Plan Odnowy Miejscowości Brudzyń na lata 2011

Transkrypt

Załącznik
do Uchwały Nr XV / 87 / 2012 Rady Gminy Brudzew z dnia 30 stycznia 2012 roku
w sprawie Planu Odnowy Miejscowości Brudzyń
PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI
BRUDZYŃ
NA LATA 2011-2018
GMINA BRUDZEW
Urząd Gminy Brudzew
ul. Turkowska 29
62-720 Brudzew
Tel. +48 63 279 70 47
Fax. +48 63 279 83 39
[email protected]
www.brudzew.pl
PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI POWSTAŁ W RAMACH PRAC DORADCZYCH
WIELKOPOLSKIEGO OŚRODKA KSZTAŁCENIA I STUDIÓW SAMORZĄDOWYCH
Grudzień 2011
Plan Odnowy Miejscowości Brudzyń, Gmina Brudzew
2
SPIS TREŚCI
WSTĘP...............................................................................................................................4
1.
OBSZAR I CZAS REALIZACJI PLANU ODNOWY MIEJSCOWOŚCI
BRUDZYŃ ...............................................................................................................6
2.
CHARAKTERYSTYKA MIEJSCOWOŚCI, W KTÓREJ BĘDZIE
REALIZOWANA OPERACJA ..............................................................................7
2.1. Położenie, przynależność administracyjna, powierzchnia, liczba ludności ................7
2.1.1. Położenie, przynależność administracyjna.............................................................7
2.1.2. Liczba ludności .....................................................................................................8
2.1.3. Powierzchnia i zagospodarowanie przestrzenne.....................................................9
2.2. Historia miejscowości ze szczególnym uwzględnieniem wydarzeń mających wpływ na
powstanie układu przestrzennego........................................................................................9
3. INWENTARYZACJA ZASOBÓW SŁUŻĄCYCH ODNOWIE MIEJSCOWOŚCI12
3.1. Środowisko przyrodnicze .......................................................................................12
3.1.1. Rzeźba terenu..................................................................................................12
3.1.2. Klimat .............................................................................................................12
3.1.3. Grunty i gleby .................................................................................................13
3.1.4. Wody ..............................................................................................................14
3.1.5. Świat roślinny i zwierzęcy...............................................................................14
3.1.6. Obszary chronionego krajobrazu .....................................................................14
3.1.7. Surowce mineralne ..........................................................................................15
3.2. Środowisko kulturowe, zabytki...............................................................................15
3.3. Gospodarka, rolnictwo............................................................................................16
3.3.1. Bezrobocie ......................................................................................................16
3.3.2. Rolnictwo........................................................................................................18
3.3.3. Przedsiębiorstwa .............................................................................................18
3.4. Infrastruktura techniczna ........................................................................................18
3.4.1. Wodociągi i zaopatrzenie w wodę ...................................................................18
3.4.2. Kanalizacja i gospodarka ściekowa..................................................................18
3.4.3. Gospodarka odpadami stałymi.........................................................................18
3.4.4. Gazyfikacja – zaopatrzenie w gaz....................................................................19
3.4.5. Energetyka – zaopatrzenie w energię elektryczną ............................................20
3.4.6. Telefonizacja...................................................................................................20
3.4.7. Drogownictwo i komunikacja..........................................................................20
3.4.8. Sytuacja mieszkaniowa ...................................................................................20
3.5. Infrastruktura społeczna..........................................................................................21
3.5.1. Oświata i wychowanie.....................................................................................21
3.5.2. Kultura, sport, usługi dla ludności ...................................................................22
3.5.3. Pomoc społeczna .............................................................................................24
3.5.4. Ochrona zdrowia .............................................................................................24
3.5.5. Bezpieczeństwo publiczne...............................................................................25
3.5.6. Ochrona przeciwpożarowa ..............................................................................25
4.
OCENA ZASOBÓW MIEJSCOWOŚCI BRUDZYŃ..........................................26
5.
DIAGNOZA AKTUALNEJ SYTUACJI BRUDZYNIA – JACY JESTEŚMY?.28
3
6.
OCENA MOCNYCH I SŁABYCH STRON MIEJSCOWOŚCI, W KTÓREJ
BĘDZIE REALIZOWANA OPERACJA – ANALIZA SWOT ...........................30
7.
WIZJA STANU DOCELOWEGO – JAKI MA BYĆ BRUDZYŃ ZA KILKA
LAT? ......................................................................................................................31
8.
OPIS PLANOWANYCH ZADAŃ INWESTYCYJNYCH I PRZEDSIĘWZIĘĆ
AKTYWIZUJĄCYCH SPOŁECZNOŚĆ LOKALNĄ ........................................33
8.1. Specyfikacja celów rozwojowych ..............................................................................33
8.2. Hierarchizacja przedsięwzięć Planu Odnowy Miejscowości.......................................40
8.3. Opis projektu uwzględniającego finansowanie w ramach PROW...............................44
9.
ZGODNOŚĆ PLANU ODNOWY MIEJSCOWOŚCI BRUDZYŃ ZE
STRATEGIĄ GMINY ...........................................................................................46
10.
OPIS OBSZARÓW O SZCZEGÓLNYM ZNACZENIU DLA ZASPOKOJENIA
POTRZEB MIESZKAŃCÓW, SPRZYJAJĄCYCH NAWIĄZYWANIU
KONTAKTÓW SPOŁECZNYCH, ZE WZGLĘDU NA ICH POŁOŻENIE
ORAZ CECHY FUNKCJONALNO-PRZESTRZENNE.....................................48
11.
WDRAŻANIE PLANU ODNOWY MIEJSCOWOŚCI.......................................49
12.
MONITOROWANIE, OCENA, AKTUALIZACJA I KOMUNIKACJA
SPOŁECZNA.........................................................................................................50
12.1.
System monitorowania Planu ..............................................................................50
12.2.
Sposoby oceny i aktualizacji Planu .....................................................................50
12.3.
Public Relations Planu ........................................................................................50
4
WSTĘP
Plan Odnowy Miejscowości Brudzyń jest dokumentem, mogącym stanowić załącznik do
wniosku w przypadku ubiegania się o środki strukturalne w ramach Programu Rozwoju
Obszarów Wiejskich, działanie Odnowa i rozwój wsi.
Beneficjentem tego działania są gminy, instytucje kultury, dla których organizatorami są
jednostki samorządu terytorialnego, kościoły lub inne związki wyznaniowe oraz organizacje
pozarządowe o statusie organizacji pożytku publicznego.
Realizacja powyższego działania ma na celu:
1.
Podniesienie standardu życia i pracy na wsi,
2.
Podniesienie atrakcyjności turystycznej,
3.
Wzrost atrakcyjności inwestycyjnej,
4.
Zaspokojenie potrzeb społecznych i kulturalnych,
5.
Promowanie terenów wiejskich,
6.
Rozwój tożsamości społeczności wiejskiej i zachowanie dziedzictwa kulturowego.
W ramach działania wspierane będą projekty, obejmujące:1
1.
Budowę, przebudowę, remont lub wyposażenie obiektów:

Pełniących funkcje publiczne, społeczno-kulturalne, rekreacyjne i sportowe,

Służące promocji obszarów wiejskich, w tym propagowaniu i zachowaniu dziedzictwa
historycznego, tradycji, sztuki oraz kultury,
2.
Kształtowania obszaru przestrzeni publicznej,
3.
Budowy, remontu lub przebudowy infrastruktury związanej z rozwojem funkcji
turystycznych, sportowych lub społeczno-kulturalnych,
4.
Zakupu obiektów charakterystycznych dla tradycji budownictwa w danym regionie, w
tym budynków będących zabytkami z przeznaczeniem na cele publiczne,
5.
Odnawiania, eksponowania, lub konserwacji lokalnych pomników historycznych,
budynków będących zabytkami lub miejscami pamięci,
6.
Kultywowania tradycji społeczności lokalnej oraz tradycyjnych zawodów.
Jak wskazano w Rozporządzeniu Ministra Rozwoju Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia
14 lutego 2008 roku w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy
finansowej w ramach Działania „Odnowa i rozwój wsi”, do składanego wniosku dołącza się
wymagane w nim dokumenty, w tym:

Plan odnowy miejscowości, zawierający w szczególności:2
 Charakterystykę miejscowości, w której będzie realizowana operacja,
 Inwentaryzację zasobów służących odnowie miejscowości,
 Ocenę mocnych i słabych stron miejscowości, w której będzie realizowana operacja,
 Opis planowanych zadań inwestycyjnych i przedsięwzięć aktywizujących
społeczność lokalną w okresie, co najmniej 7 lat od dnia przyjęcia planu odnowy
1
Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, lipiec
2007, str. 290-291, op.cit.
2
Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 14 lutego 2008, Dz.U. 2008, nr 38, poz. 218, 219,
220.

5
miejscowości, w kolejności wynikającej z przyjętych priorytetów rozwoju
miejscowości, z podaniem szacunkowych kosztów ich realizacji,
Uchwałę:
 Zebrania wiejskiego lub rady dzielnicy lub rady osiedla w sprawie przyjęcia planu
odnowy miejscowości, podjętą dla każdej miejscowości, w której będzie
realizowana operacja, a w przypadku, gdy w danej miejscowości nie została
powołana rada dzielnicy, lub rada osiedla – rady miasta
 Rady gminy w sprawie zatwierdzenia planu odnowy miejscowości.
Niniejszy Plan Odnowy Miejscowości spełnia wymagania, stawiane przez wskazany projekt
rozporządzenia. W ramach Planu opisane są zasoby miejscowości, wypracowana na forum
zebrań wiejskich wizja rozwoju wsi oraz zestaw celów strategicznych wraz z proponowanymi
projektami do realizacji. W ramach zestawu projektów strategicznych są także te, dla
realizacji, których Gmina będzie starać się o dofinansowanie z PROW. Niniejszy Plan
wskazuje także zgodność proponowanych działań ze Strategią Rozwoju Gminy.
Planu Odnowy Miejscowości Brudzyń został opracowany przez zespół konsultantów
Stowarzyszenia Wielkopolski Ośrodek Kształcenia i Studiów Samorządowych w Poznaniu
w składzie:

Maciej Pietrzykowski

Radosław Szarleja.
Koordynatorem prac ze strony Gminy był Paweł Jacaszek, który wniósł zasadniczy wkład
w kształt niniejszego dokumentu. Istotny udział w opracowaniu dokumentu mieli mieszkańcy
wsi, którzy partycypowali w ustalaniu strategicznych celów miejscowości oraz w specyfikacji
projektów do zrealizowania.
1.
6
OBSZAR I CZAS REALIZACJI PLANU ODNOWY
MIEJSCOWOŚCI BRUDZYŃ
Plan Odnowy Miejscowości opracowany został dla miejscowości Brudzyń, administracyjnie
przynależącej do Gminy Brudzew w powiecie tureckim, w województwie wielkopolskim.
Miejscowość Brudzyń jest miejscowością wiejską, zamieszkałą przez 327 osób (stan na
koniec listopada 2011 roku). Wobec tego konsultacje społeczne w pracach nad Planem
odbywały się poprzez zebrania wiejskie, a ważną rolę koordynacyjną i decyzyjną odgrywała
Rada Sołecka i działająca bardzo aktywnie Ochotnicza Straż Pożarna.
W spotkaniu w dniu 16 grudnia 2011 roku, udział wzięli przedstawiciele Miejscowości,
którzy przedstawili, wypracowane wcześniej na zebraniach wiejskich, oczekiwania
Mieszkańców w zakresie działań, które mają być podjęte na obszarze Brudzynia
w najbliższych latach. W spotkaniu z Konsultantem WOKISS udział wzięli:

Kwaśny Krzysztof – Przedstawiciel Rady Sołeckiej,

Świętochowski Henryk – Sołtys,

Wdowiński Kazimierz - Radny i Prezes spółdzielni mieszkaniowej w Brudzyniu.
Plan przygotowano w związku z ubieganiem się Gminy o środki strukturalne na lata 20072013. Opracowany dokument jest wymagany przy składaniu wniosków w ramach Programu
Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013, Działanie: Odnowa i rozwój wsi.
2.
2.1.
7
CHARAKTERYSTYKA MIEJSCOWOŚCI, W KTÓREJ
BĘDZIE REALIZOWANA OPERACJA
Położenie, przynależność administracyjna, powierzchnia, liczba ludności
2.1.1. Położenie, przynależność administracyjna
Brudzyń leży we wschodniej części województwa wielkopolskiego, należy do jednego z 23
sołectw, tworzących Gminę Brudzew, administracyjnie przypisaną do powiatu tureckiego.
Brudzyń położona jest w centralnej części Gminy, w odległości około 2 km od Brudzewa.
Sąsiaduje z Brudzewem, Marulewem i Smoliną. Położenie miejscowości wśród okolicznych
miejscowości przedstawia Rysunek 2.1.
Rysunek 2.1. Położenie Brudzynia
Źródło: Dane Urzędu Gminy w Brudzewie
Odległość do większych ośrodków miejskich wynosi:

Brudzew - 2 km,

Turek – 14 km,

Koło – 16 km,

Poznań – 130 km.
Z kolei Rysunek 2.2. przedstawia perspektywę Brudzyń.
Rysunek 2.2.Panorama Brudzynia
2.1.2. Liczba ludności
Brudzyń, na koniec listopada 2011 roku liczyła 327 mieszkańców.
8
9
2.1.3. Powierzchnia i zagospodarowanie przestrzenne
Miejscowość Brudzyń zajmuje powierzchnię 512 ha. Wykorzystanie gruntów w Brudzyniu
przedstawia Wykres 2.2.
Wykres 2.2. Wykorzystanie gruntów w Miejscowości Brudzyń
Grunty
zurbanizowane
i zabudowane
5,7%
Nieużytki
0,6%
Wody
0,8%
Użytki leśne
oraz grunty
zadrzewione
3,7%
Użytki rolne
86,9%
Z wykresu wynika jednoznacznie, że zdecydowana powierzchnia wsi to użytki rolne. Zwraca
uwagę bardzo niski udział lasów, zdecydowanie niższy niż średnia dla Gminy (20,9%) i dla
kraju (29,2%). Bardzo niski również jest udział terenów pod wodą.
2.2. Historia miejscowości ze szczególnym uwzględnieniem wydarzeń mających
wpływ na powstanie układu przestrzennego
Znaleziska archeologiczne regionu wskazują, że omawiany obszar zamieszkiwany był już
w epoce wspólnoty pierwotnej. Wykopaliska archeologiczne potwierdzają obecność na
tutejszych ziemiach wędrujących grup zbieracko - łowieckich już przed 4500r. p.n.e. Ślady
pierwszego osadnictwa, związane ze społeczeństwami myśliwskimi i pasterskimi, datuje się
na neolit (4500-1800 p.n.e.). W ciągu kolejnych tysiącleci w okolicy pojawiło się kilka grup
wysoko rozwiniętej kultury łużyckiej, a później - kultury przeworskiej i wpływów rzymskich.
Prawdopodobnie już od wczesnego średniowiecza miejscowe osadnictwo podporządkowane
było strukturze grodowej. W średniowieczu większość wsi znajdowała się w rękach
rycerstwa, potem szlachty i dostojników dworskich. Wśród najważniejszych czynników
i wydarzeń, które ukształtowały strukturę osadniczą obszaru Gminy i całego regionu należy
wymienić:
10

Grupy kupców przechodziły w średniowieczu przez te tereny, co spowodowało rozwój
osadnictwa,

W szybko rozwijających się osadach osiedlali się rzemieślnicy i kupcy, rozwijały się
miejscowości,

