Prawo budowlane - Politechnika Warszawska
Transkrypt
Prawo budowlane - Politechnika Warszawska
Stosowanie norm polskich i międzynarodowych w budownictwie Wykład 08-02-2015r Politechnika Warszawska dr inż. Tomasz Wojtkiewicz PZITB 1 Polityka normalizacyjna w Unii Europejskiej Wniosek z Białej Księgi Komisji WE z 1985 r. - konieczność wprowadzenia zmian legislacyjnych – od rygorystycznego zbliżania przepisów prawnych do minimalnej harmonizacji. Wniosek Rady z 16 lipca 1984 r. w sprawie normalizacji europejskiej: *przejrzystość norm i przepisów, *wzrost roli norm w technologiach, *odwołanie się w przepisach technicznych do norm, *współpraca UE z organizacjami CEN i CENELEC. PZITB 2 PN-EN 45020:2009P Normalizacja i dziedziny związane Terminologia ogólna – p. 1.1 Normalizacja – działalność mająca na celu uzyskanie optymalnego, w danych okolicznościach stopnia uporządkowania w określonym zakresie, poprzez ustalenie postanowień przeznaczonych do powszechnego i wielokrotnego stosowania, dotyczących problemów istniejących lub możliwych do wystąpienia. Uwaga 1: Działalność ta polega w szczególności na opracowywaniu, publikowaniu i wdrażaniu norm. Uwaga 2: Ważnymi korzyściami wynikającymi z normalizacji jest poprawa przydatności wyrobów, procesów i usług dla celów, którym mają one służyć, zapobieganie powstawaniu barier w handlu oraz ułatwienie współpracy technicznej. PZITB 3 PN-EN 45020:2009P Normalizacja i dziedziny związane Terminologia ogólna – p. 3.2 Norma – dokument przyjęty na zasadzie konsensu i zatwierdzony przez upoważnioną jednostkę normalizacyjną ustalający – do powszechnego i wielokrotnego stosowania – zasady, wytyczne lub charakterystyki odnoszące się do różnych rodzajów działalności lub ich wyników i zmierzający do uzyskania optymalnego stopnia uporządkowania w określonym zakresie. UWAGA: Zaleca się, aby normy były oparte na osiągnięciach zarówno nauki, techniki, jak i praktyki oraz miały na celu uzyskanie optymalnych korzyści społecznych. PZITB 4 Podstawy prawne normalizacji w Polsce Do 31 grudnia 1993 r. – stosowanie PN jest obowiązkowe Od 1 stycznia 1994 r. – ustawa z 3 kwietnia 1993 r. o normalizacji Od 1 stycznia 2003 r. – ustawa z 12 września 2002 r. o normalizacji PZITB 5 Oznaczenia Polskich Norm PN-.../B... norma własna, zapis do końca 1994r. PN-70/B-02365 PN-B-... norma własna, zapis obecny PN-B-xxxxx:2013-11P PN-EN ... norma europejska PN-ISO ... norma międzynarodowa PN-EN ISO ... norma europejska (międzynarodowa) PN.../Ap poprawka krajowa do normy własnej (B) PN.../Az zmiana krajowa do normy własnej (B) PN.../AC poprawka do normy EN lub ISO PN.../A zmiana do normy EN lub ISO PZITB 6 Typy norm Norma podstawowa – szeroki zakres zagadnień dotyczący jednej, określonej dziedziny. Norma terminologiczna – terminy i ich definicje, ewentualnie objaśnienia i przykłady. Norma badań - dotyczy metod badań, pobierania próbek, wykorzystania metod statystycznych, kolejności badań itp. Norma wyrobu – wymagania, które powinien spełnić wyrób lub grupa wyrobów w celu zapewnienia ich funkcjonalności. Norma procesu – wymagania, które powinny być spełnione przez proces w celu zapewnienia jego funkcjonalności. Norma usługi - wymagania, które powinny być spełnione przez usługę w celu zapewnienia jej funkcjonalności. Norma danych – wykaz właściwości, dla których powinny być podane wartości lub inne dane, w celu określenia wyrobu, procesu lub usługi. PZITB 7 