Ocena stopnia zagrożenia alkoholizmem wśród dzieci i młodzieży

Ocena stopnia zagrożenia alkoholizmem wśród dzieci i młodzieży

81
Sesja tematyczna XIII
Ocena stopnia zagrożenia alkoholizmem wśród dzieci i młodzieży
ze środowisk wielkomiejskich dotkniętych patologiami społecznymi
Assessment of alcoholism threat among children and teenagers from big-city
environments affected by social pathologies
Paweł Skoczylas1), Laura Gallas2), Włodzimierz Stelmach1)
1)
Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Katedra Medycyny Społecznej i Zapobiegawczej, Zakład Medycyny Społecznej
90-643 Łódź, ul. Żeligowskiego7/9
2)
Fundacja „Równe Szanse”, 90-531 Łódź, ul. Wólczańska 225
First contact with alcohol at very young age and drinking high-percentage
alcohol results in alcoholism much faster than in the case of adults. The
earlier the first contact with alcohol is and the bigger the amount of alcohol is
consumed before full physical and mental maturity is achieved, the bigger the
damages to the organism are and the faster it is to become addicted to
alcohol.
A child that uses alcohol seems mentally slow, is characterised by reduced
mental activity, intellectual fitness and impaired ability to concentrate.
Memory disorders, increased sensitivity and hyperactivity are common
symptoms. They are caused by direct action of ethanol on the central nervous
system, which blocks synthesis of proteins and ribonucleic acid.
Psychosocial consequences of using alcohol by children and teenagers are
also extremely dangerous. Alcohol destroys their psyche, curbs the
development of higher emotionality essential in the process of human
socialisation, releases verbal aggression and often violence.
Those people feel intensified anger correlated with depression. Often, it
prevents them from maintaining proper contacts with their peers. Current
interests disappear. Indifference towards oneself and relatives becomes
present. Due to the fact that their system of values was shaped incorrectly or
was not shaped at all - there are virtually no chances to reconstruct it. Based
on numerous research studies conducted in Poland, it is visible that young
alcoholics have much lower sense of life than non-alcoholics. More than half
of them express negative attitude towards life achievements and goals. They
consider their lives to be difficult and full of suffering. Researches conducted
worldwide show that the age of the first contact with alcohol varies and is
mostly connected with the sex. Majority of boys have contacts with alcohol in
primary school, while among girls the first contact comes later. The
coexistence of alcohol and drug abuse with smoking a large number of
cigarettes a day has been discovered too. According to the research
conducted by the Provincial Centre of Public Health in Lodz, approx. 10% of
teenagers in the age 16-18 drink alcohol every day. Data collected by the
Institute of Paediatrics at the Medical University of Lodz show that due to
alcoholic intoxication several hundreds of children are hospitalised every
year. Taking into consideration the fact that the proportion of health needs
disclosed to the real needs is 1:7, and according to other authors - 1:10, the
actual scale of the problem is several times bigger.
Analysis of expert literature reveals essential significance of alcohol drinking
patterns in a family, influence of divergence between expectations of children
and parental behaviour as well as lack of control over children. Children of
parents who misuse alcohol consume more alcohol statistically. Children
observe alcohol drinking patterns in their parents at very early age remarkably
often. The conclusion from the conducted research is clear - alcoholism
among children and teenagers leads to changes in their attitude, which
directly affects their entire life afterwards. Young people should realise that.
Key words: alcohol, alcoholism among children & teenagers
Pierwszy kontakt z alkoholem w coraz młodszym wieku oraz picie
wysokoprocentowych napojów alkoholowych prowadzi u dzieci i młodzieży do
uzależnienia alkoholowego w czasie kilkakrotnie krótszym niż u osób dorosłych. Im
wcześniej dochodzi do pierwszego kontaktu z alkoholem oraz im większe ilości
alkoholu są spożywane przed osiągnięciem pełnej dojrzałości fizycznej
i psychicznej, tym większe szkody zostaną spowodowane w organizmie i tym
szybciej dojdzie do uzależnienia od alkoholu. Alkoholizujące się dziecko sprawia
wrażenie ociężałego umysłowo, cechuje się obniżeniem aktywności psychicznej,
sprawności intelektualnej, upośledzeniem zdolności koncentracji. Często występują
u niego zaburzenia pamięci, wzmożona drażliwość i nadpobudliwość. Objawy te są
spowodowane bezpośrednim działaniem etanolu na komórki OUN, który hamuje
w nich syntezę białek i kwasu rybonukleinowego. Niezwykle groźne są także
psychospołeczne konsekwencje alkoholizowania się dzieci i młodzieży. Alkohol
pustoszy ich psychikę, hamuje rozwój uczuciowości wyższej, niezbędnej
w procesie socjalizacji człowieka, wyzwala agresję werbalną, często przemoc.
U osób tych stwierdza się większe nasilenie złości, skorelowanej z depresją.
Uniemożliwia to często utrzymywanie prawidłowych kontaktów z rówieśnikami.
