strategia zrównoważonego rozwoju gminy kuczbork osada

Transkrypt

STRATEGIA ZRÓWNOWAŻONEGO
ROZWOJU
GMINY KUCZBORK OSADA
KUCZBORK OSADA, 2003
Szanowni Państwo
Przedstawiam Państwu Strategię Zrównoważonego Rozwoju
Gminy Kuczbork Osada, która jest pierwszym etapem budowy lokalnej
Agendy 21, jako programu działań na rzecz zrównoważonego rozwoju gminy
w perspektywie najbliższych kilkunastu lat.
Prezentowany dokument określa najważniejsze cele i zadania,
które
trzeba
wykonać aby poprawić
warunki
życia mieszkańców.
Jego realizacja ma na celu doprowadzenie do przekształcenia naszej gminy
w prężny ośrodek gospodarczo – turystyczny przyjazny mieszkańcom
i środowisku, bezpieczny i gościnny. Zapewnienie wysokiego poziomu życia
społeczności lokalnej jest głównym założeniem Strategii.
Jestem przekonany, że efekty wdrażania opracowanej Strategii
będą widoczne już w najbliższych latach. Jednak realizacja przedstawionej
wizji rozwoju gminy wymaga dużego zaangażowania nie tylko samorządu
gminy, ale również wszystkich jej mieszkańców. Wiek XXI stawia przed
nami nowe wyzwania, którym powinniśmy sprostać oraz nowe szanse, które
powinniśmy wykorzystać. Mam nadzieję, że dzięki stworzonej i uchwalonej
przez Państwo wizji rozwoju Gminy Kuczbork Osada, wspólnej dla
wszystkich mieszkańców, będzie to dobry czas dla jej rozwoju i promocji.
Z poważaniem
Wójt Gminy
mgr inż. Tadeusz Burakowski
SPIS TREŚCI
WPROWADZENIE
3
ROZDZIAŁ I. CHARAKTERYSTYKA GMINY
5
1.1 Położenie geograficzne
5
1.2 Stan środowiska przyrodniczego
7
1.3 Rys historyczny
11
1.4 Ochrona warunków kulturowych
14
1.5 Sytuacja społeczno – gospodarcza
16
1.6 Mocne i słabe strony gminy
27
ROZDZIAŁ II.
ISTOTA
TWORZENIA
ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU
STRATEGII
33
2.1 Pojęcie zrównoważonego rozwoju
33
2.2 Struktura strategii
36
2.3 Strategia rozwoju gminy
39
ROZDZIAŁ III. STRATEGICZNE KIERUNKI ROZWOJU
GMINY
42
3.1 Wizja zrównoważonego rozwoju gminy
42
3.2 Główne cele strategiczne rozwoju
43
3.3 Cele szczegółowe rozwoju gminy
51
ROZDZIAŁ IV. ZARZĄDZANIE REALIZACJĄ STRATEGII
68
4.1 Instrumenty realizacji strategii
68
4.2 Podmioty zarządzające realizacją
69
4.3 Zasady aktualizacji strategii
70
Strategia zrównoważonego rozwoju gminy Kuczbork Osada
WPROWADZENIE
Rynkowy
ład
gospodarczy
wymusza
podniesienia
konkurencyjności we wszystkich zakresach i przekrojach prowadzonej
działalności. Bezwzględność praw rynku, integracja z UE oraz coraz bardziej
skomplikowane powiązania zjawisk gospodarczych narzucają potrzebę
planowania strategicznego. Gminy konkurują między sobą o nowe
inwestycje. Jednym z najważniejszych instrumentów tej rywalizacji jest
strategia rozwoju, pełniąca ważne funkcje informacyjne, promocyjne,
motywacyjne i inne.
Tworzenie strategii zrównoważonego rozwoju w gminach jest
niezbędnym warunkiem wypełnienia międzynarodowych zobowiązań Polski
odnośnie wdrażania zasad zrównoważonego rozwoju. Zasady te zostały
przyjęte na Konferencji ONZ w Rio de Janeiro, zwanej Szczytem Ziemi.
Znane są one jako Agenda 21 czyli Globalny Program Działań na Rzecz
Rozwoju Zrównoważonego. Głównym celem jest wymóg równoważenia
rozwoju gospodarczego, społecznego i ekologicznego z uwzględnieniem
podstawowych i uniwersalnych zasad rozwoju, w tym m.in. praworządności,
likwidacji
zanieczyszczeń
u
źródła,
uspołecznienia,
ekonomizacji
i regionalizacji oraz etapowania działań.
Agenda
21
to
program
działań
na
rzecz
ekorozwoju
w perspektywie XXI wieku. Działania te tworzą uspołeczniony (partnerski),
dynamiczny proces wprowadzania w życie idei ekorozwoju, w którym
społeczności uczestniczą w podejmowaniu kluczowych decyzji. Agenda 21
wskazuje w jaki sposób rozwój może zostać praktycznie zrównoważony.
Oznacza ona w gminie konieczność budowania:
•
międzysektorowego partnerstwa (lobbingu) dla ekorozwoju,
•
systemu informacji o stanie ekorozwoju, w tym informacji o zasobach
naturalnych, kulturowych itp.
•
strategii zrównoważonego rozwoju jako podstawowego dokumentu
planistycznego Agendy,
•
systemu zarządzania realizacją strategii, w tym monitoringu społecznego
i systemu aktualizacji strategii.
W Polsce w ostatnim czasie dokonały się zmiany proporcji
czynników rozwoju. Najważniejszymi dla atrakcyjności lokalnych układów
terytorialnych
stały
się
czynniki:
infrastruktury,
przedsiębiorczości
i innowacyjności oraz jakości zasobów pracy. Mechanizm rynkowy obnażył
wartość
lokalnych
zasobów
i
możliwości
rozwojowych,
często
niewspółmiernie niską w porównaniu do poprzednich ocen i wyobrażeń.
Duże nadzieje, ale także obawy budzi proces integracji z UE. W tej sytuacji
szczególnego znaczenia w rozwoju gmin nabiera planowanie strategiczne,
którego efektem jest strategiczny plan rozwoju, nazywany strategią rozwoju.
Dokument strategii stanowi podstawę do racjonalnego i ukierunkowanego
organizowania całości działań podnoszących konkurencyjność gminy.
ROZDZIAŁ I. CHARAKTERYSTYKA GMINY
1.1 POŁOŻENIE GEOGRAFICZNE
Gmina Kuczbork Osada położona jest w pónocno – zachodniej
części województwa mazowieckiego i przy północnej granicy powiatu
żuromińskiego.
Sąsiaduje
z 6
gminami:
Lipowiec
Kościelny
i
Szreńsk
(powiat mławski), Żuromin i Lubowidz (powiat żuromiński) oraz Działdowo
i Płośnica (powiat działdowski województwa warmińsko – mazurskiego).
Obszar gminy wynosi 12164 hektary (co stanowi 15,16% ogólnej
powierzchni powiatu żuromińskiego), z czego: 7139 hektarów to grunty orne,
2106 hektarów stanowią użytki zielone, 1946 hektarów zajmują lasy i grunty
leśne. Pozostałe 955 hektarów zajmują sady, grunty pod zabudowaniami,
wody, drogi i nieużytki.
Gmina Kuczbork Osada leży w zasięgu oddziaływania miasta
Żuromina (około 10 km) oraz miasta Mławy, a tym samym od linii kolejowej
relacji Warszawa – Gdańsk (około 30 km).
Przez teren gminy przebiega droga wojewódzka Nr 563 relacji
Rypin – Mława.
Gminę zamieszkuje 5.349 osób, tj. niespełna 13% ogólnej liczby
ludności powiatu (4 – 5 pozycja, pod względem zaludnienia wśród 6 gmin
powiatu) i ok. 0,1% ludności województwa mazowieckiego.
W granicach gminy znajdują się 22 miejscowości. Największymi
pod
względem
zaludnienia
miejscowościami
są:
Zielona
–
1859
mieszkańców, Kuczbork Wieś – 587 mieszkańców i Chojnowo – 547
mieszkańców. Jednostka osadnicza, w której skład wchodzi miejscowość
gminna, tj. Kuczbork Wieś i Kuczbork Osada liczy łącznie 963 mieszkańców.
1.2 STAN ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO
Gmina Kuczbork Osada leży na pograniczu dwóch jednostek
fizyczno – geograficznych:
–
Równiny Raciążskiej – część południowa
–
Wzniesień Mławskich – część północna.
Jest to obszar o dość zróżnicowanej rzeźbie terenu będącej
głównie efektem zlodowacenia środkowopolskiego oraz późniejszych
procesów erozyjnych.
Najwyższe wzniesienia – ponad 200 m npm. występują
w środkowo – wschodniej części gminy, natomiast miejsca najniżej położone
znajdują się w dolinie rzeki Przylepnicy.
Pod względem geologicznym obszar gminy położony jest
w obrębie jednostki geologicznej zwanej Niecką Mazowiecką. Jest to obszar,
na którym na podłożu kredowym leżą osady trzeciorzędowe, wyżej zaś leży
pokrywa
osadów
czwartorzędowych,
głównie
plejstoceńskich,
wykształconych w postaci glin zwałowych (morenowych) oraz piasków
i żwirów lodowcowych.
Według klasyfikacji glebowo – rolniczej pokrywę glebową gminy
na jej przewarzającym obszarze pokrywają gleby wytworzone z piasków
gliniastych lekkich lub słabogliniastych na podłożu piasków luźnych lub
żwirów.
W południowo – zachodniej części gminy (Kuczbork, Zielona,
Olszewko) oraz na niewielkim obszarze części północno – zachodniej
(Bagienice Małe i Duże) występują gleby najlepsze jakościowo do produkcji.
Zaliczane są one do kompleksu przydatności rolniczej 2–go (pszenny dobry)
oraz do 4–go (żytni bardzo dobry). Według klasyfikacji bonitacyjnej należą
one do klasy III a, III b, IV a, IV b.
Natomiast w północno – wschodniej (Nowa Wieś, Sarnowo,
Chojnowo, Mianowo) i północno – zachodniej (Bagienice Nowe, Gościszka)
części gminy dominują gleby lekkie do uprawy. Pod względem przydatności
rolniczej zaliczane są do kompleksu 6–go (żytni słaby). W klasyfikacji
bonitacyjnej są to gleby klasy V, VI, VI z.
Według klasyfikacji przyrodniczo – leśnej obszar gminy należy do
IV Krainy Mazowiecko – Podlaskiej. Dominującymi gatunkami drzew są
sosna i brzoza, uzupełniane przez dąb, olchę, świerk i topolę.
Na obszarze gminy tereny lasów i zadrzewień zajmują 1943
hektary, co stanowi 16% powierzchni gminy, wobec lesistości w powiecie
żuromińskim – 18,1%.
W strukturze władania dominują lasy państwowe – 1183 ha
tj. 61% zarządzane przez Nadleśnictwo Dwukoły. Lasy prywatne obejmują
zalesienia rozdrobnione z niewielkimi tylko kompleksami leśnymi.
Największe obszary leśne (ponad 60% powierzchni obrębu)
występują w rejonach wsi Gościszka – Baraki i Gościszka oraz Niedziałki –
Sadykierz.
Obszar gminy stanowi niewielki fragment dorzecza środkowej
Wkry. Przez teren gminy przepływa Przylepnica z północy na południe, która
zasilana jest rzeką Miłotką. Zlewnia Przylepnicy obejmuje ponad 90%
powierzchni gminy. Zasoby wodne powierzchniowe gminy poza rzeką
Przylepnicą stanowią ponadto zbiorniki wody stojącej występujące w postaci
niewielkich jeziorek i stawów.
Natomiast
w
zakresie
wód
podziemnych
obszar
charakteryzuje się korzystnymi warunkami. W obrębie dwóch rejonów:
–
na wschód od linii Szronka, Nowa Wieś i Chojnowo,
gminy
–
w południowo – zachodniej części gminy, zasoby wód podziemnych
kształtują się na poziomie 40 – 100 m3 /godz./ otwór.
Większość istniejących studni wierconych ujmuje wodę z głębszych
poziomów wodonośnych. Głębokość studni wynosi od 33 m (Gościszka)
do 90,5 m (Nowa Wieś).
Na terenie gminy znajdują się wyróżniające się krajobrazowo
tereny należące do obszarów chronionego krajobrazu. Podstawowym celem
utworzenia
obszarów
chronionego
krajobrazu
jest
zabezpieczenie
przyrodniczo – krajoznawczej bazy do rozwoju różnych form rekreacji. Na
terenie gminy obszar chronionego krajobrazu zajmuje około 54% ogólnej jej
powierzchni (głównie północna część gminy).
W obrębie obszaru chronionego krajobrazu konieczne jest
utrzymanie i kształtowanie systemu naturalnych powiązań przyrodniczych,
obejmujących aktywne biologicznie ekosystemy łąkowe, bagienne, wodne
i leśne, które mają zasadniczy wpływ na utrzymanie równowagi biologicznej
w środowisku przyrodniczym.