Wycofanie normy następuje w przypadku gdy: - stwierdza się sprzeczność normy wycofywanej z normą aktualnie wprowadzaną do zbioru PN, - zastąpione są postanowienia normy wycofywanej (w pełnym zakresie tematycznym) przez nową normę, - reguły zawarte w normie wycofywanej utraciły przymiot reguły aktualnej pod względem merytorycznym. W normalizacji, u której podstaw leży dobrowolne stosowanie normy wycofanie normy oznacza wyłączenie nadanie jej statusu normy wycofanej (norma nie jest usuwana ze zbioru norm). PZITB 8 Ustawa z 3 kwietnia 1993 r. o normalizacji (Dz. U. nr 55/1993, poz. 251 z późn. zm.) PZITB 9 Ustawa z 3 kwietnia 1993 r. o normalizacji Art. 19 1. Stosowanie Polskich Norm jest dobrowolne, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3. 2. Ministrowie w sprawach należących do zakresu ich działania …mogą, w drodze rozporządzenia, wprowadzić obowiązek stosowania Polskiej Normy… 3. Stosowanie PN jest również obowiązkowe, jeżeli normy te zostaną powołane w ustawach 4. Obowiązek stosowania… dotyczyć może grupy norm, jednej normy lub jej części, a także pełnego lub ograniczonego zakresu jej stosowania. Normy te są wprowadzane w języku polskim. PZITB 10 Ustawa z 3 kwietnia 1993 r. o normalizacji Zasady tworzenia wykazu norm obowiązujących (art. 19) Wybrano normy dotyczące, w szczególności: a) ochrony życia, zdrowia, mienia, bezpieczeństwa pracy i użytkowania, b) ochrony środowiska, c) wyrobów zamawianych przez organy państwowe. PZITB 11 Ustawa z 3 kwietnia 1993 r. o normalizacji Odstępstwa od norm obowiązujących (art. 21) 1. Minister, który wprowadził obowiązek stosowania Polskiej Normy w trybie, o którym mowa w art. 19 ust. 2, może, w drodze decyzji, na wniosek określonego przedsiębiorcy, udzielić zezwolenia na odstąpienie od tego obowiązku w całości albo w części, w szczególnych przypadkach uzasadnionych ważnymi względami technicznymi lub gospodarczymi, po uzyskaniu opinii Komitetu 2. Warunki zezwolenia nie mogą spowodować pogorszenia wymagań dotyczących bezpieczeństwa pracy i użytkowania oraz ochrony życia, zdrowia, mienia i środowiska. PZITB 12 Rozporządzenia zawierające wykaz Polskich Norm obowiązujących w budownictwie Ukazały się następujące rozporządzenia: a) ministra gospodarki przestrzennej i budownictwa z 21 czerwca 1994 r. (258 Polskich Norm obowiązujących) b) ministra gospodarki przestrzennej i budownictwa z 12 kwietnia 1995 r. – uaktualnienie wykazu c) ministra spraw wewnętrznych i administracji z 4 marca 1999 r. 107 poz. (ok. 135 Polskich Norm obowiązujących) PZITB 13 Rozporządzenia zawierające wykaz Polskich Norm obowiązujących w budownictwie d) ministra spraw wewnętrznych i administracji z 31 maja 2000 r. – uaktualnienie wykazu, Wprowadzenie alternatywności stosowania norm: PN-87/B-02151.03/PN-B-02151.03:1999 – akustyka PN-87/B-03002/PN-B-03002:1999 – konstr. murowe niezbrojone PN-83/B-03211/PN-B-03211:1999 – konstr. stalowe (zbiorniki) PN-84/B-03264/PN-B-03264:1999 - konstr. bet.