Plan Gospodarki Odpadami w Gminie Zawoja

Transkrypt

Załącznik nr 2 do uchwały Nr XXXVII/247/2005
Rady Gminy Zawoja z dnia 27 październik 2005 r.
WÓJT
GMINY ZAWOJA
PLAN
GOSPODARKI ODPADAMI
DLA
GMINY ZAWOJA
NA LATA 2004-2007
WRAZ
Z PERSPEKTYWĄ DO 2014 ROKU
Wykonano na zlecenie Urzędu Gminy Zawoja
Zawoja, 2004 rok
Plan gospodarki odpadami dla Gminy Zawoja
” BET-MAG – Projektowanie – Usługi – Wykonawstwo”
ul. Bałuckiego 7A/1, 30-318 Kraków
Umowa nr 03/2004 z dnia 12.02.2004 r.
PLAN
GOSPODARKI ODPADAMI
DLA
GMINY ZAWOJA
NA LATA 2004-2007
WRAZ
Z PERSPEKTYWĄ DO 2014 ROKU
Zespół autorski:
Prof. dr hab. inŜ. Jan Pawełek
Mgr inŜ. Tomasz Bergel
Mgr inŜ. Krystyna Korniak-Figa
2
SPIS TREŚCI
1. WSTĘP .............................................................................................................................. 6
1.1. Cel opracowania........................................................................................................ 6
1.2. Podstawy prawne ...................................................................................................... 6
2. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA GMINY ZAWOJA ............................... 7
2.1. PołoŜenie geograficzne ........................................................................................... 7
2.2. Rzeźba i budowa geologiczna............................................................................ 7
2.3. Hydrografia ................................................................................................................ 7
2.4. Klimat .......................................................................................................................... 8
2.5. Sytuacja demograficzna .......................................................................................... 9
2.6. Działalność gospodarcza ........................................................................................ 9
2.7. Rolnictwo.................................................................................................................. 10
2.8. Walory turystyczne gminy ................................................................................... 10
3. ANALIZA AKTUALNEGO STANU GOSPODARKI ODPADAMI ....... 12
3.1. Rodzaj, ilość i źródła powstawania odpadów.................................................. 12
3.1.1. Odpady komunalne ......................................................................................... 12
3.1.2. Komunalne osady ściekowe .......................................................................... 13
3.1.3. Odpady inne niŜ niebezpieczne .................................................................... 14
3.1.4. Odpady niebezpieczne.................................................................................... 16
3.2. Istniejące systemy zbierania i transportu odpadów w gmine Zawoja ....... 16
3.2.2. Komunalne osady ściekowe ......................................................................... 19
3.3. Rodzaj i ilość odpadów poddawanych poszczególnym procesom odzysku
i unieszkodliwiania ......................................................................................................... 22
3.3.2. Komunalne osady ściekowe .......................................................................... 22
3.4. Rodzaj, rozmieszczenie oraz moc przerobowa instalacji do odzysku i
unieszkodliwiania wszystkich odpadów w szczególności innych niŜ
niebezpieczne ................................................................................................................... 23
3.4.1. Instalacje do odzysku odpadów innych niŜ niebezpieczne i
komunalnych osadów ściekowych .......................................................................... 24
3.4.2. Instalacje do unieszkodliwania odpadów innych niŜ niebezpieczne .. 24
3.5. Wykaz podmiotów prowadzących działalność w zakresie zbierania,
odzysku oraz unieszkodliwiania odpadów innych niŜ niebezpieczne ............. 25
4. PROGNOZA ZMIAN W ZAKRESIE ILOŚCI I ŹRÓDEŁ
POWSTAWANIA ODPADÓW .................................................................................. 28
4.1. Odpady komunalne ................................................................................................ 28
4.1.1.Odpady biodegradowalne .............................................................................. 30
3
4.1.2.Odpady opakowaniowe ................................................................................... 32
4.1.3.Odpady z tworzyw sztucznych ....................................................................... 34
4.1.4. Odpady wielkogabarytowe ........................................................................... 35
4.1.5. Odpady budowlane usuwane z odpadami komunalnymi ...................... 35
4.1.6.Odpady niebezpieczne usuwane z odpadami domowymi ....................... 36
4.2. Komunalne osady ściekowe................................................................................. 37
4.3. Odpady niebezpieczne........................................................................................... 38
4.3.1. Odpady z sektora gospodarczego ............................................................... 38
4.3.2. Odpady zawierając PCB ............................................................................... 39
4.3.3. Odpady olejowe ............................................................................................... 40
4.3.4. Baterie i akumulatory..................................................................................... 41
4.3.5. Pestycydy ........................................................................................................... 42
4.3.6. Odpady medyczne ........................................................................................... 43
4.3.7. Odpady weterynaryjne ................................................................................... 45
4.3.8. Wycofane z eksploatacji pojazdy ................................................................. 46
4.3.9. ZuŜyte opony ..................................................................................................... 47
4.3.10. ZuŜyte urządzenia elektryczne i elektroniczne....................................... 48
4.3.11. Odpady zawierające azbest ........................................................................ 49
3.4. Odpady z sektora gospodarczego (inne niŜ niebezpieczne) ........................ 51
5. ZAŁOśENIA KRAJOWEJ I WOJEWÓDZKIEJ POLITYKI
GOSPODARKI ODPADAMI ...................................................................................... 53
5.1. Cele i kierunki działań w gospodarce odpadami komunalnymi ................. 53
5.2. Cele i kierunki działań w gospodarce komunalnymi osadami ściekowymi
............................................................................................................................................. 55
5.3. Cele i kierunki działań w gospodarce odpadami innymi niŜ niebezpieczne
i niebezpiecznymi ........................................................................................................... 56
6. ZAŁOśONE CELE, KIERUNKI DZIAŁAŃ I PRZYJĘTY SYSTEM
GOSPODARKI ODPADAMI W GMINIE ZAWOJA ....................................... 58
6.1. Odpady komunalne ................................................................................................ 58
6.1.1. Cele działań w gminie Zawoja ..................................................................... 58
6.1.2. Plan działań w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi ............. 59
6.1.3.Działania zmierzające do zapobiegania i minimalizacji powstawania
odpadów ........................................................................................................................ 60
6.1.4. Proponowany system gospodarki odpadami komunalnymi ................. 61
6.2. Komunalne osady ściekowe................................................................................. 66
6.2.1. Cele przewidziane w gospodarce osadami ściekowymi ........................ 66
6.3. Odpady niebezpieczne........................................................................................... 67
6.3.1. Odpady z sektora gospodarczego ............................................................... 67
6.3.2. Odpady zawierające PCB ............................................................................. 67
6.3.3. Oleje odpadowe ............................................................................................... 67
6.3.4. Baterie i akumulatory..................................................................................... 67
6.3.5. Pestycydy ........................................................................................................... 68
6.3.6. Odpady medyczne ........................................................................................... 68
4
6.3.7. Odpady weterynaryjne ................................................................................... 68
6.3.8. Wycofane z eksploatacji pojazdy ................................................................. 68
6.3.9. ZuŜyte opony ..................................................................................................... 69
6.3.10. ZuŜyte urządzenia elektryczne i elektroniczne....................................... 69
6.3.11. Odpady zawierające azbest ........................................................................ 69
6.4. Odpady z sektora gospodarczego (inne niŜ niebezpieczne) ........................ 70
7. PROPONOWANY SYSTEM FINANSOWANIA ZADAŃ PLANU
GOSPODARKI ODPADAMI W GMINIE ZAWOJA ....................................... 71
7.1. Przedsięwzięcia organizacyjne i edukacja ekologiczna w latach 20042007 .................................................................................................................................... 71
7.2. Przedsięwzięcia organizacyjne i edukacja ekologiczna w latach 20082014 .................................................................................................................................... 73
7.3. Przedsięwzięcia inwestycyjne w latach 2004-2014 ....................................... 74
7.4. Harmonogram realizacji przedsięwzięć w latach 2004-2014 ...................... 75
8. INSTRUMENTY FINANSOWE............................................................................ 76
8.1. Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej ................................. 76
8.2. Warunki udzielenia dofinansowania Funduszu Ochrony Środowiska...... 77
8.3. Fundacja EkoFundusz ........................................................................................... 78
8.4. Fundusze Strukturalne, Fundusz Spójności oraz Programy Operacyjne .. 79
8.5. Inne fundacje ........................................................................................................... 80
8.6. Banki .......................................................................................................................... 80
8.7. Instytucje leasingowe ............................................................................................ 80
9. MONITORING I OCENA REALIZACJI ZAŁOśONYCH CELÓW ... 81
10. EDUKACJA EKOLOGICZNA ........................................................................... 83
10.1. Cel prowadzenia edukacyjnego programu gospodarki odpadami ........... 83
10.2. Odbiorcy edukacyjnego programu gospodarki odpadami ......................... 84
10.3. Sposoby i metody realizacji edukacyjnego programu gospodarki
odpadami ........................................................................................................................... 84
10.4. Pomoc specjalistycznych instytucji i organizacji w edukacji
ekologicznej ..................................................................................................................... 85
11. ANALIZA ODZIAŁYWANIA PLANU NA ŚRODOWISKO .................. 86
12. STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM .................. 87
13. MATERIAŁY ŹRÓDŁOWE ................................................................................ 89
14. SPIS TABEL ............................................................................................................... 90
5
1. WSTĘP
Podstawą opracowania „Planu gospodarki odpadami dla Gminy ZAWOJA” jest
umowa nr 03/2004 z dnia 12.02.2004 zawarta z firmą BET-MAG Projektowanie - Usługi Wykonawstwo, ul. Bałuckiego 7A/1, 30-318 Kraków i aneks do umowy nr 1/04 z dnia
30.04.2004 r.
1.1. Cel opracowania
Celem opracowania jest rozwiązanie problemu związanego z powstawaniem odpadów
na terenie gminy Zawoja poprzez opracowanie aktualnej i perspektywicznej strategii
gospodarki odpadami, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawnymi, finansowymi i
technicznymi, uzgodnionej i zaakceptowanej przez miejscową społeczność i władzę
samorządową. Kompleksowe działanie na rzecz minimalizacji ilości powstających odpadów,
ich zbiórki, transportu, odzysku i unieszkodliwiania będą tematem niniejszego opracowania.
Zaproponowane w opracowaniu warianty gospodarki odpadami powinny zagwarantować i
zapewnić mieszkańcom właściwą czystość środowiska lokalnego oraz poczucie
bezpieczeństwa i komfortu ekologicznego w miejscu ich zamieszkania. Właściwa,
nowoczesna i funkcjonalna gospodarka odpadami powinna pozwolić na stworzenie, poza
przyjaznym środowiskiem, korzystnych warunków do prowadzenia działalności
gospodarczej i biznesowej, co przyczynia się do tworzenia nowych miejsc pracy.
Przedstawione opracowanie wyznacza i proponuje kierunki działania jakie naleŜy
podjąć oraz cele i zadania, które – po zaakceptowaniu przez władze samorządowe – powinny
być wytycznymi dla realizacji długofalowej polityki ekologicznej w gminie Zawoja.
1.2. Podstawy prawne
Plan gospodarki odpadami dla gminy Zawoja został opracowany zgodnie z Ustawą z
dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo Ochrony Środowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627 ze zmianami),
Ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628 ze zmianami) i
Ustawą z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy – Prawo Ochrony Środowiska,
ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. z 2001 r. Nr 100 poz. 1085 oraz
Dz. U. z 2002 r. Nr 143 poz. 1196).
Plan ten powstał jako realizacja ustawy o odpadach, która w rozdziale 3, Art. 14 – 16
wprowadza obowiązek opracowywania planów na szczeblu krajowym, wojewódzkim,
powiatowym i gminnym. Uwzględnia on zapisy zawarte w aktualnie obowiązujących aktach
prawnych z zakresu gospodarki odpadami, m.in. w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami,
Planie Gospodarki Odpadami dla województwa małopolskiego oraz Planie Gospodarki
Odpadami powiatu suskiego.
Plan gospodarki odpadami został opracowany zgodnie z przyjętą Uchwałą Nr 129 Rady
Ministrów z dnia 29 października 2002 r., w której podano, Ŝe powiatowe plany gospodarki
odpadami zostaną przygotowane i przyjęte w 2003 r. a plany gminne do 30.06 2004.
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 kwietnia 2003 r w sprawie sporządzania
planów gospodarki odpadami (DU Nr 66 poz. 620 z 17 kwietnia 2003 r).
6
2. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA GMINY ZAWOJA
2.1. PołoŜenie geograficzne
Gmina Zawoja połoŜona jest w południowo zachodniej części województwa
małopolskiego powiecie suskim, u północnych podnóŜy Babiej Góry. Gminę Zawoja tworzy
8 sołectw: Skawica – Centrum, Skawica – Sucha Góra, Zawoja – Przysłop, Zawoja –
Centrum, Zawoja – Wałcza, Zawoja – Górna, Zawoja – Mosorne, Zawoja – Dolna. Siedzibą
władz gminy jest wieś Zawoja. Tereny gminy rozciągają się od wysokości 410 m n.p.m.
(Skawica Dolna) do 1725 m n.p.m. (Diablak, który jest najwyŜszym szczytem w całych
Beskidach). Granica zachodnia biegnie grzbietem Pasma Jałowieckiego (1111 m n.p.m.),
południowa grzbietem Mędralowej (1170 m m.n.p.m.) i Babiej Góry (1725 m n.p. m.).
Granica wschodnia przebiega grzbietem masywu Policy (1369 m n.p.m.). Od północy
granica ta zbiega ze zboczy Policy i Mazurki kierunku koryta Skawicy. Granica południowa
gminy jest równocześnie granicą państwową z Republiką Słowacką.
Ogólna powierzchnia gminy wynosi 12 880 ha, w tym Zawoja – 10 085 ha (78,3%
powierzchni gminy), Skawica – 2 795 ha (21,7%). Największą część gminy zajmują lasy
8 448 ha, to jest 65,6% powierzchni. Docelowo lesistość gminy ma wynosić 68%. Tereny
rolne zajmują nieco powyŜej 30% powierzchni gminy. Z uwagi na fakt, Ŝe ok. 50% gruntów
ornych naraŜonych jest na erozję, wzrastać będzie powierzchnia trwałych uŜytków zielonych
(obecnie stanowią one ok. 7,5%). Tereny zabudowane i inne stanowią jedynie 3% ogólnej
powierzchni.
Babiogórski Park Narodowy zajmuje na terenie gminy obszar 2551,6 ha tj. 19,8%
terenów gminy, ponadto otulina BPN zajmuje obszar 757,0 ha. Razem obszary chronione,
czyli Babiogórski Park Narodowy wraz z otuliną oraz Rezerwat na Policy (59 ha) zajmują
obszar 3367,6 ha to jest 26,1% powierzchni gminy.
2.2. Rzeźba i budowa geologiczna
Geologicznie obszar gminy naleŜący do Krapat Zewnętrznych zbudowany jest z
trzeciorzędowych utworów fliszowych. Tworzy je głównie płaszczowina magurska. Są to
przewaŜnie piaskowce gruboziarniste, z których w wyniku wietrzenia wytworzyły się gleby
brunatne kwaśne i wyługowane o składzie mechanicznym przewaŜnie glin średnich
pylastych. W obniŜeniach terenu w dolinie rzeki Skawiny powstały mady średnio
szkieletowe.
2.3. Hydrografia
Gmina Zawoja leŜy na terenie górnej i środkowej części zlewni rzeki Skawicy,
lewostronnego dopływu Skawy, która jest prawostronnym dopływem Wisły. Południową
granicą gminy przebiega główny europejski dział wodny oddzielający zlewisko Morza
Bałtyckiego od zlewiska Morza Czarnego. Liczne potoki odwadniają stoki Babiej Góry i
Pasma Jałowieckiego. Największe z nich, to Jałowiecki, Markowy, Słonowy i Jaworzyna.
Potoki spływające z Babiej Góry po połączeniu w rejonie przysiółka Widły dają początek
Skawicy. W odcinku środkowym Skawica zasilana jest potokami Mosorny, Jastrzębiec i
Skawica Górna, wypływającymi z północnych stoków Policy oraz potokami Wełczówka,
Surmiaków, Kalinka i Gołynia, spływającymi ze wschodnich stoków Pasma Jałowieckiego.
Gęsta sieć cieków wodnych bierze swój początek w licznych źródłach, których liczba wynosi
ponad pięćdziesiąt. Występują one głównie w pasie wysokościowym 900 – 1400 m n.p.m.
7
Oprócz źródeł stałych, na omawianym terenie występują liczne źródła okresowe, z których
woda wypływa w okresie roztopów lub długotrwałych opadów. Źródła wód mineralnych
występują w rejonie Przełęczy Lipnickiej i w dolinie Słonowego Potoku.
Cieki odwadniające stoki Jałowca, Babiej Góry i Policy odznaczają się bardzo duŜą
zasobnością wód powierzchniowych, która wynika z wyjątkowo wysokich opadów, znacznej
retencyjności podłoŜa skalnego i glebowego oraz lesistości. Średni roczny przepływ w
Skawicy wynosi 1,25 m3/s-1. Potoki te charakteryzują się takŜe stosunkowo wysokimi
wartościami spływów minimalnych. Charakterystyki hydrologiczne wód płynących wykazują
zmienność sezonową. Pod względem zasobności i charakteru hydrologicznego cieki
zawojskie zbliŜone są do potoków tatrzańskich.
Rzeka Skawica jest najdłuŜszym dopływem Skawy i jej długość wynosi 24,2 km.
Średni spadek rzeki wynosi 16 promili. Poziom wody gruntowej na stokach i w
wierzchowinach wynosi 5 – 15 m, z wahaniami w ciągu roku do 3 m. W obrębie doliny
Skawicy (gleby madowe) poziom wody gruntowej waha się od 1-5 m głębokości.
Osobliwością Zawoi są niewielkie stawy - naturalne zbiorniki wód stojących, np. Mokry
Staw przy szlaku turystycznym z Przełęczy Krowiarki na Markowe Szczawiany, czy Marków
Stawek przy górnym Płatu pod Borsuczymi skałkami poniŜej Cylu.
2.4. Klimat
Klimat Zawoi kształtuje się pod wpływem wysokości nad poziomem morza i rzeźby
terenu. Czynnikami meteorologicznych mającymi znaczenie są ciepłota i opady, a takŜe
wilgotność względna powietrza. Warunki klimatyczne Zawoi kształtowane są pod
przemoŜnym wpływem masywu Babiej Góry. Obszar wsi znajduje się w zasiągu pięciu
pięter klimatycznych:
1. Umiarkowanie ciepłego do wysokości 625 m n.p.m. o średniej temperaturze roku 8º-6º C.
2. Umiarkowanie chłodnego do wysokości 1110 m n.p.m. o średniej temp. roku 6º - 4º C.
3. Chłodnego do 1395 m n.p.m. o średniej temperaturze roku 4º - 2º C.
4. Bardzo chłodnego do wysokości 1650 m n.p.m. o średniej temperaturze roku 2º - 0º C.
5. Umiarkowanie zimnego do wysokości 1725 m n.p.m. o śr. temp. roku 0º - -2º C.
Suma rocznych opadów waha się od 916 mm na wysokości 410 m n.p.m. do 1475 mm
w partiach szczytowych Babiej Góry. Największe opady notuje się w czerwcu i lipcu,
najniŜsze zaś od stycznia do marca. Liczba dni z pokrywą śnieŜną waha się od 90 na
wysokości 410 m n.p.m., do 200 na Diablaku.
Ilość dni z przymrozkami wynosi średnio w gminie 86-95. Długość okresu
bezprzymrozkowego na wysokości 500 m n.p.m. wynosi 160 dni zaś powyŜej 725 m n.p.m.
136 dni. Okres wegetacyjny wynosi 190 – 180 dni, początek przypada na I/II dekadę
kwietnia, a koniec na III dekadę października/I dekadę listopada.
Średnia roczna temperatura powietrza wynosi od 7,1ºC w dolnej części gminy do 0,9ºC
na wysokości 1725 m n.p.m. Gradient średniej rocznej temperatury powietrza wynosi 0,52º
na kaŜde 100 m wysokości n.p.m. Na uwagę zasługuje fakt, Ŝe stoki południowe w terenie
górskim mają temperatury wyŜsze o około 1º C od stoków północnych. Stoki dowietrzne
północno-zachodnie, zachodnie i południowe otrzymują więcej opadów aniŜeli stoki
odwietrzne. Formy wklęsłe, doliny posiadają niŜszą temperaturę o ok. 1º C od form
wypukłych. Rozkład pionowy temperatury powietrza często przyjmuje charakter inwersyjny.
W Zawoi przewaŜają wiatry południowe, południowo zachodnie i zachodnie. Ponad górną
granicą lasu panują zdecydowanie wiatry z kierunków zachodniego i południowego. Największe
prędkości wiatru obserwuje się w zimie, kiedy wieją wiatry silne (10-15 m/s) i gwałtowne (1622 m/s). Liczba cisz waha się od 42% u podnóŜy stoków do 32% na Markowych Szczawinach.
8
Charakterystycznym zjawiskiem jest ciepły wiatr halny, który wieje przez 20 do 24 dni w roku,
szczególnie wiosną i jesienią.
2.5. Sytuacja demograficzna
Gminę Zawoja tworzą dwie miejscowości: Zawoja z licznymi przsiółkami i Skawica.
W Gmine mieszka 8734 osób (GUS 31.XII.2002) w tym w Zawoi około 6400, a w Skawicy
2530. Tereny zurbanizowane znajdują się głównie w dolinie rzeki Skawica, jednak jest wiele
przysiółków porozrzucanych po zboczach pasm górskich. Gmina naleŜy do najsłabiej
zaludnionych w powiecie suskim. Na 1 km2 przypada jedynie 69 osób, natomiast w powiecie
119,7 osób/km2. Jest to kilkakrotnie niŜszy wskaźnik niŜ średnia dla woj. Małopolskiego
wynosząca 212 osób/km2 i prawie dwukrotnie niŜszy od średnie krajowej 123,6 osób/km2.
W strukturze ludności rysuje się niewielka przewaga męŜczyzn (50,52%). W roku 2002
przyrost naturalny wynosił 35 osób. Ludność w wieku przedprodukcyjnym stanowi 26,4%,
natomiast wieku produkcyjnym 57,5%, a w wieku poprodukcyjnym 16,1%. Około 56%
ludności utrzymuje się z rolnictwa.
Analiza struktury wiekowej ludności gminy wskazuje na korzystny układ strukturalny i to
zarówno w porównaniu do średnich struktur województwa jak i wartości ogólnokrajowych. Udział
ludności w wieku poprodukcyjnym aktualnie nie przekracza 20% i jest wyŜszy tylko o 0,8 punktu
procentowego od średniej dla gmin wiejskich województwa małopolskiego i aŜ o 1,8 punktów od
średniej ogólnokrajowej.
2.6. Działalność gospodarcza
Liczba podmiotów gospodarczych zarejestrowanych w systemie REGON na terenie
gminy Zawoja w 2002 r. wynosiła ogółem 705 (10% podmiotów powiatu). Liczba
zarejestrowanych jednostek 80,7 w przeliczeniu na 1000 mieszkańców jest wyŜsza od
średniej dla Małopolski i powiatu suskiego (58,0). NajwyŜsza koncentracja jednostek na
1000 mieszkańców występuje na terenie miasta Jordanów (92,8), w mieście Maków
Podhalański (84,0) i Suchej Beskidzkiej (76,7). Na drugim biegunie są gminy Budzów (35,2)
i Stryszawa (33,1).
Powiat w tym takŜe gmina Zawoja jest obszarem o duŜej koncentracji małych
i średnich firm produkcyjnych. Największe znaczenie odgrywa tu produkcja wyrobów
z drewna, mebli, maszyn i urządzeń, wyrobów metalowych, artykułów spoŜywczych
i odzieŜy. Do największych moŜna zaliczyć MAKPOL Sp. z o.o., PPH „Babia Góra”. Bank
Spółdzielczy. Liczba pracujących ogółem wynosi 699 osoby w tym przewaga kobiet 391
(55,9%). a wskaźnik pracujących 80,0 osób na 1000 mieszkańców (powiat suski, który jest
na 9 miejscu w województwie - 71 osób).
Rozwój działalności gospodarczej jest związany z turystyką, co potwierdza wielkość
bazy turystycznej w gminie, która jest największa z wszystkich gmin powiatu suskiego.
9
2.7. Rolnictwo
Teren Gminy pod względem zróŜnicowania przyrodniczo–ekonomicznego naleŜy do
strefy umiarkowanego rozwoju rolnictwa ekologicznego i ochrony krajobrazu wsi. UŜytki
rolne to najsłabsze gleby w województwie i w Polsce (gleby płytkie, silnie szkieletowe,
naraŜone na procesy erozyjne i wymywanie części spławianych). Wartość rolnicza tych gleb
jest bardzo niska. W gminie nie występują gleby klasy I, II i III, w klasie IV jest 1% gleb, w
piątej 40%, natomiast w VI aŜ 59 %. Do niekorzystnych czynników przyrodniczych naleŜy
takŜe urozmaicona rzeźba terenu, która powoduje zróŜnicowanie temperatur i opadów
atmosferycznych oraz długość okresu wegetacyjnego i dni z pokrywą śnieŜną.
Struktura agrarna Gminy wskazuje na znaczne rozdrobnienie rolnictwa. Drugą cechą
charakterystyczną tutejszych gospodarstw indywidualnych jest rozproszenie gruntów
tworzące niekorzystne szachownice pól. Występuje w niej zjawisko bezrobocia agrarnego,
podobnie jak we wszystkich gminach powiatu suskiego.
W ogólnej powierzchni gruntów (4401 ha) 73,4% stanowią uŜytki rolne (3229 ha) w
tym połowa to grunty orne (1600 ha), z czego dwie trzecie to odłogi (1019 ha). W gminie
Zawoja powierzchnia gruntów odłogowanych wynosi 23,1%, co w porównaniu z powiatem
suskim (50,5%) jest niskie.
W strukturze upraw dominują zboŜa. Najwięcej uprawia się pszenicy i owsa,
a najmniej Ŝyta i jęczmienia. Istotną pozycję w strukturze upraw stanowią ziemniaki.
Pozostałe grunty uŜytkowane są głównie pod uprawę roślin pastewnych. Plonowanie upraw
utrzymuje się na niskim poziomie. Warunki klimatyczno-glebowe ograniczają produkcję
rolną do wykorzystywania powierzchni jako źródło paszy dla przeŜuwaczy.
Podstawowymi kierunkami produkcji zwierzęcej jest chów bydła i trzody chlewnej. Na
ogólną liczbę 1729 gospodarstw bydło jest utrzymywane w 562 gospodarstwach (32,5%),
natomiast trzoda tylko w 224 (13%). Wyłącznie działalność rolniczą prowadzi 802
gospodarstwa, poza rolniczą 115, a jedną i drugą 141, natomiast w 671 gospodarstwach o
łącznej powierzchni gruntów 1183 ha nie prowadzi się działalności rolniczej i poza rolniczej.
Zwiększa się zainteresowanie hodowlą ryb typu łososiowatego (pstrąg) wymagających
dobrej jakości wody. Na terenie Zawoi wykonywane są przez spółkę Pstrąg Zawojski stawy
hodowlane o pojemności 1614 m3 i poborze wody z potoku Skawica Q max = 400 l/s za
pomocą urządzenia piętrzącego o wysokości 0,8 m.
Rolnictwo na terenie gminy nastawione jest w zdecydowanym stopniu na zaspokojenie
potrzeb Ŝyciowych rodzin rolniczych, w bardzo ograniczonym stopniu na miejscową
sprzedaŜ ludności pozarolniczej i wczasowiczom.
Zmniejszenie pogłowia zwierząt gospodarskich, jak równieŜ ograniczenie stosowania
nawozów sztucznych i środków ochrony roślin, zmniejszają stopień zagroŜenia środowiska
naturalnego, co jest zjawiskiem korzystnym.
2.8. Walory turystyczne gminy
Bogactwem i atutem gminy są walory przyrodnicze i krajobrazowe, które sprawiają, Ŝe
obszar ten stanowi atrakcyjne miejsce dla turystyki i wypoczynku. Najcenniejszą
przyrodniczo częścią gminy jest obszar Babiogórskiego Parku Narodowego, z najwyŜszym
szczytem Beskidów – Babią Górą (1725 m n.p.m.). Przy dobrej widoczności szczyt ten jest
doskonałym punktem widokowym. Widać z niego Tatry, NiŜnie Tatry, Wielką i Małą Fatrę,
Góry Choczańskie, Beskid śywiecki, Śląski, Mały, Średni, Wyspowy i Pieniny. Prawdziwą
osobliwością i niezwykłym widowiskiem są wschody słońca oglądane ze szczytu Babiej
Góry.
Na terenie gminy powiatu dominują następujące formy turystyki kwalifikowanej:
10
turystyka górska piesza będąca najczęściej uprawianą formą turystyki kwalifikowanej,
turystyka narciarska,
turystyka rowerowa.
Turystyka poznawcza, której celem jest zwiedzanie jakiegoś obiektu, miejscowości czy
regionu dotyczy przede wszystkim masywu Babiej Góry. Jak juŜ wcześniej stwierdzono w
gminie Zawoja jest największa baza turystyczna z wszystkich gmin powiatu suskiego, tabela
2.1.
Tabela 2.1. Baza noclegowa w gminie Zawoja
Obiekty noclegowe
Miejsca noclegowe
hotele,
domy, ośrodki
wczasowe
gospodarstwa
agroturystyczne,
kwatery prywatne
camping,
schroniska
hotele,
domy, ośrodki
wczasowe
gospodarstwa
agroturystyczne,
kwatery
prywatne
campingi,
schroniska
36
48
6
1859
747
295
Wśród zasobów dziedzictwa historycznego do ciekawszych naleŜą Skansen PTTK
w Zawoi Markowej, kościół w Zawoi. Zwiększa się ilość uŜytkowanych i modernizowanych
wyciągów narciarskich obejmujących takŜe proces sztucznego śnieŜenia i związany z tym
zwiększony pobór wody z potoków górskich oraz wykonanie urządzeń piętrzących wodę. W
grudniu 2003 r. oddano do uŜytku Ośrodek Turystyczno-Narciarski Mosorny Groń w Zawoi
(w skład którego wchodzi trasa narciarska oraz linowa kolej krzesełkowa).
Walory środowiska przyrodniczego predysponują gminę do pełnienia funkcji
turystycznej i rekreacyjnej, której rozwój powinien być prowadzony zgodnie z zasadami
zrównowaŜonego rozwoju (ekorozwoju) polegającymi na integracji wykorzystania zasobów
środowiska przyrodniczego z ich ochroną.
Gmina Zawoja ze względu na duŜe walory krajobrazowe i dogodne połoŜenie u podnóŜa Babiej Góry opracowała „Strategię rozwoju turystyki”, którą zamierza dalej realizować
w następnych latach. Polega ona na rozbudowie infrastruktury turystycznej oraz
rozpowszechnianiu i organizacji imprez snowbordowych.
Głównym celem rozwoju gminy jest rozwój turystyki i agroturystyki oraz moŜliwość
pozyskania większej liczby turystów.
11
3. ANALIZA AKTUALNEGO STANU GOSPODARKI ODPADAMI
3.1. Rodzaj, ilość i źródła powstawania odpadów
3.1.1. Odpady komunalne
Zgodnie z ustawą o odpadach - definicja odpadów komunalnych jest następująca:
„odpady powstające w gospodarstwach domowych, a takŜe odpady nie zawierające odpadów
niebezpiecznych pochodzących od innych wytwórców odpadów, które ze względu na swój
charakter lub skład są podobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych”.
Odpady komunalne i komunalnopodobne są związane z potrzebami bytowymi ludności
i powstają głównie:
• w gospodarstwach domowych,
• w infrastrukturze społecznej np. szkoły, przedszkola itp., budynkach uŜyteczności
publicznej np. urzędy, biura i inne instytucje,
• podczas prowadzenia róŜnego typu działalności gospodarczej np. handlowej,
usługowej, rzemieślniczej oraz w drobnej wytwórczości,
• w restauracjach, barach, hotelach, obiektach turystycznych, kulturalnych i
rekreacyjnych,
• na ogólnodostępnych terenach otwartych np. ulice, place, parki i inne tereny zielone,
cmentarze.
W opracowanym planie gospodarki odpadami dla powiatu suskiego przyjęto następujące
grupy odpadów, które wytwarzane są przez ww. źródła:
odpady z gospodarstw domowych,
odpady z obiektów infrastruktury,
odpady wielkogabarytowe,
odpady z budowy, remontów i demontaŜu obiektów budowlanych,
odpady z ogrodów i parków,
odpady z czyszczenia ulic i placów,
odpady niebezpieczne wychodzące ze strumienia odpadów komunalnych.
Źródła powstawania odpadów komunalnych i ich ilość w powiecie Suskim
przedstawiono w tabeli 3.1, natomiast skład morfologiczny w tabeli 3.2. Ilość odpadów
komunalnych dowiezionych z Zawoi na rejonową sortownię i składowisko w Suchej w
okresie luty 2003 – luty 2004 wynosiła 569,44 Mg.
Tabela 3.1. Bilans odpadów komunalnych wytworzonych w Powiecie Suskim dla roku bazowego
2002 (wg Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami)
Lp
Rodzaj odpadów
Ilość odpadów /Mg/
Udział [%]
1
Odpady z gospodarstw domowych
11860
52,4
2
Odpady z obiektów infrastruktury
5124
22,6
3
Odpady wielkogabarytowe
1331
5,9
4
Odpady z budowy, remontów i demontaŜu obiektów
budowlanych
3247
14,3
5
Odpady z ogrodów i parków
564
2,5
6
Odpady z czyszczenia ulic i placów
339
1,5
7
Odpady niebezpieczne wchodzące w strumień
odpadów komunalnych
185
0,8
22650
100,0
Razem:
12
Mając na uwadze konieczność uwzględnienia przedsięwzięć technicznych przyjęto
podział odpadów komunalnych na 18 następujących strumieni:
1) odpady kuchenne ulegające biodegradacji /odpady organiczne roślinne, odpady
organiczne zwierzęce, inne odpady organiczne/,
2) odpady zielone,
3) papier i tektura /nieopakowaniowe/,
4) opakowania z papieru i tektury,
5) opakowania wielomateriałowe,
6) tworzywa sztuczne /nieopakowaniowe/,
7) opakowania z tworzyw sztucznych,
8) odpady tekstylne,
9) szkło /nieopakowaniowe/,
10) opakowania ze szkła,
11) metale,
12) opakowania z blachy stalowej,
13) opakowania z aluminium,
14) odpady mineralne,
15) drobna frakcja popiołowa,
16) odpady wielkogabarytowe,
17) odpady budowlane,
18) odpady niebezpieczne.
