II 4 Środowisko naturalne

Zintegrowany Plan Rozwoju Transportu Publicznego w mieście Biała Podlaska
na lata 2008 - 2015
4. Środowisko naturalne
Wychodząc z oczywistego faktu, Ŝe środowisko naturalne jest dobrem społecznym, warunkującym
prawidłowy rozwój społeczny i gospodarczy człowieka oraz jakość Ŝycia, "Rzeczpospolita Polska (…)
zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównowaŜonego rozwoju"1. Biorąc pod uwagę,
Ŝe „kaŜdy ma prawo do ochrony zdrowia”, „władze publiczne są obowiązane do (…) zapobiegania
negatywnym dla zdrowia skutkom degradacji środowiska”2.
Ochrona środowiska wymusza wdraŜanie nowych technik i technologii, wpływa tym samym na
rozwój gospodarki: przemysłu, budownictwa, rolnictwa, usług, infrastruktury itp.
Biała Podlaska zajmuje powierzchnię wielkości 49,41 km2. Tereny zabudowane zajmują 30,3 % tej
powierzchni (tab. II.6). Tereny zielone, uŜytki rolne oraz akweny wodne zajmują łącznie dwa razy
większy obszar – 60,2 % (57 ha). To powoduje, Ŝe mają istotny wpływ na mikroklimat miasta.
Na miejskie tereny zielone składają się przede wszystkim parki:
–
zamkowy (Radziwiłłowski) o powierzchni 11,1 ha, obejmujący bogaty drzewostan, liczący
29 gatunków. Występują tam pomnikowe jesiony, kasztanowce i dęby szypułkowe,
1
2
–
„Zofii Las” o powierzchni 3,7 ha,
–
XX-Lecia o powierzchni 3,3 ha,
–
„Białka" o powierzchni 10,5 ha.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, Dz. U. z 1997 r. nr 78 poz. 483, Art. 5
ibid., Art. 68
120
Zintegrowany Plan Rozwoju Transportu Publicznego w mieście Biała Podlaska
na lata 2008 - 2015
Lp.
Nr rejestru
Wojewody
Rodzaj pomnika
przyrody
PołoŜenie
1
21
Jesion wyniosły - 4 szt.
park Radziwiłłowski
2
22
Kasztanowiec biały - 2 szt.
park Radziwiłłowski
3
25
Dąb szypułkowy
park Radziwiłłowski
4
23
Dąb szypułkowy
teren Starego Szpitala Zespolonego
5
26
Kasztanowiec zwyczajny
ul. Brzeska
6
38
Dąb szypułkowy
ul. Długa
7
51
Dąb szypułkowy
ul. Waryńskiego
8
65
Lipa drobnolistna
ul. Zamkowa
9
254
Kasztanowiec biały
teren przykościelny parafii NMP
10
317
Dąb szypułkowy
ul. Łomaska (Podlaska Spółdzielnia Meblarska)
11
319
Dąb szypułkowy
ul. Waryńskiego
12
318
Dąb szypułkowy
ul. Waryńskiego
13
343
Kasztanowiec biały
ul. Warszawska
14
344
Klon pospolity
ul. Warszawska
Tab. II.24.
Wykaz pomników przyrody w Białej Podlaskiej (stan na dzień 1.01.2007 r.)
WaŜnym elementem środowiska naturalnego Białej Podlaskiej są szerokie doliny Krzny i Klukówki,
tworzące korytarze ekologiczne, łączące obszar miasta z jego otoczeniem - „zielonymi pierścieniami”
i dalszym układem zewnętrznym. Obie rzeki są obszarami o szczególnych wymogach ochronnych.
Obejmują je strefy ochrony ekspozycji, ochrony krajobrazu i ochrony archeologicznej.
Zagospodarowanie dolin powinno uwzględniać przede wszystkim najwyŜszą dbałość o istniejącą tam
róŜnorodność biologiczną.
Dolinę Krzny wykorzystuje się jako łąki, jest teŜ ona odbiornikiem ścieków komunalnych
i deszczowych. Rzeka zbiera zanieczyszczenia z powierzchni powiatów bialskiego i łukowskiego. Poprawa
gospodarki ściekowej przyczyniła się do poprawy warunków tlenowych w rzece. Nadal jednak jej woda nie
nadaje się do celów spoŜywczych. Podobnie jest w Klukówce, gdzie przy ujściu do Krzny związki biogenne
i bakteriologiczne występują w stęŜeniach przekraczających normy dopuszczalne dla wód uŜytkowych.