Obszar gminy leży w strefie klimatycznej charakteryzującej się
ciepłym i łagodnym ale niezbyt długim latem oraz niezbyt mroźną ale długą
zimą. Średnia roczna temperatura wynosi 6,6 stopnia Celcjusza, a liczba dni
z pokrywą śnieżną wynosi 65.
Na terenie gminy występują bogate złoża kruszywa naturalnego
pochodzenia czwartorzędowego w formie pokładowej. Złożom tym nie
towarzyszą inne kopaliny.
Istniejące na terenie gminy i udokumentowane złoża kruszyw
występują głównie w jej północnej części. Znajdują się one głównie
w Gościszce, Łążku, Nowej Wsi.
Ich zasobność szacowana jest na
około 5 mln ton. Wykorzystywane są głównie w różnym zakresie dla potrzeb
budownictwa i drogownictwa.
Głównymi eksploatatorami kruszyw są: Olsztyńskie Kopalnie
Surowców Mineralnych Spółka z o.o w Olsztynie, Wytwórnia Mas
Bitumicznych w Gościszce oraz Przedsiębiorstwo Robót Drogowo –
Inżynieryjnych w Mławie.
1.3 RYS HISTORYCZNY
Teren obecnej gminy Kuczbork znajduje się w pasie Nizin
Środkowych w płn. – zach. części Wysoczyzny Ciechanowskiej w rejonie
zwanej niekiedy Wysoczyzną Mławską.
Powierzchnia została ukształtowana w trakcie ostatniego zlodowacenia
(Wurm) ok. 20.000 lat pne. Występują tu dość liczne wzgórza moren
czołowych rozdzielone zabagnionymi dolinami utworzonymi przez wody
spływające z topniejącego czoła lodowca. Wzgórza morenowe należą do tzw.
mezoregionu wzniesień mławskich. Gleby na ogół dość słabe – bielice
piaskowe i gleby żwirowe (VI klasa), dużo gleb torfowych, pobagiennych.
Najlepsze gleby – bielice pyłowe (III klasa) skupiają się w rejonie
Kuczborka. Pierwotnie większość obszaru zajmowały lasy – głównie na
morenach – oraz rozległe obszary bagienne odwadniane ciekami zbieranymi
przez Wkrę. Na ogół obszar obecnej gminy Kuczbork był mało sprzyjający
osadnictwu, niemal całkowicie odcięty od otaczających ziem za wyjątkiem
kierunku wschodniego. Z tych względów teren gminy Kuczbork był zawsze
zapóźniony względem bardziej centralnie położonych obszarów Mazowsza,
zawsze
było
to
pogranicze
–
osadnicze,
kulturowe,
państwowe
i administracyjne.
Pierwsze grupy ludzi mogły dotrzeć tu w okresie neolitu (tj. 80 – 2500 lat
pne.). W owym czasie było tu pogranicze kultur – ceramiki dołkowo –
grzebykowej i pucharów lejkowatych. W epoce brązu mogła tu dotrzeć
ok. 1700 pne. kultura trzcinecka, a potem łużycka, której ślady odkryto
w Kuczborku. Było to w V okresie epoki brązu tj. 900 – 700 r. pne. We
wczesnym okresie epoki żelaza, omawiany obszar był jakby strefą buforową
między kulturą kurhanów zachodniobałtyckich (bardzo gęste zaludnienie
zaraz na płn. od Wisły) i kulturą grobów skrzynkowych, która przeszła
z Wielkopolski w rejon Płocka i stąd w rejon Bieżuń – Radzanów (było to
ok. 550 – 300 pne.). W zasadzie niemal aż do V w. pne. była tu pustka
osadnicza. Pustka ta była zresztą dość względna, gdyż znane jest
cmentarzysko z okresu wpływów rzymskich (0 – IV w. n. e.). Całkowite
wyludnienie mogło mieć miejsce w czasie Wędrówki Ludów, gdy cały obszar
obecnej Polski był niemal opustoszały. Zaskakujące jest bardzo szybkie
ponowne pojawienie się tu osadnictwa – już w VII w. jest osada
w Nidzgorze, która z czasem przekształca się w gród o wale w konstrukcji
izbicowej zajmowany przez grupę rodową w VIII – IX w. Jednocześnie
właśnie wówczas były najlepsze warunki do osadnictwa – ok. 1000 r.
wystąpiło optimum klimatyczne (cieplej i więcej opadów) i szybko wzrastało
zaludnienie.
Następne stulecia zaznaczały się na tym obszarze kolejnymi
wzrostami i upadkami koniunktury gospodarczej, a co za tym idzie
osadnictwa. Upadki często były związane z zawieruchami historii (upadek
państwa Miecława w 1047 r., najazdy Prusów o największym nasileniu
w pocz. XIII w., okres działalności Krzyżaków, potop szwedzki, wojny
napoleońskie, ...), przy czym należy zaznaczyć, że niska jakość gleb,
zła polityka gospodarcza właścicieli ziemskich oraz sąsiedztwo prężniejszych
ośrodków
(Bieżuń,
Karniszyn,
Lubowidz,
Poniatowo,
Szreńsk,
...)
powodowały, że rejon ten był jednym z najbiedniejszych na północnym
Mazowszu. To było chyba zasadniczą przyczyną utraty praw miejskich przez
jedyną miejscowość gminy prawa te posiadającą – Kuczbork w 1869 roku.
Poszczególne miejscowości uchwytne historycznie na terenie
obecnej gminy Kuczbork:
–
Bagienice Duże – wieś istnieje od 1404 roku,
–
Bagienice Małe – wieś istnieje od 1497 roku jako Bagenneczyna,
–
Chodubka – wieś istnieje od 1433 roku jako Chodypye,
–
Chojnowo – wieś istnieje przypuszczalnie od 1367 roku,
–
Gościszka – wieś istnieje od 1434 roku jako Goszczyska,
–
Kozielsk – wieś prawdopodobnie istnieje od 1413 roku,
–
Krzywki Bratki – wieś istnieje od 1400 roku jako Grzywcowe,
–
Kuczbork – wymieniony po raz pierwszy już w 1384 roku,
–
Łążek – wieś istnieje od 1426 roku,
–
Mianowo – wieś istnieje od 1404 roku jako Manowo,
–
Nidzgora – istnieje od 1580 roku,
–
Niedziałki Sadykierz – wieś istnieje od 1404 roku,
–
Nowa Wieś – wieś istnieje od 1580 roku,
–
Olszewko – wieś istnieje od 1413 roku w dobrach Kuczborka,
–
Osowa – wieś istnieje od 1830 roku,
–
Przyspa – mała wieś istnieje od 1580 roku,
–
Sarnowo – wieś istnieje od 1367 roku na prawie polskim,
–
Szronka – wieś istnieje od 1480 roku,
–
Zielona – wieś istnieje od 1353 roku.
1.4 OCHRONA WARUNKÓW KULTUROWYCH.
W szeregu miejscowościach gminy jest sporo obiektów wartych
zachowania i ochrony. Jedynie niewielka ich część jest wpisana do rejestru
zabytków, a większość z nich to budynki mieszkalne z okresu przełomu
wieku XIX i XX (najwięcej w Kuczborku, Olszewku, Sarnowie i Zielonej).
Wypierane są one stopniowo przez nową zabudowę często dysharmonizującą
krajobraz, co jest szczególnie niekorzystnie w miejscowościach o cennych,
historycznych układach przestrzennych. Do tych zaś możemy zaliczyć obok
Kuczborka, Zielonę, Chojnowo, Sarnowo i Gościszkę.
Obiekty wpisane do rejestru zabytków
Miejscowość
Funkcja
Okres powstania
Kuczbork
kościół p.w. Św. Bartłomieja
XVII w.
Kuczbork
cmentarzysko szkieletowe
XI w.
Nidzgora
grodzisko pierścieniowate
X – XI w.
Sarnowo
zamek (pozostałości ruin)
XV w.
Zielona
zespół pałacowo – parkowy
XIX w.
Parki zabytkowe
Miejscowość
Rodzaj parku
Okres powstania
Chojnowo
podworski
k. XIX w.
Kozielsk
podworski
k. XIX w.
Sarnowo
podworski
2 poł. XIX w.
Zielona
pałacowy
pocz. XIX w.
Wszystkie parki reprezentują styl krajobrazowy. Są to zespoły cennej,
wielogatunkowej
roślinności
drzewiastej,
wymagające
bezwzględnej
ochrony. Drzewostan parkowy tworzą najczęściej rodzime gatunki drzew.
Cmentarze
Miejscowość
Wyznanie
Rok budowy najstarszego nagrobka
Kuczbork
rzym. – kat.
1873, drew. Kaplica z poł. XVIII w.
Kuczbork
mojżesz.
Sarnowo
rzym. – kat.
1881 (też nagrobki innych wyznań)
Zielona
rzym. – kat.
1851 (może 1842)
Zielona
ewangielickie
cmentarz z k. XIX w.
cmentarz po 1877 r.
Ponadto w miejscowościach Chodubka, Chojnowo, Gościszka, Kozielsk,
Kuczbork, Krzywki Bratki, Mianowo, Nidzgora, Nowa Wieś, Olszewko,
Sarnowo i Zielona znajduje się 95 stanowisk archeologicznych.
1.5 SYTUACJA SPOŁECZNO – GOSPODARCZA.
Terytorium
gminy
zajmuje
powierzchnię
12164
hektary,
co stanowi 15,16% ogólnej powierzchni powiatu żuromińskiego.
Gminę zamieszkuje ogółem 5349 osób z czego: mężczyzn jest
2674, kobiet 2675.
Struktura wiekowa mieszkańców gminy przedstawia się następująco:
Wiek
Gmina
Powiat
Przedprodukcyjny
1216 – 22,7%
28,5%
Produkcyjny
3184 – 59,5%
55,2%
949 – 17,8%
16,3%
Poprodukcyjny
Gmina jest terenem odpływowym, wymeldowania z gminy
z pobytu stałego przewyższają zmeldowania na pobyt stały (ujemne saldo
migracji). Tylko w ostatnich dwóch latach ubyło 124 stałych mieszkańców
gminy.
W granicach gminy znajduje się 16 sołectw, które obejmują swoim
zasięgiem 22 miejscowości.
Sieć
osadnicza
gminy
pod
względem
zaludnienia
jest
rozdrobniona, około 65% jednostek osadniczych to miejscowości małe
o zaludnieniu do 200 mieszkańców.
Cechą charakterystyczną sieci osadniczej jest zwarta zabudowa niemalże
wszystkich miejscowości gminy.
Gęstość zaludnienia w gminie wynosi około 45 osób/km2 i jest większa od
średniej gęstości zaludnienia powiatu żuromińskiego (około 40 osób/km2).
Rozmieszczenie przestrzenne ludności kształtuje się następująco:
Liczba
ludności
Powierzchnia
ogółem
(ha)
Gęstość
zaludnienia
(osób/km2)
Bagienice Duże
58
225,27
26
Bagienice Małe
76
187,28
40
Bagienice Nowe
56
180,51
31
Chojnowo
531
1174,89
45
Gościszka
(Gościszka Wygoda)
549
1607,33
34
Krzywki Bratki
184
659,52
28
Kuczbork Osada
(Kozielsk)
367
661,07
55
Kuczbork Wieś
(Przyspa)
554
1316,13
42
Łążek
(Niedziałki)
214
1624,72
13
Niedzgora
66
486,66
13
Nowa Wieś
277
628,22
44
Olszewko (Chodubka)
170
628,30
27
Osowa
(Mianowo)
95
301,39
31
Sarnowo
216
500,57
43
Szronka
99
282,94
35
Zielona
1837
1699,20
108
OGÓŁEM
5349
12164,00
44
Sołectwo
Liczba pracujących w gospodarce narodowej (bez indywidualnych
gospodarstw rolnych) przedstawia się następująco:
Wyszczególnienie
Liczba pracujących
%
Pracujący ogółem w tym:
394
100,0
rolnictwo, leśnictwo
23
5,8
budownictwo
36
9,1
drobna wytwórczość
9
2,3
handel
33
8,4
transport i łączność
18
4,6
finanse i bankowość
9
2,3
administracja
50
12,7
edukacja i oświata
140
35,5
ochrona zdrowia,
opieka społeczna
35
8,9
usługi
3
0,8
Natomiast
liczba
osób
pracujących
w
rolnictwie
–
indywidualne
gospodarstwa rolne wynosi 2154 osoby.
Pozostała liczba osób w wieku produkcyjnym tj. 639 zasila
niestety szeregi bezrobotnych.