Tabela 3.2. Skład morfologiczny według PN-93/Z-15006 /w Mg/ odpadów komunalnych Powiatu
Suskiego dla roku bazowego 2002 (wg Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami)
Skład morfologiczny odpadów:
Lp
Frakcje odpadów
z gospodarstw
domowych
z obiektów i
infrastruktury
1
Odpady organiczne pochodzenia roślinnego
2423
512
2
Odpady organiczne pochodzenia zwierzęcego
165
0
3
Inne odpady organiczne
237
0
4
Papier i tektura
1820
1537
5
Tworzywa sztuczne
1588
1537
6
Materiały tekstylne
402
154
7
Szkło
949
512
8
Metale
474
256
9
Odpady mineralne
954
256
10
Frakcje drobne (poniŜej 10 mm)
2848
359
3.1.2. Komunalne osady ściekowe
W Polsce gospodarka osadami ściekowymi nie jest w pełni monitorowana. Obecnie
prowadzony monitoring gospodarki osadowej ograniczony jest jedynie do określenia ilości
osadów w przeliczeniu na suchą masę i określenia procesów z jakich osady pochodzą.
Odpady wytwarzane na oczyszczalniach ścieków moŜna podzielić na odpady skratek, odpady
z piaskowników i odpady z procesów stabilizacji i odwadniania osadów.
13
W sprawozdawczości GUS brak jest informacji w rozbiciu na powyŜsze rodzaje
odpadów. Drugim elementem, który nie podlega monitorowaniu jest skład chemiczny
osadów ściekowych i ich stan sanitarny. Dostępna jest natomiast informacja o ilości osadów
wykorzystanych.
Województwo małopolskie naleŜy do województw, gdzie stopień skanalizowania
/procent mieszkańców obsługiwanych przez oczyszczalnie ścieków/ wynosi: w miastach
83% a na terenach wiejskich ok. 9,5%. Średni wskaźnik województwa małopolskiego
kształtuje się na poziomie 39,6%, natomiast średni wskaźnik powiatu suskiego wynosi
13,13% /liczba mieszkańców Powiatu Suskiego obsługiwana przez lokalne oczyszczalnie/.
Obecnie (rok 2004) na terenie gminy Zawoja funkcjonują dwie oczyszczalnie - w
Zawoi Widłach Q = 800 m3/d i w Zawoi Centrum Q = 47 m3/d.
Praktycznie wszystkie osady powstające na terenie powiatu suskiego wykorzystywane
są do celów rekultywacyjnych na składowisku Rejonowej Sortowni i Składowiska Odpadów
Komunalnych w Suchej Beskidzkiej.
3.1.3. Odpady inne niŜ niebezpieczne
Obowiązujące od 1 stycznia 2003 r. uregulowania prawne nakładają obowiązek
sporządzania i przechowywania zbiorczych zestawień danych, dotyczących wytwarzania
i gospodarowania odpadami praktycznie na wszystkich wytwórców odpadów (Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 11 grudnia 2001 r. - Dz. U. Nr 152, poz. 1737).
Dane ilościowe dotyczące odpadów innych niŜ niebezpieczne wytworzonych w 2001 r.
w Powiecie Suskim przedstawiają się następująco (SIGOP):
wytworzone 6197 Mg (0,1% w odniesieniu do całego województwa
małopolskiego),
tymczasowo składowane - 0,3 Mg (0,005%),
wykorzystane - 5907 Mg (95,3%),
unieszkodliwione (2 Mg /0,03%),
składowane - 288 Mg (4,6%).
Znaczących wytwórców odpadów innych niŜ niebezpieczne w gmine Zawoja
przedstawiono w tabeli 3.3. (na podstawie danych ankietowych uzyskanych od podmiotów i
składanych do Starostwa)
Tabela 3.3. Ilość i rodzaj odpadów innych niŜ niebezpieczne wytworzonych w zakładach gminy
Zawoja
Zakład
Beskidzka Energetyka
Nazwa odpadu
17 01 03
17 02 01
17 04 02
17 04 05
17 04 07
17 04 11
03 01 05
Ilość
[Mg/rok]
2,0
2,0
2,0
0,1
2,0
2,0
30,0
03 01 05
62,6
03 01 05
23,4
Kod
Izolatory
Drewno
Aluminium
śelazo,stal
Mieszanina metali
Kable
Trociny, ścinki, kawałki drewna
Makpol
Zakład stolarski
Stanisław i Henryk Franczak Trociny, ścinki, kawałki drewna
Skawica
Zakład Stolarski Ewa i
Trociny, ścinki, kawałki drewna
Mieczysław Koper Zawoja
Razem:
126,1
14
Szacunkowa ilość odpadów innych niŜ niebezpiecznych wytwarzanych na terenie
powiatu suskiego wynosi 12 310 Mg w ciągu roku, a zatem ich ilość gminie Zawoja w
odniesieniu do powiatu stanowi tylko 1,1%.
Największy udział masowy w wytwarzanych odpadach innych niŜ niebezpieczne na
terenie powiatu mają odpady:
• z przemysłu drzewnego ok. 37,1%,
• odpady metali nieŜelaznych ok. 25,4%,
• ŜuŜle i popioły z palenisk ok. 7,7%,
• osady z zakładowych oczyszczalni ścieków ok. 7,7%,
• odpady z przetwórstwa mięsnego ok. 3,7%,
• odpady złomu stalowego ok. 3,7%,
• odpady z przemysłu garbarskiego ok. 3,4%.
Osobną grupę wytwórców opadów innych niŜ niebezpieczne stanowią podmioty
gospodarcze wyszczególnione przez Urząd Gminy w Zawoi z podaniem objętości
wytwarzanych odpadów w 2003 roku. Odpady te są odbierane przez Przedsiębiorstwo
Gospodarki Komunalnej i Budownictwa „Zawoja” Sp. z o.o. i wywoŜone do Rejonowej
Sortowni i Składowiska Odpadów Komunalnych z Suchej Beskidzkiej. W tabeli 3.4
zestawionio objętościową ilość tych odpadów i po pomnoŜeniu przez przyjętą gęstość 0,26
Mg/m3, takŜe ich masę.
Tabela 3.4. Masa odpadów innych niŜ niebezpieczne wytworzonych w podmiotach gospodarczych na
obszarze gminy Zawoja w 2003 roku
Ilość odpadów
Lp.
Podmiot gospodarczy
3
m /rok
Mg/rok
1.
Tartak- Zawoja Widły2,0
0,52
2.
Cukiernia Beskidzka – Zawoja Podpolice
54,9
14,27
3.
Piekarnia PPHU- Babiagóra – Zawoja Podpolice
18,7
4,86
4.
Ośrodek Zdrowia w Skawicy
15,4
4,00
5.
PUPH „DROGBUD” Zawoja Podpolice
32,0
8,32
6.
„ALZGIG” Hurtownia materiałów budowlanych w Zawoi
8,8
2,29
Centrum 334
7.
„Guc-Pol” Hurtownia materiałów budowlanych w Zawoi
0,24
0,06
Marszałki
8.
„MARAND” Produkcja okien plastikowych Zawoja 1735
5,1
1,33
9.
„ZARYS” stacja paliw Zawoja Centrum 1555
2,8
0,73
10.
Zakład Usługowy Ślusarstwo Mechanika Samochodowa
2,0
5,20
Zawoja 66
11.
Transport i Usługi Samochodowe Skawica 184
0,5
0,13
12.
Karczma „Tabakowy Chodnik” Zawoja 275
2,2
0,57
13.
Restauracja „Zawojanka” Zawoja Centrum
4,4
1,14
14.
Pizzeria „Sorento” Zawoja Centrum
7,3
1,90
15.
Pizzeria „Palermo” Zawoja Wilczna
2,2
0,57
16.
Restauracja „Czarda” Zawoja Wilczna
2,7
0,70
17.
Restauracja „Jodło pod Lipami” Zawoja 1174
2,2
0,57
18.
Bar „U Kuby” Zawoja 1813
0,6
0,16
19.
Zakład Produkcyjno-Handlowy „Skalniak” Skawica
3,6
9,36
Sucha Góra 272
20.
DW „ Drogomistrzówka” – Zawoja Mosorne
42,4
11,02
21.
DW „Diablak” – Zawoja Widły
3,5
0,91
22.
DW „Jedność” – Zawoja PodryŜowana
3,6
0,94
23.
DW „Krakowianka” – Zawoja Wilczna
1,8
0,47
24.
DW „Transportowiec” – Zawoja Wełcza
42,9
11,15
25.
DW „Włókniarz” – Zawoja Wilczna
7,0
1,82
15
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
36.
37.
38.
39.
DW „Świt” – Zawoja PodryŜowana
DW „Wiktoria” – Zawoja Składy
OW „Filip”- Zawoja Wilczna
DW „Beskid” – Zawoja Wilczna
Dom Pracy Twórczej PAN – Zawoja Widły
DW „ Górnik” – Zawoja Mosorne
OW „Halny” – Zawoja Składy
DW „Jodła” – Zawoja Mosorne
DW „ Słonko” – Zawoja Wilczna
OW „ Urczysko Pod babią Górą” – Zawoja Policzne
OW „Zawojanka” – Zawoja w Widły
Pensjonat „Jawor” – Zawoja Wilczna
Pensjonat „Krakus” – Zawoja Widły
Hotel „Lajkonik” – Zawoja PodryŜowane
Razem
4,4
4,3
3,6
3,6
13,2
19,3
3,6
3,6
6,6
1,3
14,6
6,0
4,4
73,2
1,14
1,12
0,78
0,78
3,43
5,02
0,94
0,94
1,72
0,34
3,80
1,20
1,14
19,03
124,37
3.1.4. Odpady niebezpieczne
Dane ilościowe dotyczące odpadów niebezpiecznych sektora gospodarczego
wytworzonych w 2001 r. w powiecie suskim przedstawiają się według tabeli 3.5
Tabela 3.5. Dane dotyczące odpadów niebezpiecznych wg SIGOP
Wytworzone
Tymczasowo
składowane
Wykorzystane
Unieszkodliwione
Składowane
174 Mg (0,02%)
w odniesieniu do
całego województwa
małopolskiego
1,00 Mg
(0,6%)
38 Mg
(22%)
134 Mg
(77,0%)
0,4 Mg
(0,23%)
Według bilansu odpadów niebezpiecznych, sporządzonego na podstawie ankiet oraz
danych ze starostwa i danych otrzymanych bezpośrednio z zakładów, głównych
przedsiębiorstw powiatu suskiego, na terenie gminy Zawoja nie ma źródła odpadów
niebezpiecznych. Na terenie gminy nie ma takŜe podmiotów gospodarczych, którym Starosta
Suski zatwierdził program gospodarki odpadami niebezpiecznymi, wytwarzanymi w
obszarze powiatu, ustalając równocześnie tym samym sposób postępowania z nimi i wydając
zezwolenie na ich zbiórkę i transport.
3.2. Istniejące systemy zbierania i transportu odpadów w gmine Zawoja
Na wstępie naleŜy stwierdzić, Ŝe gmina Zawoja naleŜy do Związku Dorzecza Górnej
Skawy „Swinna Poręba”, który obejmuje łącznie z Zawoją 7 gmin. Związek posiada
opracowany Program Gospodarki Odpadami. Program ten został przyjęty przez Radę Gminy
Zawoja – Uchwała Nr XXVI/148/2000 z dnia 25 maja 2000 roku i jest obecnie realizowany
przez Zarząd Gminy.
W gminie Zawoja jednostkami zajmującymi się odbiorem odpadów komunalnych w
tym z selektywnej zbiórki są:
16
•
Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej i Budownictwa „Zawoja” Sp. z o.o.,
Zawoja 1854, 34-222 Zawoja, wyposaŜone w pojazdy przystosowane do odbioru i
transport zmieszanych odpadów komunalnych,
• Rejonowa Sortownia i Składowisko Odpadów Komunalnych z Suchej Beskidzkiej
/obsługa pojemników na selektywną zbiórkę/.
Selektywna zbiórka odpadów jest prowadzona w gminie od 01.01.2003 r. w 51 pojemnikach
plastikowych typu Igloo /1,5 m3/ na szkło, tworzywa sztuczne i makulaturę /17 kompletów/ i
wg ankiety obejmuje cały teren gminy.
Dotychczasowe wyniki selektywnej zbiórki /od marca do września 2003 r./:
• tworzywa sztuczne - 17,57 Mg,
• szkło - 57,96 Mg,
• makulatura - 15,05 Mg.
Częstotliwość wywozu odpadów:
• zmieszanych - co dwa tygodnie,
• z selektywnej zbiórki - w zaleŜności od zapełnienia się pojemników Igloo, średnio ok.
2 razy w miesiącu, a w okresie letnim około 4 razy w miesiącu.
Pomimo zorganizowanej zbiórki odpadów, na terenie gminy pojawiają się tzw. „dzikie”
wysypiska śmieci. W miejscach tych zostawiane są przede wszystkim odpady pochodzenia
bytowego, chociaŜ wśród wyrzuconych śmieci zdarzają się większe elementy np. elementy
samochodów, czy mebli. Wysypiska te umiejscowione są w laskach, wąwozach na obrzeŜach
terenów zabudowanych. Szczególnie niebezpieczne są zlokalizowane w wąwozach, przez
które przepływają potoki. Ich inwentaryzacja jest trudna bowiem przy ciągłym ich
likwidowaniu pojawiają się nowe. Wysypiska te są systematyczne likwidowane ze środków
Gminnego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, np. w 2003 roku plan
funduszu przewidywał na ten cel kwotę 8 300 zł z czego wydatkowano 7 590 zł.
Na terenie gminy prowadzi się okresową zbiórkę odpadów wielkogabarytowych (ok.
3,66 Mg/rok), nie prowadzi się natomiast zbiórki odpadów niebezpiecznych z strumienia
odpadów komunalnych
Tabela 3.6. Ilość dowiezionych odpadów na rejonową sortownie
i składowisko odpadów oraz zdeponowanych na składowisku
w okresie II.2003 r do II.2004 r.
Lp
Gmina
1
Zawoja
2
Razem powiat suski
Ilość dowiezionych
odpadów
[Mg]
569,44
7160,50
Źródło: Rejonowa sortownia i składowisko odpadów w Suchej Beskidzkiej
Istotnym elementem stanu zbiórki odpadów w gminie Zawoja jest zbyt duŜa róŜnica
w ilości odpadów zbieranych na terenie gminy w stosunku do teoretycznej ilości odpadów,
która przewidziana jest do wytworzenia. W roku 2003 zebrano 569,44 Mg odpadów
komunalnych (65,20 kg/M/rok), a zgodnie z przeprowadzonymi obliczeniami w dalszej
części opracowania wytworzono ich ok. 2490 Mg (285,1 kg/M/rok). RóŜnica wynika przede
wszystkim z ilości mieszkańców objętych systemem zbiórki i wywozu odpadów, oraz z ich
świadomości i dobrej woli w pozbywaniu się odpadów zgodnie z prawem.
17
Tabela 3.7. IIość i rodzaj wysegregowanych odpadów w Rejonowej sortowni
i składowisku odpadów w okresie II.2003 r do II.2004 r.
Lp
1.
2.
Rodzaj odpadu
Papier i tektura
Metale Ŝelazne
Kod
19 12 01
19 12 02
Ilość (Mg/rok)
72,52
104,03
W gminie
prowadzi się
„akcyjną”
3.
Metale nieŜelazne
19 12 03
5,13
zbiórkę
4.
Tworzywa sztuczne
19 12 04
78,90
odpadów
5.
Szkło
19 12 05
355,97
wielkogabaryto
6.
Opony
16 01 03
6,87
wych
i
7.
Baterie i kumulatory ołowiowe
16 06 01
0,06
budowlanych,
Razem:
623,48
natomiast brak
selektywnej
zbiórki odpadów ulegających biodegradacji - czy teŜ stosowania kompostowania
przydomowego, częściowo odpady organiczne są wykorzystywane jako pasza dla zwierząt.
Zezwolenie na odbiór odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości z terenu
gminy Zawoja posiada firma A.S.A. Eko Polska sp. Z o.o. z siedzibą w Katowicach.
Odbiorem odpadów z gminy Zawoja zajmuje się Oddział tej firmy w Jabłonce. Według
uzyskanych informacji w Firmie umową odbioru odpadów objętych jest tylko kilka
nieruchomości na terenie miejscowości Zawoja. Firma A.S.A. Eko Polska umowy te
wypowiedziała i od 1 listopada br rezygnuje z działalności na terenie gminy Zawoja.
Wymagania jakie powinien spełniać przedsiębiorca ubiegający się o uzyskanie
zezwolenia na świadczenie usług w zakresie odbierania odpadów komunalnych od
właścicieli nieruchomości zostały określone przez Wójta Gminy Zawoja w obwieszczeniu z
dnia 3 marca 2003 roku. Wymagania te są następujące:
1. Zapewnić odbiór odpadów komunalnych podzielonych na:
- odpady „suche” (odpady posegregowane np. metal, plastik, makulatura, szkło),
które będą następnie bezpośrednio wywoŜone do Rejonowej Sortowni Związku
Dorzecza Górnej Skawy „Świnna Poręba” w Suchej Beskidzkiej,
- odpady „mokre” (z przewagą składników Ŝywnościowych), które będą następnie
bezpośrednio wywoŜone na Składowisko Odpadów Komunalnych Związku
Dorzecza Górnej Skawy „Świnna Poręba” w Suchej Beskidzkiej.
2. Udokumentować gotowość odbioru odpadów komunalnych przez Rejonową Sortownię
Związku Dorzecza Górnej Skawy „Świnna Poręba” w Suchej Beskidzkiej oraz przez
Składowisko Odpadów Komunalnych Związku Dorzecza Górnej Skawy „Świnna
Poręba” w Suchej Beskidzkiej.
3. Zapewnić odbiór odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomośći według
harmonogramu oraz sposób określony w Uchwale Rady Gminy w Zawoi Nr
LIII/334/2002 z dnia 10.10.2002r. z późn. zm. oraz Programem Gospodarki
Odpadami Komunalnymi w gminach tworzących Związek Gmin Dorzecza Górnej
Skawy „Świnna Poręba”.
4. Zapewnić odbiór odpadów wielkogabarytowych od właścicieli nieruchomości
przynajmniej 2 razy w roku lub w razie potrzeby mieszkańców gminy częściej, po
wcześniejszym uzgodnieniu z Wójtem Gminy i z właścicielami oraz po
przeprowadzeniu akcji informacyjnej.
5. Zapewnić prowadzenie dokumentacji świadczonych usług, a w szczególności:
ewidencji nieruchomości objętych usługami, ewidencji odbieranych odpadów,
prowadzenie kart odpadów, itp.
6. Dysponować specjalistycznym sprzętem do zbiórki i wywozu odpadów komunalnych
w liczbie i stanie technicznym gwarantującym utrzymanie właściwego standardu
18
sanitarnego usług oraz gwarantującego odbieranie odpadów od właścicieli
nieruchomości zgodnie z harmonogramem.
7. Zapewnić natychmiastowe usuwanie śmieci i zanieczyszczeń terenu powstających w
trakcie i w wyniku załadunku odpadów na środki transportu.
8. Zapewnić przesyłanie do Urzędu Gminy w Zawoi do dnia 15 kaŜdego miesiąca
raportów za kaŜdy poprzedni, a do 15 stycznia za poprzedni rok raportów
zawierających dane dotyczące ilości odbieranych odpadów, surowców wtórnych z
rozbiciem na poszczególne miejsca ich dostaw.
9. Zapewnić przekazywanie do Urzędu Gminy w Zawoi informacji o stwierdzonych
przypadkach gromadzenia odpadów komunalnych w stanie luźnym w miejscach nie
przeznaczonych na ten cel i innych sytuacjach na obszarze gminy niezgodnych z
postanowieniami przepisów gminnych związanych z gospodarką odpadami.
10. UmoŜliwić przeprowadzenie kontroli uprawnionym pracownikom Urzędu Gminy, w
zakresie spełnienia wymogów określonych w udzielonym zezwoleniu.
Na terenie gminy Zawoja w 2003 r. wytworzono następujące główne ilości osadów
ściekowych (sucha masa – s.m.):
• oczyszczalnia ścieków w Zawoi Widły
- 7 Mg,
• oczyszczalnia ścieków w Zawoi Centrum
- 1 Mg.
RS i SOK posiada zgodę na odzysk ustabilizowanych komunalnych osadów
ściekowych jako warstwy inertnej na składowisku odpadów innych niŜ niebezpieczne. Osady
ściekowe z poszczególnych źródeł transportowane są do RS i SOK transportem odbiorców
zewnętrznych.
W chwili obecnej zakupiono i przystąpiono do rozruchu prasy do odwadniania osadów
przy oczyszczalni w Suchej Beskidzkiej.
Wytwarzane odpady do czasu ich przekazania uprawnionemu odbiorcy lub do czasu
unieszkodliwienia są magazynowane w odpowiednio wydzielonych, oznaczonych oraz
przystosowanych do tego celu miejscach, w sposób selektywny.
Odpady inne niŜ niebezpieczne /wióry mosięŜne, zgary i ŜuŜle odlewnicze, pyły ze
szlifierni i śrutownic, zuŜyte opony, złom metali, skratki i osady z oczyszczalni ścieków,
ŜuŜel kotłowy, opakowania z papieru, tworzyw sztucznych, metalowe i stłuczki szklane,
zabrudzone czyściwo i odzieŜ ochronna, trociny, wióry, ścinki i drewno, odpady betonu oraz
gruz betonowy z rozbiórki, odpadowa papa, odpady gumowe/ są gromadzone selektywnie na
utwardzonym podłoŜu lub w opakowaniach /pojemniki metalowe/, a następnie przekazywane
do wykorzystania lub unieszkodliwiania.
Odbiór odpadów jest zlecany wyspecjalizowanym firmom trudniącym się zawodowo
zbieraniem, transportem i zagospodarowaniem odpadów innych niŜ niebezpieczne.
Wytwarzane odpady niebezpieczne, m.in. zuŜyte oleje hydrauliczne i maszynowe,
odpadowe emulsje, zuŜyte świetlówki, baterie i akumulatory, transformatory i kondensatory
19
zawierające PCB, zuŜyte oleje silnikowe, zuŜyte płyny chłodnicze, zuŜyte filtry olejowe,
odpady poszpitalne, przeterminowane i wycofane ze stosowania chemikalia i leki, zaolejone
czyściwo, odpady azbestowe są przekazywane do unieszkodliwiania bądź odzysku
specjalistycznym firmom posiadającym odpowiednie zezwolenie.
ZuŜyte oleje i emulsje /po filtracji/ gromadzone są w szczelnych beczkach stalowych
w magazynach, które są zamykane i posiadają szczelne utwardzone podłoŜe.
ZuŜyte akumulatory są gromadzone w pomieszczeniu krytym, posiadającym szczelne
podłoŜe, układane są w pojemnikach, skrzyniach, kontenerach odpornych na korozję. ZuŜyte
świetlówki są gromadzone w sposób uniemoŜliwiający ich stłuczenie w opakowaniach
tekturowych /handlowych/.
Transport odpadów niebezpiecznych od wytwarzającego jest zlecany podmiotom
posiadającym stosowne uzgodnienia w zakresie transportu oraz wykonywany zgodnie
z odpowiednimi przepisami w zakresie przewozu substancji niebezpiecznych - ADR pojazdami posiadającymi zezwolenie na transport odpadów niebezpiecznych.
Wyrejestrowane samochody z Powiatu Suskiego najczęściej są złomowane w
następujących składnicach posiadających upowaŜnienie Wojewody Małopolskiego do
wydawania zaświadczeń o kasacji zgodnie z art. 79 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo
o ruchu drogowym (Dz. U. Nr 98, poz. 602 z późn. zm.):
1. F.H.U. "Met -Pap" Zofia Namysłowska,32-050 Skawina, ul. Pukły 6 (składnica:
Skawina, ul. Mickiewicza 113),
2. Skup i SprzedaŜ Surowców Wtórnych oraz Odpadów poprodukcyjnych Stefan
Łukaszka, 34-116 Spytkowice 567,
3. Z.U.H. "Wibako" Zdziaław Łopata, 34-789 Bystra 503 (składnica: Kopalnia Kamienia
w Osielcu),
4. Skup Surowców Wtórnych Monika Ceremuga, ul. Przemysłowa 1 Sucha Beskidzka.
Osoby fizyczne nie przedkładają informacji o rodzaju i ilości i miejscach
występowania substancji stwarzających szczególne zagroŜenie dla środowiska zgodnie z
art. 162 ustawy Prawo ochrony środowiska.
PoniŜej wymieniono podmioty gospodarcze, którym Starosta Suski zatwierdził program
gospodarki odpadami niebezpiecznymi, wytwarzanymi w obszarze powiatu, ustalając tym
samym sposób postępowania z nimi i wydał zezwolenie na zbiórkę i transport odpadów.
• PPHU Grama os. Generała Stanisława Maczka 17/5, 37-100 Łańcut – odpady
zanieczyszczone substancjami niebezpiecznymi (sorbenty, czyściwo, gruz, drewno,
tworzywa sztuczne, kable, materiały izolacyjne, konstrukcyjne, materiały
poremontowe), odpady azbestowe, odpady asfaltowe i smołowe,
• Keram Marek Sówka ul. Balonowa 23/10, 54-129 Wrocław – osady i szlamy zaolejone,
czyściwo, odpady zanieczyszczone ropą naftową
• AWAS SERWIS ul. Egejska 1/34, 02-764 Warszawa - osady i szlamy zaolejone,
odpady olejowe,
• Serwis Kraków ul. Olszanicka 38, 30-241 Kraków – szlamy olejowe, zuŜyte oleje,
odpady po produktach naftowych, świetlówki, czyściwo, urządzenia elektryczne
i elektroniczne, osady ściekowe,
• Separator serwis ul. Gen. Okulickiego 4, 05 -500 Piaseczno – zuŜyte akumulatory
i baterie,
• FHU A-CAR Marcin Mucek ul. W. Goetla 23, 34 -200 Sucha Beskidzka – odpady
olejowe, zuŜyte akumulatory i baterie,
• Sklep motoryzacyjny Jerzy Duś Stryszawa 23, 34-205 Stryszawa – zuŜyte akumulatory
i baterie,
20
• Stacja paliw Zadoil L.J.M.E. Zadora Białka 34-220 Maków Podhalański – zuŜyte
akumulatory i baterie,
• Zakład handlowy Agata Kachel Stryszawa 20 B, 34-232 Lachowice – zuŜyte
akumulatory i baterie,
• Kombud Franciszek Kowalczyk, Łętownia – zuŜyte akumulatory i baterie,
• ZOZ Sucha Beskidzka – odpady poszpitalne.
Prace remontowe związane z powstawaniem odpadów zawierających azbest (materiały
izolacyjne) powinny być wykonywane przy zachowaniu przepisów odrębnych, jednak mimo
to właściciele nieruchomości nie dokonują zgłoszeń wymiany pokrycia dachowego
wynikającego z ustawy prawo budowlane
Wykaz firm posiadających zezwolenie na zbiórkę odpadów zawierających azbest
przedstawiono w tabeli 3.8.
Tabela 3.8. Wykaz podmiotów posiadających zezwolenie na wytwarzanie zbiórkę odpadów
zawierających azbest na terenie powiatu suskiego
Zakład
Zakład Remontowo Budowlany
Maciej Adryn ul. Piłsudskiego 776,
32-555 Zagórze
Nazwa odpadu
Materiały izolacyjne
zawierające azbest
Materiały konstrukcyjne
zawierające azbest
zawierające azbest
Kod
Ilość odpadów
dopuszczona
do wytworzenia
[Mg/rok]
17 06 01
200,00
17 06 05
200,00
17 06 01
1500,00
zawierające azbest
17 06 05
1500,00
Zakład ogólnobudowlany Danuta i
Piotr Gawlik
ul. Kresowa 27
43-300 Cieszyn
zawierające azbest
17 06 01
50,00
zawierające azbest
17 06 05
50,00
Energoprzem ul. Rzemieślnicza 1a
30-420 Kraków
zawierające azbest
17 06 01
zawierające azbest
17 06 05
PPH Grama os. Generała Stanisława
Maczka 17/5
37-100 Łańcut
Caro ul. Bohaterów Monte Cassino
4/12
22-400 Zamość
zawierające azbest
zawierające azbest
odpady z betonu gruzu
zawierające substancje
niebezpieczne
Ragar os 1000-lecia 35/16 31-610
Kraków
zawierające azbest
zawierające azbest
Kombud Franciszek Kowalczyk
Łętownia 378
zawierające azbest
zawierające azbest
Źródło: zezwolenia wydane przez Starostwo
1200,00
17 06 01
100,00
17 06 05
100,00
17 01 06
100,00
17 06 01
1000,00
17 06 05
1000,00
17 06 01
200,00
17 06 05
200,00
21
3.3. Rodzaj i ilość odpadów poddawanych poszczególnym procesom odzysku i
unieszkodliwiania
Informacje dotyczące aktualnego stanu i perspektyw w zakresie odzysku i
unieszkodliwiania odpadów komunalnych w gminie Zawoja zebrane na podstawie ankiety
zestawiono w tabeli 3.9.
Tabela 3.9. Stan i perspektywy w zakresie odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych
w gminie Zawoja
Obiekty gospodarki
Sposób unieszkodliwiania
odpadami
Gmina
Uwagi
i zagospodarowania
istniejące
planowane
Zawoja
Odzysk odpadów zbieranych
selektywnie i unieszkodliwianie odpadów niesegregowanych /zmieszanych/
w R S i SOK
-
-
W Planie Wojewódzkim obszar
gminy przydzielono do obsługi przez
RS i SOK w Suchej Beskidzkiej w
zakresie gospodarki odpadami
komunalnymi
Reasumując stan aktualny w zakresie odzysku i unieszkodliwiania odpadów
komunalnych wytworzonych w gminie naleŜy stwierdzić, Ŝe głównym mankamentem jest
zbyt duŜa ilość odpadów kierowana na składowiska.
Na uwagę zasługują działania ukierunkowane na tworzenie systemowej (zintegrowanej)
gospodarki odpadami komunalnymi w powiecie suskim. Rezultatem tych działań jest
utworzenie Rejonowej Sortowni i Składowiska Odpadów Komunalnych w Suchej
Beskidzkiej, z którego usług korzystają aktualnie oprócz gminy Zawoja następujące gminy:
Sucha Beskidzka, Bystra-Sidzina, Maków Podhalański, Stryszawa, Zembrzyce, - zgodnie z
WPGO korzystać powinny równieŜ pozostałe gminy Powiatu Suskiego /Jordanów i
Budzów/. RS i SOK posiada jeden obiekt wspomagający system selektywnej zbiórki
odpadów - sortownię.
System ten powinien być rozwinięty o następujące elementy wspomagające:
selektywną zbiórkę odpadów niebezpiecznych, kompostownię, linię technologiczną dla
odpadów wielkogabarytowych i budowlanych, ewentualnie linię demontaŜu wraków
samochodowych.
Komunalne osady ściekowe wytwarzane na terenie gminy dowoŜone są do Rejonowej
Sortowni i Składowiska Odpadów Komunalnych w Suchej Beskidzkiej i w przewaŜającej
części są wykorzystywane do odzysku jako warstwa inertna na składowisku RS i SOK. W
przyszłości naleŜy przewidzieć zagospodarowanie osadów ściekowych wspólnie z
pozostałymi odpadami komunalnymi ulegającymi biodegradacji jako kompostu. Tego typu
instalacje wymagają znacznych strumieni odpadów w celu ich opłacalności technicznoekonomicznej. Na terenie RSiSOK w Suchej Beskidzkiej planuje się bowiem wybudowanie
kompostowni (odpady organiczne i komunalne osady ściekowe) o wydajności ok. 900
Mg/rok.
22
Na terenie gminy Zawoja nie prowadzi się działalności związanej z odzyskiem i
unieszkodliwianiem odpadów inne niŜ niebezpieczne. Działalność taka prowadzona jest w
innych gminach powiatu suskiego. Wykaz tych jednostek zawiera PPGO.
Poubojowe odpady inne niŜ niebezpieczne oddawane są do zakładów utylizacyjnych:
„Utires” PW Sp. z o.o., LeŜachów 133, 37-350 Sieniawa, „Saria” Małopolska Sp. z o.o.,
Wielkanoc, 32-075 Gołcza.
Na terenie gminy nie ma znaczących wytwórców tych odpadów. Powstające odpady
niebezpieczne w małych zakładach na terenie Zawoi lub bezpośrednio mieszkańców są
zbierane i poddawane unieszkodliwianiu zaleŜności od ich rodzaju
• Odpady medyczne i weterynaryjne
Odpady medyczne na terenie powiatu zbierane są przez ZOZ Sucha Beskidzka
i przekazywane do termicznego unieszkodliwiania odpadów poszpitalnych poza terenem
powiatu. Odpady weterynaryjne odbierane są przez firmy zewnętrzne specjalistyczne
i unieszkodliwiane poza terenem powiatu.
• Odpady zawierające PCB
Na obszarze powiatu suskiego nie ma podmiotu, który ma zezwolenie na zbieranie,
transport lub unieszkodliwianie typowych odpadów olejowych i cieczy stosowanych jako
elektroizolatory i nośniki ciepła zawierające PCB.
• Oleje odpadowe
ZuŜyte przepracowane oleje odpadowe odbierane są przez firmy specjalistyczne i ich
odzysk prowadzony jest poza terenem powiatu (np. PPHU Grama Łańcut, Awas-Serwis
Warszawa, Serwis Kraków).
• Baterie i akumulatory
Baterie i akumulatory odbierane są przez firmy specjalistyczne i ich odzysk i unieszkodliwianie prowadzone jest poza terenem powiatu (np. FUH Kombud Łętownia, FUH
J.Wenzel śywiec, Zakład Handlowy Agata Kochel Stryszawa, Zadoil Maków
Podhalański i inne).