(do 31 sierpnia 2001 r.) e) ministra rozwoju regionalnego i budownictwa z 3 kwietnia 2001 r. 84 poz. (ok. 111 Polskich Norm obowiązujących) PZITB 14 Rozporządzenia zawierające wykaz Polskich Norm obowiązujących w budownictwie f) ministra rozwoju regionalnego i budownictwa z 31 sierpnia 2001 r. – uaktualnienie wykazu, PN-84/B-03264/PN-B-03264:1999 – konstr. bet. – prefabrykaty wykonywane w zakładach prefabrykacji (do 31 sierpnia 2002 r.) g) ministra infrastruktury z 12 września 2002 r. – uaktualnienie wykazu PN-84/B-03264, PN-B-03264:1999 – konstr. bet. – prefabrykaty wykonywane w zakładach prefabrykacji (do 15 grudnia 2002 r.) PZITB 15 Ustawa z 12 września 2002 r. o normalizacji (Dz. U. nr 169/2002, poz. 1386 z późn. zm.) PZITB 16 Ustawa z 12 września 2002 r. o normalizacji art. 3. (wyjątki) Normalizacja krajowa prowadzona jest w celu: - racjonalizacji produkcji i usług poprzez stosowanie uznanych reguł technicznych lub rozwiązań organizacyjnych, - usuwania barier technicznych w handlu i zapobiegania ich powstawaniu, - zapewnienia ochrony życia, zdrowia, środowiska i interesu konsumentów oraz bezpieczeństwa pracy, - zapewnienia jakości i niezawodności wyrobów, procesów i usług, - działania na rzecz uwzględnienia interesów krajowych w normalizacji europejskiej i międzynarodowej, - ułatwiania porozumiewania się przez określanie terminów, definicji, oznaczeń i symboli do powszechnego stosowania. PZITB 17 Ustawa z 12 września 2002 r. o normalizacji art. 4. (wyjątki) W normalizacji krajowej stosuje się następujące zasady: - jawności i powszechnej dostępności, - uwzględniania interesu publicznego, - dobrowolności uczestnictwa w procesie opracowywania i stosowania norm, - zapewnienia możliwości uczestnictwa wszystkich zainteresowanych w procesie opracowywania norm, - konsensu jako podstawy procesu uzgadniania treści norm, - niezależności od administracji publicznej oraz jakiejkolwiek grupy interesów, - wykorzystywania sprawdzonych osiągnięć nauki i techniki, - zgodności z zasadami normalizacji europejskiej i międzynarodowej. PZITB 18 Ustawa z 12 września 2002 r. o normalizacji art. 5. (wyjątki) 1. Polska Norma jest normą krajową, przyjętą w drodze konsensu i zatwierdzoną przez krajową jednostkę normalizacyjną, powszechnie dostępną, oznaczoną – na zasadzie wyłączności - symbolem PN. 2. Polska Norma może być wprowadzeniem normy europejskiej lub międzynarodowej. Wprowadzenie to może nastąpić w języku oryginału. 3. Stosowanie Polskich Norm jest dobrowolne. 4. Polskie Normy mogą być powoływane w przepisach prawnych po ich opublikowaniu w języku polskim. PZITB 19 PN-EN 45020:2009P Normalizacja i dziedziny związane Powoływanie się na normy w przepisach – p. 11.1 Powoływanie się na normy w przepisach oznacza powołanie się na jedną lub wiele norm zastępujące szczegółowe postanowienia przepisu. Pod względem dokładności, powołanie może być; - datowane, - niedatowane, - ogólne. Pod względem mocy, powołanie może być: - obowiązujące (wyłączne), - wskazujące. PZITB 20 Zalety powoływania norm Podstawowe zalety powoływania norm w przepisach, to: - zwolnienie zainteresowanego z konieczności samodzielnego rozwiązywania skomplikowanych problemów technicznych w zakresie objętym regulowanym przepisem, - nadanie tworzonemu aktowi prawnemu właściwej jakości, ze względu na wysoki merytorycznie poziom powoływanych przepisów normalizacyjnych, mających już za sobą powszechna akceptację uzyskaną w trakcie ich tworzenia i stosowania, - wprowadzenie do przepisu prawnego aktualnego stanu techniki, oczywiście pod warunkiem, że normy są regularnie przeglądane i ewentualnie poddawane stosownej nowelizacji. certyf4a 21 Ustawa z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. nr 243/2010, poz. 1623 z późn. zm.) PZITB 22 Ustawa – Prawo budowlane Art. 5. Zasady projektowania, budowy i użytkowania Obiekt należy: