Głos Eko - sierpień 2009
Transkrypt
Głos Eko - sierpień 2009
GŁOS EKO ŚRODA 26.08.2009 Nr 19 dodatek bezpłatny Priorytety na 2010 rok Adam Krzyśków, Prezes Zarządu WFOŚiGW Tematem ostatnich dni jest dyskusja nad powołaniem Mazurskiego Parku Narodowego. Sprawa powróciła przy okazji internetowego plebiscytu na cuda natury. Samorząd województwa bardzo aktywnie włączył się w akcję promocyjną „Mazury cud natury”, stanowiącą idealną szansę na dodatkową promocję naszego regionu na całym świecie. Jesteśmy dumni z tego co mamy, już parę lat wcześniej wpisaliśmy do strategii rozwoju województwa jako jeden z celów osiągnięcie pozycji krajowego lidera ochrony środowiska. Od lat kilkunastu dzięki zbiorowej mądrości mazurskich samorządów, powstał i został zrealizowany plan ochrony Wielkich Jezior Mazurskich, wdrażany przez powołaną w tym celu Fundację Ochrony Wielkich Jezior Mazurskich. To fundacja koordynowała współpracę pomiędzy samorządami, dając gwarancję kompleksowego rozwiązania problemu gospodarki ściekowej. Fundacja koordynuje również dalsze prace nad sanitacją mazurskich gmin, tym razem finansowane z funduszy unijnych w ramach zadań kluczowych Regionalnego Programu Operacyjnego. Działając wspólnie można osiągnąć więcej. Dlatego z uwagą należy wsłuchać się w głos samorządów. Ich obaw, nadziei i potrzeb. Co nam przyniesie powołanie Mazurskiego Parku Narodowego? Czy z tego tytułu wzrośnie ilość środków przeznaczonych na inwestycje służące ochronie środowiska? Czy mamy wersje scenariusza rozwoju Mazur? Sądzę, że warto o tym dyskutować, by poznawać stanowisko wszystkich zainteresowanych. A przede wszystkim zrobić sobie bilans potrzeb inwestycyjnych, czy wiemy w jaki sposób i na co wydatkować dodatkowe środki, które mogą trafić do regionu. Co jest najważniejszym zagrożeniem dla środowiska przyrodniczego Mazur? Wszystkich zainteresowanych zapraszam do publicznej dyskusji, najciekawsze głosy będziemy publikować w naszym dodatku. Zapraszamy do nadsyłania listów na adres [email protected] Rozmowa z Panem Radosławem Królem, Dyrektorem Biura w Wojewódzkim Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Olsztynie. —Jaką rolę pełni Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Olsztynie? — Polski system finansowania ochrony środowiska, opiera się na działalności funduszy celowych, którego filarami są Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz wojewódzkie, powiatowe i gminne fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Rolą Funduszu jest zatem finansowe wspomaganie działalności związanej z ochroną środowiska i gospodarką wodną. —Rada Nadzorcza Wojewódzkiego Funduszu w Olsztynie przyjęła ostatnio Listę Przedsięwzięć Priorytetowych na 2010 rok. Co to za dokument? — Wybór przedsięwzięć do dofinansowania nie jest przypadkowy. Przy rozpatrywaniu wniosków Fundusz kieruje się priorytetami i kryteriami wyboru, które uchwala Rada Nadzorcza. Lista Przedsięwzięć Priorytetowych to jeden z podstawowych dokumentów adresowanych do potencjalnych beneficjentów, zainteresowanych uzyskaniem wsparcia finansowego ze środków Wojewódzkiego Funduszu w Olsztynie. Ustalana jest corocznie na podstawie Polityki Ekologicznej Państwa i Strategii Rozwoju Województwa Warmińsko-Mazurskiego do roku 2020. W określeniu głównych kierunków alokacji środków, uwzględniono również Program Ochrony Środowiska Województwa WarmińskoMazurskiego i Plan Gospodarki Odpadami dla województwa warmińsko-mazurskiego, a także zobowiązania międzynarodowe Polski. —Międzynarodowe zobowiązania, czyli zobowiązania wobec Unii Europejskiej? — Zgadza się. Priorytetowo będą traktowane przedsięwzięcia służące wypełnieniu zobowiązań wynikających z Traktatu Akcesyjnego i współfinansowane