Struktura bezrobocia w gminie przedstawia się następująco:
bezrobotni ogółem – 639, w tym:
–
mężczyźni
– 324 – 50,7%
–
kobiety
– 315 – 49,3%
bezrobotni w/g wykształcenia – 639, w tym:
–
podstawowe
– 211 – 33,0%
–
zasadnicze zawodowe
– 225 – 35,2%
–
średnie ogólne
– 24 – 3,8%
–
średnie zawodowe
– 160 – 25,0%
–
wyższe
– 19 – 3,0%
bezrobotni w/g wieku – 639, w tym:
–
18 – 24 lata – 167 – 26,1%
–
25 – 34 lata – 201 – 31,5%
–
35 – 44 lata – 139 – 21,7%
–
45 – 54 lata – 123 – 19,3%
–
55 – 59 lat –
9 – 1,4%
Niepokojącym zjawiskiem jest fakt dominacji wśród bezrobotnych ludzi
młodych (18 – 44 lata) – 507 osób – 79,3%. Jest to grupa wiekowa
najbardziej mobilna, o największej aktywności zawodowej.
Jedną z najbardziej niebezpiecznych cech struktury bezrobocia jest
długi czas bierności zawodowej (ponad 60% pozostaje bez pracy dłużej niż
rok) oraz fakt, że tylko 124 osoby pobierają zasiłek.
Kształceniem dzieci i młodzieży w gminie zajmują się dwa
Zespoły Placówek Oświatowych w Kuczborku i Zielonej. W ich skład
wchodzą 6–klasowe szkoły podstawowe, gimnazja oraz przedszkola.
Ponadto w skład sieci placówek oświatowych na terenie gminy
wchodzą trzy 6–klasowe szkoły podstawowe w Gościszce, Chojnowie
i Sarnowie.
Ogółem we wszystkich placówkach oświatowych naukę pobiera
720 dzieci i młodzieży, a ich kształceniem i wychowaniem zajmuje się
58 nauczycieli.
Przy wszystkich placówkach oświatowych znajdują się boiska
sportowe (w Kuczborku i Zielonej – asfaltowe wielofunkcyjne), a szkoły
w Kuczborku, Gościszce i Zielonej posiadają również sale gimnastyczne.
Ponadto
we
wsi
Zielona
znajduje
się
Zespół
Szkół
Ponadgimnazjalnych, w którym kształci się młodzież nie tylko z terenu
gminy Kuczbork.
W ramach Zespołu funkcjonują:
–
Liceum Ogólnokształcące – klasy: sportowa i biologiczna
–
Liceum Profilowane – Zarządzanie Informacją
–
Liceum Profilowane – Ekonomiczno – Administracyjne
–
Liceum Techniczne
–
Liceum Agrobiznesu
–
Technikum Rolnicze 5–letnie
–
Technikum Rolnicze 3–letnie
–
Technikum Agrobiznesu
–
Zasadnicza Szkoła Rolnicza.
Naukę w Zespole pobiera 689 uczniów. Zespół Szkół posiada
dobrze wyposażoną bazę dydaktyczną, pracownie do ćwiczeń lekcyjnych
i laboratoryjnych oraz duży internat.
Jest też w Zespole Szkół sala gimnastyczna oraz inne obiekty
sportowe jak: boisko do piłki nożnej, wielofunkcyjne boisko asfaltowe.
Zespół
posiada
też
własne
gospodarstwo
rolne
wraz
z podstawowym sprzętem rolniczym, gdzie młodzież odbywa naukę
praktycznego zawodu oraz odbywa inne różnego rodzaju praktyki szkolne.
Obsługą ludności gminy w zakresie podstawowej opieki
zdrowotnej zajmują się:
–
Samodzielny Publiczny Zespół Zakładów Opieki Zdrowotnej w Żurominie
–
Gminny Ośrodek Zdrowia w Kuczborku, który zatrudnia 1 lekarza
i 3 pielęgniarki,
–
Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „SANITAS” w Zielonej,
w którym pracuje 1 lekarz i 3 pielęgniarki,
–
Niepubliczny Samodzielny Zakład Opieki Zdrowotnej „KAREDENT” sc
w Kuczborku
zatrudniający
6 lekarzy
stomatologów i
1 osobę
w charakterze pomocy stomatologicznej, którzy przyjmują pacjentów
w systemie zmianowym.
Opieką specjalistyczną mieszkańców gminy zajmuje się SPZZOZ
– Szpital Powiatowy w Żurominie.
Pomocą społeczną w gminie zajmuje się Gminny Ośrodek Pomocy
Społecznej, w którym zatrudnione są 3 osoby. Ośrodek świadczy pomoc
w ramach zadań zleconych oraz zadań własnych.
Ogółem ze wszystkich form pomocy społecznej korzystają
352 rodziny, w których jest 1448 osób, co stanowi około 27% wszystkich
mieszkańców gminy.
Struktura udzielanych świadczeń w ramach pomocy społecznej dla
najbardziej potrzebujących mieszkańców gminy przedstawia się następująco:
–
renta socjalna
– 48 osób
–
zasiłek stały
– 21 osób
–
zasiłek okresowy
– 82 osoby
–
zasiłek macierzyński
– 44 osoby
–
zasiłek pielęgnacyjny
– 432 osoby
–
zasiłek celowy
– 124 osoby
–
dożywianie dzieci w szkołach
– 247 osób
–
usługi opiekuńcze
– 5 osób
–
osoby objęte pracą socjalną
– 123 osoby
Na terenie gminy znajduje się Gminna Biblioteka Samorządowa
w Kuczborku oraz jej trzy filie w Zielonej, Gościszce i Sarnowie. Ogółem
biblioteka gminna wraz z filiami dysponuje ponad 38 tysiącami woluminów.
Przy Ochotniczej Straży Pożarnej w Zielonej funkcjonuje orkiestra
dęta, która może się poszczycić wieloma występami poza granicami gminy
i udziałem w licznych konkursach orkiestr dętych organizowanych w skali
powiatu i województwa.
Na terenie gminy znajduje się 6 remiz strażackich i 3 świetlice
wiejskie, które są miejscem różnego rodzaju imprez i uroczystości lokalnych
oraz miejscem kulturalno – sportowej rozrywki dla miejscowej młodzieży.
W gminie działa Gminny Klub Sportowy „BORUTA”, w ramach
którego istnieją dwie sekcje sportowe: piłki nożnej i piłki siatkowej. Piłkarze
biorą udział w rozgrywkach mazowieckiej V ligi, natomiast siatkarze
uczestniczą w rozgrywkach mazowieckiej ligi wojewódzkiej.
Ponadto przy Zespole Placówek Oświatowych w Zielonej działa
Uczniowski Klub Sportowy „ISKRA – VOLLEY”, którego działalność jest
ukierunkowana na szkolenie dzieci i młodzieży utalentowanej siatkarsko.
Siatkarze tego klubu mogą się poszczycić wieloma sukcesami w skali
powiatu, województwa i kraju.
Na wysokim poziomie stoi też sport w Zespole Szkół
Ponadgimnazialnych w Zielonej. Siatkarze z tej szkoły już od kilku lat są
medalistami mistrzostw Polski szkół rolniczych.
Gmina Kuczbork Osada jest gminą typowo rolniczą. Ogółem
w gminie jest 951 indywidualnych gospodarstw rolnych powyżej 1 ha.
Średnia wielkość gospodarstwa rolnego wynosi około 13,40 ha.
Trwałe formy użytkowania gruntów przedstawiają się następująco:
Wyszczególnienie
Powierzchnia ha
Struktura %
1. Użytki rolne
9 359
76,9
2. Grunty pod lasami
1943
16,0
3. Grunty pod wodami
61
0,5
4. Użytki kopalne
27
0,2
5. Tereny komunikacyjne
327
2,7
6. Tereny osiedlowe
255
2,1
7. Tereny różne i nieużytki
192
1,6
12 164
100
i zadrzewieniami
Powierzchnia ogółem
Gmina odznacza się stosunkowo wysokim udziałem użytków rolnych
(ok. 77%), wobec średniego w powiecie żuromińskim – ok. 72% oraz
stosunkowo niskim udziałem gruntów pod lasami i zadrzewieniami – 16%
(powiat – 18%).
Struktura użytków rolnych przedstawia się następująco:
Struktura %
Wyszczególnienie
Powierzchnia
(ha)
gmina
powiat
żuromiński
7 309
78,1
66,4
- sady
64
0,7
0,3
- łąki
1 058
11,3
20,7
928
9,9
12,6
9 359
100,0
100,0
- grunty orne
- pastwiska
Użytki rolne razem
Struktura jakości gleb w/g klas bonitacyjnych przedstawia się następująco:
Grunty orne
Użytki zielone
Klasy bonitacyjne
Struktura %
Klasy bonitacyjne
Struktura %
I – II
-
I – II
-
III a
0,9
III b
4,2
III
10,4
IV a
16,4
IV b
19,9
IV
63,8
V
34,1
V
20,1
VI
21,4
VI
5,6
VI z
0,1
VI z
3,1
Na terenie gminy w produkcji roślinnej dominuje uprawa zbóż,
które zajmują około 70% powierzchni zasiewów. W grupie zbóż przeważa
uprawa żyta i mieszanek zbożowych (około 80%). Stosunkowo mała
powierzchnia
(około
20%)
przeznaczana
jest
pod
uprawę
zbóż
tzw. intensywnych – pszenica, jęczmień, pszenżyto.
Znaczny areał upraw (około 20%) zajmują ziemniaki, a mniejszy
(około 10%) stanowią uprawy roślin pastewnych.
W produkcji zwierzęcej przeważa chów trzody chlewnej i bydła.
Obsada zwierząt na 100 ha użytków rolnych wynosi: trzoda chlewna – 122
sztuki, bydło – 48 sztuk.
Na terenie gminy występuje też specjalistyczna produkcja drobiu
(16 ferm o ogólnej powierzchni 17,6 tys. m2 we wsi Sarnowo, Gościszka,
Zielona) oraz trzody chlewnej (we wsi Łążek, Olszewko, Zielona).
W gminie zlokalizowane są też szklarnie o łącznej powierzchni
około 800 m2 we wsi Sarnowo.
Obsługą rolnictwa zajmują się:
–
Spółdzielnia Kółek Rolniczych w Kuczborku i Spółdzielnia Usług
Rolniczych w Zielonej – w zakresie prac polowych,
–
Spółdzielnie Mleczarskie w Żurominie i Działdowie – w zakresie skupu
mleka,
–
Hurtownie art. rolno – spożywczych i przemysłowych w Kuczborku
i Zielonej – w zakresie zakupu nawozów, opału, środków ochrony roślin,
–
3 stacje paliw w Zielonej i Kuczborku,
–
Bank Spółdzielczy w Żurominie – Filia w Kuczborku – w zakresie obsługi
finansowej,
–
Prywatna Lecznica Zwierząt w Kuczborku – w zakresie obsługi
weterynaryjnej.
Działalność
gospodarczą
na
terenie
gminy
prowadzą
152 podmioty gospodarcze.
Największymi zakładami są: Olsztyńskie Kopalnie Surowców
Mineralnych Spółka z o.o w Olsztynie, Wytwórnia Mas Bitumicznych
w Gościszce, Przedsiębiorstwo Handlowe „BESTPOL” w Zielonej,
Przedsiębiorstwo Produkcyjno – Usługowo – Handlowe „BOMET”
w Kuczborku.
Prywatne podmioty gospodarcze prowadzące działalność na terenie gminy:
Lp.
Rodzaj działalności gospodarczej
Ilość podmiotów
gospodarczych
1
Cukiernictwo
1
2
Murarstwo
14
3
Blacharstwo
2
4
Instalacyjno – elektryczne
4
5
Malarstwo
6
6
Handel
55
7
Mechanika pojazdów
2
8
Skup owoców, produktów rolnych
4
9
Wyrób pustaków
1
10 Stolarnie
5
11 Nauka jazdy
1
12 Usługi remontowo – budowlane
9
13 Usługi asenizacyjne
1
14 Usługi multimedialne
2
15 Pośrednictwo finansowe i ubezpieczeniowe
6
16 Usługi transportowe
2
17 Doradztwo rolnicze
1
18 Hurtownie
1
19 Krawiectwo
1
20 Fryzjerstwo
1
21 Usługi zdrowotne
1
22 Stacje paliw
1
RAZEM
128
1.6 MOCNE I SŁABE STRONY GMINY.
MOCNE STRONY GMINY (ATUTY).
