InnovFin — Fundusze unijne dla innowatorów: pytania i odpowiedzi

Warszawa, 6 listopada 2014 r.
InnovFin — Fundusze unijne dla innowatorów: pytania i odpowiedzi
1. Podstawowe informacje o programie InnovFin?
W ramach nowego programu na rzecz badań naukowych UE na lata 2014–20 o nazwie
„Horyzont 2020” Komisja Europejska i Grupa Europejskiego Banku Inwestycyjnego
(obejmująca Europejski Bank Inwestycyjny i Europejski Fundusz Inwestycyjny) uruchomiły
nowatorskie instrumenty finansowe i usługi doradcze, które mają ułatwić innowacyjnym
przedsiębiorstwom dostęp do finansowania. W ciągu następnych siedmiu lat program
„InnovFin — Fundusze unijne dla innowatorów” będzie oferować małym, średnim i dużym
przedsiębiorstwom oraz promotorom infrastruktur badawczych szereg produktów
finansowych specjalnie dostosowanych do potrzeb innowatorów. Produkty finansowe
InnovFin są finansowane ze środków UE (w ramach programu „Horyzont 2020”) oraz Grupy
EBI (z jej własnych środków).
2. Jak wysokie środki będą dostępne w ramach programu InnovFin?
W nowym okresie programowania (2014–2020) UE i Grupa EBI zwiększyły swoje łączne
wsparcie ponad dwukrotnie w porównaniu z poprzednikiem tego instrumentu —
mechanizmem finansowania opartym na podziale ryzyka (2007–2013). Produkty finansowe
InnovFin udostępnią małym, średnim i dużym przedsiębiorstwom oraz promotorom
infrastruktur badawczych ponad 24 mld EUR na inwestycje w badania naukowe i innowacje.
Ponieważ EBI zazwyczaj finansuje maks. 50% kosztów inwestycji, program InnovFin udzieli
wsparcia ostatecznym inwestycjom w dziedzinie badań naukowych i innowacji o wartości
48 mld EUR.
Programu „InnovFin — Fundusze unijne dla innowatorów” opiera się na pozytywnych
doświadczeniach związanych z zastosowaniem mechanizmu finansowania, który był oparty
na podziale ryzyka. Został on ustanowiony w ramach Siódmego programu ramowego UE w
zakresie badań i rozwoju technologicznego (7PR) i dzięki niemu udało się udostępnić
fundusze w wysokości 11,3 mld EUR na 114 projektów z dziedziny badań naukowych i
innowacji, jak także udzielono gwarancji kredytów o wartości ponad 1,4 mld EUR.
3. Dlaczego UE i Grupa EBI wspierają innowacyjne przedsiębiorstwa?
UE pozostaje w tyle za swoimi światowymi konkurentami pod względem zarówno
prywatnych, jak i publicznych inwestycji w badania naukowe i innowacje. Tymczasem
innowacje to kluczowa siła napędowa zrównoważonego wzrostu gospodarczego,
sprzyjającego tworzeniu miejsc pracy i zapewniającego Europie długoterminową
konkurencyjność. Dlatego Grupa EBI i Komisja Europejska za jeden ze swoich priorytetów
uznały ułatwienie innowacyjnym europejskim przedsiębiorstwom dostępu do finansowania.
Pomagamy im osiągnąć więcej za pomocą mniejszych środków poprzez stymulowanie
inwestycji ze strony innych podmiotów, z korzyścią dla innowacji w całej Europie.
4. Jakie są cele programu InnovFin?
InnovFin ma na celu zapewnienie innowacyjnym przedsiębiorstwom i innym podmiotom w
Europie szybszego i łatwiejszego dostępu do finansowania.
Jednym z najważniejszych czynników hamujących prowadzenie działań w dziedzinie badań
naukowych i innowacji jest brak dostępu do finansowania na akceptowalnych warunkach,
ponieważ tego rodzaju przedsiębiorstwa lub projekty są związane często ze
wieloaspektowymi produktami i złożonymi technologiami, nieznanymi rynkami zbytu oraz
wartościami niematerialnymi. W celu przezwyciężenia tych trudności UE i Grupa EBI
połączyły swoje siły, aby zapewnić wsparcie finansowe dla badań naukowych i innowacji
podmiotom, które w przeciwnym wypadku mogłyby mieć problemy z dostępem do
finansowania. Oferujemy opcje finansowania specjalnie dostosowane do potrzeb szerokiej
gamy podmiotów — od firm rozpoczynających działalność gospodarczą do dużych
przedsiębiorstw oraz instytucji publicznych promujących działania w dziedzinie badań
naukowych i innowacji.
5. Jakie produkty są dostępne w ramach programu InnovFin i kto może z nich
skorzystać?
