Gorski rozdz.qxd
Transkrypt
Gorski rozdz.qxd
Gorski rozdz.qxd 8/6/10 1:05 Page 5 SPIS TREÂCI PRZEDMOWA 1. 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 PODSTAWY FIZJOLOGII KOMÓRKI – Jan Górski . . . . . . . . . . 15 1.1. Budowa komórki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.1.1. B∏ona komórkowa . . . . . . . . . . . . . . . . 1.1.2. Jàdro komórkowe . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.1.3. Cytoplazma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.1.4. Organelle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.1.5. Cytoszkielet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2. Transport przezb∏onowy . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2.1. Transport u∏atwiony . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2.2. Transport aktywny . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2.3. Kana∏y jonowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2.4. Egzocytoza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2.5. Endocytoza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.3. Regulacja czynnoÊci komórki . . . . . . . . . . . . . . . 1.3.1. Przekaênictwo przezb∏onowe . . . . . . . . . . . . 1.4. DNA (kwas deoksyrybonukleinowy), RNA (kwas rybonukleinowy), genom . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.5. Apoptoza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.6. Homeostaza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 16 16 16 17 17 18 18 18 18 19 19 19 19 . . . . . . 20 21 21 FIZJOLOGIA UK¸ADU NERWOWEGO – Piotr Krutki, Jan Celichowski . . 22 2.1. Rola i podzia∏ uk∏adu nerwowego . . . . . . 2.2. Neuron – jednostka strukturalna i czynnoÊciowa 2.2.1. Struktura neuronu . . . . . . . . . 2.2.2. Rodzaje neuronów . . . . . . . . . 2.3. Komórki glejowe . . . . . . . . . . . . 2.4. Os∏onki mielinowe. Budowa nerwu . . . . . 2.5. Elektrofizjologia neuronu . . . . . . . . . 22 23 23 25 26 27 28 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Gorski rozdz.qxd 8/6/10 1:05 Page 6 2.5.1. B∏onowy potencja∏ spoczynkowy . . . . . . . . 2.5.2. Potencja∏ czynnoÊciowy . . . . . . . . . . . 2.5.3. Przewodnictwo nerwowe . . . . . . . . . . . 2.6. Synapsy i integracja informacji w neuronach . . . . . . 2.6.1. Struktura i mechanizm dzia∏ania synapsy chemicznej 2.6.2. Neurotransmitery i neuromodulatory . . . . . . 2.6.3. Integracja informacji w neuronie . . . . . . . . 2.6.4. Kod nerwowy . . . . . . . . . . . . . . . 2.6.5. Sieci neuronalne . . . . . . . . . . . . . . 2.7. Receptory i czucie . . . . . . . . . . . . . . . . 2.7.1. Rodzaje receptorów . . . . . . . . . . . . . 2.7.2. Kodowanie informacji czuciowej . . . . . . . . 2.7.3. Czucie skórne . . . . . . . . . . . . . . . 2.7.4. Receptory mi´Êniowe . . . . . . . . . . . . 2.7.5. Narzàd przedsionkowy i równowaga . . . . . . 2.7.6. W´ch . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.7.7. Smak . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.8. Rdzeƒ kr´gowy. Odruchy rdzeniowe . . . . . . . . . 2.8.1. Struktura rdzenia kr´gowego . . . . . . . . . 2.8.2. Odruchy rdzeniowe. ¸uk odruchowy . . . . . . 2.8.3. Odruch na rozciàganie . . . . . . . . . . . . 2.8.4. Wzajemnie zwrotne unerwienie mi´Êni. Interneurony Ia hamujàce . . . . . . . . . . 