Analiza
uwarunkowań
(zewnętrznych
i
wewnętrznych)
dotychczasowego zagospodarowania przestrzennego pozwala na określenie
następujących czynników sprzyjających rozwojowi gminy:
•
położenie gminy w zasięgu oddziaływania miasta Żuromin i w bliskiej
odległości od miasta Mławy (ośrodki powiatowe) daje możliwość
korzystania z usług wyższego rzędu i zbytu płodów rolnych,
•
dość korzystne położenie gminy w systemie komunikacji drogowej – osią
komunikacyjną gminy jest droga wojewódzka nr 563 Rypin – Żuromin –
Mława, wiążąca teren gminy z miastami powiatowymi – Żurominem
i Mławą, drogą krajową nr 7 i magistralą kolejową E 65 Gdańsk –
Warszawa. W podobnej jak Mława odległości od Kuczborka, powiązane
z nim drogami powiatowymi nr 07132 i 07137, położone jest Działdowo –
miasto powiatowe i węzeł kolejowy,
•
wykształcone
w
stopniu
zapewniającym
dobre
powiązania
wewnątrzgminne sieci dróg publicznych układu nadrzędnego oraz dróg
gminnych i lokalnych, pomimo jeszcze nieodpowiedniej ich jakości
technicznej,
•
znaczna atrakcyjność środowiska naturalnego gminy (ok. 54% powierzchni
w zasięgu obszaru chronionego krajobrazu, parki, 16% powierzchni
pokrytej lasami, zróżnicowanie hipsometryczne i genetyczne formy rzeźby
terenu – obniżenia terenowe, pagórki i wzgórza moreny czołowej
w północnej części gminy) jest podstawowym atutem dla rozwoju funkcji
rekreacyjno – wypoczynkowych gminy,
•
warunki
sprzyjające
specjalizacji
gospodarstw
rolnych
głównie
w produkcji zwierzęcej (chów bydła na bazie trwałych użytków zielonych
i trzody chlewnej),
•
stosunkowo dobrze zorganizowane i duże gospodarstwa indywidualne
(średnia 13,4 ha) mogą razem tworzyć silną bazę surowcową potrafiącą
wytworzyć w nowoczesny sposób masę towarową przede wszystkim
mleka, żywca wieprzowego i ziemniaków,
•
stosunkowo
czyste
i
mało
przekształcone
środowisko
naturalne
(niezdegradowane gleby, brak obiektów szczególnie uciążliwych dla
środowiska) umożliwiające rozwój rolnictwa ekologicznego i jego
sprzężenie z agroturystyką,
•
możliwość udokumentowania zasobów piasku i żwiru w obrębie
prognostycznego
rejonu
„Nidzgora”
nie
kolidującego
z
ochroną
środowiska (do eksploatacji bez ograniczeń), a następnie aktywizacja
gospodarcza gminy w oparciu o wydobycie i przetwarzanie surowca,
•
duże zasoby wód podziemnych wysokiej jakości (położenie gminy
w obrębie obszaru najwyższej ochrony Głównego Zbiornika Wód
Podziemnych „Działdowo”), blisko 90% zaspokojenia potrzeb w zakresie
sieci wodociągowych oraz sukcesywnie wdrażany program gospodarki
odpadami
komunalnymi
stwarzają
szansę
intensyfikacji
rozwoju,
w tym w zakresie bazy rekreacyjno – wypoczynkowej,
•
potencjalne możliwości poprawy bilansu wodnego gminy poprzez
realizację obiektów małej retencji, w tym odbudowę spiętrzenia na rzece
Przylepnicy, w rejonie miejscowości Kozielsk i wykorzystanie obiektu dla
potrzeb małej energetyki wodnej,
•
opracowany program gazyfikacji gminy, umożliwiający dostawę gazu
ziemnego sieciowego, z planowanego gazociągu wysokiego ciśnienia
Sierpc – Żuromin – Rybno, do wszystkich miejscowości gminy.
SŁABE STRONY GMINY (PROBLEMY)
Szczegółowe
rozpoznanie
stanu
zagospodarowania
przestrzennego pozwala na identyfikację głównych problemów mających
wpływ na rozwój gminy:
Są to następujące problemy:
–
przyrodnicze i ekologiczne,
–
środowiska kulturowego,
–
społeczne,
–
strukturalne,
–
w zakresie komunikacji i infrastruktury technicznej.
1. Problemy przyrodnicze i ekologiczne
–
zbyt duża dysproporcja między odsetkiem ludności korzystającej z sieci
wodociągowej i sieci kanalizacyjnej,
–
konieczność
przestrzegania
chronionych
wobec
zasad
potrzeb
gospodarowania
i
możliwości
na
terenach
(udokumentowane
i zarejestrowane złoża kruszywa naturalnego) rozwoju działalności
gospodarczej, stanowiącej źródło utrzymania dla wielu mieszkańców
gminy, w oparciu o eksploatację surowców,
–
istnienie faktycznych (złoże kruszywa naturalnego „SARNOWO”,
Wytwórnia
Mas
Bitumicznych
w
Gościszce)
i
potencjalnych
(w sytuacjach awaryjnych) zagrożeń dla utrzymania wysokiej jakości
środowiska przyrodniczego,
–
istnienie w bliskim sąsiedztwie strefy rekreacyjno – turystycznej związanej
z Górznieńsko – Lidzbarskim Parkiem Krajobrazowym, jako strefy o dużej
atrakcyjności, może stanowić przeszkodę (rejon konkurencyjny) dla
rozwoju funkcji turystycznych na terenie gminy.
2. Problemy środowiska kulturowego
–
trudności w zachowaniu i ochronie obiektów wpisanych do rejestru
zabytków oraz postulowanych do ochrony,
–
niski
stopień
zachowania
historycznych
układów
przestrzennych
(Kuczbork, Zielona, Chojnowo, Sarnowo, Gościszka) oraz szlaków
(traktów) historycznych,
–
niski stopień zachowania reliktów kultury i własności szlacheckiej
w postaci założeń podworskich (Chojnowo, Kozielsk, Sarnowo, Zielona),
jako przykładów dawnego typu osadnictwa i rodzaju gospodarki rolnej,
–
brak określenia (i realizacji) standardów w zakresie zabudowy (szczególnie
w miejscowościach o historycznych układach i dobrze zachowanym
krajobrazie), zarówno w sensie kształtu, jak i technologii budowania,
–
niska atrakcyjność miejsc i obiektów o wartościach kulturowych,
–
problemy
z
zachowaniem
i
ochroną
zabytków
sztuki
ludowej
(chaty wiejskie, krzyże i kapliczki przydrożne) oraz gromadzeniem
i ochroną zabytków ruchomych.
3. Problemy społeczne
–
postępujący proces starzenia się ludności gminy, przejawiający się m.in.
zdeformowaną strukturą wieku mieszańców:
–
relatywnie wysokim udziale ludności w wieku poprodukcyjnym
(18,0%, powiat żuromiński – 16,3%),
–
stosunkowo
niskim
odsetkiem
dzieci
i
młodzieży
(25,5%,
powiat – 28,5%),
–
relatywnie wysokie obciążenie ekonomiczne ludności produkcyjnej przez
niepracujących (na 100 osób w wieku produkcyjnym przypada 77 osób
w wieku nieprodukcyjnym),
–
wysokie bezrobocie (około 20% ludności w wieku produkcyjnym),
o charakterze długotrwałym (powyżej 1 roku, około 80% nie posiada
prawa do zasiłku),
–
postępująca pauperyzacja ludności gminy – ponad 27% mieszkańców
korzysta ze świadczeń pomocy społecznej.
4. Problemy strukturalne
–
niedostateczny
poziom
wyposażenia
jednostek
osadniczych
w infrastrukturę społeczną i techniczną, przy jednoczesnym rozdrobnieniu
sieci osadniczej:
–
rozproszenie obiektów i urządzeń usługowych i ich niski standard,
–
niewystarczająca dostępność do usług medycznych w gminie,
–
brak na terenie gminy domu pomocy społecznej, szczególnie
w kontekście postępującego procesu starzenia się ludności,
–
brak placówek gastronomicznych,
–
brak Gminnego Ośrodka Kultury,
–
niedostosowana baza techniczna szkół do wymogów wprowadzonej
reformy oświaty. Konieczność rozbudowy i modernizacji szkoły
w Kuczborku,
–
niska aktywność gospodarcza oraz mała liczba podmiotów gospodarczych:
–
wskaźnik zarejestrowanych podmiotów gospodarki narodowej na 1000
mieszkańców wynosi 30,8 (powiat żuromiński – 43,6),
–
pod względem wielkości zatrudnienia przeważają zakłady małe,
zatrudniające do 5 osób (95% podmiotów),
–
jedynie
20
zakładów
(11,8%
ogólnej
liczby)
związana
jest
z działalnością produkcyjną,
–
brak zainwestowania w przetwórstwie płodów rolnych w dostosowaniu do
ich podaży,
–
niedobór terenów (będących własnością komunalną) wyposażonych
w odpowiednią infrastrukturę techniczną o właściwej lokalizacji dla
realizacji celów publicznych,
–
stan techniczny zasobów mieszkaniowych (ok. 9% mieszkań w budynkach
o
palnym
materiale
ścian,
20%
wybudowano
przed
1945
r.),
wymagających wymiany, modernizacji,
–
niepełny
stopień
wyposażenia
mieszkań
w
urządzenia
sieciowe
(brak kanalizacji, zaopatrzenia w gaz),
–
monofunkcyjny rozwój obszarów wiejskich wynikający z ukierunkowania
na produkcję surowców rolniczych – brak innych form gospodarowania
takich jak: przetwórstwo, usługi turystyczne,
–
ograniczone możliwości rozwoju agroturystyki, wynikające z niskiego
standardu zabudowy mieszkaniowej i zagrodowej.
5. Problemy w zakresie komunikacji i infrastruktury technicznej
–
niedoinwestowanie w zakresie dróg – nadal jeszcze dość niska jakość dróg
pod względem parametrów technicznych – stan techniczny, nawierzchnia,
szerokość, brak poboczy i in., pomimo dość dobrego wskaźnika (ok. 50%)
dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych o nawierzchni utwardzonej,
–
brak zorganizowanego systemu odprowadzania i unieszkodliwiania
ścieków, przy równoczesnym braku większego cieku wodnego jako
odbiornika oczyszczonych ścieków,
–
brak dostępności gazu ziemnego sieciowego na terenie gminy. Docelowo
źródłem zaopatrzenia gminy w gaz ziemny sieciowy będzie planowany
gazociąg wysokiego ciśnienia Sierpc – Żuromin – Rybno, w związku
z czym gazyfikacja gminy możliwa będzie dopiero po jego realizacji.
ROZDZIAŁ II. ISTOTA TWORZENIA
STRATEGII ZRÓWNOWAŻONEGO
ROZWOJU
2.1 POJĘCIE ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU
Rozwój zrównoważony (ZR) to rozwój społeczno – gospodarczy,
w
którym
w
celu
zrównoważenia
szans
dostępu
do
środowiska
poszczególnych społeczeństw i ich obywateli – zarówno współczesnych,
jak i przyszłych pokoleń – następuje proces integrowania działań
politycznych, gospodarczych, społecznych, z zachowaniem równowagi
przyrodniczej oraz trwałości podstawowych procesów przyrodniczych.
Program rozwoju zrównoważonego to zbiór zasad harmonijnego
i trwałego rozwoju społeczno – gospodarczego, zakładający zaspokajanie
współczesnych
potrzeb
bez
ograniczania
możliwości
rozwojowych
przyszłych pokoleń, zwłaszcza tych, które związane są z potencjałem
środowiska. W praktyce oznacza to:
•
koncentrację na takich zadaniach i sposobach działań (gospodarczych,
ale także np. dotyczących edukacji, kultury, zagospodarowania przestrzeni,
budowy i ekspoatacji infrastruktury technicznej), z których każde realizuje
jednocześnie i w pewnym stopniu, istotne cele ze wszystkich tych
dziedzin. Tą drogą osiągnąć można często efekt synergiczny – wyższy
stopień spełniania celów niż gdyby realizowane były oddzielnie.
•
bardzo duży udział konkretnej społeczności lokalnej w wypracowaniu
programu zrównoważonego rozwoju, a następnie jego realizacji – na bazie
akceptacji zakresu i poziomu osiągania ważnych dla tej społeczności
celów.
•
oparcie różnorakich rodzajów działalności (zwłaszcza decydujących
o specjalizacji gospodarczej gminy) na zasobach własnych i jednocześnie,
w
miarę
możliwości,
odmiennych
lub
w
odmienny
sposób
wykorzystywanych niż gdzie indziej – jeśli pozwala to na uzyskanie
konkurencyjnej przewagi wobec innych społeczności.
Zrównoważone rozwiązania dają w dłuższym horyzoncie czasu
znaczniejsze efekty w sferze społecznej i ekonomicznej, gdyż nie niszczą
struktur i zasobów przyrodniczych i kulturowych, które są podstawą wielu
działań
gospodarczych,
a
także
podstawą
zachowania
fizycznego
i psychicznego zdrowia człowieka, głównego twórcy „rozwoju” i odbiorcy
jego efektów.
Zasady zrównoważonego rozwoju stanowią główny sprawdzian,
czy deklaracja realizacji ZR zawarta w celach strategicznych jest zgodna
z istotą tego rozwoju. Zasady są więc jedną z form definiowania ZR
i
podstawą
tworzenia
wskaźnikowego
systemu
monitorowania
poszczególnych etapów zarządzania ZR.