• Odpady zawierające azbest
W przypadku wytworzenia odpadów azbestowych odbierane są przez firmy
specjalistyczne i unieszkodliwiane przez składowanie poza terenem powiatu (tabela 3.7).
NaleŜy równieŜ wziąć pod uwagę wspólne unieszkodliwianie odpadów
niebezpiecznych z małych przedsiębiorstw oraz ze strumienia odpadów komunalnych
(świetlówki, akumulatory i inne) za pośrednictwem Gminnych Punktów Zbiórki Odpadów
Niebezpiecznych /GPZON/.
3.4. Rodzaj, rozmieszczenie oraz moc przerobowa instalacji do odzysku i
unieszkodliwiania wszystkich odpadów w szczególności innych niŜ
niebezpieczne
23
3.4.1. Instalacje do odzysku odpadów innych niŜ niebezpieczne i komunalnych
osadów ściekowych
Na trenie gminy Zawoja nie zostały zlokalizowane instalacje do odzysku odpadów inne
niŜ niebezpieczne i komunalnych osadów ściekowych.
3.4.2. Instalacje do unieszkodliwania odpadów innych niŜ niebezpieczne
Głównym zakładem unieszkodliwiania tego typu odpadów na terenie powiatu suskiego
jest Rejonowa Sortownia i Składowisko Odpadów Komunalnych (RS i SOK) w Suchej
Beskidzkiej. Jest to zakład budŜetowy, nie posiadający osobowości prawnej, powołany na
podstawie Uchwały Nr 11/2002/IV Zgromadzenia Związku Gmin Dorzecza Górnej Skawy Świnna Poręba z dnia 27 sierpnia 2002 r. Gmina Zawoja jest członkiem tego Związku.
Na składowisku tym dopuszczono do unieszkodliwiania następujące rodzaje i ilości
odpadów:
Odpady przeznaczone do składowania nieselektywnego:
• kod 20 02 02 gleba i ziemia - 30 Mg/rok,
• kod 20 02 03 inne odpady nie ulegające biodegradacji - 100 Mg/rok,
• kod 20 03 01 niesegregowane /zmieszane/ odpady komunalne -11 800 Mg/rok,
• kod 20 03 02 odpady z targowisk - 60,0 Mg/rok,
• kod 20 03 03 odpady z czyszczenia ulic i placów - 50,0 Mg/rok,
• kod 20 03 04 szlamy ze zbiorników bezodpływowych słuŜących do
gromadzenia nieczystości - 500,0 Mg/rok,
• kod 20 03 06 odpady ze studzienek kanalizacyjnych - 20,0 Mg/rok,
• kod 20 03 99 odpady komunalne nie wymienione w innych podgrupach - 50,0
Mg/rok.
Odpady przeznaczone do składowania selektywnego:
• kod 15 02 03 sorbenty, materiały filtracyjne, tkaniny do wycierania /np. szmaty,
ścierki/ i ubrania ochronne inne niŜ wymienione w 15 02 02/ - 50,0 Mg/rok,
• kod 20 01 10 odzieŜ - 25,0 Mg/rok,
• kod 20 01 41 odpady zmiotek wentylacyjnych - 20,0 Mg/rok,
• kod 20 01 11 tekstylia - 25,0 Mg/rok,
• kod 20 02 01 odpady ulegające biodegradacji - 2000,0 Mg/rok.
Zakład prowadzi działalność w zakresie zbierania i transportu odpadów innych niŜ
niebezpieczne z selektywnej zbiórki /papier i tektura - kod 20 01 01, tworzywa sztuczne kod 20 01 39, metale - kod 20 01 40, szkło - 20 01 02, odpady wielkogabarytowe - 20 03
07/. Obszar prowadzenia działalności w zakresie transportu odpadów obejmuje teren gmin
zrzeszonych w Związku Gmin Dorzecza Górnej Skawy - Świnna – Poręba.
Zbierane odpady magazynowane są na wydzielonym i zadaszonym placu, bezpośrednio
przy linii sortowniczej HORSTMANNA, a następnie kierowane do sortowania. W skład
zakładu wchodzą: sortownia /zakład przeróbki odpadów o przepustowości 10 - 20 Mg/d/,
składowisko odpadów i docelowo kompostownia. Proces sortowania obejmuje segregację
ręczną, jest realizowany przy wykorzystaniu przenośników taśmowych typu PA i PL,
samonośnych składających się z następujących części: przenośniki kanałowy, wznoszący,
sortowniczy, przesyłowy - obsługiwanych przez zatrudnionych w tym celu pracowników.
Po procesie segregacji odpady z przeznaczeniem do składowania są transportowane do
kwatery składowiska natomiast odpady przeznaczone do dalszej obróbki są składowane
w odpowiednich pojemnikach oraz przekazywane do budynku przeróbki odpadów.
24
W dalszej kolejności wysegregowane odpady wg poszczególnych asortymentów są
poddawane przeróbce w postaci:
• papier i tektura - kod 19 12 01 - prasowania przy wykorzystaniu urządzenia
mechanicznego - prasa do odpadów ROCZNIAK PR,
• szkło - kod 19 12 05 - stłuczka,
• tworzywa sztuczne - kod 19 12 04 - prasownia przy wykorzystaniu urządzenia
mechanicznego - prasa do odpadów ROCZNIAK PR i rozdrabniania przy wykorzystaniu
urządzenia rozdrabniającego TRYMET T5S30,
• metale Ŝelazne - kod 19 12 02 - wyłącznie sortowania mechanicznego,
• metale nieŜelazne - kod 19 12 03 - wyłącznie sortowania ręcznego.
Wytworzone odpady są magazynowane, a następnie kierowane na rynek surowcowy
poprzez przekazanie firmom uprawnionym do odbioru, z którymi zawarto stosowne umowy.
Miejscem magazynowania jest budynek wiaty garaŜowej, odpowiednio przystosowany,
mieszczący się na terenie zakładu RS i SOK. RS i SOK prowadzi takŜe działalność w
zakresie unieszkodliwiania poprzez składowanie na składowisku odpadów innych niŜ
niebezpieczne i obojętne /komunalne/.
Od lutego 2003 r. odpady składowane są na składowisku odpadów innych niŜ
niebezpieczne i obojętnych w Suchej Beskidzkiej ul. Wadowicka 4a posiadającym
zatwierdzoną Instrukcję Eksploatacji Składowiska, na składowisku nie wydzielono części do
składowania odpadów niebezpiecznych.
3.5. Wykaz podmiotów prowadzących działalność w zakresie zbierania, odzysku
oraz unieszkodliwiania odpadów innych niŜ niebezpieczne
Wykaz podmiotów prowadzących działalność w zakresie zbierania, odzysku oraz
unieszkodliwiania odpadów innych niŜ niebezpieczne przedstawiono w punkcie 3.4. w
ramach wykazu instalacji do odzysku i unieszkodliwiania.
W tabeli 3.10 przedstawiono wykaz podmiotów prowadzących działalność w zakresie
zbierania i transportu odpadów innych niŜ niebezpieczne na terenie gminy.
Tabela 3.10. Wykaz podmiotów prowadzących działalność w zakresie zbierania i transportu odpadów
innych niŜ niebezpieczne na terenie powiatu
Lp
Nazwa i adres firmy
Kod
1
Małopolska Spółdzielnia Handlowa
„Wizan”
w Andrychowie,
filia w Zembrzycach,
ul. Kolejowa 131,
34-210 Zembrzyce
2
F.H.U. „Metal-Bat” Stanisław
Kryjak,
ul. 3-Maja 67,
34-240 Jordanów
3
„Kombud” Franciszek Kowalczyk,
34-242 Łętownia
17 04 01
17 04 02
17 04 03
17 04 04
17 04 05
17 04 07
15 01 01
15 01 02
15 01 04
16 01 17
16 01 18
17 04 01
17 04 02
17 04 03
17 04 04
17 04 05
20 01 01
20 01 39
15 01 01
15 01 02
Odpad
miedź, mosiądz, brąz
aluminium
ołów
cynk
Ŝelazo i stal
mieszaniny metali
opakowania z papieru i tektury
opakowania z tworzyw sztucznych
opakowania z metali
metaleŜelazne
metale nieŜelazne
aluminium
ołów
cynk
Ŝelazo i stal
papier i tektura
tworzywa sztuczne
Rodzaj
działalności
Zbiórka
Zbiórka i
transport
Zbiórka
i transport
25
15 01 04
16 01 17
16 01 18
16 02 16
16 06 01*
17 01 81
17 03 80
17 04 01
17 04 02
17 04 03
17 04 04
17 04 05
17 06 01*
17 06 05*
17 09 04
20 01 02
20 01 01
20 01 39
20 03 01
15 01 01
15 01 02
15 01 04
16 01 17
16 01 18
16 02 16
4
Firma Handlowo-Usługowa Jan
Wandzel, ul. Armii Krajowej 34,
34-300 śywiec,
Punkt Skupu
w Suchej Beskidzkiej
16 06 01
17 04 01
17 04 02
17 04 03
17 04 04
17 04 05
17 09 04
20 01 01
20 01 39
10 09 80
11 05 01
12 01 01
12 01 03
opakowania z metali
metale Ŝelazne
metale nieŜelazne
elementy z zuŜytych urządzeń inne
niŜ wymienione w 16 02 15
baterie i akumulatory ołowiowe
odpady z remontów i przebudowy
dróg
odpadowa papa
aluminium
ołów
cynk
Ŝelazo i stal
materiały izolacyjne zawierające
azbest
materiały konstrukcyjne zawierające
azbest
zmieszane odpady z budowy ,
remontów i demontaŜu
szkło
papier i tektura
tworzywa sztuczne
niesegregowane odpady komunalne
opakowania z metali
metale Ŝelazne
metale nieŜelazne
elementy usunięte ze zuŜytych
urządzeń
baterie i akumulatory ołowiowe
aluminium
ołów
cynk
Ŝelazo i stal
zmieszane odpady z budowy,
remontów i demontaŜu
papier i tektura
tworzywa sztuczne
wybrakowane wyroby Ŝeliwne
cynk twardy
odpady z toczenia i piłowania Ŝelaza
i jego stopów
odpady z toczenia i piłowania metali
nieŜelaznych
cząstki i pyły metali
opakowania z metali
aluminium
ołów
cynk
mieszaniny metali
Ŝelazo i stal
cyna
kable energetyczne
Zbiórka
i transport
5
Firma J&K „Złomex” Janusz
Kudzia,
Punkt Skupu Złomu
w Makowie Podhalańskim,
ul. Sportowa 7,
34-220 Maków Podhalański
6
Firma „Kar-Tek”, Zakład Produkcji
Opakowań,
ul. Sportowa 7, 34-220 Maków
Podhalański
15 01 01
opakowania z papieru
i tektury
Zbiórka
i
transport
7
Zakład Przerobu Złomu „SkawMet” w Skawinie, Punkt Złomu w
Zembrzycach,
34-210 Zembrzyce
17 04 01
17 04 02
17 04 03
17 04 04
17 04 07
17 04 05
aluminium
ołów
cynk
mieszaniny metali
Ŝelazo i stal
Zbiórka
12 01 04
15 01 04
17 04 01
17 04 02
17 04 03
17 04 04
17 04 07
17 04 05
17 04 06
17 04 11
Zbiórka
26
8
P.P.H.U. „Metalik” Surowce
Wtórne, Jarosław Piecuch - Punkt
Skupu Metali Kolorowych w
Makowie Podhalańskim, ul. 3 Maja
40, 34-220 Maków Podhalański
9
Skup surowców wtórnych Monika
Ceremuga ul. Przemysłowa 1
34-200 Sucha Beskidzka
10
Józef Dobrzycki
15 01 04
17 04 01
17 04 02
17 04 03
17 04 04
17 04 05
opakowania z metali
aluminium
ołów
cynk
stal nierdzewna
Zbiórka
i
transport
Zbiórka
i
transport
Zbiórka
i transport
(decyzja
Starosty
myślenickiego)
27
4. PROGNOZA ZMIAN W ZAKRESIE ILOŚCI I ŹRÓDEŁ
POWSTAWANIA ODPADÓW
4.1. Odpady komunalne
Prognoza dotycząca ilości odpadów komunalnych w gminie Zawoja została
opracowana do roku 2015.
Na ilość odpadów komunalnych wytwarzanych w skali gminy wpływa liczba
mieszkańców oraz zmiany jednostkowych wskaźników emisji odpadów. Prognozę zmian
wskaźników emisji odpadów wykonano w oparciu o dane zamieszczone w KPGO (Monitor
Polski nr 11, z 28 lutego 2003 r.).
Prognozę liczby ludności w gminie Zawoja ustalono na podstawie trendu zmian
opracowanego w oparciu o liczbę mieszkańców w latach 1995 – 2002 (funkcja opisujące
trend y = 38,262x – 67890). W tabeli 4.1 zamieszczono stan liczbowy mieszkańców gminy
Zawoja, oraz prognozę na lata do 2015 roku.
Tabela 4.1. Stan liczbowy i prognoza zmian liczby ludności w gminie Zawoja
do roku 2015
Lp
Rok
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
GUS
8466
8474
8496
8567
8596
8604
8671
8734
Liczba ludności według:
Prognozy
8749
8787
8825
8864
8902
8940
8978
9017
9055
9093
9131
9170
9208
W tabeli 4.2 przedstawiono procentowe zmiany wskaźnika emisji odpadów dla
obszarów wiejskich, natomiast tabelach 4.3 i 4.4 prognozowaną ilość poszczególnych
strumieni odpadów komunalnych w gminie w latach 2003-2015. Do obliczeń tych jako
podstawę przyjęto wskaźniki generowania strumieni odpadów komunalnych dla obszarów
wiejskich wg wartości podanych dla PGO powiatu suskiego w Wojewódzkim Planie
Gospodarki Odpadami.
28
Tabela 4.2. Prognoza zmian wskaźników emisji w latach 2005 - 2015 w Polsce dla obszarów
wiejskich /wg Krajowego Planu Gospodarki Odpadami/ /Monitor Polski nr 11, z 28 lutego
2003 r./
Procentowe zmiany wskaźnika emisji odpadów dla obszarów
wiejskich w latach:
2001-2005
2006-2010
2011-2015
1,00
0,00
0,00
0,00
-1,00
-1,00
2,00
2,00
1,00
2,00
2,00
1,00
2,00
1,00
0,00
2,00
1,00
0,00
2,00
1,00
0,00
1,00
0,00
-2,00
1,00
0,00
-2,00
2,00
1,00
1,00
2,00
2,00
1,00
2,00
2,00
1,00
1,00
0,00
0,00
1,00
0,00
0,00
1,00
0,00
0,00
0,00
1,00
1,00
-2,00
-3,00
-3,00
5,92
0,00
0,00
8,45
5,92
6,58
8,45
0,00
0,00
Nazwa strumienia
Odpady organiczne roślinne
Odpady organiczne zwierzęce
Odpady organiczne inne
Odpady zielone
Papier i tektura /nieopakowaniowe/
Opakowania z papieru i tektury
Opakowania wielomateriałowe
Tworzywa sztuczne /nieopakowaniowe/
Opakowania z tworzyw sztucznych
Tekstylia
Szkło /nieopakowaniowe/
Opakowania ze szkła
Metale
Opakowania z blachy stalowej
Opakowania z aluminium
Odpady mineralne
Drobna frakcja popiołowa
Odpady budowlane
Odpady niebezpieczne
Tabela 4.3. Prognozowana ilość poszczególnych strumieni odpadów komunalnych w gminie Zawoja
w latach 2003-2009 /Mg/rok/
Lp
01
02
03
04
05
06
07
08
09
10
11
12
13
14
15
16
17
18
Nazwa strumienia
Odpady kuchenne ulegające
biodegradacji
Odpady zielone
Papier i tektura
/nieopakowaniowe/
Opakowania z papieru i
tektury
Opakowania
wielomateriałowe
Tworzywa sztuczne
/nieopakowaniowe/
Opakowania z tworzyw
sztucznych
Odpady tekstylne
Metale
Opakowania z blachy
stalowej
Odpady mineralne
Odpady budowlane
Razem
2003
363,08
2004
364,66
2005
366,24
Rok
2006
368,12
2007
369,70
2008
371,28
2009
372,50
52,32
139,72
52,55
140,33
52,77
140,93
54,07
142,98
54,30
143,59
54,53
144,20
55,30
144,82
202,54
203,42
204,30
207,33
208,22
209,11
210,00
22,75
22,85
22,95
23,31
23,41
23,51
23,61
252,93
254,03
255,13
256,26
257,36
258,46
259,55
81,37
81,72
82,07
82,44
82,79
83,14
83,50
59,49
11,46
187,75
60,54
21,61
59,75
11,51
188,57
60,81
21,70
60,01
11,56
189,38
61,07
21,80
60,28
11,70
194,03
61,34
21,89
60,53
11,75
194,86
61,60
21,99
60,79
11,80
195,70
61,86
22,08
61,05
11,85
196,53
62,13
22,18
6,30
118,46
360,72
151,97
379,53
21,61
6,33
118,98
262,29
152,63
381,18
21,70
6,35
119,49
363,85
153,29
382,83
21,80
6,38
121,60
354,56
153,97
407,30
21,89
6,41
121,78
356,08
154,63
409,05
21,99
6,44
122,30
357,60
155,29
410,79
22,08
6,46
122,82
357,12
155,95
412,54
22,18
2 494,15
2 405,01
2 515,82
2 549,45
2 560,04
2 570,96
2 580,09
29
Tabela 4.4. Prognozowana ilość poszczególnych strumieni odpadów komunalnych w gminie Zawoja
w latach 2010-2015 /Mg/rok/
Lp
Rok
Nazwa strumienia
2010
2011
2012
2013
2014
2015
379,30
55,70
147,28
213,57
380,92
55,94
147,91
214,49
382,50
57,17
148,52
215,38
24,01
258,68
83,27
60,81
12,14
201,89
63,19
22,55
6,57
126,10
354,19
158,61
447,15
22,55
24,12
259,79
83,63
61,07
12,20
202,75
63,46
22,65
6,60
126,64
355,70
159,28
449,05
22,65
24,22
260,86
83,98
61,32
12,25
203,59
63,72
22,74
6,63
127,16
357,18
159,94
450,92
22,74
2 637,56
2 648,85
2 660,82
01
02
03
04
Odpady kuchenne ulegające biodegrad.
Odpady zielone
Papier i tektura /nieopakowaniowe/
374,48
55,00
145,44
210,91
376,14
55,24
146,06
211,80
05
06
07
08
09
10
11
12
13
14
15
16
17
18
Tworzywa sztuczne /nieopakowaniowe/
Odpady tekstylne
Metale
Odpady mineralne
Odpady budowlane
23,71
260,68
83,86
61,32
11,90
197,38
62,40
22,27
6,49
123,35
360,68
156,62
414,33
22,27
23,81
256,53
82,58
60,31
12,04
200,21
62,66
22,37
6,52
123,87
351,24
157,29
443,42
22,37
377,72
55,46
146,67
212,
69
23,91
257,60
82,93
60,56
12,09
201,05
62,92
22,46
6,55
125,57
252,72
157,95
445,28
22,46
2 593,09
2 614,46
2 526,59
Razem
Jak wynika z powyŜszych tabel ilość wytworzonych odpadów komunalnych w gminie
Zawoja będzie sukcesywnie wzrastać, osiągając w 2015 r. wielkość ok. 2 660 Mg, co stanowi
wzrost o 6,68% w stosunku do ilości wytworzonych odpadów w 2003 r.
Za niepokojące naleŜy uznać zbyt duŜą róŜnicę w ilości odpadów zbieranych na
terenie gminy w stosunku do teoretycznej ilości odpadów, która przewidziana jest do
wytworzenia. W roku 2003 zebrano 569,44 Mg odpadów komunalnych (65,20 kg/M/rok), a
zgodnie z przeprowadzonymi obliczeniami wytworzono ich ok. 2490 Mg (285,1 kg/M/rok).
RóŜnica wynika przede wszystkim z ilości mieszkańców objętych systemem zbiórki i
wywozu odpadów, z pozbywania się odpadów niezgodnie z prawem (dzikie składowiska,
spalania w przydomowych kotłowniach)
4.1.1.Odpady biodegradowalne
Prognozowaną ilość odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w latach 2004,
2007, 2010, 2013 i 2015 w Powiecie Suskim przedstawiono w tabeli 4.5.
Do odpadów biodegradowalnych zalicza się:
odpady kuchenne ulegające biodegradacji,
odpady zielone,
papier i tektura nieopakowaniowe,
opakowania z papieru i tektury.
Tabela 4.5. Prognozowana ilość odpadów ulegających biodegradacji w gminie Zawoja wlatach 2004 2015 z uwzględnieniem strumieni składowych w Mg/rok
L.p.
1
Nazwa strumienia
biodegradacji
2004
2007
2010
2013
2015
364,66
369,70
374,48
379,30
382,50
30
2
Odpady zielone
55,55
54,30
55,00
55,70
57,17
3
Papier i tektura (nieopakowaniowe)
140,33
143,59
145,44
147,28
148,52
4
203,42
208,22
210,91
213,57
215,38
760,96
775,81
785,83
795.26
803,57
RAZEM
Według wymogów prawa ilość odpadów biodegradowalnych deponowanych na
składowisku musi ulegać stopniowemu zmniejszaniu. NaleŜy jednoznacznie podkreślić, Ŝe
podstawowym działaniem ich likwidacji winno być kompostowanie przez mieszkańców
gminy we własnym zakresie. Przyjęte progi redukcji ilości odpadów biodegradowalnych
deponowanych na składowisku na terenie Polski kształtują się w stosunku do ilości bazowej
następująco:
– w 2006 roku – 82% wagowo,
– w 2020 roku – 35% wagowo.
Jako ilość bazową naleŜy przyjąć ilość odpadów biodegradowalnych wytworzonych w
1995 roku. W roku 1995 wytworzono w województwie małopolskim 325 400 Mg odpadów
komunalnych przez 3 190 186 mieszkańców. W przeliczeniu dla gminy Zawoja zamieszkałą
w 1995 roku przez 8 466 mieszkańców ilość tych odpadów wyniosła 863,53 Mg/rok.
PoniewaŜ odpady biodegradowalne stanowią w Zawoi 31,6% objętości łącznej ilości
odpadów komunalnych, moŜna załoŜyć jako ilość bazową odpadów biodegradowalnych
wytworzonych w gmine w roku 1995 – 273,23 Mg.
Odnośnie opakowań z tektury i papieru wchodzących w skład odpadów
biodegradowalnych naleŜy w poszczególnych latach osiągnąć następujące limity odzysku i
recyklingu:
– w 2014 roku – 55% wagowo.
Prognozowany bilans odpadów biodegradowalnych powstających na terenie gminy
Zawoja uwzględnieniem odzysku i recyklingu przedstawiono w tabeli 4.6. ZałoŜone poziomy
odzysku odpadów przyjęto zgodnie z Krajowym i Powiatowym Planem Gospodarki
Odpadami.
Z przedstawionych wyliczeń wynika, Ŝe juŜ w roku 2006 w gminie Zawoja naleŜy
zebrać od mieszkańców około 455,15 Mg odpadów biodegradowalnych, w 2010 – około
475,45 Mg, a w 2015 –558,37 Mg i poddać je odpowiednim procesom zagospodarowania.
Jednocześnie, do składowania dopuszczonych zostanie w 2006 roku 224,05 Mg odpadów
ulegających biodegradacji, w roku 2010 – 204,92 Mg, natomiast w roku 2015 – 124,05 Mg.
31
Tabela 4.6. Prognoza ilości odpadów biodegradowalnych w powiązaniu z odzyskiem i recyklingiem w
latach 2004-2015 Mg/rok
Rok
Odpady kuchenne
ulegające biodegradacji
Odpady zielone
Papier i tektura
(nieopakowaniowe)
Opakowania z papieru i
tektury
Łącznie ilość odpadów
ulegających biodegradacji
wytworzonych w roku
Obowiązkowy recykling
opakowań papierowych
Odpady biodegradowalne
bez opakowań poddanych
obowiązkowemu
recyklingowi
Dopuszczalne składowanie
Dodatkowy konieczny
recykling
Wyszczególnienie
1995
131,42
18,85
50,29
72,67
273,23
-
-
-
-
2003
363,08
52,32
139,72
202,54
757,66
66,84
690,82
245,91
444,91
2004
364,66
52,55
140,33
203,42
760,96
75,26
685,70
239,08
446,62
2005
366,24
52,77
140,93
204,30
764,24
83,76
680,48
232,25
448,23
2006
368,12
54,07
142,98
207,33
772,50
93,30
679,20
224,05
455,15
2007
369,70
54,30
143,59
208,22
775,81
96,30
679,51
219,27
460,24
2008
371,28
54,53
144,20
209,11
779,12
99,33
679,79
214,49
465,30
2009
372,50
55,30
144,82
210,00
782,62
102,38
680,24
209,70
470,54
2010
374,48
55,00
145,44
210,91
785,83
105,46
580,37
204,92
475,45
2011
376,14
55,24
146,06
211,80
789,24
108,55
680,69
186,48
494,21
2012
377,72
55,46
146,67
212,69
792,54
111,66
680,88
168,04
512,84
2013
379,30
55,70
147,28
213,57
795,85
114,79
681,06
149,59
531,47
2014
380,92
55,94
147,91
214,49
199,26
117,97
681,29
131,15
550,14
2015
382,50
57,17
148,52
215,38
803,57
121,15
682,42
124,05
558,37
4.1.2.Odpady opakowaniowe
Do podstawowych odpadów opakowaniowych zalicza się:
• opakowania wielomateriałowe,
• opakowania z tworzyw sztucznych,
• opakowania ze szkła,
• opakowania z blachy stalowej,
• opakowania z aluminium.
Podstawę systemu gospodarki odpadami opakowaniowymi, stanowi odpowiedzialność
producentów za zagroŜenia dla środowiska, wynikające z wprowadzania na rynek opakowań,
ich stosowania oraz odzysku.
Do roku 2002 odzysk odpadów opakowaniowych w kraju prowadzony był przede
wszystkim jako recykling materiałowy tzn. odpady były przetwarzane bez zmiany ich
struktury chemicznej. Uzyskany w latach 1998-2000 poziom recyklingu szacowany jest na
około 16%. Recykling ten realizowany był przede wszystkim w odniesieniu do odpadów,
32
które stanowiły wartościowy surowiec wtórny potrzebny ze względów technologicznych
istniejącym zakładom przetwórczym.
Wojewódzki Plan Gospodarki Odpadami podaje, Ŝe strumień odpadów
opakowaniowych w ogólnej liczbie odpadów komunalnych w powiecie suskim w 2001 roku
wyniósł 2920 Mg, tj. ok. 35,8 kg/M/rok.
Na podstawie tabel 4.3 i 4.4 obliczono ilość odpadów opakowaniowych
przewidywanych do wytworzenia na terenie gminy w poszczególnych latach (tabela 4.7). W
obliczeniach nie uwzględniono odpadów opakowaniowych z papieru i tektury, poniewaŜ
prognozowaną ich ilość i wielkość recyklingu omówiono przy okazji odpadów
biodegradowalnych.
Tabela 4.7. Prognoza ilości odpadów opakowaniowych wytwarzanych na terenie gminy Zawoja
Ilość odpadów opakowaniowych w Mg/rok
Odpady opakowaniowe
2005
2006
2007
2010
2014
22,95
23,31
23,41
23,71
24,22
82,07
82,44
82,79
83,86
83,63
189,38
194,03
194,86
197,38
202,75
21,80
21,89
21,99
22,27
22,65
6,35
6,38
6,41
6,49
6,60
322,55
328,05
329,46
333,71
339,85
RAZEM
Poziom redukcji ilości odpadów opakowaniowych określa ustawa z dnia 11 maja 2001
roku o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz
o opłacie produktowej i opłacie depozytowej (Dz. U. Nr 63 poz. 639, z późn. zmianami).
Zgodnie z tą ustawą przedsiębiorca wprowadzający na rynek krajowy (producent lub
importer) produkty w opakowaniach jest obowiązany do odzysku odpadów tych opakowań.
Przewidywane poziomy odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych w gminie Zawoja
zgodne z cytowaną ustawą i PGO dla powiatu suskiego przedstawiono w tabeli 4.8.
Przedstawione poziomy dotyczą bezpośrednio obowiązków odzysku i recyklingu jakie
spoczywają na przedsiębiorcach. Prognozę emisji odpadów opakowaniowych oraz ilości do
recyklingu w gminie przedstawia tabela 4.9.
Tabela 4.8. Zakładane poziomy odzysku i recyklingu poszczególnych rodzajów odpadów (wg
rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2001 roku) na lata 2002-2014
Recykling, [%]
Rodzaj opakowania
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2010
2014
Wielomateriałowe
5
8
12
16
20
25
30
35
Tworzywa sztuczne
7
10
14
18
22
25
30
35
Szkło
13
16
22
29
35
40
45
50
Blacha stalowa
6
8
11
14
18
20
25
30
Aluminium
15
20
25
30
35
40
45
50
33
Tabela 4.9. Prognozowane ilości odpadów opakowaniowych przewidywane do recyklingu lub odzysku
w gminie Zawoja [Mg/rok]
Rodzaj opakowania
Wielomateriałowe
2005
2006
2007
2010
2014
3,66
4,66
5,85
7,11
8,48
Tworzywa sztuczne
14,77
18,14
20,70
25,16
29,27
Szkło
54,92
67,91
777,94
88,82
101,38
Blacha stalowa
3,05
3,94
4,40
5,57
6,80
Aluminium
1,91
2,23
2,56
2,92
3,30
78,31
96,88
111,45
129,58
149,23
RAZEM
4.1.3.Odpady z tworzyw sztucznych
Na podstawie prognozy składu odpadów komunalnych powstających w gminie Zawoja
przedstawionej w tabelach 4.3 i 4.4, obliczono prognozę ilości odpadów z tworzyw
sztucznych w analizowanych latach i przedstawiono w tabeli 4.10. Nie uwzględniono w niej
opakowań z tworzyw sztucznych, poniewaŜ prognozę ilości tych odpadów omówiono przy
okazji odpadów opakowaniowych.
Tabela 4.10. Pognoza ilości odpadów z tworzyw sztucznych powstających w gminie Zawoja
Składniki odpadów
(strumienie)
Tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe)
Ilości odpadów w roku, [Mg]
2005
2006
2007
2010
2014
255,13
256,26
257,36
260,68
260,86
Plan Gospodarki Odpadami dla województwa małopolskiego zakłada następujące
poziomy odzysku i recyklingu odpadów z tworzyw sztucznych:
w roku 2006 – 22%,
w roku 2010 – 30%,
w roku 2014 – 35%.
Zakładany poziom odzysku i recyklingu w latach 2005, 2006, 2007, 2010 i 2014
34
Tabela 4.11. Zakładany poziom odzysku i recyklingu odpadów z tworzyw sztucznych w gminie Zawoja
Wyszczególnienie
Ilość odpadów z tworzyw sztucznych
nieopakowaniowych, [Mg/rok]
Wymagany odzysk i recykling, [%]
Wymagany odzysk i recykling, [Mg/rok]
2005
2006
2007
2010
2014
255,13
256,26
257,36
260,68
259,79
20
22
24
30
35
51,03
56,38
61,77
78,29
90,93
4.1.4. Odpady wielkogabarytowe
Odpady wielkogabarytowe to odpady z gospodarstw domowych, które ze względu na
duŜe rozmiary (nie mieszczą się do standardowych pojemników) wymagają odrębnego
traktowania. Plan Gospodarki Odpadami dla powiatu suskiego zakłada rozwój systemu
selektywnej zbiórki odpadów wielkogabarytowych celem ich dalszego przekazu (demontaŜu)
dla odzysku i unieszkodliwienia. Zakłada się następujące poziomy odzysku odpadów
wielkogabarytowych:
• w roku 2006 – 26%,
• w roku 2010 – 50%,
• w roku 2014 – 54%.
Tabela 4.12. Zakładane ilości odpadów wielkogabarytowych przeznaczonych do odzysku
i unieszkodliwienia w gminie Zawoja
Wyszczególnienie
Ilość odpadów wielkogabarytowych
wytwarzanych w gminie wg prognozy
(tabela 4.3 i 4.4), [Mg/rok]
Zakładany poziom odzysku
odpadów wielkogabarytowych, [%]
Zakładane ilości odpadów
wielkogabarytowych przeznaczonych do
odzysku i unieszkodliwienia, [Mg/rok]
Ilość pozostająca do składowania,
[Mg/rok]
2005
2006
2007
2010
2014
153,29
153,97
154,63
156,62
159,28
20
26
32
50
54
30,66
40,03
49,48
78,31
86,01
122,63
113,94
105.15
78,31
73,27
Nawiązując do obliczonych wielkości zawartych w tabeli 4.12 naleŜy dodać, Ŝe obecna
zbiórka odpadów wielkogabarytowych w sposób znaczny odbiega od prognozy bowiem, np.
w 2003 roku zebrano w gmninie tylko 3,66 Mg/rok
4.1.5. Odpady budowlane usuwane z odpadami komunalnymi
Odpady budowlane nie są dotychczas usuwane w sposób zorganizowany. Zgodnie z
załoŜeniami Planu Gospodarki Odpadami dla powiatu suskiego, przewiduje się następujące
poziomy odzysku odpadów budowlano-remontowych w gminie Zawoja:
• rok 2006 - 20% wytwarzanych odpadów budowlano-remontowych,
35
•
•
rok 2010 - 40% wytwarzanych odpadów budowlano-remontowych,
rok 2014 - 44% wytwarzanych odpadów budowlano-remontowych.
Tabela 4.13. Prognozowane ilości odpadów remontowo-budowlanych oraz ich poziom odzysku
w poszczególnych latach
Wyszczególnienie
Ilość odpadów budowlanych wytwarzanych
w gminie wg prognozy, [Mg/rok]
Zakładany poziom odzysku
odpadów budowlanych, [%]
Zakładane ilości odpadów budowlanych
przeznaczonych do odzysku, [Mg/rok]
Ilość pozostająca do składowania, [Mg/rok]
2005
2006
2007
2010
2014
382,83
407,30
409,05
414,33
449,05
15
20
25
40
44
57,42
81,46
102,26
165,73
197,58
325,41
325,84
306,79
248,60
251,47
4.1.6.Odpady niebezpieczne usuwane z odpadami domowymi
Dotychczas wraz z odpadami domowymi usuwane są odpady niebezpieczne takie jak:
zuŜyte baterie, środki farmaceutyczne, środki ochrony roślin i opakowania po nich i in.