Zanikają dotychczasowe zainteresowania. Pojawia się obojętność wobec siebie
i najbliższych. Ponieważ system wartościowania został ukształtowany
nieprawidłowo lub nie został wykształcony w ogóle – nie ma praktyczne szans
na jego rekonstrukcję. Z licznych badań przeprowadzonych w Polsce, wynika, iż
młodzi alkoholicy charakteryzują się znacznie niższym poziomem poczucia
sensu życia niż niealkoholicy. Ponad połowa z nich wyraża negatywną postawę
wobec osiągnięć i celów w życiu. Swoje życie uważają oni za nacechowane
cierpieniem i trudne. Z licznych badań, prowadzonych na całym świecie wynika,
iż wiek pierwszego kontaktu z alkoholem jest zróżnicowany i zależy przede
wszystkim od płci. Większość chłopców kontakt z alkoholem miała już w szkole
podstawowej, dla dziewcząt wiek ten jest późniejszy. Stwierdzono dodatkowo
współwystępowanie naużywania alkoholu, zażywania narkotyków i dużej liczby
wypalanych w ciągu dnia papierosów. Według badań przeprowadzonych przez
Wojewódzkie Centrum Zdrowia Publicznego w Łodzi, ok. 10% uczniów w wieku
16-18 lat codziennie spożywa alkohol. Z danych pochodzących z Katedry
Pediatrii U.M. w Łodzi, wynika, iż każdego roku w Łodzi, z powodu upojenia
alkoholowego hospitalizowanych jest kilkaset dzieci. Biorąc pod uwagę, iż
stosunek potrzeb zdrowotnych ujawnionych, do rzeczywistych kształtuje się jak
1:7, według innych autorów jak 1:10 – faktyczna skala problemu jest kilkakrotnie
większa. Analiza literatury fachowej ukazuje istotne znaczenie wzorców
spożywania napojów alkoholowych w rodzinie, wpływu rozbieżności pomiędzy
wymaganiami wobec dzieci, a zachowaniem rodziców oraz braku kontroli nad
dziećmi. Dzieci rodziców nadużywających alkohol, spożywają statystycznie
więcej alkoholu. Niezwykle często dzieci otrzymują wzorce spożywania alkoholu
od swoich rodziców już od pierwszych lat życia.
Wniosek z przeprowadzonych badań jest jednoznaczny – alkoholizm u dzieci
i młodzieży, prowadzi do zmian ich postaw, co bezpośrednio wpływa na całe ich
dalsze życie. Młodzi ludzie powinni zdawać sobie z tego sprawę.
Słowa kluczowe: alkohol, alkoholizm wśród dzieci i młodzieży
82
Środowisko człowieka a jego zdrowie
Ocena stopnia zagrożenia narkomanią wśród dzieci i młodzieży
ze środowisk wielkomiejskich dotkniętych patologiami społecznymi
Assessment of drug abuse threat among children and teenagers from big-city
environments affected by social pathologies
Paweł Skoczylas1), Laura Gallas2), Włodzimierz Stelmach1)
1)
Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Katedra Medycyny Społecznej i Zapobiegawczej, Zakład Medycyny Społecznej
90-643 Łódź, ul. Żeligowskiego7/9
2)
Fundacja „Równe Szanse”, 90-531 Łódź, ul. Wólczańska 225
Children start to experiment with drugs at very young age. It is obvious that
drugs are much more dangerous for children than for adult people - children get
addicted to drugs quicker, even after a few weeks of using, and in the case of for
example heroine - even quicker, almost instantly. Almost one forth of the people
who in their childhood or youth used drugs, return to the addiction in later life.
People who have never taken drugs have bigger chances not to get addicted.
Children and teenagers come across drugs in films, television programmes, and
even in song lyrics. Children in school age absorb more and more information.
The environment in which they grow up, their peers and friends are of extreme
importance for the behaviour of teenagers in this age.
Peer pressure can lead them to take risky actions, which they would have never
attempted otherwise. School period is also the time of making choices that
affect the entire life. Teenagers often take new social roles, come in contact with
the environment they did not know before, begin an independent life. Behaviour
of teenagers requires parental control. This problem is of extreme importance
nowadays. Children whose basic needs are not fulfilled by their families, such
as: the feeling of security, affiliation, ties with relatives - often reach for drugs.
Pathology present in a family can additionally deepen the problem. Children and
teenagers from dysfunctional families are exposed to stimuli which very often
exceed the abilities of their adjustment mechanisms. Such situations create the
feeling of low-esteem, hopelessness, helplessness, etc.
Reasons for frequently occurring drug abuse among children from socially
pathological families can be found in the following areas:
– lack of parental love in family home,
– lack of proper educational behaviour patters,
– social marginalisation of parents or guardians - lack of good examples,
– "biological and environmental burden" of children of teenagers.
Children and teenagers with an established system of values, instilled by their
parents, are more difficult to be influenced by peers and rarely reach for drugs.
And for that reason, it is so important to show a child how to behave in
situations of excessive pressure from other children. In preventive action, it is
extremely significant to develop interests and various ways of spending free
time.