Gmina i miejscowość pozostawały w granicach zaboru rosyjskiego, co miało wpływ na
osadnictwo oraz rozwój postaw społecznych,

Zdecydowana większość obszaru w ramach kolejnych reform administracyjnych
przypisana była do regionu wielkopolskiego, co nie pozostało bez wpływu na
kształtowanie się postaw i zachowań społecznych.
Brudzyń to wieś położona 2 km od Brudzewa. Etymologia nazwy Brudzyń wskazuje na jej
związek z Brudzewem. Jest prawie pewne, że pierwszy człon tych nazw pochodzi od
nazwiska żyjącego na tych terenach kmiecia Brudza. Sołectwo Brudzyń powstało w 1997 r.
na bazie dwóch wsi: Brudzynia i Smoliny. Wcześniej Brudzyń był Państwowym
Gospodarstwem Rolnym, a Smolina należała do obrębu ewidencyjnego Chrzablice.
Do wybuchu II Wojny Światowej Brudzyń należał do rodziny Kożuchowskich a Smolina do
rodziny Maringe. Ostatnim właścicielem Brudzynia był Pius Kożuchowski, który zginał
w powstaniu Warszawskim. Obecnie żyją jego dwie córki, jedna mieszka we Francji a druga
w Zakopanem. W roku 1939 Niemcy wysiedlili rodzinę Kożuchowskich z Pałacu zajmując
całe włości Brudzynia. W tym czasie majątkiem zarządzał Niemiec Wondram wraz z córka.
Polska będąc główną areną działań zbrojnych wyszła z walk wyniszczona i zrujnowana,
a konsekwencje tego były odczuwalne przez wiele lat. Po wojnie część gruntów Brudzynia
i Smoliny została rozparcelowana. Na pozostałej części utworzono Państwowe Gospodarstwo
Rolne Brudzyń i Państwowe Gospodarstwo Rolne Smolina. Pod koniec lat 60-tych XX wieku
połączono te gospodarstwa w jeden zakład. W tym czasie, za sprawa Dyrektora PGR
Stanisława Krasowskiego, rozbudowano budynki gospodarcze i wybudowano bloki
mieszkalne. W tym okresie odremontowano również pałac. Powstało Państwowe
Gospodarstwo Rolne, które obejmowało tereny wsi: Brudzyń, Smolina, Grzymiszew,
Smaszew i Chylin. Dyrektorem PGR został Stanisław Krasowski dyrektorem gospodarstwa
w Smolinie był p. Jagielski. Za rządów Dyrektora Krasowskiego (1958-1991) PGR
przechodził wiele reorganizacji. Zgodnie z ustawa o gospodarowaniu nieruchomościami
rolnymi Skarbu Państwa z dniem 19 października 1992 r. rozpoczął się proces likwidacji PGR
Brudzyń. Pracownikom wypowiedziano warunki pracy i płacy, rozpoczęła się sprzedaż
sprzętu rolniczego oraz gruntów rolnych. W roku 1993 zakończyło działalność Państwowe
Gospodarstwo Rolne w Brudzyniu i od tego czasu mieszkańcom zaczęło się żyć znacznie
gorzej. Większość z nich straciła prace jaka dawał PGR. Na gruntach po byłym PGR
powstały 3 gospodarstwa rolne o powierzchni: 228 ha, 59 ha i 136,52 ha.
Osobą, która zrobiła wiele dla Brudzynia był zmarły w 2004r. wieloletni dyrektor PGR
Stanisław Krasowski. To dzięki niemu PGR Brudzyń był jednym z lepiej działających
państwowych gospodarstw rolnych w Wielkopolsce. Nie sposób nie wspomnieć również
wkładu pana Krasowskiego w utrzymaniu pałacu w Brudzyniu. Także zasługą Jego i Jego
żony pani Barbary Krasowskiej było to, że w Brudzyniu tętniło życie kulturalne i oświatowe,
a młodzież miała możliwość spotykania się w klubie, świetlicy czy bibliotece. Kolejną osobą
zasłużoną dla Brudzynia była pani Zuzanna Łukaszewska, która zdobyła nie małą sławę
swoimi wycinkami z papieru i bibuły. Jej wycinanki odznaczały się delikatnością
i wdziękiem, co nie wątpliwie przyczyniło się do zdobycia przez panią Łukaszewską
wyróżnienia za zestaw na wystawie w Poznaniu w 1973r. Z Brudzynia pochodził również
zmarły w 1996r. ppłk. Marian Świętochowski. W latach 1978-1981 student Akademii Wojsk
Pancernych w Moskwie. Do roku 1985 pracował, jako wykładowca w Wyższej Szkole Wojsk
11
Pancernych w Poznaniu, a od 1985 pracował w Wojewódzkim Sztabie Wojskowym
w Poznaniu. Z powodu choroby w roku 1992 przeszedł na emeryturę.
12
3. INWENTARYZACJA ZASOBÓW SŁUŻĄCYCH ODNOWIE
MIEJSCOWOŚCI
3.1.
Środowisko przyrodnicze
3.1.1. Rzeźba terenu3
Obszar całej Gminy Brudzew jest silnie zróżnicowany pod względem fizjograficznym.
Najważniejszym czynnikiem różnicującym teren jest rzeźba, efekt działalności wodno –
lodowcowej, klimatu i współczesnych procesów rzeźbotwórczych (erozja, działalność
gospodarcza człowieka). Obszar Gminy, w tym Miejscowości Brudzyń, znajduje się
w zasięgu Wysoczyzny Tureckiej, stanowiącej w tym rejonie powierzchnię wyniesioną
i wododziałową, natomiast część wschodnią zalicza się do Kotliny Kolskiej, płaskiego
obszaru dolinnego, które tworzy rozszerzenie doliny Warty w miejscu zmiany kierunku
z południkowego na równoleżnikowy i wylot doliny Neru, prawobrzeżnego dopływu Warty.
Wysoczyzna Turecka charakteryzuje się młodoglacjalną, urozmaiconą rzeźbą terenu
z deniwelacjami przekraczającymi 60 m. Najwyższe wzniesienia, w północnej części Gminy,
sięgają ponad 160 m n.p.m. Jest to obszar ukształtowany w okresie deglacjacji lądolodu
bałtyckiego, który przekształcił i nadbudował starsze osady, głównie warciańskie moreny
czołowe. Rzeźba terenu w pozostałej części Gminy, ukształtowana w okresie zlodowacenia
Warty, została znacznie przekształcona w późniejszym okresie poprzez procesy denudacji,
a następnie akumulacji rzecznej i eolicznej (Trzmiel 1996).
Charakterystycznym elementem ukształtowania powierzchni terenu na obszarze Gminy
Brudzew, są wyrobiska górnicze oraz hałdy powstałe w wyniku eksploatacji węgla
brunatnego, z których największe zlokalizowane są w rejonie Koźminna i Bogdałowa.
W wyniku wydobycia węgla brunatnego 2/3 obszaru gminy znalazło się w strefie leja
depresyjnego odkrywek Władysławów, Bogdanów i Koźmin. Czynnikiem niekorzystnym jest
obniżenie przez kopalnie poziomu wód gruntowych, wpłynęło to wyraźnie na widoczne
pogorszenie się warunków wodnoglebowych i spowodowało wystąpienie tendencji
stepowienia
3.1.2. Klimat4
Gmina Brudzew jest zaliczana do południowo-wielkopolskiego regionu klimatycznego, który
obejmuje południową część Niziny Wielkopolskiej. Jest to obszar charakteryzujący się
stosunkowo najmniejszym zachmurzeniem na terenie Polski, które w okresie roku nie
przekracza 65%. Najmniejsze zachmurzenie wyróżnia się we wrześniu. Średnia roczna liczba
dni z burzą wynosi 20-25. Obszar Nizin Środkowopolskich charakteryzuje się najmniejszą
liczbą opadów w skali kraju. Roczne sumy opadów z okresu wieloletniego nie przekraczają
550 mm, a lokalnie nawet 500 mm. Tak małe sumy opadów występujące na Nizinie
Wielkopolskiej tłumaczy się jej specyficznym położeniem na zapleczu Pojezierza
Pomorskiego w stosunku do północno-zachodniego kierunku napływu mas powietrza oraz
z małą lesistością tego obszaru.
W podziale klimatycznym Wosia Gmina Brudzew należy do Południowo-wielkopolskiego
regionu klimatycznego. Region ten charakteryzuje się wyraźną granicą klimatyczną
wschodnią i zachodnią, natomiast mało wyraźną północną i południową. W stosunku do
3
4
Na podstawie Planu Rozwoju Lokalnego Gminy Brudzew.
Na podstawie Programu Ochrony Środowiska Gminy Brudzew
13
regionów sąsiednich obszar ten charakteryzuje się chłodniejszymi zimami i cieplejszą pogodą
latem. Średnie temperatury roczne osiągają lub nawet przekraczają 8°C. Jak już wspomniano,
sumy rocznych opadów kształtują się w przedziale 500-550 mm i należą do najmniejszych
w Polsce. Rejon ten znajduje się w strefie deficytów wody. Z jednej strony jest to
następstwem niedostatku opadów, z drugiej jednak wiąże się z wielowiekową gospodarką
człowieka. Z kolei procesy retencyjno-melioracyjne wiążą się niewątpliwie z obniżaniem się
zwierciadła wód gruntowych, które prowadzi do stopniowego „stepowienia” Niziny
Wielkopolsko-Kujawskiej. W omawianym regionie występuje stosunkowo duża liczba dni
w roku z pogodą umiarkowanie ciepłą, pochmurną bez opadu. Do równie licznych należą dni
bardzo ciepłe z pogodą pochmurną też bez opadu. Region ten wyróżnia się dość znaczną
frekwencją dni z pogodą przymrozkową pochmurną, z których większość jest bez opadu.
Mniej tutaj natomiast dni z pogodą umiarkowanie mroźną.
Gmina Brudzew położona jest w Dzielnicy Środkowej, która według Gumińskiego,
charakteryzuje się najmniejszymi w Polsce opadami rocznymi – poniżej 500 mm. Dni
z przymrozkami w tym regionie jest od 100 do 110. Pokrywa śnieżna zalega od 50 do 80 dni.
Okres wegetacyjny trwa od 210 do 220 dni. Największy udział stanowią wiatry z kierunku
zachodniego (około 27 %), najmniejszy udział stanowią natomiast wiatry północne (około
4%). Zróżnicowana rzeźba na omawianym terenie przyczynia się do lokalnych rozbieżności
poszczególnych wartości elementów klimatycznych.
3.1.3. Grunty i gleby
Brudzyń posiada mało korzystne warunki gospodarowania. Według opracowań ODR
w Kościelcu ogólny wskaźnik rolniczej przestrzeni produkcyjnej podawany dla Gminy
wynosi 51,9. Wartość wskaźnika rolniczej przestrzeni produkcyjnej od 50,0 do 59,9
charakteryzuje niekorzystne warunki do produkcji rolnej. Dla oceny potencjału rolniczego
Gminy duże znaczenie ma procentowy udział powierzchni klas marginalnych (V i VI)
w ogólnej powierzchni gruntów rolnych. Wykres 3.1. przedstawia strukturę gleb w Gminie.
Wykres 3.1. Jakość gleb w Gminie Brudzew
Viz
2,6%
IIIA
2,6%
IIIB
9,9%
IVA
10,8%
VI
35,9%
V
30,8%
IVB
7,5%
14
W Brudzynia przeważają grunty mało urodzajne.
3.1.4. Wody
Cały obszar Gminy położony jest w obrębie dorzecza Warty, która płynie wzdłuż wschodniej
granicy Gminy w kierunku północnym. Z południowego-zachodu w kierunku północnowschodnim przez Brudzew przepływa rzeka Kiełbaska, która stanowi lewobrzeżny dopływ
Warty. Źródła Kiełbaski znajdują się na obszarze gminy Turek. Całkowita długość rzeki
wynosi 45 km a powierzchnia zlewni 490,9 km2.
Cały obszar Gminy Brudzew został zaliczony do jednostki hydrogeologicznej regionu
łódzkiego. Poziomy wodonośne są tu związane z wodami porowymi w utworach
czwartorzędu oraz wodami szczelinowymi i szczelinowo-porowymi kredy górnej. Główny
poziom użytkowy znajduje się w utworach kredy górnej (turon-mastrycht) - są to wapienie,
margle i opoki. Wody szczelinowe znajdują się pod ciśnieniem do 1000 kPa. W północnej
części gminy poziom użytkowy występuje na głębokości od 40 do 60 m p.p.t.
W rejonie Turku wodonośność, czyli potencjalna wydajność typowego otworu studziennego
wynosi 70-120 m3/h. Na pozostałym obszarze wodonośność wynosi 30-70 m3/h.
Główny poziom użytkowy na terenie Gminy Brudzew jest częścią Głównego Zbiornika Wód
Podziemnych (GZWP), któremu nadano numer 151. Gmina leży w obrębie obszaru ochrony
OWO. Warstwę wodonośną zbiornika stanowią kredowe margle i wapienie szczelinowo –
porowe. Szacunkowe zasoby dyspozycyjne dla tego zbiornika wynoszą 240, 0 tys. m3/d,
moduł zasilania kształtuje się w granicach 1,58 l/s km2. Zgodnie z informacją uzyskaną
z Zakładu Gospodarki Komunalnej z Brudzewa na terenie Gminy znajduje się pięć ujęć wody
do picia w miejscowościach Krwony, Dąbrowa, Tarnowa, Galew (Wincentów) i Brudzew.
3.1.5. Świat roślinny i zwierzęcy
Na podstawie danych uzyskanych bezpośrednio od leśniczych i od członków sekcji
ornitologicznej Turkowskiego Towarzystwa Leśnego stworzono zestawienie zwierząt
chronionych występujących na terenie nadleśnictwa Turek.
W wyniku badań zainwentaryzowano występowanie:

13 gatunków chronionych owadów,

Jeden gatunek chronionego mięczaka /ślimak winniczek,

9 gatunków płazów,

5 gatunków gadów,

67 gatunków ptaków,

7 gatunków chronionych ssaków.
3.1.6. Obszary chronionego krajobrazu
W 1986 r. Uchwałą nr 53 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Koninie zostały utworzone
Obszary Chronionego Krajobrazu. Część terenu Nadleśnictwa Turek znalazła się w granicach
obszarów: Złotogórskiego i Uniejowskiego. Północno-zachodnia część Gminy Brudzew (ok.
20% powierzchni gminy) znalazła się w obszarze Złotogórskim. Przeważająca część obszaru
chronionego krajobrazu położnego w Gminie Brudzew, to kompleks leśny o bardzo
urozmaiconej rzeźbie. Dominują w nim siedliska typu boru świeżego i boru mieszanego
świeżego. W drzewostanie dominuje sosna z niewielkimi domieszkami olchy i brzozy
o zróżnicowanym wieku. Stwarza to preferencje do rozwoju funkcji:

