Ćwiczenie 1 Badanie systemu zabezpieczeń i utrzymania ruchu

Ćwiczenie 1 Badanie systemu zabezpieczeń i utrzymania ruchu

Politechnika Białostocka
Wydział Elektryczny
Eksploatacja Systemów Elektronicznych i
Telekomunikacyjnych
Ćwiczenie 1
Badanie systemu zabezpieczeń i
utrzymania ruchu centrali
telekomunikacyjnej
Opracowali:
dr inż. Krzysztof Konopko, mgr inż. Grzegorz Kraszewski
BIAŁYSTOK 2006
1 Wprowadzenie
Równocześnie z wyposażeniem czysto funkcjonalnym (potrzebnym dla działania
komutacji) centrala Systemu 12 wyposażona jest w dodatkowe moduły testujące
(obwody sprawdzające prawidłowość działania, zapis błędów, itd.). Programowe
sterowanie tymi modułami przebiega w sposób analogiczny jak dla pozostałych
modułów centrali. Jako główne zasady utrzymania możemy wymienić:
 wykrywanie obecności uszkodzeń w wyposażeniu i odłączenie tego wyposażenia
tak szybko, jak to możliwe od programów zarządzających zestawianiem
połączeń,
 utrzymywanie największej możliwej ilości sprzętu dostępnego do obsługi ruchu
telefonicznego,
 ograniczenie, w możliwie największym stopniu, zakresu wymaganej ludzkiej
ingerencji w funkcje utrzymaniowe. W tym celu przejście ze stanu działania do
wyłączenia z obsługi i odwrotnie powinno być wykonane automatycznie. W
większości przypadków ingerencja człowieka będzie potrzebna tylko w celu
fizycznej wymiany jakiegoś elementu.
Większość programów utrzymaniowych realizujących powyższe funkcje jest wykonywana w komputerze tzw. obrony systemu. Jednakże we wszystkich modułach
komputerowych istnieją programy zdolne do wykrywania, i powiadamiania o
błędach lokalnych, z możliwością decydowania i wykonywania pewnych działań
ochronnych.
Blok ochrony (security block - SBL) - jest zbiorem powiązanych ze sobą bloków
funkcjonalnych. Stanowi on podstawową jednostkę utrzymaniową, zaś poszczególne bloki SBL-i tworzą strukturę hierarchiczną. Awaria bloku funkcjonalnego w
danym SBL-u powoduje wyłączenie z użytkowania przez system tego SBL-a, oraz
SBL-i mu podległych. Każdy z SBL-i jest określony przez następujące parametry:
 typ; określa typ bloku bezpieczeństwa (SBLTYPE np. CTLE, ASLI),
 numer centrali; wszystkie bloki SBL w pojedynczej centrali lub podcentrali mają
ten sam numer centrali (EXCH przyjmuje wartość od 0 do 127, centrala główna
jest oznaczona przez 0),
 adres w polu komutacyjnym; określa adres dostępu modułu (grupy SBL-i) w polu
komutacyjnym (NA), składa się z czterech współrzędnych o wartościach od 0 do
15 (W: numer portu łącznika dostępu, X: numer portu pierwszego stopnia
komutacji, Y: numer portu drugiego stopnia komutacji, Z: numer portu trzeciego
stopnia komutacji),
 numer SBL; określa poszczególne SBL-e w grupie tego samego typu SBL-i
mających takie same parametry SBLTYPE, EXCH i NA.
W zależności od stanu pracy SBL-a system przydziela mu jeden z następujących
statusów:
 IT - włączony, w ruchu, dostępny dla wszystkich spełnianych funkcji,
 FIT - włączony, w ruchu z uszkodzeniem, dostępny, ale z uszkodzeniem
wpływającym na jego działanie,
 RDY - włączony, gotów, nie wymagający działań utrzymaniowych,
 EF - włączony, uszkodzenie zewnętrzne, nie może wypełnić swojej funkcji z
powodu uszkodzeń nie związanych z centralą.