2.8.5. Odwrócony odruch na rozciàganie. Interneurony Ib hamujàce . . . . . . . . . . 2.8.6. Odruch zginania i skrzy˝owany odruch prostowania 2.9. Pieƒ mózgu. Nerwy czaszkowe . . . . . . . . . . . 2.9.1. Rdzeƒ przed∏u˝ony . . . . . . . . . . . . . 2.9.2. Most . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.9.3. Âródmózgowie . . . . . . . . . . . . . . . 2.10. Mó˝d˝ek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.10.1. Struktura i po∏àczenia mó˝d˝ku . . . . . . . . 2.10.2. CzynnoÊç mó˝d˝ku . . . . . . . . . . . . . 2.11. Mi´dzymózgowie . . . . . . . . . . . . . . . . 2.11.1. Wzgórze . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.11.2. Podwzgórze . . . . . . . . . . . . . . . 2.12. Pó∏kule mózgu . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.12.1. Istota bia∏a pó∏kul mózgu . . . . . . . . . . 2.12.2. Struktura kory mózgu . . . . . . . . . . . . 2.12.3. Programowanie ruchów dowolnych . . . . . . 2.12.4. Rola jàder podstawnych . . . . . . . . . . . 2.12.5. Uk∏ad limbiczny . . . . . . . . . . . . . . 2.12.6. Uczenie si´ i pami´ç . . . . . . . . . . . . 2.12.7. Mowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.12.8. Specjalizacja pó∏kul mózgu . . . . . . . . . . 2.12.9. Elektroencefalografia . . . . . . . . . . . . 2.13. Uk∏ad nerwowy autonomiczny . . . . . . . . . . . 2.13.1. Organizacja i czynnoÊç uk∏adu wspó∏czulnego . . 2.13.2. Organizacja i czynnoÊç uk∏adu przywspó∏czulnego . 2.13.3. Podwójne unerwienie narzàdów wewn´trznych . . 2.13.4. Organizacja i czynnoÊç uk∏adu enterycznego . . . 2.13.5. Odruchy autonomiczne . . . . . . . . . . . 6 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 31 32 33 35 37 38 39 40 42 42 43 45 48 51 53 54 56 56 58 58 . . . . . 60 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60 62 63 63 64 64 65 65 66 67 67 68 68 69 69 71 74 75 75 78 79 80 80 81 82 83 84 85 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Gorski rozdz.qxd 3. 4. 6. 1:05 Page 7 FIZJOLOGIA WZROKU – Renata Zalewska . . . . . . . . . . . . . 86 3.1. 3.2. 3.3. 3.4. 3.5. . . . . . . . . . 86 86 87 88 90 90 90 92 92 . . . . . . . . . . . . . 93 . . . . . . . . 93 93 94 95 RYTMY BIOLOGICZNE – Ma∏gorzata Jefimow . . . . . . . . . . . . 97 5.1. 5.2. 5.3. 5.4. 97 97 98 99 Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . Budowa ga∏ki ocznej . . . . . . . . . . . Uk∏ad ruchowy ga∏ki ocznej . . . . . . . . Uk∏ad optyczny oka i podstawowe wady refrakcji Fizjologia procesu widzenia . . . . . . . . 3.5.1. Droga bodêca wzrokowego . . . . . . 3.5.2. Widzenie obuoczne . . . . . . . . . 3.5.3. Widzenie barw . . . . . . . . . . . 3.5.4. Odruchy êreniczne . . . . . . . . . FIZJOLOGIA S¸UCHU – Marek Rogowski 4.1. 4.2. 4.3. 4.4. 5. 8/6/10 Wprowadzenie . Ucho zewn´trzne Ucho Êrodkowe . Ucho wewn´trzne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Definicja rytmu biologicznego . Rodzaje rytmów . . . . . . . Zegar biologiczny . . . . . . Znaczenie rytmów biologicznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . FIZJOLOGIA MI¢ÂNI SZKIELETOWYCH I G¸ADKICH – Adrian Chabowski, Jan Górski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101 6.1. Ogólna charakterystyka mi´Êni . . . . . . . . . . . . . 