ze środków Unii Europejskiej. W szczególności tych, które są wymienione w wykazach indywidualnych projektów kluczowych lub mogą ubiegać się o środki w ramach programów operacyjnych na lata 2007-2013. —Jakie będą główne kierunki wsparcia w nadchodzącym roku? — Lista Przedsięwzięć Priorytetowych uwzględnia specyfikę Warmii i Mazur. Na całym świecie jesteśmy znani jako kraina tysiąca jezior. Dlatego na Liście musiała się znaleźć dziedzina ochrony wód, gospodarki wodnej i ochrony przeciwpowodziowej. W nadchodzącym roku będziemy wspierać zadania z zakresu poprawy jakości wód i oczyszczania ścieków, ze szczególnym uwzględnieniem zadań, ujętych w Krajowym Programie Oczyszczania Ścieków Komunalnych lub spełniających określone programem kryteria. Zależy nam również na tym, by poprawiła się dostępność mieszkańców do wody pitnej. Natomiast w dziedzinie ochrony powietrza atmosferycznego wspierać będziemy zadania z zakresu energetycznego wykorzystania Odnawialnych Źródeł Energii oraz produkcji energii w wysokosprawnej kogeneracji z wykorzystaniem OZE. — Jednym z większych problemów województwa warmińsko-mazurskiego są odpady. Czy gospodarka odpadami znalazła się na Liście Przedsięwzięć Priorytetowych na 2010 rok? — Oczywiście. Jako priorytetowe traktować będziemy realizowanie zadań w ramach Rejonów Gospodarki Odpadami, które są zgodne z Wojewódzkim Planem Gospodarki Odpadami. Chodzi tu przede wszystkim o budowę ponadlokalnych, kompleksowych systemów unieszkodliwiania i utylizacji odpadów. Wspierać będziemy systemy zagospodarowania odpadów ze szczególnym uwzględnieniem selektywnej zbiórki odpadów, odzysku i recyklingu surowców wtórnych; unieszkodliwianie i utylizację odpadów niebezpiecznych oraz zawierających PCB. Palącym problemem jest też rekultywacja zamkniętych składowisk i wysypisk odpa- Radosław Król, Dyrektor Biura w Wojewódzkim Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Olsztynie dów oraz terenów zdegradowanych. Wszystkie te kwestie znalazły się na Liście. — Duże tereny Warmii i Mazur objęte są obszarem Natura 2000. — Zgadza się, nasze województwo może poszczycić się przyrodą unikatową na skalę światową. Występuje tu wiele zagrożonych gatunków flory i fauny. Czynna ochrona przyrody i lasów na obszarach prawnie chronionych, ze szczególnym uwzględnieniem obszarów Natura 2000, jest więc dla Funduszu wyjątkowo ważna. Wspieramy też Państwowy monitoring środowiska, zakup specjalistycznego sprzętu ratowniczego oraz zapobieganie poważnym awariom, w tym współfinansujemy usuwanie skutków klęsk żywiołowych i poważnych awarii. Już dwa lata minęły od tragedii „białego szkwału”, która najdobitniej ukazała, jak uzasadnionym jest finansowanie służb chroniących ludzkie życie i informujących o stanie środowiska. — Nieodłącznym elementem ochrony przyrody jest edukacja ekologiczna. — Wojewódzki Fundusz w Olsztynie, od lat jest liderem w tej dziedzinie. Przykładem może być akcja ekozespołów, w której co roku udział bierze ponad 10 tys. uczestników. Edukacja ekologiczna to niezbędny element działalności Funduszu. To sposób na kształtowanie świadomości ekologicznej dzieci i młodzieży, szansa na lepszą przyszłość. Dlatego w nadchodzącym roku nadal będziemy wspierać istniejące w naszym województwie Centra Edukacji Ekologicznej, a także realizację programów edukacji ekologicznej m.in. poprzez akcje prasowe i medialne. W zakresie popularyzowania i poszerzania wiedzy ekologicznej, na dofinansowanie mogą liczyć konferencje, seminaria i wyjazdy studyjne istotne dla spraw ochrony środowiska. Za priorytetowy uznaliśmy również rozwój parków krajobrazowych, Leśnego Kompleksu Promocyjnego „Lasy Mazurskie” oraz Leśnego Arboretum w Kudypach. — Gdzie można