Rekreacyjno-zdrowotnych,

Estetyczno-krajobrazowych,
15

Wodochronnych.
Jak wynika z oceny Wójta i Rady Gminy Brudzew obserwuje się systematyczną degradację
lasów, na którą wpływ mają stosunki wodne zaistniałe w wyniku eksploatacji węgla
brunatnego. Wg „Oceny oddziaływania na środowisko odkrywek Adamów, Władysławów,
Koźmin, KWB Adamów” opracowanej przez Biuro Projektów „Poltegor – projekt sp. z o.o.”
– zasięg wpływu odwadniania na poziomie głębinowym i powierzchniowym jest wypadkową
nakładania się lejów depresji wszystkich w/w odkrywek i obejmuje również lasy położone w
strefie chronionego krajobrazu.
3.1.7. Surowce mineralne
Na terenie Brudzynia brak jest jakichkolwiek, udokumentowanych złóż surowców
mineralnych.
3.2.
Środowisko kulturowe, zabytki
Zabytkiem położonym na terenie Miejscowości jest Zespół pałacowo-parkowy. Widok
obecny przedstawia Rysunek 3.1.
Rysunek 3.1. Zespół pałacowo-parkowy
Pałac został wybudowany przez Aleksego Kożuchowskiego na ogólnym zarysie prostokąta na
osi północ- południe. On też założył obszerny park w stylu krajobrazowym. W roku 1869
Pałac został odnowiony przez władającego majątkiem Jana Kożuchowskiego. Następne
16
poważniejsze remonty miały miejsce w roku 1905 i 1938. Cokół i ściany piwniczne
zbudowane są z kamienia łamanego i cegły na zaprawie wapiennej. Ściany murowane z cegły
pełnej na zaprawie wapiennej, otynkowane. Pokrycie dachu blacha ocynkowana. W ogólnym
zarysie prostokąt na osi północ-południe, zróżnicowany prostokątnymi ryzalitami na polach
dłuższych osi i od strony północnej. Od południa niewielka przybudówka. Układ pomieszczeń
dwutraktowy. Po wojnie majątek upaństwowiono a pałac stał się siedziba Dyrektora
Państwowego Gospodarstwa Rolnego. W dniu 1 września 1992 pałac przejęty został przez
Agencje Własności Rolnej Skarbu Państwa w Poznaniu, a następnie wykupiony w roku 1996
przez pana Pawła Bartczaka. Styl pałacu jest eklektyczny. Pałac usytuowany jest w centralnej
części rozległego parku, położonego po stronie południowej szosy z Władysławowa do
Brudzewa. Od zachodu park ogranicza od pól uprawnych polna droga. Granicę południową
stanowi rów melioracyjny, na północy podwórze z zabudowaniami gospodarczymi. Park jest
ze wszystkich stron otwarty, za wyjątkiem części przyległej do zabudowań gospodarczych,
gdzie zachowała się część dawnego ogrodzenia.
3.3.
Gospodarka, rolnictwo
3.3.1. Bezrobocie
Nie udało się pozyskać danych, opisujących strukturę bezrobocia dla Miejscowości
Brudzyń. Można jednak założyć, że struktura ta nie odbiega od ogólnej struktury dla Gminy.
Poniżej znajduje się kilka tabel, które charakteryzują stan bezrobocia w Gminie. Stopa
bezrobocia w powiecie tureckim wyniosła na koniec listopada 2011 roku 10,6%, to mniej niż
średnia dla kraju (11,8%), ale więcej niż średnia dla województwa (8,6%). Tabela 3.1.
przedstawia liczbę osób pozostających bez pracy w gminach powiatu tureckiego.
Tabela 3.1.Liczba osób bezrobotnych w powiecie Tureckim
Gmina
Liczba mieszkańców
dane telefoniczne z UG
stan na 31.10.2011
Liczba bezrobotnych
ogółem
kobiety
M.Turek
Brudzew
Dobra
29 486
6 117
6 395
1275
316
228
849
203
157
Kawęczyn
5 421
178
113
Malanów
6 553
239
155
Przykona
4 354
193
131
Tuliszków
10 605
548
353
Gm. Turek
8 593
345
236
Władysławów
8 177
405
274
Ogółem Powiat
85 701
3 727
2 471
Źródło: Dane Powiatowego Urzędu Pracy w Turku
Gmina Brudzew nie wypada korzystnie na tle powiatu, pod względem wskaźnika
bezrobocia, korzystniejsze (niższe) są natomiast wskaźniki bezrobocia wśród kobiet – 64,2%
w stosunku do ogółu.
17
Kolejna Tabela przedstawia strukturę osób bezrobotnych według wieku.
Tabela 3.2.Bezrobotni według wieku
W wieku
Ogółem
18 - 24 25 - 34 35 - 44 45 - 54
316
97
91
50
50
203
58
67
37
34
Brudzew
w tym kobiety
55 - 59
21
7
60 - 64
7
0
Z tabeli wynika, że największe bezrobocie jest wśród osób w wieku 18-24 lat,
stanowią oni 30,7% ogółu bezrobotnych. Kolejną grupą są osoby w wieku 25-34, które
stanowią 28,8% ogółu.
Najwięcej bezrobotnych jest wśród osób o wykształceniu zasadniczym zawodowym –
stanowią oni 40,0% ogółu osób bez pracy. Wysoki odsetek stanowią także osoby z
wykształceniem podstawowym (30,7%) oraz średnim zawodowym (19,3%). Osoby
z wykształceniem wyższym stanowią zaledwie 8,9% ogółu bezrobotnych. Odpowiednie dane
przedstawia Tabela 3.3.
Tabela 3.3.Bezrobotni według wykształcenia
Z wykształceniem
Brudzew
w tym kobiety
Ogółem
wyższym
316
203
28
26
średnim
średnim
ZasadniPodstawowym
zawodowym ogólnokształ
czym
cącym
zawodowym
61
45
10
9
120
69
97
54
Kolejna Tabela przedstawia strukturę osób pozostających bez pracy według stażu pracy.
Brudzew
w tym kobiety
Tabela 3.4.Bezrobotni według stażu pracy
Staż pracy
Ogółem
do 1
1-5
5-10
10-20
20-30
roku
316
39
97
47
48
27
203
28
61
32
25
14
30 lat i
więcej
9
0
bez
stażu
49
43
Najwięcej bezrobotnych jest wśród osób ze stażem 1-5 lat, stanowią oni ponad ¼
ogółu (30,7%), drugą grupą są osoby ze stażem 10-20 lat (15,9%) oraz 5-10 lat (14,9%).
Najmniej narażoną grupą są osoby ze stażem 30 lat i więcej.
Ogromnym problemem jest długotrwałe pozostawanie bez pracy. Osoby, które nie
mają pracy ponad 24 miesiące jest w relacji do ogółu bezrobotnych 10,4%. Osoby, które nie
mają pracy ponad rok, jest już blisko 17,7% w relacji do ogółu. Odpowiednie dane
przedstawia Tabela 3.5.
18
Tabela 3.5.Bezrobotni według czasu pozostawania bez pracy
Czasu pozostawania bez pracy w m-ca
Ogółem
Brudzew
w tym kobiety
316
203
do 1
38
16
1-3
54
30
3-6
66
46
6-12
69
45
12-24
56
40
pow. 24
33
26
3.3.2. Rolnictwo
Gmina Brudzew jest Gminą rolniczą, rolnictwo stanowi główne źródło utrzymania
mieszkańców Gminy. Gmina Brudzew charakteryzuje się znacznie rozdrobnioną strukturą
agrarną, dominują gospodarstwa drobne, grupa gospodarstw o powierzchni od 0-10 ha
użytków rolnych stanowi aż 82,4%, a gospodarstwa powyżej 10 ha użytków rolnych stanowią
tylko 17,6%.
W Brudzyniu funkcjonowało Państwowe Gospodarstwo Rolne, które w 1993 roku zostało
rozwiązane. Na gruntach po byłym PGR powstały 3 gospodarstwa rolne o powierzchni: 228
ha, 59 ha i 136,52 ha. Obecnie funkcjonuje jedno gospodarstwo nastawione na produkcję
mleczną.
3.3.3. Przedsiębiorstwa
W Brudzyniu nie ma rozwiniętego przemysłu. Z większych podmiotów prowadzących
działalność gospodarzą wymienić można Gospodarstwo Rolne pana Bartczaka, właściciela
byłego majątku PGR.
3.4.
Infrastruktura techniczna
3.4.1. Wodociągi i zaopatrzenie w wodę
Zaopatrzenie wsi Brudzyń w wodę odbywa się z ujęć głębinowych, stanowiących zasadnicze
źródła w połączeniu ze stacjami wodociągowymi oraz z własnych ujęć (studni) kopanych lub
wierconych, zlokalizowanych bezpośrednio w obejściach zagrodowych. Do sieci
wodociągowej podłączonych jest 100% gospodarstw domowych. Wieś zaopatrywana jest
z sieci wodociągowej stanowiącej własność pana Pawła Bartczaka – właściciela byłego
majątku PGR. Przewidywana jest komunalizacja sieci w najbliższych latach. Gospodarką
wodociągową zajmuje się Zakład Gospodarki Komunalnej w Brudzewie.
3.4.2. Kanalizacja i gospodarka ściekowa
Wieś Brudzyń nie posiada obecnie sieci kanalizacji sanitarnej, gospodarstwa odprowadzają
ścieki do bezodpływowych zbiorników, następnie wozami asenizacyjnymi do oczyszczalni
ścieków w Brudzewie.
3.4.3. Gospodarka odpadami stałymi
System gospodarki odpadami na terenie Gminy Brudzew, w tym Brudzynia, w latach 20022006 poddany był radykalnym przemianom. W 2002r. mieszkańcy Gminy we własnym
zakresie gromadzili odpady w gospodarstwach domowych i unieszkodliwiali je poprzez
19
składowanie na gminnym składowisku odpadów komunalnych w miejscowości Smolina.
Ponieważ świadomość mieszkańców, dotyczącą gospodarowania własnymi odpadami była
niewielka, pojawiał się nieustannie problem dzikich wysypisk, lokalizowanych
niejednokrotnie wzdłuż dróg, w rowach, w lasach, a także wszelkich mało dostępnych
miejscach. W związku z powyższym w 2003 r. Wójt Gminy Brudzew wraz z radą Gminy
podjął decyzję o wstawieniu na teren Gminy Brudzew 36 sztuk kontenerów typu KP-7,
przeznaczonych do gromadzenia zmieszanych odpadów komunalnych od mieszkańców.
Kontenery te zgodnie z zawartą umową z dnia 15 grudnia 2003 r. na okres do 14 grudnia
2006 r. opróżniane były przez firmę Zakład Oczyszczania „GMI – TUR” Wiesław
Baranowski z siedzibą w Turku, ul. Paderewskiego 17, 62-700 Turek, posiadającą
specjalistyczny sprzęt do tego rodzaju działalności i odpowiednie zezwolenia, a odpady
wywożono na gminne składowisko odpadów w Smolinie.
Ponadto na terenie Gminy Brudzew rozstawionych zostało 5 zestawów pojemników do
selektywnej zbiórki odpadów, przeznaczonych do gromadzenia szkła, tworzyw sztucznych
i papieru. Gminne składowisko odpadów komunalnych w Smolinie, zgodnie z „Planem
Gospodarki Odpadami Gminy Brudzew”, przeznaczone zostało do zamknięcia i rekultywacji.
Rekultywacja przeprowadzona została zgodnie z „Projektem rekultywacji składowisk odpadów innych
niż niebezpieczne i obojętne w miejscowości Smolina, gm. Brudzew” opracowanym przez firmę
REKOP z Wrocławia. Konstrukcja okrywy rekultywacyjnej składa się z następujących warstw:
– warstwy wyrównującej,
– warstwy odgazowującej,
 warstwy uszczelniającej,
 warstwy urodzajnej.
Dla zapewnienia możliwości skutecznego ujścia ze składowiska gazu, wykonano w początkowej fazie
procesu rekultywacji technicznej dwie pionowe studnie odgazowujące zakończone kominami
odgazowującym. Następnie uformowano warstwę odgazowującą o miąższości około 0,25 m z
pokruszonego gruzu stanowiącego materiał porowaty, umożliwiający migrację ewentualnego gazu
składowiskowego. W związku z powyższym mieszkańcy Gminy zobowiązani zostali natomiast
do podpisywania indywidualnych umów z przedsiębiorstwami, posiadającymi zezwolenie
Wójta Gminy Brudzew na świadczenie usług komunalnych w zakresie odbierania i transportu
odpadów komunalnych stałych, a także nieczystości ciekłych ze zbiorników bezodpływowych
na terenie Gminy Brudzew. Gmina Brudzew prowadzi również selektywną zbiórkę odpadów
komunalnych „u źródła” ich powstawania. Mieszkańcy Gminy otrzymują od przedsiębiorców,
z którymi podpisane mają umowy na odbiór odpadów komunalnych, pojemniki na odpady
komunalne zmieszane oraz worki do selektywnego gromadzenia szkła, tworzyw sztucznych i
papieru. Odpady zebrane w sposób selektywny odbierane są od mieszkańców bezpłatnie i
przekazywane dalej do utylizacji i odzysku przez firmy uprawnione do tego rodzaju
działalności.
Odpady komunalne zmieszane zebrane od mieszkańców z terenu Gminy Brudzew trafiają na
składowiska odpadów, z którymi przedsiębiorcy mają podpisane stosowne umowy, są to
najczęściej:

Zakład Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych „Orli Staw” w Nowych Prażuchach,