6.2. Budowa mi´Êni szkieletowych . . . . . . . . . . . . . 6.2.1. Budowa histologiczna komórki mi´Êni szkieletowych . . 6.2.2. Sarkomer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.3. PobudliwoÊç mi´Êni szkieletowych . . . . . . . . . . . . 6.4. Unerwienie mi´Êni szkieletowych . . . . . . . . . . . . 6.4.1. Jednostka motoryczna . . . . . . . . . . . . . . 6.4.2. Odnerwienie mi´Êni szkieletowych . . . . . . . . . 6.4.3. Z∏àcze nerwowo-mi´Êniowe . . . . . . . . . . . . 6.5. Sprz´˝enie elektromechaniczne . . . . . . . . . . . . 6.6. Molekularny mechanizm skurczu . . . . . . . . . . . . 6.6.1. „Âlizgowa” teoria skurczu . . . . . . . . . . . . . 6.7. Rodzaje skurczów mi´Êni szkieletowych . . . . . . . . . 6.7.1. Podzia∏ skurczów ze wzgl´du na cz´stotliwoÊç pobudzeƒ . 6.7.2. Podzia∏ skurczów ze wzgl´du na rodzaj wykonywanej pracy 6.8. Si∏a rozwijana przez mi´Ênie . . . . . . . . . . . . . . 6.8.1. Wst´pne rozciàgni´cie mi´Ênia . . . . . . . . . . 6.8.2. Cz´stotliwoÊç pobudzeƒ . . . . . . . . . . . . . 6.9. SzybkoÊç skracania si´ mi´Ênia . . . . . . . . . . . . . 6.10. èród∏a energii wykorzystywane podczas czynnoÊci skurczowej mi´Êni szkieletowych . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.11. Rodzaje w∏ókien mi´Êniowych . . . . . . . . . . . . . 6.12. Podstawowe funkcje mi´Êni szkieletowych . . . . . . . . 6.13. Mi´Ênie g∏adkie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.13.1. Podzia∏ czynnoÊciowy mi´Êni g∏adkich . . . . . . . 6.13.2. Budowa komórek mi´Êni g∏adkich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101 101 102 104 104 105 105 106 107 108 108 110 110 110 111 112 113 113 114 . . . . . . . . . . . . . . . . . . 114 114 115 115 115 116 7 Gorski rozdz.qxd 8/6/10 1:05 Page 8 6.13.3. PobudliwoÊç mi´Êni g∏adkich . . . . . . . . . . . . . 6.13.4. Sprz´˝enie elektromechaniczne . . . . . . . . . . . . 6.13.5. Molekularny mechanizm skurczu . . . . . . . . . . . 6.13.6. Regulacja aktywnoÊci skurczowej mi´Êni g∏adkich . . . . . 6.13.7. Unerwienie mi´Êni g∏adkich . . . . . . . . . . . . . 6.13.8. Sprz´˝enie elektrowydzielnicze w z∏àczu nerwowo-mi´Êniowym w mi´Êniach g∏adkich . . . . . . . . . . . . . . . . 7. 8. . 119 120 7.1. Sk∏ad i funkcje krwi . . . . . 7.1.1. Osocze i jego sk∏adniki . . 7.1.2. Funkcje krwi . . . . . . 7.1.3. Krwinki czerwone . . . . 7.1.4. P∏ytki krwi . . . . . . 7.1.5. Krwinki bia∏e . . . . . 7.2. Mechanizmy odpornoÊciowe . . 7.2.1. OdpornoÊç nieswoista . . 7.2.2. OdpornoÊç swoista . . . 7.3. Uk∏ady grupowe krwi . . . . . 7.3.1. Uk∏ad grupowy AB0 . . . 7.3.2. Uk∏ad Rh . . . . . . . 7.4. Hemostaza . . . . . . . . . 7.4.1. Fazy hemostazy miejscowej 7.4.2. Hemostaza osoczowa . . 7.4.3. Fibrynoliza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120 120 122 122 127 127 129 130 130 131 131 132 132 132 133 134 . . . . 136 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . FIZJOLOGIA KRÑ˚ENIA KRWI – Jan Górski, Ma∏gorzata Knapp FIZJOLOGIA ODDYCHANIA – Adrian Chabowski, Jan Górski 9.1. Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . 9.2. G∏ówne funkcje uk∏adu oddechowego . . . 9.3. Anatomia czynnoÊciowa uk∏adu oddechowego 9.3.1. Jama op∏ucnej . . . . . . . . . . 9.4. Mechanika oddychania . . . . . . . . . 