znaleźć Listę Przedsięwzięć Priorytetowych na 2010 rok? — Dokument ten można znaleźć na stronie internetowej Wojewódzkiego Funduszu: www.wfosigw.olsztyn.pl w zakładce Obsługa Beneficjentów. Znajdą tam Państwo również wszystkie obowiązujące wzory dokumentów, zasady udzielania dofinansowania oraz kryteria wyboru przedsięwzięć. Osobom, które nie mają dostępu do Internetu, w każdej chwili pomocą i radą służą nasi pracownicy. —Dziękuję za rozmowę. Joanna Czyżewska Urszula Pasławska, wicemarszałek województwa W Jezioranach śmieci znikają pod ziemią, wzorem takich miast jak Gdańsk czy Kraków. Na podwórku przy ul. Hanki Sawickiej i Kościuszki pojawiły się kontenery do podziemnej zbiórki odpadów. Zyskują na tym mieszkańcy, bo śmietników nie widać i nie czuć, zyskuje także bezpieczeństwo ekologiczne i oczywiście prestiż miasta. Kolejny atutem inwestycji jest mobilizowanie mieszkańców do segregowania odpadów. Poza tym podziemne śmietniki łatwo opróżnić. Gratuluję władzom i mieszkańcom Jezioran wspaniałego pomysłu. Pozostaje mieć nadzieję, że w ich ślady pójdą także inne miejscowości Warmii i Mazur. Koszty nie są zresztą specjalnie wysokie, a gminy mogą liczyć na dofinansowanie przedsięwzięcia przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, o czym szerzej możecie Państwo przeczytać na str. 2. Niezwykle interesująca jest także opisywana w tym numerze „Głosu Eko” inicjatywa Nadleśnictwa Orneta – leśna ścieżka dydaktyczna w dolinie rzeki Wałszy, o bardzo ciekawej trasie. Dzięki niewielkim współfinansowanym z WFOSiGW inwestycjom w infrastrukturę, jak ławki, stoły, drogowskazy czy kosze na śmieci, miejsce jest dziś ulubionym miejscem spacerów turystów i mieszkańców okolic Ornety czy Pieniężna. Także młodzież ma szansę lepiej poznać las, jego unikatową faunę i florę, przekonać się, jakie to ogromne wspólne dobro, które należy chronić. Bo jak pisał Stanisław Jerzy Lec „Wycięty las szumi już tylko w nas”. GAZETA OLSZTYŃSKA ŚRODA 26.08.2009 DZIENNIK ELBLĄSKI 2e GŁOS EKO Podziemne pojemniki w Jezioranach Estetyczna i komfortowa selekcja odpadów Na podwórku przy ulicy Kościuszki i Hanki Sawickiej w Jezioranach stanęły podziemne pojemniki na odpady. Jest to nowy projekt Miasta Jeziorany współfinansowany ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Olsztynie. W czerwcu tego roku w rejonie ulicy Kościuszki i Hanki Sawickiej w Jezioranach rozpoczęła się budowa podziemnych pojemników na odpady. Trwałe i estetyczne pojemniki zastąpiły tradycyjne kubły i kontenery. Jest to pierwszy taki projekt na terenie Miasta Jeziorany. Inwestor wybudował sześć podziemnych zbiorników do selektywnego gromadzenia odpadów (papier, opakowania plastykowe, szkło) oraz trzy do zbiórki nie segregowanych odpadów komunalnych. Wykonawcą robót, wybranym w drodze przetargu była polsko-holenderska firma OTTO POLAND z Warszawy. Koszt przedsięwzięcia wyniósł 280 tys. zł. Warto dodać, że podziemne pojemniki są stosowane z powodzeniem we Francji, Hiszpanii, Portugalii i krajach Beneluksu. Estetyczne pojemniki Idea pojemników podziemnych polega na umieszczeniu kontenera na odpady pod ziemią, z pozostawieniem na powierzchni jedynie estetycznego i niewielkiego kiosku wrzutowego. Wrzutnie śmietników wyglądają podobnie jak pojemniki ustawione w parkach czy na ulicach. Ten rodzaj zbiorników ma pomóc w zlikwidowaniu nieprzyjemnych zapachów, jakie zazwyczaj unoszą się ze standardowych kontenerów, zwłaszcza podczas upałów. Poza tym zajmują niewiele miejsca, ponieważ cały zbiornik na odpady znajduje się pod ziemią. Na każdy z pojemników jest napisane , do czego służy, co należy, a czego nie należy wrzucać. Minimalne koszty Pojemniki podziemne (UWS) zostały zaprojektowane, jak wyżej