Program InnovFin stanowi szereg zintegrowanych i uzupełniających się narzędzi
finansowania, obejmujących cały łańcuch inwestycji w badania naukowe i innowacje.
Produkty te są dostosowane do popytu, udostępniane we wszystkich sektorach, krajach i
regionach uprawnionych do udziału w programie. Docelowymi beneficjentami mogą być
przedsiębiorstwa i inne podmioty z siedzibą w Unii Europejskiej oraz w państwach
stowarzyszonych w ramach programu „Horyzont 2020”. Wspomniane instrumenty dłużne
zostaną uzupełnione w najbliższej przyszłości pakietem instrumentów kapitałowych
zarządzanych przez EFI.
W ramach instrumentu Duże projekty InnovFin udzielane będą kredyty i gwarancje o
wartości od 25 mln do 300 mln EUR na projekty w dziedzinie badań naukowych i innowacji
prowadzone przez duże przedsiębiorstwa, uniwersytety i instytuty badawcze, infrastruktury
służące do badań naukowych i innowacji (w tym infrastruktury proinnowacyjne), partnerstwa
publiczno-prywatne oraz spółki celowe lub projekty specjalnego przeznaczenia (w tym
promujące prototypowe przemysłowe projekty demonstracyjne prowadzone na skalę
komercyjną).
InnovFin do celów finansowania wzrostu spółek o średniej kapitalizacji oferuje
długoterminowe kredyty uprzywilejowane, kredyty podporządkowane i finansowanie
antresolowe (mezzanine) w wysokości od 7,5 do 25 mln EUR przede wszystkim większym
przedsiębiorstwom o średniej kapitalizacji (do 3000 pracowników), ale także MŚP oraz
małym przedsiębiorstwom o średniej kapitalizacji.
InnovFin do celów gwarancji dla spółek o średniej kapitalizacji oferuje gwarancje i
kontrgwarancje dotyczące finansowania dłużnego w wysokości maks. 50 mln EUR, w celu
ułatwienia dostępu do finansowania innowacyjnym przedsiębiorstwom o średniej kapitalizacji
(do 3000 pracowników), które nie mogą skorzystać z instrumentu InnovFin do celów
gwarancji dla MŚP. Będzie można z niego korzystać poprzez pośredników finansowych
(banki i inne instytucje finansowe). W ramach tego instrumentu pośrednicy finansowi
otrzymają od EBI gwarancję obejmującą część ich potencjalnych strat.
InnovFin do celów gwarancji dla MŚP udziela gwarancji i kontrgwarancji z tytułu
finansowania dłużnego na kwotę od 25 tys. do 7,5 mln euro w celu ułatwienia dostępu do
finansowania za pomocą kredytów innowacyjnym małym i średnim przedsiębiorstwom oraz
małym przedsiębiorstwom o średniej kapitalizacji (do 499 pracowników). Instrument ten
również będzie udostępniany przez pośredników finansowych. W ramach tego instrumentu
pośrednicy finansowi otrzymają od EFI gwarancję lub kontrgwarancję obejmującą część ich
potencjalnych strat. W ramach instrumentu opartego na podziale ryzyka, będącego
poprzednikiem InnovFin do celów gwarancji dla MŚP, od jego wprowadzenia w roku 2011 do
12 czerwca 2014 r. udzielono wsparcia 29 pośrednikom finansowym w 15 krajach, którzy
udzielili innowacyjnym przedsiębiorstwom kredytów w wysokości ponad 3 mld EUR1.
Usługi doradcze InnovFin mają na celu poprawę „wiarygodności kredytowej” w oczach
banków i przyspieszenie gotowości inwestycyjnej dużych projektów, które wymagają
znacznych inwestycji w długim okresie. EBI będzie także doradzać klientom, w jaki sposób
mogą poprawić warunki dostępu do finansowania ryzyka na potrzeby projektów z dziedziny
badań naukowych i innowacji poprzez działania horyzontalne takie jak badania sektorowe,
raporty o kryteriach oraz lepsze narzędzia informacyjne. Spodziewamy się, że głównymi
klientami będą promotorzy dużych projektów z dziedziny badań naukowych i innowacji w
ramach programu „Horyzont 2020”, których wyniki mają odpowiadać na wyzwania
społeczne. U podstaw tych usług leży instrument pilotażowy uruchomiony w ramach
mechanizmu finansowania opartego na podziale ryzyka, ustanowionego w Siódmym
programie ramowym UE.
6. Czy InnovFin jest również dostępny dla projektów spoza UE?
Finansowanie w ramach InnovFin mogą otrzymać projekty zlokalizowane w 28 państwach
członkowskich UE oraz w państwach stowarzyszonych z programem „Horyzont 2020”2.