9.4.1. Fazy cyklu oddechowego . . . . . . 9.4.2. Opory w uk∏adzie oddechowym . . . 8 116 117 117 118 119 KREW I HEMOSTAZA – Tomasz Wierzba . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.1. Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2. Serce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.1. Budowa serca . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.2. Uk∏ad bodêcoprzewodzàcy . . . . . . . . . . . . . 8.2.3. Elektrokardiografia . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.4. Cykl pracy serca . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.5. Tony serca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.6. Praca serca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.7. Metabolizm serca . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.3. Uk∏ad naczyniowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.3.1. Budowa Êciany naczyƒ . . . . . . . . . . . . . . . 8.3.2. Unerwienie naczyƒ . . . . . . . . . . . . . . . . 8.3.3. Krà˝enie du˝e . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.3.4. Ogólnoustrojowe mechanizmy regulujàce ciÊnienie t´tnicze 8.3.5. Mikrokrà˝enie . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.3.6. Krà˝enie narzàdowe . . . . . . . . . . . . . . . . 9. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 136 136 136 137 142 145 150 150 150 151 151 152 152 156 162 165 . . . . . 173 . . . . . . . 173 174 174 175 176 176 177 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Gorski rozdz.qxd 8/6/10 1:05 Page 9 9.5. Obj´toÊci i pojemnoÊci p∏uc . . . . . . . . 9.6. Miejscowe ró˝nice w wentylacji p∏uc . . . . . 9.7. Miejscowe ró˝nice w przep∏ywie krwi w p∏ucach 9.8. Stosunek wentylacja/perfuzja w p∏ucach . . . 9.9. Dyfuzja gazów oddechowych w p∏ucach . . . 9.10. Regulacja oddychania . . . . . . . . . . . . . . . . 180 181 181 182 182 183 10. PRZEMIANA MATERII. METABOLIZM – Jan Górski . . . . . . . . . 187 10.1. Przemiana materii . . . . . . . . . . . 10.1.1. Pomiar przemiany materii . . . . . 10.1.2. Podstawowa przemiana materii (PPM) 10.1.3. Ca∏kowita przemiana materii (CPM) . 10.1.4. Wspó∏czynnik oddechowy(RQ) . . . 10.1.5. Bilans energetyczny ustroju . . . . 10.2. Metabolizm . . . . . . . . . . . . . 10.2.1. W´glowodany . . . . . . . . . . 10.2.2. T∏uszcze (lipidy) . . . . . . . . . 10.2.3. Bia∏ka/aminokwasy . . . . . . . . 10.2.4. Inne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 204 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11. UK¸AD WYDZIELANIA WEWN¢TRZNEGO – Maria Górska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 187 187 188 188 189 189 191 191 195 201 202 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11.1. Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . 11.1.1. Rodzaje hormonów . . . . . . . . . . 11.1.2. Transport hormonów we krwi . . . . . . . 11.1.3. Mechanizmy regulacji wydzielania hormonów 11.1.4. Rytmy wydzielania hormonów . . . . . . 11.1.5. Mechanizmy dzia∏ania hormonów . . . . . 11.2. Podwzgórze i przysadka mózgowa . . . . . . . . 11.2.1. Podwzgórze . . . . . . . . . . . . . 11.2.2. Przysadka mózgowa . . . . . . . . . . 11.2.3. Nerwowa cz´Êç przysadki mózgowej . . . . 11.3. Tarczyca (gruczo∏ tarczowy) . . . . . . . . . . 