Przeczytaj cały artykuł (PDF, ~300 kB)
Transkrypt
Przeczytaj cały artykuł (PDF, ~300 kB)
Chmury soczewkowe Czy kiedykolwiek widzieliście takie chmury, jakie są na poniższym zdjęciu? Na pewno dla wielu z Was takie obrazy chmur kojarzą się z tajemniczymi obiektami typu UFO. Ale nic z tego, są to zdjęcia wielowarstwowych chmur soczewkowych. Powyższe zdjęcia zostały wykonane 8 kwietnia 2007 roku na Słowacji u podnóża Wysokich Tatr. Trzeba mieć szczęście, żeby być świadkiem niezwykłego przestawienia, kiedy na niebie tworzą się chmury soczewkowe, ponieważ pojawiają się one rzadko, ale szczęściu można pomóc. Aby zobaczyć takie chmury trzeba znaleźć się we właściwym miejscu we właściwym czasie. Takie piękne chmury można zobaczyć właśnie teraz, kiedy kończy się zima na szczytach gór leży jeszcze leży śnieg i jest zimno, a w dolinach nastaje wiosna. Zdjęcie przedstawia Tatry Wysokie i wykonane zostało tego samego dnia, kilka kilometrów od miejsca zrobienia zdjęć chmur soczewkowych. Jak powstaje chmura soczewkowa Ta rzadko spotykana chmura w meteorologii fachowo nazywana jest chmurą lentikularną lub prościej chmurą soczewkową. Żeby chmury soczewkowe mogły powstać, muszą być spełnione rygorystyczne kryteria. Chmury pojawiają się najczęściej ponad zaśnieżonymi szczytami górskimi przy temperaturze powietrza na pograniczu zera stopni, w skali Celsjusza, kiedy zaczyna się topić śnieg przykrywający szczyty górskie, a wiatr wieje prostopadle do pasma gór. Powietrze, które przepłynęło już ponad szczytami na drugą stronę spręża się adiabatycznie przed zderzeniem z ziemią a potem odbija się w górę. Podczas unoszenia się w górę adiabatycznie się rozpręża, a potem znowu odbija się od górnych warstw powietrza i z powrotem opada. Ten cykl ruchu w górę i w dół jest przyczyną powstania powtarzającego się falowego rozkładu ciśnienia powietrza. Ze względu na zmiany temperatur spowodowane adiabatycznymi przemianami powietrza w grzbietach fal występuje ochłodzenie, a w ich dołach ocieplenie. Zawarta w powietrzu para wodna skrapla się w chłodniejszych obszarach fali (w grzbietach) tworząc chmury soczewkowe. Mechanizm powstawania chmur soczewkowych ilustruje powyższy schemat (http://www.aerospaceweb.org/question/nature/thermals/mountain-wave.jpg). Chmury soczewkowe mogą być wielokrotnie złożone i poukładane w stos jedna nad drugą. Dzieje się tak wtedy, gdy zawartość wilgoci nie jest jednakowa w poszczególnych warstwach powietrza. Wówczas w każdej warstwie, gdzie wznoszące się powietrze jest odpowiednio nasycone się wilgocią, tworzą się chmury. Wynikiem może być chmura soczewkowa z bardzo widocznymi warstwami lub stos chmur ułożonych jedna nad drugą. Czołowe krawędzie tych chmur są lubiane przez pilotów szybowcowych ze względu na powietrzne prądy wznoszące. Zadanie dla Was Popatrzcie w niebo, zróbcie zdjęcia interesujących chmur i prześlijcie je do nas. Na dobry początek zamieszczamy jedno nasze zdjęcie, tym razem nie z gór, a znad oceanu. Widoczna ostra granica chmur obrazuje wyraźny front atmosferyczny, zapowiadający zmianę pogody. A swoją drogą, czy zastanawialiście się kiedyś nad tym, że chmury nigdy nie wyglądają tak samo i że nigdy nie powtórzy się ten sam układ chmur na niebie.