Obie są ocenione, jako rzeki IV klasy (prowadzą wody o niezadowalającej jakości).
121
Zintegrowany Plan Rozwoju Transportu Publicznego w mieście Biała Podlaska
na lata 2008 - 2015
W dolinie Krzny znajdują się ujęcia wody dla miasta. Zasoby wód podziemnych: czwartorzędowych,
trzeciorzędowych i jurajskich pozwalają na całkowite zaspokojenie potrzeb miasta.
Dolina Krzny o równoleŜnikowym przebiegu decyduje o kształtowaniu się miejskiego klimatu
i wpływa na stan sanitarny powietrza w mieście. Miasto ma korzystne parametry czystości atmosfery,
jedynie w rejonach Centrum, gdzie intensywna zabudowa utrudniająca przewietrzanie, poziom
czystości ulega obniŜeniu,
Realizacja istotnych dla miasta funkcji o charakterze komunalnym i przemysłowym jest główną przyczyną
powstawania zanieczyszczeń gazowych i pyłowych. W Białej Podlaskiej największe zanieczyszczenia
pyłowe i gazowe emitowane są przez kotłownie przemysłowe i komunalne. Największe z nich to
kotłownie przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej, Okręgowej Spółdzielni Mleczarskiej i Bialskich
Mebli Sp. z o.o. W okresie grzewczym wielkość zanieczyszczeń pogłębia się w związku
z uruchamianiem punktów grzewczych w domach jednorodzinnych.
Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Sp. z o.o., największy w mieście emiter substancji szkodliwych
(w skali Województwa Lubelskiego emituje 1,51 % tych substancji), zajmuje ósme miejsce
w Województwie, po:
–
Zakładach Azotowych „Puławy” – 32,53 %,
–
Cementowni Chełm – 29,64 %,
–
Elektrociepłowni Lublin – 10,95 %,
–
Cementownia Rejowiec – 6,09 %,
–
Megaterm EC Lublin – 5,62 %,
–
Miejskim Przedsiębiorstwie Energetyki Cieplnej Chełm – 2,48 %,
–
Elektrociepłowni GIGA Świdnik – 1,81 %.
122
Zintegrowany Plan Rozwoju Transportu Publicznego w mieście Biała Podlaska
na lata 2008 - 2015
w tym:
Gazy
Nazwa zakładu
Rok
Ogółem
Pyły
Przedsiębiorstwo Energetyki
Cieplnej Sp. z o.o.
Tab. II.25.
ogółem
w tym:
dwutlenek
węgla
2006
77 561,74
63,24
77 498,50
76 939,47
2007
67 802,62
47,98
67 754,64
67 333,16
Wielkości wprowadzonych do powietrza pyłów i gazów przez największego emitera tych
substancji w Białej Podlaskiej (w tonach na rok)
W Białej Podlaskiej obserwacje stęŜeń szkodliwych pyłów i gazów prowadzone są w kilku punktach
pomiarowych:
2007
Stanowisko
pomiarowe
2002
2003
2004
2005
2006
Rok
Okres
letni
Okres
grzew.
Pyły:
ul. Orzechowa
18,7
16,6
13,2
13,9
34,9
34,1
28,1
40,9
ul. Kopernika
18,7
31,5
18,2
18,7
28,9
b.d.
b.d.
b.d.
pl. Trzech KrzyŜy
b.d.
b.d.
30,6
39,9
43,4
37,6
48,3
27,1
ul. Orzechowa
5,0
3,0
2,3
2,5
3,3
2,5
1,5
3,5
ul. Kopernika
11,7
8,7
3,6
2,8
2,5
1,5
1,1
1,9
ul. Orzechowa
11,4
10,3
11,7
12,6
12,9
12,2
12,1
12,3
ul. Kopernika
15,3
16,9
13,7
15,3
17,5
14,9
15,0
14,8
Dwutlenek siarki:
Dwutlenek azotu:
Tab. II.26. Średnie wartości stęŜeń pyłów i gazów w atmosferze Białej Podlaskiej (w µg/m3)
123
Zintegrowany Plan Rozwoju Transportu Publicznego w mieście Biała Podlaska
na lata 2008 - 2015
Miasto, które stanowi wielkie skupisko ludzi, arterii komunikacyjnych i przemysłu, jest źródłem
wielu dźwięków, będących niejednokrotnie uciąŜliwymi dla ludzi mieszkających w pobliŜu.