Miejski Zakład Gospodarki Odpadami Komunalnymi w Koninie, ul. Sulańska 13, 62510 Konin.
3.4.4. Gazyfikacja – zaopatrzenie w gaz
Przez obszar gminy wzdłuż drogi wojewódzkiej nr 470 przebiega gazociąg relacji OdolanówTurek-Włocławek. Istnieje zatem możliwość wykorzystania gazu zarówno dla celów
gospodarczych, jak i komunalnych. Ze względu jednak na brak własnej sieci gazowej
średniego i niskiego ciśnienia na terenie Gminy, gaz przewodowy nie jest w ogóle
20
wykorzystywany. Planowana jest budowa reduktora i rozbudowa sieci gazowej. Przyłączenie
budynków mieszkalnych do sieci gazowej określa się na 2015.
3.4.5. Energetyka – zaopatrzenie w energię elektryczną
Dobrze rozwinięta sieć energetyczna wraz z bliskością Elektrowni Adamów wpływają na
bezpieczeństwo energetyczne gminy i całego powiatu. Przez obszar gminy przebiegają linie
energetyczne wysokiego napięcia wychodzące z Elektrowni Adamów w kierunku
następujących relacji:
0.1 EE 110 KV – Kłodawa
0.2 EE 220 KV – Elektrownia Konin
0.3 EE 110 KV – Łęczyca
0.4 EE 110 KV – Łęczyca
0.5 EE 110 KV – O/Koźmin
0.6 EE 110 KV – O/Koźmin.
Sieć energetyczna jest w dobrym stanie i nie wymaga modernizacji.
3.4.6. Telefonizacja
Na terenie Gminy nie ma problemów z podłączeniem do sieci telefonii stacjonarnej. Operują
także trzej operatorzy telefonii komórkowej.
3.4.7. Drogownictwo i komunikacja
Drogi zajmują powierzchnię 12,0 ha. Przez Miejscowość przebiegają drogi: wojewódzka nr
470 Kalisz-Turek-Koło, powiatowa 3400P Koło-Brudzew-Brudzyń oraz gminne
w większości utwardzone. Pozostałe odcinki, to drogi gruntowe, dojazdowe do pól
i o mniejszym znaczeniu lokalnym.
3.4.8. Sytuacja mieszkaniowa
Sieć osadnicza Brudzynia ma charakter zróżnicowany. Na terenie Miejscowości znajduje się
10 zabudowań jednorodzinnych o charakterze zagrodowym oraz 4 bloki wielorodzinne.
W maju 1993 odbyło się zebranie założycielskie spółdzielni mieszkaniowej, której zadaniem
miało być gospodarowanie zasobem mieszkaniowym po byłym PGR i zaspokojenie potrzeb
socjalno-bytowych mieszkańców Brudzynia. Na zebraniu założycielskim uchwalono statut
spółdzielni, wybrano radę nadzorczą oraz zarząd w skład którego weszli: Kazimierz
Wdowinski- Prezes Spółdzielni, Jadwiga Krasowska i Jadwiga Garkowska. W roku 1996
wydzielono niezbędny grunt pod budynki oraz została przeprowadzona wycena łączenia
z inwentaryzacją budynków mieszkalnych. Pierwsza sprzedaż na rzecz najemców rozpoczęła
się w listopadzie 1996r. W 1997 r. Zmienił się skład zarządu, który obecnie tworzą Kazimierz
Wdowinski jako prezes oraz Ewa Ciemniewska i Roman Pieniak. W roku 1999 Spółdzielnia
Mieszkaniowa Brudzyń połączyła się z trzema innymi spółdzielniami: Grzymiszew, Smaszew
i Chylin tworząc jedną spółdzielnię. Z chwilą wykupu mieszkań na własność, właściciele
utworzyli wspólnoty mieszkaniowe. Wspólnoty te podjęły uchwały, aby zarząd mógł
zarządzać nieruchomościami spółdzielni mieszkaniowej. Obecnie spółdzielnia zarządza
177mieszkaniami lokalami.
3.5.
21
Infrastruktura społeczna5
3.5.1. Oświata i wychowanie
Szkolnictwo przedszkolne
W dniu 1 września 1969 r. rozpoczęło swoją działalność przedszkole przy PGR. Przedszkole
miało swoje miejsce w pałacu. Organizacja placówki przedszkolnej zajęła się pani Krystyna
Banasiak, która uzyskała pomoc ze strony pana Stanisława Krasowskiego dyrektora PGR
i pana Stanisława Kmiecia- kierownika zakładu rolnego w Brudzyniu oraz mieszkańców
Brudzynia. Od 1991 kierownictwo PGR przekazało przedszkole Gminie Brudzew. W roku
1998 w związku z małą liczbą dzieci podjęto uchwałę o likwidacji przedszkola w Brudzyniu.
Pracownice placówki znalazły zatrudnienie na terenie Gminy a dzieci zaczęły uczęszczać do
przedszkola samorządowego w Brudzewie.
Obecnie na terenie Gminy Brudzew funkcjonuje 1 przedszkole gminne. Dzienny czas pracy
przedszkola ustalany jest z organem prowadzącym z uwzględnieniem aktualnych potrzeb
środowiska. Terminy przerw pracy w przedszkolu zatwierdzane są corocznie w arkuszach
organizacji pracy przedszkola , po uprzednim zaopiniowaniu przez organ nadzorujący.
Szkolnictwo podstawowe i gimnazjalne
W latach 1960-1977 istniała na terenie Brudzynia czteroklasowa Szkoła Podstawowa, do
której uczęszczały dzieci z Brudzynia i Marulewa. Kierownikiem i nauczycielem w szkole
była pani Barbara Krasowska. Szkoła ściśle współpracowała z klubem korzystając
z instrumentów i strojów, które zostały zakupione przy współudziale PGR. Mając taką
możliwość, szkoła podstawowa w Brudzyniu zatrudniała wiele osób i dbała o ponoszenie ich
kwalifikacji zawodowych. W związku z tym w Brudzyniu powstała szkoła dla dorosłych,
w której uczono języka polskiego, matematyki, geografii, historii i biologii. Nauczycielami
w tej szkole byli: pani Barbara Krasowska, państwo Nowakowie (nauczyciele w SP
w Galewie). Na zajęcia uczęszczali ludziom różnym wieku. Po ukończeniu szkoły
otrzymywano świadectwo ukończenia szkoły podstawowej, co dawało możliwość dalszego
kształcenia.
Do 31 sierpnia 2005 r. na terenie Gminy Brudzew funkcjonowały 4 szkoły podstawowe
Galewie, w Chrząblicach, w Koźminie i w Krwonach oprócz tego Zespół Szkolno
Gimnazjalny w Brudzewie (łączący w sobie dwie jednostki Szkołę Podstawową
i Gimnazjum) i Przedszkole Gminne w Brudzewie. Od września 2005 r., oprócz Zespołu
Szkolno-Gimnazjalnego i Przedszkola, istniały już tylko 3 szkoły podstawowe jako odrębne
jednostki. Szkoła Podstawowa w Krwonach weszła w skład Szkoły Podstawowej w Koźminie
jako jej filia i w takiej formie placówki funkcjonują do dziś.
Dzieci i młodzież z terenu Miejscowości uczęszczają do Zespołu Szkolno-Gimnazjalnego
w Brudzewie.
5
Na podstawie Raportu o stanie Gminy Brudzew.
22
3.5.2. Kultura, sport, usługi dla ludności
W Gminie zlokalizowany jest Gminny Ośrodek Kultury w Brudzewie, który animuje życie
kulturalne również na terenie Brudzynia.
Działalność Gminnego Ośrodka Kultury przebiega w dwóch kierunkach. Pierwszy polega na
organizowaniu dzieciom i młodzieży czasu wolnego od zajęć lekcyjnych. W związku z tym
biorą one czynny udział w zajęciach rekreacyjnych i sportowych w GOK gdzie mają
udostępniony sprzęt audio-wizualny, gry zręcznościowe i logiczne oraz sprzęt sportowy.
Drugi kierunek polega na prowadzeniu zajęć sekcji artystycznej mające na celu rozwijanie
zdolności dzieci i młodzieży. Owocami tej pracy są występy dzieci i młodzieży na imprezach
środowiskowych na terenie Gminy
Gminny Ośrodek Kultury posiada lokal przy ul. Plac Wolności 26 w Brudzewie. Lokal ma
powierzchnie ok. 110 m kw., jest wyposażony w węzeł sanitarny i zaplecze kuchenne. Jest
wyposażony w meble, sprzęt radiowo- telewizyjny, częściowo w sprzęt nagłaśniający. Planuje
się zakup dobrej jakości sprzętu nagłaśniającego do obsługi imprez lokalnych (mikser,
mikrofony, kolumny, mikrofony odsłuchowe). Ośrodek jest również wyposażony w narzędzia
niezbędne do pracy w czasie warsztatów rzeźby i rękodzieła. Ma także komplet gier i zabaw
do zajęć rekreacyjnych i sportowych. GOK udostępnia lokal na imprezy towarzyskie( zjazdy
absolwentów, zebrania TPB).
W Gminnym Ośrodku Kultury zatrudnieni są następujący pracownicy: dyrektor ośrodka etatu,
instruktor zajęć rekreacyjnych- 1 etat, instruktor warsztatów rzeźbiarskich- umowa o dzieło,
instruktor warsztatów rękodzieła ludowego- umowa o dzieło, instruktor zajęć
umuzykalniających- umowa zlecenie, księgowa- umowa zlecenie, kapelmistrz orkiestryumowa zlecenie.
Stałymi zadaniami ośrodka są: zajęcia umuzykalniające- 3 godz. ( przeznaczone dla dzieci
i młodzieży z terenu Gminy, mające na celu rozwijanie zainteresowań i uzdolnień
muzycznych i przygotowanie uczestników do udziału w konkursach wokalnych i koncertach),
warsztaty rzeźbiarskie- 4 godz. (prowadzone pod kierunkiem instruktora rzeźbiarza
przeznaczone dla dzieci i młodzieży, celem warsztatów jest nauka podstaw rzeźby
i przygotowanie uczestników do udziału w plenerach artystycznych), warsztaty rękodzieła
ludowego- 5 godz. (prowadzone pod kierunkiem instruktora rzeźbiarza i rękodzielnika, celem
warsztatów jest nauka wykonywania wyrobów rękodzielniczych i przygotowanie uczestników
do udziału w plenerach artystycznych), zajęcia chóralne - 6 godz. ( prowadzone pod
kierunkiem instruktora muzyka, celem zajęć jest nauka repertuaru chóralnego i przygotowanie
zespołu do udziału w koncertach i konkursach wokalnych), próby orkiestry ( pod kierunkiem
kapelmistrza, celem jest nauka gry na instrumentach oraz udział w koncertach i przeglądach
muzycznych), zajęcia rekreacyjne – codziennie poza zajęciami sekcyjnymi (przeznaczone dla
dzieci i młodzieży, tematyka zajęć dotyczy plastyki, tańca, kulinarii, zabaw i gier
umysłowych), spotkania Kół Gospodyń Wiejskich ( terminy i tematykę ustala się na bieżąco),
spotkania seniorów, zamknięte spotkania Klubu AA.
Oprócz zadań stałych ośrodek realizuje imprezy objęte Kalendarzem, który ustala się co rok.
Poniżej przedstawiono wykaz imprez i uroczystości, które odbywają się w każdym roku:
1.
Koncert kolęd i pastorałek,
2.
Warsztaty muzyczne dla chóru,
3.
Zajęcia rekreacyjne w czasie ferii zimowych,
4.
Koncert z okazji Dnia Kobiet,
5.
Koncert wiosenny,
6.
Audycje muzyczne dla dzieci i młodzieży,
7.
Obchody uchwalenia Konstytucji 3 Maja,
8.
Festyn sportowo- rekreacyjny. Bieg Kasztelański,
23
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
Koncert z okazji Dnia Matki,
Festyn z okazji Dnia Dziecka,
Festyn Świętojański,
Dożynki Gminne,
Obchody Święta Niepodległości,
Dzień Świętego Mikołaja,
Szansa na Sukces- Kolędy,
Obchody Jubileuszów Pożycia małżeńskiego. GOK jest współorganizatorem i zapewnia
oprawę muzyczną,
17. Powiatowy Przegląd Chórów Gimnazjalnych w Malanowie,
18. Międzypowiatowe Spotkania Chórów Dziecięcych i Młodzieżowych,
19. Plener Rzeźby i Rękodzieła Ludowego.
Przy GOK działa Koło Gospodyń Wiejskich Gminy Brudzew. Spotkania odbywają się raz
w miesiącu. Dodatkowo GOK przygotowuje lub jest współorganizatorem imprez
jednorazowych (np. Powiatowa Sesja Rady Gminy, Sesja Herbowa, Obchody 550- lecia
Kościoła w Brudzewie, Jubileusz ZNP). GOK organizuje również gminne eliminacje do
konkursów plastycznych, recytatorskich i wokalnych. Raz w roku GOK organizuje wycieczki
turystyczno- krajoznawcze dla społeczności gminnej i dla członków chóru. Gminny Ośrodek
Kultury współpracuje z Urzędem Gminy, Biblioteką Publiczna, placówkami oświatowymi,
Ochotniczą Strażą Pożarną, Gminnym Klubem Sportowym, Towarzystwem Przyjaciół
Brudzewa, Centrum Kultury i Sztuki w Koninie.
Na terenie Gminy Brudzew działalność prowadzą 2 biblioteki. Biblioteka Publiczna Gminy
Brudzew i Filia Koźmin. Do 2004 roku na terenie Gminy działało 10 punktów bibliotecznych.
W kwietniu 2004 roku punkty biblioteczne zostały zlikwidowane.
Obok gromadzenia i udostępniania księgozbioru, udzielania informacji, biblioteki prowadzą
działalność kulturalno – edukacyjną. Działalność ta polega na podejmowaniu różnych działań
popularyzujących czytelnictwo w środowisku.
Biblioteki prowadzą następujące formy pracy:
Formy żywego słowa (Konkursy recytatorskie, czytelnicze, plastyczne, lekcje biblioteczne,
wieczory baśni, spotkania z pisarzem, kiermasze książek, gry i zabawy),
Formy wizualne (Wystawki, fotogazetki, hasła).
Celem prowadzonych zajęć jest dostarczanie kształcącej rozrywki, wzbudzanie przywiązania
do książek, pogłębianie wiedzy oraz wyrabianie nawyku czytania pięknych i wartościowych
książek.
Już od roku 1958 w Brudzyniu (w Pałacu) działał punkt biblioteczny. Korzystano z zasobów
Biblioteki Publicznej w Brudzewie. W pomieszczeniach biblioteki odbywały się spotkania
młodzieży, uroczystości państwowe, zebrania i różne imprezy okolicznościowe.
Młodzież miała możliwość pobierania lekcji nauki gry na pianinie, które prowadził organista
z Galewa pan Piskuła Działalność kulturalna w Brudzyniu rozwinęła się w latach 60-tych.
Wówczas to powstał „Klub Książki i Prasy” RUCH. który prowadził sprzedaż prasy i tworzył
we wsiach, zwłaszcza pegeerowskich kluby wiejskie. Utrzymanie pomieszczenia klubu
i zatrudnienie pracownika leżało w gestii PGR-u Brudzyń. Był to klub w pełni wyposażony
(telewizor, radio), który w ciągu dnia spełniał funkcje sklepiku na potrzeby pracowników
PGR. Od godz. 1700 pełnił funkcje kulturalno-oświatową. Kierownikiem klubu była p.
Zuzanna Łukaszewska, a po jej przeprowadzce do Brudzewa funkcje te pełniły kolejno - p.
Teresa Struglinska, p. Maria Egert i p. Mieczysława Kamińska, która kierowała klubem do
jego zamknięcia 1986 r. Czynnie w zajęciach klubu uczestniczyły również p. Barbara
Krasowska i p. Krystyna Banasiak. Tam właśnie skupiało się całe życie kulturalne Brudzynia
24
jak i mieszkańców okolicznych miejscowości. Przyjeżdżali tam instruktorzy z Domu Kultury
w Turku, którzy organizowali m.in. kółko teatralne, muzyczne, które prowadził zawodowy
muzyk z Poznania p. Wincenty Graffunder. Poza tym odbywały się tam również kursy kroju
i szycia, gotowania, pieczenia, itp. Organizowano wyjazdy do teatru i opery, a także na rewie
na lodzie (nierzadko wspólnie z młodzieżą z klubu Brudzewa kierowanego przez p. Helenę
Szlabs). Dzieci miały możliwość wyjazdu na kolonie zarówno w góry jak i nad morze.
W roku 1967 powstał też zespół wokalno - instrumentalny skupiający młodzież z Brudzynia
i Chylina. Cała działalnosc zespołu finansowana była przez PGR. W latach 1960 - 1977
istniała czteroklasowa Szkoła Podstawowa do której uczęszczały dzieci z Brudzynia
i Marulewa. Kierownikiem i nauczycielem w szkole była p. Barbara Krasowska. Szkoła ściśle
współpracowała z klubem korzystając z instrumentów i strojów, które zostały zakupione przy
współudziale PGR. Mając taką możliwość, Szkoła Podstawowa w Brudzyniu wystawiała
świadectwa ukończenia szkoły w stopniu podstawowym o profilu muzycznym.
Mieszkańcy Brudzynia mają utrudniony dostęp do podstawowych usług handlowych na
terenie Miejscowości (jeden sklep spożywczo-przemysłowy), większość punktów usługowych
znajduje się w Brudzewie.
3.5.3. Pomoc społeczna
Generalnie pomocy społecznej udziela się osobom i rodzinom, które nie są wstanie
przezwyciężyć trudnych sytuacji życiowych, wykorzystując własne środki, możliwości
i uprawnienia.
W Gminie zlokalizowany jest Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej. Odbiorcami świadczeń
udzielanych przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej są:

Rodziny wielodzietne,

Rodziny emerytów i rencistów,

Rodziny niepełne,
z terenu Brudzynia oraz Gminy Brudzew.
Do obowiązków Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej należy:

Prowadzenie diagnostyki jednostkowej i środowiskowej,

Bezpośrednie i pośrednie udzielanie świadczeń (w tym organizowanie opieki i usług
domowych),