7. Jakie działania w dziedzinie badań naukowych i innowacji mogą uzyskać
finansowanie w ramach InnovFin?
Duże projekty InnovFin: finansowanie z EBI jest oparte na projekcie inwestycyjnym w
dziedzinie badań naukowych i innowacji, na który mogą się składać programy promotorów w
dziedzinie badań naukowych i rozwoju (trwające zazwyczaj trzy do czterech lat), łącznie z
powiązanymi nakładami inwestycyjnymi (zakłady, prototypy); innowacje: wdrażanie
innowacyjnych technologii (w szczególności kluczowe technologie prorozwojowe — KET), w
tym nakłady inwestycyjne związane z wprowadzeniem na rynek; infrastruktury służące do
badań naukowych i innowacji (zarówno krajowe, jak i międzynarodowe) oraz infrastruktury
proinnowacyjne.
InnovFin do celów finansowania wzrostu spółek o średniej kapitalizacji i InnovFin do celów
gwarancji dla MŚP: w przypadku tych produktów kluczowym kryterium selekcji jest pojęcie
„innowacyjnego podmiotu”. Dla każdego produktu ustanowiono listę kryteriów
umożliwiających określenie, czy dane małe lub średnie przedsiębiorstwo bądź spółka o
średniej kapitalizacji są innowacyjnymi podmiotami. Potencjalni docelowi beneficjenci muszą
spełnić co najmniej jedno z tych kryteriów.
8. Jak dużego wsparcia może udzielić Grupa EBI?
Grupa EBI może udzielić (bezpośrednio lub za pośrednictwem banków bądź innych instytucji
finansowych) wsparcia w wysokości od 25 000 EUR do 300 mln EUR. EBI zazwyczaj
udziela wsparcia w wysokości maks. 50% kosztów projektu lub inwestycji. Doświadczenia
podczas realizacji mechanizmu finansowania opartego na podziale ryzyka pokazują, że przy
tego rodzaju finansowaniu wsparcie EBI wynosiło zazwyczaj pomiędzy 35 a 50%, a reszta
środków pochodziła od innych banków i instytucji finansowych oraz ze środków własnych
promotora.
1
http://www.eif.org/what_we_do/guarantees/RSI/
http://ec.europa.eu/research/participants/data/ref/h2020/grants manual/hi/3cpart/h2020-hi-list-ac
en.pdf
2
9. Ile czasu zajmuje uzyskanie zatwierdzenia finansowania InnovFin?
Analiza due diligence przeprowadzana przez EBI obejmuje ocenę spełniania kryteriów przez
spółkę lub projekt, a także ocenę rentowności i wykonalności pod względem technicznym,
ekologiczności oraz sytuacji finansowej i perspektyw finansowych promotora. W zależności
od stopnia kompletności dostępnych informacji/dokumentacji oraz typu finansowania czas
pomiędzy pierwszym kontaktem z EBI a podpisaniem umowy o finansowanie wynosi
zazwyczaj od 3 do 6 miesięcy.
W przypadku produktów InnovFin do celów gwarancji dla MŚP i InnovFin do celów gwarancji
dla spółek o średniej kapitalizacji, które są udostępniane poprzez pośredników finansowych,
czas pomiędzy pierwszym kontaktem a podpisaniem umowy o finansowanie zależy od
procesu analizy finansowej realizowanego w danej instytucji.
10. Wspomnieli Państwo, że program InnovFin obejmuje oprócz instrumentów
finansowych również usługi doradcze. Dlaczego tak jest, jakie są to usługi i dla
kogo są przeznaczone?
Doświadczenie pokazuje, że wiele projektów w dziedzinie badań naukowych i innowacji
mimo dobrych podstaw ma problemy z uzyskaniem dostępu do finansowania. Wsparcie
doradcze pozwala wykorzystać te podstawy i odpowiednio dopasować takie elementy jak
zarządzanie, źródła finansowania, struktura finansowania itp. w celu uzyskania łatwiejszego
dostępu do finansowania, a co za tym idzie, zwiększenia szans na realizację tych projektów.
Usługi doradcze InnovFin, jako narzędzie uzupełniające instrumenty finansowe programu
„Horyzont 2020”, mają na celu pomóc klientom w strukturyzowaniu projektów w dziedzinie
badań naukowych i innowacji, aby ułatwić im dostęp do finansowania.