Składniki niebezpieczne powinny być wydzielane ze strumienia odpadków domowych na
drodze zbiórki selektywnej.
Zgodnie z załoŜeniami planów wyŜszego rzędu, na terenie gminy Zawoja powinny
zostać osiągnięte następujące poziomy selektywnego gromadzenia odpadów niebezpiecznych
(wydzielonych ze strumienia odpadów komunalnych) celem przekazania ich do obiektów
odzysku/unieszkodliwiania:
w roku 2006 - 22% odpadów niebezpiecznych wchodzących w skład odpadów
komunalnych,
komunalnych,
komunalnych.
Tabela 4.14. Ilości odpadów niebezpiecznych powstających w gminie Zawoja wchodzących
w
skład
odpadów
komunalnych
z
uwzględnieniem
zbiórki
selektywnej
Wyszczególnienie
2005
2006
2007
2010
2014
Prognoza ilości odpadów niebezpiecznych
wytworzonych w gminie w poszczególnych latach
(tabela 4.3 i 4.4), [Mg/rok]
21,80
21,89
21,97
22,27
22,65
Wielkość procentowa selektywnej zbiórki
odpadów niebezpiecznych w poszczególnych
latach, [%]
15
22
24
50
54
Ilość odpadów niebezpiecznych poddanych
zbiórce selektywnej w poszczególnych latach,
[Mg/rok]
3,27
4,82
5,27
11,14
12,23
36
4.2. Komunalne osady ściekowe
W najbliŜszych latach sukcesywnie wzrastać będzie stopień skanalizowania gminy, a
zatem zwiększy się ilość ścieków poddawanych oczyszczaniu, a tym samym nastąpi wzrost
wytwarzanych osadów ściekowych. Przyjmując docelowo, Ŝe w perspektywie najbliŜszych
10 lat w znacznym stopniu gmina zostanie skanalizowana i podłączona do oczyszczalni
ścieków.
Na terenie miejskiej oczyszczalni ścieków w Suchej Beskidzkiej Związku Gmin
Dorzecza Górnej Skawy planuje się wykonanie kompostowni do której dostarczane będą
odpady organiczne oraz osady ściekowe po uprzednim odwodnieniu w stacji mechanicznego
odwodnienia osadów. Przewidywana wydajność kompostowni ok. 37,5 Mg/cykl.
Kompostownia pracować będzie okresowo - co dwa tygodnie.
Program inwestycyjny rozbudowy i modernizacji gospodarki ściekami na terenie gmin
dorzecza górnej Skawy przewiduje, Ŝe docelowy rozwój zbiorowych systemów
odprowadzania i oczyszczania ścieków w gminie Zawoja będzie odpowiadał RLM = 11 000,
a objętość osadu surowego wyniesie 25,66 m3/d, co odpowiada 93 659 m3/rok Natomiast
ilość s.m. osadu surowego 0,27 Mg/d, co odpowiada około 98,55 Mg/rok. Ilość osadu w
zaleŜności od stopnia zagęszczenia będzie wynosić:
• przy grawitacyjnym zagęszczeniu do 3 % s.m. – 3 285,0 Mg/rok.
• przy zagęszczeniu mechanicznym do 18% s.m. – 547,5 Mg/rok.
Wymieniony program przewiduje dwa warianty dla Zawoi jeden z dwoma
oczyszczalniami (1000 i 10 000 RLM), drugi natomiast z jedną oczyszczalnią w Skawicy
(RLM 11000) przy likwidacji OŚ Zawoja-Widły.
Oprócz osadów ściekowych ubocznym produktem oczyszczania ścieków są skratki,
czyli pozostałości po przepływie ścieków zatrzymujące się na kratach i sitach. Dla
wyliczenia ilości skratek, które będą wymagać utylizacji w 2014 roku moŜna posłuŜyć się
współczynnikami ilościowymi podawanymi w literaturze [Poradnik-gminne plany
gospodarki odpadami]. Jednostkowa objętość skratek wg literatury waha się od 6 do 13 kg
(średnio 9,5 kg) na 1 mieszkańca równowaŜnego (1 RM) na rok, czyli naleŜy się spodziewać,
Ŝe w roku 2014 i załoŜonej liczbie liczbie RM = 11 000 będzie powstawać 104,5 Mg
skratek.
W procesie wstępnego oczyszczania mechanicznego w piaskownikach ze ścieków
usuwany jest piasek i inne substancje mineralne łatwo opadające. Przy prawidłowej pracy
piaskownika piasek taki moŜe być wykorzystywany do wyrównywania nierówności
terenowych. Jednostkowa ilość piasku przypadająca na 1 mieszkańca równowaŜnego podana
w Poradniku dla Gminnych Programów Gospodarki Odpadami wynosi od 0,9 do 1,1, kg
(średnio 1 kg). Na podstawie docelowej liczby RM dla roku 2014 = 11000, moŜna
prognozować ilość piasku wytrącaną ze ścieków równą 11,0 Mg.
Przy załoŜeniu, Ŝe co roku będzie przyrastać procent skanalizowania gminy Zawoja, a
w roku 2014 nastąpi całkowite jej skanalizowanie (zbiorowe i indywidualne systemy), w
tabeli 4.15. przedstawiono prognozę ilość osadów ściekowych, skratek i piasku z
piaskowników w poszczególnych latach. W roku 2000 roku do systemów usuwania ścieków
w gminie Zawoja dopływało 467,69 m3/d ścieków co przy załoŜeniu współczynnika
nierównomierności dobowej 1,6 i 125 dm3/dM ścieków, odpowiada 2338 RLM, a zatem 21%
docelowej RLM.
37
Tabela 4.15. Prognoza ilości osadów ściekowych, skratek oraz piasku z piaskowników do utylizacji
w latach 2004 - 2014
% skanalizowania
gminy
Ilość osadów ściekowych
przy 18% s.m.
Mg/rok
2000
21,3
2004
Ilość skratek
Ilość piasku
Mg/rok
Mg/rok
116,61
22,26
2,34
25,0
136,87
26,12
2,75
2005
30,0
164,25
31,35
3,30
2006
35,0
191,62
36,58
3,85
2007
40,0
219,00
41,80
4,40
2010
60,0
328,50
62,70
6,60
2014
100,0
547,50
104,50
11,00
Rok
4.3. Odpady niebezpieczne
4.3.1. Odpady z sektora gospodarczego
Według PPGO na terenie gminy Zawoja nie ma większych źródeł odpadów
niebezpiecznych. W rozdziale 3.1.4. niniejszego opracowania podano, Ŝe na podstawie ankiet
oraz danych ze starostwa i danych otrzymanych bezpośrednio z zakładów, głównych
przedsiębiorstw powiatu suskiego, na terenie gminy Zawoja nie ma źródła odpadów
niebezpiecznych. Na terenie gminy nie ma takŜe podmiotów gospodarczych, którym Starosta
Suski zatwierdził program gospodarki odpadami niebezpiecznymi, wytwarzanymi w
obszarze powiatu, ustalając równocześnie tym samym sposób postępowania z nimi i wydając
zezwolenie na ich zbiórkę i transport.
MoŜna natomiast w nawiązaniu do tabeli 36 Powiatowego Programu Gospodarki
odpadami, w której przedstawiono ilość i rodzaj odpadów niebezpiecznych wytworzonych
w przedsiębiorstwach Powiatu Suskiego oraz analizę prognozy w Krajowym Planie
Gospodarki
Odpadami,
„Kompleksowym
Programie
Gospodarki
Odpadami
Niebezpiecznymi w regionie Polski Południowej” oraz tendencję załoŜonych w prognozie
dotyczącej grupy odpadów innych niŜ niebezpieczne, przyjąć pewne szacunki dotyczące
ilości odpadów niebezpiecznych, które mogą powstać w kolejnych okresach czteroletnich, tj.
2003-2006, 2007-2010 oraz 2011-2014. Obliczenia przeprowadzono przyjmując, Ŝe ludność
gminy Zawoja stanowi 10,66 % ludności powiatu. Prognozy te dotyczą wartości
sumarycznych dla głównych grup odpadów, tabela 4.16.
38
Tabela 4.16. Masa odpadów niebezpiecznych przewidywanych do wytworzenia na obszarze gminy
Zawoja do 2015 roku /według grup głównych w Mg/rok/
Kod
Grupa odpadów
*
2003-2006
2007-2010
2011-2015
04
Odpady pogarbarskie
19,19
19,19
19,19
12
Odpady z kształtowania oraz fizycznej i
mechanicznej obróbki powierzchni
metali i tworzyw sztucznych
10,23
10,23
11,62
13
Oleje odpadowe i odpady ciekłych paliw
/z wyłączeniem olejów jadalnych oraz
grup 05, 12 i 19/
10,66
10,66
10,66
16
Odpady nie ujęte w innych grupach
2,77
4,26
4,26
17
Odpady z budowy, remontów i demontaŜu obiektów¤ budowlanych oraz
infrastruktury drogowej /włą-czając
glebę i ziemię z terenów zanieczyszczonych/
0,43
0,43
0,43
19
Odpady z instalacji i urządzeń słuŜących zagospodarowaniu odpadów, z
oczyszczalni ścieków oraz uzdatniania
wody pitnej i wody do celów
przemysłowych
0,11
0,12
0,13
467,0
501,0
517,0
Łącznie
*
Szacunki w okresach
obecnie na terenie gminy Zawoja nie są wytwarzane tego rodzaju odpady
PowyŜsza tabela nie uwzględnia odpadów zwierzęcych wykazujących właściwości
niebezpieczne, odpadów zawierających PCB, odpadów azbestowych, środków ochrony
roślin, wraków samochodowych oraz zuŜytych urządzeń elektrycznych i elektronicznych.
4.3.2. Odpady zawierając PCB
PCB są to polichlorowane trifenyle, monometylotetrachlorodifenylometan,
monometylodichlorodifenylometan, monometylodibromodifenylometan oraz mieszaniny
zawierające jakąkolwiek z tych substancji w ilości powyŜej 0,005% wagowo łącznie.
Związki te zaliczane są do szczególnie szkodliwych dla zdrowia organizmów Ŝywych oraz
dla środowiska naturalnego. Szkodliwość PCB spowodowała zaprzestanie ich produkcji oraz
konieczność wycofania z eksploatacji. Wprowadzono takŜe obowiązek unieszkodliwienia
urządzeń zawierających te związki. PCB wykorzystywane było głównie w zamkniętych
urządzeniach elektroenergetycznych takich jak kondensatory, transformatory oraz inne
urządzenia elektroenergetyczne. Według obowiązujących przepisów całkowite usunięcie
urządzeń zawierających PCB ma nastąpić do roku 2010. Późne wprowadzenie w kraju
przepisów prawnych regulujących zasady postępowania z PCB spowodowało z jednej strony
zwiększenie zanieczyszczenia środowiska związane z niekontrolowanym usuwaniem
odpadów z PCB, a z drugiej strony skrócony został okres, w którym problem PCB w kraju
powinien być rozwiązany.
W kraju nie ma aktualnie instalacji mogącej bezpiecznie niszczyć kondensatory
zawierające PCB. Kondensatory zawierające PCB unieszkodliwiane są jedynie w instalacjach
zagranicznych. Odbiór i przekazanie do zniszczenia za granicą kondensatorów z PCB
39
realizowane jest obecnie tylko przez dwie firmy posiadające stosowne zezwolenia tj.:
POFRABAT Sp. z o.o. w Warszawie przekazuje kondensatory do termicznego
unieszkodliwienia firmie francuskiej TREDI kontrolowanej przez rząd francuski.
INTEREKO Sp. z o.o. w Opolu przekazuje kondensatory z PCB do Belgii, gdzie w
instalacjach firmy INDAVER prowadzone jest ich termiczne unieszkodliwianie.Termiczne
unieszkodliwianie płynów zawierających PCB, pochodzących z transformatorów i innych
urządzeń elektroenergetycznych oraz ich dekontaminacja realizowana jest obecnie tylko w
dwóch krajowych instalacjach, zlokalizowanych poza terenem województwa tj. w: Zakładach
Azotowych ANWIL S.A. we Włocławku Zakładach Chemicznych ROKITA S.A. w Brzegu
Dolnym. Dekontaminacja urządzeń z PCB realizowana jest obecnie tylko przez
Przedsiębiorstwo Usług Specjalistycznych i Projektowych CHEMEKO Sp. z o.o. we
Włocławku.
Aktualnie brak jest danych dotyczących występowania tych związków na terenie gminy
Zawoja, jednak w najbliŜszym czasie naleŜałoby przeprowadzić ankietyzację w zakładach
związanych z elektryką, elektrotechniką, a takŜe elektromechaniką pojazdów.
4.3.3. Odpady olejowe
Głównym źródłem powstawania olejów odpadowych są motoryzacja i przemysł. Oleje
odpadowe pochodzące z rynku motoryzacyjnego to przede wszystkim zuŜyte oleje silnikowe
i oleje przekładniowe, hydrauliczne, maszynowe, turbinowe, spręŜarkowe, transformatorowe
oraz grzewcze. W mniejszym zakresie oleje odpadowe mogą pochodzić z zakładów
zajmujących się obróbką metali. Poza olejami odpadowymi w praktyce gospodarczej
występują odpady zanieczyszczone olejami z separatorów olejowych oraz odstojników.
W olejach odpadowych najczęściej występują zanieczyszczenia w postaci dodatków
uszlachetniających, produkty rozkładu, produkty polimeryzacji węglowodorów, domieszki
paliw, woda, detergenty itp. W odpadach olejowych występują metale takie jak Ba, Ca, Pb,
Mg, Zn, Fe w ilości od 100÷1000 ppm, siarka 0,2 – 1%, woda 5-10%, rozpuszczone w oleju
paliwa 5÷10%.
Generalnie powstające odpady olejowe moŜna podzielić na:
• oleje odpadowe,
• emulsje wodno-olejowe,
• szlamy zawierające oleje,
• inne odpady olejowe.
Odpady olejowe powstające na terenie kraju odbierane będą przez firmy
specjalistyczne trudniące się zbieraniem olejów przepracowanych, emulsji olejowo-wodnych,
szlamów zaolejonych, prowadzące serwisy separatorów olejowych i odstojników. Odpady
olejowe poddawane zostaną procesom odzysku lub unieszkodliwiania w istniejących na terenie
kraju instalacjach rafineryjnych.
Aktualnie brak jest informacji dotyczących ilości i rodzaju powstających olejów
odpadowych na terenie gminy. NaleŜy się spodziewać, Ŝe zuŜyty olej moŜe powstawać w
zakładach naprawy samochodów, obsługi technicznej ciągników rolniczych i kombajnów, a
takŜe w 2 stacjach benzynowych zlokalizowanych na terenie gminy. ZuŜyte przepracowane
oleje odpadowe odbierane są przez firmy specjalistyczne, np. PPHU Grama Łańcut, AwasSerwis Warszawa, Serwis Kraków, a ich odzysk prowadzony jest poza terenem powiatu
suskiego.
40
4.3.4. Baterie i akumulatory
Akumulatory elektryczne i baterie galwaniczne, występujące w postaci wielko i
małogabarytowej, naleŜą do produktów, które po zuŜyciu stają się odpadami o charakterze
niebezpiecznym dla środowiska i zdrowia ludzi. Zbudowane z materiałów wysoko
przetworzonych, zawierają substancje szkodliwe takie jak: ołów, kadm i rtęć.
Odpady tego typu nie powinny trafiać na składowiska odpadów komunalnych. Efektem
tego jest wydobywanie się z nich wielu substancji niebezpiecznych, które razem z wodami
opadowymi przedostają się do gleby, wód powierzchniowych i podziemnych, powodując ich
skaŜenie. Odpadowe baterie i akumulatory mają duŜą wartość surowcową, przez co w
mniejszym stopniu mogą być eksploatowane naturalne złoŜa surowcowe.
Gospodarka odpadowymi akumulatorami i bateriami jest szczególnie trudna
ze względu na ich szeroki asortyment i udział w bardzo wielu dziedzinach Ŝycia mieszkańców.
Pociąga to za sobą duŜy poziom rozproszenia miejsc powstawania tych odpadów. Aktualnie w
Polsce funkcjonują trzy główne grupy chemicznych źródeł prądu:
akumulatory ołowiowe,
akumulatory niklowo-kadmowe wielko- i małogabarytowe,
baterie pierwotne i pozostałe baterie wtórne.
ZuŜyte akumulatory ołowiowe poddawane są procesom technologicznym mającym na
celu odzysk ołowiu i kwasu siarkowego. Technologia przeróbki akumulatorów niklowokadmowych polega na otwarciu akumulatora, usunięciu elektrolitu, części metalowych oraz
wydzieleniu płyt Ŝelazo-niklowych i Ŝelazo-kadmowych.
Aktualnie w gminie Zawoja zbiórka akumulatorów prowadzona jest zgodnie z
wymogami prawa, tzn. zuŜyte akumulatory są odbierane przez sprzedawców. Punkty
sprzedaŜy przekazują zuŜyte akumulatory firmom posiadającym stosowne zezwolenia na
transport, odzysk lub unieszkodliwianie tego typu odpadów. Odzysk i unieszkodliwianie
prowadzone jest poza terenem powiatu.
Ilość akumulatorów ołowiowych w gminie moŜna oszacować na podstawie liczby
zarejestrowanych pojazdów Liczbę pojazdów na ogół przyjmuje się średnio równą liczbie
gospodarstw domowych, tj. gminie Zawoja przynajmniej 2175. W Programie Gospodarki
Odpadami dla województwa małopolskiego załoŜono Ŝe średnia waga akumulatora (wraz z
elektrolitem) do samochodu osobowego wynosi 12 kg, natomiast zmiana akumulatora
wystepuje co 3,5 roku.
Przy powyŜszych załoŜeniach moŜna wnioskować, Ŝe w roku 2003 w gminie Zawoja
wymienione zostały 621 akumulatory, co daje masę zuŜytych akumulatorów wynoszącą 7,45
Mg/rok.
NaleŜy odzyskiwać 100% akumulatorów ołowiowych oraz ilości pozostałych baterii i
akumulatorów zgodnie z wymogami prawa polskiego, w ilości:
• akumulatory Ni-Cd wielkogabarytowe – 60% w 2006 roku,
• akumulatory Ni-Cd małogabarytowe – 45% w 2006 roku,
• pozostałe baterie (z wyłączeniem cynkowo-węglowych i alkalicznych) – 30% w 2006
roku.
Na terenie gminy powinna być zaplanowana zbiórka baterii i akumulatorów w
Gminnych Punktach Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych.
41
4.3.5. Pestycydy
Pestycydy są to grupy związków chemicznych pochodzenia naturalnego (roślinne) i
syntetycznego stosowane do niszczenia pasoŜytów człowieka, zwierząt hodowlanych i roślin.
Środki takie stosowane są równieŜ do zwalczania chorób roślin, regulacji ich wzrostu i
usuwania chwastów. Niektóre pestycydy uŜywane są w akcjach sanitarnych, higienie
osobistej ludzi oraz w leczeniu róŜnych chorób.
Pestycydy stosuje się najczęściej w rolnictwie do zwalczania szkodników (owadów,
gryzoni), chorób grzybowych i chwastów. Są takŜe stosowane w budynkach mieszkalnych do
zwalczania komarów, much, gryzoni i in. Pestycydy stosowane są równieŜ do zwalczania
szkodników w lasach, a takŜe nadmiernego rozwoju niepoŜądanych roślin w zbiornikach
wodnych. W załoŜeniu pestycydy powinna charakteryzować wybiórczość działania, tj.
niszczące - toksyczne dla niepoŜądanych form, natomiast nieszkodliwe dla człowieka i
poŜytecznych zwierząt, owadów i roślin.
Przy stosowaniu tych związków, większość jest wysiewana bezpośrednio do gleby lub
rozpylana nad polami prawnymi, plantacjami i lasami, a więc trafia bezpośrednio do
środowiska.
Największe zagroŜenie dla środowiska stanowią pestycydy przedostające się do wód
powierzchniowych lub podziemnych. Dzieje się to poprzez:
• spływ powierzchniowy,
• przenikanie przez glebę, erozja gleby,
• bezpośredni opad na powierzchnię wody przy opryskach pól i lasów przy uŜyciu
samolotu,
• ze ściekami powstającymi przy myciu urządzeń słuŜących do spryskiwania,
• ze ściekami miejskimi (fungicydy i bakteriocydy),
• przy bezpośrednim stosowaniu do zwalczania roślin wodnych i owadów,
• ze ściekami z zakładów stosujących pestycydy, np. włókienniczych.
Pestycydy są zaliczane do środków chemicznych o wysokim stopniu ryzyka zagroŜenia
toksykologicznego. Wśród pestycydów jest wiele znanych kancerogenów, mutagenów i
teratogenów. Stanowią one jedną z najbardziej toksycznych grup z jakimi człowiek ma
kontakt. Praktycznie wszystkie pestycydy są w róŜnym stopniu toksyczne. Toksyczność
pestycydów wobec organizmów Ŝywych jest bardzo róŜna, zaleŜna od samego organizmu,
warunków środowiskowych oraz rodzaju, formy i sposobu podawania pestycydu. Obecnie
przemysł wprowadza do produkcji coraz mniej toksyczne środki ochrony roślin, jednak nie
udało się wyprodukować jeszcze takiego preparatu, który byłby całkowicie nieszkodliwy dla
zdrowia ludzi i zwierząt.
Następstwem stosowania tak toksycznych środków są równie niebezpieczne odpady.
Najczęściej odpady tej grupy pochodzą z:
przeterminowanych preparatów, które wycofane z obrotu, zdeponowano w
mogilnikach lub magazynach,
bieŜącej produkcji, dystrybucji i stosowania w rolnictwie (opakowania po środkach
ochrony roślin itp.).
Obecnie trudno jest oszacować ilość odpadów po środkach ochrony roślin na terenie
gminy, poniewaŜ brak jest szczegółowej inwentaryzacji tego typu odpadów. Nie przewiduje
się jednak wytwarzania znacznych ilości przeterminowanych środków ochrony roślin.
Gospodarka odpadami opakowaniowymi po pestycydach zgodnie z wymaganiami
ustawy (Dz. U. nr 63, poz. 638, 2001 r.) powinna być uregulowana tj. firmy zajmujące się
produkcją, importem i sprzedaŜą środków ochrony roślin mają obowiązek odbioru zuŜytych
opakowań. Ustawa obowiązuje firmy do posiadania zezwolenia na prowadzenie działalności
w zakresie unieszkodliwiania odpadów opakowaniowych, w tym niebezpiecznych dla
środowiska.
42
Pomimo istnienia odpowiednich przepisów, duŜa część opakowań po pestycydach
trafia do pojemników na odpady komunalne.
4.3.6. Odpady medyczne
Do odpadów medycznych zalicza się substancje stałe, ciekłe i gazowe powstające w
wyniku prowadzenia leczenia, diagnozowania oraz profilaktyki medycznej. Odpady te
powstają w obiektach lecznictwa zamkniętego, otwartego oraz w obiektach badawczych i
eksperymentalnych. Odpady medyczne powstają w takich obiektach, jak: szpitale ogólne i
specjalistyczne, przychodnie lekarskie, ośrodki zdrowia, prywatne praktyki lekarskie,
zakłady pielęgnacyjno-opiekuńcze, zakłady opiekuńczo-lecznicze, zakłady leczniczowychowawcze, ośrodki rehabilitacyjne dla narkomanów, ośrodki leczenia odwykowego,
sanatoria uzdrowiskowe, hospicja, punkty lekarskie. Klasyfikację odpadów medycznych na
podstawie katalogu odpadów przedstawiono w tabeli 4.17.
Tabela 4.17. Klasyfikacja odpadów medycznych zgodnie z katalogiem odpadówadu Odpady
medyczne
Kod
Odpady medyczne
odpadu
18 01
18 01 01
18 01 02*
18 01 03*
Odpady z diagnozowania, leczenia i profilaktyki medycznej.
Narzędzia chirurgiczne i zabiegowe oraz ich resztki (z wyłączeniem 18 01 03).
Części ciała i organy oraz pojemniki na krew i konserwanty słuŜące do jej
przechowywania (z wyłączeniem 18 01 03).
Inne odpady, które zawierają Ŝywe drobnoustroje chorobotwórcze lub ich toksyny oraz
inne formy zdolne do przeniesienia materiału genetycznego, o których wiadomo lub co
do których istnieją wiarygodne podstawy do sądzenia, Ŝe wywołują choroby u ludzi i
zwierząt (np. zainfekowane pieluchomajtki, podpaski, podkłady), z wyłączeniem 18
0180 i 18 01 82.
18 01 04
Inne odpady niŜ wymienione w 18 01 03.
18 01 06*
Chemikalia, w tym odczynniki chemiczne, zawierające substancje niebezpieczne.
18 01 07
Chemikalia, w tym odczynniki chemiczne, inne niŜ wymienione w 18 01 06.
18 01 08*
Leki cytotoksyczne i cytostatyczne.
18 01 09
Leki inne niŜ wymienione w 18 01 08.
18 01 10*
Odpady amalgamatu dentystycznego.
18 01 80*
ZuŜyte kąpiele lecznicze aktywne biologicznie o właściwościach zakaźnych.
18 01 81
ZuŜyte kąpiele lecznicze aktywne biologicznie inne niŜ wymienione w 18 01 80.
18 01 82*
Pozostałości z Ŝywienia pacjentów oddziałów zakaźnych.
Odpady oznaczone (*) oznaczają odpady niebezpieczne
Na terenie gminy działa: jeden Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej (Zawoja), jeden
Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej (Skawica) i jeden Gabinet Stomatologiczny
(Zawoja) oraz Protetyczny Gabinet (Skawica), który nie wytwarza odpadów medycznych. Na
podstawie wywiadu z kierownictwem tych jednostek określono, Ŝe w ciągu roku powstaje
odpowiednio:
• w Ośrodku Zdrowia w Zawoi – ok. 130 kg odpadów/rok,
• w NZOZ. w Skawicy – ok.50 kg odpadów/rok,
• w gabinecie stomatologicznym w Zawoi Centrum – ok. 39 kg odpadów/rok,
43
Odpady medyczne z wyŜej wymienionych jednostek odbierane są przez Firmę BAKAN
(Katarzyna Ścisłówicz) z Buczkowic k. śywca.
Na terenie Zawoi funkcjonują 2 apteki, w których powstaje lub jest odbieranych od
klientów ok. 23 kg (15 +8 kg) przeterminowanych leków na rok. Leki te są odbierane przez
Centrum Ekologiczne Licencyjnych Technologii „CELT” z Krakowa.
W ciągu roku 2003 na terenie gminy powstało ok. 242 kg odpadów medycznych, co
daje ilość jednostkową ok. 0,028 kg na 1 mieszkańca na rok.
Według przepisów polskich dopuszczalne są następujące sposoby unieszkodliwiania
odpadów medycznych:
• termiczne przekształcanie odpadów,
• autoklawowanie,
• dezynfekcja termiczna,
• działanie mikrofalami,
• obróbka fizyczno-chemiczna.
Aktualnie najbardziej popularnym sposobem unieszkodliwiania odpadów medycznych
jest poddawanie ich procesowi termicznego przekształcania (spalania) w specjalnych
spalarniach.
Ilość odpadów medycznych wytwarzanych na terenie gminy zaleŜeć będzie przede
wszystkim od liczby udzielonych porad medycznych oraz liczby mieszkańców. W Planach
Gospodarki Odpadami wyŜszego rzędu przedstawiono szereg wskaźników do prognozowania
ilości odpadów medycznych, powstających w gabinetach lekarskich róŜnej specjalności,
tabela 4.18.
Tabela 4.18. Ilość odpadów medycznych, powstających w gabinetach lekarskich, wartości średnie
dla Polski, kg/ pacjent/ dzień (2002)
Gabinety lekarskie/ specjalność
Produkcja odpadów medycznych
Chirurgia
0,18
Ginekologia
0,37
Interna
0,02
Laboratoria analityczne
0,10
Laryngologia
0,08
Okulistyka
0,02
Ortopedia
0,15
Stomatologia
0,41
Urologia
0,37
PoniewaŜ jednak trudnym do prognozowania jest przebieg rozwoju słuŜby zdrowia na
terenie gminy, najbliŜszym rzeczywistości będzie współczynnik jednostkowy ilości odpadów
medycznych na 1 mieszkańca wyliczony dla gminy w roku 2003. NaleŜy jednak załoŜyć, Ŝe
będzie wzrastać przynajmniej o 2% w skali roku ilość udzielanych porad medycznych ze
względu na starzenie się społeczeństwa, wzrost świadomości społecznej, a takŜe
wprowadzaniem nowoczesnych metod diagnozy chorób i drobnych zabiegów. NaleŜy
równieŜ spodziewać się wzrostu uśrednionych wskaźników nagromadzenia specyficznych
odpadów medycznych wskutek wprowadzenia nowoczesnych metod diagnostycznych i
zabiegowych oraz ciągłe podwyŜszanie sanitarnej ochrony osobistej pacjentów i personelu
medycznego. Podsumowując naleŜy się spodziewać, Ŝe poprzez wymienione czynniki ilość
odpadów medycznych będzie się zwiększać średnio o 3% w stosunku do roku poprzedniego.
44
Szacunkową prognozę ilości wytwarzanych odpadów w placówkach słuŜby zdrowia na
terenie gminy Zawoja w kolejnych latach do roku 2014 przy załoŜeniu współczynnika
wzrostu 3% przedstawiono w tabeli 4.19.
Tabela 4.19. Prognoza ilości wytwarzanych odpadów medycznych w gminie Zawoja w latach 2004 - 2014
Jednostkowa ilość
Współczynnik
Prognozowana ilość
odpadów medycznych
Liczba
zwiększający
odpadów medycznych
Rok
na 1 mieszkańca na rok
mieszkańców
%
kg/M/rok
Mg/rok
8787
3
0,253
2004
8825
6
0,262
2005
8864
9
0,271
2006
8902
12
0,279
2007
8940
15
0,288
2008
8978
0,028
18
0,295
2009
9017
21
0,305
2010
9055
24
0,314
2011
9093
27
0,323
2012
9131
30
0,332
2013
9170
33
0,341
2014
4.3.7. Odpady weterynaryjne
Odpady weterynaryjne powstają w procesach badania zwierząt, świadczenia usług
weterynaryjnych oraz w wyniku prowadzonych badań naukowych i doświadczeń na
zwierzętach. Aktualnie obowiązująca Ustawa o odpadach w art. 36 zobowiązuje do
prowadzenia ilościowej i jakościowej ewidencji odpadów, jednak w placówkach
weterynaryjnych występuje ograniczona wiedza o przepisach prawnych i sposobach
postępowania z odpadami niebezpiecznymi. Przykładem tego jest znikoma ilość lecznic i
zakładów weterynaryjnych, które wystąpiły z wnioskiem o wydanie decyzji na wytwarzanie
odpadów niebezpiecznych, do czego są prawnie zobligowane. Odpady weterynaryjne w
obowiązującym katalogu odpadów sklasyfikowano w podgrupie 18 02 – odpady z
diagnozowania, leczenia i profilaktyki weterynaryjnej. Klasyfikację tego typu odpadów
Tabela 4.20. Klasyfikacja odpadów weterynaryjnych zgodnie z katalogiem odpadów
Kod
odpadu
18 02
Odpady weterynaryjne
Odpady z diagnozowania, leczenia i profilaktyki weterynaryjnej
18 02 01
Narzędzia chirurgiczne i zabiegowe oraz ich resztki (z wyłączeniem 18 02 02)
18 02 02*
Inne odpady, które zawierają Ŝywe drobnoustroje chorobotwórcze lub ich toksyny
oraz inne formy zdolne do przeniesienia materiału genetycznego, o których wiadomo
lub co do których istnieją wiarygodne podstawy do sądzenia, Ŝe wywołują choroby u
ludzi i zwierząt.
18 02 03
Inne odpady niŜ wymienione w 18 02 02.
18 02 05*
Chemikalia, w tym odczynniki chemiczne, zawierające substancje niebezpieczne.
18 02 06
Chemikalia, w tym odczynniki chemiczne, inne niŜ wymienione w 18 02 05.
18 02 07*
Leki cytotoksyczne i cytostatyczne.
18 02 08
Leki inne niŜ wymienione w 18 02 07.
Odpady oznaczone (*) oznaczają odpady niebezpieczne
45
W gminie Zawoja działa jedna lecznica dla zwierząt. Na podstawie przeprowadzonego
wywiadu ze słuŜbami weterynaryjnymi określono ilość odpadów weterynaryjnych na około
120 kg odpadów/rok (2003). Odpady weterynaryjne odbierane są przez firmy zewnętrzne
specjalistyczne i unieszkodliwiane poza terenem powiatu (Bielsko B.).
W Planie Gospodarki Odpadami dla województwa małopolskiego załoŜono, Ŝe ilość
odpadów weterynaryjnych będzie przyrastać średnio o 1% na rok. Na podstawie tego
załoŜenia wykonano szacunkową prognozę ilości odpadów weterynaryjnych na terenie
gminy Zawoja w poszczególnych latach do roku 2014.
Tabela 4.21. Prognoza wytwarzanych odpadów weterynaryjnych w gminie Zawoja w latach 2004 - 2014
Rok
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
odpadów weterynaryjnych
kg/rok
121,2
122,4
123,6
124,9
126,1
127,4
128,7
129,9
131,2
132,6
133,9
odpadów weterynaryjnych
Mg/rok
0,1212
0,1224
0,1236
0,1249
0,1261
0,1274
0,1287
0,1299
0,1312
0,1326
0,1339
Na podstawie szacunkowej prognozy przedstawionej w tabeli 4.21, moŜna
wnioskować, Ŝe w roku 2014 w gminie Zawoja będzie powstawać ok. 0,134 Mg odpadów
weterynaryjnych.
4.3.8. Wycofane z eksploatacji pojazdy
Samochód po zakończeniu okresu uŜytkowania staje się tzw. odpadem pouŜytkowym
zaliczanym do kategorii odpadów niebezpiecznych. Równocześnie jednak stanowi cenne
źródło materiałów będących po przetworzeniu wartościowymi surowcami wtórnymi.