projektować, budować, utrzymywać i użytkować, zgodnie z: przepisami techniczno-budowlanymi, zasadami wiedzy technicznej (także Polskimi Normami, z tym że do końca 2002 r.: obowiązującymi Polskimi Normami) PZITB 23 Ustawa – Prawo budowlane Art. 7. Przepisy techniczno-budowlane Do przepisów techniczno-budowlanych zalicza się: * warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać obiekty budowlane: - dla budynków, - dla pozostałych obiektów budowlanych; * warunki techniczne użytkowania obiektów budowlanych: - dla budynków mieszkalnych, - dla morskich budowli hydrotechnicznych, - dla pozostałych budynków i obiektów budowlanych. PZITB 24 Ustawa – Prawo budowlane Art. 7. Przepisy techniczno-budowlane 1. Budynki i ich usytuowanie – MI (2002) 2. Zasilanie energią elektryczną obiektów budowlanych łączności – MŁ(1995) 3. Sieci gazowe – MG(2013) 4. Skrzyżowania linii kolejowych z drogami publicznymi – MTiGM(1996) 5. Obiekty budowlane nie będące budynkami, służące obronności państwa – MON(1996) 6. Bazy i stacje paliw płynnych, rurociągi dalekosiężne... – MG(2005) 7. Budowle hydrotechniczne – MŚ(2007) 8. Autostrady płatne – MI(2002) 9. Budowle rolnicze i ich usytuowanie – MRiGŻ(1997) PZITB 25 Ustawa – Prawo budowlane Art. 7. Przepisy techniczno-budowlane 10. Morskie budowle hydrotechniczne i ich usytuowanie – MTiGM(1998) 11. Lotniska cywilne – MTiGM(1998) 12. Budowle kolejowe i ich usytuowanie – MTiGM(1998) 13.Drogi publiczne i ich usytuowanie– MTiGM(1999) 14. Drogowe obiekty inżynierskie i ich usytuowanie – MTiGM(2000) 15. Strzelnice garnizonowe oraz ich usytuowanie – MON(2001) 16. Telekomunikacyjne obiekty budowlane – MI(2005) 17. Obiekty budowlane metra – MI(2011) 18. Tory do awaryjnego odstawiania uszkodzonych wagonów kolejowych – MTBiGM(2012) PZITB 26 Powoływanie Polskich Norm w rozporządzeniach ROZPORZĄDZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie Dz .U. nr 75/2002 poz. 690 (z późn. zm.) PZITB 27 Powoływanie Polskich Norm w rozporządzeniach Warunki techniczne dla budynków Polskie Normy powołane w treści aktu: • wodociągi i kanalizacja ok. 14 norm, • ogrzewnictwo i ciepłownictwo 18 norm, • ochrona przeciwpożarowa 25 norm, • instal. elektryczne i odgromowe 67 norm, • wentylacja, gaz 14 norm, • obliczanie i projekt. konstrukcji 28 norm, • akustyka i drgania 16 norm, • ochrona energii i izolac. cieplna 4 normy, PZITB 28 Powoływanie Polskich Norm w rozporządzeniach Warunki techniczne dla budynków - przykłady § 113 ust. 7 Instalacja wodociągowa powinna mieć zabezpieczenia uniemożliwiające wtórne zanieczyszczenie wody, zgodnie z wymaganiami dla przepływów zwrotnych, określonymi w Polskiej Normie dotyczącej zabezpieczenia przed przepływem zwrotnym. PN-EN 1717:2003P Ochrona przed wtórnym zanieczyszczaniem wody w instalacjach wodociągowych i ogólne wymagania dotyczące urządzeń zapobiegających zanieczyszczeniu przez przepływ zwrotny PZITB 29 Powoływanie Polskich Norm w rozporządzeniach Warunki techniczne dla budynków - przykłady § 134 ust. 1 Instalacja i urządzenia do ogrzewania budynku powinny mieć szczytową moc cieplną określoną zgodnie z Polskimi Normami obliczania zapotrzebowania na ciepło pomieszczeń, a także obliczania oporu cieplnego i współczynnika przenikania ciepła przegród budowlanych. 