Zbiór wspólnych zasad ZR tworzą:
•
dwie zasady podstawowe o charakterze filarów ZR, akcentujące to,
czego nie powinniśmy robić (naruszać), aby ideę ZR rzeczywiście
realizować:
(1)równego dostępu do środowiska, w tym sprawiedliwości
międzypokoleniowej,
(2)wydolności
środowiska,
czyli
nie
przekraczania
granic
odporności środowiska;
•
osiem zasad o charakterze wytycznych, czy zaleceń, które akcentują
co i jak należy robić, aby ideę ZR wprowadzać w życie:
(1)wysokiego poziomu ochrony środowiska przyrodniczego,
(2)wysokiego poziomu ochrony środowiska kulturowego,
(3)wysokiego poziomu ochrony kapitału ludzkiego, a zwłaszcza
minimalizacji sfer ubóstwa,
(4)integracji
ładów
(środowiskowego,
przestrzennego
ekonomicznego, społecznego i instytucjonalno – politycznego),
(5)prewencji i przezorności,
(6)skuteczności prawnej, technicznej i ekologicznej i efektywności
ekonomiczno – środowiskowej, w tym ''zanieczyszczający płaci'',
(7)regionalizacji (lokalności) i subsydiarności,
(8)partnerstwa i uspołecznienia.
LokalnaAgenda 21 to uspołeczniony, lokalny, gminny system
działań na rzecz zrównoważonego rozwoju na przełomie XX i XXI wieku,
skoncentrowany przede wszystkim na lokalnej, gminnej scenie działań ale
uwzględniający też globalną, międzynarodową, krajową i regionalną
perspektywę. Stara się on zintegrować i wprowadzić w życie harmonię
ładów: ekologicznego, ekonomicznego, społecznego i przestrzennego.
Oznacza
to
konieczność
zrównoważonego
rozwoju,
budowania
czyli
lokalnego
współpracy
lobby
na
partnerskiej
rzecz
między
samorządem, biznesem, organizacjami pozarządowymi i lokalnymi liderami,
systemu informacji o zasobach gminy, programu zrównoważonego rozwoju,
tzn. strategii i studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego oraz systemu zarządzania realizacją strategii z istotnym
udziałem społeczności lokalnej oraz systemu.
2.2 STRUKTURA STRATEGII
Strategia rozwoju to kompletny plan określający główne,
długofalowe cele oraz wskazujący działania (zadania), które powinny być
podjęte aby te cele zostały osiągnięte.
W ramach strategii rozwoju występuje kilka poziomów planowania
(por. rys. 1):
•
Wizja rozwoju gminy, czyli pożądany obszar przyszłości gminy
funkcjonującej według reguł gwarantujących jej zrównoważony rozwój.
•
Cel nadrzędny stanowi hasłowe wyrażenie wizji rozwoju (odpowiada na
pytania: dlaczego działamy?, co chcemy osiągnąć?).
•
Cel główny to stan, które gmina chce osiągnąć i za osiągnięcie którego
ponosi pełną odpowiedzialność. Cel ten odpowiada na pytanie: w jaki
sposób ma być zrealizowany cel nadrzędny (jaki rozwój zapewni gminie
realizację celu nadrzędnego).
•
Cele szczegółowe to stany, które gmina chce w pełni osiągnąć
w zaplanowanym okresie dla rozwiązania określonych problemów
i w ten sposób zbliżyć się do zrealizowania wizji rozwoju. Cele te
wynikają z analizy SWOT (słabych i mocnych stron oraz szans
i zagrożeń rozwoju gminy) ze szczególnym uwzględnieniem problemów
rozwojowych gminy.
Rys 1 . Etapy identyfikowania celów szczegółowych
Wizja rozwoju
Gminy Kuczbork Osada
Diagnoza stanu Gminy
Słabe strony Gminy
Mocne strony Gminy
(problemy rozwoju)
(atuty)
Cele szczegółowe
•
Zadania (działania) strategiczne to zadania, które należy zrealizować
aby osiągnąć poszczególne cele strategiczne.
Zadania strategiczne zestawiane są w postaci programów działań
wskazujących: najważniejsze zadania (działania), instytucje bądź osoby
zobowiązane do ich koordynowania, termin w jakim powinny być one
zrealizowane oraz podstawowe źródła ich finansowania. Na strategię rozwoju
składa się pięć wzajemnie powiązanych ze sobą programów:
•
Program ochrony środowiska,
•
Program rozwoju gospodarczego,
•
Program rozwoju społecznego,
•
Program działań z zakresu zagospodarowania przestrzennego,
•
Program usprawniania zarządzania gminą.
Część zadań zawartych w poszczególnych programach wymaga opracowania
oddzielnych bardziej szczegółowych programów ich realizacji.
Rys. 2 . Struktura strategii
WIZJA ROZWOJU
CEL NADRZĘDNY
CEL GŁÓWNY
CELE SZCZEGÓŁOWE
ZADANIA
(PROGRAM DZIAŁAŃ)
2.3 STRATEGIA ROZWOJU GMINY
Strategia rozwoju stanowi kompleksową, perspektywiczną
koncepcję określającą cele rozwoju oraz warunki, zasady i etapy ich
osiągania. Instrument ten umożliwia podejmowanie decyzji w najbliższej
i w odległej perspektywie (10 – 15 lat). Strategia rozwoju to innymi słowy
także zarysowanie drogi przejścia od stanu istniejącego do stanu docelowego
z wyborem określonych priorytetów z własnym kreatywnym udziałem.
W strategii zrównoważonego rozwoju przy wyznaczaniu celów
wychodzi się od wartości środowiska przyrodniczego, na tej bazie
konstruując koncepcję działań. Granicą podejmowanych działań jest trwałość
zasobów przyrodniczych.
Korzyści wynikające z posiadania strategii:
1. Posiadanie strategii pozwala zaplanować swoją przyszłość w perspektywie
kilkunastu lat.
2. Pozwala spojrzeć na dany obszar (np. gminę) całościowo, rozpatrując
poszczególne dziedziny działalności w powiązaniu ze sobą.
3. Strategia to nie tylko dokument opisujący drogi dojścia do założonych
celów, ale także proces w którym tworzą się struktury partnerskie,
silne społeczne lobby działające na rzecz ekorozwoju; umożliwia
zaangażowanie mieszkańców w planowanie swojej przyszłości.
4. Zapisanie tego procesu w formie dokumentu umożliwia stałą ocenę
postępów i korygowanie błędów przez wszystkich członków społeczności
lokalnej lub regionalnej.
5. Tworzenie strategii sprzyja realistycznej ocenie mocnych i słabych stron
oraz szans i zagrożeń dla rozwoju.
6. Strategia umożliwia efektywne gospodarowanie zasobami takimi jak
środowisko, ludzie, infrastruktura i środki finansowe oraz ich efektywne
pozyskiwanie.
7. Strategia – to instrument długofalowego zarządzania danym obszarem.
Wnosi elementy ciągłości i trwałości w poczynania władz gminy
niezależnie od zmieniających się układów politycznych.
Cele rozwoju gminy wynikają ze wskazanych możliwości
i problemów rozwoju gminy jak również z kierunków polityki przestrzennego
zagospodarowania kraju. Rozwój rejonu powinien polegać na pełnym
zaspokojeniu
potrzeb
społeczności
lokalnej,
przy
jednoczesnym
zrównoważonym zagospodarowywaniu terenów.
Jako wiodące cele rozwoju gminy można przyjąć:
•
•
•
wzrost aktywności gospodarczej gminy poprzez:
–
rozwój małych zakładów produkcyjnych,
–
rozwój lokalnego rynku pracy,
–
rozwój funkcji rekreacyjno – wypoczynkowych i ich obsługi,
–
promocję gminy (jej możliwości, szanse rozwoju),
poprawa jakości życia mieszkańców poprzez:
–
wzrost podaży miejsc pracy,
–
poprawę warunków zamieszkania,
–
zapewnienie odpowiedniego standardu usług,
ochrona
i
racjonalne
kształtowanie
środowiska
przyrodniczego
i kulturowego poprzez:
–
zachowanie
i
wspomaganie
istniejących
wartości
(walorów)
środowiska przyrodniczego,
–
utrzymanie
i
rewaloryzacja
zasobów
materialnych
dziedzictwa
kulturowego,
–
racjonalne wykorzystanie surowców mineralnych z jednoczesną
rekultywacją terenów poeksploatacyjnych,
–
•
prowadzenie zalesień i zadrzewień,
rozwój i usprawnienie systemów komunikacji i infrastruktury technicznej
poprzez:
–
poprawę oraz podniesienie
stanu
technicznego
i parametrów
użytkowych systemu dróg i ulic,
•
–
wyznaczenie i realizacja tras i ścieżek rowerowych,
–
stworzenie kompleksowego systemu gospodarki wodno – ściekowej,
kształtowanie ładu przestrzennego poprzez:
–
uporządkowanie zabudowy jednostek osadniczych,
–
wyeliminowanie konfliktów wynikających z różnych sposobów
użytkowania terenów.
ROZDZIAŁ III. STRATEGICZNE KIERUNKI
ROZWOJU GMINY
3.1 WIZJA ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU GMINY
Wizja rozwoju nie jest rejestrem zadań do wykonania, a jedynie
określeniem przyszłego stanu gminy, którego osiągnięcie jest uwarunkowane
wykonaniem wielu działań szczegółowych. Wypracowana wizja gminy
Kuczbork Osada określa ideę i ogólny kierunek jej rozwoju oraz pośrednio
dziedziny, którymi gmina powinna się zajmować.
Wizja zrównoważonego rozwoju Gminy Kuczbork Osada oznacza
więc przyszły stan gminy, funkcjonującej według zasad gwarantujących jej
trwały i zrównoważony rozwój. Gwarantuje ona obraz gminy zintegrowanej
wewnętrznie i zewnętrznie, a także poszanowanie zasobów środowiska przez
społeczność lokalną.
WIZJA GMINY KUCZBORK OSADA W 2015 ROKU:
1. Gmina
czysta,
skutecznie
chroniąca
swoje
zasoby
środowiska
przyrodniczego i kulturowego; z architekturą komponującą się z przyrodą,
z wysoką estetyką zabudowy i obejść.
2. Gmina kształtująca (rozwijająca) gospodarkę lokalną:
a) rolnictwo z silnie zaznaczonym udziałem produktów ekologicznych;
b) przetwórstwo spożywcze z wytworzeniem markowych produktów,
charakterystycznych dla gminy;
c) usługi o zróżnicowanym sektorze, zaspakajające potrzeby mieszkańców
i gości, z udziałem rzemiosła i rękodzieła;
d) wielokierunkowy (wielofunkcyjny) rozwój wsi z wykorzystaniem źródeł
dochodów poza rolnictwem.
e) agroturystyka, dostosowana do specyfiki regionu;
3. Gmina
z
dysponująca
odpowiednią
sprawnym
infrastrukturą
systemem
techniczną
obsługi
mieszkańców:
(wysypiskami
śmieci,
segregowaniem odpadów, wtórnym przerobem materiałów odpadowych,
uregulowaną gospodarką ściekową, płytami obornikowymi i zbiornikami
na gnojownicę, stacją uzdatniania wody pitnej) oraz infrastrukturą
społeczną
(opieką
zdrowotną,
opieką
społeczną
i
poczuciem
bezpieczeństwa socjalnego, zaspokajająca różne potrzeby mieszkaniowe
i edukacyjne)
4. Gmina stwarzająca mieszkańcom warunki do samorealizacji w zakresie
atrakcyjnej pracy, możliwości kształcenia się i dostępu do kultury,
sportu
i rekreacji; ze świadomymi i doinformowanymi mieszkańcami
o wysokich kwalifikacjach, z wyrównującym się poziomem życia między
miejscowościami gminy.
5. Gmina zarządzana profesjonalnie: przyjazna mieszkańcom, współpracująca
z innymi samorządami, aktywna w kontaktach zewnętrznych, zabiegająca
o inwestorów.
6. Gmina posiadająca ułatwiony dostęp z zewnątrz i dobre powiązania
komunikacyjne, sprawny i bezpieczny układ komunikacji drogowej,
powiązany z otoczeniem i siecią ścieżek rowerowych.
3.2 GŁÓWNE CELE STRATEGICZNE ROZWOJU
Cele główne strategii odpowiadają na pytanie, jaki rozwój, jakie
kierunki działań zapewnią gminie realizację celu nadrzędnego?
Etap formułowania głównych celów strategicznych, to etap
konkretyzacji ogólnych postulatów określonych w wizji rozwoju gminy.
Definiowanie tych celów to identyfikacja spraw, które mają kluczowe
znaczenie z punktu widzenia rozwoju gminy. Określono główne cele,
których realizacja umożliwi władzom gminy zrealizowanie określonej wizji.