Współpraca z organizacjami i instytucjami, a zwłaszcza z samorządem lokalnym,

Aktywizowanie środowiska lokalnego.
3.5.4. Ochrona zdrowia
W Gminie Brudzew zorganizowane zostały:

Dwie odrębne indywidualne praktyki lekarskie lekarza rodzinnego, lekarza ginekologa
i 2 odrębne praktyki lekarskie lekarza stomatologa,

Grupowa Praktyka Pielęgniarek Środowiskowo-Rodzinnych

Pielęgniarka szkolna-gabinet higieny szkolnej.
Okresowo na terenie Gminy przeprowadza się badania profilaktyczne z zakresu:

Konsultacji kardiologicznych,

Badania oczu,

Badania słuchu,

Badania prostaty.
25
Na terenie Gminy Brudzew znajduje się jedna Apteka. Jest to „Apteka Pod Wagą”
mieszcząca się na ul. Plac Wolności 30 w Brudzewie.
3.5.5. Bezpieczeństwo publiczne
Od dnia 1 sierpnia 2003 roku Decyzją nr 46 Komendanta Powiatowego Policji w Turku
stworzony został Posterunek Policji w Brudzewie, obejmujący teren działania całej Gminy
o pow. 112 km2, zamieszkiwany przez około 6.400 osób. Obszar administracyjny podzielony
jest na 23 wsie sołeckie. Budynek Posterunku pod względem utrzymania i konserwacji
podlega Komendzie Wojewódzkiej Policji w Poznaniu. W budynku tym pięć pomieszczeń
wykorzystanych jest jako pomieszczenia służbowe a dwa jako mieszkania zamieszkiwane
przez funkcjonariuszy.
3.5.6. Ochrona przeciwpożarowa
Na terenie Gminy działa 11 jednostek Ochotniczych Straży Pożarnych w tym 3 jednostki typu
„S” i 8 jednostek typu „M ‘’, które zapewniają bezpieczeństwo i ochronę przeciwpożarową
dla całej Gminy, w tym dla omawianej Miejscowości.
W Brudzyniu od roku 1958 działa Ochotnicza Straż Pożarna. Pierwszy zarząd OSP
w Brudzyniu tworzyli następujący druhowie: Stanisław Krasowski - Prezes, Stanisław Kmiec
- Naczelnik, Józef Swiętochowski, Stanisław Walczak. Obecnie zarząd OSP w Brudzyniu
stanowią Kazimierz Wdowiński - Prezes, Henryk Świętochowski - Naczelnik.
26
4. OCENA ZASOBÓW MIEJSCOWOŚCI BRUDZYŃ
Dla oceny zasobów Miejscowości Brudzyń niezbędne stało się pogrupowanie poszczególnych
zasobów i ocena ich pod kątem znaczenia dla wsi. Synteza oceny znalazła się w Tabeli 4.1.
Tabela 4.1. Ocena zasobów Miejscowości Brudzyń
Rodzaj zasobu
Brak
Jest o
Jest o
znaczeniu znaczeniu
małym
dużym
Środowisko przyrodnicze
X

Walory krajobrazu

Walory świata roślinnego
X

Walory świata zwierzęcego
X

Wody powierzchniowe (cieki, rzeki, stawy)

Gleby
X

Surowce mineralne
X
X
Środowisko kulturowe

X
Walory architektury wiejskiej i osobliwości
kulturowe

Walory zagospodarowania przestrzennego
X

Zabytki
X

Zespoły artystyczne
X
Dziedzictwo religijne i historyczne

Miejsca, osoby i przedmioty kultu
X

Święta, odpusty, pielgrzymki
X

Tradycje, obrzędy, gwara
X

Legendy, podania i fakty historyczne
X

Ważne postacie historyczne
X

Specyficzne nazwy
X
Obiekty i tereny

Działki pod zabudowę mieszkaniową
X

Działki pod domy letniskowe
X

Działki pod zakłady usługowe i przemysł
X

Pustostany mieszkaniowe, magazynowe i
poprzemysłowe
X

27
X
Tradycyjne obiekty gospodarskie wsi (spichlerze,
kuźnie, młyny)

Place i miejsca publicznych spotkań
X

Miejsca sportu i rekreacji
X
Gospodarka, rolnictwo

Specyficzne produkty (hodowle, uprawy polowe)
X

Znane firmy produkcyjne i zakłady usługowe
X

Możliwe do wykorzystania odpady poprodukcyjne
X
Sąsiedzi i przyjezdni

X
Korzystne, atrakcyjne sąsiedztwo (duże miasto,
arteria komunikacyjna, atrakcja turystyczna)

Ruch tranzytowy

Przyjezdni stali i sezonowi
X
X
Instytucje

Placówki opieki społecznej
X

Szkoły
X

Dom kultury
X

Inne
X
Ludzie, organizacje społeczne

OSP
X

KGW
X

Stowarzyszenia

Darczyńcy i sponsorzy
X
Źródło: Opinie mieszkańców podczas zebrania Rady Sołeckiej oraz obrad Zebrania Wiejskiego
X
28
5. DIAGNOZA AKTUALNEJ SYTUACJI BRUDZYNIA – JACY
JESTEŚMY?
W Tabeli 5.1. zostały zgromadzone informacje na temat Miejscowości Brudzyń. Opisane
zostały cechy charakterystyczne wsi, jej funkcje, baza materialna, sposób zorganizowania
mieszkańców oraz inne fakty, definiujące miejsce Brudzynia w systemie osadniczym Gminy
Brudzew.
Tabela 5.1. Opis Miejscowości Brudzyń
Wyszczególnienie
Opis
Krajobraz popegerowski, budynki mieszkalne
wielorodzinne otoczone morzem zieleni; wieś posiada
Co ją wyróżnia?
własną stronę internetową
Jakie pełni funkcje?
Wieś pełni głównie funkcje mieszkaniowe
Mieszkańcy to głównie byli pracownicy PGR, osoby
Kim są mieszkańcy?
życzliwe i pracowite
Uprawa
ziemi,
(kilka
osób
zatrudnionych
w gospodarstwie po byłym PGR), praca w zakładach
Co daje utrzymanie?
produkcyjnych, usługach, handlu, emerytury, renty,
zasiłki, część wyjeżdża za granicę
Mieszkańcy tworzą wspólnotę mieszkaniową, działa
Jak zorganizowani są mieszkańcy?
Ochotnicza Straż Pożarna i Rada Sołecka, Klub LZS
Problemy rozwiązywanie są poprzez dyskusje
W jaki sposób rozwiązują problemy?
podczas zebrań wiejskich.
Wieś ma zwartą zabudowę, wielorodzinne budynki
mieszkalne otoczone zielenią oraz pojedyncze
zagrodowe budynki jednorodzinne; większość
Jaki wygląd ma nasza wieś?
gospodarstw
posiada
działki
ogrodnicze;
w Miejscowości jest zlokalizowany park i pałac,
który zamieszkuje obecnie właściciel gospodarstwa
rolnego po byłym PGR
Mieszkańcy obchodzą większość tradycyjnych świąt
ludowych oraz imprez okolicznościowych, takich jak:
Jakie obyczaje i tradycje są u nas
kolędowanie, uświęcanie dni majowych, strażacy
pielęgnowane i rozwijane?
biorą udział w uroczystościach religijnych
i patriotycznych
Większość mieszkańców dba o swoje obejścia
w miarę posiadanych środków finansowych, chociaż
Jak wyglądają mieszkania i obejścia? stan obejść jest zróżnicowany; w Miejscowości
znajdują się nieruchomości Agencji Nieruchomości
Rolnych, które są zachwaszczone i zaniedbane
Środowisko czyste, brakuje jednak podstawowej
infrastruktury ochrony środowiska (kanalizacja),
Jaki jest stan otoczenia i środowiska?
działalność kopalni negatywnie wpływa na poziom
wód gruntowych (lej depresyjny)
Jakie jest rolnictwo?
Jedno duże gospodarstwo na gruntach byłego PGR,
Jakie są powiązania komunikacyjne?
Co proponujemy dzieciom
i młodzieży?
29
zmechanizowane i dobrze zarządzane, mieszkań mają
ogródki działkowe
Miejscowość leży przy drodze powiatowej, w pobliżu
przebiega też droga wojewódzka, funkcjonują
połączenia PKS
Corocznie organizowany jest Turniej o Puchar
Przewodniczącego
Rady
Gminy
i
Turniej
Komendanta OSP w piłce nożnej. Przy jednostce OSP
działa sekcja młodzieży (młodzież ma do dyspozycji
boisko o niepełnych wymiarach), w trakcie budowy
jest świetlica wiejska, która zwiększy możliwości
zagospodarowania wolnego czasu dzieci i młodzieży
30
6. OCENA MOCNYCH I SŁABYCH STRON MIEJSCOWOŚCI,
W KTÓREJ BĘDZIE REALIZOWANA OPERACJA –
ANALIZA SWOT
Poniżej, w Tabeli 6.1., zostały podsumowane silne i słabe strony Brudzynia oraz szanse
i zagrożenia.
Tabela 6.1. Analiza SWOT Miejscowości Brudzyń
Silne strony









Czyste otoczenie
Interesujące tereny do zagospodarowania
Dobra dostępność wsi w komunikacji
drogowej (bliskość autostrady)
Zwarta zabudowa
Zintegrowani mieszkańcy
Miejsca pracy (kopalnia)
Dostęp do Internetu
Wykształcona młodzież
Przebieg gazociągu
Słabe strony











Szanse






Silny potencjał rozwojowy wśród
mieszkańców
Możliwość pozyskania środków
finansowych
Pobudzanie inicjatyw społecznych
Rozwój gospodarczy okolicznych miast
(Brudzew, Koło, Konin)
Rozwój budownictwa mieszkaniowego
Planowana budowa reduktora gazowego
Brak kanalizacji sanitarnej
Brak świetlicy, placu zabaw dla dzieci
Brak miejsc do wspólnego spędzania
wolnego czasu
Niska jakość dróg
Brak ścieżek spacerowo - rowerowych
Niskie dochody mieszkańców
Brak instytucji otoczenia biznesu
Brak zasobów gruntów komunalnych
Niski wskaźnik bonitacji gleb
Brak awaryjnego przyłącza
wodociągowego,
Bezrobocie
Zagrożenia