8 Polskich Norm, np.: PN-EN ISO 10077-1:2007P Cieplne właściwości użytkowe okien, drzwi i żaluzji - Obliczanie współczynnika przenikania ciepła - Część 1: Postanowienia ogólne PZITB 30 Powoływanie Polskich Norm w rozporządzeniach Warunki techniczne dla budynków - przykłady § 137 ust. 9 Stosowane do magazynowania oleju opałowego zbiorniki, wykładziny zbiorników oraz przewody wykonane z tworzywa sztucznego powinny być chronione przed elektrycznością statyczną, zgodnie z warunkami określonymi w Polskich Normach dotyczących tej ochrony. PN-E-05204:1994P Ochrona przed elektrycznością statyczną. Ochrona obiektów, instalacji i urządzeń - Wymagania PZITB 31 Powoływanie Polskich Norm w rozporządzeniach Warunki techniczne dla budynków - przykłady § 147 ust. 3 Klimatyzację należy stosować w pomieszczeniach, w których ze względów użytkowych, higienicznych, zdrowotnych lub technologicznych konieczne jest utrzymywanie odpowiednich parametrów powietrza wewnętrznego określonych w przepisach odrębnych i w Polskiej Normie dotyczącej parametrów obliczeniowych powietrza wewnętrznego. PN-B-03421:1978P Wentylacja i klimatyzacja - Parametry obliczeniowe powietrza wewnętrznego w pomieszczeniach przeznaczonych do stałego przebywania ludzi PZITB 32 Powoływanie Polskich Norm w rozporządzeniach Warunki techniczne dla budynków - przykłady § 154 ust. 6 Urządzenia wentylacji mechanicznej i klimatyzacji powinny być zabezpieczone przed zanieczyszczeniami znajdującymi się w powietrzu zewnętrznym, a w szczególnych przypadkach w powietrzu obiegowym (recyrkulacyjnym), za pomocą filtrów: 1) nagrzewnice, chłodnice i urządzenia do odzyskiwania ciepła - co najmniej klasy G4, 2) nawilżacze - co najmniej klasy F6, określonych w Polskiej Normie dotyczącej klasyfikacji filtrów powietrza. PN-EN 779:2005P - norma wycofana Przeciwpyłowe filtry powietrza do wentylacji ogólnej – Określenie parametrów filtracyjnych (rozdział 4) PZITB 33 Powoływanie Polskich Norm w rozporządzeniach Warunki techniczne dla budynków - przykłady § 203 i 204 ust. 4 Warunki bezpieczeństwa konstrukcji, o których mowa w ust. 1, uznaje się za spełnione, jeżeli konstrukcja ta odpowiada Polskim Normom dotyczącym projektowania i obliczania konstrukcji. 20 Polskich Norm (PN-B wycofane – oprócz PN-B-03230:1984P) + + Eurokody (PN-EN 1990 do 1999) PZITB 34 Powoływanie Polskich Norm w rozporządzeniach Warunki techniczne dla budynków § 9 ust. 5 Wykaz Polskich Norm powołanych w rozporządzeniu określa załącznik nr 1 do rozporządzenia. Załącznik do rozporządzenia Lp. 1 Miejsce powołania normy § 53 ust. 2 Numer normy PN-E-05003-01:1986P Tytuł normy Ochrona odgromowa obiektów budowlanych - Wymagania ogólne Zakres powołania rozdz. 2 PZITB 35 Powoływanie Polskich Norm w rozporządzeniach Warunki techniczne dla budynków – wprowadzanie Eurokodów *) – Polskie Normy projektowania wprowadzające europejskie normy projektowania konstrukcji – Eurokody, zatwierdzone i opublikowane w języku polskim, mogą być stosowane do projektowania konstrukcji, jeżeli obejmują one wszystkie niezbędne aspekty związane z zaprojektowaniem tej konstrukcji (stanowią kompletny zestaw norm umożliwiający projektowanie). Projektowanie każdego rodzaju konstrukcji wymaga stosowania PN-EN 1990 i PN-EN 1991. PZITB 36 Ustawa – Prawo budowlane Art. 9. Odstępstwo od warunków technicznych 1. W przypadkach szczególnie uzasadnionych dopuszcza się odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych, o których mowa w art. 7. Odstępstwo nie może powodować zagrożenia życia ludzi lub bezpieczeństwa mienia, a w stosunku do obiektów, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 4 - ograniczenia dostępności dla osób niepełnosprawnych oraz nie powinno powodować pogorszenia warunków zdrowotno-sanitarnych i użytkowych, a także stanu środowiska, po spełnieniu określonych warunków zamiennych. 