Szkodliwe oddziaływanie na środowisko pojazdów wycofanych z eksploatacji powodowane
jest występowaniem w ich budowie substancji niebezpiecznych dla gleby, wód gruntowych i
atmosfery takich jak: oleje, płyny chłodnicze i hamulcowe, akumulatory itp. Aktualnie w kraju
prowadzone są prace legislacyjne nad wdroŜeniem dyrektywy Parlamentu Europejskiego i
Rady 2000/53/WE z dnia 18 września 2000 w sprawie pojazdów wycofanych z eksploatacji.
Ustawa powinna w sposób zdecydowany poprawić gospodarowanie pojazdami
wyeksploatowanymi tak w zakresie podaŜy pojazdów jak i w zakresie organizacji i
technologii recyklingu pojazdów. Wprowadzenie ustawy umoŜliwi prowadzenie monitoringu
ilości wyeksploatowanych pojazdów rocznie, prowadzenie monitoringu odzysku i recyklingu
odpadów z zuŜytych pojazdów. Dokładna ewidencja odpadów jest warunkiem niezbędnym
dla raportowania stanu gospodarowania zuŜytymi pojazdami celem spełnienia wymagań
dyrektywy.
46
ZuŜyte pojazdy samochodowe powinny być przekazywane przez właściciela do firm
uprawnionych przez wojewodę do demontaŜu pojazdów. Odbiorca wydaje zaświadczenie o
przyjęciu samochodu do kasacji. DemontaŜ, pojazdu polega na usuwaniu substancji
niebezpiecznych oraz segregacyjnym odzysku materiałów, części i podzespołów mogących
być ponownie wykorzystanych. Odzyskane materiały przekazuje się uprawnionym odbiorcom
do recyklingu, a odpady, dla których recykling nie jest uzasadniony ekonomicznie, lub dla
których nie istnieją technologie recyklingu kierowane są na składowiska lub do spalenia z
odzyskiem energii.
W Wydziale Komunikacji Starostwa Powiatowego w Suchej Beskidzkiej nie prowadzi
się ewidencji zarejestrowanych samochodów w gminie Zawoja oraz ilości samochodów
wyrejestrowywanych co roku, co uniemoŜliwia określenie faktycznego stanu na terenie
gminy. Na podstawie wywiadu w terenie stwierdza się, Ŝe zuŜyte pojazdy samochodowe są
indywidualnie oddawane przez właścicieli do punktów skupu złomu, który przekazuje je do
kasacji do uprawnionych zakładów.
Wyrejestrowane samochody na terenie Powiatu Suskiego najczęściej są złomowane w
następujących składnicach posiadających upowaŜnienie Wojewody Małopolskiego do
wydawania zaświadczeń o kasacji zgodnie z art. 79 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo
o ruchu drogowym (Dz. U. Nr 98, poz. 602 z późn.zm.):
• F.H.U. "Met-Pap" Zofia Namysłowska, 32-050 Skawina, ul. Pukły 6 (składnica:
Skawina, ul. Mickiewicza 113),
• Skup i SprzedaŜ Surowców Wtórnych oraz Odpadów Poprodukcyjnych Stefan
Łukaszka, 34-116 Spytkowice 567,
• Z.U.H. "Wibako" Zdziaław Łopata, 34-789 Bystra 503 (składnica: Kopalnia
Kamienia w Osielcu),
• Skup Surowców Wtórnych Monika Ceremuga, ul. Przemysłowa 1 Sucha Beskidzka.
Prognozę ilości zuŜytych samochodów wykonuje się na podstawie analizy
następujących danych:
• ilości zarejestrowanych samochodów,
• ilości nowych samochodów zarejestrowanych po raz pierwszy,
• ilości uŜywanych samochodów zarejestrowanych po raz pierwszy,
• wskaźnika ilości samochodów na 1 000 osób,
• prognozy demograficznej.
Zgodnie z wymaganiami dyrektywy o postępowaniu z wyeksploatowanymi
samochodami oraz z projektem ustawy o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji,
stacje demontaŜu będą zobowiązane po dniu 1 stycznia 2007 do bezpłatnego przyjmowania
samochodów od ostatniego właściciela.
4.3.9. ZuŜyte opony
Wzrost kontroli wytwarzanych zuŜytych opon, ich ewidencja i wzrost świadomości
ekologicznej oraz zakaz ich składowania przyczyni się do faktycznego wzrostu
wytwarzanych opon. Obecnie na terenie powiatu nie jest prowadzona ścisła ewidencja
powstających zuŜytych opon. PPGO dla powiatu suskiego nie określa ilości zuŜytych opon.
Ustawa o obowiązkach producentów oraz opłacie produktowej i depozytowej nałoŜyła
obowiązek odzysku zuŜytych opon a stopień odzysku tych odpadów w latach 2002-2007
powinien wynosić: 2002 r. - 25%, 2003 r. - 35%, 2004 r. - 50%, 2005 r. - 60%, 2006 r. 70%, 2007 r. - 75%
W latach 2003-2014 przewidywany jest ciągły wzrost ilości wycofanych z
eksploatacji opon i szacuje się, Ŝe w skali roku przyrost ten będzie wynosił około 3-5%
47
rocznie. Dokładne określenie ilości zuŜytych opon jest trudne ze względu na brak ewidencji
w tym zakresie. Szacunki wykonane w pracy pt. „Opracowanie ogólnokrajowego systemu
utylizacji odpadów gumowych” wykazały, Ŝe w latach 2000 i 2005 będzie powstawać
odpowiednio 120 tys. Mg i 150 tys. Mg ton zuŜytych opon, z czego wykorzystane jest
średnio 35% odpadów. ZuŜyte opony zagospodarowuje się poprzez:
• bieŜnikowanie,
• recykling materiałowy,
• spalanie z odzyskiem energii.
W kraju stopień zagospodarowania opon jest niewielki i wynosi średnio około 35%, w
tym bieŜnikowanie stanowi około 15%, recykling materiałowy około 7%, wykorzystanie
energetyczne około 13%. Pozostałe 65% to składowanie, równieŜ w lasach i na łąkach, lub
spalanie w niekontrolowanych warunkach.
Ustawa o odpadach wprowadziła z dniem 1 lipca 2003 r. zakaz składowania całych
opon, a z dniem 1 lipca 2006 r. równieŜ opon pociętych. Ustawa o obowiązkach
przedsiębiorców w zakresie postępowania z niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej
i depozytowej nakłada na producentów i importerów opon obowiązek ich odzysku i
recyklingu. Zebrane opony kierowane są głównie do spalania z odzyskiem energii w
cementowniach, rzadziej do recyklingu materiałowego.
Zdarza się, Ŝe na obszarze gminy opony palone są w przydomowych kotłowniach lub
na terenie ogródków działkowych. Często równieŜ zuŜyte opony są wyrzucane do
pojemników przeznaczonych wyłącznie na odpady komunalne.
Na podstawie jednostkowego wskaźnika wynoszącego 4 kg zuŜytych opon na
mieszkańca na rok obliczono, Ŝe w roku 2003 w gminie Zawoja wytworzono ok. 35,00 Mg
zuŜytych opon. Zakładając roczny przyrost wycofywanych opon równy 4%, w tabeli 4.22
przedstawiono szacunkową prognozę ilości zuŜytych opon w gminie w poszczególnych
latach.
Tabela 4.22. Szacunkowa prognoza ilości odpadów zuŜytych opon na podstawie wskaźnika
jednostkowego wynoszącego 4 kg/M/rok i przyrostu rocznego 4%
Rok
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
Prognozowana
liczba mieszkańców
8787
8825
8864
8902
8940
8978
9017
9055
9093
9131
9170
Jednostkowa ilość
zuŜytych opon w kg
na 1 mieszkańca na
rok
Współczynnik
zwiększający
[%]
4,0
4
8
12
16
20
24
28
32
36
40
44
odpadów zuŜytych
opon
[Mg/rok]
36,55
38,12
39,71
41,31
42,01
45,53
46,17
48,90
49,46
51,13
52,82
4.3.10. ZuŜyte urządzenia elektryczne i elektroniczne
Urządzenia elektryczne i elektroniczne składają się zwykle z kombinacji kilku
modułów, do których naleŜą: zespoły mechaniczne, płytki obwodów drukowanych, pakiety
48
elektroniczne, kable, przewody w izolacji, elementy z tworzyw sztucznych zawierające
środki zmniejszające palność, wyłączniki rtęciowe, wyświetlacze takie jak lampy
elektronowe i wyświetlacze ciekłokrystaliczne (LCD), akumulatory i baterie, urządzenia
rejestracji danych, urządzenia oświetleniowe, kondensatory, przekaźniki, czujniki i styczniki.
ZuŜyte urządzenia elektryczne i elektroniczne są potencjalnym źródłem szeregu cennych
surowców wtórnych, takich jak: metale Ŝelazne, metale nieŜelazne, tworzywa sztuczne, szkło
i inne.
Brak odpowiedniej gospodarki zuŜytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym moŜe
powodować znaczną degradację środowiska, gdyŜ zawiera on w swym składzie, związki
szczególnie uciąŜliwe dla środowiska: metale cięŜkie takie jak rtęć, ołów, kadm i chrom, a
takŜe substancje chlorowcowane takie jak chlorofluoropochodne węglowodorów,
polichlorowane bifenyle (PCB), polichlorek winylu (PCW) i bromowane substancje
zmniejszające palność oraz azbest i arsen. Przedostanie się tych związków do środowiska
stanowi znaczne zagroŜenie dla organizmów Ŝywych, a w szczególności człowieka.
ZuŜyte urządzenia elektryczne i elektroniczne na terenie miasta pochodzą głównie z
gospodarstw domowych oraz instytucji, biur, szpitali, handlu, in. Zgodnie z
ustawodawstwem Unii Europejskiej zuŜyte i wycofane z eksploatacji urządzenia elektryczne
i elektroniczne dzieli się na:
• wielkogabarytowy sprzęt gospodarstwa domowego,
• małogabarytowy sprzęt gospodarstwa domowego,
• sprzęt informatyczny i telekomunikacyjny,
• sprzęt radiowo-telewizyjny i muzyczny,
• sprzęt oświetleniowy,
• zabawki elektroniczne, sprzęt rekreacyjny i sportowy,
• sprzęt medyczny,
• przyrządy monitorowania i kontrolno-sterujące,
• automatyczne urządzenia dozujące.
Na terenie gminy nie jest prowadzona ewidencja odpadów elektrycznych
i elektronicznych zmierzająca do ustalenia wielkości strumienia odpadów zuŜytych urządzeń
elektrycznych i elektronicznych. Nie prowadzi się takŜe Ŝadnego zorganizowanego systemu
selektywnej zbiórki i recyklingu poszczególnych grup tych urządzeń. Wskutek tego
większość odpadów trafia na składowiska odpadów komunalnych i punktów złomu
metalowego. Dynamika wzrostu tych odpadów będzie wzrastać, a przyjmując Ŝe naleŜy
osiągnąć poziom zbiórki ok. 4 kg (mieszkańca odpadów elektrycznych i elektronicznych)
wymaganą w krajach UE do końca 2006 r. szacunkowy strumień tych odpadów w gminie
moŜna przyjąć na poziomie ok. 9,0 Mg w 2010 r. przyjmując tylko 25% powyŜszego
wskaźnika, uwzględniając stan gospodarczy i stan zamoŜności mieszkańców.
Dynamiczny wzrost technik informatycznych i elektronicznych w kolejnych latach,
wskazuje, Ŝe wzrost odpadów elektrycznych i elektronicznych w latach następnych będzie
duŜo wyŜszy niŜ innych rodzajów odpadów. Na podstawie badań prowadzonych w innych
krajach Unii Europejskiej zakłada się, Ŝe ilość tego typu odpadów wzrasta od 3 do 5% w
skali roku. Zmiany następują takŜe w składzie zastosowanych materiałów poprzez
ograniczanie substancji szkodliwych dla środowiska.
4.3.11. Odpady zawierające azbest
Azbest jest nazwą ogólną obejmująca włókniste minerały z grupy serpentynów i
amfiboli. Specyficzne właściwości azbestu: niepalność, wytrzymałość mechaniczna i
termiczna oraz elastyczność sprawiły, Ŝe azbest znalazł szerokie zastosowanie w róŜnego
49
rodzaju technologiach przemysłowych a zwłaszcza w budownictwie, energetyce, transporcie
i w przemyśle chemicznym.
Odpady zawierające azbest stanowią bezpośrednie zagroŜenie dla zdrowia ludzi
wówczas, gdy włókna azbestowe uwalniają się i wraz z powietrzem przedostają się do układu
oddechowego (np. w trakcie prac demontaŜowych podczas szlifowana, cięcia lub łamania
wyrobów). Aby przeciwdziałać temu naleŜy stosować się do zaleceń i wymogów
dotyczących bezpiecznego usuwania i postępowania z odpadami zawierającymi azbest.
Trwałość wyrobów azbestowych w postaci płyt i rur określa się na około 30 lat co
warunkuje przedział czasowy w jakim powinien być rozpatrywany problem usuwania
azbestu i wyrobów go zawierających.
Usuwaniu wyrobów azbestowych poświęcono specjalny „Program usuwania azbestu
i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski”, który został
zatwierdzony przez Radę Ministrów w dniu 14 maja 2002 roku. Zgodnie z tym programem
przyjmuje się oczyszczenie do 2032 roku terytorium Polski z azbestu i usunięcie
stosowanych od wielu lat wyrobów azbestowych.
Znaczna masa odpadów zawierających azbest stanowi część nieruchomości. Zgodnie
z polskim prawem sposób zagospodarowania tych odpadów naleŜy do właściciela
nieruchomości.
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej w
sprawie wymagań w zakresie wykorzystywania i przemieszczania azbestu oraz
wykorzystywania i oczyszczania instalacji lub urządzeń, w których był lub jest
wykorzystywany azbest (Dz. U. Nr 192, poz. 1876) właściciel, zarządca lub uŜytkownik
miejsc, w których był lub jest wykorzystywany azbest lub wyroby zawierające azbest, poddaje
je przeglądom i sporządza informacje, którą przekazuje do Urzędu Gminy. Obowiązek ten
powinien być dopełniony do dnia 28 maja 2004 roku. Jedyną metodą unieszkodliwiania
odpadów azbestowych jest ich składowanie, dlatego przewiduje się wybudowanie 84
składowisk odpadów azbestowych w całej Polsce.
Na podstawie przeprowadzonych wizji lokalnych w gminie Zawoja oszacowano, Ŝe
35% budynków posiada pokrycia dachowe zawierające azbest. Powołując się na dane GUS-u
(2002 r) w gminie Zawoja jest 1815 budynków (1882 mieszkania), a zatem w 2002 roku było
635 budynków mieszkalnych pokryciami azbestowymi.
Przy załoŜeniu średniej powierzchni dachowej w granicach 175 m2 moŜna przyjąć, Ŝe
powierzchnia dachów pokryta azbestem w gminie Zawoja wynosi 111 125 m2, co przy wadze
1 m2 płyty azbestowej wynoszącej 9,1 kg daje około 1011,24 Mg. Jest to wielkość bardzo
przybliŜona i musi być skorygowana po zakończeniu zbierania informacji od uŜytkowników
indywidualnych.
Zgodnie z polskim prawem sposób zagospodarowania odpadów zawierających azbest
naleŜy do właściciela nieruchomości. Osobom zainteresowanym rozbiórką dachów z
pokryciem azbestowym urząd gminy przedstawia listę firm (tab. 3.7) zajmujących się
demontaŜem i wywozem tych materiałów.
Zainteresowany sam wybiera sobie firmę i osobiście ustala wszystkie szczegóły
odnośnie rozbiórki, załadunku, wywozu oraz zapłaty za wywóz i utylizację odpadów
zawierających azbest. Po usunięciu azbestu, właściciel nieruchomości moŜe starać się w
Starostwie Powiatowym w Suchej Beskidzkiej o częściową rekompensatę poniesionych
kosztów. Wysokość tej rekompensaty w roku 2004 ustalono na poziomie 50% poniesionych
kosztów, lecz nie więcej niŜ 1 000 zł.
50
4.4. Odpady z sektora gospodarczego (inne niŜ niebezpieczne)
Największą ilość odpadów na terenie gminy Zawoja generuje Beskidzka Energetyka.
Ilość i rodzaj tego typu odpadów w zakładach gminy Zawoja przedstawiono wcześniej w
tabeli 3.3 (rozdział 3).
Prognoza ilości wytwarzanych odpadów w sektorze gospodarczym w okresie
perspektywicznym do roku 2015 jest trudna do oszacowania. Wynika to ze ścisłego
powiązania stanu gospodarki na terenie gminy i całego kraju. W niniejszym opracowaniu
załoŜono, Ŝe w okresie perspektywicznym ilość wytwarzanych odpadów niebezpiecznych i
innych niŜ niebezpieczne będzie się kształtować na poziomie lat 2002-2003. W okresie
perspektywicznym nastąpi jedynie zmiana niektórych rodzajów odpadów wytwarzanych na
terenie gminy. Poprzez członkostwo Polski w Unii Europejskiej, nastąpią zmiany niektórych
gałęzi produkcji oraz technologii stosowanych w chwili obecnej. Tempo rozwoju
poszczególnych gałęzi przemysłu, rzemiosła i usług do roku 2015 wywierało będzie istotny
wpływ na zmiany ilościowo-rodzajowe odpadów wytwarzanych w sektorze gospodarczym
na terenie gminy.
Tabela 4.23. Masa odpadów innych niŜ niebezpieczne przewidywanych do wytworzenia na obszarze
*
gminy Zawoja do 2015 roku /wg grup głównych w Mg/rok/
Kod
Grupa odpadów
02
Szacunki w okresach
2003-2006
2007-2010
2011-2015
Odpady z rolnictwa, sadownictwa,
upraw hydroponicznych, rybołówstwa,
leśnictwa, łowiectwa oraz przetwórstwa
Ŝywności
157,8
157,8
158,8
Odpady z przetwórstwa drewna oraz
produkcji płyt i mebli, masy celulozowej, papieru i tektury
533,0
533,0
533,0
04
Odpady z przemysłu garbarskiego
64,0
64,0
64,0
10
Odpady z procesów termicznych
74,6
53,3
32,0
12
Odpady z kształtowania oraz fizycznej
i mechanicznej obróbki powierzchni
metali i tworzyw sztucznych
287,8
287,8
298,5
15
Odpady opakowań, sorbenty, tkaniny
do wycierania, materiały filtracyjne i
ubrania ochronne nie ujęte w innych
grupach
12,2
11,2
10,1
16
Odpady nie ujęte w innych grupach
6,3
6,5
6,5
17
Odpady z budowy, remontów i demontaŜu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej /włączając glebę i
ziemię z terenów zanieczyszczonych/
117,3
117,3
117,3
19
Odpady z instalacji i urządzeń słuŜących zagospodarowaniu odpadów,
z oczyszczalni ścieków i oraz uzdatniania wody pitnej i wody do celów przemysłowych
25,6
32,0
38,4
1278,6
1262,9
1258,6
03
Łącznie
* Odpady grup 01, 07, 20 pominięto ze względu na małe ilości /ułamki Mg/.
51
Prognozując ilości odpadów innych niŜ niebezpieczne wytwarzanych w sektorze
gospodarczym naleŜy przyjąć, Ŝe w okresie do 2015 roku w ochronie środowiska, w
szerszym zakresie niŜ obecnie, wdraŜane będą nowe technologie ograniczające ilość
odpadów oraz metody czystszej produkcji. NaleŜy spodziewać się równieŜ wzrostu liczby
lokalnych instalacji słuŜących odzyskowi i unieszkodliwianiu odpadów. Stąd teŜ w ramach
Planu Gospodarki Odpadami dla powiatu suskiego przyjęto, Ŝe spodziewane wahania
globalnej masy analizowanych odpadów będą się kształtowały na poziomie do 5% w skali
rocznej.
Obliczenia przeprowadzono przyjmując, Ŝe ludność gminy Zawoja stanowi 10,66 %
ludności powiatu. Stąd znając spodziewaną ilość tych odpadów w powiecie suskim (tab.3.5
Powiatowy Plan Gospodarki Odpadami) przedstawiono w tabeli 4.23 wyniki odpowiednich
wyliczeń. Prognozy te dotyczą wartości sumarycznych dla głównych grup odpadów.
Z przyczyn omówionych powyŜej naleŜy podane wartości traktować jako bardzo
orientacyjne, sygnalizujące pewne tendencje mające swoje oparcie w przebudowie
strukturalnej gospodarki całego kraju z pewną specyfiką regionalną.
Zasadniczym sposobem radzenia sobie z tą kategorią odpadów pozostaje odzysk, który
powinien osiągnąć poziom 87-90% masy wytworzonych odpadów. Unieszkodliwianiu
poddane zatem będzie ok. 10-13% odpadów, z czego ok. 9-10% przez składowanie.
52
5.
ZAŁOśENIA KRAJOWEJ I WOJEWÓDZKIEJ POLITYKI
GOSPODARKI ODPADAMI
Zgodnie z przyjętym przez Radę Ministrów w dniu 29 października 2002 r. Krajowym
Planem Gospodarki Odpadami zostały określone podstawowe zasady postępowania
z odpadami, tj. zasada:
zapobiegania powstawania odpadów i ich minimalizacja,
zapewnienia odzysku, głównie recyklingu odpadów, których powstawania w danych
warunkach gospodarczych, techniczno-ekonomicznych nie udało się uniknąć,
unieszkodliwiania odpadów /poza składowaniem/,
bezpiecznego dla zdrowia ludzi i środowiska składowania odpadów, których nie
moŜna poddać procesom odzysku lub unieszkodliwiania z powodu warunków
techniczno-ekonomicznych,
Przyjmując załoŜenia Krajowego Planu Gospodarki Odpadami /KPGO/ został
opracowany Wojewódzki Plan Gospodarki Odpadami dla województwa małopolskiego
/WPGO/, określający załoŜenia polityki gospodarki odpadami województwa, który
jednocześnie stanowi załoŜenie Planu Gospodarki Odpadami dla Powiatu Suskiego.
PoniŜej przedstawiono cele do osiągnięcia w gospodarce odpadami komunalnymi w
województwie małopolskim.
Cel ekologiczny do roku 2014
Minimalizacja ilości wytwarzanych odpadów oraz wprowadzenie zgodnego z normami
europejskimi systemu ich odzysku i unieszkodliwiania.
Ochrona środowiska przed odpadami powinna być traktowana jako priorytetowe
zadanie, poniewaŜ odpady stanowią źródło zanieczyszczeń wszystkich elementów
środowiska. Podany powyŜej cel ekologiczny do 2010 roku jest zgodny z celem nadrzędnym
polityki ekologicznej państwa w odniesieniu do gospodarki odpadami /zapobieganie
powstawaniu odpadów, odzysk surowców i ponowne wykorzystanie odpadów, bezpieczne
dla środowiska końcowe unieszkodliwianie odpadów niewykorzystanych/.
5.1. Cele i kierunki działań w gospodarce odpadami komunalnymi
Cele szczegółowe do 2007 roku
1.Objęcie zorganizowanym zbieraniem odpadów wszystkich mieszkańców miast i 95%
mieszkańców terenów wiejskich.
2. Deponowanie na składowiskach odpadów innych niŜ niebezpieczne i obojętnych nie
więcej niŜ 80% wytworzonych odpadów komunalnych.
3. Skierowanie w roku 2006 na składowiska innych niŜ niebezpieczne i obojętnych do
82% /wagowo/ całkowitej ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji /w
stosunku do roku 1995/.
4. Osiągnięcie w roku 2006 zakładanych limitów odzysku i recyklingu poszczególnych
odpadów:
- opakowania z papieru i tektury - 45%,
- opakowania ze szkła - 35%,
- opakowania z tworzyw sztucznych - 22%,
- opakowania metalowe -35%,
- opakowania wielomateriałowe - 20%,
- odpady wielkogabarytowe - 26%,
- odpady budowlane - 20%,
- odpady niebezpieczne /z grupy odpadów komunalnych/ - 22%,
53
- w przypadku odpadów przetwórstwa drewna naleŜy dąŜyć do minimalizacji ich
powstawania, a pozostałość zgodnie ze stanem aktualnym poddawać odzyskowi,
łącznie z odzyskiem energii.
1. Objęcie wszystkich mieszkańców powiatu zorganizowanym zbieraniem odpadów
komunalnych.
więcej niŜ 67% wszystkich odpadów komunalnych.
3. Skierowanie w roku 2010 na składowiska odpadów innych niŜ niebezpieczne i
obojętnych nie więcej niŜ 75% /wagowo/ całkowitej ilości odpadów komunalnych
ulegających biodegradacji /w stosunku do roku 1995/.
odpadów:
- opakowania metalowe - 45%,
- odpady niebezpieczne /z grupy odpadów komunalnych/ - 50%,
- dla odpadów z przetwórstwa drewna uwaga j.w.,
więcej niŜ 57% wszystkich odpadów komunalnych.
2. Skierowanie w roku 2014 na składowiska odpadów innych niŜ niebezpieczne i
obojętnych nie więcej niŜ 48% /wagowo/ całkowitej ilości odpadów komunalnych
ulegających biodegradacji /w stosunku do roku1995/.
odpadów:
- opakowania metalowe - 50%,
- odpady niebezpieczne /z grupy odpadów komunalnych/ - 54%.
Dla osiągnięcia załoŜonych celów, konieczne jest podjęcie następujących kierunków
działań:
1. Wprowadzenie systemowej gospodarki odpadami komunalnymi w układzie
ponadlokalnym, w tym budowa/rozbudowa zakładów zagospodarowania odpadów
/sortownie, kompostownie, obiekty termicznego przekształcania odpadów, składowiska
o funkcji ponadlokalnej/.
2. Redukcja w odpadach kierowanych na składowiska odpadów innych niŜ niebezpieczne
i obojętnych zawartości składników ulegających biodegradacji.
3. WdraŜanie systemu eliminacji odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów
komunalnych, ich zbierania i unieszkodliwiania.
54
4. BieŜąca likwidacja nielegalnych składowisk i rekultywacja składowisk wyłączonych z
eksploatacji nieczynnych kwater na składowiskach funkcjonujących.
5.2. Cele i kierunki działań w gospodarce komunalnymi osadami ściekowymi
Cele ekologiczne do 2014 r.
W gospodarce osadowej przyjmuje się następujące cele:
1. Zmniejszenie stopnia składowania osadów ściekowych na składowiskach w
zaleŜności od uwarunkowań lokalnych.
2. Minimalizacja magazynowania osadów w oczyszczalniach ścieków.
3. Zwiększenie kontroli nad osadami wykorzystywanymi jako warstwa do
przesypywania odpadów na składowisku oraz dla celów rekultywacyjnych i
wykorzystywanych w uprawach leśnych.
Zgodnie z Krajowym Planem Gospodarki Odpadami, preferowanym kierunkiem
postępowania z osadami ściekowymi będzie ich kompostowanie. Będzie ono poŜądane w
oczyszczalniach posiadających powiązania z zakładami kompostowania odpadów
komunalnych i z zakładami posiadającymi znaczne ilości odpadów organicznych /np. kora,
trociny/.
Kolejnym preferowanym kierunkiem jest wykorzystanie osadów do celów
nawozowych i rekultywacji terenów zdegradowanych np. rekultywacja składowisk odpadów
komunalnych i przemysłowych. Deponowanie osadów na składowiskach odpadów nie jest
kierunkiem zalecanym.
Dla obszaru województwa małopolskiego przewiduje się wielokierunkowy sposób
postępowania z wytworzonymi osadami, zaleŜnie od ich składu oraz uwarunkowań
lokalnych. Przewiduje się następujące kierunki postępowania z osadami ściekowymi:
Kompostowanie wraz z frakcją organiczną odpadów komunalnych, powstały kompost
będzie wykorzystywany na potrzeby zieleni miejskiej oraz do rekultywacji składowisk i
terenów poprzemysłowych.
Termiczna przeróbka, instalacje termicznego przekształcania osadów winny obsługiwać
oczyszczalnie z duŜych aglomeracji oraz z rejonów gdzie rozwijane jest rolnictwo
ekologiczne, turystyka oraz z rejonów uzdrowiskowych.
Wykorzystanie odpowiednio spreparowanych komunalnych osadów ściekowych do
okresowego przesypywania odpadów na składowisku.
Wykorzystanie osadów ściekowych o odpowiednich parametrach w celach nawozowych i
do rekultywacji.
Deponowanie osadów na składowiskach odpadów komunalnych.
Dla obszaru powiatu suskiego przewiduje się następujący sposób postępowania
z wytworzonymi komunalnymi osadami ściekowymi:
Wykonanie kompostowni w obrębie RS i SOK oraz oczyszczalni ścieków w Suchej
Beskidzkiej w związku z planowanym zwiększeniem przyjmowania ścieków.
Wykorzystanie odpowiednio spreparowanych komunalnych osadów ściekowych do
okresowego przesypywania odpadów na składowisku na RS i SOK oraz rekultywacji
zamykanych składowisk odpadów.
Prowadzenie termicznego unieszkodliwiania osadów ściekowych w instalacji pirolizy
niskotemperaturowej FOB Białka.
55
5.3. Cele i kierunki działań w gospodarce odpadami innymi niŜ niebezpieczne
i niebezpiecznymi
Cel ekologiczny
Zgodnie z zapisami PEP, udział odzyskiwanych i ponownie wykorzystywanych
gospodarczo odpadów przemysłowych w 2010 roku, powinien wzrosnąć dwukrotnie
w odniesieniu do 1990 roku. Odnosząc te wartości do średniej krajowej (37,2% w 1990 r.),
w roku 2010 wskaźnik ten powinien wynosić 74,4%, co oznacza Ŝe w województwie
małopolskim zaawansowanie realizacji dwukrotnego wzrostu wykorzystania odpadów
(przyjmując docelowo wskaźnik krajowy) - wynosiło w 2001 roku - ok. 77%.
Konieczne jest zintensyfikowanie działań podmiotów gospodarczych wytwarzających
odpady przemysłowe, zmierzających do maksymalizacji gospodarczego wykorzystania tych
odpadów.
Na terenie powiatu suskiego w szczególności poprzez:
Stosowanie wysokowydajnych instalacji do spalania odpadów z przemysłu drzewnego
(trociny, wióry zrzyny), zarówno w zakładach jak i indywidualnych gospodarstwach
domowych z uwagi na przewidywany wzrost ilości wytwarzanych odpadów z tej grupy.
Likwidacja nielegalnie składowanych odpadów w szczególności nad brzegami rzek
(m.in. z przetwórstwa drewna).
Wprowadzenie odpowiedniego sposobu magazynowania odpadów zapobiegającemu
negatywnemu oddziaływaniu na środowisko.
Cel ekologiczny do roku 2014
Minimalizacja wytwarzania odpadów z sektora gospodarczego oraz wprowadzenie
nowoczesnego systemu ich unieszkodliwiania i gospodarczego wykorzystania
Cele i kierunki działań - odpady inne niŜ niebezpieczne
Przemysł
Cele szczegółowe na lata 2003-2014
1. Udział gospodarczo wykorzystywanych odpadów przemysłowych w 2014 roku na
poziomie 90% ogólnej ilości wytworzonych odpadów.
2. Ograniczenie negatywnego wpływu składowisk odpadów przemysłowych na
środowisko.
działań:
1. Systematyczne wprowadzanie bezodpadowych i mało odpadowych technologii
produkcji.
2. Stymulowanie podmiotów gospodarczych wytwarzających odpady przemysłowe do
zintensyfikowania działań zmierzających do maksymalizacji gospodarczego
wykorzystania odpadów.
3. Rozbudowa nowych składowisk i modernizacja składowisk nie spełniających wymagań
oraz rekultywacja składowisk odpadów przemysłowych wyłączonych z eksploatacji.
Istotnym problemem w ocenie ilości i rodzaju odpadów z przemysłu rolnospoŜywczego, garbarskiego, przetwórstwa drewna jest fakt, Ŝe nie wszyscy wytwórcy
odpadów złoŜyli odpowiednie informacje dotyczące gospodarki odpadami. W związku z tym
naleŜy zwiększyć kontrolę tych obiektów oraz doprowadzić za pomocą środków prawnych
składanie odpowiednich dokumentów.
Odpady z przemysłu drzewnego przeznaczane są głównie do odzysku energetycznego
w piecach, lub domowych instalacjach centralnego ogrzewania z uwagi na prognozowany
56
wzrost wytwarzanych odpadów tego rodzaju konieczne jest stosowanie wysokowydajnych
instalacji do spalania, oraz odpowiedniego magazynowania zapobiegającemu negatywnemu
oddziaływaniu na środowisko.
Odpady z przemysłu rolno-spoŜywczego są głównie przeznaczane na pasze lub
nawozy, jednak ze względu na zwiększanie się jednostkowej produkcji współczesnych
zakładów naleŜy oczekiwać, Ŝe na przylegającym do takich zakładów terenie brak będzie
odbiorców na wszystkie wytworzone w nim odpady. Konieczne będzie przewoŜenie tych
odpadów na większe odległości lub poszukiwanie innych form ich zagospodarowania lub
unieszkodliwiania.
NaleŜy zwrócić uwagę na przeterminowaną Ŝywność. Odpad ten staje się coraz bardziej
uciąŜliwy. MoŜliwości unieszkodliwiania tego rodzaju odpadów są ograniczone. Konieczne
staje się rozwaŜenie moŜliwości budowy linii do ich unieszkodliwiania.
Odpady z przemysłu mięsnego będą, tak jak dotychczas, wykorzystywane do produkcji
pasz. MoŜliwy jest równieŜ częściowo ich recykling organiczny podczas procesów
kompostowania i fermentacji beztlenowej.
W Polsce obserwuje się spadek zapotrzebowania na węgiel kamienny i brunatny jako
nośnik energii. Wzrasta natomiast zapotrzebowanie na inne nośniki, w tym energii
odnawialnej. Liczyć się naleŜy równieŜ z bardziej racjonalnym wykorzystaniem energii przez
przemysł i ludność, czego skutkiem moŜe być zmniejszenie ilości odpadów z energetyki.