wspomniano, do podziemnego gromadzenia i przetwarzania odpadów bytowych jak również na potrzeby selektywnej zbiórki odpadów. System zbiórki odpa- dów przy pomocy pojemników UWS minimalizuje koszty oraz ogranicza do minimum powierzchnie zajmowaną przez pojemniki. W zależności od typu odpadu, oraz od uwarunkowań zewnętrznych, kontenery dostępne są w pojemnościach od 3m3 do 5m3. Pojemniki UWS składają się z prefabrykowanego betonowego silosu oraz stalowego kontenera. Kontener wyciągany jest z silosu i opróżniany przy pomocy samochodu z dźwigiem HDS. Niewidoczna część kontenera wykonana jest z blachy ocynkowanej, natomiast górna część (kiosk wrzutowy) wykonany jest z blach ocynkowanych lakierowanych proszkowo w określonej gamie kolorów. Składniki pojemnika UWS Silos (w którym jest umieszczony pojemnik) jest podziemną częścią pojemnika UWS, wykonany jest z wzmocnionego betonu. Posiada system odwadniający wykonany ze stali ocynkowanej w postaci kołnierza otaczającego górną krawędź silosu. Taka konstrukcja usuwa nadmiar wody deszczowej na zewnętrz silosu, do gruntu. Pojemnik składa się z trzech głównych elementów, tj. kontenera podziemnego, podłogi i kiosku wrzutowego. Kontener podziemny wykonany jest ze stalowych blach ocynkowanych. Stożkowy kształt kontenera pozwala na łatwe opróżnianie zbiornika i zapobiega blokowaniu się odpadów w jego wnętrzu. Klapy podłogowe kontenera posiadają wannową konstrukcję, która pozwala na zatrzymywanie płynów obecnych w wyrzucanych śmieciach. Wyposażone są dodatkowo w cztery stożkowe prowadnice, które pozwalają ułożyć kontener we właściwej pozycji po jego opróżnieniu. Pojemniki posiadają jedno, dwu i trój-hakowe systemy opróżniania. Estetyczne i komfortowe Podłoga łączy kontener podziemny i kiosk wrzutowy, i jednocześnie zasłania szczelnie silos. Umieszczona jest na wysokości chodnika, dokładnie do niego przylegając. Wykonana jest z blachy stalowej ocynkowanej. Może być pokryta nawierzchnia gumową lub może być wykonana w sposób pozwalający na pokrycie jej kostką brukową lub innym materiałem pozwalającym na „wtopienie” jej w otoczenie. Pojemniki przy ulicy Hanki Sawickiej 1 w Jezioranach Fot. Dariusz Radziszewski Niebieski, żółty i zielony Kiosk wrzutowy jest wykonany ze stali ocynkowanej i jest lakierowany proszkowo. Występuje w dwóch wersjach, tj. w wersji z wrzutnią bębnową oraz wrzutniami do selektywnej zbiórki odpadów. Wrzutnia bębnowa stosowana jest w pojemnikach przeznaczonych do zbierania odpadów bytowych, odpadów organicznych, tekstyliów. Bęben ma pojemność około 80 litrów, co odpowiada wielkości worków używanych w gospodarstwach domowych. Skonstruowany jest w taki sposób, iż odpady spadają do kontenera dopiero po zamknięciu otworu wrzutowego. Opcjonalnie wrzutnia może być wyposażona w cylindryczny zamek zapobiegający wyrzucaniu odpadów przez osoby do tego nie uprawnione. Wrzutnie do selektywnej zbiórki – do papieru i plastiku wykonane są odpowiednio w kolorze niebieskim i żółtym z otworem wrzutowym o wymiarze 370 na130mm, natomiast do szkła w kolorze zielonym z okrągłym otworem wrzutowym o średnicy 200mm. Wystarczy jeden pracownik Reasumując, zalety po- Pojemniki przy ulicy Kościuszki 1 w Jezioranach Fot. Dariusz Radziszewski dziemnych pojemników to: oszczędność miejsca – jeden pojemnik zastąpi trzy standardowe pojemniki o pojemności 1,1m3, estetyka i bardzo dobra kompozycja z otoczeniem, dostosowanie do selektywnej zbiórki odpadów bytowych, szybkość i komfort przy opróżnianiu, możliwość obsługi przy opróżnianiu tylko przez jednego pracownika, zmniejszenie częstotliwości wywozu. Ewa Kowerzanow-Luto WFOŚiGW w Olsztynie Zapraszamy do udziału w konkursie!!! Wystarczy odpowiedzieć na poniższe pytania i prawidłowe odpowiedzi przesłać do dnia 14 września na adres: Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Olsztynie ul. Św. Barbary 9, 10-026 Olsztyn z dopiskiem „Wrześniowy konkurs”. 