Rosnąca emigracja ludzi młodych
Niska opłacalność rolnictwa
Brak perspektyw do rozwoju
lokalnego rynku pracy
Brak inicjatyw prozatrudnieniowych
Szkody górnicze
Niski przyrost naturalny
31
7. WIZJA STANU DOCELOWEGO – JAKI MA BYĆ
BRUDZYŃ ZA KILKA LAT?
Poniżej znajdują się sformułowane przez mieszkańców opinie na temat wizji Miejscowości
w perspektywie 7 letniej. Sformułowane zdania są niejako wizją stanu wsi.
Marzę, aby moja wieś była przyjaznym miejscem pobytu o wysokim standardzie życia
i dobrych perspektywach na przyszłość
Byłbym szczęśliwy, gdyby udało się dokończyć budowę Świetlicy Wiejskiej, co pozwoliłoby
zwiększyć atrakcyjność zamieszkania i pozwoliło mieszkańcom rozwijać swoje
zainteresowania i pasje.
Mieszkańcy Miejscowości Brudzyń zostali poproszeni o określenie stanu docelowego wsi.
Odpowiedzi zostały podsumowane w poniższej Tabeli.
Tabela 7.1. Wizja stanu docelowego Miejscowości Brudzyń
Wyszczególnienie
Opis
Dobra infrastruktura służąc wyrównywaniu szans
edukacyjnych i społecznych, szeroka oferta kulturalna
Jakie ma pełnić funkcje?
Mieszkaniowe, turystyczne, rekreacyjne
Ludźmi wykształconymi, wrażliwymi na problemy
środowiska, pogodnymi i zadowolonymi z życia,
Kim mają być mieszkańcy?
potrafiącymi bez problemów funkcjonować we
współczesnych
realiach
społecznych
i ekonomicznych
Z uwagi na charakter Miejscowości utrudniony jest
rozwój miejsc pracy, stąd źródeł utrzymania trzeba
Co ma dać utrzymanie?
szukać poza miejscem zamieszkania, w usługach,
handlu, w zakładach przemysłowych
Planowane jest powołanie Koła Gospodyń Wiejskich,
W jaki sposób zorganizowana ma być funkcjonować będą dotychczasowe organizacje,
wieś i mieszkańcy?
organizowane będą różne imprezy z udziałem
Mieszkańców w różnym wieku
W jaki sposób mają być rozwiązywane
Poprzez wspólną dyskusję i współpracę z Rada
problemy?
Sołecką, wzajemny dialog
Zapewniająca wysoki standard życia, porównywalny
z krajami Europy Zachodniej, wyposażona
Jak ma wyglądać nasza wieś?
w nowoczesne media infrastruktury technicznej
i społecznej
Dotychczas kultywowane obyczaje i tradycje,
Jakie obyczaje i tradycje mają być u
nawiązanie do dawnych sposobów spędzania wolnego
nas pielęgnowane i rozwijane?
czasu (np. rękodzieła)
Schludne i zadbane, pełen zieleni, z dostępem do
Jak mają wyglądać mieszkania
mediów infrastruktury technicznej, z numerami na
i obejścia?
posesjach, należy uporządkować działki należące do
Co ma ją wyróżniać?
Jaki ma być stan otoczenia
i środowiska?
Jakie ma być rolnictwo?
32
ANR
Podłączenie do sieci kanalizacyjnej, ustawienie
pojemników na odpady pozwoli bardziej zadbać
o stan środowiska, które powinno być czyste
i atrakcyjne do zamieszkania
Rolnictwo nie ma istotnego znaczenia dla
Mieszkańców
Jakie mają być powiązania
komunikacyjne?
Utrzymanie istniejących połączeń komunikacyjnych
Co zaproponujemy dzieciom
i młodzieży?
Zajęcia kulturalne w świetlicy, zabawy ruchowe dla
dzieci, kółka zainteresowań, więcej imprez
okolicznościowych
33
8. OPIS PLANOWANYCH ZADAŃ INWESTYCYJNYCH I
PRZEDSIĘWZIĘĆ AKTYWIZUJĄCYCH SPOŁECZNOŚĆ
LOKALNĄ
8.1. Specyfikacja celów rozwojowych
W rezultacie prac przeprowadzonych na zebraniu wiejskim, wypracowano 5 celów
strategicznych rozwoju Miejscowości Brudzyń. Cele strategiczne sformułowano następująco:
1.
2.
Zwiększenie atrakcyjności wsi
Rozwój infrastruktury technicznej
3.
Poprawa bezpieczeństwa
4.
Rozwój usług społecznych
5.
Rozwój gospodarczy wsi
Przyjęte cele mają za zadanie zaspokoić aspiracje wsi i przynieść poprawę stanu życia
mieszkańców. Nawiązują one też bezpośrednio do wypracowanej wizji, w której główny
nacisk położono na rozwój perspektyw na przyszłość oraz dążenie do osiągnięcia wysokiego
poziomu życia.
Uzasadnienie wyboru powyższych celów jest następujące:
Cel strategiczny 1
Zwiększenie atrakcyjności wsi
Mieszkańcy Miejscowości Brudzyń ogromną rolę przypisują atrakcyjnemu wyglądowi swej
wsi. Jak zaznaczyli w wizji rozwoju wsi pragną, aby wieś rozwijała się, poprawiając jakość
życia i tworząc perspektywy awansu społecznego. W trakcie zebrań wiejskich wielu
z mieszkańców na pierwszym miejscu stawiało konieczność stworzenia podstawowej
infrastruktury do rozwoju i zachowania dziedzictwa kulturowego, w tym głównie
dokończenie budowy świetlicy wiejskiej. Celem jest więc podjęcie takich działań, które
urzeczywistniłyby oczekiwania mieszkańców. W ramach przyjętego celu strategicznego
planowana jest realizacja pięciu przedsięwzięć:
Projekt 1.1. Dokończenie budowy Świetlicy Wiejskiej
Opis i uzasadnienie projektu w części dalszej opracowania, zob. pkt. 8.3.
Projekt 1.2. Budowa boiska wielofunkcyjnego
Realizacja projektu: 2013-2014
Łączny koszt projektu: Do ustalenia
Jednym z problemów jest niezadowalający stan infrastruktury sportowej. Klub LZS działa na
boisku, które nie spełnia standardów. Konieczne jest wybudowanie boiska wielofunkcyjnego,
do gry w piłkę siatkowej, ręcznej, koszykowej i tenisa ziemnego z towarzyszącą
infrastrukturą (piłkochwyty, ogrodzenie, oświetlenie). Zimą teren mógłby być zalewany wodą
34
i stanowić lodowisko dla gry w hokeja i miejsce do rekreacji. Jest już wyznaczone miejsce w
centrum Miejscowości, na działce 42/113, gdzie inwestycja może być realizowana.
Projekt 1.3. Budowa ścieżek rowerowych
Przez teren powiatu tureckiego i Gminy przebiegają atrakcyjne szlaki rowerowe „Bogdałów”.
Jednocześnie łączą te obszary z przekształconymi przez przemysł wydobywczy Kopalnię
Węgla Brunatnego Adamów. Dolina Warty od Uniejowa do Nowego Miasta nad Wartą
weszła w skład obszaru Natura 2000. Jest to ostoja ptaków o znaczeniu europejskim.
Wszystkie trasy mają swój początek i koniec na parkingu leśnym ”Bogdałów” malowniczo
położonym nad 10 hektarowym zbiornikiem wodnym powstałym w dawnym wyrobisku
pokopalnianym. Na parkingu można zostawić samochód oraz schronić się pod wiatą, a za
zgodą nadleśnictwa rozpalić ognisko. Na trasach urządzono 13 punktów dydaktycznych. Na
terenie Brudzynia można wyznaczyć kolejne trasy i ścieżki rowerowe, w szczególności przy
drodze powiatowej 3440 relacji Koło-Brudzew-Brudzyń, co zapewniłoby połączenie
Brudzewa z Brudzyniem i zwiększyło bezpieczeństwo dzieci podążających do szkoły.
Projekt 1.4. Urządzenie terenów zieleni przed blokami i placu zabaw
W Brudzyniu wśród domów mieszkalnych jest dużo zieleni, ale ma ona często charakter
nieuporządkowany. Powstał projekt mający na celu zagospodarowanie terenów zieleni,
w szczególności przed blokami mieszkalnymi, co znacznie zwiększyłoby atrakcyjność
zamieszkania. Konieczne jest także wybudowanie w pobliżu placu zabaw dla dzieci.
Projekt 1.5. Poprawa wyglądu budynków mieszkalnych
Atrakcyjność Miejscowości znacznie zwiększyłyby remonty elewacji budynków
mieszkalnych, w szczególności bloków Spółdzielni. Remonty te powinny być połączone
z termomodernizacją budynków, co poprawiłoby stopień ochrony środowiska. Finansowanie
projektu zapewnią środki Spółdzielni oraz prywatnych właścicieli posesji.
Cel strategiczny 2
Rozwój infrastruktury technicznej
Aby zapewnić mieszkańcom dobre warunki życia, należy dostarczyć im możliwie najszerszy
zakres mediów, zaliczanych do infrastruktury technicznej. Pełna infrastruktura techniczna
oznacza podłączenie gospodarstwa domowego do sieci wodociągowej, kanalizacyjnej,
energetycznej, telekomunikacyjnej, zaopatrzenie w źródło energii cieplnej, czy też gęstą
i o dobrej jakości sieć dróg. Pod tym pojęciem kryje się także całkowite rozwiązanie kwestii
odpadów stałych (odbiór, segregacja, utylizacja), czy też dostęp do światowej sieci
35
internetowej. Tylko pełne podłączenie mediów jest w stanie zapewnić mieszkańcom
Brudzynia życie i rozwój na odpowiednim poziomie.
Pełne wyposażenie Miejscowości w infrastrukturę techniczną to obecnie nie tylko jeden
z podstawowych wymogów cywilizacyjnych, ale także kluczowy warunek prowadzenia
działalności gospodarczej.
Należy podkreślić również, że obecnie inwestycje w dziedzinie infrastruktury technicznej
oznaczają poprawę stanu środowiska naturalnego, a więc życie w bardziej przyjaznym
i zdrowym otoczeniu, co w oczywisty sposób wpływa na zwiększenie atrakcyjności danego
terenu dla potencjalnych nowych mieszkańców i turystów.
W ramach tego celu strategicznego zaproponowano 4 przedsięwzięcia:
Projekt 2.1.Budowa sieci kanalizacyjnej i deszczowej
W Brudzyniu nie ma aktualnie żadnych podłączeń sieci kanalizacyjnej. Ścieki odprowadzane
są do bezodpływowych zbiorników przydomowych, skąd następnie wozami asenizacyjnymi
trafiają do oczyszczalni ścieków w Brudzewie. W najbliższych latach planowana jest
rozbudowa sieci kanalizacji sanitarnej w całej Miejscowości. Na drogach
wewnątrzosiedlowych zaprojektowano kanalizację deszczową. Z uwagi na wysokie koszty
realizacji projektu, zaplanowano udział finansowania zewnętrznego funduszy strukturalnych.
Projekt 2.2. Budowa sieci gazowej
W żadnej miejscowości Gminy nie ma aktualnie sieci gazowej. Tymczasem przez Gminę
przebiega nitka wysokiego ciśnienia gazociągu. W planach jest przebudowa sieci i montaż
reduktora przy drodze wojewódzkiej nr 407 Kalisz-Turek-Kościelec. Inwestycja ta pozwoli
rozbudować sieć w Gminie i w Brudzyniu. Realizacja przedsięwzięcia z pewnością przyczyni
się do podniesienie atrakcyjności inwestycyjnej i poprawy jakości życia mieszkańców.
Projekt 2.3. Poprawa stanu dróg
Brudzyń jest dobrze dostępny komunikacyjnie, położony przy drodze powiatowej, w pobliżu
drogi wojewódzkiej oraz w niedużej odległości od autostrady. W zakresie infrastruktury
drogowej nie planuje się większych inwestycji poza następującymi zadaniami:

Poprawa nawierzchni dróg,

Budowa dróg wewnątrz osiedlowych z odwodnieniem.
36
Projekt 2.4. Rozwój sieci internetowej
Podstawowym czynnikiem rozwoju gospodarczego są i będą w najbliższych latach
technologie informacyjne. Zasadniczą ich częścią jest szerokopasmowy Internet.
W województwie wdrażany będzie projekt kluczowy realizujący rozwój sieci szkieletowej.
Szybki rozwój sieci internetowej, w tym łączy szerokopasmowych, jest oczekiwany również
przez mieszkańców Brudzynia. Mieszkańcy w szczególności liczą na utworzenie punktu
teleinformatycznego, oraz rozwój e-administracji, która pozwoli zaoszczędzić czas
poświęcony na sprawy urzędowe. Gmina liczy na możliwość pozyskania dodatkowych
środków pomocy strukturalnej na realizacje tego projektu.
Cel strategiczny 3
Poprawa bezpieczeństwa
Poprawa infrastruktury drogowej z pewnością powinna poprawić stan bezpieczeństwa na
terenie Gminy. Mieszkańcy Brudzynia uznali jednak, że jest to niewystarczający warunek,
aby czuli się również bezpiecznie. Postanowiono więc, sformułować dodatkowy cel
strategiczny, który wskazywałby konieczne działania w zakresie poprawy bezpieczeństwa na
terenie Miejscowości. Służyć mają temu przede wszystkim budowa chodników oraz
modernizacja oświetlenia.
Projekt 3.1. Budowa chodników
Jednym z ważnych przedsięwzięć przewidzianych do realizacji w latach 2008-2010 jest
budowa chodnika do drogi wojewódzkiej 470 Kalisz-Turek-Kościelec. Realizacja projektu
powinna wydatnie poprawić stan bezpieczeństwa w Miejscowości.
Projekt 3.2. Modernizacja oświetlenia
W ramach projektu planowane jest wymiana żarówek na energooszczędne oraz montaż
dodatkowych punktów oświetleniowych wzdłuż dróg.
Cel strategiczny 4
Rozwój usług społecznych
Zaspokojenie podstawowych potrzeb z zakresu infrastruktury technicznej (kanalizacja, drogi,
itp.) jest z pewnością najważniejszym oczekiwaniem mieszkańców pod adresem władz
Gminy. Na obecnym poziomie rozwoju społeczeństwa posiadanie pełnej infrastruktury nie
jest jednak wystarczające dla zapewnienia życia i rozwoju na oczekiwanym poziomie.
37
Równie istotna jest dostępność do tzw. usług społecznych, takich jak usługi zdrowotne,
opieka społeczna, oświata, czy też kultura, sport i rekreacja.
Najpilniejsze potrzeby w mniemaniu mieszkańców Brudzynia to:
Projekt 4.1. Rozwój oferty kulturalnej
W Brudzyniu prężnie działa jednostka OSP, która bierze udział we wszystkich
uroczystościach religijnych i patriotycznych. Ponadto funkcjonuje Klub LZS, który pozwala
zagospodarować wolny czas dzieci i młodzieży oraz rozwijać ich aktywność ruchową.
Głównym animatorem jest jednak Gminny Ośrodek Kultury, organizujący szereg imprez
charakterze społeczno-kulturalnym. Mieszkańcy Brudzynia oczekują dalszej dbałości
o rozwój kulturowy miejscowości oraz dalszego rozwoju oferty kulturalnej.
Cel strategiczny 5
Rozwój gospodarczy wsi
Dla wielu mieszkańców wsi największym problemem jest brak pracy. Stąd jednym
z najważniejszych zadań stojących przed Urzędem Gminy jest podjęcie działań w celu
poprawy sytuacji na lokalnym rynku pracy. Mieszkańcy wsi uważają, że dla rozwoju
gospodarczego miejscowości konieczne jest zrealizowanie, co najmniej 3 projektów:
Projekt 5.1. Wspieranie przedsiębiorczości
W Brudzyniu istnieje tylko jedno gospodarstwo rolnicze. Mieszkańcy pracują głównie poza
Brudzewem, w usługach, handlu, przedsiębiorstwach z okolicznych miejscowości. Aby
stworzyć miejsca pracy na terenie Brudzewa, konieczne jest rozbudzenie przedsiębiorczości
w mieszkańcach. Samorząd może pomóc władzom centralnym i regionalnym w kreowaniu
polityki wspierającej przedsiębiorczość prywatną, oferując chociażby ułatwienia
biurokratyczne, system ulg i preferencji podatkowych, czy też kształtując w przyjazny sposób
politykę informacyjną.
Projekt 5.2. Edukacja mieszkańców
Przyjęta przez Unię Europejską Strategia Lizbońska akcentuje znaczenie gospodarki, opartej
o wiedzę. Podkreśla ponadto wagę inwestowania w nowoczesne technologie, badania
i rozwój. W Goeteborgu rozszerzono strategię o aspekty środowiskowe i ekologiczne.
Mieszkańcy zdają sobie sprawę, iż rozwój wymaga nieustannego inwestowania w edukację
i podnoszenie swoich kwalifikacji. Dlatego wśród projektów znalazły się przedsięwzięcia
edukacyjne i szkoleniowe, które ma koordynować Urząd Gminy. Oczekiwania sprowadzają
się do następujących zagadnień:
38



Podnoszenie świadomości ekologicznej ( w szczególności u dzieci i młodzieży),
Podnoszenie wiedzy o nowoczesnych technikach gospodarowania,
Dostarczenie informacji o funkcjonowaniu Unii Europejskiej oraz dostępnych
funduszach strukturalnych,