Na terenie powiatu suskiego w okresie od 1999 r. wymieniono około 40 szt.
kotłowni węglowych w budynkach uŜyteczności publicznej i zakładach produkcyjnych na
olejowe, gazowe, pompy ciepła przez co zmniejszono wytwarzanie ŜuŜla i popiołu o około
1800 Mg/rok. Sytuacje poprawia takŜe postepująca choć niewystarczająca gazyfikacja
miejscowości. Do chwili zgazyfikowania miejscowości nie naleŜy się liczyć z zbytnim
spadkiem wytwarzanych odpadów: ŜuŜel, popiół, którego zagospodarowanie w chwili
obecnej naleŜy przewidzieć w planach gminnych.
W celu zmniejszenia ilości popiołów i ŜuŜli naleŜy stopniowo dąŜyć do eliminowania
niesprawnych kotłowni lokalnych i indywidualnych.
Cele i kierunki działań - odpady niebezpieczne
Przemysł
Cele szczegółowe na lata 2003-2014
1. Udział unieszkodliwianych odpadów przemysłowych w 2014 roku na poziomie 90%
ogólnej ilości wytworzonych odpadów.
2. Ograniczenie negatywnego wpływu składowisk odpadów niebezpiecznych na
środowisko.
działań:
1. Systematyczne wprowadzanie bezodpadowych i mało odpadowych technologii
produkcji.
2. Modernizacja instalacji słuŜących do unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych.
W „Kompleksowym programie gospodarki odpadami niebezpiecznymi na terenie
Polski południowej” /Katowice, 2001 IETU, IGO i in./ zaproponowano lokalizację nowych i
szersze wykorzystanie istniejących instalacji do unieszkodliwiania odpadów
niebezpiecznych.
57
6. ZAŁOśONE CELE, KIERUNKI DZIAŁAŃ I PRZYJĘTY SYSTEM
GOSPODARKI ODPADAMI W GMINIE ZAWOJA
Podstawą do ustalenia celów i kierunków działań oraz przyjętego systemu gospodarki
odpadami w gminie Zawoja są załoŜenia krajowej i wojewódzkiej polityki gospodarki
odpadami, a w szczególności załoŜone cele, kierunki działań i przyjęty system gospodarki
odpadami komunalnymi dla Powiatu Suskiego.
Dodatkowym czynnikiem decydującym o podejmowanych działaniach w obszarze
gospodarki odpadami są uwarunkowania wynikające z przynaleŜności gminy Zawoja (jak
podano w rozdz. 3.2.) do Związku Dorzecza Górnej Skawy „Swinna Poręba”, który obejmuje
łącznie z Zawoją 7 gmin. Związek posiada opracowany Program Gospodarki Odpadami.
Program ten został przyjęty przez Radę Gminy Zawoja – Uchwała Nr XXVI/148/2000 z dnia
25 maja 2000 roku i jest obecnie realizowany przez Zarząd Gminy.
Innym czynnikiem, który kształtuje zachowania mieszkańców Gminy i podmiotów
gospdarczych na terenie gminy są uchwały Rady Gminy Zawoja, które wynikają z Ustawy o
utrzymaniu czystości i porządku w gminach, z dnia 13 września 1996 roku (Dz. U. Nr. 132
poz. 622) z późniejszymi siedmioma zmianami (ostatnia zmiana art. 5 z dnia 7.02.2003
Dz.U.03.7.78,). Ostatnią nowelizacją Uchwał Rady Gminy Zawoja w tej sprawie jest
uchwała Nr XIII/106/2003 z dnia 4 grudnia 2003 roku w sprawie zmiany załącznika Nr 1 do
uchwały Rady Gminy Zawoja Nr LIII/334/2002 z dnia 10 października 2002 roku w sprawie
szczegółowych zasad utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy Zawoja
zmienionego Uchwałami Rady Gminy Nr II/17/2002 z dnia 5 grudnia 2002 roku i Nr
IV/47/2003 z dnia 30 stycznia 2003 roku.
6.1. Odpady komunalne
6.1.1. Cele działań w gminie Zawoja
Ochrona środowiska przed odpadami powinna być traktowana jako priorytetowe zadanie,
poniewaŜ odpady stanowią główne źródło zanieczyszczeń środowiska. Celem głównym
realizowanym do roku 2014 powinna być minimalizacja ilości wytwarzanych odpadów oraz
wprowadzenie zgodnego z normami europejskimi systemu ich odzysku i unieszkodliwiania.
Regionalna organizacja gospodarki odpadami komunalnymi powinna zapewnić odbiór od
mieszkańców odpadów wszelkiego rodzaju oraz wykonanie operacji selektywnej zbiórki,
sortowania, przerobu w zakresie wymaganym dla następnego odzysku i składowania
pozostałości. Zadania strategiczne dla gminy w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi
określone zostały w Planie Gospodarki Odpadami dla powiatu suskiego.
Cele do osiągnięcia w gospodarce odpadami, zgodnie z planami wyŜszego rzędu, są
następujące:
Cele krótkookresowe 2004 – 2007
- Objęcie wszystkich mieszkańców gminy zbiórką odpadów poprzez utworzenie
zintegrowanego systemu gospodarki odpadami, co wyeliminuje niekontrolowane
wprowadzanie odpadów do środowiska
- Kształtowanie i edukacja społeczeństwa w zakresie gospodarowania odpadami.
- Podniesienie skuteczności selektywnej zbiórki odpadów ze szczególnym uwzględnieniem
rozwoju selektywnej zbiórki odpadów ulegających biodegradacji, odpadów
opakowaniowych, odpadów z tworzyw sztucznych, odpadów wielkogabarytowych,
58
popiołów, odpadów budowlanych oraz odpadów niebezpiecznych występujących w
odpadach komunalnych.
- Usuwanie i rekultywacja „dzikich” wysypisk odpadów.
- Udział w realizacji regionalnego systemu zagospodarowania odpadów, skupionego wokół
RS i SOK oraz budowie kompostowni w Suchej Beskidzkiej.
Cele długookresowe 2008 – 2015
- Dalszy rozwój zintegrowanego systemu gospodarki odpadami.
- Rozwój selektywnej zbiórki odpadów komunalnych.
- Kontynuacja działań w kierunku podwyŜszania świadomości społecznej obywateli w
zakresie gospodarowania odpadami.
- Intensyfikacja odzysku i unieszkodliwiania odpadów opakowaniowych, z tworzyw
sztucznych, wielkogabarytowych, budowlanych i niebezpiecznych.
- Kontynuacja działań w zakresie likwidacji „dzikich wysypisk”.
6.1.2. Plan działań w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi
1. Przy opracowywaniu planu działań w sferze gospodarki odpadami komunalnymi na terenie
gminy Zawoja naleŜy uwzględnić załoŜenia zawarte w PGO dla powiatu suskiego.
2. Docelowym rozwiązaniem jest skupienie gmin wokół Zakładów Zagospodarowania Odpadów
(ZZO). Dla powiatu suskiego Zakład Zagospodarowania Odpadów to Rejonowe
Składowisko i Sortownia Odpadów Komunalnych w Suchej Beskidzkiej działająca od lutego
2003 r., wokół której skupione są gminy wchodzące w skład Związku Gmin Dorzecza
Górnej Skawy. Gmina Zawoja naleŜy do tego Związku.
3. Selektywna zbiórka odpadów działa w oparciu o umieszczenie odpowiednich pojemników
oraz workowy system zbiórki odpadów.
4. Na terenie gminy, preferowane będzie kompostowanie odpadów organicznych we
własnym zakresie. W sąsiedztwie Rejonowej Sortowni i Składowiska Odpadów w Suchej
planowana jest budowa kompostowni.
5. Lokalizacja RSiSOK jest zgodna z zasadą „bliskości” wyraŜoną w ustawie o odpadach z
dnia 27 kwietnia 2001 r. (Dz. U. Nr 62, poz.628). Przyjęto, Ŝe optymalna odległość
centrum gminy /po drogach/ nie będzie większa niŜ 30 km od ZZO. W przypadku gminy
Zawoja odległość ta wynosi 20 km.
6. Odpady wysegregowane będą kierowane do Rejonowej Sortowni i Składowiska Odpadów
w Suchej.
7. Pozostałe odpady komunalne mogą być wykorzystane energetycznie, dzięki czemu
wydłuŜony zostanie okres eksploatacji istniejącego składowiska w Suchej. Na obszarze
województwa zakłada się istnienie jednego zakładu termicznego przekształcania
odpadów. Aktualnie tą formą wykorzystania odpadów zainteresowane jest miasto
Kraków.
8. Zebrane selektywnie odpady komunalne (odpady organiczne, surowce wtórne) poddawane
będą w pierwszej kolejności procesowi odzysku /materiałów lub energii/. Pozostałe
odpady /tzw. odpady komunalne niesegregowane/ oraz odpady z procesów przetwarzania
odpadów zebranych selektywnie, deponowane będą na składowisku.
9. Zarówno system zbierania opakowaniowych surowców wtórnych jak i system odbioru
odpadów niebezpiecznych od mieszkańców będzie uzupełnieniem systemów postępowania
z odpadami opakowaniowymi i niebezpiecznymi, wynikających z:
- ustawy z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz. U. nr
63, poz. 638),
59
- ustawy z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie
gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie
depozytowej ( Dz. U. Nr 63, poz.639).
Plany gospodarki odpadami wyŜszego rzędu zalecają przy rozpatrywaniu
poszczególnych rozwiązań technicznych uwzględnienie następujących zagadnień:
- zapobieganie powstawaniu odpadów i minimalizowanie ich ilości,
- odzysk i unieszkodliwianie odpadów ulegających biodegradacji,
- odzysk substancji, materiałów i energii z odpadów (surowce wtórne),
- wydzielenie odpadów opakowaniowych ze strumienia odpadów komunalnych,
- wydzielenie odpadów z tworzyw sztucznych ze strumienia odpadów komunalnych,
- wydzielenie odpadów wielkogabarytowych ze strumienia odpadów komunalnych,
- wydzielenie odpadów budowlanych ze strumienia odpadów komunalnych,
- wydzielenie odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów komunalnych,
- zapewnienie bezpiecznego składowania w mieście lub poza nim tych odpadów, których
nie da się poddać systemowi odzysku lub unieszkodliwiania w inny sposób,
- likwidacja i zapobieganie powstawaniu „dzikich” wysypisk odpadów.
Docelowym rozwiązaniem gospodarki odpadami komunalnymi na obszarze Powiatu
Suskiego jest skupienie miast i gmin wokół Zakładu Zagospodarowania Odpadów /ZZO/
wyposaŜonego w linie do segregacji odpadów, urządzenia do konfekcjonowania surowców,
instalację do unieszkodliwiania odpadów organicznych, tymczasowe pomieszczenia do
magazynowania odpadów niebezpiecznych, składowiska pozostałych odpadów
komunalnych. O przyjętej technologii decydować będą inwestorzy.
6.1.3.Działania zmierzające do zapobiegania i minimalizacji powstawania
odpadów
Zapobieganie i minimalizacja ilości wytworzonych odpadów jest priorytetem w
polityce gospodarki odpadami. Dla zapobiegania i zmniejszenia ilości powstających
odpadów proponuje się m.in. następujące przedstawione poniŜej działania:
1. Edukacyjno-informacyjne, polegające na kreowaniu zachowań konsumentów w kierunku:
- zakupu produktów o minimalnej ilości opakowań /niezbędnych/,
- zakupu produktów wykonanych z surowców z recyklingu,
- oddziaływanie na pracowników w kierunku redukcji zuŜywanych materiałów /np. papieru
w biurach, wprowadzenie wewnętrznych sieci informatycznych, poczty elektronicznej/,
- ograniczania zakupu produktów jednorazowego uŜytku,
- popularyzacji stosowania materiałów wysokiej trwałości.
2. Organizacyjne, np. wprowadzenie selektywnej zbiórki papieru w biurach i szkołach,
recykling opakowań toneru z drukarek i kopiarek, selektywna zbiórka odpadów na
budowach.
3. Edukacje społeczne proponuje się wprowadzić:
- w systemie nauczania, począwszy od zajęć w szkołach podstawowych i średnich,
- za pomocą środków masowego przekazu /lokalna prasa, radio, telewizja, internet/,
- za pomocą rozpowszechnianych ulotek, akcji plakatowej, konkursów, z wykorzystaniem
środków zbiorowego transportu itp.
W celu zachęcania mieszkańców do selektywnej zbiórki i zwiększenia jej efektywności
proponuje się wprowadzić następujące działania:
- Egzekwowanie obowiązków określonych prawem wynikające z obowiązku nałoŜonego
na gminy przez zapisy ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. nr 62, poz.
60
628 z późn. zm.) oraz ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i
porządku w gminach (Dz. U.Nr. 132 poz. 622 z późn. zm.)
- Wykorzystywanie przepisów lokalnych. Prawo lokalne obligujące gospodarstwa domowe
i innych wytwórców odpadów moŜe być wykorzystane do efektywnego wprowadzania
selektywnej zbiórki, poprzez zalecenia dotyczące sposobu zbiórki, typów pojemników
oraz częstotliwości ich wystawiania do zbiórki zgodnie z ustawą o utrzymaniu czystości i
porządku w gminach z dnia 13 września 1996 r. (Dz. U. Nr 132, poz. 622 z późn. zm.).
- Instrumenty finansowe, np. gospodarstwa odzyskujące część odpadów oszczędzają na
wydatkach związanych ze zbiórką odpadów niesegregowanych (mniejszy pojemnik lub
rzadszy odbiór).
- Propagowanie idei Powiatowego Konkursu "Na najpiękniejszy ogród przydomowy,
obejście w gospodarstwie rolnym" uwzględniającego m.in. problem selektywnej zbiórki
odpadów.
- Coroczny konkurs organizowany przez Starostwo, na najlepszy plakat z zakresu
selektywnej zbiórki odpadów, skierowany w pierwszej kolejności do uczniów. Najlepszy
plakat z Imieniem i Nazwiskiem wykonawcy oraz nazwą szkoły, zostanie powielony i
rozplakatowany, w tym na środkach transportu zbiorowego po uzyskaniu zgody
przewoźnika.
- Edukacja społeczna. Prowadzenie kampanii edukacyjno-informacyjnych stanowi
zasadniczą część wdraŜania strategii i planów gospodarki odpadami. Jej celem jest
zachęcanie „producentów” odpadów do ograniczania ilości wytwarzanych odpadów, a
następnie do ich segregacji „u źródła”.
- Coroczne sprzątanie dorzeczy rzek i potoków z udziałem młodzieŜy bądź osób
bezrobotnych.
- Wprowadzenie moŜliwości oddawania przepracowanego oleju na stacji paliw.
- Wprowadzenie systemu dopłat do wysokowydajnych instalacji do spalania drewna oraz
do bezpiecznego demontaŜu i unieszkodliwianie pokryć dachowych zawierających
azbest.
6.1.4. Proponowany system gospodarki odpadami komunalnymi
Na system gospodarki odpadami składają się: zbiórka i transport, odzysk i
unieszkodliwianie odpadów.
A. Zbiórka i transport odpadów
Zakłada się następujące sposoby zbiórki odpadów komunalnych:
zbiórka odpadów zmieszanych,
selektywna zbiórka surowców wtórnych,
selektywna zbiórka biomasy,
selektywna zbiórka odpadów opakowaniowych,
selektywna zbiórka odpadów z tworzyw sztucznych,
selektywna zbiórka odpadów wielkogabarytowych,
selektywna zbiórka odpadów budowlanych,
selektywna zbiórka odpadów niebezpiecznych w strumieniu odpadów komunalnych.
Zbiórka odpadów zmieszanych
Odpady zmieszane zbierane będą analogicznie jak dotychczas do pojemników
będących na wyposaŜeniu firm wywozowych i zlokalizowanych w dotychczasowych
61
miejscach. W miarę rozwoju selektywnej zbiórki naleŜy weryfikować ilość pojemników do
zbiórki odpadów mieszanych.
Selektywna zbiórka surowców wtórnych
W proponowanym systemie załoŜono selektywne zbieranie surowców wtórnych za
pośrednictwem zbiorczych punktów gromadzenia odpadów (”centra zbiórki”) dla obsługi
budownictwa wielorodzinnego oraz w systemie workowym dla zabudowy jednorodzinnej.
W zabudowie jednorodzinnej, kaŜda posesja powinna być w przyszłości wyposaŜona w
zestaw kolorowych worków polietylenowych (PE-HD) do zbiórki surowców wtórnych z
przeznaczeniem na poszczególne komponenty.
Dla podniesienia skuteczności selektywnej zbiórki w zabudowie wielorodzinnej naleŜy
zwiększyć ilość punktów umiejscowienia kontenerów do uzyskiwania odpowiedniego
stopnia nasycenia (jeden punkt na około 200 mieszkańców).
Warunkiem zwiększenia skuteczności selektywnej zbiórki jest ciągła edukacja
ekologiczna mieszkańców oraz weryfikacja stosowanych dotychczas bodźców
ekonomicznych w aspekcie stworzenia dodatkowych zachęt do segregacji odpadów.
Odpady ulegające biodegradacji
Szczególnie istotne z punktu widzenia celu (redukcja składowanej biomasy), jest
właściwe zbieranie odpadów biodegradowalnych. Aby umoŜliwić selektywną zbiórkę
odpadów biodegradowalnych, juŜ w gospodarstwach domowych mieszkańcy muszą zbierać
na bieŜąco odpady organiczne oddzielnie. NaleŜy jednak dodać, Ŝe podstawowym działaniem
mieszkańców w tym zakresie winna być ich likwidacja we własnym zakresie poprzez
kompostowanie.
Zbiórkę odpadów ulegających biodegradacji bezpośrednio z gospodarstw domowych
moŜna realizować wykorzystując do gromadzenia tej frakcji:
- pojemniki na biomasę, w zabudowie wielorodzinnej,
- worki z tworzyw sztucznych ulegających biodegradacji w zabudowie jednorodzinnej.
Zbiórka odpadów opakowaniowych
Na terenach, gdzie nie została uruchomiona zbiórka odpadów opakowaniowych przez
przedsiębiorców lub powołane przez nich w tym celu organizacje, samorządy lokalne mogą
uruchomić taką zbiórkę we własnym zakresie, uzyskując w ten sposób środki finansowe ze
specjalnego funduszu tworzonego z opłat produktowych, proporcjonalnie do ilości
dostarczonych do odzysku odpadów opakowaniowych.
Zbiórka odpadów z tworzyw sztucznych
Zwiększenie efektywności i rozszerzenie zakresu selektywnej zbiórki odpadów z
tworzyw sztucznych, będzie moŜna osiągnąć poprzez zwiększenie ilości pojemników,
objęcie zbiórką większej liczby mieszkańców, inicjowanie działań informacyjnych
propagujących celowość segregacji odpadów na poszczególne polimery, promowanie działań
prowadzących do zwiększenia zapotrzebowania na wyroby z udziałem surowców wtórnych
(akcje informacyjne propagujące wyroby wytwarzane z udziałem tworzyw wtórnych).
Zbiórka odpadów wielkogabarytowych
Do zbiórki odpadów wielkogabarytowych stosowane będą następujące systemy:
- okresowy odbiór bezpośrednio od ich właścicieli oraz stworzenie warunków do
zamawiania takiej usługi indywidualnie jako „usługa na telefon”,
- dostarczanie odpadów do Rejonowej Sortowni i Składowiska Odpadów Komunalnych w
Suchej Beskidzkiej (RS i SOK) przez właścicieli własnym transportem
62
- bezpośredni odbiór przez producenta (dotyczy przede wszystkim zbiórki sprzętu
elektronicznego i sprzętów gospodarstwa domowego); ta forma pozyskiwania odpadów
wielkogabarytowych upraszcza system zbiórki odpadów i ich usuwania – odpady te nie
zasilają ogólnego strumienia odpadów komunalnych,
- system wymienny polegający na przekazaniu jeszcze dobrego, ale konstrukcyjnie
przestarzałego sprzętu w zamian za egzemplarz nowej generacji.
Odpady budowlane
Plany gospodarki odpadami wyŜszego rzędu zakładają rozwój zbiórki odpadów
budowlanych, z zaleceniem ich selektywności, jako odpadów obojętnych. Zbiórką i transportem
odpadów budowlanych z miejsc ich powstawania zajmować się będą:
- wytwórcy tych odpadów, np. firmy budowlane, rozbiórkowe, osoby prywatne
prowadzące prace remontowe,
- specjalistyczne firmy zajmujące się zbiórką odpadów.
Zaleca się, aby juŜ na placu budowy składować w oddzielnych miejscach
(pojemnikach) posegregowane odpady budowlane. Pozwoli to na selektywne wywoŜenie ich
do zakładu odzysku i unieszkodliwiania lub na składowisko.
Odpady niebezpieczne w strumieniu odpadów komunalnych
Przy zbiórce odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów
komunalnych zaleca się stosowanie następujących systemów organizacyjnych:
- odpady donoszone są przez mieszkańców do punktów zbiorczych,
- regularny odbiór odpadów niebezpiecznych od mieszkańców przez specjalistyczną firmę,
do tego celu powinny być stosowane specjalne samochody z pojemnikami objeŜdŜające
w określone dni wyznaczony obszar,
- zbieranie przez sieć handlową np. apteki, sklepy fotograficzne, sklepy z farbami itp.,
jednostki komunalne zawierają umowy z róŜnymi placówkami handlowymi w zakresie
przyjmowania i przechowywania róŜnych rodzajów odpadów niebezpiecznych, specjalny
pojazd zabiera z tych placówek odpady niebezpieczne na Ŝądanie.
Zebrane odpady trafiałyby do utworzonego powiatowego punktu zbiórki odpadów
niebezpiecznych (PPZON) przez system gminnych punktów.
Proponuje się, aby odpady niebezpieczne przyjmowane były bezpłatnie od osób
prywatnych oraz odpłatnie od małych i średnich przedsiębiorstw.
B. Odzysk i unieszkodliwianie odpadów
Zakres odzysku poszczególnych odpadów wydzielonych w grupie odpadów
komunalnych przedstawiono w pkt 4.1.6.
Unieszkodliwianie odpadów biodegradowalnych
Odpady komunalne ulegające biodegradacji oprócz składowania moŜna poddawać
innym metodom odzysku i unieszkodliwiania (tabela 6.1).
63
Tabela 6.1. Opcje stosowania metod odzysku i unieszkodliwiania odpadów
ulegających biodegradacji poza składowaniem (wg Planu Krajowego)
komunalnych
Odpady tekstylne
Drewno
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
Ręczne lub mechaniczne
sortowanie
Recykling
Fermentacja beztlenowa
Kompostowanie
Mechaniczno-biologiczne
przekształcanie odpadów
zmieszanych
+
Piroliza
Odpady mieszane
Odpady zielone
biodegradacji
Papieri zielone
Zgazowanie
Odpady
komunalne
ulegające
biodegradacji
Spalanie
Opcje odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych
ulegających biodegradacji poza składowaniem
+
+
+
+
Odpady zielone
Odpady zielone, najłatwiej spośród odpadów komunalnych ulegających
biodegradacji, powinny być zbierane w sposób selektywny i poddawane procesom
kompostowania. Metoda kompostowania jest podstawowym procesem recyklingu
organicznego odpadów zielonych. Wybór technologii (od najprostszej metody
kompostowania – w pryzmach, po metody komorowe, kontenerowe z pełną automatyzacją
procesu) uzaleŜniony jest od ustaleń gminnych. W KPGO załoŜono, Ŝe w 2006 roku 35%
tego strumienia odpadów będzie poddanych procesom kompostowania, a w 2010 roku 50%.
Dodatkowy konieczny recykling odpadów ulegających biodegradacji
Jak wynika z danych, jakie zawiera tabela 4.6 poza działaniami przedstawionymi
powyŜej dotyczącymi odpadów zielonych i opakowań z papieru i tektury - pozostaje
znacząca część odpadów (dodatkowy konieczny recykling), na którą składają się przede
wszystkim:
- odpady organiczne z gospodarstw domowych,
- papier i tektura (nieopakowaniowe).
W przypadku, gdy poszczególne rodzaje odpadów zbierane są oddzielnie, liczba opcji
odzysku i unieszkodliwiania jest większa: od najprostszych technologii kompostowania do
bardziej zaawansowanych procesów takich jak piroliza czy zgazowanie.
W przypadku selektywnego zbierania odpadów organicznych, do ich unieszkodliwiania
zalecane są następujące technologie:
- kompostowanie odpadów organicznych we własnym zakresie /na terenach wiejskich oraz
miejskich z zabudową jednorodzinną/,
- budowa centralnych zakładów kompostowania lub fermentacji beztlenowej,
- budowa mechaniczno-biologicznych instalacji przerobu odpadów.
64
Realizacja zadań w zakresie odzysku i unieszkodliwiania odpadów ulegających
biodegradacji wytwarzanych w gminie Zawoja w pierwszym okresie, czyli w latach 2004 2007 polegać będzie przede wszystkim na popularyzacji kompostowania odpadów
organicznych przez mieszkańców we własnym zakresie. Zakłada się, Ŝe ok. 10% tej grupy
odpadów zostanie w ten sposób zagospodarowana. Do roku 2015 powinno być
kontynuowane kompostowanie odpadów organicznych przez mieszkańców.
Surowce wtórne
Wydzielone surowce wtórne (głównie metale) będą sprzedawane, natomiast odpady
niebezpieczne (baterie, akumulatory małogabarytowe, kondensatory, instalacje zawierające
oleje i freony) będą kierowane do unieszkodliwiania. Zgodnie z załoŜeniami Krajowego
Planu Gospodarki Odpadami, w Polsce planowane jest uruchomienie linii do przerobu
urządzeń chłodniczych oraz linii do przerobu urządzeń elektronicznych.
Odpady opakowaniowe
Celem głównym w zakresie gospodarki odpadami opakowaniowymi jest osiągnięcie
odpowiednich poziomów recyklingu i odzysku, zgodnie z obowiązującym prawem.
Odpowiedzialność w zakresie gospodarki odpadami opakowaniowymi spoczywa w głównej
mierze na producentach wprowadzających na rynek produkty w opakowaniach. Odpady te
będą częściowo sprzedawane jako surowce wtórne (szkło, aluminium, blacha stalowa,
tworzywa sztuczne), poddawane biodegradacji (papier i tektura), bądź wykorzystywane w
celach energetycznych.
Odpady z tworzyw sztucznych
Celem głównym w zakresie gospodarki odpadami z tworzyw sztucznych dla gminy
Zawoja jest osiągnięcie odpowiednich poziomów recyklingu i odzysku, zgodnie z
obowiązującym prawem. Będą one sortowane w celu wydzielenia, tych które zostaną
poddane recyklingowi i tych, które będzie moŜna wykorzystać w celach energetycznych.
Zebrane odpady wielkogabarytowe będą demontowane na stanowiskach znajdujących
się na terenie ZZO.
Odpady budowlane
Odzyskiem i zagospodarowaniem odpadów budowlanych winny zajmować się
specjalistyczne zakłady. W przypadku wyposaŜenia ZZO w linie do przekształcania gruzu
budowlanego (kruszarki, przesiewacze wibracyjne itp.) i doczyszczania dowiezionych
odpadów budowlanych, otrzymany materiał będzie wykorzystany do celów budowlanych
oraz do rekultywacji składowisk.
Odpady niebezpieczne w strumieniu odpadów komunalnych
Odpady niebezpieczne wydzielane z odpadów komunalnych dowoŜone będą z miejsc
zbierania i tymczasowego magazynowania do odbiorców zajmujących się ich
unieszkodliwieniem.
Aktualnie w Polsce istnieje wystarczająca ilość zakładów unieszkodliwiających
większość odpadów niebezpiecznych. Natomiast baterie i akumulatory małogabarytowe nie
są przetwarzane, gdyŜ w kraju brak jest odpowiedniej technologii. W związku z tym
proponuje się, aby do czasu uruchomienia technologii odzysku i unieszkodliwienia w/w
odpadów składować je selektywnie na składowiskach odpadów niebezpiecznych.
65
Na terenie powiatu nie funkcjonuje obecnie składowisko, na którym moŜna by
magazynować odpady niebezpieczne. Proponuje się, aby kwatera na odpady niebezpieczne
powstała przy ZZO.
6.2. Komunalne osady ściekowe
6.2.1. Cele przewidziane w gospodarce osadami ściekowymi
Zgodnie z Krajowym oraz Powiatowym Planem Gospodarki Odpadami, preferowanym
kierunkiem utylizacji osadów ściekowych będzie ich kompostowanie. Aktualnie, brak jest
odpowiedniej ilości instalacji słuŜących do kompostowania osadów ściekowych, ale jak juŜ
wcześniej wspomniano, na terenie RSiSOK w Suchej Beskidzkiej planuje się wybudowanie
kompostowni. Krajowy plan gospodarki odpadami zakłada, Ŝe do roku 2006 - 20% objętości
osadów ściekowych poddawanych będzie procesowi kompostowania. NaleŜy zaznaczyć, Ŝe
do kompostowania nadają się osady ściekowe o odpowiednim składzie chemicznym i
bakteriologicznym (zawartość patogenów). W planach wyŜszego rzędu zakłada się równieŜ
zwiększenie ilości osadów unieszkodliwianych metodami termicznymi np.w planowanym
Zakładzie Termicznego Przekształcania Odpadów w Krakowie.
Kolejnym preferowanym kierunkiem jest wykorzystanie osadów do celów
nawozowych i rekultywacji terenów zdegradowanych np. rekultywacja składowisk odpadów
komunalnych i przemysłowych. JuŜ teraz komunalne osady ściekowe wytwarzane na terenie
powiatu w przewaŜającej części są wykorzystywane do odzysku jako warstwa inertna na
składowisku Rejonowej Sortownii Składowiska Odpadów Komunalnych w Suchej
Beskidzkiej.
Aby osady ściekowe mogły być wykorzystywane w rolnictwie i na cele rekultywacji
gruntów w kierunku rolnym, a takŜe przy dostosowaniu gruntów do innych celów muszą być
spełnione warunki określone w rozporządzeniu Ministra Środowiska w sprawie komunalnych
osadów ściekowych (Dz. U. 2002 nr 134 poz. 1140).
Celami z zakresu gospodarki osadami ściekowymi w okresie perspektywicznym do 2014
roku na terenie gminy będą:
- minimalizacja magazynowania osadów na oczyszczalni ścieków,
- dobór sposobu wykorzystania osadów ściekowych innego niŜ składowanie,
- kontrola nad osadami wykorzystywanymi dla celów rekultywacyjnych i w uprawach
leśnych,
- edukacja mieszkańców oraz prowadzenie kampanii informacyjnej dotyczącej osadów
ściekowych i moŜliwości ich wykorzystywania.
W województwie małopolskim przewiduje się następujące kierunki postępowania z
osadami ściekowymi:
- kompostowanie wraz z frakcją organiczną odpadów komunalnych; powstały kompost
będzie wykorzystywany na potrzeby zieleni miejskiej oraz do rekultywacji składowisk i
terenów poprzemysłowych,
- termiczna przeróbka; instalacje termicznego przekształcania osadów winny obsługiwać
oczyszczalnie z duŜych aglomeracji oraz z rejonów gdzie rozwijane jest rolnictwo
ekologiczne i turystyka oraz z rejonów uzdrowiskowych,
- wykorzystanie odpowiednio spreparowanych komunalnych osadów ściekowych do
okresowego przesypywania odpadów na składowisku,
- wykorzystanie osadów ściekowych o odpowiednich parametrach w celach nawozowych i
do rekultywacji,
- deponowanie osadów na składowiskach odpadów komunalnych (nie zaleca się).
66
6.3. Odpady niebezpieczne
6.3.1. Odpady z sektora gospodarczego
Celami przewidzianymi do osiągnięcia w latach 2003-2014 jest:
- udział unieszkodliwianych odpadów niebezpiecznych w 2014 roku powinien wynosić
90% ogólnej ich ilości,
- ograniczenie negatywnego wpływu składowisk odpadów niebezpiecznych na środowisko.
6.3.2. Odpady zawierające PCB
Stan docelowy
Zgodnie z przepisami i zapisami w Programach Gospodarki Odpadami wyŜszego rzędu
wszystkie urządzenia zawierające PCB muszą zostać całkowicie usunięte z eksploatacji oraz
poddane unieszkodliwieniu.
Cele do osiągnięcia:
- W zakresie gospodarki odpadami na terenie gminy Zawoja celem do osiągnięcia jest
całkowite usunięcie do roku 2010 urządzeń zawierających PCB.
- Do roku 2005 naleŜy stworzyć szczegółową listę wszystkich urządzeń zawierających PCB, a
takŜe nadzorowany monitoring usuwania tych urządzeń.
- NaleŜy takŜe prowadzić kampanię edukacyjno-propagandową w zakresie prawidłowego
postępowania z odpadami zawierającymi PCB.
6.3.3. Oleje odpadowe
Stan docelowy i cele do osiągnięcia
- Do roku 2014 wymagane jest uzyskanie odzysku olejów smarowych
w wysokości przynajmniej 50% w stosunku do ilości wprowadzanej na rynek i poziomu
recyklingu w wysokości 35%.
- Koniecznym będzie zwiększenie stopnia pozyskania olejów odpadowych szczególnie ze
źródeł rozproszonych. Zorganizowanie zbierania tych odpadów na poziomie gminy w
proponowanych do utworzenia Gminnych Punktach Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych
(GPZON).
- Przeprowadzenie tych działań powinna poprzedzać kampania reklamowo-propagandowa w
zakresie prawidłowego postępowania z olejami odpadowymi.
6.3.4. Baterie i akumulatory
Stan docelowy i cele do osiągnięcia
NaleŜy odzyskiwać 100% akumulatorów ołowiowych oraz ilości pozostałych baterii i
akumulatorów zgodnie z wymogami prawa polskiego, w ilości:
- akumulatory Ni-Cd wielkogabarytowe – 60% w 2006 roku,
- akumulatory Ni-Cd małogabarytowe – 45% w 2006 roku,
- pozostałe baterie (z wyłączeniem cynkowo-węglowych i alkalicznych) – 30% w 2006
roku.
67
Na terenie gminy powinna być zaplanowana zbiórka baterii i akumulatorów w Gminnych
Punktach Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych.
6.3.5. Pestycydy
Cele do zrealizowania
Cele krótko- i długoterminowe przewidują stworzenie systemu zbiórki przeterminowanych
pestycydów. Na terenie gminy Zawoja zbiórka tego typu odpadów moŜe być organizowana
w Gminnym Punkcie Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych.
Obecnie produkowane środki ochrony roślin oraz opakowania po nich mogą być
przekształcane w klasycznych spalarniach niebezpiecznych odpadów przemysłowych.