W
związku
z
powyższym
wytyczono
następujące
cele
w odniesieniu do poszczególnych ładów:
●
Ład środowiskowy – Podniesienie walorów przyrodniczych gminy
Zgodnie z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej (przyjętą
w 1997 roku) należy kierować się zasadą zrównoważonego rozwoju. Oznacza
to konieczność integrowania zagadnień ochrony środowiska oraz rozwoju
społeczno – gospodarczego i przestrzennego. Skuteczną drogą realizacji
celów ochrony środowiska jest zasada „zarządzania przez środowisko”.
Osiągnięcie istotnej poprawy stanu środowiska przyrodniczego w Polsce
musi zostać zrealizowane jeszcze w okresie przedakcesyjnym lub
w
początkowych
kompleksowego
latach
akcesji.
programu
Istnieje
ochrony
obowiązek
środowiska
sporządzenia
w
jednostkach
samorządowych.
Poprawa stanu środowiska, estetyki gminy: likwidacja zagrożeń
środowiska, podnoszenie jego walorów oraz podnoszenie świadomości
ekologicznej mieszkańców gminy ma bardzo duże znaczenie zarówno
z punktu widzenia podnoszenia standardu życia mieszkańców (zdrowie,
poszanowanie
tradycyjnych
wartości
obyczajowych
i
kulturowych,
podniesienie atrakcyjności rezydencjalnej i pośrednio tworzenie zachęt do
lokowania na obszarze gminy rozmaitych przedsięwzięć gospodarczych,
głównie
związanych
z
agroturystyką,
przetwórstwem
i
rolnictwem
ekologicznym), jak i z punktu widzenia podnoszenia konkurecyjności
regionu. Gmina Kuczbork Osada ze względu na położenie ma możliwość
wypromowania się jako gmina z rozwiniętą agroturystyką. W tym celu należy
podjąć
działania
podnoszące
konkurencyjność
przyrodniczą
gminy,
rozwijające walory przyrodnicze oraz porządkujące gospodarkę odpadami
i wodno – kanalizacyjną.
●
Ład gospodarczy – Pobudzenie aktywności gospodarczej
Aktywizacja
gospodarcza
służy
likwidacji
zapóźnień
cywilizacyjnych, stymulacji wzrostu w lokalnej sferze gospodarczej oraz
poprawie dochodów i warunków życia ludności. Osiągnięcie tego celu jest
możliwe poprzez szereg czynności, np. aktywizację rozwoju gminy poprzez
wspieranie funkcji lokalnych usług publicznych (takich jak oświata,
szkolnictwo, ochrona zdrowia, kultura) i transferu technologii, wykorzystanie
walorów turystycznych tych ośrodków; wspieranie rozwoju lokalnego
przetwórstwa rolno – spożywczego; restrukturyzację rozwoju infrastruktury
technicznej; stymulowanie tworzenia pozarolniczych miejsc pracy poprzez
wspieranie małych i średnich przedsiębiorstw; wykorzystanie walorów
przyrodniczo – krajobrazowych, głównie chodzi tu o rozwój funkcji
agroturystycznej.
●
Ład społeczny – Podniesienie poziomu życia mieszkańców
Osiągnięcie tego celu jest bardzo istotnym elementem „Strategii
Zrównoważonego Rozwoju Gminy Kuczbork Osada”. Przechodzenie
z gospodarki przemysłowej do gospodarki informacyjnej, gospodarki opartej
na wiedzy sprawia, że o wypracowaniu przewagi konkurencyjnej w coraz
większym stopniu decydują edukacja i ciągłe doskonalenie umiejętności
mieszkańców gminy – umożliwiające rozwój zasobów ludzkich. Zarządzanie
informacją, jej jakość, szybkość przepływu są zasadniczymi czynnikami
konkurencyjności w społeczeństwie informacyjnym. Decydujące znaczenie
w rozwoju społeczeństwa informacyjnego ma informacja i wiedza, która staje
się zasobem
strategicznym obok tradycyjnych czynników: ziemi, pracy
i kapitału. Działania mające na celu poprawę poziomu i warunków
wykształcenia i kultury są dzisiaj szczególnie ważne. Poprawa świadomości
obywatelskiej, warunków zdrowia mieszkańców i stanu bezpieczeństwa
publicznego powinny znajdować swój wyraz w rozwijaniu instytucji
infrastruktury społecznej oraz w aktywnym udziale mieszkańców w życiu
publicznym gminy.
●
Zarządzanie – Podniesienie
jakości zarządzania i infrastruktury
technicznej
Dobre zarządzanie i rozwinięte systemy gminnej infrastruktury
technicznej w sposób podstawowy warunkują możliwości rozwoju gminy.
Wykorzystanie szansy wynikającej z korzystnego położenia Gminy Kuczbork
Osada nie będzie możliwe bez osiągnięcia wskazanego celu. Właściwa
polityka promocyjna i inwestycyjna jest istotnym warunkiem podnoszenia
atrakcyjności
gminy
pod
względem
potencjalnych
możliwości
inwestycyjnych, np. usługowych i wielu innych przyczyniających się do
polepszenia warunków życia. Działania powinny być skoncentrowane na
zwiększenie efektywności gospodarowania finansami, poprawie estetyki
i funkcjonalności przestrzeni gminnej oraz rozwijaniu szerokiego wachlarza
usług.
Zidentyfikowane w ten sposób cele stanowiły punkt wyjścia dla dalszych
szczegółowych prac analitycznych, w wyniku których powstało „drzewo
celów”, w którym centralne miejsce zajmują cele główne strategii w układzie
ładów.
3.3 CELE SZCZEGÓŁOWE ROZWOJU GMINY
Ład środowiskowy – podniesienie walorów przyrodniczych gminy
1. Likwidacja zagrożeń środowiska
1.1 Wdrożenie kompleksowego systemu gospodarki odpadami poprzez:
–
zwiększenie ilości odzyskiwanych surowców wtórnych,
–
objęcie większej ilości mieszkańców gminy programem zbiórki
i segregacji odpadów,
–
zakupienie większej ilości kontenerów do zbiórki odpadów,
–
zwiększenie
środków
finansowych
na
inwestycje
w
zakresie
zagospodarowania odpadów stałych.
1.2 Wdrożenie kompleksowego systemu oczyszczania ścieków poprzez:
–
objęcie całej powierzchni gminy siecią kanalizacyjną lub oczyszczalni
przydomowych,
–
objęcie większej
liczby ludności
gminy korzystającej z sieci
kanalizacyjnej,
–
zwiększenie ilości ścieków oczyszczanych do wszystkich ścieków
wytwarzanych.
1.3 Ochrona wód powierzchniowych i podziemnych poprzez:
–
poprawę stanu czystości rzeki Przylepnicy oraz istniejących stawów
i oczek wodnych,
–
poprawienie wskaźnika zanieczyszczenia wód podziemnych w relacji do
norm krajowych i UE.
1.4 Eliminowanie zanieczyszczeń powietrza i nadmiernego hałasu poprzez:
–
propagowanie
alternatywnych
źródeł
i
sposobów
ogrzewania
gospodarstw domowych,
–
zwiększenie powierzchni zieleni izolacyjnej głównych dróg i ulic,
–
stałe monitorowanie poziomu hałasu i zanieczyszczenia powietrza.
2. Wykorzystanie walorów przyrodniczych gminy
2.1 Zachowanie walorów przyrodniczych i krajobrazowych gminy poprzez:
–
dbanie o czystość środowiska, w którym żyjemy,
–
szeroki udział mieszkańców gminy w corocznych akcjach „Sprzątanie
świata”,
–
dbanie o istniejące na terenie gminy parki, pomniki przyrody i obiekty
zabytkowe.
2.2 Zwiększenie lesistości gminy poprzez:
–
propagowanie zalesiania wśród właścicieli gruntów o najsłabszych
bonitacyjnie klasach,
–
wprowadzenie preferencji i ulg podatkowych dla zalesiających grunty,
–
pomoc w załatwieniu sadzonek,
–
przeznaczenie w budżecie gminy większych środków finansowych na
zakup sadzonek.
2.3 Tworzenie warunków do rozwoju agroturystyki, turystyki weekendowej,
przyrodniczej oraz rekreacji poprzez:
–
propagowanie wśród rolnków korzyści wynikających z agroturystyki,
–
budowa w gminie ścieżek rowerowych, placów zabaw,
–
zagospodarowanie i przystosowanie rzeki Przylepnicy do budowy
ogólnodostępnej plaży.
2.4 Tworzenie warunków do rozwoju rolnictwa i przetwórstwa żywności
poprzez :
–
stosowanie ulg przy zakupie gruntów na powiększenie gospodarstw
rolnych,
–
stosowanie ulg podatkowych dla rolników zwiększających produkcję
rolną,
–
stosowanie ulg dla inwestujących w swoje gospodarstwa rolne,
a zwłaszcza dla budujących nowe budynki inwentarskie.
3. Podniesienie świadomości ekologicznej mieszkańców
3.1 Wdrożenie programu edukacji ekologicznej poprzez:
–
organizację i współudział w organizacji szkoleń w zakresie ekologii dla
mieszkańców gminy,
–
organizację konkursów ekologicznych dla dzieci i młodzieży szkolnej,
–
organizację kulturalno – rozrywkowych imprez ekologicznych,
–
wspieranie
finansowe
organizowanych
w
gminie
przedsięwzięć
ekologicznych.
3.2 Utworzenie systemu informacji ekologicznej poprzez:
–
podjęcie działań w kierunku opracowania i wydania gminnego
informatora ekologicznego,
–
opracowywanie i zamieszczanie na stronie internetowej gminy
przedsięwzięć ekologicznych,
–
przeznaczenie większych środków finansowych na wspomniane wyżej
działania.
3.3 Uspołecznienie problemów z zakresu ekologii poprzez:
–
włączenie wszystkich mieszkańców gminy w problematykę ekologii
poprzez organizację konkursów czystości w swoich posesjach,
–
korzystanie z opracowań i opinii ekologicznych sporządzonych przez
firmy i organizacje do tego powołane przy rozwiązywaniu problematyki
ekologicznej,
–
przeznaczenie środków w budżecie na akcje propagujące ekologię wśród
mieszkańców gminy.
Ład gospodarczy – Pobudzenie aktywności gospodarczej
1. Przyciągnięcie inwestycji źródłem nowych miejsc pracy
1.1 Wykształcenie tzw. „korzystnego klimatu inwestycyjnego” poprzez:
–
uproszczenie i przyspieszenie wydawania decyzji ustalających warunki
budowy
obiektów
przeznaczonych
do
prowadzenia
działalności
gospodarczej,
–
przygotowanie terenów komunalnych przeznaczonych pod działalność
gospodarczą,
–
pomoc nowym przedsiębiorstwom i zakładom pracy w formie ulg
inwestycyjnych.
1.2 Promocja gminy, prowadzenie marketingu lokalnego i regionalnego
poprzez:
–
opracowanie i wydanie gminnego informatora inwestycyjnego,
–
opracowanie i zamieszczenie informacji o gminie na stronach
internetowych,
–
organizację imprez propagujących gminę,
–
szeroki udział dzieci i młodzieży szkolnej w różnego rodzaju
konkursach, zawodach sportowych poza granicami gminy,
–
przeznaczanie większych środków finansowych na promocję gminy.
1.3 Wzbogacenie infrastruktury technicznej poprzez:
–
budowę kanalizacji sanitarnej we wszystkich miejscowościach gminy,
–
objęcie wszystkich gospodarstw rolnych siecią kanalizacyjną lub
oczyszczalni przydomowych,
–
bieżące remonty i budowę nawierzchni asfaltowych na wszystkich
drogach i ulicach gminnych,
–
przeznaczenie większej ilości środków finansowych na poprawę stanu
infrastruktury technicznej gminy.
1.4 Wydzielenie i przygotowanie terenów pod inwestycje poprzez:
–
opracowanie i przyjęcie miejscowych planów zagospodarowania
przestrzennego gminy,
–
sukcesywny
monitoring
skutków
przestrzennych
planów
zagospodarowania i dokonywanie ewentualnych korekt ich zapisów,
–
zwiększenie nakładów na pozyskanie terenów pod inwestycje,
–
uzbrajanie terenów komunalnych przeznaczonych pod inwestycje.
2. Wykorzystanie walorów i zasobów przyrodniczych gminy.
2.1 Wspieranie produkcji żywności ekologicznej poprzez:
–
propagowanie wśród rolników produkcji żywności ekologicznej,
–
pomoc
organizacyjna
dla
producentów
żywności
ekologicznej
w sprzedaży produktów,
–
stosowanie
różnego
rodzaju
ulg
dla
producentów
żywności
ekologicznej.