Szkolenia z zakresu rozwijania własnej działalności gospodarczej, w szczególności
działalności turystycznej.
Projekt będzie realizowany w całym okresie obowiązywania Planu.
Projekt 5.3. Promocja miejscowości
Mieszkańcy liczą, że władze samorządowe będą promować Miejscowość, jej potencjał,
zasoby oraz perspektywy. Aktywna promocja może przynieść rezultaty w postaci
zainteresowania inwestorów czy turystów, co przekładać się będzie na wyższe dochody
mieszkańców. Promocja Miejscowości będzie odbywać się w ramach działań promocyjnych
Gminy.
39
Rysunek 8.1. Schemat Planu Odnowy Miejscowości Brudzyń
1. Zwiększenie
atrakcyjności wsi
1.1. Dokończenie
budowy Świetlicy
Wiejskiej
1.2. Budowa boiska
wielofunkcyjnego
2. Rozwój infrastruktury
technicznej
2.1. Budowa sieci
kanalizacyjnej
3.1. Budowa chodników
2.2. Budowa sieci
gazowej
3.2. Modernizacja
oświetlenia
2.3. Poprawa stanu dróg
1.3. Budowa ścieżek
rowerowych
1.4. Urządzenie
terenów zieleni przed
blokami i placu zabaw
1.5. Poprawa wyglądu
budynków
mieszkalnych
Źródło: Opracowanie własne
3. Poprawa
bezpieczeństwa
2.4. Rozwój sieci
internetowej
4. Rozwój usług
społecznych
4.1. Rozwój oferty
kulturalnej
5. Rozwój
gospodarczy wsi
5.1. Wspieranie
przedsiębiorczości
5.2. Edukacja
mieszkańców
5.3. Promocja
miejscowości
40
8.2. Hierarchizacja przedsięwzięć Planu Odnowy Miejscowości
Hierarchizację przedsięwzięć przyjętych do realizacji przeprowadzono dla wszystkich
przedsięwzięć, zgłoszonych w trakcie opracowywania Planu Odnowy Miejscowości.
Selekcja przedsięwzięć/przedsięwzięć w miejscowości Brudzyń odbywała się według trzech
grup kryteriów syntetycznych, do których zaliczono: kryteria ogólne, kryteria szczegółowe
oraz kryterium finansowe. Następnie kryteria syntetyczne podzielono na dziewięć kryteriów
elementarnych (tzw. analitycznych), ułatwiających dokonanie oceny:
I grupa „kryteria ogólne” obejmuje cztery kryteria elementarne:
1.
Stan przygotowania przedsięwzięcia (jeśli przedsięwzięcie rozpoczęte - faza w jakiej
proces realizacji się znajduje, np. wykonane dokumentacje, uzyskanie wstępnych
uzgodnień, pozwoleń, opinii, zakupienie gruntu pod zabudowę, rozstrzygnięcie
przetargu, decyzja Rady Gminy, itp.)
2.
Konieczność realizacji przedsięwzięcia, wynikająca z podjętych decyzji, zarządzeń,
przepisów, zobowiązań (podstawa prawna – ustawa, uchwała, rozporządzenie)
3.
Powiązanie z innymi przedsięwzięciami (czy dane przedsięwzięcie jest uzależnione od
realizacji innego, czy powinno być realizowane po zakończeniu innych prac)
4.
Zgodność z przyjętymi programami i strategią rozwoju Gminy.
II grupa „kryteria szczegółowe” podzielona została na cztery kryteria elementarne:
5.
Korzyści społeczne z przedsięwzięcia (należy określić zasięg terytorialny korzyści
z realizacji przedsięwzięcia oraz zakres jego oddziaływania, (np. liczba mieszkańców
lub wielkość obszaru, jaki zamieszkują beneficjenci), wpływ na stopień integracji
mieszkańców)
6.
Korzyści gospodarcze z przedsięwzięcia (wpływ danego przedsięwzięcia na
atrakcyjność inwestycyjną, konkurencyjność lokalną, wpływ na eliminację problemów,
np. bezrobocia na terenie miejscowości)
7.
Wpływ na środowisko kulturowe miejscowości pod kątem zachowania i ochrony
dziedzictwa kulturowego oraz odnowy wsi
8.
Wpływ na środowisko naturalne pod kątem eliminacji problemów ekologicznych
i spełniania wymagań prawnych
III grupa „kryteria finansowe” obejmuje jedno kryterium o charakterze elementarnym:
9.
Źródła finansowania inwestycji (rodzaj, jeśli istnieje możliwość pozyskania
zewnętrznych źródeł finansowania to, z jakim stopniem pewności, czy istnieje
możliwość współfinansowania i w jakim zakresie)
Przy dokonywaniu oceny kierowano się niżej przedstawionymi zasadami punktacji
poszczególnych przedsięwzięć – nadawaniu im priorytetów kolejności realizacji:
1.
Ocena dokonywana jest w oparciu o przygotowane klucze analityczne ocen.
2.
Każdemu zadaniu są przyznawane punkty w zmiennej skali od 0 do 1/2/3 odrębnie
w odniesieniu do każdego kryterium (porównaj arkusz oceny przedsięwzięć).
3.
W celu wskazania priorytetów Gminy w ocenie przedsięwzięć poszczególnym
kryteriom przypisano zróżnicowane wagi, sumujące się do 100 (porównaj arkusz
oceny przedsięwzięć).
4.
Warunki, według których przyznaje się punkty są odmienne dla każdej grupy
kryteriów ze względu na różny charakter każdej z tych grup.
5.
Jeśli przedsięwzięcie nie spełnia wymienionych kryteriów przyznaje się mu 0 pkt.
41
Przyjęto następujące klucze analityczne (KA) do oceny kryteriów elementarnych:
1. KA Stan przygotowania przedsięwzięcia:
a) Przedsięwzięcie kontynuowane (faza realizacji) – 2 pkt,
b) Przedsięwzięcie w fazie przygotowawczej (oznacza, że rozpoczęcie realizacji
przedsięwzięcia może nastąpić w dowolnym z następnych lat) – 1 pkt,
c) Przedsięwzięcie nie spełnia kryterium – 0 pkt,
2. KA Konieczność realizacji przedsięwzięcia:
a) Przedsięwzięcie wynika z ustaw, uchwał, rozporządzeń i zarządzeń lub z protokołów
zebrań wiejskich - 2 pkt,
b) Przedsięwzięcie wynika z zobowiązań ustnych – 1 pkt,
3. KA Powiązanie z innymi przedsięwzięciami:
a) Przedsięwzięcie jest warunkiem realizacji innego ważnego przedsięwzięcia – 2 pkt,
b) Przedsięwzięcie jest powiązane z realizacją innego przedsięwzięcia – 1 pkt,
4. KA Zgodność ze strategią/programem gospodarczym:
a) Przedsięwzięcie
jest
w
pełni
zgodne
z
najważniejszymi
celami
strategicznymi/priorytetami Gminy – 2 pkt,
b) Przedsięwzięcie przyczynia się pośrednio do osiągnięcia celów strategicznych Gminy –
1 pkt,
5. KA Korzyści społeczne z realizacji przedsięwzięć:
a) Korzyści odniosą nie tylko mieszkańcy jednej wsi, realizacja przedsięwzięcia przyczyni
się do zwiększenia spójności społecznej miejscowości i okolic – 2 pkt,
b) Korzyści z odniosą tylko mieszkańcy miejscowości, realizacja przedsięwzięcia
przyczyni się do zwiększenia spójności społecznej miejscowości – 1 pkt,
6. KA Korzyści gospodarcze z realizacji przedsięwzięć:
a) Przedsięwzięcie bezpośrednio zwiększa atrakcyjność inwestycyjną miejscowości,
konkurencyjność lokalną, przyczynia się do zwiększenia dobrobytu mieszkańców – 2
pkt,
b) Przedsięwzięcie pośrednio przyczynia się do zwiększenia atrakcyjności miejscowości,
konkurencyjności lokalnej oraz podniesienia dobrobytu mieszkańców – 1 pkt,
7. KA Wpływ na środowisko kulturowe:
a) Przedsięwzięcie bezpośrednio przyczynia się do zachowania i ochrony dziedzictwa
kulturowego oraz odnowy wsi – 2 pkt,
b) Przedsięwzięcie ma pośredni wpływ na zachowanie i ochronę dziedzictwa kulturowego
oraz odnowę wsi – 1 pkt,
42
8. KA Wpływ na środowisko naturalne:
a) Przedsięwzięcie eliminuje dotkliwy problem ekologiczny lub przyczynia się do
wypełnienia wymagań prawnych – 2 pkt,
b) Przedsięwzięcie niweluje negatywny wpływ na środowisko – 1 pkt,
9. KA Źródła finansowania:
a) Istnieje możliwość pozyskania bezzwrotnych środków na finansowanie przedsięwzięcia.
Środki te pokrywają od 51% do 85% kosztów realizacji przedsięwzięcia – 3 pkt,
b) Istnieje możliwość pozyskania bezzwrotnych środków na finansowanie przedsięwzięcia.
Środki te pokrywają mniej niż 51% kosztów realizacji przedsięwzięcia – 2 pkt,
c) Istnieje możliwość pozyskania kredytów preferencyjnych na finansowanie realizacji
przedsięwzięcia (pod warunkiem, że nie ma możliwości otrzymania bezzwrotnych
środków) – 1 pkt,
d) Przedsięwzięcie nie spełnia kryterium – 0 pkt.
Ocenę kolejności realizacji poszczególnych inwestycji dokonano w oparciu o wzorcowy
arkusz oceny przedsięwzięć, zaprezentowany w Tabeli 8.1.
Tabela 8.1. Arkusz oceny przedsięwzięcia
Kryteria
syntetyczne
Kryteria elementarne
1. Stan przygotowania przedsięwzięcia
2. Konieczność realizacji przedsięwzięcia
I. Kryteria
3. Powiązanie z innymi przedsięwzięciami
ogólne
4. Zgodność ze strategią/programem
strategicznym
5. Korzyści społeczne z przedsięwzięcia
6. Korzyści gospodarcze z przedsięwzięcia
II. Kryteria
szczegółowe 7. Wpływ na środowisko kulturowe
8. Wpływ na środowisko naturalne
III. Kryteria
9. Źródła finansowania przedsięwzięć
finansowe
Punktacja ważona ogółem
Wagi Punktacja
Punktacja
ważona
10
10
10
10
10
10
15
10
15
Zgodnie z przyjętymi priorytetami Miejscowości, do oceny kolejności wykonywania wybrano
15 przedsięwzięć. Poniżej przedstawione jest ich zestawienie, w porządku chronologicznym
(daty rozpoczęcia przedsięwzięcia). Przy każdym z przedsięwzięć podany jest rok
rozpoczęcia i zakończenia projektu.
A. Dokończenie budowy Świetlicy Wiejskiej
2012-2013
B. Budowa chodników
2013-2015
C. Modernizacja oświetlenia
2012-2013
D. Urządzenie terenów zieleni przed blokami i placów zabaw
2013-2014
E. Budowa sieci kanalizacyjnej
2013-2015
F. Budowa boiska wielofunkcyjnego
2013-2014
G. Budowa sieci gazowej
2016-2018
H. Rozwój sieci internetowej
2012-2014
I.
Poprawa stanu dróg
2012-2014
J.
Rozwój oferty kulturalnej
2012-2018
K. Wspieranie przedsiębiorczości
2012-2017
L.
M.
N.
O.
43
Edukacja mieszkańców
Promocja miejscowości
Poprawa wyglądu budynków mieszkalnych
Budowa ścieżek rowerowych
2012-2018
2011-2018
2012-2017
2014-2015
Tabela 8.2. Zestawienie ocen dla poszczególnych przedsięwzięć
Kryteria elementarne
Przedsięwzięcie
A
1. Stan przygotowania
20
przedsięwzięcia
2. Konieczność realizacji
20
przedsięwzięcia
3. Powiązanie z innymi
20
przedsięwzięciami
4. Zgodność ze
strategią/programem
20
gospodarczym
5. Korzyści społeczne z
20
przedsięwzięcia
6. Korzyści gospodarcze
20
z przedsięwzięcia
7. Wpływ na środowisko
30
kulturowe
8. Wpływ na środowisko
10
naturalne
9. Źródła finansowania
45
przedsięwzięcia
Punktacja ważona
205
ogółem
Kolejność realizacji
przedsięwzięć (numer
1
przedsięwzięcia)
F
L
E
J
K
G
I
D
H
M
O
C
B
N
20
20
20
20
20
20
20
10
20
20
20
20
20
10
20
20
20
10
10
20
20
10
20
20
20
20
20
10
20
20
20
10
20
20
20
10
20
10
10
10
10
0
20
20
20
20
20
20
20
20
20
20
20
20
20
20
20
20
10
20
20
20
20
20
10
20
20
20
20
10
20
20
20
10
20
20
20
20
10
20
20
10
10
10
30 15
0
30
0
0
0
15
0
0
0
0
0
0
0
10
20
0
10
0
10
10
10
10
10
0
0
20
45 45
45
45
45
45
30
45
45
30
30
45
30
0
195 190 175 165 165 165 160 160 155 150 150 145 130 80
2
3
4
5
5
5
8
8
10
11
Zgodnie z przyjęto metodologią, uznano następującą hierarchię przedsięwzięć:
1.
Dokończenie budowy Świetlicy Wiejskiej
2.
Budowa boiska wielofunkcyjnego
3.
Edukacja mieszkańców
4.
Budowa sieci kanalizacyjnej
5.
Rozwój oferty kulturalnej
6.
Wspieranie przedsiębiorczości
7.
Budowa sieci gazowej
8.
Poprawa stanu dróg
9.
Urządzenie terenów zieleni przed blokami i placów zabaw
10. Rozwój sieci internetowej
11. Promocja miejscowości
12. Budowa ścieżek rowerowych
13. Modernizacja oświetlenia
14. Budowa chodników
15. Poprawa wyglądu budynków mieszkalnych.
11
13
14
15
44
8.3. Opis projektu uwzględniającego finansowanie w ramach PROW
Aby zrealizować cel strategiczny 1 "Zwiększenie atrakcyjności wsi", Gmina zamierza
wystąpić o dofinansowanie w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich, Działanie:
Odnowa i rozwój wsi i zrealizować Projekt Dokończenie budowy Świetlicy Wiejskiej.
Projekt ten w pełni realizuje zakładane we wspomnianym Działaniu PROW cele i mieści się
w zdefiniowanym zakresie wsparcia.
Stan obecny
W centrum Miejscowości Brudzyń, w bezpośrednim sąsiedztwie boiska wiejskiego powstaje
budynek Świetlicy Wiejskiej. W chwili obecnej są jest stan surowy zamknięty (zakupiono
okna, które należy wmontować). Budynek nie posiada jeszcze żadnych instalacji.
Konieczne działania
W budynku muszą być wykonane następujące czynności:

Ocieplenie ścian i wykonanie elewacji,

Montaż instalacji wod-kan,

Montaż centralnego ogrzewania,

Sanitariaty (glazura, montaż armatury),

Położenie tynków wewnętrznych,

Malowanie wnętrz,

Wyposażenie zaplecza kuchennego,

Wyposażenia wnętrz.
Rysunek 8.2. przedstawia budynek świetlicy w chwili obecnej:
Rysunek 8.2. Świetlica Wiejska w Brudzyniu
45
Uzasadnienie projektu
Realizacja projektu jest odpowiedzią na oczekiwania mieszkańców, którzy od dawna
domagają się dokończenia budowy Świetlicy. Realizacja projektu pozwoli przede wszystkim:

Stworzyć miejsce do spotkań mieszkańców, organizowania zajęć pozaszkolnych dla
dzieci i młodzieży, miejsca umożliwiającego rozwój fizyczny, sportowy, kulturalny