Apart from parents, teachers also have a vital role to play. Their task is to stop
children from reaching for drugs. Broad development of a child and reduction of
adjustment difficulties are essential. Children and teenagers need to be taught to
take responsibility for their own actions; they should receive reliable knowledge
on narcotics and results of their use; healthy lifestyle needs to be promoted.
There is no universal method to prevent drug abuse. We have to remember that
children and teenagers have to be loved, feel needed, and have rights, not only
duties. We need to talk with them on various topics, also those difficult and
problematic ones; we need to dedicate a lot of time to them and teach them to
listen.
It is important to help children to form a clear system of values and teach them
to deal with situations when pressure is exerted on them.
Key words: drug addiction, drug abuse, drug addiction among children &
teenagers
Dzieci zaczynają eksperymentować z narkotykami w coraz młodszym wieku. Jest
oczywistym, iż narkotyki są znacznie bardziej niebezpieczne dla dzieci niż dla
osób dorosłych - dzieci szybciej uzależniają się od narkotyków, nawet po kilku
tygodniach przyjmowania, a np. od heroiny znacznie szybciej, bo niemal od razu.
Blisko jedna czwarta osób, które w dzieciństwie lub młodości używały
narkotyków, powraca do nałogu w późniejszym życiu. Osoby, które nigdy nie
używały narkotyków, mają większe szanse nie popaść w nałóg. Z narkotykami
dzieci i młodzież stykają się w filmach, programach telewizyjnych, a nawet
w tekstach piosenek. Dzieci w wieku szkolnym chłoną coraz więcej informacji.
Niezwykle istotne znaczenie dla ich zachowań w tym okresie ma środowisko,
w jakim przebywają i dorastają, koledzy i przyjaciele, z którymi się spotykają.
Presja rówieśników może skłonić je do ryzykownych zachowań, których same
nigdy by nie podjęły. Okres szkolny to także czas dokonywania skutkujących na
całe życie wyborów. Młodzież często podejmuje nowe role społeczne, styka się
z nieznanym dotychczas środowiskiem, zaczyna prowadzić samodzielne życie.
Zachowanie młodzieży w tym wieku wymaga kontroli ze strony rodziców.
Problem ten jest obecnie niezwykle aktualny. Dzieci, które nie znajdują
w rodzinach zaspokojenia swoich elementarnych potrzeb, takich jak: poczucie
bezpieczeństwa, afiliacji, więzi z bliskimi – często sięgają po narkotyki. Panująca
w rodzinie patologia dodatkowo pogłębia jeszcze problem. Dzieci i młodzież
z rodzin dysfunkcyjnych, narażone są na bodźce, przekraczające często
możliwości ich mechanizmów przystosowawczych. Dochodzi wówczas do
niskiej samooceny, poczucia beznadziejności, bezradności, etc.
Przyczyn częstego występowania narkomanii u dzieci z rodzin dotkniętych
patologiami społecznymi, można poszukiwać w następujących obszarach:
– niedostatku miłości rodzicielskiej w rodzinnym domu,
– braku odpowiednich postaw wychowawczych,
– marginalizacji społecznej rodziców lub opiekunów – braku przykładu do
naśladowania,
– „obciążeniu biologicznemu i środowiskowemu” dzieci i młodzieży.
Dzieci i młodzież posiadające ugruntowany system wartości, wpojony przez
rodziców, dużo trudniej poddają się wpływom rówieśników i znacznie rzadziej
sięgają po narkotyki. Dlatego tak ważne jest wskazanie dziecku, w jaki sposób
postępować w sytuacji nacisku ze strony kolegów. W profilaktyce uzależnień
niezwykle istotny jest rozwój zainteresowań, sposób spędzania wolnego czasu.
Oprócz rodziców, ważną rolę do spełnienia mają także nauczyciele. Ich zadaniem
jest powstrzymanie dzieci przed sięgnięciem po narkotyki. Istotny jest
wszechstronny rozwój dziecka, zmniejszanie trudności przystosowawczych.
Należy uczyć dzieci i młodzież odpowiedzialności za własne czyny, dostarczać
rzetelnej wiedzy o środkach odurzających i skutkach ich zażywania, promować
zdrowy styl życia. Nie ma uniwersalnego sposobu zapobiegania narkomanii.
Należy zadbać, aby dzieci i młodzież czuły się kochane, potrzebne, aby miały
swoje prawa, a nie tylko obowiązki. Rozmawiać z nimi na różne tematy, także
trudne i kłopotliwe, poświęcać im dużo czasu, nauczyć się ich słuchać. Należy
pomóc dzieciom wykształcić czytelny system wartości oraz nauczyć ich radzenia
sobie w sytuacjach presji ze strony kolegów.
