Los, zło, tajemnica

Spis treści
Przedmowa
13
Podziękowania
15
WPROWADZENIE
1. Pytania i zadanie - „próbujemy nazwać nowe
doświadczenie"
2. Zarys celu rozważań
3. Próba przybliżenia „nowego doświadczenia"
4. Dlaczego Wat i Miłosz?
5. Problematyczność bycia - dwa wymiary
(egzystencyjny i egzystencjalny)
6. Los, zło, tajemnica jako twórcze źródła
7. Źródłowe motywy filozofii - od „poznaj samego siebie"
do twórczej przemiany w myśli Nietzschego i „świętego,
wymówionego Tak"
8. Zarys perspektywy egzystencjalno-hermeneutycznej
9. Filozoficzność poezji Wata i Miłosza
10. Wpływ doświadczenia zła — pytanie unde malum
11. Twórcze fluidy przyjaźni
12. Filozoficzny kontekst i egzystencjalne źródła - spojrzenie
Wyki i Venclovy
13. Kwestia ceny
17
17
18
18
20
21
23
24
25
27
28
31
33
35
CZĘŚĆ l
Ku twórczym źródłom i perspektywom filozoficznym - los, zło,
tajemnica
37
ROZDZIAŁ l
Problematyczność bycia, zdziwienie i los
1. Zdziwienie jako twórcze źródło dla filozofii i poezji
2. Problematyczność bycia a los
A. Problem losu jako zagadka
B. Greckie wyobrażenia i pojęcia losu
C. Zagadka a wieszczenie
39
39
44
45
46
47
Spis treści
3. Zdziwienie zagadką losu
A. Zdziwienie Sokratesa
B. Zdziwienie poetów - wiersz Czesława Miłosza Krawat
Aleksandra Wata
ROZDZIAŁ 2
Problematyczność bycia a egzystencja
1. Uwagi wstępne
2. S0ren Kierkegaard - trud egzystowania, paradoks i absurd
3. Martin Heidegger — pustkowie, egzystencja, bycie ku śmierci
i rzucenie
ROZDZIAŁ 3
Poezja a wyzwanie zła
1. Zło jako „bezprzykładne wyzwanie" w hermeneutyce
Paula Ricoeura
2. Poezja a zło
51
51
52
56
57
62
69
82
82
88
CZĘŚĆ 2
Ku twórczym źródłom poezji Aleksandra Wata - los, zło, tajemnica
ROZDZIAŁ 4
Filozofia, poezja, zdziwienie i los „skryty jak atrament sympatyczny"
1. Filozofia a poezja - twórczy ferment
2. Przyciąganie, odpychanie - współbrzmienie?
3. Ku twórczemu indywiduum — poznaj samego siebie,
„imperatywny znak zapytania", „człowiek wewnętrzny"
i twórcza przemiana
4. Zdziwienie i los „skryty jak atrament sympatyczny"
ROZDZIAŁ 5
Wobec wyzwania zła - To jako źródłowa głębia doświadczenia zła
1. Aleksandra Wata doświadczenie zła
2. Nokturn l - osaczenie. Demoniczny ból a los
3. Nokturn 2 - potęga cierpienia. Między odrzuceniem
a pragnieniem boskiej obecności
4. Nokturn 3 - krzyk cierpienia. To jako daremność źródłowej
głębi doświadczenia zła
5. Nokturn 4 - To jako otchłanność i ciemne źródło głębi
doświadczenia zła
10
93
95
96
100
110
114
121
121
124
127
129
143
Spis treści
ROZDZIAŁ 6
Egzystencja w obliczu śmierci i ku tajemnicy
1. Egzystencjalne źródła poezji Aleksandra Wata
- Martin Heidegger w międzywierszach jego utworów
2. Egzystencja w obliczu śmierci a bycie ku śmierci
3. Wobec S0rena Kierkegaarda - „zgodność temperamentu
i Weltempfiihlung"
4. Wobec Martina Heideggera - Sein zum Tode
5. Wokół wiersza Czym jest? Czymże? — problematyczność bycia,
egzystencja i otwarcie ku tajemnicy
A. Pierwsza strofa - skrytość wiru cierpienia a absurdalność
bycia
B. Druga strofa - agonia a paradoksalność bycia i polemika
z Martinem Heideggerem
C. Trzecia strofa - otwarcie ku tajemnicy
6. Ku tajemnicy
149
150
153
162
166
167
167
170
174
182
CZĘŚĆ 3
Ku twórczym źródłom poezji Czesława Miłosza — los, zło, tajemnica
ROZDZIAŁ 7
Filozofia jako Filo-Sofija, poezja i „nitka... swego losu"
1. Punkt widzenia poety
2. Wobec wołania Nietzschego „Bóg umarł"
3. Przymierze filozofii (jako Filo-Sofiji) z poezją - „Sławna będzie
ich przyjaźń..."
4. „Nitka swego, niczyjego innego tylko swego losu"
5. Kwestia losu - Czesław Miłosz a myśl Martina Heideggera
ROZDZIAŁ 8
Wobec wyzwania zła
1. Pytania - czy fascynacja złem?
2. TO jako źródłowa głębia doświadczenia zła
3. Wokół wiersza Zdziechowski - odwołania gnostyckie
i poetycko-filozoficzna teodycea
4. Wobec historiozoficznej teodycei - przejście przez „praktykę
w diabelskiej kuźni"
A. Tygrys i „korkociąg" heglizmu
B. Historiozoficzna teodycea w myśli T Krońskiego
189
191
192
194
196
200
202
206
208
211
215
233
235
245
11
Spis treści
C. Poezja a „logika dziejów" - wokół wiersza Dziecię Europy
D. Duch Dziejów
252
260
ROZDZIAŁ 9
Ku tajemnicy — Cyrograf i „moment wieczny"
265
ZAKOŃCZENIE
272
Wykaz utworów Czesława Miłosza i Aleksandra Wata
wraz z używanymi przy cytowaniu skrótami
280
Bibliografia
282
Indeks osób
288
Summary
296