Prospektywna ocena kliniczna trwałości stałych retainerów

Przeglądy, streszczenia
Tom 8, nr 3, 2012
Reviews and abstracts
Volume 8, no 3, 2012
Prospektywna ocena kliniczna trwałości stałych retainerów
językowych
A prospective clinical evaluation of mandibular lingual retainer
survival
Tülin Taner, Muge Aksu
European Journal of Orthodontics 2012; 34: 470-4
Stabilność zębów przednich dolnych po zakończonym leczeniu ortodontycznym ma istotne znaczenie, głównie z powodów
estetycznych. W celu uniknięcia nawrotu wady zgryzu stosowane są różne rodzaje zarówno zdejmowanych, jak i stałych
aparatów retencyjnych. Jednym z najczęściej stosowanych aparatów retencyjnych dolnych jest stały retainer językowy.
Znane są różne odmiany tej formy retencji, począwszy od drutu biegnącego na powierzchniach językowych siekaczy dolnych,
lutowanego do pierścieni zacementowanych na kłach i skończywszy na drucie przyklejanym bezpośrednio do powierzchni
językowych sześciu przednich zębów dolnych. Obecnie klejona retencja stała w łuku dolnym jest najczęściej preferowaną
przez lekarzy i pacjentów formą retencji, biorąc pod uwagę aspekty estetyczne oraz funkcjonalne.
Największą zaletą takiej retencji jest to, że praktycznie wyeliminowany zostaje czynnik współpracy ze strony pacjenta. Jedną
z wad natomiast jest czasochłonność i wrażliwość tej metody retencji. Dodatkowy problem stanowi awaryjność retainera,
spowodowana odklejaniem się drutu retencyjnego od materiału kompozytowego lub odklejanie się całego retainera od
powierzchni zębów. Znane są wyniki różnych badań dotyczących tej formy retencji, ale wszystkie retrospektywnie oceniają
trwałość retainera.
Celem tego badania była prospektywna ocena stałego aparatu retencyjnego dolnego. W prezentowanym badaniu udział
wzięło 66 pacjentów (52 kobiety i 14 mężczyzn). U wszystkich pacjentów zastosowano ten sam protokół postępowania
retencyjnego. W celu oceny znaczenia techniki klejenia retencji, pacjenci zostali podzieleni na dwie grupy, według kolejności
terminu zdejmowania aparatu stałego i klejenia aparatu retencyjnego, tzn. jeden aparat klejony techniką bezpośrednią,
kolejny techniką pośrednią itd. Ostatecznie powstały dwie grupy – u 32 (średnia wieku 15,9 +/- 3,2 ) pacjentów zastosowano
technikę bezpośrednią i u 34 (średnia wieku 19, 4 +/- 6,7 ) pacjentów technikę pośrednią klejenia dolnego stałego aparatu
retencyjnego.
U każdego pacjenta zastosowano ośmio-pleciony, spłaszczony drut stalowy (Bond-a-Braid, 0,016x0,022, Reliance
Orthodontic Products, Itasca, Illinois, USA) wraz z materiałem kompozytowym światłoutwardzalnym Transbond ™ LR
(3M Unitek Orthodontic Products, Manrovia, California, USA) przy użyciu lampy LED – Elipar Free Light (3M ESPE, St Paul,
Minnesota, USA). Druty retencyjne przygotowane zostały i naklejane przez starszych i młodszych lekarzy ortodontów,
zgodnie z wystandaryzowanym protokołem postępowania. Kontrolę pacjentów przeprowadzano co miesiąc przez okres
6 miesięcy. Oceniano czas, jaki retainer pozostawał w jamie ustnej bez żadnych uszkodzeń materiału kompozytowego czy
poluzowania drutu na zębach.
Uzyskane wyniki badań wykazały, że z całkowitej liczby 66 badanych osób u 25 osób (37,9%) stwierdzono uszkodzenia
retainerów na koniec 6-miesięcznego okresu obserwacji. Przyjmując za kryterium oceny technikę klejenia retencji, przy
technice bezpośredniej awarię retencji stwierdzono u 46,9% (15 osób), a przy technice pośredniej u 29,4% (10 osób).
Różnica ta nie była istotna statystycznie. Ponadto badania wykazały, że uszkodzenia retencji najczęściej powstawały
w pierwszym miesiącu po jej naklejeniu, a najrzadziej w piątym miesiącu obserwacji. Najwięcej uszkodzeń retencji
odnotowano na dolnym prawym siekaczu centralnym. Spośród 25 osób z uszkodzeniami retainera u 7 z nich (28%) awarie
występowały wielokrotnie, co sugeruje, że pacjenci nie wykazywali dostatecznej dbałości o swoje aparaty.
W celu bardziej szczegółowej oceny czynników wpływających na trwałość dolnych stałych retainerów językowych
konieczne są dalsze badania analizujące wpływ wprawności lekarzy w wykonywaniu tych retainerów oraz zachowania
(nawyki) pacjentów.
Opracowała:
dr n. med. Beata Walawska
ForumOrthodontic
Ortodontyczneforum
150