2.2 Tworzenie warunków do rozwoju agroturystyki, turystyki weekendowej,
przyrodniczej oraz rekreacji poprzez:
–
budowę tras rowerowych, ścieżek rekreacyjnych i przyrodniczo –
historycznych szlaków do wędrówek pieszych,
–
propagowanie wśród mieszkańców gminy zdrowego trybu życia poprzez
sport i rekreację,
–
organizację różnego rodzaju imprez sportowo – rozrywkowych
i rekreacyjnych,
–
zwiększenie nakładów inwestycyjnych na rozbudowę bazy sportowo –
rekreacyjnej.
2.3 Rozwój usług agroturystycznych poprzez:
–
propagowanie w gminie agroturystki i korzyści z niej wynikających,
–
zwiększenie podmiotów świadczących usługi agroturystyczne i liczby
osób zatrudnionych w sektorze usług,
–
powiększenie liczby miejsc noclegowych w podmiotach świadczących
usługi agroturystyczne,
–
propagowanie idei tworzenia małej gastronomii.
2.4 Zagospodarowanie stawów poprzez:
–
przeznaczenie większej ilości gruntów najsłabszych bonitacyjnie klas
i nieużytków pod budowę stawów,
–
propagowanie wśród mieszkańców gminy budowy stawów rybnych,
–
zachęcenie rolników posiadających grunty słabej bonitacyjnie klasy do
budowy stawów w formie ulg podatkowych.
2.5 Rozwój sektora usług i produkcja towarów oparta na wykorzystaniu
lokalnych zasobów (żwiry, piaski):
–
tworzenie właściwego klimatu dla powstawania zakładów usługowych,
–
opracowanie
programu
inwestycyjnego
umożliwiającego
szerszą
produkcję żwiru i piasku,
–
pomoc organizacyjno – administracyjna dla ubiegających się o koncesje
na produkcję żwiru i piasku.
2.6 Tworzenie warunków do rozwoju rolnictwa i przetwórstwa żywności
poprzez:
–
organizację i współudział w organizowanych kursach i szkoleniach
specjalistycznych dla rolników,
–
propagowanie idei tworzenia gospodarstw specjalistycznych,
–
pomoc
organizacyjno
–
administracyjna
w
tworzeniu
grup
producenckich,
–
stwarzanie właściwego klimatu dla powstawania nowych zakładów
przetwórstwa żywności,
–
udzielanie różnego rodzaju ulg dla rolników zwiększających produkcję
rolną oraz chętnych do tworzenia zakładów przetwórstwa żywności,
–
przeznaczanie środków finansowych na zakup materiałów i wydawnictw
propagujących nowoczesne metody gospodarowania.
3. Tworzenie warunków do aktywizacji gospodarczej
3.1 Wspieranie sektora małych i średnich przedsiębiorstw poprzez:
–
przyciągnięcie instytucji i organizacji pozarządowych do współpracy
z lokalnymi biznesmenami,
–
organizowanie i współudział w organizacji szkoleń prawno –
finansowych dla właścicieli małych i średnich firm,
–
stosowanie ulg podatkowych dla małych i średnich firm,
–
pomoc organizacyjno – administracyjna dla małych i średnich firm
w uzyskaniu środków finansowych z UE.
3.2 Integracja lokalnego środowiska biznesowego poprzez:
–
przeznaczanie
środków
finansowych
na
wspieranie
inicjatyw
obywatelskich,
–
pomoc organizacyjna i administracyjna lokalnym grupom obywatelskim,
–
organizację imprez sportowo – kulturalnych, na których prezentowani
byliby lokalni biznesmeni,
–
opracowanie i wydanie gminnego informatora prezentującego lokalnych
biznesmenów i ich firmy.
3.3 Wspieranie nowych zakładów przetwórczych poprzez:
–
zwiększenie ilości gruntów przeznaczonych w planie zagospodarowania
przestrzennego pod budownictwo przemysłowe i usługowe,
–
zwiększenie zakresu ulg podatkowych dla zakładów przetwórstwa
rolniczego,
–
poprawę stanu komunikacji – drogi, telefony, internet,
–
zwiększenie środków finansowych przeznaczonych na uzbrojenie
techniczne gminy.
3.4 Pobudzenie lokalnej aktywności gospodarczej poprzez:
–
wydawanie publikacji i materiałów promocyjnych o możliwości
inwestowania w gminie,
–
organizację
spotkań
dla
mieszkańców
gminy
z
miejscowymi
biznesmenami,
–
organizację i współudział w organizacji narad, szkoleń, konferencji
gospodarczych.
3.5 Powiązanie ulg podatkowych z tworzeniem nowych miejsc pracy
poprzez:
–
opracowanie
zasad
udzielania
wszelkiego
rodzaju
ulg
dla
przedsiębiorców zatrudniających bezrobotnych.
3.6 Przygotowanie młodzieży do podejmowania samodzielnej działalności
gospodarczej poprzez:
–
tworzenie nowych kierunków kształcenia dostosowanych do potrzeb
rynku pracy,
–
zwiększenie
ilości
zajęć
pozalekcyjnych
i
pozaszkolnych
ukierunkowanych na przygotowanie do samodzielnego życia,
–
pozyskiwanie
i
zwiększanie
środków
na
zajęcia
pozaszkolne
i pozalekcyjne,
–
utworzenie
gminnego
centrum
informacji
dla
ludzi
młodych,
bezrobotnych poszukujących pracy.
Ład społeczny – Podniesienie poziomu życia mieszkańców
1. Podniesienie poziomu edukacji
1.1 Wzmocnienie materialne oświaty w gminie poprzez:
–
rozbudowę szkoły w Kuczborku,
–
stałe zabezpieczenie środków finansowych na pełne wyposażenie szkół
w niezbędny sprzęt i materiały,
–
podejmowanie działań zmierzających do poprawy infrastruktury
w zakresie bazy lokalowej szkół,
–
zwiększenie środków finansowych na bieżące remonty i modernizacje
obiektów szkolnych.
1.2 Podnoszenie kwalifkacji kadry pedagogicznej poprzez:
–
zwiększenie środków finansowych przeznaczonych na podniesienie
kwalifikacji nauczycieli,
–
podejmowanie działań zmierzających do dostosowania kierunków
kształcenia nauczycieli do potrzeb szkolnictwa w gminie,
–
zwiększenie pozyskanych środków pomocowych na dokształcanie
nauczycieli w stosunku do wszystkich środków na dokształcanie.
1.3 Poprawa jakości nauczania w szkołach poprzez:
–
podejmowanie działań zmierzających do poprawy infrastruktury
edukacyjnej w zakresie bazy lokalowej, wyposażenia i dostępu do
nowych technologii informatycznych i dóbr kultury,
–
zwiększenie środków finansowych przeznaczonych na wyrównanie
szans edukacyjnych dzieci i młodzieży wiejskiej,
–
zwiększenie środków przeznaczonych na fundusz stypendialny,
–
utworzenie funduszu do wspierania dzieci wybitnie uzdolnionych.
1.4 Wprowadzenie języków obcych w nauczaniu zintegrowanym klas I – III
i drugiego języka w klasach IV – VI oraz gimnazjum poprzez:
–
zwiększenie liczby godzin nauczania dwóch języków obcych,
–
zwiększenie liczby godzin nauczania języków obcych w klasach I – III,
–
organizowanie konkursów językowych w szkołach.
1.5 Kształcenie
ustawiczne
dorosłych
i
podnoszenie
mieszkańców gminy poprzez:
–
organizowanie szkoleń w zakresie edukacji ekologicznej,
kwalifikacji
–
zwiększenie liczby konkursów ekologicznych,
–
organizowanie imprez ekologicznych,
–
organizowanie wspólnych (szkoły, organizacje pozarządowe, gmina)
działań ekologicznych na terenie gminy,
–
organizację szkoleń rolników z zakresu korzystania i utylizacji środków
ochrony roślin.
2. Poprawa opieki zdrowotnej i społecznej
2.1 Zapewnienie systemu opieki zdrowotnej na poziomie odpowiadającym
potrzebom mieszkańców gminy poprzez:
–
zwiększenie zakresu udzielanych świadczeń medycznych,
–
zwiększenie wielkości nakładów finansowych na pomoc społeczną,
–
zwiększenie liczby zatrudnionych specjalistów,
–
zwiększenie środków przeznaczonych na profilaktykę zdrowotną,
–
objęcie stałymi usługami stomatologiczymi placówek oświatowych,
–
zwiększenie przeprowadzonych bezpłatnych badań profilaktycznych.
2.2 Rozwój edukacji prozdrowotnej poprzez:
–
zwiększenie środków pozyskanych na promocję zdrowego stylu życia,
–
zatrudnienie psychologów w szkołach,
–
wyposażenie świetlic szkolnych w niezbędny sprzęt i materiały,
–
zwiększenie środków finansowych przeznaczonych na dzieci objętych
dożywianiem.
2.3 Otwarcie apteki:
–
uruchomienie apteki.
2.4. Usprawnienie pomocy społecznej poprzez:
–
zwiększenie środków finansowych dla osób i rodzin objętych pomocą
społeczną,
–
poszerzenie gamy świadczeń socjalnych udzielanych przez gminę,
–
zwiększenie
obiektów
publicznych
przystosowanych
dla
osób
niepełnosprawnych,
–
zwiększenie
liczby
miejsc
dla
uczniów
niepełnosprawnych
uczęszczających do klas integracyjnych,
–
zwiększenie usług opiekuńczych.
3. Zwiększenie poczucia bezpieczeństwa
3.1 Poprawa funkcjonowania policji dzięki odpowiedniemu wyposażenu
poprzez:
–
zwiększenie środków przeznaczonych na działalność policji,
–
podjęcie działań w kierunku utworzenia Posterunku Policji w Kuczborku,
–
zakup nowego sprzętu dla służb ratowniczych,
–
organizowanie akcji promujących tworzenie samopomocy sąsiedzkiej,
–
zwiększenie środków finansowych przeznaczonych na oświetlenie wsi.
3.2 Bogata oferta spędzania czasu wolnego poprzez:
–
organizowanie masowych imprez kulturalnych i sportowych,
–
podjęcie działań w kierunku utworzenia gminnego ośrodka kultury,
–
zwiększenie środków finansowych przeznaczonych na prowadzenie zajęć
pozalekcyjnych i pozaszkolnych,
–
zwiększenie
możliwości
korzystania
przez
uczniów
z
zajęć
pozaszkolnych,
–
zwiększenie liczby działających ośrodków sportowych i rekreacyjnych,
–
organizowanie imprez sportowych,
–
zwiększenie liczby rodzin objętych pomocą socjalną.
3.3 Przeciwdziałanie patologiom społecznym poprzez:
–
rozszerzenie
zakresu
działań
Gminnej
Komisji
Alkoholizmowi o narkomanię,
–
zatrudnienie psychologów w szkołach,
Przeciwdziałania
–
powiększenie
środków
finansowych
przeznaczonych
na
zasiłki
opiekuńcze,
–
zwiększenie liczby dzieci z rodzin patologicznych objętych pomocą
socjalną,
–
zwiększenie liczby dzieci objętych dożywianiem,
–
zwiększenie wielkości nakładów finansowych na pomoc społeczną.
3.4 Propagowanie zdrowego i aktywnego trybu życia poprzez:
–
zwiększenie liczby organizowanych wycieczek i liczby dzieci z nich
korzystających,
–
zwiększenie
liczby
uczniów
korzystających
z
programów
profilaktycznych.
4. Pobudzenie aktywności społecznej
4.1 Rozwój sportu i aktywnego spędzania czasu poprzez:
–
budowę boiska i hali sportowej,
–
organizowanie masowych imprez kulturalnych i sportowych,
–
zwiększenie
środków
przeznaczonych
na
prowadzenie
zajęć
pozalekcyjnych i pozaszkolnych (SKS – ów),
–
możliwość korzystania uczniów z zajęć pozaszkolnych,
–
zwiększenie działających ośrodków sportowych i rekreacyjnych,
–
organizowanie imprez sportowych.
4.2 Rozwój bazy kulturalnej i sportowo – rekreacyjnej poprzez:
–
zwiększenie liczby działających ośrodków sportowych i rekreacyjnych,
–
wspierania działań zmierzających do aktywizacji społeczeństwa.
4.3 Aktywizacja instytucji kultury i sportu do organizacji zajęć dzieci
i młodzieży poprzez:
–
większy wkład szkół w organizację imprez sportowo – kulturowych,
–
zwiększenie liczby uczestników zajęć sportowych.
4.4 Tworzenie warunków do pozostania młodych na wsi poprzez:
–
kluby młodzieżowe,
–
grupy zainteresowań,
–
organizowanie imprez sportowych i kulturalnych,
–
zwiększenie liczby ludzi uczestniczących w imprezach.