2. Właściwy organ, po uzyskaniu upoważnienia ministra, który ustanowił przepisy techniczno-budowlane, w drodze postanowienia, udziela bądź odmawia zgody na odstępstwo. PZITB 37 Ustawa – Prawo budowlane Art. 9. Odstępstwo od warunków technicznych 3. Wniosek do ministra, o którym mowa w ust. 2, w sprawie upoważnienia do udzielenia zgody na odstępstwo właściwy organ składa przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę. Wniosek powinien zawierać: charakterystykę obiektu oraz, w miarę potrzeby, projekt zagospodarowania działki lub terenu, a jeżeli odstępstwo mogłoby mieć wpływ na środowisko lub nieruchomości sąsiednie – również projekty zagospodarowania tych nieruchomości, z uwzględnieniem istniejącej i projektowanej zabudowy, szczegółowe uzasadnienie konieczności wprowadzenia odstępstwa, PZITB 38 Ustawa – Prawo budowlane Art. 9. Odstępstwo od warunków technicznych (…) propozycje zamiennych, pozytywną opinię wojewódzkiego konserwatora zabytków w odniesieniu do obiektów budowlanych wpisanych do rejestru zabytków oraz innych obiektów budowlanych usytuowanych na obszarach objętych ochroną konserwatorską, w zależności od potrzeb - pozytywną opinię innych zainteresowanych organów. PZITB 39 Ustawa – Prawo budowlane Art. 33. Odstępstwo od przepisów Ust. 3. Do wniosku o pozwolenie na budowę obiektów budowlanych: 1) których wykonanie lub użytkowanie może stwarzać poważne zagrożenie dla użytkowników, takich jak: obiekty energetyki jądrowej, rafinerie, zakłady chemiczne, zapory wodne lub 2) których projekty budowlane zawierają nowe, niesprawdzone w krajowej praktyce, rozwiązania techniczne, nieznajdujące podstaw w przepisach i Polskich Normach, należy dołączyć specjalistyczną opinię wydaną przez osobę fizyczną lub jednostkę organizacyjną wskazaną przez właściwego ministra. PZITB 40 Warunki techniczne dla budynków Przepisy ogólne - odstępstwa § 2. ust. 2. Przy nadbudowie, przebudowie i zmianie sposobu użytkowania budynków istniejących lub ich części, wymagania o których mowa w § 1, mogą być spełnione w sposób inny niż podany w rozporządzeniu, stosownie do wskazań ekspertyzy technicznej właściwej jednostki badawczo-rozwojowej albo rzeczoznawcy budowlanego oraz do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych, uzgodnionych z właściwym komendantem wojewódzkim Państwowej Straży Pożarnej lub państwowym wojewódzkim inspektorem sanitarnym, odpowiednio do przedmiotu tej ekspertyzy. PZITB 41 Warunki techniczne dla budynków Przepisy ogólne - odstępstwa (…) ust. 3. Dla budynków na terenach zamkniętych uzgodnienia, o których mowa w ust. 2, dokonuje się z właściwymi służbami odpowiadającymi za bezpieczeństwo pożarowe i sanitarne. ust. 4. Dla budynków i terenów wpisanych do rejestru zabytków lub obszarów objętych ochroną konserwatorską na podstawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego ekspertyza, o której mowa w ust. 2, podlega również uzgodnieniu z wojewódzkim konserwatorem zabytków. PZITB 42 Materiał prezentowany na posiedzeniu Komitetu Rzeczoznawstwa PZITB Wykładowca serdecznie dziękuje za jego przygotowanie Panu dr inż. Andrzejowi Pogorzelskiemu, … a Państwu dziękuję za uwagę PZITB 43