Zwiększyć stopień integracji mieszkańców,

Poprawić wizerunek miejscowości,

Stworzyć możliwości organizowania zajęć na obiekcie przez okres całoroczny,

Poprawić bezpieczeństwo dzieci i młodzieży.
Harmonogram rzeczowo-finansowy
Wszystkie prace związane z realizacją projektu zaplanowano na lata 2008-2009. Dokładny
harmonogram rzeczowo-finansowy przedstawia Tabela 8.3.
Tabela 8.3. Harmonogram rzeczowo-finansowy projektu
Wyszczególnienie
Wartość robót (netto) zł
Wykonanie elewacji
15 000,00
Posadzki
60 000,00
Stolarka okienna i drzwiowa
22 000,00
Montaż instalacji wod-kan
20 000,00
Montaż centralnego ogrzewania
25 000,00
Sanitariaty (glazura, montaż armatury)
30 000,00
Położenie tynków wewnętrznych
20 000,00
Malowanie wnętrz
8 000,00
Wyposażenie zaplecza kuchennego
15 000,00
Wyposażenia wnętrz
20 000,00
Razem wartość projektu netto
Podatek VAT
Razem wartość projektu brutto
235 000,00
54 050,00
289 050,00
Z kolei Tabela 8.4. przedstawia strukturę finansowania projektu Dokończenie budowy
Świetlicy Wiejskiej.
Tabela 8.4. Struktura finansowania wnioskowanego projektu
Wyszczególnienie
Wartość brutto (w zł)
Środki gminne
Środki zewnętrzne – fundusze strukturalne PROW,
działanie Odnowa i rozwój wsi
Wartość razem
124 550,00
164 500,00
289 050,00
46
9. ZGODNOŚĆ PLANU ODNOWY MIEJSCOWOŚCI
BRUDZYŃ ZE STRATEGIĄ GMINY
W 2003 roku Rada Gminy Brudzew przyjęła Strategię Rozwoju Gminy Brudzew na lata
2003-2013. Sformułowana w trakcie opracowywania strategii misja ma następujące
brzmienie:
OBSZAR SAMORZĄDNOŚCI OPARTEJ NA ZRÓWNOWAŻONYM
ROZWOJU, KTÓREGO PODSTAWĄ JEST WYSOKI STANDARD
ŻYCIA MIESZKAŃCÓW ORAZ PEŁNA INFRASTRUKTURA DLA
ROZWOJU MAŁEJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI I PEŁNEGO ZAKRESU
USŁUG.
WIELKOPOLSKA GMINA Z DOBRĄ INFRASTRUKTURĄ
REKREACYJNĄ I WYPOCZYNKOWĄ OPARTA NA ISTNIEJĄCYCH
ZASOBACH KRAJOBRAZOWYCH I TERENACH
POKOPALNIANYCH.
OBSZAR BEZPIECZNY I Z PEŁNĄ OFERTĄ KULTURALNĄ
SKIEROWANĄ DO LOKALNEJ SPOŁECZNOŚCI.
W tak sformułowanej misji można wyróżnić kilka ważnych zagadnień. Przede wszystkim
Gmina zamierza się rozwijać zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju, czyli według
założeń strategii Geoteborskiej. Priorytetem jest wysoki standard życia mieszkańców, który
ma zapewnić pełna infrastruktura i pełna dostępność usług. Wykorzystując posiadane zasoby
krajobrazowe Gmina ma zamiar rozwijać infrastrukturę rekreacyjną i wypoczynkową, co przy
wykorzystaniu małej przedsiębiorczości pozwoli zwiększyć dochody mieszkańców. Gmina
stawia również na bezpieczeństwo i szeroką ofertę kulturalną dla lokalnej społeczności.
Cały obszar społeczno-gospodarczy podzielono na 5 obszarów: ekologię, gospodarkę,
infrastrukturę, przestrzeń i społeczność. W ramach każdego obszaru sformułowano
zhierarchizowany zestaw celów, na podstawie, którego określono priorytety rozwoju.
Następnie określone konieczne działania, które należy podjąć, aby zrealizować misję
i osiągnąć zakładane cele. Priorytety rozwoju sformułowano następująco.
Ochrona środowiska (ekologia)
Priorytetem w obszarze ochrony środowiska jest stworzenie programu kompleksowej ochrony
środowiska naturalnego oraz przeciwdziałanie zanieczyszczaniu środowiska. Priorytet ten
winien być wspomagany podjęciem działań w kierunku stworzenia sprawnego systemu
gospodarki odpadami.
Gospodarka
W obszarze gospodarki priorytetem są działania dla zwiększenia dochodów budżetu Gminy.
Działania te winny być wspierane przez stwarzanie warunków dla zwiększenia dostępności
struktur Gminy i jej mieszkańców do środków Unii Europejskiej oraz poprzez stworzenie na
szczeblu Gminy sprawnego systemu pozyskiwania środków z programów pomocowych i
strukturalnych UE.
47
Infrastruktura
Priorytetem w obszarze infrastruktury są działania w kierunku poprawy stanu infrastruktury
drogowej całej Gminy. Jednocześnie w ramach założonych priorytetów zakłada się podjęcie
działań w kierunku budowy sieci kanalizacyjnej całej Gminy oraz działania na rzecz
połączenia stacji wodociągowych.
Przestrzeń
Stworzenie warunków dla wykorzystania terenów pokopalnianych dla turystyki i lepszych
warunków dla rozwoju obszarów rolniczych i leśnych oraz umożliwienie eksploatacji
zasobów naturalnych są priorytetami w obszarze przestrzeni.
Społeczność
Społecznym priorytetem gminy jest podjęcie działań w kierunku tworzenia nowych miejsc
pracy poprzez umożliwienie inwestowania w Gminie. Priorytet ten w celach niezbędnych
uzupełniany jest przez podejmowanie działań w kierunku dalszego rozwoju oświaty, kultury,
sportu i opieki socjalnej oraz działaniami w kierunku poprawy opieki medycznej.
Przedstawione w niniejszym opracowaniu projekty w pełni wpisują się w strategię rozwoju
Gminy i zdefiniowane priorytety. Kompatybilność projektową przedstawia Tabela 9.1.
Tabela 9.1. Zgodność projektów Planu Odnowy Miejscowości Brudzyń ze strategią rozwoju
Gminy
Priorytety Gminy
Projekty w ramach POM
Ochrona środowiska
1.5.; 2.1.; 2.2.; 3.2.; 5.2.
Gospodarka
2.1.; 2.2.; 2.3.; 2.4.; 3.1.; 5.1.; 5.2.; 5.3.
Infrastruktura
1.1.; 1.2.; 1.3.;1.4.; 1.5.; 2.1.; 2.2.; 2.3.; 2.4.;
3.1.; 3.2.
Przestrzeń
1.2.; 1.3.; 1.4.; 2.1.; 2.2.; 2.3.; 2.4.
Społeczność
1.1.; 1.2.; 1.3.;1.4.; 1.5.; 4.1.;
48
10. OPIS OBSZARÓW O SZCZEGÓLNYM ZNACZENIU
DLA ZASPOKOJENIA POTRZEB MIESZKAŃCÓW,
SPRZYJAJĄCYCH NAWIĄZYWANIU KONTAKTÓW
SPOŁECZNYCH, ZE WZGLĘDU NA ICH POŁOŻENIE
ORAZ CECHY FUNKCJONALNO-PRZESTRZENNE
W miejscowości Brudzyń można wyróżnić kilka obszarów o szczególnym znaczeniu dla
zaspokojenia potrzeb mieszkańców, sprzyjających nawiązywaniu kontaktów społecznych, ze
względu na położenie oraz cechy funkcjonalno-przestrzenne. Do najważniejszych należy m.:
nowobudowana świetlica wiejska w Brudzyniu oraz budowa boiska wielofunkcyjnego.
Dokończenie budowy świetlicy wiejskiej pozwoli stworzyć miejsce do spotkań
mieszkańców, organizowania zajęć pozaszkolnych dla dzieci i młodzieży, miejsca
umożliwiającego rozwój fizyczny, sportowy, kulturalny. Możliwość korzystania z budynku
świetlicy wiejskiej zwiększy stopień integracji mieszkańców, poprawi wizerunek
miejscowości, stworzy możliwości organizowania zajęć na obiekcie przez okres całoroczny
oraz wpłynie na poprawę bezpieczeństwa dzieci i młodzieży korzystających ze świetlicy.
Budowa tak potrzebnego i oczekiwanego obiektu jakim jest świetlica wiejska pozwoli na
realizację ciekawych imprez kulturalnych, których prowadzenie w obecnych warunkach jest
bardzo trudne. Młodzież będąca w okresie wielkiej ekspresji ruchowej oraz poszukiwań
dotyczących form spędzania czasu wolnego, narażona jest na zagrożenia związane z
zachowaniami patologicznymi, chuligaństwem, czy też uzależnieniami. Aby ograniczyć tego
typu zagrożenia, należy młodzieży pokazać możliwości organizacji czasu wolnego poprzez
realizację ciekawych projektów kulturalnych ale również zajęć sportowych. Budowa miejsca
spotkać jakim jest świetlica wiejska zwiększa więc szansę ograniczenia zachowań
patologicznych młodzieży, jak również niedostosowanie społeczne w wieku dorosłym. Obiekt
ten będzie służył nie tylko dzieciom i młodzieży z Brudzynia, ale również całej społeczności
lokalnej w trakcie imprez kulturalnych o zasięgu gminnym i powiatowym. Realizacja
projektu przyczyni się do wzrostu wśród mieszkańców z obszarów wiejskich następujących
wartości: motywacji i determinacji w dążeniu do celu, krzewienia zdrowej rywalizacji,
umiejętności pokonywania własnych słabości i barier oraz kształtowania charakteru.
Planowane miejsce wybudowania boiska wielofunkcyjnego znajduje się
w bezpośrednim sąsiedztwie nowobudowanej świetlicy wiejskiej. W chwili obecnej stan
istniejącego boiska przedstawia się następująco - boisko z nawierzchnią trawiastą: murawa
zniszczona, zadarniona, trawa wyschnięta z licznymi ubytkami. Nawierzchnia w stanie
obecnym zagraża korzystającym z niego dzieciom i młodzieży powodując liczne urazy,
W jego miejsce zaplanowano realizację boisk wielofunkcyjnego, w skład którego wejdą
m.in.: boisko do gry w piłkę nożną, boisko wielofunkcyjne (siatkówka), boiska o
przeznaczeniu lekkoatletycznym. Boisko będzie miał zapewniony pełen dostęp dla osób
niepełnosprawnych.
Oprócz tego, jako bezpieczne i nowoczesne miejsce spotkań, byłyby użytkowane również
dla celów organizowania imprez mających na celu integrację całej lokalnej społeczności.
Posiadanie tak atrakcyjnych obiektów będzie również silnym argumentem w działaniach
podejmowanych w kierunku zatrzymania na terenie Gminy wykształconej młodzieży.
49
11. WDRAŻANIE PLANU ODNOWY MIEJSCOWOŚCI
System wdrażania Planu Odnowy Miejscowości jest realizowany w oparciu o system
wdrażania Wspólnej Polityki Rolnej Unii Europejskiej. Unia Europejska nakłada na państwa
członkowskie – beneficjentów korzystających ze środków finansowych Europejskiego
Funduszu Rolniczego Gwarancji oraz Europejskiego Funduszu Rolniczego Rozwoju
Obszarów Wiejskich obowiązek przestrzegania zasad i procedur wspólnotowych, które
zostały określone w Rozporządzeniu ramowym nr 1290/2005/WE z dnia 21 czerwca 2005 r.
Poszczególne projekty będą wdrażane w oparciu o zasady wydatkowania środków według
źródeł ich pochodzenia. Korzystanie ze środków własnych, jak i środków unijnych wymusza
konieczność sprostania wielu wymogom formalnym, głównie za sprawą odmiennych zasad
wykorzystania danych środków finansowych.
1. Instytucja Zarządzająca Planem
Funkcję Instytucji Zarządzającej i koordynującej realizację Planu będzie pełnił specjalnie
powołany zespół pracowników Urzędu Gminy w skład, którego wejdą:

Wójt Gminy Brudzew,

Sekretarz Gminy Brudzew,

Specjalista ds. inwestycji,

Sołtys Brudzynia.
Zakres zadań Instytucji Zarządzającej obejmuje między innymi:

Ustalenie szczegółowych zasad i kryteriów realizacji Planu

Zapewnienie zgodności realizacji Planu z poszczególnymi dokumentami programowymi
wyższego rzędu, w tym w szczególności w zakresie zamówień publicznych, zasad
konkurencji, ochrony środowiska, jak też zagwarantowanie przestrzegania zasad
zawierania kontraktów publicznych

Zbieranie danych statystycznych i finansowych na temat postępów wdrażania oraz
przebiegu realizacji projektów w ramach Planu

Zapewnienie przygotowania i wdrożenia planu działań w zakresie informacji i promocji
Planu

Przygotowanie rocznych raportów na temat wdrażania Planu, zbieranie informacji do
rocznego raportu o nieprawidłowościach

Dokonanie oceny po zakończeniu realizacji Planu.
Do właściwej oceny Planu, Instytucja Zarządzająca może tworzyć grupy robocze, korzystać
z opinii niezależnych ekspertów lub usług innych instytucji.
2. Instytucja wdrażająca Plan
Urząd Gminy w Brudzewie jako instytucja wdrażająca Plan jest odpowiedzialny za:

Kreowanie, przyjmowanie i składanie wniosków aplikacyjnych od instytucji podległych
– beneficjentów pomocy

Kontrolę formalną składanych wniosków, ich zgodności z procedurami i z zapisami
w planie

Ewentualne monitorowanie wdrażania poszczególnych projektów

Zapewnienie informowania o współfinansowaniu przez UE realizowanych projektów.
50
12. MONITOROWANIE, OCENA, AKTUALIZACJA I
KOMUNIKACJA SPOŁECZNA
12.1. System monitorowania Planu
Kluczowe znaczenie w monitorowaniu i stymulowaniu realizacji Planu posiada Rada Gminy.
Współpracuje ona z Instytucją Zarządzającą oraz z Radą Sołecką. Jej główną rolą będzie
monitorowanie przebiegu realizacji zadań zawartych w Planie oraz ewentualne
interweniowanie w przypadku stwierdzenia spóźnień lub nieuzasadnionej rezygnacji
z realizacji zadania.
12.2. Sposoby oceny i aktualizacji Planu
Skuteczność Planu będzie poddawana bieżącej ocenie. Sprawowana ona będzie przez Radę
Gminy przy pomocy wskaźników postępu realizacji i oceny skuteczności wdrażanych
projektów określonych w poszczególnych programach operacyjnych i w wytycznych
opracowanych przez Ministerstwo Gospodarki.
Z procesem oceny będzie powiązana aktualizacja Planu – corocznie wraz z przeglądem
wykonania Planu będzie proponowane, w miarę potrzeby, wprowadzanie nowych zadań,
wynikających z rodzących się potrzeb i możliwości. Propozycje nowych zadań będą mogły
być zgłaszane przez Radę Sołecką, Wójta, bądź radnych. Będą one, podobnie jak pierwotna
wersja Planu, zatwierdzane najpierw przez Radę Sołecką, a następnie przez Radę Gminy.
12.3. Public Relations Planu
Zadaniem działań informacyjnych i promocyjnych jest:

Zapewnienie powszechnego dostępu do informacji o możliwościach ubiegania się
o wsparcie ze środków funduszy strukturalnych na realizację projektów, służących
rozwojowi regionalnemu dla wszystkich grup docelowych z terenu Gminy

Zapewnienie czytelnej informacji o kryteriach oceny i wyboru projektów oraz
obowiązujących w tym zakresie procedurach

Zapewnienie bieżącej informowania opinii publicznej o zakresie i wymiarze pomocy
wspólnotowej dla poszczególnych projektów i rezultatach działań na poziomie Gminy
i Sołectw

Inicjowanie dodatkowych działań promocyjnych o zasięgu lokalnym

Zapewnienie współpracy z instytucjami zaangażowanymi w monitorowanie
i realizowanie Planu w zakresie działań informacyjnych i promocyjnych poprzez
wymianę informacji i wspólne przedsięwzięcia

Wykorzystanie nowoczesnych źródeł przekazu i nowoczesnych technologii, m.in.
takich jak: Internet, poczta elektroniczna, elektroniczna archiwizacja dokumentów, w
celu usprawnienia komunikacji pomiędzy podmiotami uczestniczącymi w realizacji
Planu.
51
Wszelkie działania podejmowane w ramach Planu będą uwzględniały specyficzne potrzeby
grup docelowych w kwestii informacji oraz użytych instrumentów w celu osiągnięcia
maksymalnej skuteczności. Grupą docelową Planu jest:

Społeczeństwo Gminy – to bezpośredni beneficjent – kształtowanie i informowanie
opinii publicznej poprzez przekazywanie powszechnej wiedzy o działaniach Unii
Europejskiej, o wdrażaniu i wykorzystaniu środków wspólnotowych, o korzyściach
płynących z członkostwa, o budowaniu pozytywnego wizerunku podmiotów
zaangażowanych w proces wdrażania pomocy, co przyczyni się do poparcia dla
inwestycji,

Beneficjenci - osoby, instytucje lub grupy społeczne bezpośrednio korzystające
z wdrażanej pomocy:

Jednostki samorządu terytorialnego szczebla gminnego,

Instytucje kultury, dla których organizatorami są jednostki samorządu
terytorialnego,

Osoby prawne lub jednostki organizacyjne, nieposiadająca osobowości prawnej,
działające na podstawie przepisów o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego
w RP, o stosunku Państwa do innych kościołów i związków wyznaniowych oraz
o gwarancjach wolności sumienia i wyznania,

Organizacje pozarządowe o statusie organizacji pożytku publicznego
w rozumieniu ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku
publicznego i o wolontariacie, której cele statutowe są zbieżne z celami działania
„Odnowa i rozwój wsi” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na
lata 2007-2013,

Inne podmioty, uzyskujące wsparcie w ramach Programu Rozwoju Obszarów
Wiejskich (oś 4 LEADER).
Szczególnie istotną jest potrzeba kształtowania pozytywnego wizerunku Planu. Za jego
pośrednictwem należy kształtować świadomość w zakresie istnienia oraz możliwości
pozyskania środków dla jednostek samorządu terytorialnego, a od tego uzależnione jest
wykorzystanie pomocy w ramach funduszy strukturalnych płynących z Unii Europejskiej.

Plan Odnowy Miejscowości Brudzyń na lata 2011

Transkrypt

Podobne dokumenty

RAGE - RACE 2009 - klodawa.wlkp.pl

Uchwała Nr XLVIII/242/2006 z dnia 22 wrzesnia

xxxi sesja rady gminy brudzew- protokół