11.3.1. Regulacja wydzielania hormonów tarczycy . . 11.3.2. Dzia∏anie hormonów tarczycy . . . . . . 11.3.3. G∏ówne wp∏ywy hormonów tarczycy . . . . 11.4. Nadnercza . . . . . . . . . . . . . . . . . 11.4.1. Warstwa k∏´bkowata . . . . . . . . . . 11.4.2. Warstwa pasmowata . . . . . . . . . . 11.4.3. Warstwa siatkowata . . . . . . . . . . 11.4.4. Rdzeƒ nadnerczy . . . . . . . . . . . 11.5. Gruczo∏y p∏ciowe . . . . . . . . . . . . . . 11.5.1. Gonada ˝eƒska (jajnik) . . . . . . . . . 11.5.2. Gonada m´ska (jadro) . . . . . . . . . 11.6. Wewnàtrzwydzielnicza czynnoÊç trzustki . . . . . 11.6.1. Insulina . . . . . . . . . . . . . . . 11.6.2. Glukagon . . . . . . . . . . . . . . 11.6.3. Somatostatyna . . . . . . . . . . . . 11.6.4. Polipeptyd trzustkowy (PP) . . . . . . . 11.7. Hormonalna regulacja metabolizmu wapnia . . . . 11.7.1. Parathormon . . . . . . . . . . . . . 11.7.2. Kalcytonina . . . . . . . . . . . . . 11.7.3. Witamina D . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 204 204 205 205 206 208 210 210 211 214 216 217 218 218 219 219 221 222 222 224 224 227 228 229 231 232 232 232 233 234 235 9 Gorski rozdz.qxd 8/6/10 1:05 Page 10 11.8. Inne narzàdy o czynnoÊci wewnàtrzwydzielniczej 11.8.1. Erytropoetyna . . . . . . . . . . 11.8.2. Peptydy natriuretyczne (sodop´dne) . 11.8.3. Leptyna . . . . . . . . . . . . 11.8.4. Rezystyna . . . . . . . . . . . . 11.8.5. Adyponektyna . . . . . . . . . . 11.8.6. Interleukina 6 (IL-6) . . . . . . . . . . . . . . 236 236 236 236 237 237 237 12. FIZJOLOGIA PRZEWODU POKARMOWEGO – Gra˝yna Jurkowska . . 240 12.1. Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12.2. Motoryka przewodu pokarmowego . . . . . . . . . . . 12.2.1. Podstawy anatomiczno-fizjologiczne funkcji motorycznej przewodu pokarmowego . . . . . . . . . . . . 12.2.2. ˚ucie i po∏ykanie . . . . . . . . . . . . . . . 12.2.3. Motoryka prze∏yku . . . . . . . . . . . . . . 12.2.4. Motoryka ˝o∏àdka . . . . . . . . . . . . . . 12.2.5. Motoryka jelita cienkiego . . . . . . . . . . . . 12.2.6. Motoryka jelita grubego . . . . . . . . . . . . 12.3. CzynnoÊci wydzielnicze gruczo∏ów trawiennych . . . . . . 12.3.1. Wydzielanie Êliny . . . . . . . . . . . . . . . 12.3.2. Wydzielanie ˝o∏àdkowe . . . . . . . . . . . . 12.3.3. Wydzielanie trzustkowe . . . . . . . . . . . . 12.3.4. Wydzielanie w jelicie cienkim . . . . . . . . . . 12.3.5. Trawienie i wch∏anianie jelitowe . . . . . . . . . 12.3.6. Wydzielanie i wch∏anianie w obr´bie jelita grubego . . 12.4. Wàtroba i drogi ˝ó∏ciowe . . . . . . . . . . . . . . . 12.4.1. Budowa wàtroby . . . . . . . . . . . . . . . 12.4.2. P´cherzyk ˝ó∏ciowy . . . . . . . . . . . . . . 12.4.3. Sk∏ad ˝ó∏ci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 240 240 . . . . . . . . . . . . . . . . . 240 243 243 245 246 247 248 248 249 253 255 257 259 260 260 262 262 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13. TWORZENIE I WYDALANIE MOCZU. RÓWNOWAGA . . . . . . . . . . . KWASOWO-ZASADOWA – Olgierd Smoleƒski 13.1. Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . 13.2. Budowa nerki . . . . . . . . . . . . . 13.2.1. Nefron . . . . . . . . . . . . . 13.3. Hemodynamika nerki . . . . . . . . . . 