Słowa kluczowe: narkomania, narkomania wśród dzieci i młodzieży
83
Problemy zdrowotne dzieci i młodzieży
Reklama środowiskiem dziecka – przegląd badań i danych
dotyczących wpływu reklamy na zdrowie dzieci
Advertisements as children’ environment and its influence on health
– research and data review
Zbigniew Kułaga, Katarzyna Barwicka
Zakład Zdrowia Publicznego, Instytut „Pomnik-Centrum Zdrowia Dziecka”, 04-730 Warszawa, Al. Dzieci Polskich 20
Health consequences of injuries and obesity are essential problems of public
health among children and adolescents in Poland. Injuries are leading cause
of mortality and morbidity among 5- to 18-year-old children. Overweight and
obesity of children and youth increase alarmingly over the recent years in
Poland. Overweight and obesity prevalence of Warsaw children population
reached level of 20%, and observed trends are unfavourable.
Marketers and media, in order to enhance attractiveness of marketing
announcements and increase their persuasive influence are using dynamic
action images, what is often linked with dangerous and hazardous behaviour.
This kind of advertisements are addressed to youth as consumers.
Lifestyle and environment are modifiable factors of normal weight. Economic
transformation during last twenty years in Poland results in significant
changes in both. Because of free market economy (its elements)
implementation, new threats appeared, which were unknown earlier. One of
them is food promotion leading to the excessive consumption. In the case of
the food, excessive consumption (in excess to physiological needs) is
harmful. In many studies conducted in countries of Europe, Northern
America, Australia and other regions, the influence of food promotion on
overconsumption and health consequences in the form of the overweight and
obesity was showed. Impact of television as the carrier of advertisements (of
food) is best evidenced.
In Poland, intensity of persuasive influence of advertisements is increasing.
Duration of TV watching, actually essential medium of advertisements, is
among polish children and youth very high, on average from 2,5 to 3 hours
daily. Broadcasted advertisements number is increasing and following this
food advertisements perception among children and youth, measured by
gross rating point (GRP) indicator. Advertising is ubiquitous, apart from
television commercials appear on such carriers as: billboards, posters, press,
radio, movie. Internet is also medium of advertising, which role is
significantly increasing at marketing communication directed at children and
youth. Marketing specialists are using advanced psychological and
educational techniques to get through to children as important category of
consumers. Promotion of products and brand names is strengthened by
sponsoring, advertainment, product placement and first of all by competitions
with awards for “the best” consumers.
Above activities resulted in years 2004-2006 in sale increase of sweets,
carbonated sweet drinks and snacks (all of them unhealthy food) of 10-34%
in volume.
Children, as the most sensitive group on persuasive, marketing need special
protection. For that purpose, appropriate regulations are necessary.
Key words: child, advertisement, obesity, hazardous behaviour
Zdrowotne skutki urazów i otyłość to zasadnicze problemy zdrowia
publicznego populacji wieku rozwojowego w Polsce. Urazy są wiodącą
przyczyną umieralności i chorobowości dzieci i młodzieży w wieku 5 do 18
lat. Nadwaga i otyłość dzieci i młodzieży rosną alarmująco w ostatnich latach
w Polsce. Występowanie nadwagi i otyłości populacji dzieci i młodzieży
warszawskiej osiągnęło poziom 20%, a rejestrowane trendy są niekorzystne –
zjawisko będzie dalej narastać.
Reklamodawcy i media, w celu zwiększenia atrakcyjności komunikatów
marketingowych i wzmocnienia ich perswazyjnego oddziaływania, opierają się
na obrazach z dynamicznie rozwijającą się akcją, co często jest związane
z zachowaniami niebezpiecznymi i ryzykownymi. Tego rodzaju reklamy są
często adresowane do młodzieży jako konsumentów.
Modyfikowalnymi czynnikami warunkującymi prawidłową masę ciała są styl
życia i środowisko życia. W związku z transformacją ustrojową ostatnich
dwudziestu lat w Polsce nastąpiły znaczące zmiany w środowisku i stylu
życia. W związku z wprowadzeniem gospodarki wolnorynkowej (jej
elementów) pojawiły się nowe, wcześniej nie znane zagrożenia. Jednym z nich
okazuje się promocja produktów żywnościowych prowadząca do nadmiernej
konsumpcji. Nadmierna konsumpcja (nie wynikająca z fizjologicznych
potrzeb), w przypadku żywności jest szkodliwa. W wielu badaniach
przeprowadzonych w krajach Europy, Ameryki Północnej, Australii i in.
wykazano wpływ promocji żywności na zwiększoną konsumpcję i skutki
zdrowotne w postaci nadwagi i otyłości. Najlepiej udokumentowane jest
oddziaływanie telewizji jako nośnika reklam (żywności).
W Polsce nasilenie perswazyjnego oddziaływania reklam zwiększa się.
Oglądalność telewizji, aktualnie podstawowego medium reklamy, jest wśród
dzieci i młodzieży polskiej wysoka i wynosi 2,5-3 godzin dziennie. Wzrasta
liczba emitowanych reklam, a za tym wzrasta percepcja reklam żywności
wśród dzieci i młodzieży, mierzona wskaźnikiem gross rating point (GRP).