Mogą one przeszkadzać w pracy i w odpoczynku, mogą stwarzać zagroŜenie dla zdrowia. Zespół
zjawisk
akustycznych
zachodzących
w
środowisku
miejskim,
zarówno
naturalnych,
jak
i spowodowanych działalnością człowieka, to klimat akustyczny (ciśnienie akustyczne)3.
Hałasy4 i wibracje są zanieczyszczeniami środowiska charakteryzującymi się powszechnością
występowania i wielością źródeł. W zaleŜności od źródeł wyróŜnia się następujące grupy hałasów:
–
hałasy od transportu - samochodowego, szynowego, powietrznego·i wodnego,
–
hałasy od obiektów przemysłowych i usługowych,
–
hałasy od obiektów uŜyteczności publicznej,
–
hałasy osiedlowe.
Poziomy dźwięków, których źródłem są pojazdy transportu drogowego, wynoszą od 75 do 95 dB:
–
pojazdy jednośladowe: 79 - 87 dB,
–
samochody cięŜarowe: 83 - 93 dB,
–
autobusy i ciągniki: 85 - 92 dB,
–
samochody osobowe: 75 - 84 dB,
–
maszyny drogowe i budowlane: 75 - 85 dB,
–
wozy oczyszczania miasta: 77 - 95 dB.
Wartości te przekraczają dopuszczalne poziomy hałasu, określone dla środowiska do 60 dB, o 15 do
35 dB.
Przy ocenie klimatu akustycznego w zakresie hałasu komunikacyjnego wykorzystuje się skalę
opracowaną przez Państwowy Zakład Higieny:
3
4
–
poziom hałasu mniejszy niŜ 52 dB – hałas o małej uciąŜliwości,
–
poziom od 52 - 62 dB – hałas o średniej uciąŜliwości,
–
poziom od 62 - 70 dB – hałas o duŜej uciąŜliwości,
–
poziom powyŜej 70 dB – hałas o bardzo duŜej uciąŜliwości.
Ustawa Prawo ochrony środowiska nakłada na Inspekcję Ochrony Środowiska obowiązek oceny klimatu
akustycznego (art. 117 i in.).
TakŜe Prawo o ruchu drogowym wymaga prowadzenie badań pojazdów pod kątem emisji hałasu (art. 66).
Hałas, są to dźwięki o częstotliwościach od 16 Hz do 16 000 Hz (art. 3 pkt 5 ustawy Prawo ochrony środowiska).
124
Zintegrowany Plan Rozwoju Transportu Publicznego w mieście Biała Podlaska
na lata 2008 - 2015
L.p.
Tab. II.27.
Punkt pomiarowy
Poziom hałasu
[dB]
NatęŜenie ruchu
pojazdów [poj./godz.]
1
ul. Sidorska
66,2
1 059
2
Al. 1000-lecia
63,0
923
3
Al. Jana Pawła II
66,3
702
4
ul. Warszawska
67,2
710
5
ul. Zamkowa
65,4
1 575
6
ul. Terebelska
57,4
523
7
ul. Artyleryjska
64,2
544
8
ul. Narutowicza
67,0
1 034
9
ul. Brzeska
66,0
741
Wyniki pomiarów hałasu na wybranych ulicach Białej Podlaskiej w 2007 r.
Z analizy pomiarów wykonywanych na ulicach Białej Podlaskiej wynika, Ŝe poziom hałasu jest
nadmierny w pobliŜu głównych szlaków komunikacyjnych. Związane jest to ze stałym wzrostem liczby
pojazdów i nasileniem ruchu drogowego.
Istniejący układ urbanistyczny miasta nie pozwala na wprowadzenie radykalnych rozwiązań, które
wyraźnie ograniczyłyby negatywne oddziaływanie hałasu komunikacyjnego i przemysłowego na środowisko.
W związku z tym stosuje się środki zastępcze: nowe nawierzchnie ulic, nasadzanie zieleni izolacyjnej przy
ulicach i na osiedlach mieszkaniowych, zmianę organizacji ruchu.
125