13.4. Ocena czynnoÊci nerek . . . . . . . . . 13.5. OsmolalnoÊç i ci´˝ar w∏aÊciwy moczu . . . . 13.6. Wytwarzanie moczu . . . . . . . . . . . 13.7. Nerkowa regulacja gospodarki elektrolitowej . 13.7.1. Sód . . . . . . . . . . . . . . 13.7.2. Potas . . . . . . . . . . . . . . 13.7.3. Wapƒ . . . . . . . . . . . . . 13.7.4. Fosforany . . . . . . . . . . . . 13.8. Nerkowy transport substancji nieelektrolitowych 13.8.1. Aminokwasy . . . . . . . . . . . 13.8.2. Kwas moczowy . . . . . . . . . . 13.8.3. Mocznik . . . . . . . . . . . . 13.8.4. Glukoza . . . . . . . . . . . . 13.9. Glukoneogeneza w nerkach . . . . . . . . 13.10. Endokrynna czynnoÊç nerek . . . . . . . 13.11. Wydalanie moczu . . . . . . . . . . . . 10 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 264 264 264 265 269 270 271 271 271 271 272 272 272 272 272 273 273 273 273 273 273 Gorski rozdz.qxd 8/6/10 1:05 Page 11 13.12. Bilans p∏ynów w ustroju . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.13. Równowaga kwasowo-zasadowa . . . . . . . . . . . . . . 13.13.1. Roztwory buforowe . . . . . . . . . . . . . . . 13.13.2. Rola p∏uc w gospodarce kwasowo-zasadowej . . . . . . 13.13.3. Rola nerek w gospodarce kwasowo-zasadowej . . . . . 13.13.4. Reabsorpcja wodorow´glanów . . . . . . . . . . . 13.13.5. Wydalanie jonów wodoru w postaci kwaÊnoÊci miareczkowej 13.13.6. Wydalanie jonów wodoru przez nerki w postaci jonów amonowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.13.7. Uk∏ad kostny a równowaga kwasowo-zasadowa . . . . . 13.13.8. Gospodarka kwasowo-zasadowa . . . . . . . . . . . . . . . . 274 274 275 275 275 276 276 . . . 277 278 278 14. TERMOREGULACJA, PODSTAWY DIAGNOSTYKI TERMICZNEJ I TERMIATRII – Micha∏ Caputa . . . . . . . . . . . . . . . . . . 280 14.1. Dzia∏anie uk∏adu termoregulacji – zasady ogólne . . 14.2. Mechanizm termoregulacji . . . . . . . . . . . 14.2.1. Reakcje termoregulacyjne . . . . . . . . 14.3. Zmiany poziomu nastawczego termoregulacji . . . . 14.4. Stany termiczne organizmu i ich znaczenie biologiczne 14.4.1. Goràczka . . . . . . . . . . . . . . . 14.4.2. Anapireksja . . . . . . . . . . . . . . 14.4.3. Hipertermia . . . . . . . . . . . . . . 14.4.4. Hipotermia . . . . . . . . . . . . . . 14.5. Termiatria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 280 281 282 285 286 287 288 290 290 291 15. FIZJOLOGIA KOÂCI – Ma∏gorzata ˚endzian-Piotrowska . . . . . . . . 293 16. FIZJOLOGIA WYSI¸KU FIZYCZNEGO – Jan Górski . . . . . . . . . 297 16.1. Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16.2. Ocena wydolnoÊci fizycznej . . . . . . . . . . . . . 16.2.1. ZdolnoÊç do wysi∏ków tlenowych (aerobowych) . . 16.2.2. ZdolnoÊç do wysi∏ków beztlenowych (anaerobowych) 16.3. Wp∏yw wysi∏ku na ustrój . . . . . . . . . . . . . . 16.3.1. Uk∏ad krà˝enia . . . . . . . . . . . . . . . 16.3.2. Uk∏ad oddechowy . . . . . . . . . . . . . . 16.3.3. Uk∏ad wydzielania wewn´trznego . . . . . . . 16.3.4. Metabolizm substratów energetycznych . . . . . 16.3.5. Przewód pokarmowy . . . . . . . . . . . . 16.3.6. Nerki . . . . . . . . . . . . . . . . . . SKOROWIDZ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 297 297 298 301 301 301 303 303 307 309 309 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 310