Reklama jest wszechobecna, oprócz telewizji występuje na billboardach,
plakatach, w prasie, radiu, kinie. Internet jest medium, którego rola
w przekazywaniu komunikatów marketingowych kierowanych do dzieci
i młodzieży znacząco rośnie. Reklamodawcy posługują się zaawansowanymi
technikami psychologicznymi i pedagogicznymi w dotarciu do dzieci jako
ważnej kategorii konsumentów. Promocja produktów i marek żywności jest
wzmacniana przez sponsorowanie, reklamo-zabawa (advertainment),
lokowanie produktu (product placement) i przede wszystkim udział
w konkursach z nagrodami rzeczowymi dla ”wybijających się” konsumentów.
Działania te skutkowały w latach 2004-2006 wzrostem sprzedaży słodyczy,
słodzonych napojów gazowanych i przekąsek o 10-34%.
Dzieci i młodzież, jako najbardziej wrażliwa na perswazję marketingową grupa,
wymagają szczególnej ochrony. Niezbędne w tym celu są właściwe regulacje
prawne.
Słowa kluczowe: dziecko, reklama, otyłość, niebezpieczne zachowania
84
Środowisko człowieka a jego zdrowie
Ocena aktywności ruchowej nastolatków i ich rodziców
– badania ankietowe
Assessment of the physical activity of adolescents and their parents by questionnaire
Katarzyna Wajda1), Joanna M. Gutowska-Ślesik2), Grażyna Wajda3), Bolesław Samoliński2)
1)
Akademia Medyczna w Warszawie, II Wydział Lekarski, Studium Doktoranckie
Zakład Profilaktyki Zagrożeń Środowiskowych, Akademia Medyczna w Warszawie, 02-097 Warszawa, ul. Banacha 1A
3)
Konsultacyjna Poradnia Medycyny Szkolnej, SP ZOZ w Przeworsku
2)
Healthy behaviors like activity lifestyles and healthy nutrition should be start
from earliest school's years and to be continue during adults life. Family has
the important function in these behaviours formed. That's way should often
remember by the polish society about the main beneficial effects of physical
activity on health. Systematically taken physical activity is also a good method
of preventing many kinds of noncommunicable chronic diseases.
Aim: The aim of the study was to ascertain the level of physical activity of
adolescents and their parents and to identify their preferred forms of activity.
Materials, methods. The investigation was questionnaire completed by 206
people in spring, 2007. To the study enrolled 111 school children, including
50 female and 61 male pupils in the age of 16, and their parents, from
Podkarpackie Provinces.
Results. Prefered by adolescents and their parents forms of physical activity
with taking into consideration frequency exercising presented in the following
table.
Conclusions.
1. Teenagers often cultivate sport than their parents; the most popular activity
among adults are walking and ride on bicycle.
2. Results of research indicate unhealthy style of life. It has big influence for
level of health of all population.
Zachowania zdrowotne tj. aktywny styl życia i zdrowe odżywianie, powinny
być wypracowywane od najwcześniejszych lat szkolnych i być kontynuowane
podczas dorosłego życia. Ogromną rolę w ich kształtowaniu pełni rodzina.
Dlatego też należy często przypominać całemu społeczeństwu podstawowe
korzyści zdrowotne płynące z regularnego stosowania wysiłku fizycznego,
który jest niedocenianym narzędziem profilaktyki wielu przewlekłych chorób
niezakaźnych.
Celem pracy było określenie poziomu aktywności fizycznej nastolatków oraz
ich rodziców wraz z przedstawieniem preferowanych rodzajów tej aktywności.
Materiał i metody. Oceny dokonano w oparciu o ankietę przeprowadzoną
jednorazowo wiosną 2007 wśród 111 uczniów w wieku 16 lat (50 dziewcząt i
61 chłopców), oraz ich rodziców. Badana populacja pochodziła
z województwa podkarpackiego.
Wyniki. Preferowane przez nastolatków i ich rodziców rodzaje aktywności
ruchowej z uwzględnieniem częstotliwości wykonywania przedstawiono
w poniższej tabeli.
Wnioski.
1. Młodzież znacznie częściej uprawia wybrane formy aktywności ruchowej
niż ich rodzice; w grupie dorosłych do najpowszechniejszych form aktywności
ruchowej należą spacery i jazda na rowerze.
2. Rezultaty badań jednoznacznie wskazują na nieprawidłowy styl życia
rodziców, co z pewnością obniża poziom zdrowotny całego społeczeństwa.
Keywords: physical activity, questionnaire, adults, school children 16 years
old.
RODZAJE
AKTYWNOŚCI
RUCHOWEJ
FORMS OF PHYSICAL
ACTIVITY
Słowa kluczowe: aktywność fizyczna, ankieta, dorośli, dzieci 16 r.ż.