6.3.6. Odpady medyczne
Cele i zadania z zakresu gospodarki odpadami medycznymi
Główne cele z zakresu gospodarki odpadami medycznymi na terenie gminy
w okresie 2004-2008 to ograniczenie szkodliwego oddziaływania odpadów medycznych na
środowisko poprzez:
- objęcie wszystkich podmiotów wytwarzających odpady medyczne systemem zbiórki
odpadów,
- kontrolę podmiotów wytwarzających odpady medyczne oraz kontrolę i weryfikację firm
posiadających zezwolenie na zbieranie i transport tych odpadów.
- monitoring gospodarki odpadami medycznymi na terenie miasta,
- przeprowadzenie kampanii edukacyjnej w zakresie prawidłowej gospodarki odpadami
medycznymi wśród pracowników słuŜby zdrowia.
6.3.7. Odpady weterynaryjne
Cele i zadania
Celem do osiągnięcia w okresie perspektywicznym jest objęcie systemem zbiórki i
unieszkodliwiania powstających niebezpiecznych odpadów weterynaryjnych ze wszystkich
źródeł ich powstawania.
Zadania niezbędne do zrealizowania przez gminę dla potrzeb tego celu to kontrola
posiadaczy niebezpiecznych odpadów weterynaryjnych w zakresie przestrzegania przepisów
dotyczących postępowania z odpadami tej grupy. Rolą gminy jest uczestniczenie w
prowadzonym monitoringu oraz pomoc podczas jego przeprowadzania (udostępnianie listy
podmiotów funkcjonujących na jej terenie).
6.3.8. Wycofane z eksploatacji pojazdy
Cele i zadania
Zapobieganie powstawaniu odpadów z pojazdów samochodowych oraz zwiększanie ich
odzysku i recyklingu.
Zgodnie z wymaganiami dyrektywy o postępowaniu z wyeksploatowanymi
samochodami oraz z projektem ustawy o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji,
68
stacje demontaŜu będą zobowiązane po dniu 1 stycznia 2007 do bezpłatnego przyjmowania
samochodów od ostatniego właściciela.
6.3.9. ZuŜyte opony
Cele i zadania w zakresie gospodarki zuŜytymi oponami
- Zagospodarowanie zuŜytych opon w sposób bezpieczny dla środowiska
i tworzenie warunków do odzysku i recyklingu w celu osiągnięcia docelowo w 2007 roku
poziomu odzysku 75% i poziomu recyklingu 15%.
6.3.10. ZuŜyte urządzenia elektryczne i elektroniczne
Zadania ekologiczne do roku 2015
- Organizacja selektywnej zbiórki odpadów elektrycznych i elektronicznych na terenie
gminy. Z gospodarstw domowych – poprzez sklepy lub punkty zbierania odpadów
niebezpiecznych organizowane przez gminę, natomiast od podmiotów gospodarczych –
poprzez dystrybutorów sprzętu elektrycznego lub bezpośrednio do zakładów recyklingu i
demontaŜu.
- Promowanie rozwiązań proekologicznych polegających na przedłuŜaniu okresu
uŜytkowania sprzętu poprzez przekazywanie starszego typu sprzętu innym
uŜytkownikom, konserwacja i naprawa czy odnowa (modernizacja) przy współudziale
producentów i organizacji pozarządowych.
6.3.11. Odpady zawierające azbest
Zadania do realizacji
- Z uwagi na to, Ŝe azbest naleŜy do substancji stwarzających szczególne zagroŜenie dla
środowiska i zdrowia ludzkiego, wyroby zawierające azbest powinny podlegać
zintensyfikowanej sukcesywnej eliminacji.
- NaleŜy wdroŜyć „Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest
stosowanych na terytorium Polski", a szczególnie:
- sporządzić wykaz pozostających w uŜytkowaniu elementów budowlanych, instalacji i
wyrobów zawierających azbest, podlegających zgłoszeniu zgodnie z rozporządzenie
Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie wymagań w zakresie
wykorzystywania i przemieszczania azbestu oraz wykorzystywania i oczyszczania
instalacji lub urządzeń, w których był lub jest wykorzystywany azbest (właściciel,
zarządca lub uŜytkownik miejsc, w których był lub jest wykorzystywany azbest lub
wyroby zawierające azbest sporządza informacje, którą przekazuje do Urzędu Gminy.
Obowiązek ten powinien być dopełniony do dnia 28 maja 2004 roku). W gminie Zawoja
obowiązek ten zostanie dopełniony w 2005 roku.
- do roku 2015 celem jest wyeliminowanie około 50% azbestu i unieszkodliwienie
poprzez deponowanie ich na bezpiecznych składowiskach odpadów azbestowych,
- nadrzędnym celem, zgodnym z „Programem usuwania azbestu i wyrobów
zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski” jest usunięcie takich
wyrobów do końca 2032 roku.
Podsumowując ten rozdział naleŜy stwierdzić, Ŝe w przypadku odpadów
niebezpiecznych nie przewiduje się znaczących zmian w ilości ich wytwarzania. Wahania w
69
analizowanym okresie mogą wynosić do 10%. Odpady zaliczane do kategorii
niebezpiecznych, podobnie jak dotąd, poddawane będą procesom magazynowania, odzysku
lub unieszkodliwiania, w tym przez składowanie. Zasadniczym sposobem radzenia sobie z tą
kategorią odpadów pozostanie odzysk i recykling. Docelowo naleŜy dąŜyć do eliminowania
składowania jako sposobu unieszkodliwiania tej kategorii odpadów.
6.4. Odpady z sektora gospodarczego (inne niŜ niebezpieczne)
Cele i zadania w zakresie gospodarki odpadami w sektorze gospodarczym
Do głównych celów, jakie naleŜałoby spełnić, w latach 2003 - 2014 w zakresie
gospodarki odpadami powstającymi w sektorze gospodarczym naleŜą:
- udział gospodarczo wykorzystywanych odpadów przemysłowych w 2014 roku na
poziomie 90% ogólnej ilości wytworzonych odpadów
- ograniczenie negatywnego wpływu składowisk odpadów przemysłowych na środowisko.
działań:
- dąŜenie do stosowania mało- i bezodpadowych technologii produkcji,
- bieŜąca aktualizacja bazy danych gospodarki odpadami,
- wspieranie działań związanych z podnoszeniem poziomu edukacji osób
odpowiedzialnych za gospodarkę odpadami w zakładach,
- aktualizowanie co najmniej raz na rok informacji na temat ilości odpadów wytwarzanych
w sektorze gospodarczym oraz sposobów ich zagospodarowania,
- stymulowanie podmiotów gospodarczych wytwarzających odpady przemysłowe do
zintensyfikowanych działań zmierzających do maksymalizacji gospodarczego ich
wykorzystania.
Ilości i rodzaj pozostałych odpadów, przede wszystkim z przetwórstwa drewna, które
na terenie gminy jest dobrze rozwinięte, są trudne do oszacowania z uwagi na fakt, Ŝe na
bieŜąco są one zagospodarowywane. Odpady z przemysłu drzewnego przeznaczane są
głównie do odzysku energetycznego w piecach, lub domowych instalacjach centralnego
ogrzewania. Z uwagi na prognozowany wzrost wytwarzanych tego rodzaju odpadów,
konieczne jest stosowanie wysokowydajnych instalacji do spalania, oraz odpowiedniego
magazynowania zapobiegającemu negatywnemu oddziaływaniu na środowisko. W związku z
tym, naleŜy zwiększyć kontrolę tych obiektów oraz doprowadzić za pomocą środków
prawnych do składania odpowiednich dokumentów.
W Polsce obserwuje się spadek zapotrzebowania na węgiel kamienny i brunatny jako
nośnik energii. Wzrasta natomiast zapotrzebowanie na inne nośniki, w tym energii
odnawialnej. Liczyć się naleŜy równieŜ z bardziej racjonalnym wykorzystaniem energii przez
przemysł i ludność, czego skutkiem moŜe być zmniejszenie ilości odpadów z energetyki.
Sytuację moŜe znacznie poprawić gazyfikacja miejscowości. Dlatego do chwili
zgazyfikowania gminy, nie naleŜy liczyć się ze zbyt duŜym spadkiem wytwarzanych
odpadów energetycznych takich jak ŜuŜel czy popiół.
70
71
7. PROPONOWANY SYSTEM FINANSOWANIA ZADAŃ PLANU GOSPODARKI ODPADAMI W GMINIE
ZAWOJA
7.1. Przedsięwzięcia organizacyjne i edukacja ekologiczna w latach 2004-2007
L.P.
Nazwa zadania
Termin
Termin
rozpoczęcia zakończenia
planowany planowany
3
1
2
1
Objęcie systemem selektywnego zbierania odpadów komunalnych
(system workowo-pojemnikowy) 100% mieszkańców gminy. Kontrola
efektywności działania firm wywozowych i zawieranych umów na
wywóz odpadów.
2004
2006
50
2
Pełne wdroŜenie systemu selektywnego zbierania odpadów
niebezpiecznych wydzielonych ze strumienia odpadów komunalnych.
Zawarcie umów na odbiór i zagospodarowanie tych odpadów.
2004
2006
100
3
Likwidacja dzikich składowisk odpadów.
2004
2006
10
4
Organizacja
i
wdroŜenie
selektywnej
zbiórki
odpadów,
wielkogabarytowych, budowlanych, opakowaniowych i innych. W tym:
opracowanie projektu systemu zbiórki, wykonanie punktów (placów)
zbiórki, rozpisanie przetargów i zawarcie umów z wykonawcami oraz
obsługą zbiórki, demontaŜu i zagospodarowania odpadów.
5
Organizacja
i
wdroŜenie
selektywnej
zbiórki
odpadów
biodegradowalnych
z
wyposaŜeniem
punktów
gromadzenia
i stworzeniem zachęt ekonomicznych.
6
Podnoszenie świadomości ekologicznej społeczeństwa w zakresie
gospodarki odpadami, szkolenia, seminaria, ekologiczne akcje
propagandowe.
2005
2005
2004
4
Planowane
koszty
Źródło
ogółem
finansowania
[tys. PLN]
2007
2007
2007
5
Udział środków
własnych
gminy
[%/tys. PLN]
7
8
Gmina
Przedsiębiorcy
30/15
Gmina
Przedsiębiorcy
65/65
Gmina
50/5
100
Fundusze OŚ
środki
pomocowe UE
Środki własne
Gmina
30/30
100
Fundusze OŚ
środki
pomocowe UE
Środki własne
Gmina
30/30
50
Fundusze OŚ
środki
pomocowe UE
Środki własne
Gmina
Starostwo
powiatowe
Organizacje
ekolog.
30/15
71
6
Podmiot
realizujący
zadanie
i partnerzy
Fundusze OŚ
środki
pomocowe UE
Środki własne
Fundusze OŚ
środki
pomocowe UE
Środki własne
Fundusze OŚ
środki
pomocowe UE
Środki własne
L.P.
Nazwa zadania
7
Zagospodarowanie osadów ściekowych do czasu wybudowania
kompostowni w Suchej Beskidzkiej.
72
Planowane
koszty
Termin
Źródło
Termin
ogółem
finansowania
planowany planowany [tys. PLN]
2004
2007
Fundusze OŚ
środki
pomocowe UE
Środki własne
Gmina
30/15
20
Fundusze OŚ
środki
pomocowe UE
Środki własne
Gmina
Podmioty
gospodarcze
Organizacje
ekolog.
30/6
Gmina
Organizacje
ekolog.
30/6
Gmina
Właściciele
materiałów
z azbestem
30/3
Gmina
Starostwo
powiatowe
30/9
Gmina
Starostwo
powiatowe
Organizacje
ekolog.
30/15
Stworzenie bazy gospodarki odpadami z sektora gospodarczego
na terenie gminy.
9
Kontrola wszystkich podmiotów gospodarczych funkcjonujących na
terenie gminy, pod kątem wytwarzania odpadów oraz sposobów
gospodarowania
nimi.
Edukacja
ekologiczna
podmiotów
gospodarczych pod kątem gospodarki odpadami.
2006
2007
20
10
Inwentaryzacja materiałów zawierających azbest na terenie gminy.
2005
2005
10
11
Opracowanie Planu usuwania azbestu z budynków komunalnych
i prywatnych na terenie miasta, uwzględniającego załoŜone w Planie
usunięcie 50% materiałów do roku 2015.
2005
2007
30
12
Wspieranie osób fizycznych chętnych we własnym zakresie usuwać
z własnych budynków materiały zawierające azbest.
2004
2005
2007
Udział środków
własnych
gminy
[%/tys. PLN]
50
8
2004
Podmiot
realizujący
zadanie
i partnerzy
50
72
Fundusze OŚ
środki
pomocowe UE
Środki własne
Fundusze OŚ
środki
pomocowe UE
Środki własne
Fundusze OŚ
środki
pomocowe UE
Środki własne
Fundusze OŚ
środki
pomocowe UE
Środki własne
73
7.2. Przedsięwzięcia organizacyjne i edukacja ekologiczna w latach 2008-2014
L.P.
Nazwa zadania
1
2
Termin
Termin
planowany planowany
4
5
Planowane
koszty
ogółem
[tys. PLN]
6
1
Rozwój selektywnej zbiórki odpadów komunalnych.
2008
2014
?
2
Rozwój
selektywnej
z
uwzględnieniem
niebezpiecznych.
2008
2014
?
3
Rozwój selektywnej zbiórki odpadów wielkogabarytowych,
budowlanych, opakowaniowych oraz wycofanych z eksploatacji
urządzeń elektrycznych i elektronicznych z uwzględnieniem
poziomów odzysku.
2008
2014
?
4
Przekazywanie
osadów
ściekowych
i
odpadów
biodegradowalnych z budownictwa do kompostowni w Suchej
Beskidzkiej.
2008
2014
?
5
Dalsza
kontrola
wszystkich
podmiotów
gospodarczych
funkcjonujących na terenie gminy, pod kątem wytwarzania
odpadów oraz sposobów gospodarowania nimi.
2008
2014
?
zbiórki
odpadów
niebezpiecznych
poziomów
gromadzenia
odpadów
6
Kontynuacja i intensyfikacja edukacji ekologicznej społeczeństwa i
podmiotów gospodarczych w zakresie postępowania z odpadami.
7
Realizacja „Programu usuwania azbestu i wyrobów zawierających
azbest stosowanych na terytorium Polski”
2008
2008
2014
2014
Źródło
finansowania
8
Fundusze OŚ
środki pomocowe
UE
Środki własne
Fundusze OŚ
środki pomocowe
UE
Środki własne
Fundusze OŚ
środki pomocowe
UE
Środki własne
Fundusze OŚ
środki pomocowe
UE
Środki własne
Fundusze OŚ
środki pomocowe
UE
Środki własne
Podmiot
realizujący
zadanie
i Partnerzy
9
Gmina
Przedsiębiorcy
Gmina
Przedsiębiorcy
Gmina
Przedsiębiorcy
Gmina
Przedsiębiorcy
Gmina
Organizacje
ekolog.
?
Fundusze OŚ
środki pomocowe
UE
Środki własne
Gmina
Starostwo
powiatowe
Organizacje
ekolog.
?
Fundusze OŚ
środki pomocowe
UE
Środki własne
Gmina
Przedsiębiorcy
Mieszkańcy
? - koszty trudne do oszacowania na etapie sporządzania planu
73
74
7.3. Przedsięwzięcia inwestycyjne w latach 2004-2014
L.P.
Nazwa zadania
Termin
rozpoczęcia
planowany
Termin
zakończenia
planowany
Planowane
koszty
ogółem
[tys. PLN]
1
2
4
5
6
1
Organizacja Punktów Gromadzenia Odpadów oraz Punktów
Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych.
2004
2006
60
Źródło
finansowania
8
Fundusze OŚ
środki pomocowe
UE
Środki własne
74
Podmiot
realizujący
zadanie
i Partnerzy
Udział
środków
własnych
gminy
[%/tys. PLN]
9
Gmina
Przedsiębiorcy
30/20
75
7.4. Harmonogram realizacji przedsięwzięć w latach 2004-2014
L.p.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
Nazwa zadania
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
Objęcie systemem selektywnego zbierania odpadów komunalnych
100% mieszkańców gminy.
WdroŜenie
systemu
selektywnego
zbierania
odpadów
niebezpiecznych wydzielonych ze strumienia odpadów komunalnych.
Likwidacja dzikich składowisk odpadów.
Organizacja i wdroŜenie selektywnej zbiórki odpadów
wielkogabarytowych, budowlanych, opakowaniowych i innych.
Organizacja i wdroŜenie selektywnej zbiórki odpadów
biodegradowalnych.
Podnoszenie świadomości ekologicznej społeczeństwa i
podmiotów gospodarczych w zakresie gospodarki odpadami.
Przekazywanie osadów ściekowych i odpadów biodegradowalnych
z budownictwa do kompostowni w Suchej.
Stworzenie bazy gospodarki odpadami z sektora gospodarczego
na terenie gminy.
Kontrola wszystkich podmiotów gospodarczych funkcjonujących na
terenie gminy, pod kątem wytwarzania odpadów oraz sposobów
gospodarowania nimi.
Inwentaryzacja materiałów zawierających azbest na terenie gminy.
Opracowanie Planu usuwania azbestu z budynków komunalnych
i prywatnych na terenie gminy.
Realizacja „Programu usuwania azbestu i wyrobów zawierających
azbest stosowanych na terytorium Polski”.
Organizacja Punktów Gromadzenia Odpadów oraz Punktów
Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych.
GDZIE:
Informacja i edukacja
ekologiczna
75
Inwestycje rzeczowe
i pozostałe
Kontrola i
monitoring
Plan gospodarki odpadami dla gminy Zawoja
8. INSTRUMENTY FINANSOWE
Źródła finansowania inwestycji ekologicznych związanych z gospodarką odpadami
moŜna podzielić na trzy grupy:
- publiczne - np. pochodzące z budŜetu państwa, miasta lub gminy lub poza budŜetowych
instytucji publicznych,
- prywatne - np. z banków komercyjnych, funduszy inwestycyjnych, towarzystw
leasingowych,
- prywatno-publiczne - np. ze spółek prawa handlowego z udziałem gminy.
Dominującymi formami finansowania inwestycji ekologicznych są:
- zobowiązania kapitałowe - kredyty, poŜyczki, obligacje, leasing,
- udziały kapitałowe - akcje i udziały w spółkach,
- dotacje.
Wymienione formy finansowania mogą występować łącznie.
W Polsce występują najczęściej następujące formy finansowania inwestycji w zakresie
gospodarki odpadami:
- fundusze własne inwestorów,
- poŜyczki, dotacje i dopłaty do oprocentowania preferencyjnych kredytów udzielane przez
Narodowy i Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej,
- kredyty preferencyjne udzielane np. przez Bank Ochrony Środowiska (BOŚ S.A.)
z dopłatami do oprocentowania lub ze środków donatorów, kredyty komercyjne, kredyty
konsorcjalne,
- zagraniczna pomoc finansowa udzielana poprzez fundacje i programy pomocowe
(np. z ekokonwersji poprzez EKOFUNDUSZ),
- kredyty międzynarodowych instytucji finansowych (Europejski Bank Odbudowy
i Rozwoju – EBO i R, Bank Światowy),
- kredyty i poŜyczki udzielane przez banki komercyjne,
- leasing.
8.1. Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
Zasady funkcjonowania narodowego, wojewódzkich, powiatowych i gminnych
funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej określa ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r.
– Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627 ze zm.). Narodowy Fundusz Ochrony
Środowiska i Gospodarki Wodnej działa od 1989 r., a w 1993 r. nadano osobowość prawną
wojewódzkim funduszom ochrony środowiska i gospodarki wodnej oraz powołano gminne
fundusze. W 1999 r., w związku z reformą ustrojową państwa, powstały fundusze powiatowe.
Zasadniczym celem Narodowego Funduszu jest wspieranie finansowe przedsięwzięć
podejmowanych dla poprawy jakości środowiska w Polsce. Główne kierunki jego działalności
określa II Polityka Ekologiczna Państwa, natomiast co roku aktualizowane są cele
szczegółowe - dokumenty wewnętrzne Narodowego Funduszu, w tym zwłaszcza zasady
udzielania pomocy finansowej oraz lista przedsięwzięć priorytetowych. W zakresie ochrony
powierzchni ziemi, w tym ochrony środowiska przed odpadami, zakłada się dofinansowanie
zadań inwestycyjnych zgodnych z niŜej wymienionymi programami priorytetowymi:
- rekultywacja terenów zdegradowanych przez wojska Federacji Rosyjskiej, Wojsko Polskie
i przemysł,
- likwidacja uciąŜliwości starych składowisk odpadów niebezpiecznych,
76
- unieszkodliwianie odpadów powstających w związku z transportem samochodowym
(autozłom, płyny eksploatacyjne, akumulatory, ogumienie, tworzywa sztuczne) oraz
zbiórka i wykorzystanie olejów przepracowanych,
- przeciwdziałanie powstawaniu i unieszkodliwianie odpadów przemysłowych i odpadów
niebezpiecznych,
- realizacja międzygminnych i regionalnych programów zagospodarowania odpadów
komunalnych (w tym budowa zakładów przetwórstwa odpadów oraz wspomaganie
systemów zagospodarowywania osadów ściekowych).
Rolą Wojewódzkiego Funduszu jest wspieranie finansowe przedsięwzięć
proekologicznych o zasięgu regionalnym, a podstawowym źródłem ich przychodów są
wpływy z tytułu opłat za korzystanie ze środowiska i administracyjnych kar pienięŜnych.
W kaŜdym WFOŚiGW przygotowywane są na wzór NFOŚiGW listy zadań
priorytetowych, które mogą być dofinansowywane z ich środków oraz zasady i kryteria, które
będą obowiązywać przy wyborze zadań do realizacji.
8.2. Warunki udzielenia dofinansowania Funduszu Ochrony Środowiska
Otrzymanie dofinansowania do realizowanego zadania jest uzaleŜnione od
następujących warunków:
- udokumentowane pełne pokrycie planowanych kosztów przedsięwzięcia,
- wywiązanie się przez Wnioskodawcę z obowiązku uiszczania opłat i kar, stanowiących
przychody Narodowego Funduszu oraz wywiązywania się z innych zobowiązań
w stosunku do Funduszu,
- przedsięwzięcie nie moŜe być zakończone,
- udzielone dofinansowanie nie moŜe przekroczyć kosztów przedsięwzięcia.
Fundusze, oprócz udzielania poŜyczek i przyznawania dotacji, zgodnie z art. 411
ust. 1 ustawy Prawo ochrony środowiska takŜe mogą:
- udzielać dopłat do oprocentowania preferencyjnych kredytów i poŜyczek,
- wnosić udziały do spółek działających w kraju,
- nabywać obligacje, akcje i udziały spółek działających w kraju.
W kryteriach oceny Wniosku o dofinansowanie punktowana jest takŜe pozycja
przedsięwzięcia na liście przedsięwzięć priorytetowych wojewódzkich funduszy ochrony
środowiska i gospodarki wodnej.
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska w dziale II rozdziale 4
określa przeznaczenie środków finansowych funduszy gminnych, powiatowych i
wojewódzkich. I tak środki gminnych funduszy zgodnie z art. 406 ww. ustawy przeznaczone
są na:
- edukację ekologiczną oraz propagowanie działań proekologicznych i zasady
zrównowaŜonego rozwoju,
- wspomaganie realizacji zadań państwowego monitoringu środowiska,
- wspomaganie innych systemów kontrolnych i pomiarowych oraz badań stanu środowiska,
a takŜe systemów pomiarowych zuŜycia wody i ciepła,
- realizowanie zadań modernizacyjnych i inwestycyjnych, słuŜących ochronie środowiska i
gospodarce wodnej, w tym instalacji lub urządzeń ochrony przeciwpowodziowej
i obiektów małej retencji wodnej,
- urządzanie i utrzymywanie terenów zieleni, zadrzewień, zakrzewień oraz parków,
- realizację przedsięwzięć związanych z gospodarką odpadami,
- wspieranie działań przeciwdziałających zanieczyszczeniom,
77
- profilaktykę zdrowotną dzieci na obszarach, na których występują przekroczenia
standardów jakości środowiska,
- wspieranie wykorzystania lokalnych źródeł energii odnawialnej oraz pomoc dla
wprowadzania bardziej przyjaznych dla środowiska nośników energii,
- wspieranie ekologicznych form transportu,
- działania z zakresu rolnictwa ekologicznego bezpośrednio oddziałujące na stan gleby,
powietrza i wód, w szczególności na prowadzenie gospodarstw rolnych produkujących
metodami ekologicznymi połoŜonych na obszarach szczególnie chronionych na podstawie
przepisów ustawy o ochronie przyrody,
- inne zadania ustalone przez radę gminy, słuŜące ochronie środowiska i gospodarce
wodnej, wynikające z zasady zrównowaŜonego rozwoju, w tym na programy ochrony
środowiska.
Środki powiatowych funduszy przeznacza się na wspomaganie działalności
wymienionej powyŜej a ponadto na:
- realizację przedsięwzięć związanych z ochroną powierzchni ziemi,
- inne zadania ustalone przez radę powiatu, słuŜące ochronie środowiska
i gospodarce wodnej, wynikające z zasady zrównowaŜonego rozwoju, w tym na programy
ochrony środowiska.
8.3. Fundacja EkoFundusz
EkoFundusz jest fundacją powołaną w 1992 r. przez Ministra Finansów dla
efektywnego zarządzania środkami finansowymi pochodzącymi z zamiany części
zagranicznego długu na wspieranie przedsięwzięć w ochronie środowiska (tzw. konwersja
długu). Dotychczas decyzję o ekokonwersji polskiego długu podjęły Stany Zjednoczone,
Francja, Szwajcaria, Włochy, Szwecja i Norwegia. Tak więc EkoFundusz zarządza środkami
finansowymi pochodzącymi z ekokonwersji łącznie ponad 571 mln USD do wydatkowania w
latach 1992 - 2010.
EkoFundusz jest niezaleŜną fundacją działającą według prawa polskiego, a w
szczególności ustawy o fundacjach oraz statutu. Obecnie Fundatorem jest Minister Skarbu
Państwa. W statucie EkoFunduszu pięć sektorów ochrony środowiska uznanych zostało za
dziedziny priorytetowe. Są nimi:
- ograniczenie transgranicznego transportu dwutlenku siarki i tlenków azotu oraz eliminacja
niskich źródeł ich emisji (ochrona powietrza),
- ograniczenie dopływu zanieczyszczeń do Bałtyku oraz ochrona zasobów wody pitnej
(ochrona wód),
- ograniczenie emisji gazów powodujących zmiany klimatu Ziemi (ochrona klimatu),
- ochrona róŜnorodności biologicznej,
- gospodarka odpadami i rekultywacja gleb zanieczyszczonych.
W zakresie gospodarki odpadami priorytetami EkoFunduszu są:
- tworzenie kompleksowych systemów selektywnej zbiórki, recyklingu i unieszkodliwiania
odpadów komunalnych i niebezpiecznych,
- przedsięwzięcia związane z eliminacją powstawania odpadów niebezpiecznych
w procesach przemysłowych (promocja “czystszych technologii”) i likwidacją składowisk
odpadów tego rodzaju,
- rekultywacja gleb zanieczyszczonych odpadami niebezpiecznymi stanowiącymi
zagroŜenie dla zdrowia ludzi lub świata przyrody.
We wszystkich pięciu sektorach pomoc finansową EkoFunduszu uzyskać mogą tylko te
projekty, które wykazują się wysoką efektywnością, tj. korzystnym stosunkiem efektów
78
ekologicznych do kosztów. Poza tym zalecane jest, aby projekty spełniały przynajmniej jeden
z następujących warunków:
- wprowadzanie na polski rynek nowych technologii z krajów-donatorów,
- uruchomienie krajowej produkcji urządzeń dla ochrony środowiska,
- szczególne znaczenie dla ochrony zdrowia.
EkoFundusz udziela wsparcia finansowego w formie bezzwrotnych dotacji a takŜe
preferencyjnych poŜyczek. Dotacje uzyskać mogą jedynie projekty dotyczące inwestycji
związanych bezpośrednio z ochroną środowiska (w ich fazie implementacyjnej),
a w dziedzinie przyrody równieŜ projekty nie inwestycyjne. EkoFundusz nie dofinansowuje
badań naukowych, akcji pomiarowych, a takŜe studiów i opracowań oraz tworzenia
wszelkiego rodzaju dokumentacji projektowej.
Z reguły wysokość dotacji dla przedsięwzięć inwestycyjnych obliczana jest ze
wskaźników NPV oraz IRR. JeŜeli wniosek o dofinansowanie składa jednostka gospodarcza,
dotacja EkoFunduszu z reguły nie przekracza 20% kosztów projektu, a jedynie w szczególnie
uzasadnionych przypadkach moŜe dochodzić do 30%. Gdy inwestorem są władze
samorządowe, dotacja moŜe pokryć do 30% kosztów (w przypadkach szczególnych do 50%),
a dla jednostek budŜetowych, podejmujących inwestycje proekologiczne wykraczające poza
ich zadania statutowe, dofinansowanie EkoFunduszu moŜe pokryć do 50% kosztów.
W odniesieniu do projektów, prowadzonych przez pozarządowe organizacje społeczne
(przyrodnicze, charytatywne) nie nastawione na generowanie zysków, dotacja EkoFunduszu
moŜe pokryć do 80% kosztów w projekcie z dziedziny ochrony przyrody i do 50%
w inwestycjach związanych z ochroną środowiska.
EkoFundusz moŜe wspierać zarówno projekty dopiero rozpoczynane, jak
i będące w fazie realizacji, jeŜeli ich rzeczowe zaawansowanie nie przekracza 60%.
Racjonalna gospodarka odpadami została włączona do sektorów priorytetowych
EkoFunduszu dopiero w 1998 r.
8.4. Fundusze Strukturalne, Fundusz Spójności oraz Programy Operacyjne
Po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej istnieje moŜliwość finansowania
inwestycji w ochronie środowiska z Funduszy Strukturalnych.
W ramach jednego z priorytetów Narodowego Planu Rozwoju: ochrona środowiska i
zagospodarowanie przestrzenne, podstawowe znaczenie będzie miało wsparcie inwestycyjne
ukierunkowane między innymi na racjonalną gospodarkę odpadami. W zakresie gospodarki
odpadami i ochrony powierzchni ziemi wsparcie inwestycyjne w okresie realizacji
Narodowego Planu Rozwoju przeznaczone będzie przede wszystkim na budowę, rozbudowę
lub modernizację składowisk odpadów komunalnych, systemy selektywnej zbiórki,
recyklingu i odzysku odpadów komunalnych (sortownie, kompostownie), systemy zbiórki
i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych. Dwa pierwsze kierunki realizowane będą
głównie w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego
(ZPORR), natomiast trzeci pozostanie domeną działań o charakterze krajowym. Środki
finansowe, przeznaczone na rekultywację uciąŜliwych dla środowiska składowisk, w tym
składowisk odpadów przemysłowych dostępne są w ramach środowiskowych funduszy
celowych oraz z uwagi na koncentrację przestrzenną i duŜe koszty takich działań, w
ograniczonym zakresie takŜe w ramach ZPORR.
Równolegle z realizacją sektorowych programów operacyjnych i programu
regionalnego realizowane będą duŜe projekty współfinansowane z Funduszu Spójności.
Z funduszu tego wsparcie uzyska między innymi sektor środowisko. W ramach tego sektora
nastąpi wsparcie gospodarki odpadami komunalnymi, mające na celu stworzenie systemów
79
zbiorki, transportu, odzysku i unieszkodliwienia odpadów komunalnych. W ramach tego
priorytetu będą realizowane działania, słuŜące stworzeniu zintegrowanego systemu
gospodarki odpadami oraz działania związane z eliminacją zanieczyszczeń azbestem.
Łącznie suma środków publicznych (Fundusze Strukturalne, Fundusz Spójności, środki
krajowe) w realizacji Narodowego Planu Rozwoju 2004-2006 wyniesie ponad 20 092 mln
Euro, z czego 13 862 mln Euro tj. 69% całości sumy pochodzić będzie ze środków
wspólnotowych.
Obok środków publicznych w realizacji Narodowego Planu Rozwoju będą
uczestniczyły takŜe środki prywatne - pomoc kierowana do przedsiębiorstw będzie podlegała
zasadom konkurencji. Łączna wartość niezbędnego wkładu ze strony podmiotów prywatnych
szacowna jest na około 3 165 mln Euro, co podwyŜsza łączną sumę środków
zaangaŜowanych w realizację NPR do ponad 23 mld Euro.
8.5. Inne fundacje
- Agencja Rozwoju Komunalnego w Warszawie,
- Environmental Know-How Fund w Warszawie,
- Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej Counterpart Fund w Warszawie,
- Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej,
- Polska Agencja Rozwoju Regionalnego,
- Program Małych Dotacji GEF,
- Projekt Umbrella.
8.6. Banki
Najbardziej aktywnie wspierają inwestycje ekologiczne następujące banki:
- Bank Ochrony Środowiska S.A. - statutowo nałoŜony obowiązek kredytowania
inwestycji słuŜących ochronie środowiska,
- Bank Gdański S.A.,
- Bank Rozwoju Eksportu S.A.,
- Polski Bank Rozwoju S.A.,
- Bank Światowy,
- Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju.
8.7. Instytucje leasingowe
Instytucje leasingowe finansujące gospodarkę odpadami:
- Towarzystwo Inwestycyjno-Leasingowe EKOLEASING S.A.,
- BEL Leasing Sp. z o.o.,
- ISE Leasing S.A.,
- Centralne Towarzystwo Leasingowe S.A.,
- Europejski Fundusz Leasingowy Sp. z o.o.
80
9. MONITORING I OCENA REALIZACJI ZAŁOśONYCH CELÓW
Zgodnie z ustawą o odpadach projekty planów podlegają zaopiniowaniu:
- projekt planu krajowego - przez zarządy województw,
- projekt planu wojewódzkiego - przez ministra właściwego do spraw środowiska oraz
organy wykonawcze powiatów i gmin z terenu województwa,
- projekt planu powiatowego - przez zarząd województwa oraz przez organy wykonawcze
gmin z terenu powiatu,
- projekt planu gminnego - przez zarząd województwa oraz zarząd powiatu.