1. Podaj nazwy Parków Krajobrazowych, których siedziby znajdują się na terenie Województwa Warmińsko-Mazurskiego. 2. Co przedstawia logo Mazurskiego Parku Krajobrazowego? 3. Jakie jest najwyższe wzniesienie na terenie Zespołu Parków Krajobrazowych Pojezierza Iławskiego i Wzgórz Dylewskich? Wśród prawidłowych odpowiedzi wylosujemy atrakcyjne nagrody – materiały promocyjne. Wyniki konkursu ogłosimy w następnym numerze „Głosu Eko” – 30 września 2009 roku oraz na stronie internetowej: www.wfosigw.olsztyn.pl w zakładce Aktualności. GAZETA OLSZTYŃSKA PONIEDZIAŁEK ŚRODA 26.08.2009 9.06.2008 DZIENNIK ELBLĄSKI GŁOS EKO 3e Rezerwat „Dolina Rzeki Wałszy“ Bystra rzeka i pruskie grodzisko Rezerwat częściowy „Dolina rzeki Wałszy” obejmuje najbardziej widowiskowy i malowniczy fragment Nadleśnictwa Orneta. Znajduje się tu wiele rzadkich gatunków roślin i zwierząt. Położony pomiędzy Pieniężnem a Wojnitami głęboki wąwóz rzeki Wałszy otrzymał status rezerwatu prawdopodobnie już w 1907 roku, co czyni go jednym z najstarszych rezerwatów w Europie. Przed II Wojną Światową teren rezerwatu stanowił miejsce spacerowe i wypoczynkowe dla mieszkańców Królewca, Berlina oraz okolicznych miast i miasteczek. W rezerwacie funkcjonował pensjonat zrestauracją leśną, basenem kąpielowym, muszlą koncertową, strzelnicą sportową, boiskiem i kortami tenisowymi. Głowacz i piekielnica Mimo, iż po II wojnie światowej dolina Wałszy w świadomości polskich przyrodników nadal funkcjonowała jako rezerwat to jednak formalnie ochroną rezerwatową została objęta dopiero w 1957 r. Wałsza ma w rezerwacie charakter rzeki górskiej i jest siedliskiem ryb reofilnych. W kilkunastu miejscach tworzy silne meandry, podcinając wysokie i strome brzegi. Dno mulisto-piaszczyste urozmaicone jest licznymi bystrzami (głazowiska) oraz kotłami eworsyjnymi. Z punktu widzenia ochrony gatunkowej najcenniejszym elementem rezerwatu jest ichtiofauna typowa dla krainy pstrąga. Spośród gatunków objętych ochroną całkowitą występują tu: głowacz białopłetwy, strzebla Przylaszczka Fot. Małgorzata Gruca Światowidy Fot. Fot. Małgorzata Gruca potokowa, piekielnica, śliz, minóg strumieniowy. Paprotka i widłak Powierzchnia lądowa rezerwatu porośnięta jest zbiorowiskami grądowymi lub zastępczymi, w różnym stopniu zniekształconymi przez działalność człowieka. W runie występuje wiele gatunków objętych ochroną, np. paprotka zwyczajna Polypodium vulgare, skrzyp olbrzymi Equisetum telmateia, lilia złotogłów Lilum martagon, gnieźnik leśny Neottia nidus-avis; widłak jałowcowaty Lycopodium annotinum, widłak goździsty Lycopodium clavatum, cis pospolity Taxus baccata , dzwonek szerokolistny Campanula latifolia, tojad dzióbaty Aconitum variegatum, wawrzynek wilczełyko Daphne mezereum, podkolan zielonawy Platanthera chlorantha, bluszcz pospolity Hedera helix, bobrek trójlistkowy Menyanthes trifoliata, przylaszczka Hepatica nobilis, konwalia majowa Convalaria majalis i wiele innych. Wydra i bóbr Spośród ciekawszych mieszkańców rezerwatu należy wymienić wydrę i bobra. Gniazduje tu jastrząb, orlik krzykliwy (aż 6 gniazd), myszołów, kobuz Falco subboutea, pustułka Falco timmunculus, kukułka Cumulus canorus, zimorodek Albedo atthis, dzięcioły duży, średni, czarny, dzięciołek. W dolinie znajdują się dwa zabytkowe obiek- Lepiężnik różowy Fot. Małgorzata Gruca ty: grodzisko pruskie datowane na okres średniowieczny około XI-XIII w. oraz kapliczka księży werbistów zwana „Kapliczką przy Cudownym Źródle”. Ścieżka dydaktyczna Wzdłuż przełomowego odcinka