NASTOLATKI (%), N=111
ADOLESCENTS (%), N=111
1-3 godz./tydz
hours/week
RODZICE (%), N=95
PARENTS (%), N=95
4-6 godz./tydz
hours/week
> 7 godz/tydz
hours/week
1-3 godz./tydz
hours/week
4-6 godz./tydz
hours/week
> 7 godz/tydz
hours/week
PIŁKA NOŻNA/FOOTBALL
19
19
14
4
3
1
SIATKÓWKA/VOLLEYBALL
26
9
3
3
0
1
KOSZYKÓWKA/BASKETBALL
15
7
4
5
4
0
SIŁOWNIA/POWER STATION
12
4
8
9
4
3
AEROBIK/AEROBIC
10
7
2
4
2
0
PŁYWANIE/SWIMMING
26
14
8
13
5
2
BIEGANIE/JOGGING
22
17
6
11
5
2
SZYBKI MARSZ/FAST WALKING
19
17
4
16
4
2
ROWER/CYCLING
25
18
18
29
13
9
SPACERY/WALKING
28
13
16
31
13
6
INNE /OTHER
5
4
5
5
4
4
85
Problemy zdrowotne dzieci i młodzieży
Planowanie działań na rzecz prewencji urazów dzieci w Polsce.
Ocena prewencji urazów dzieci w Polsce
Child safety actions plan in Poland. Assessment of child injury prevention in Poland
Marta Malinowska-Cieślik
Instytut Zdrowia Publicznego Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum, 31-531 Kraków, ul. Grzegórzecka 20
Burden of child injury is a serious public health problem in Poland. Deaths
caused by injury is 29% of all deaths among children 0-19. Injury Caused
deaths of children represents over 108,000 potential years of life lost. Unacceptably high deaths rate is in males gender group. In unintentional injury
causes of children deaths road traffic accidents (RTA) take the greatest toll,
followed by drowning. Deaths caused by RTA in children 0-19 is 44% of all
deaths. Mortality rates in children 0-19 in 2005 caused by all injuries was
15,92, and caused by RTA was 6,83 per 100000. Home injuries significantly
contribute to children injury deaths. If the rate of injury deaths could be
reduced to Swedish level, 855 of children's lives could be saved.
European Project Child Safety Actions Plan coordinated by the Jagiellonian
University Medical College Institute of Public Health was broken down into
following mulit-disciplinary components of action planning:
1. Assessment of child injury prevention indicators: leadership, infrastructure and capacity.
2. Assessment of national policy and law indicators in child injury prevention
and safety promotion in Poland.
3. Elaboration and publication of Good Practice Guide to reduce child injuries, evidence-based actions for national action planning, and key factors
in successful implementation. Web-side of Country CSAP with translation
of Executive Summary of Child Safety Good Practices Guide, available online
4. Development of Child Injury Prevention and Safety Promotion Professionals Database to build the network. On-line available Polish Directory of researchers, policy makers, practitioners working in child injury prevention
and child safety in Poland.
5. Development of Proposal of National Action Plan with stated priorities of
national strategy in child injury prevention and child safety.
Results of the assessment of law in child injury prevention in Poland showed
that 56% was fulfilled of all analyzed indicators, assessed as exciting and
clearly stated laws in the above areas.
The analysis of legislation showed that law should be enforced in following
areas of child safety:
– In pedestrians safety: driver responsibility in crash involving a child pedestrian
– In bicyclists safety: use of bicycle helmet while cycling
– In water safety: barrier fencing for private and public pools
– In fall prevention: window guards or locks, banning of baby-walkers
– In poisoning prevention: resistant packaging of all medications, and
household cleaners
– In burn/scald prevention: smoke detectors in private dwellings, resistant
design of cigarettes lighters
– In choking/strangulation prevention: enhancing standards of specific
products as latex balloons, food with inedibles, design of blind cords
Results showed need of improvement in the area of child injury reduction and
prevention.Need to establish child injury registration system, to improve data
collection, to monitor and to disseminate the information.
2. Need of stronger leadership by the Ministry of Health, to establish intersectoral and interdisciplinary Working Group of Experts in child injury
prevention coordinated by the Ministry of Health.
Obciążenie urazami u dzieci jest poważnym problemem zdrowia publicznego
w Polsce. Zgony spowodowane przez urazy stanowią 29% wszystkich zgonów
dzieci w wieku 0-19 lat. Urazy stanowią 108,000 straconych potencjalnych lat
życia populacji w Polsce. Szczególnie wysoki współczynnik zgonów dotyczy
chłopców. Wypadki drogowe są pierwszą przyczyną, a utonięcia drugą
przyczyna zgonów dzieci z przyczyn zewnętrznych. Zgony z powodu wypadków
drogowych stanowią 44% wszystkich zgonów dzieci. Współczynnik zgonów
w roku 2005 wynosił 15,92, a spowodowanych wypadkami drogowymi 6,83 na
100000. Urazy spowodowane wypadkami w domu stanowią istotny udział
w zgonach szczególnie małych dzieci w wieku 0-4 lat. Jeżeli osiągnięto by
szwedzki współczynnik zgonów dzieci, to można by ocalić 855 polskich dzieci
rocznie.