 FLT - wyłączony, wykryto uszkodzenie wewnątrz SBL,
 SOS - wyłączony programowo wskutek uszkodzenia w SBL nadrzędnym,
 REP - wyłączony, naprawa, zgodnie z żądaniem naprawy,
 OPR - wyłączony przez operatora,
 NEQ - fizycznie nieistniejący, bez zdefiniowanych danych,
 EQALW - fizycznie nieistniejący, ze zdefiniowanymi danymi.
Część wymienialna (replaceable unit - RIT) stanowi najmniejszą wymienialną
część centrali, która może być zlokalizowana w czasie testu diagnostycznego.
Każdy RIT jest określony poprzez następujące wartości:





numer centrali,
rząd,
stojak, wyznacza stojak w rzędzie,
półka, wyznacza półkę w stojaku,
slot w półce.
2 Cel i zakres ćwiczenia
W ćwiczeniu tym studenci zapoznają się ze sposobem wykonywania napraw
złożonego systemu elektronicznego (centrali telefonicznej Alcatel S12) w ruchu,
bez wyłączania całego urządzenia.
3 Metodyka badań
3.1 Komendy stosowane w ćwiczeniu
3.1.1 TRANSLAT-TELEPHON-DEVICE
Komenda ta służy do przeliczania trzech różnych identyfikatorów linii telefonicznej: numeru abonenta (DN), numeru sprzętowego (LEN) oraz adresu pola
komutacyjnego i numeru bloku modułu obsługującego daną linię abonencką (NA i
NBR).
TRANSLAT-TELEPHON-DEVICE: DN=K'numer abonenta;
TRANSLAT-TELEPHON-DEVICE: LEN=K'numer sprzętowy;
TRANSLAT-TELEPHON-DEVICE: EXID=numer centrali, NA=H'adres w polu
komutacyjnym, NBR=numer bloku;
3.1.2 TRANSLAT
Komenda służy do przeliczania adresu w polu komutacyjnym na położenie fizycznego modułu w regale centrali lub odwrotnie.
TRANSLAT: OPTION=SBLRIT, SBLTYPE=typ bloku, NA=H'adres w polu
komutacyjnym, NBR=numer bloku;
TRANSLAT: OPTION=RITSBL, RIT=rząd regałów&stojak&półka&slot;
Centrala posiada 2 rzędy regałów (1 i 2), w każdym regale stojaki oznaczane są
literami od lewej (w pierwszym rzędzie A, B, C, D, w drugim A, B, C, D, E). Półki
są numerowane od góry od 2 do 8, sloty na półce mają numery od 1 do 63
(wypisane na przodzie półki).
3.1.3 DISABLE
Komenda ta służy do programowego wyłączenia danego bloku bezpieczeństwa
(SBL) centrali. Blok zostaje postawiony w stan OPR (wyłączony przez operatora).
DISABLE: SBLTYPE=typ bloku, NA=H'adres w polu komutacyjnym, NBR=numer
bloku;
Komenda DISABLE z reguły wymaga od operatora potwierdzenia wykonania
komendą GO w ciągu pięciu minut. W komendzie GO należy podać numer rozkazu
komendy DISABLE:
GO:SEQ=numer rozkazu,REPLY=CONFIRM;
3.1.4 INITIALI
Komenda służy do programowego włączenia danego bloku bezpieczeństwa (SBL)
do ruchu. Blok przed inicjalizacją powinien znajdować się w stanie OPR
(wyłączony przez operatora), albo FLT (uszkodzony). Do pamięci bloku zostanie
załadowana świeża kopia jego programu i nastąpi restart bloku.
INITIALI: SBLTYPE=typ bloku, NA=H'adres w polu komutacyjnym, NBR=numer
bloku;
Komenda INITIALI z reguły wymaga od operatora potwierdzenia wykonania
komendą GO w ciągu pięciu minut. W komendzie GO należy podać numer rozkazu
komendy INITIALI tak samo jak dla komendy DISABLE (patrz wyżej, punkt
3.1.3).