4.5 Aktywna społeczność lokalna:
–
korzystanie z opinii wydawanych gminie przez organizacje pozarządowe,
–
zwiększenie środków finansowych gminy na wspieranie inicjatyw
obywatelskich,
–
zwiększenie liczby osób objętych inicjatywami obywatelskimi,
–
organizowanie masowych imprez sportowych i kulturalnych,
–
zwiększenie
liczby
spraw
konsultowanych
ze
społecznością
i organizacjami pozarządowymi,
–
zwiększenie liczby udzielonych porad prawnych organizacjom.
Zarządzanie – Podniesienie
jakości
zarządzania
i
infrastruktury
technicznej
1. Dobre zarządzanie gminą
1.1 Wykorzystanie nowoczesnych narzędzi zarządzania (planowania długo-,
średnio- i krótkookresowego, zarządzania jakością) poprzez:
–
wdrożenie systemu zarządzania jakością,
–
wzrost liczby form komunikacji samorządu z mieszkańcami.
1.2 Pozyskanie
lokalnych liderów w celu pobudzenia (uaktywnienia)
inicjatywy społecznej poprzez:
–
zwiększenie liczby publikacji i wydawnictw z zakresu działania gminy,
–
zamieszczanie materiałów na stronach internetowych gminy,
–
zwiększenie publikacji o pracach urzędu gminy,
–
wzrost liczby spotkań z mieszkańcami,
–
zwiększenie środków przeznaczonych na tworzenie bazy informacyjno –
edukacyjnej,
–
analizowanie potrzeb i oczekiwań mieszkańców.
1.3 Wspieranie działań w zakresie podnoszenia kwalifikacji pracowników
gminy poprzez:
–
zwiększenie liczby przeprowadzonych szkoleń dla pracowników,
–
wzrost uczestników w szkoleniach,
–
zwiększona
liczba
przeszkolonych
pracowników
samorządowych
i radnych gminy.
1.4 Doskonalenie
pracy Urzędu
Gminy
i jednostek organizacyjnych
(program: „Przyjazny Urząd”) poprzez:
–
skrócenie
średniego
czasu
realizacji
wybranych
zadań
(spraw)
w urzędzie,
–
poprawa stopnia zadowolenia interesantów z pracy urzędu,
–
zmniejszenie skarg na pracę urzędu,
–
przeprowadzanie ankiet z zadowolenia interesantów z obsługi urzędu,
–
wdrażanie programu „Przyjazny Urząd”.
1.5 Pozyskiwanie zewnętrznych źródeł finansowania inwestycji komunalnych
i infrastruktury społecznej z:
–
AMiRR,
–
SAPARD,
–
Funduszy strukturalnych,
–
WFOŚ.
1.6 Pobudzenie przedsiębiorczości poprzez przygotowanie odpowiednich
terenów i stosowanie ulg podatkowych poprzez:
–
wdrożenie wieloletniego planu inwestycyjnego kroczącego,
–
zmiany w planie zagospodarowania przestrzennego,
–
zwiększenie
powierzchni
objętych
planem
zagospodarowania
przestrzennego,
–
ustalenie ulg dla przedsiębiorców w podatku od nieruchomości,
–
opracowanie wieloletniego planu inwestycyjnego.
1.7 Opracowanie przejrzystych i jasnych zasad kryteriów gospodarowania
środkami publicznymi poprzez:
–
zwiększenie informacji udzielanych zainteresowanym osobom,
–
pełną dostępność do wyników prac Rady Gminy jej organów,
–
jawne i publiczne gospodarowanie środkami finansowymi gminy,
–
przedstawianie
do
publicznego
wglądu
informacji
o
zbywaniu
i nabywaniu nieruchomości.
2. Uzyskanie pełnej infrastruktury technicznej
2.1 Wdrożenie
kompleksowych
systemów
gospodarki
odpadami
i oczyszczania ścieków poprzez:
–
zwiększenie odbiorców podłączonych do sieci kanalizacyjnej,
–
zwiększenie ilości odbieranych ścieków,
–
zwiększenie powierzchni gminy objętej siecią kanalizacyjną,
–
wzrost liczby pojemników na śmieci w stosunku do liczby gospodarstw
domowych,
–
wzrost liczby pozyskiwanych surowców wtórnych,
–
zwiększenie nakładów na inwestycje w dziedzinie zagospodarowania
odpadów stałych,
–
utrzymanie wskaźników zanieczyszczenia wód podziemnych i gleb
w relacji do norm krajowych i UE,
–
likwidacja dzikich wysypisk,
–
wzrost liczby szkoleń rolników z zakresu korzystania i utylizacji środków
ochrony roślin.
2.2 Poprawa nawierzchni dróg i ulic w gminie poprzez:
–
zwiększenie powierzchni dróg objętych modernizacją i ulepszeniem
nawierzchni,
–
utrzymanie dróg na obszarze gminy o zadowalającym stanie technicznym,
–
zaspokajanie potrzeb transportowych społeczności lokalnej.
2.3 Stacja uzdatniania wody pitnej:
–
zwiększenie odbiorców podłączonych do sieci wodociągowej,
–
zwiększenie dostarczanej wody pitnej z sieci,
–
zwiększenie powierzchni gminy objętej siecią wodociągową.
2.4 Ograniczenie emisji gazów, spalin i innych zanieczyszczeń poprzez:
–
zwiększenie powierzchni gminy objętej siecią gazową,
–
zwiększenie liczby mieszkań korzystających z gazu sieciowego.
3. Podniesienie jakości ładu przestrzennego i estetyki
3.1 Ochrona krajobrazu jako istotnego waloru architektonicznego gminy
poprzez:
–
wzrost liczby mieszkańców dostrzegających konieczność ochrony estetyki
i harmonii architektury gminy,
–
uzyskanie katalogu rozwiązań, wytycznych i wzorników w zakresie
kształtowania architektury gminy.
3.2 Opracowanie i wdrożenie
programu
promocji lokalnych wartości
architektonicznych poprzez:
–
pokrycie obszaru gminy miejscowymi planami zagospodarowania
przestrzennego,
–
zmniejszenie obiektów negatywnie wyróżniających się w krajobrazie
gminy.
3.3 Poprawa estetyki zabudowy poprzez:
–
uzyskanie katalogu rozwiązań, wytycznych i wzorników w zakresie
kształtowania architektury gminy,
–
wzrost liczby mieszkańców dostrzegających konieczność ochrony estetyki
i harmonii architektury gminy.
3.4 Promowanie estetyki i czystości zagród na terenie gminy (ogłaszanie
konkursów w tym zakresie, nagradzanie najlepszych) poprzez:
–
zwiększenie wyremontowanych obiektów,
–
zwiększenie wyremontowanych elewacji, chodników itp.,
–
zwiększenie organizowanych konkursów na poprawę estetyki,
–
wzrost liczby uczestników konkursów na poprawę estetyki.
ROZDZIAŁ IV. ZARZĄDZANIE REALIZACJĄ
STRATEGII
System zarządzania realizacją strategii jest bardzo ważnym i
często niedocenianym elementem budowy gminnej Agendy 21. Decyduje on
bowiem o tym, czy w miarę upływu czasu dynamika procesu realizacji
strategii będzie rosnąć czy słabnąć. Pominięcie tego systemu powoduje,
że strategia staje się bardzo szybko dokumentem „martwym”.
Zarządzanie realizacją strategii to przede wszystkim:
• tworzenie i doskonalenie instrumentów realizacji,
• monitorowanie, czyli obserwacja realizacji celów i zadań strategii oraz
zmian w warunkach realizacji,
• aktualizacja strategii.
4.1.INSTRUMENTY REALIZACJI STRATEGII
Są nimi przede wszystkim instrumenty:
• prawno – administracyjne,
• ekonomiczne i rynkowe,
• finansowe,
• z zakresu organizacji, zarządzania i marketingu,
• informacyjno – edukacyjne.
Realizacja strategii obejmuje okres przedakcesyjny do roku 2004
oraz pierwsze lata członkostwa w Unii
obowiązywać
będzie
II
Polityka
Europejskiej. W okresie tym
ekologiczna
Państwa,
Strategia
Zrównoważonego Rozwoju Kraju oraz Strategia Rozwoju Mazowsza.
Coraz większy wpływ na warunki realizacyjne będą też miały
ustalenia wspólnej polityki ekologicznej UE określone w Piątym Programie
Działań oraz w dyrektywach, rozporządzeniach i decyzjach. W Programie
tym mocno akcentowane są instrumenty ekonomiczne i fiskalne.
Instrumenty z zakresu organizacji, zarządzania i marketingu
stanowią bardzo obszerną i ciągle rozbudowywaną grupę narzędzi
realizacyjnych.
W realizacji strategii będą uwzględnione:
• ścisłe powiązanie strategii z procesem budowy
i realizacji budżetu,
a zwłaszcza budowy budżetu zadaniowego,
• zarządzanie jakością jako element zarządzania sferą usług publicznych
w gminie,
• systemowe podejście do budowy marketingu gminnego (w tym promocji).
Bardzo ważnym narzędziem wprowadzania w życie strategii
będzie opracowywany roczny plan realizacji strategii. Przeprowadzane będą
badania opinii społecznej (ankiety, sondaże) dla lepszej oceny realizacji
wybranych zadań. Wśród mieszkańców upowszechniane będą wszystkimi
dostępnymi kanałami komunikacji społecznej (strona internetowa gminy,
artykuły w prasie, spotkania radnych z wyborcami itp.) informacje
o postępach i efektach zrównoważonego rozwoju
4.2.PODMIOTY ZARZĄDZAJĄCE STRATEGIĄ
Głównymi
podmiotami
zarządzającymi
realizacją
Strategii
Zrównoważonego Rozwoju Gminy Kuczbork Osada są: Rada i Wójt Gminy.
RADA I WÓJT GMINY – pełnią bieżący nadzór nad realizacją strategii,
czuwają aby przy tworzeniu budżetu gminy uwzględniany był roczny plan
realizacji strategii, prowadzą akcję informacyjną i promocyjną, uchwalają
zmiany w strategii.
Zarządzanie strategią odbywać się będzie według następującego trybu
postępowania:
• raz lub dwa razy w roku Wójt Gminy zdawać będzie Radzie Gminy
sprawozdanie z postępów i trudności w realizacji strategii,
• w tym celu ustanowiony będzie wskaźnikowy system obserwacji
(monitorowania) postępów oraz okoliczności zewnętrznych, mogących
mieć wpływ na skuteczność wdrażania i realizację strategii.
4.3. ZASADY AKTUALIZACJI STRATEGII
Strategia jest dokumentem ponadkadencyjnym określającym cele
i programy działań na kilkanaście lat oraz wymagającym ciągłej pracy nad
podnoszeniem jego jakości. Przygotowanie projektu dokumentu i jego
przyjęcie przez Radę Gminy kończy bowiem tylko pewien etap planowania.
Ze
względu
na
swój
długookresowy
charakter
planowanie
strategiczne jest procesem ciągłym wymagającym stałego śledzenia zmian
prawnych,
gospodarczych,
politycznych,
społecznych
itp.
i
ich
uwzględniania w dokumencie oraz przesuwania horyzontu planowania na
kolejne lata. Strategia zrównoważonego rozwoju będzie co roku poddawana
przeglądowi oraz aktualizacji – co 4 lata wskazana jest dokładniejsza rewizja
kierunków rozwoju.
Należy ustalić stały monitoring realizacji strategii jako narzędzia
oceny stopnia jej realizacji.
Monitoring
obejmuje
systematyczną
obserwację
i
ocenianie
skuteczności strategii oraz warunków zewnętrznych i wewnętrznych,
w tym zwłaszcza specjalnie dobranych elementów i aspektów.
Służyć powinien on do:
–
rozpoznania, wg jakiego scenariusza postępuje rozwój (zmiany struktur
społeczno – gospodarczych i przestrzennych), zwłaszcza do ostrzegania
przed zagrożeniami,
–
wykrycia sytuacji, wymagającej podjęcia decyzji o korekcie lub o zmianie
strategii,
–
wykrycia zbliżania się momentu „rozwidleń” dróg rozwoju, ewentualnie
innych sytuacji, wymagających podjęcia decyzji strategicznych,
–
oceny
stopnia
realizacji
poszczególnych
celów
strategicznych,
co umożliwia wskaźnikowy system monitorowania strategii.
Ważnym instrumentem sprawdzającym relizację stanie się specjalnie
opracowany wskaźnikowy system monitorowania strategii. Jego zadaniem
jest
pomoc
w określaniu
stopnia
realizacji
poszczególnych
celów
strategicznych oraz monitorowanie postępu procesu zrównoważonego
rozwoju gminy.

strategia zrównoważonego rozwoju gminy kuczbork osada

Transkrypt

Podobne dokumenty

Słowniczek - ANG Spółdzielnia Doradców Kredytowych

Basic RGB - Deloitte

Vodn n drž Orava á á

Sztucer Voere 20-03 LBW Standard kal. 30-06

Wskaźniki zrównoważonego rozwoju