Europejski Projekt Planowanie Działań na rzecz Bezpieczeństwa Dzieci
koordynowany przez Instytut Zdrowia Publicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego
Collegium Medicum zakładał następujące cele służące zaplanowaniu strategii:
1. Ocena infrastruktury, możliwości oraz przywództwa w zakresie realizacji
narodowego programu prewencji urazów dzieci w Polsce.
2. Ocena polityki rządu oraz obowiązującego prawa w zakresie prewencji
urazów dzieci w Polsce.
3. Opracowanie i opublikowanie przewodnika udowodnionych dobrych praktyk
w zakresie prewencji urazów dzieci, dostępnego on-line.
4. Opracowanie bazy danych profesjonalistów zajmujących się prewencją
urazów dzieci w Polsce: praktyków, polityków, badaczy dostępnej on-line.
5. Opracowanie propozycji narodowej strategii działania na rzecz prewencji
urazów dzieci w Polsce.
Przeprowadzona ocena pokazała, że w Polsce spełnionych jest 56%
analizowanych wskaźników prewencji urazów w wybranych obszarach.
Analiza obowiązującej legislacji oraz badanie sondażowe zidentyfikowało
następujące obszary wymagające wprowadzenia ulepszeń:
– Bezpieczeństwo pieszych: odpowiedzialność kierowcy w wypadku
z udziałem dziecka jako pieszego
– Bezpieczeństwo rowerzysty: obowiązek stosowania kasku u dzieci w czasie
jazdy na rowerze.
– Bezpieczeństwo w wodzie: obowiązek instalowania barier wokół basenów.
– Prewencja urazów: obowiązek instalowania blokad przy oknach.
– Prewencja zatruć: obowiązek instalowania zabezpieczeń przed otwarciem w
opakowaniach leków oraz artykułów chemii gospodarczej
– Prewencja oparzeń: obowiązek instalowania detektorów dymu w prywatnych
mieszkaniach
– Prewencja zadławień, uduszeń: poprawienie standardów bezpieczeństwa
produktów typu balony lateksowe, zakaz stosowania niejadalnych produktów
w artykułach spożywczych dla dzieci np. jajka niespodziankiPrzeprowadzone
oceny pozwoliły zidentyfikować poniższe potrzeby w celu zaplanowania
skutecznych działań na rzecz prewencji urazów dzieci w Polsce:Potrzeba
zbudowania systemu rejestracji i nadzoru nad urazami dzieci w Polsce.
2. Potrzeba silnego przywództwa i koordynacji działań ze strony Ministerstwa
Zdrowia, powołania interdyscyplinarnego i międzyresortowego zespołu ds.
prewencji urazów dzieci w Polsce.
3. Potrzeba zaplanowania i przyjęcia przez rząd strategii działań na rzecz
prewencji urazów dzieci wzmacniających realizację Narodowego Programu
Zdrowia 2007-2015 oraz Program Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego
Gambit 2005-2007-2013.
86
3. Since the national policy is not sufficient in child injury prevention in
Poland, there is need of child injury prevention actions plan development:
vision, priority areas, goals, objectives, tasks and activities, responsibilities, time frame, resources, monitoring and evaluation.
4. Need of government policy improvement: political commitment, government endorsement of Child Safety Strategic Plan.
5. Need of legislation improvement law regarding child road safety, and falls,
burns and scalds, choking and strangulation, poisoning prevention, especially focusing on young children safety at home environment.
6. Need to improve communication, information exchange and dissemination of knowledge and experiences between: researchers and practitioners, as well as between organizations at local communities, regional and
national levels.
Key words: children, unintentional injury, prevention, safety
Środowisko człowieka a jego zdrowie
4. Potrzeba wprowadzenia nowych uregulowań prawnych szczególnie w
obszarze prewencji urazów małych dzieci w środowisku domowym.
5. Potrzeba rozwinięcia komunikowania się i wymiany doświadczeń oraz
wiedzy pomiędzy profesjonalistami: praktykami, politykami oraz badaczami
na poziomie lokalnym, regionalnym i krajowym działającymi w obszarze
prewencji urazów dzieci w Polsce.
Słowa kluczowe: dzieci, niezamierzone urazy, prewencja, bezpieczeństwo
87
Problemy zdrowotne dzieci i młodzieży
Mała aktywność fizyczna młodzieży w wieku pokwitania
sprzyja rozwojowi otyłości
Low physical activity of adolescents influences on development of obesity
Elżbieta Chabros, Jadwiga Charzewska, Małgorzata Rogalska-Niedźwiedź, Bożena Wajszczyk, Zofia
Chwojnowska, Joanna Kokosa
Instytut Żywności i Żywienia, 02-903 Warszawa, ul. Powsińska 61/63
Physical activity is one of the most important factors influences on physical
and psychological development of children and adolescents. Low physical
activity is also well-known as risk factor of many non-communicable diseases
(obesity, cardiovascular diseases, type 2 diabetes, cancer, osteoporosis etc.).