rzeki Wałszy utworzono ścieżkę dydaktyczną pozwalającą na prowadzenie edukacji w niezwykle atrakcyjny sposób, łączącej wiedzę w dziedzinach: historii, archeologii, geografii i biologii. Jej długość wynosi 7km. Początek szlaku znajduje się pod ruinami zamku w Pieniężnie i wiedzie przez las wzdłuż prawego brzegu rzeki do kapliczki księży Werbistów. Od kapliczki wschodnim brzegiem Wałszy prowadzi z powrotem do Pieniężna. Dzięki wsparciu finansowemu uzyskanemu z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Olsztynie można było w bieżącym roku wzbogacić i uatrakcyjnić ścieżkę o światowidy edukacyjne, ławostoły, ławki oraz zwiększyć liczbę koszy na śmieci. Nowe wyposażenie a szczególnie światowidy uzyskały duże uznanie wśród turystów. Małgorzata Gruca Nadleśnictwo Orneta 120 lat Ochotniczej Straży Pożarnej w Lidzbarku Pomoc bez względu na porę dnia i roku W 2009 roku przypada 120 rocznica powstania Ochotniczej Straży Pożarnej w Lidzbarku i 85 rocznica utworzenia Orkiestry Dętej w Lidzbarku. Te piękne jubileusze dotyczą zasłużonych dla społeczeństwa organizacji. Przez te lata zmieniły się rządy, ustroje polityczne, a także środki i sprzęt gaśniczy, ale nie zmieniła się funkcja OSP – walka o życie i mienie ludzkie. W ciągu 120 lat od powołania OSP przez jej szeregi przewinęło się kilkuset strażaków ochotników biorących udział w tysiącach akcji ratunkowych. Tak jak dawniej tak i dziś strażacy na sygnał syre- ny niosą pomoc bez względu na porę dnia i roku. Od zaranie dziejów ogień towarzyszył ludziom niszcząc ich dorobek życia. Od powstania Lidzbarka w XIV wieku wybuchały pożary, którym sprzyjała drewniana zabudowa oraz brak odpowiedniego sprzętu gaśniczego. Sytuacja zmieniła się dopiero w XIX wieku. W 1889 roku polscy kupcy i rzemieślnicy powołali Ochotniczą Straż Ogniową. Był to doniosły moment w historii miasta. Powstała bowiem organizacja, która do dnia dzisiejszego daje poczucie bezpieczeństwa wszystkim mieszkańcom miasta i gminy. OSP w Lidzbarku jest najstarszą na Warmii i Mazurach jednostką legitymującą się nie przerwaną działalnością ratowniczą, a także krzewieniem patriotycznego wychowania i kultury w swoim środowisku.Świadczy o tym działająca przy OSP od 85 lat orkiestra dęta oraz otwarte w 1972 roku muzeum pożarnictwa. Z okazji jubileuszu wspólne działania i wsparcie finansowe Starostwa, Urzędu Marszałkowskiego, Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Olsztynie oraz Komendanta Wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej zaowocowały zmodernizowaniem strażnicy, odnowieniem muzeum i nowymi, nowoczesnymi samochodami oraz dobrym wyposażeniem w sprzęt gaśniczy i specjalny. OSP posiada najwyższej kategorii jednostkę operacyjno-techniczną, która zdolna jest do prowadzenia działań: gaśniczych, ratownictwa technicznego i drogowego, ratownictwa medycznego, ratownictwa nawodnego i powodziowego. Może ona udzielić szybkiej i wszechstronnej pomocy mieszkańcom, którzy ją wezwą gdy dotknie ich nieszczęście. Z okazji jubileuszy należy ży- Samochód ratowniczo-gaśniczy Fot. WFOSiGW czyć tym zasłużonym organizacjom działającym dla dobra nas wszystkich, dalszych sukcesów i kolejnych rocznic, a ludziom noszącym strażacki mundur wyrazy szacunku. Tadeusz Kowalczyk WFOŚiGW w Olsztynie GAZETA OLSZTYŃSKA ŚRODA 26.08.2009 DZIENNIK ELBLĄSKI 4e GŁOS EKO Wojewódzki konkurs: Lapidarium jako ośrodek edukacji geologicznej i środowiskowej Stwórz kolekcję skał i wygraj stację meteorologiczną! Regulamin wojewódzkiego konkursu Organizatorzy konkursu • Olsztyńskie Centrum Edukacji Ekologicznej przy Warmińsko-Mazurskim Ośrodku Doskonalenia Nauczycieli w Olsztynie • Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Olsztynie • Państwowy