LPG - naturalny czy z rafinerii?

LPG - naturalny czy z rafinerii?
Artykuł ukazał się w październiku 2011 roku na łamach portalu www.wnp.pl
Gaz płynny LPG otrzymywany jest z dwóch
zasadniczych źródeł. Powstaje w wyniku
naturalnych procesów w złożach gazu
ziemnego i ropy naftowej (gaz pochodzenia
naturalnego) lub uzyskuje się go jako jeden z
produktów ubocznych w procesie rafinacji
(pochodzenie sztuczne).
W Polsce dominującą metodą pozyskiwania gazów płynnych jest proces przeróbki ropy
naftowej w zakładach rafineryjnych. Propan-butan powstaje wówczas podczas procesu
zwanego krakingiem oraz w trakcie uwodornienia ropy naftowej. W trakcie tych procesów
następuje termiczny rozkład dużych drobin węglowodorów na większą liczbę małych drobin.
Proces odbywa się bez dostępu powietrza i polega na podgrzaniu ropy. Uwodornienie polega
na wzbogaceniu jej w wodór w warunkach wysokiego ciśnienia i temperatury. Uzyskuje się
w ten sposób węglowodory lekkie o większej zawartości wodoru i niższej temperaturze
wrzenia. Ilośd pozyskiwanego gazu płynnego w czasie przeróbki ropy naftowej wynosi
(masowo) około 2%.
Gazy składające się na mieszaninę LPG znajdują się także w naturalnych złożach gazu
ziemnego, dlatego LPG może byd pozyskiwany w momencie jego wydobycia. Podobnie jak
powstaje gaz ziemny i ropa naftowa, tak i gaz płynny jest wynikiem naturalnych przemian
szczątków żywych w węglowodory.
W skali światowej ponad połowa gazu skroplonego jest właśnie pochodzenia naturalnego.
Specjaliści branżowi szacują, że w roku 2009 na świecie 53% produktu pozyskano
naturalnie a 47% z procesów rafineryjnych. Jeśli chodzi o Europę to wielkości te
przedstawiają się inaczej – 63% całości wyprodukowanego gazu pochodziło z procesów
rafineryjnych, a tylko 37% pozyskano z wydobycia gazu ziemnego.*
Wydobycie LPG pochodzenia naturalnego w Polsce prowadzi Polskie Górnictwo Naftowe i
Gazownictwo. Gaz PGNiG S.A. uzyskiwany jest zarówno ze złóż gazu ziemnego, jak i ropy
naftowej. W Polsce, zdecydowana jednak większośd gazu pochodzenia naturalnego
importowana jest z Rosji. Największym dostawcą gazu pochodzenia naturalnego z Rosji jest
firma Novatek. Należący do Novatek OAO zakład Purowski zlokalizowany w autonomicznym
okręgu Jamalsko-Neneckim, skąd pochodzi 20% światowego wydobycia gazu, produkuje aż
1,3 mln ton gazu LPG rocznie.
Całkowita sprzedaż gazu skroplonego LPG w Polsce w roku 2010 wyniosła 2 265 tysięcy ton.
Jednakże należy podkreślid, iż Polski rynek stale bazuje na imporcie. Szacuje się, że w roku
2010 całkowita wielkośd importu wyniosła aż 2 005 tysięcy ton, z czego prawie połowa
pochodziła z Rosji.*
Należy podkreślid, iż gaz LPG pozyskiwany w procesie wydobycia gazu ziemnego posiada
dzięki swojemu naturalnemu pochodzeniu unikalne i bardzo stabilne parametry jakości.
Zaliczany jest do gazów niezwykle czystych, co ma ogromne znaczenie w trakcie jego
użytkowania.
Szczególną uwagę przy wyborze gazu LPG należy zwrócid na zawartośd siarki, bowiem
zawartośd związków siarki i wody w gazie wpływa na zwiększoną korozję. Powstający w
wyniku ich spalania dwutlenek siarki SO2 jest niekorzystny dla środowiska oraz dla układów
katalitycznego spalania (zmniejsza jego zdolności do redukcji zanieczyszczeo). W gazach LPG
pochodzenia naturalnego obserwowany jest najniższy poziom obecności siarki – z reguły
poniżej 30 mg/kg (norma PN-EN 589 dopuszcza zawartośd siarki po wprowadzeniu substancji
nawaniającej na maks. poziomie do 50 mg/kg).
Ponadto gaz pochodzenia naturalnego charakteryzuje się znacznie niższą emisyjnością gazów
cieplarnianych, co jest korzystniejsze dla środowiska naturalnego. W odniesieniu do ochrony
środowiska warto zwrócid uwagę na dane porównawcze dotyczące całkowitej emisji gazów
cieplarnianych w trakcie cyklu życia gazu LPG, uwzględniając wszystkie etapy, począwszy od
produkcji, aż do jego zużycia np. w samochodzie (autogaz). Biorąc pod uwagę zarówno
sposób powstawania, transportu, skraplania oraz dystrybucji otrzymujemy ostatecznie
emisję całkowitą, która w przypadku gazu naturalnego jest prawie o połowę niższa w
porównaniu z gazem uzyskiwanym w procesach przeróbki ropy naftowej w zakładach
rafineryjnych.**
Różnica jest znacząca, zatem zaopatrując się w gaz LPG warto sprawdzid jego pochodzenie,
bowiem może to mied niebagatelny wpływ na jakośd funkcjonowania pojazdów i urządzeo,
wartośd opałową używanego gazu jak i oddziaływanie na środowisko naturalne.
* Źródło: Raport Roczny 2010 Polskiej Organizacji Gazu Płynnego
** C. Stiller, P. Schmidt, W. Weindorf, Z. Mátra „CNG AND LPG FOR TRANSPORT IN GERMANY
ENVIRONMENTAL PERFORMANCE AND POTENTIALS FOR GHG EMISSION REDUCTIONS UNTIL 2020” AN
EXPERTISE FOR ERDGAS MOBIL, OMV, AND SVGW