Aktualizacja Planu Gospodarki Odpadami
Ustawa o odpadach nakłada obowiązek aktualizowania planu nie rzadziej niŜ raz na 4
lata, dlatego pod koniec 2007 roku naleŜy zaktualizować plan gospodarki odpadami dla
gminy Zawoja. JeŜeli będzie wymagała tego sytuacja lokalna i uchwalony plan będzie
wymagał modyfikacji - winno być przeprowadzone stosowne postępowanie, przed upływem
wymaganych ustawowo 4 lat, w celu aktualizacji planu.
Raporty z wykonania planu
WdraŜanie Planu Gospodarki odpadami będzie podlegało ocenie w następującym
zakresie:
- określenie stopnia wykonania przedsięwzięć,
- określenie stopnia realizacji przyjętych celów,
- oceny rozbieŜności między przyjętymi celami i działaniami, a ich wykonaniem,
- analizy przyczyn tych rozbieŜności.
Rada Gminy przygotowuje sprawozdanie z realizacji planu co 2 lata i przedstawia je Radzie
Powiatu w celu określenia stopnia realizacji planu. Rada Gminy na bieŜąco kontroluje postęp
w zakresie wdraŜania przedsięwzięć określonych w planie. Faktyczna ocena realizacji
postępów w wykonaniu zapisów planu nastąpi od 2004 r. Proponuje się powołanie stanowiska
w Urzędzie Gminy lub wskazanie osoby bądź osób, których zadaniem byłoby pełnienie
bieŜącej kontroli dotyczącej postępów w realizacji zadań inwestycyjnych i organizacyjnych
wyznaczonych w planie. Na tej podstawie przygotowywane będą w okresie 2-letnim raporty z
postępów we wdraŜaniu zapisów planu oraz sporządzane okresowe weryfikacje. Cykliczna
aktualizacja danych stworzy korzystne warunki do prowadzenia stałego bilansu odpadów
komunalnych, niebezpiecznych i przemysłowych wytwarzanych bądź poddawanych
procesom odzysku i unieszkodliwiania na terenie gminy.
Poza tym proponuje się stworzenie na terenie gminy własnego systemu monitoringu
gospodarki odpadami. Obejmować on powinien wszelkie działania związane z
wytwarzaniem, zbieraniem, transportem, odzyskiem i unieszkodliwianiem odpadów.
System nadzoru i kontroli
Do najwaŜniejszych zadań w zakresie monitoringu gospodarki odpadami naleŜą:
- kontrola przestrzegania przepisów z dziedziny gospodarki odpadami,
- kontrola przestrzegania warunków zawartych w pozwoleniach i decyzjach z zakresy
gospodarki odpadami,
- kontrola eksploatacji obiektów, instalacji i urządzeń gospodarki odpadami,
- kontrola przemieszczania odpadów.
Podmioty i obiekty objęte nadzorem i kontrolą:
- posiadacze odpadów,
- podmioty zajmujące się zbiórka i transportem odpadów,
81
- podmioty zajmujące się odzyskiem i unieszkodliwianiem odpadów,
- obiekty, instalacje i urządzenia słuŜące do odzysku i unieszkodliwienia odpadów.
Wskaźniki efektywności Planu (na podstawie Planu Powiatowego)
Podstawą właściwego systemu oceny realizacji Planu jest dobry system
sprawozdawczości, oparty na wskaźnikach (miernikach) stanu środowiska i zmiany presji na
środowisko, a takŜe na wskaźnikach świadomości społecznej. W tabeli 9.1 przedstawiono
przykładowe wskaźniki zaproponowane w Programie Gospodarki Odpadami dla powiatu
suskiego. Plan Powiatowy zakłada, Ŝe lista wskaźników nie jest wyczerpująca i powinna być
modyfikowana w trakcie prowadzenia monitoringu, w zaleŜności od bieŜących potrzeb. Dane
analizowane na bieŜąco pozwolą na rozpoznanie trudności i ewentualnych opóźnień w
realizacji konkretnych przedsięwzięć, szczególnie inwestycyjnych oraz na ocenę
zaangaŜowania poszczególnych ogniw odpowiedzialnych za ich wykonanie.
Tabela 9.1. Wskaźniki monitorowania Planu gospodarki odpadami
L
.
p
Wskaźnik
Jednostka miary Wartość
A. Wskaźniki stanu gospodarki odpadami i zmiany presji na środowisko
1 Ilość wytwarzanych odpadów komunalnych
kg/M/rok
65,2
2
Udział odpadów z sektora komunalnego deponowanych na
składowiskach
%
22,9
3
Udział odzyskiwanych surowców wtórnych /w tym opakowań/
w całkowitym strumieniu odpadów komunalnych
%
3,6
4
Udział odpadów z sektora gospodarczego deponowanych na
składowiskach
%
11,1
5
Stopień
wykorzystania
przemysłowych
%
88,9
kg/M/rok
60,9
gospodarczego
odpadów
6 Ilość wytworzonych odpadów niebezpiecznych
7 Stopień unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych
8 Nakłady inwestycyjne na gospodarkę odpadami
%
mln zł/rok
0
B. Wskaźniki świadomości społecznej
1
Udział społeczeństwa w działaniach na rzecz poprawy
gospodarki odpadami wg oceny jakościowej
%
10
2
Ilość i jakość interwencji /wniosków/ zgłaszanych przez
mieszkańców /np. dzikie wysypiska/
liczba/opis
b.d
3
Liczba, jakość
informacyjnych
liczba/opis
b.d
i
skuteczność
kampanii
edukacyjno-
82
10. EDUKACJA EKOLOGICZNA
WaŜnym elementem realizacji Programu Gospodarki Odpadami jest poszerzanie
świadomości ekologicznej społeczeństwa, biorącego aktywny udział w procesie
zagospodarowania odpadów. Edukacja ekologiczna jest procesem, którego głównym celem
jest ukształtowanie aktywnej i odpowiedzialnej postawy mieszkańców gminy Zawoja w
sferze konsumpcji, a takŜe postępowania z odpadami. W zakresie gospodarki odpadami
świadomość ekologiczna społeczeństwa jest wciąŜ niewystarczająca, dlatego naleŜy zwrócić
uwagę na to, Ŝe dbałość o czyste środowisko zaleŜy przede wszystkim od nas i rozpoczyna się
juŜ w naszych domach. Główną przyczyną stałego wzrostu ilości odpadów jest polepszający
się poziom Ŝycia, a co za tym idzie wzrost zuŜycia róŜnego rodzaju artykułów – obecnie jest
duŜo towarów jednorazowych lub takich, które po krótkim czasie są wymieniane na nowe, ze
względu na dość drogie i kłopotliwe naprawy (dotyczy to np. sprzętu gospodarstwa
domowego). Wiele towarów jest takŜe nadmiernie opakowanych, często ze względów
reklamowych. Do zadań szczegółowych edukacji ekologicznej zalicza się: uświadamianie,
informowanie, kształtowanie postaw, rozwijanie kompetencji i bezpośrednie uczestnictwo w
rozwiązywaniu problemów środowiskowych. Zgodnie z tą deklaracją celem edukacji
ekologicznej powinno być:
- nauczanie podstaw ekologicznie zrównowaŜonego gospodarowania środowiskiem i
sposobów jego ochrony;
- pobudzanie do twórczego działania zmierzającego do oszczędnego korzystania z zasobów
przyrody;
- zaszczepianie potrzeby przestrzegania norm i zakazów ekologicznych;
- kształtowanie nawyków kultury ekologicznej oraz odpowiedzialności za ochronę dóbr
przyrody;
- nauczanie postrzegania zaleŜności między stanem środowiska a jakością Ŝycia kaŜdej
jednostki ludzkiej;
- kształtowanie międzynarodowej solidarności w dziedzinie ochrony środowiska.
Tak szeroko zakrojone cele edukacji ekologicznej moŜna osiągnąć na drodze:
- edukacji formalnej, obejmującej dzieci od wieku przedszkolnego, młodzieŜ, studentów
szkół wyŜszych, a takŜe nauczycieli i specjalistów związanych z ochroną środowiska;
- edukacji nieformalnej, obejmującej młodzieŜ i dorosłych, prowadzonej przez środki
masowego przekazu oraz róŜnych form samoedukacji indywidualnej i grupowej.
10.1. Cel prowadzenia edukacyjnego programu gospodarki odpadami
Celem programu jest wykształcenie wśród wszystkich grup społecznych
odpowiedzialnych i świadomych zachowań w zakresie racjonalnej gospodarki odpadami,
poprzez:
- realizację polityki edukacyjnej i informacyjnej na temat selektywnej zbiórki odpadów i
przez to prowadzenie ekologicznego sposobu Ŝycia we własnym domu,
- świadome dokonywanie zakupów (minimalizacja wpływu reklam),
- przekonywanie do kupowania rzeczy trwałych,
- wybieranie towarów bezodpadowych oraz posiadających opakowanie łatwo ulegające
całkowitej degradacji lub nadające się do utylizacji,
- rozpowszechnienie wiedzy, dotyczącej moŜliwości powtórnego wykorzystania odpadów
(recykling) oraz wynikających z tego korzyści ekonomicznych,
- wskazywanie konkretnych działań poprawiających efektywność gospodarki odpadami.
83
Realizacja edukacyjnego programu gospodarki odpadami powinna być finansowana ze
środków powiatowych i gminnych funduszy zgodnie z obowiązującą ustawą z dnia 27
kwietnia 2001 roku - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 623), art. 406 – 408.
10.2. Odbiorcy edukacyjnego programu gospodarki odpadami
Ze względu na zróŜnicowany poziom wiedzy społeczeństwa na temat gospodarki
odpadami prowadzenie programu edukacyjno-informacyjnego powinno być przeprowadzane
na róŜnych poziomach zaawansowania wiedzy oraz dla poszczególnych grup wiekowych.
Wobec powyŜszego odbiorcami programu edukacyjnego są:
- dzieci (przedszkola, szkoły podstawowe), młodzieŜ (gimnazja, szkoły średnie wszystkich
typów),
- nauczyciele,
- dorośli mieszkańcy w następujących grupach zawodowych: urzędnicy administracji
państwowej, pracownicy spółdzielni, przedstawiciele biznesu,
- pozostali dorośli mieszkańcy gminy.
10.3. Sposoby i metody realizacji edukacyjnego programu gospodarki odpadami
Realizowanie edukacyjnych programów gospodarki odpadami powinno być:
- wieloetapowe: krótka kampania (6 miesięcy) w celu osiągnięcia największych i
najwcześniej
dostrzegalnych
efektów,
program
podstawowy
(2
lata)
i długoterminowy (10 lat i więcej),
- dwutorowe, realizowane w formie biernej-informacyjnej i formie czynnej polegającej na
perswazji (np. uczestnictwie w warsztatach szkoleniowych),
- skoncentrowane na rozbudzeniu osobistej odpowiedzialności za opłaty naliczane za
składowanie odpadów na składowiskach,
- upowszechniające wiedzę teoretyczną i praktyczną, dotyczącą zagospodarowania
odpadów,
- informujące o sposobach, miejscach i punktach zbiorki odpadów w najbliŜszej okolicy,
- propagujące proekologiczne wzorce zachowań.
Prawidłowe i efektywne przeprowadzenie procesu edukacji, w celu uzyskania
optymalnych osiągnięć, wymaga stosowania środków dydaktycznych, nazywanych formami
przekazu. Formy przekazu dzielą się na:
- materiały drukowane: ulotki, wkładki prasowe, broszury, obwieszczenia, powiadomienia
słuŜb komunalnych, publikacje w prasie (artykuły, komentarze, stałe rubryki), plakaty,
biuletyny, raporty, materiały kształceniowe (np. autorskie programy nauczania)
okolicznościowe pamiątki (znaczki, kalendarzyki, długopisy i in.). Broszury i inne
drukowane materiały informacyjne naleŜą do najczęściej uŜywanych środków promocji i
edukacji, ze względu na niską cenę oraz fakt, Ŝe przemawiają do odbiorcy równocześnie
poprzez tekst jak i obraz,
- audiowizualne: wywiady dla radio i telewizji, pokazy foliogramów, krótkich filmów
wideo i programów komputerowych oraz wystawy np. fotograficzne lub plastyczne o
tematyce ekologicznej,
- imprezy promocyjne, m. in.: konferencje prasowe, zebrania mieszkańców, imprezy
specjalne (festiwale, akcje), warsztaty, seminaria i konferencje.
Wszystkie z wymienionych form przekazu mają swoją specyfikę. Często wybór form
przekazu jest kompromisem między przydatnością, a moŜliwościami finansowymi
84
organizatorów. Często teŜ stosuje się łączenie róŜnych form przekazu, np. na duŜych
imprezach promocyjnych moŜna oprócz referatów przedstawić krótkie filmy (tzw. pętle
filmowe) czy zorganizować wystawę plakatu lub fotografii albo teŜ wystawę rysunków dzieci
przedszkolnych i z młodszych klas szkół podstawowych. DuŜe imprezy promocyjne są teŜ
doskonałym miejscem rozpowszechniania ulotek i broszur.
Programy komputerowe podobnie jak filmy spełniają takŜe istotną rolę w procesie
kształcenia ekologicznego. Jednak wprowadzenie do procesu nauczania tego typu środków
dydaktycznych wymaga zakupienia odpowiedniego sprzętu komputerowego, wyposaŜonego
w nowe media interaktywne
10.4. Pomoc specjalistycznych instytucji i organizacji w edukacji ekologicznej
W realizacji edukacji ekologicznej powinno się korzystać z pomocy organizacji i
instytucji, zajmujących się taką działalnością. Na terenie województwa i powiatu funkcjonują
róŜne organizacje ekologiczne, instytuty i fundacje mające własne wydawnictwa edukacyjne
w formie ksiąŜek, ulotek czy broszur oraz organizują szkolenia z zakresu ochrony środowiska
dla nauczycieli i uczniów. Wykaz wszystkich fundacji w dziedzinie ochrony środowiska
nadzorowanych przez Ministra Środowiska i funkcjonujących na terenie kraju znajduje się
pod adresem internetowym:
www. mos.gov.pl/publikac/Raporty_opracowania/fundacje/zal_1.htm.
Natomiast pod adresem internetowym: free.ngo.pl/kat_poe/dane/poe/80.htm moŜna
odnaleźć informacje nt. sfery działania organizacji, fundacji i instytutów zajmujących się
ochroną środowiska.
85
11. ANALIZA ODZIAŁYWANIA PLANU NA ŚRODOWISKO
W Planie Gospodarki Odpadami dla gminy Zawoja przyjęto rozwiązania techniczne i
organizacyjne, które promują odzysk jako podstawowy sposób postępowania z odpadami. Na
składowisko odpady będą kierowane tylko w przypadku braku moŜliwości ich
zagospodarowania lub innego unieszkodliwiania.
Realizacja ustaleń Planu będzie stanowiła dla środowiska gminy zasadniczą redukcję
zagroŜeń związanych z wytwarzaniem odpadów. Wobec tego naleŜy spodziewać się wyraźnej
poprawy stanu środowiska, w szczególności w zakresie:
- ograniczenia degradacji gleb i ich toksycznego skaŜenia,
- poprawy estetyki krajobrazu poprzez minimalizację powstawania nielegalnych składowisk
(dzikie wysypiska),
- zmniejszenia stopnia skaŜenia wód powierzchniowych i podziemnych w wyniku
selektywnej zbiórki odpadów komunalnych i ograniczenia udziału odpadów
biodegradowalnych, a takŜe zaprzestania składowania odpadów niebezpiecznych oraz
wzrost poziomu odzyskiwanych surowców wtórnych,
- ochrony zasobów surowców naturalnych w związku z rozbudową systemu selektywnej
zbiórki odpadów i odzysku surowców wtórnych; dotyczy to równieŜ zagospodarowania
odpadów wielkogabarytowych i gruzu budowlanego.
Realizacja ustaleń zawartych w Planie, przy jednoczesnym objęciu odbiorem wszystkich
wytwórców odpadów, doprowadzi do wyeliminowania przyczyn powstawania nielegalnych
składowisk. Wg zamieszczonych w Planie szacunków zmniejszać się będzie sukcesywnie
bezwzględną ilość odpadów do składowania.
Realizacja ustaleń Planu Gospodarki Odpadami przyczyni się do radykalnego
zmniejszenia zagroŜeń od materiałów zawierających azbest i innych substancji
niebezpiecznych dla zdrowia lub toksycznych takich jak PCB, pestycydy i in.
Organizacja zbiórki odpadów opakowaniowych moŜe przynieść efekty ekonomiczne
oraz ekologiczne poprzez zmniejszenie masy odpadów trafiających na składowisko.
Wykorzystanie odpadów z tworzyw sztucznych jako paliwa dla celów energetycznych,
spowoduje mniejsze obciąŜenie dla środowiska niŜ spalanie paliw konwencjonalnych stałych,
a efektem ekologicznym jest zmniejszenie zuŜycia nieodnawialnych paliw naturalnych.
WdroŜenie Planu Gospodarki Odpadami stanowić będzie gwarancję, Ŝe na terenie
gminy, nie wystąpią nowe zagroŜenia lub uciąŜliwości dla środowiska związane z
niekontrolowaną gospodarką odpadami. Przewidziana w Planie edukacja ekologiczna
mieszkańców wpłynie istotnie na podniesienie świadomości o zagroŜeniach i skutkach złej
gospodarki odpadami a takŜe uwraŜliwienie społeczeństwa na problemy środowiska
naturalnego. Dzięki edukacji ekologicznej moŜna łatwo upowszechniać nowe przepisy lub
informować społeczeństwo o nowych formach gospodarowania odpadami np. Gminnych
Punktach Odbioru Odpadów Niebezpiecznych lub Sortowni Odpadów.
W podsumowaniu naleŜy stwierdzić, Ŝe wszelkie przewidziane w planie działania są
przyjazne dla środowiska, sprzyjają poprawie jego jakości a takŜe wpłyną na podniesienie
świadomości i wraŜliwości ekologicznej mieszkańców.
NiewdroŜenie Planu Gospodarki Odpadami na terenie gminy Zawoja moŜe skutkować
zagroŜeniem dla środowiska gminy oraz jej estetyki. Brak kontroli nad przepływem odpadów,
głównie komunalnych, powodować moŜe powstawanie dzikich wysypisk odpadów oraz
skaŜenie wód powierzchniowych i gruntowych, gleb oraz powietrza atmosferycznego.
86
12. STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM
Podstawę prawną do sporządzenia Planu Gospodarki Odpadami dla gminy Zawoja
stanowią ustalenia Ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62 poz. 628 z
późn. zm.) oraz Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 kwietnia 2003 r. w sprawie
sporządzania planów gospodarki odpadami (Dz. U. Nr 62 poz. 628). Niniejsze opracowanie
uwzględnia równieŜ ustalenia zawarte w Planie Gospodarki Odpadami dla województwa
małopolskiego oraz powiatu suskiego. Plan Gospodarki Odpadami stanowi integralną część
Programu Ochrony Środowiska dla gminy Zawoja.
W rozdziale 1 opracowania przedstawiono podstawy opracowania i koncepcję Planu
Gospodarki Odpadami. Rozdział drugi zawiera ogólną charakterystykę gminy ze
szczególnym uwzględnieniem sytuacji demograficznej i gospodarczej oraz walorów
turystycznych gminy.
Rozdziały kolejne stanowią najistotniejszą część planu. W rozdziale trzecim
przedstawiono szczegółowo aktualny stan gospodarki odpadami w gminie, podając w
pierwszym podrozdziale rodzaj, ilość i źródła powstawania odpadów. Wydzielono odpady
komunalne, osady ściekowe, odpady inne niŜ niebezpieczne oraz odpady niebezpieczne.
Następny podrozdzial informuje o istniejących systemach zbierania i transportu odpadów w
gminie z uwzględnieniem wydzialonych rodzajów odpadów, a kolejny zawiera dane na temat
ich poddawania procesom odzysku i unieszkodliwiania. W rozdziale trzeciom zawarto takŜe
informacje obejmujące rodzaj i rozmieszczenie instalacji do odzysku i unieszkodliwiania
odpadów oraz wykaz podmiotów prowadzących w tym zakresie działalność.
Rozdział czwarty zawiera prognozę zmian w zakresie ilości i źródeł powstawania
odpadów. Wydzielono tu podobnie jak w rozdziale trzecim odpady komunalne, osady
ściekowe, odpady inne niŜ niebezpieczne oraz odpady niebezpieczne. Obliczenia
prognozowanej ilości odpadów komunalnych przeprowadzono dla 18 strumieni odpadów:
odpady kuchenne ulegające biodegradacji, odpady zielone, papier i tektura
(nieopakowaniowe), opakowania z papieru i tektury, opakowania wielomateriałowe,
tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe), opakowania z tworzyw sztucznych, odpady
tekstylne, szkło (nieopakowaniowe), opakowania ze szkła, metale, opakowania z blachy
stalowej, opakowania z aluminium, odpady mineralne, drobna frakcja popiołowa, odpady
wielkogabarytowe, odpady budowlane i odpady niebezpieczne w strumieniu odpadów
komunalnych. W przypadku odpadów niebezpiecznych uwzględniono: odpady z sektora
gospodarczego, odpady zawierające PCB, odpady olejowe, baterie i akumulatory, pestycydy,
odpady medyczne i weterynaryjne, wycofane z eksploatacji pojazdy, zuŜyte opony,
urządzenie elektryczne i elektroniczne, a takŜe odpady zwierające azbest. Z przedstawionej
prognozy wynika, Ŝe w nadchodzących latach następować będzie niewielki wzrost ogólnej
ilości odpadów powstających na terenie gminy.
Rozdział piąty zawiera wybrane elementy załoŜeń krajowej i wojewódzkiej polityki
gospodarki odpadami, podając cele i kierunki działań dla analizowanych czterech grup
odpadów.
Rozdział szósty przedstawia cele oraz kierunki działań związane z realizacją
przedsięwzięć w gospodarce odpadami w gminie Zawoja. Uwzględniono podobnie jak
wcześniej odpady: komunalne, niebezpieczne, osady ściekowe oraz odpady z sektora
gospodarczego. Propozycję docelowego systemu gospodarki odpadami komunalnymi oparto
o rozwój odzysku i recyklingu, natomiast unieszkodliwianie odpadów poprzez składowanie
przewidziano jedynie w przypadku braku moŜliwości innego wykorzystania.
Dalsza część Planu Gospodarki Odpadami (rozdz. 7) zawiera: proponowany system
finansowania zadań planu gospodarki odpadami, w tym zadania krótkookresowe, realizowane w
latach 2004-2007 oraz zadania długookresowe, które obejmują lata 2008-2014, a takŜe
harmonogram realizacji tych przedzięwzięć w podanym okresie. Zadaniem strategicznym
87
gminy Zawoja w zakresie gospodarki odpadami jest ograniczenie do minimum negatywnego
oddziaływania odpadów na środowisko oraz maksymalne wykorzystanie moŜliwości ich
gospodarczego zagospodarowania. W planie załoŜono osiągnięcie do 2007 roku wymaganych
poziomów odzysku i recyklingu selektywnie zbieranych odpadów. Wskazano na działania
pozwalające do roku 2014 na uzyskanie wymaganych poziomów redukcji odpadów ulegających
biodegradacji. Dla lat 2004-2007 podjęto problem stworzenia organizacyjno-technicznych
warunków do selektywnej zbiórki odpadów wielkogabarytowych i budowlanych. Wskazano na
konieczność organizacji systemu zbiórki odpadów niebezpiecznych, w tym zawierających azbest.
Część działań przyjętych w Planie Gospodarki Odpadami wynika z obowiązku realizacji
przewidywanych zadań w ramach regionalnego systemu gospodarki odpadami. Odnosi się to
przede wszystkim do unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych, w tym odpadów
medycznych i weterynaryjnych oraz odpadów zawierających azbest. Dotyczy to równieŜ
wydzielenia i gospodarczego wykorzystania odpadów opakowaniowych oraz
biodegradowalnych.
Rozdzial 8 przedstawia instrumenty finansowe słuŜące lub mogące słuŜyć realizacji
planu gospodarki odpadami w gminie Zawoja.
Kolejne rozdziały to: monitoring i ocena realizacji załoŜonych celów – rozdz. 9,
edukacja ekologiczna jako forma oddziaływania na społeczeństwo – rozdz. 10 i analiza
oddziaływania planu na środowisko – rozdz. 11.
W celu kontroli przebiegu realizacji zadań Planu przewiduje się prowadzenie
monitoringu, zwłaszcza w zakresie ilości wydzielanych rodzajów odpadów, odzysku i
recyklingu oraz unieszkodliwiania odpadów.
Dla potrzeb realizacji wskazano moŜliwości finansowania zadań określonych w Planie.
Dodatkowo wskazano potrzebę prowadzenia edukacji ekologicznej mieszkańców gminy. W
części podsumowującej przedstawiono analizę oddziaływania zadań zawartych w Planie na
środowisko, z której wynika, Ŝe jego realizacja pozwoli na ograniczenie przyczyn powstania
nowych zagroŜeń i uciąŜliwości dla środowiska powodowanych przez odpady. Wzrost stopnia
zagospodarowania odpadów oraz rekultywacja dzikich składowisk odpadów, przyczyni się do
ochrony powierzchni ziemi i zmniejszenia zagroŜeń dla wód podziemnych,
powierzchniowych a takŜe ograniczy emisję zanieczyszczeń do powietrza.
88
13. MATERIAŁY ŹRÓDŁOWE
Ankieta dotycząca gospodarki odpadami komunalnymi. ROT Gliwice 2003.
Kompleksowy Program Gospodarki Odpadami Niebezpiecznymi w Regionie Polski
Południowej, Instytut Gospodarki Odpadami Katowice, Instytut Ekologii Terenów
Uprzemysłowionych Katowice, Centrum Projektowo-Produkcyjne Instalacji
Proekologicznych „THERMEX” Sp. z o.o. Katowice, 2001.
Oleszkiewicz
J.
Gospodarka
osadami
ściekowymi,
Poradnik
decydenta,
LEM s.c. Kraków 1998.
Plan Gospodarki Odpadami dla powiatu suskiego na lata 2004-2007 wraz z perspektywą do
2011 r. Załącznik nr 2 do uchwały nr 0049/XVIII/113/04 Rady Powiatu Suskiego z 29
czerwca 2004 r.
Planowanie gospodarki odpadami w Polsce. Poradnik – powiatowe i gminne plany
gospodarki odpadami. Warszawa 2002.
Program inwestycyjny rozbudowy i modernizacji gospodarki ściekami na terenie gmin:
Jordanów, Bystra – Sidzina, Zawoja, Spytkowice, Raba WyŜna i miasta Jordanów.
FPUH „Zapart – Kowalówka” Sp. j., Kraków 2003.
Raporty o stanie środowiska w województwie małopolskim. WIOŚ w Krakowie, Kraków
2002, 2003.
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dn. 9 kwietnia 2003 r. w sprawie sporządzania planów
gospodarki odpadami (Dz. U. nr 66 poz. 620 z dn. 17 kwietnia 2003 r.)
Uchwała nr II/18/2002 Rady Gminy Zawoja z dnia 5 grudnia 2002 r., w sprawie ustalenia
opłat za wywóz i składowanie odpadów w roku 2003.
Uchwała nr IV/47/2003 Rady Gminy Zawoi z dnia 30 stycznia 2003 r., w sprawie zmiany
załącznika nr 1 do uchwały Rady Gminy Zawoja nr LIII/334/2002.
Uchwała nr XII/93/2003 Rady Gminy Zawoja z dnia 30 poździernika 2003 r., w sprawie
przyjęcia Programu Gospodarczego Gminy Zawoja na lata 2003-2006.
Uchwała nr XIII/106/2003 Rady Gminy Zawoja z dnia 4 grudnia 2003 r., w sprawie zmiany
załącznika nr 1 do uchwały Rady Gminy Zawoja nr LIII/334/2002.
Ustawa o Odpadach z dnia 27.04.2001 r. (Dz. U. Nr 62, poz. 628).
Wojewódzki Plan Gospodarki Odpadami na lata 2003-2010. Rada Województwa
Małopolskiego – Załącznik do Uchwały Nr XI/125/03 Sejmiku Województwa
Małopolskiego z dnia 25 sierpnia 2003.
Wybrane dane o powiatach i gminach województwa małopolskiego w 2001 roku, Urząd
Statystyczny w Krakowie, 2002.
www.stat.gov.pl – strona internetowa Głównego Urzędu Statystycznego w Warszawie.
śygadło M. Gospodarka odpadami komunalnymi. Wydawnictwo Politechniki
Świętokrzyskiej, Kielce 1998.
89
14. SPIS TABEL
Tabela 2.1. Baza noclegowa w gminie Zawoja
Tabela 3.1. Bilans odpadów komunalnych wytworzonych w Powiecie Suskim dla roku bazowego 2002
(wg Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami)
Tabela 3.2. Skład morfologiczny według PN-93/Z-15006 /w Mg/ odpadów komunalnych Powiatu
Suskiego dla roku bazowego 2002 (wg Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami)
Tabela 3.3. Ilość i rodzaj odpadów innych niŜ niebezpieczne wytworzonych w zakładach gminy Zawoja
Tabela 3.4. Masa odpadów innych niŜ niebezpieczne wytworzonych w podmiotach gospodarczych na
obszarze gminy Zawoja w 2003 roku
Tabela 3. 5. Dane dotyczące odpadów niebezpiecznych wg SIGOP
Tabela 3.6. Ilość dowiezionych odpadów na rejonową sortownie i składowisko odpadów oraz
zdeponowanych na składowisku w okresie II.2003 r do II.2004 r.
Tabela 3.7. IIość i rodzaj wysegregowanych odpadów w Rejonowej sortowni i składowisku odpadów w
okresie II.2003 r do II.2004 r.
Tabela 3.8. Wykaz podmiotów posiadających zezwolenie na
zawierających azbest na terenie powiatu suskiego
wytwarzanie
zbiórkę
odpadów
Tabela 3.9. Stan i perspektywy w zakresie odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych
w gminie Zawoja
Tabela 3.10. Wykaz podmiotów prowadzących działalność w zakresie zbierania i transportu odpadów
innych niŜ niebezpieczne na terenie powiatu
Tabela 4.1. Stan liczbowy i prognoza zmian liczby ludności w gminie Zawoja do roku 2015
Tabela 4.2. Prognoza zmian wskaźników emisji w latach 2005 - 2015 w Polsce dla obszarów wiejskich
/wg Krajowego Planu Gospodarki Odpadami/ /Monitor Polski nr 11, z 28 lutego 2003 r./
Tabela.4.3. Prognozowana ilość poszczególnych strumieni odpadów komunalnych w gminie Zawoja w
latach 2003-2009 /Mg/rok/
Tabela.4.4. Prognozowana ilość poszczególnych strumieni odpadów komunalnych w gminie Zawoja w
latach 2010-2015 /Mg/rok/
Tabela 4.5. Prognozowana ilość odpadów ulegających biodegradacji w gminie Zawoja wlatach 2004 2015 z uwzględnieniem strumieni składowych w Mg/rok
Tabela 4.6. Prognoza ilości odpadów biodegradowalnych w powiązaniu z odzyskiem i recyklingiem w
latach 2004-2015 Mg/rok
Tabela 4.7. Prognoza ilości odpadów opakowaniowych wytwarzanych na terenie gminy Zawoja
Tabela 4.8. Zakładane poziomy odzysku i recyklingu poszczególnych rodzajów odpadów (wg
rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2001 roku) na lata 2002-2014
Tabela 4.9. Prognozowane ilości odpadów opakowaniowych przewidywane do recyklingu lub odzysku
w gminie Zawoja [Mg/rok]
Tabela 4.10. Pognoza ilości odpadów z tworzyw sztucznych powstających w gminie Zawoja
Tabela 4.11.Zakładany poziom odzysku i recyklingu odpadów z tworzyw sztucznych w gminie Zawoja
Tabela 4.12. Zakładane ilości odpadów wielkogabarytowych
i unieszkodliwienia w gminie Zawoja
przeznaczonych
do
odzysku
Tabela 4.13. Prognozowane ilości odpadów remontowo-budowlanych oraz ich poziom odzysku
Tabela 4.14. Ilości odpadów niebezpiecznych powstających w gminie Zawoja wchodzących
w
skład
odpadów
komunalnych
z
uwzględnieniem
zbiórki
selektywnej
90
Tabela 4.15. Prognoza ilości osadów ściekowych, skratek oraz piasku z piaskowników do utylizacji w
latach 2004 - 2014
Tabela 4.16. Masa odpadów niebezpiecznych przewidywanych do wytworzenia na obszarze gminy
Zawoja do 2015 roku /według grup głównych w Mg/rok/
Tabela 4.17. Klasyfikacja odpadów medycznych zgodnie z katalogiem odpadówadu
Tabela 4.18. Ilość odpadów medycznych, powstających w gabinetach lekarskich, wartości średnie dla
Polski, kg/ pacjent/ dzień (2002)
Tabela 4.19. Prognoza ilości wytwarzanych
w latach 2004 - 2014
odpadów
medycznych
w
gminie
Zawoja
Tabela 4.20. Klasyfikacja odpadów weterynaryjnych zgodnie z katalogiem odpadów
Tabela 4.21. Prognoza
wytwarzanych
w latach 2004 - 2014
odpadów
weterynaryjnych
w
gminie
Zawoja
Tabela 4.22. Szacunkowa prognoza ilości odpadów zuŜytych opon na podstawie wskaźnika
jednostkowego wynoszącego 4 kg/M/rok i przyrostu rocznego 4%
Tabela 4.23. Masa odpadów innych niŜ niebezpieczne przewidywanych do wytworzenia na obszarze
*
gminy Zawoja do 2015 roku /wg grup głównych w Mg/rok/
Tabela 6.1. Opcje stosowania metod odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych ulegających
biodegradacji poza składowaniem (wg Planu Krajowego)
Tabela 9.1. Wskaźniki monitorowania Planu gospodarki odpadami
91

Plan Gospodarki Odpadami w Gminie Zawoja

Transkrypt

Podobne dokumenty

Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku

konsekwencje niewłaściwego postępowania z odpadami

Prezentacja nowego systemu gospodarowania odpadami

program spotkania sprawozdania w odpadach 2 03 2016 w 1.2

ulotka - odpady wielkogabarytowe

gpszok - Gmina Kramsk