Instytut Geologiczny Oddział Geologii Morza w Gdańsku, www.pgi.gda.pl Przedmiotem konkursu jest stworzenie lapidarium (czyli kolekcji skał), które będzie pełnić funkcję dydaktyczną i stanowić trwały element zagospodarowania otoczenia placówki. Konkurs finansowany jest ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Olsztynie. Cele konkursu poszerzenie wiedzy uczestników o przeszłości geologicznej obszarów ukształtowanych przez lądolody skandynawskie, które kilkakrotnie nasuwały się na obszar Pojezierza Mazurskiego, zainteresowanie różnorodnością skał pozostawionych przez lądolody, doskonalenie umiejętności prowadzenia obserwacji i rozpoznawania najpospolitszych skał występujących na Pojezierzu Mazurskim, uświadomienie uczestnikom zależności pomiędzy geologicznymi cechami regionu a jego dziedzictwem kulturowym oraz współczesnym rozwojem, rozwijanie emocjonalnej więzi z najbliższym środowiskiem, zaangażowanie społeczności szkoły do tworzenia lapidarium, kształtowanie umiejętności i nawyku korzystania z różnych źródeł informacji na temat skał (np. książek popularnonaukowych, Internetu, wywiadów), popularyzowanie wiedzy o różnych rodzajach skał występujących na Pojezierzu Mazurskim oraz promocja efektów – lapidarium w lokalnych mediach, na stronie internetowej szkoły, gminy. Uczestnicy konkursu Konkurs skierowany jest do uczniów i nauczycieli szkół podstawowych, gimnazjów, szkół ponadgimnazjalnych, ośrodków szkolno-wychowawczych, młodzieżowych ośrodków wychowawczych i innych placówek oświatowowychowawczych zainteresowanych tematyką konkursu. Warunki uczestnictwa w konkursie 1. Zadaniem uczestników konkursu jest dokonanie wyboru terenu w pobliżu szkoły w celu utworzenia lapidarium – kolekcji skał. 2. Zebranie różnych okazów skał (magmowych, osadowych, metamorficznych) do lapidarium. Wykonanie tablic lub tablicy informacyjnej, zawierającej dane dotyczące zebranych okazów skał (np.: rodzaj skały, jej skład, pochodzenie i wiek, zastosowanie). 3. Systematyczne dokumentowanie zdjęciami procesu urządzania kolekcji skał. 4. Przygotowanie pisemnego sprawozdania (według zamieszczonego niżej wzoru) i dokumentacji zdjęciowej na płycie CD (tekst w formacie Word i osobno podpisane zdjęcia - w jak najlepszej rozdzielczości - w formie pliku o rozszerzeniu jpg). Harmonogram konkursu 1. Czas trwania konkursu do 30 kwietnia 2010 r. 2. Przesłanie sprawozdania na płycie CD (tekst w formacie Word i osobno podpisane zdjęcia - w jak najlepszej rozdzielczości - w formie pliku o rozszerzeniu jpg) do 30 kwietnia 2010 r. pod adres: Olsztyńskie Centrum Edukacji Ekologicznej przy WarmińskoMazurskim Ośrodku Doskonalenia Nauczycieli w Olsztynie; ul. Głowackiego 17, 10-447 Olsztyn, z dopiskiem „Lapidarium geologiczne”. 3. Wyniki konkursu ogłoszone zostaną w czerwcu 2010 r. na stronie internetowej Warmińsko-Mazurskiego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli w Olsztynie www.wmodn.olsztyn.pl (link Olsztyńskie Centrum Edukacji Ekologicznej). Kryteria oceny 1. Do oceny prac Organizatorzy powołają Kapitułę. 2. Prace konkursowe będą oceniane pod kątem: różnorodności zebranych i rozpoznanych okazów skał, oryginalności pomysłów i koncepcji wykorzystywanych przy tworzeniu lapidarium, wartości dydaktycznej lapidarium. Nagrody Kapituła konkursu przyzna jednej szkole nagrodę główną - stację meteorologiczną. Dla placówek przewidziane są CERTYFIKATY W FORMIE PAMIĄTKOWYCH TABLIC, które przyznane będą przez Państwowy Instytut Geologiczny Oddział Geologii Morza w Gdańsku, Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Olsztynie i OCEE. Tablice szkoła będzie mogła przymocować (wmurować) na jednym z większych głazów lub w innym miejscu lapidarium. Dla wszystkich szkół uczestniczących w konkursie przewidziane są dyplomy. Organizatorzy zastrzegają sobie prawo innego podziału nagród. Przeznaczenie prac 1. Nadesłane sprawozdania z dokumentacją zdjęciową na CD nie będą zwracane autorom. 