Celem usług doradczych InnovFin jest poprawa „wiarygodności kredytowej” w oczach
banków i przyspieszenie gotowości inwestycyjnej dużych, złożonych projektów, które
wymagają znacznych inwestycji w długim okresie. Będą udzielane również porady
dotyczące poprawy warunków inwestycyjnych dostępu do finansowania ryzyka związanego
z inwestowaniem w badania naukowe i innowacje, poprzez działania horyzontalne takie jak
usprawnienie przekazywania informacji finansowych, badania sektorowe czy raporty o
kryteriach. U podstaw tych usług leży instrument pilotażowy uruchomiony w ramach
mechanizmu finansowania opartego na podziale ryzyka, ustanowionego w Siódmym
programie ramowym UE.
Głównymi klientami są promotorzy dużych projektów z dziedziny badań naukowych i
innowacji w ramach programu „Horyzont 2020”, których wyniki mają odpowiadać na
wyzwania społeczne3.
11. Czy są dostępne informacje dodatkowe lub informacje o wynikach
mechanizmu opartego na podziale ryzyka, będącego poprzednikiem InnovFin?
Czy jest dostępny jakiś raport?
Program InnovFin opiera się na pozytywnych doświadczeniach związanych z
zastosowaniem mechanizmu finansowania opartym na podziale ryzyka. Został on
ustanowiony w ramach Siódmego programu ramowego UE w zakresie badań i rozwoju
3
Są to następujące wyzwania:
zdrowie, zmiany demograficzne i dobrostan; bezpieczeństwo żywnościowe, zrównoważone rolnictwo,
badania morskie oraz biogospodarka; bezpieczna, ekologiczna i efektywna energia; inteligentny,
ekologiczny i zintegrowany transport; działania w dziedzinie klimatu, środowisko, efektywna
gospodarka zasobami i surowce; Europa w zmieniającym się świecie — integracyjne, innowacyjne i
refleksyjne społeczeństwa; bezpieczne społeczeństwa — ochrona wolności i bezpieczeństwa Europy
i jej obywateli.
technologicznego (7PR). Od roku 2007 dzięki mechanizmowi udało się udostępnić fundusze
w wysokości ponad 11,3 mld euro na 114 projektów z dziedziny badań naukowych i
innowacji, podpisano też 29 umów gwarancyjnych na łączną kwotę gwarancji w wysokości
ponad 1,4 mld EUR.
Niezależna ocena działań w ramach mechanizmu opartego na podziale ryzyka znajduje się
w serwisie internetowym EBI.
12. Czy mogą Państwo podać
wspieranych przez EBI?
przykłady
innowacyjnych
przedsiębiorstw
EBI udzielił wsparcia szerokiej gamie innowacyjnych projektów, od dużych infrastruktur
badawczych, takich jak laser na swobodnych elektronach Sincrotrone we Włoszech, firmy
medyczne opracowujące technologie ratujące życie, takie jak Ion Beam Applications w Belgii
czy innowacje farmaceutyczne, takie jak Gerhard Richter na Węgrzech i UCB w Belgii, do
przedsiębiorstw o średniej kapitalizacji, takich jak fińska spółka Rovio, twórca gry Angry
Birds.
13. Jaką rolę w programie InnovFin odgrywa EFI?
Europejski Fundusz Inwestycyjny odpowiada za wdrożenie instrumentu InnovFin do celów
gwarancji dla MŚP, który będzie udostępniany przez pośredników finansowych (banki i inne
instytucje finansowe) w państwach członkowskich UE i państwach stowarzyszonych. W
ramach tego instrumentu pośrednicy finansowi otrzymają od EFI gwarancję obejmującą
część strat poniesionych z tytułu finansowania dłużnego zabezpieczonego tym
instrumentem.
14. Czy mogą Państwo podać przykłady przedsiębiorstw wspieranych przez EFI w
poprzednim okresie programowania?
W podobnym programie prowadzonym w ramach mechanizmu finansowania opartego na
podziale ryzyka wzięło udział wiele małych i średnich przedsiębiorstw. Należą do nich: CSBeton — jeden z największych producentów betonu na chodniki, drogi, autostrady i lotniska
— oraz NBI Bearings Europe — jeden z największych hiszpańskich producentów łożysk dla
sektorów takich jak ropa i gaz, rolnictwo czy hutnictwo żelaza i stali. Inne przykłady można
znaleźć w serwisie internetowym EFI: www.eif.org.
Kontakt
Europejski Bank Inwestycyjny
Alicja Chytła, rzeczniczka prasowa, +352 4379 88233, [email protected]
Serwis WWW: www.eib.org/press — biuro prasowe: +352 4379 21000 — [email protected]
Europejski Fundusz Inwestycyjny
Susanne Gutjahr, dyrektor działu komunikacji, tel.: (+352) 22 48 58 14 87; [email protected]
David Yormesor, pracownik działu komunikacji, tel.: (+352) 22 48 58 13 46; [email protected]
Serwis WWW: www.eif.org