3.1.5 DISPLAY-SBL-DATA
Komenda służy do wyświetlania informacji o stanie danego bloku bezpieczeństwa
SBL oraz do wyświetlania struktury zależności między SBL-ami (listy SBL-i
podrzędnych).
DISPLAY-SBL-DATA: EXCH=nr centrali, SBLTYPE=typ bloku, NA=adres w polu
komutacyjnym, NBR=numer bloku, OPTION=opcje;
Parametr OPTION może przyjmować wartość STADISP co oznacza wyświetlenie
stanu bloku, lub DEPLIST, co oznacza wyświetlenie listy bloków zależnych od
podanego bloku.
3.2 Przebieg ćwiczenia
 Zlokalizować komputer sterujący (typ bloku to CTLE) obsługujący linię abonencką o podanym przez prowadzącego numerze telefonu. W tym celu należy najpierw ustalić adres danego abonenta w polu komutacyjnym komendą
TRANSLAT-TELEPHON-DEVICE. Komenda ta poda adres modułu ASLI,
który z kolei podłączony jest do szukanego CTLE. Oba mają ten sam adres NA,
ale CTLE ma zawsze numer bloku NBR równy 1.
 Zlokalizować fizycznie płytę komputera w regale centrali używając komendy
TRANSLAT. Zostanie zlokalizowana płyta interfejsu między komputerem a
polem komutacyjnym (MCUA) i zasilacz (CONV). Obok płyty MCUA znajduje się
właściwa płyta komputera oznaczona z przodu kodem TCPB.
 Wyświetlić listę bloków zależnych od zlokalizowanego właśnie bloku komputera
sterującego (komenda DISPLAY-SBL-DATA oraz ich stanów pracy.
 Wyłączyć blok komputera sterującego komendą DISABLE. Jeden z ćwiczących
powinien obserwować stan diod LED na froncie płyty komputera sterującego.
 Sprawdzić, czy z aparatu telefonicznego można dzwonić.
 Ponownie wydając polecenie DISPLAY-SBL-DATA sprawdzić stan wyłączonego modułu komputera i jego bloków zależnych, oraz komputera dublującego.
Dokonać „naprawy” modułu poprzez wyjęcie go z regału, obejrzenie i włożenie z
powrotem.
 Włączyć moduł komputera poleceniem INITIALI. Jeden z ćwiczących powinien obserwować stan diod LED na froncie płyty komputera sterującego.
 Ponownie sprawdzić stan pracy modułu komputera i jego modułów zależnych.
 Wyłączyć komputer PC na stanowisku pomiarowym (UWAGA! jeżeli na
komputerze zainstalowany jest system Windows, należy najpierw zamknąć
Windows). Na terminalu na stanowisku prowadzącego zaobserwować komunikat
alarmu.
 Włączyć komputer PC, uruchomić program komunikacji z centralą. Sprawdzić,
czy komunikacja jest możliwa.
 Zainicjalizować terminal komendą INITIALI. Niezbędne parametry komendy
znajdują się w obserwowanym wcześniej komunikacie alarmu. Obserwować
proces inicjalizacji. Sprawdzić łączność z centralą.
4 Sprawozdanie z ćwiczenia
Sprawozdanie z ćwiczenia powinno zawierać opis przeprowadzonych czynności
oraz ilustrujące je fragmenty logu centrali. Na końcu należy umieścić wnioski z
przeprowadzonych badań.
5 Wymagania BHP
W trakcie realizacji programu ćwiczenia należy przestrzegać zasad omówionych
we wstępie do ćwiczeń, zawartych w „Regulaminie porządkowym w laboratorium”
oraz w „Instrukcji obsługi urządzeń elektronicznych znajdujących się w laboratorium z uwzględnieniem przepisów BHP”. Regulamin i instrukcja są dostępne w
pomieszczeniu laboratoryjnym w widocznym miejscu.
6 Literatura
1. A. Jajszczyk "Wstęp do telekomunikacji", WNT, Warszawa 1998.
2. S. Haykin "Systemy telekomunikacyjne", WKŁ, Warszawa 1998.
3. "System 12 Digital Exchange", Electrical Communication vol. 59 No. 1/2 1985.