2. Udział w konkursie jest jednoznaczny z udzieleniem przez autorów prac prawa do nieodpłatnego ich wykorzys- fot. Dorota Taratycka tania przez Organizatorów, w celu publikacji na stronie internetowej i wykorzystania do celów dydaktycznych. Informacje na temat konkursu Informacji na temat konkursu udziela: Alicja Szarzyńska – Olsztyńskie Centrum Edukacji Ekologicznej, tel. 089 522 85 11, [email protected] lub [email protected] Inne postanowienia 1. Organizatorzy mogą również odwiedzić placówkę w celu dokonania przeglądu utworzonego lapidarium (po wcześniejszym uzgodnieniu terminu). 2. Rozstrzygnięcia podejmowane przez kapitułę konkursu są ostateczne i nie przysługuje od nich odwołanie. 3. Udział w konkursie jest jednoznaczny z nieodpłatnym udzieleniem prawa na wykorzystanie prac na następujących polach eksploatacji: druki w dowolnej liczbie publikacji i w dowolnym nakładzie, używania w Internecie oraz innych formach utrwaleń nadających się do rozpowszechniania. 4. Osoby nadsyłające prace konkursowe wyrażają zgodę na przetwarzanie przez Organizatora konkursu swoich danych osobowych (Ustawa Publiczne Gimnazjum nr 1 w Nidzicy fot. Dorota Taratycka o ochronie danych osobowych z dnia 29 sierpnia 1997 roku, Dz. U. Nr 133, poz. 833, z późn. zm.). 5. W sytuacjach nieobjętych niniejszym regulaminem rozstrzygają organizatorzy. 6. Organizatorzy zastrzegają sobie prawo do odwołania konkursu w przypadku wystąpienia okoliczności od nich niezależnych. Życzymy owocnych poszukiwań skał i obcowania z historią geologiczną Pojezierza Mazurskiego! Literatura dla zainteresowanych Czuba P., Mizerski W., Świerczewska-Gładysz E., Przewodnik do ćwiczeń z geologii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004. Coenraads R., Skały i skamieniałości, Carta Blanca, Warszawa 2007. Jurys L., Głazy narzutowe w architekturze Pomorza i Warmii, Państwowy Instytut Geologiczny Oddział Geologii Morza, Gdańsk 2008. Lenczewska-Samotyja E., Łowkis A., Przewodnik do ćwiczeń z geologii inżynierskiej i petrografii. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2005. Masłowska M., Przezdziecki P., Kamienie polskich plaż, Państwowy Instytut Geologiczny, Oddział Geologii Morza, Gdańsk 2008. Mizerski W., Geologia dynamiczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006. Mizerski W., Sylwestrzak H., Słownik geologiczny, Wydaw- nictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002. Panfil J., Pojezierze Mazurskie, Wiedza Powszechna, Warszawa 1985. Pipe J., Co skały mówią o Ziemi?, Wydawnictwo SBM, Warszawa 2008. Rudnicka B., Kardaś R., Bogdaszewska Z., Co nam zostawił lodowiec?, Agencja Fotograficzno-Wydawnicza „Mazury”, Olsztyn 2006. Strony internetowe Państwowy Instytut Geologiczny Oddział Świętokrzyski: www.geoportal.pgi.gov.pl Muzeum Geologiczne w Warszawie: www.muzeum.pgi.gov.pl Muzeum Minerałów: www.redbor.pl Historia Naturalna Polski: www.historianaturalna.gda.pl www.wsp.krakow.pl www.planetaziemia.pan.pl Lapidarium Muzeum Geologicznego Oddziału Świętokrzyskiego Państwowego Instytutu Geologicznego: www.kielce.pl Uwaga: Sprawozdanie pisemne należy przygotować na płycie CD (tekst w formacie Word i osobno podpisane zdjęcia - w jak najlepszej rozdzielczości - w formie pliku o rozszerzeniu JPG) i przesłać do 30 kwietnia 2010 r. pod adres: Olsztyńskie Centrum Edukacji Ekologicznej przy Warmińsko-Mazurskim Ośrodku Doskonalenia Nauczycieli w Olsztynie, ul. Głowackiego 17, 10-447 Olsztyn, z dopiskiem „Lapidarium geologiczne”.