 dwu tysięcy dzieci kobiet i mężczyzn
zgładzonych w Słomnikach, w obozie śmierci w Bełżcu i w męczeńskich obozach
koncentracyjnych. „Oby dusze ich żyły pośród żywych”. Na innym pomniku - potężnym
bloku skalnym, stojącym przy ogrodzeniu, prawdopodobnie w miejscu zbiorowej
mogiły- umieszczono tablicę z napisem o treści: "Pamięci Żydów wymordowanych przez
hitlerowców w sierpniu 1942 r.".
MOGIŁA POMORDOWANYCH POLAKÓW I ŻYDÓW W LESIE PRZY WESOŁEJ
We wsi Domiarki na trasie Kraków – Słomniki, w lesie przy Wesołej, w okolicach
miejsca, w którym w listopadzie 1942 hitlerowcy rozstrzelali Żydów ze Słomnik,
znajduje się pomnik pamięci pomordowanych Polaków i Żydów w latach 1939– 1945.
Prowadzi do niego leśna droga odchodząca od głównej szosy za barem „Cichy Gaik”. Pomnik
to zwykły nagrobek, typowy dla nowoczesnych chrześcijańskich cmentarzy, szukać trzeba go
parę metrów od drogi, wśród drzew, tuż przed leśną ścieżką zamkniętym szlabanem Mogiła
jest wykonana z płyty lastrykowej, na której umieszczono stelę granitową z inskrypcją:
"PAMIĘCI POMORDOWANYCH POLAKÓW I ŻYDÓW W LATACH 1939-1945".
Pochowano tu nieznanego żołnierza oraz dwie osoby cywilne zamordowane przez
hitlerowców.
SYMBOLICZNY NAGROBEK PAMIĘCI CZTERDZIESTU ROZSTRZELANYCH 27
MAJA 1944
Znajduje się w Krakowie przy ul. Lubicz 27, róg ul. Botanicznej. Został wykonany przez
Jerzego Napieracza i odsłonięty w 1994r.
posiada dwie inskrypcje. Na pierwszej pod
znakiem Polski Walczącej napis: „MIEJSCE UŚWIĘCONE MĘCZEŃSKĄ KRWIĄ 40
POLAKÓW ROZSTRZELANYCH PRZEZ OKUPANTA HITLEROWSKIEGO 27 MAJA
1944R. CZEŚĆ ICH PAMIĘCI.” Druga inskrypcja wpisana jest w krzyż harcerski: „DNIA
27 MAJA 1944 R. NIEMCY ROZSTRZELALI
NA TYM MIEJSCU 40 POLAKÓW.
CZEŚĆ ICH PAMIĘCI. FUNDACJA XI DRUŻ. HARC.” W dniu 27 maja 1944 pod murem,
na zabudowanej obecnie parceli Niemcy dokonali publicznej egzekucji przez rozstrzelanie
czterdziestu Polaków, więźniów przywiezionych z ul. Montelupich, w odwecie za
zastrzelenie na ul. Lubicz dwóch niemieckich policjantów (Schönwalda i Hoffa), którzy w
dniu 26 maja usiłowali zatrzymać żołnierzy krakowskiego Kedywu AK działających w akcji
mającej na celu odbicie płk. Józefa Spychalskiego „Lutego”. Więźniowie mieli związane
drutem ręce i zagipsowane usta. Ciała ofiar wywieziono w nieznane miejsce. Nazwiska
ofiar figurują na „afiszu śmierci” z dn. 28 maja 1944. Wśród 40 nazwisk rozstrzelanych
jest także Ryszard Tochowicz ze Słomnik.
TABLICA UPAMIĘTNIAJĄCA OFIARY EGZEKUCJI
Ul. Lubicz 29, ściana w podcieniu biurowca. Inskrypcja: pod harcerska lilijką napis:
„PATRIOTOM
ŻOŁNIERZOM ARMII KRAJOWEJ HARCERZOM SZARYCH
SZEREGÓW WYMIENIONYM W HITLEROWSKICH AFISZACH ŚMIERCI
W
HOŁDZIE RODACY. 27 MAJA 1994”. Po obu stronach obwieszczenia o egzekucji i listy
ofiar, w tym Ryszarda Tochowicza ze Słomnik.