However physical activity of Polish society is too low than recommended and
increasing sedentary style of life is observed at children and adolescents.
The aim of this study was to assess the level of physical activity of Warsaw
adolescents.
The study was conducted in 2005-2006 on a random sample of adolescents
aged 11-15 years from primary and secondary schools in Warsaw. In total
1054 pupils were examined (500 boys and 554 girls). Information on
physical activity were collected based on a direct interviews. Anthropometric
measurement were taken and body mass index (BMI) was calculated. The
frequency of prevalence of overweight and obesity was assessed using cut off
point criterion recommended by International Obesity Task Force (Cole et al.
2000).
In general, besides the obligatory four physical education lessons per week,
adolescents not engage in physical activity in their leisure time. 3,2% boys
and 4,3% girls were completely release from physical education lessons, the
rest engaged in physical education lessons with various activity.
Only 38,6% boys and 34,7% girls (1 to 3 times per week ) took part in a
different forms of additional physical activity after lessons. As analyses of
data have shown that adolescents spent on sedentary activities (homework,
watching TV, video and computer work) in average 4,5 hours per day. 30,6%
boys and 37,5% girls spent in this way above 5 hours per day. Most of pupils
(91,7% boys and 92,8% girls) in self estimation assessed their physical
activity as high or medium. Only 7,2% boys and 8,3% girls considered their
physical activity as too low.
In consequence overweight was found in 18,7% boys and 11,4% girls and
obesity in 2,8% boys and 3,4% girls.
The obtained results show as that Warsaw adolescents were not enough and
far from recommended of leisure time physical activity. This situation
demanded rapid action toward to increase in of physical activity of children
and adolescents in their leisure time by initiation of different form of physical
activity and create environment for safe activity on various disciplines.
Key words: physical activity, adolescents, overweight and obesity
Aktywność fizyczna jest jednym z najważniejszych czynników wpływających
na prawidłowy rozwój fizyczny i psychiczny dzieci i młodzieży, a wieku
dorosłym na stan zdrowia i jakość życia. Mała aktywność fizyczna jest
uznanym czynnikiem wielu chorób metabolicznych (otyłości, chorób
sercowo-naczyniowych, cukrzycy typu II, wielu nowotworów, osteoporozy).
Aktywność fizyczna polskiego społeczeństwa jest niezadowalająca,
a narastanie zjawiska bierności fizycznej obserwowane jest już u dzieci
i młodzieży.
Celem pracy jest ocena poziomu aktywności fizycznej młodzieży warszawskiej
w wieku pokwitania
Badania przeprowadzono w latach 2005-2006 u młodzieży w wieku 11-15 lat
w wylosowanych warszawskich szkołach podstawowych i gimnazjach.
Zbadano 1054 uczniów (500 chłopców i 554 dziewczęta0. Informacje
o aktywności fizycznej zbierano metodą bezpośredniego wywiadu. Na
podstawie przeprowadzonych pomiarów antropometrycznych obliczono
wskaźnik BMI i oceniono częstość występowania nadwagi i otyłości., stosując
kryterium zalecane przez International Obesity Task Force (opracowane przez
Cole i wsp 2000).
Oprócz obowiązkowych czterech lekcji wychowania fizycznego w tygodniu
młodzież nie angażuje się w zajęcia sportowe pozalekcyjne, gdyż w różnych
formach sportowych zajęć pozalekcyjnych uczestniczyło 38,6% chłopców
i 34,7% dziewcząt. Najczęściej zajęcia odbywały się 1 do 3 razy w tygodniu.
Całkowicie zwolnionych z lekcji wychowania fizycznego było 3,2% chłopców
i 4,3% dziewcząt. Zajęcia nie wymagające aktywności fizycznej (odrabianie
lekcji, oglądanie telewizji, video i korzystanie z komputera) zajmowały
młodzieży średnio 4,5 godz dziennie. Aż 30,6 chłopców i 37,5% dziewcząt
spędzało w ten sposób ponad 5 godz dziennie. Na ironię zakrawa fakt, że
większość uczniów (91,7% chłopców i 92,8% dziewcząt) oceniło swoją
aktywność fizyczną jako dużą lub przeciętną. Tylko 7,2% chłopców i 8,3%
dziewcząt uważało, że ich aktywność fizyczna jest za mała.
U 18,7% chłopców i 11,4 % dziewcząt stwierdzono nadwagę a otyłość
występowała u 2,8% chłopców i 3,4% dziewcząt.
Wyniki przedstawionych badań wskazują, że aktywność fizyczna młodzieży
warszawskiej w czasie wolnym jest niewystarczająca i daleka od zalecanej.
Sytuacja ta wymaga szybkich działań w celu zwiększenia aktywności fizycznej
w czasie wolnym poprzez wdrażanie dzieci i młodzieży do uczestnictwa
w różnych formach systematycznej aktywności ruchowej i stworzenie
warunków do bezpiecznego uprawiania różnych dyscyplin sporu.
Słowa kluczowe: aktywność fizyczna, młodzież, nadwaga i otyłość