docSprawozdanie Eurośródziemnomorskiego Zgromadzenia
download 
Reklamacja Transkrypt
Sprawozdanie Eurośródziemnomorskiego Zgromadzenia
Druga sesja plenarna Agadir, 29 stycznia 2011 r. Sprawozdanie Eurośródziemnomorskiego Zgromadzenia Samorządów Lokalnych i Regionalnych (ARLEM) w sprawie rozwoju obszarów miejskich w regionie Morza Śródziemnego CdR 62/2011 EN–AL(MSI)/ak .../... PL -1- Niniejsze sprawozdanie ARLEM opracował sprawozdawca Khalid Al-Hnaifat, burmistrz At-Tafila (Jordania). W dniach 2 lipca i 28 października 2010 r. zostało przedyskutowane przez członków Komisji Spraw Gospodarczych, Społecznych i Terytorialnych (ECOTER) Eurośródziemnomorskiego Zgromadzenia Samorządów Lokalnych i Regionalnych. Sprawozdanie zostało przyjęte podczas drugiej sesji plenarnej ARLEM, która odbyła się w Agadirze w Maroku 29 stycznia 2011 r. CdR 62/2011 EN–AL(MSI)/ak .../... -2KONTEKST Rozwój obszarów miejskich został szeroko omówiony w deklaracji z Marsylii przyjętej przez ministrów spraw zagranicznych w dniu 4 listopada 2008 r. Na eurośródziemnomorskim posiedzeniu ministerialnym w dniu 25 czerwca 2009 r. poruszano 1 kwestie związane ze zrównoważonym rozwojem, w tym z rozwojem obszarów miejskich . Eksperci zgromadzeni na tym posiedzeniu uznali znaczenie zainicjowania wspólnych działań w ramach Unii dla Śródziemnomorza mających na celu określenie kwestii kluczowych dla 2 zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich na skalę regionalną . Jednym z pomysłów było powołanie wąskich grup, których zadaniem byłoby określenie wytycznych zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich w miastach śródziemnomorskich. Ministrowie z zadowoleniem przyjęli pierwsze zaproszenie do zgłaszania konkretnych projektów operacyjnych związanych z dziedzinami i potrzebami o priorytetowym znaczeniu. W rezultacie na wiosnę 2011 r. zaplanowano posiedzenie ministerialne na temat zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich. Najważniejsze elementy przyszłej śródziemnomorskiej strategii miejskiej to: − karta w sprawie zrównoważonych miast śródziemnomorskich; − system planowania przestrzennego dla regionu Morza Śródziemnego; − zaproszenie do zgłaszania projektów modelowych zrównoważonych miast wraz z przedmieściami; − porozumienie między długoterminowymi darczyńcami i inwestorami dotyczące wspólnych kryteriów kwalifikujących innowacyjne projekty miejskie; 3 − utworzenie śródziemnomorskiej agencji ds. miast . *** Pierwsze posiedzenie Eurśródziemnomorskiego Zgromadzenia Samorządów Lokalnych i Regionalnych (ARLEM) odbyło się w dniu 21 stycznia 2010 r. Zgromadzenie ARLEM zostało 1 2 3 Zob. „Notatka informacyjna w sprawie działań Unii dla Śródziemnomorza na rzecz rozwoju obszarów miejskich”, nieoficjalny dokument sporządzony przez Unię dla Śródziemnomorza, 2010 r. Zob. „Notatka informacyjna w sprawie działań Unii dla Śródziemnomorza na rzecz rozwoju obszarów miejskich”, nieoficjalny dokument sporządzony przez Unię dla Śródziemnomorza, 2010 r., strona 1: „(…) wspieranie procesu podejmowania decyzji, zarządzanie lokalnymi strategiami i ich stosowanie, zapewnienie spójności społecznej i terytorialnej w miastach; zachęcanie do stwarzania odpowiednich warunków gospodarczych, co można osiągnąć dzięki inteligentnemu i wydajnemu zarządzaniu zasobami w ramach zintegrowanego procesu poprawiającego jakość środowiska życia obywateli państw śródziemnomorskich w ośrodkach miejskich zarządzanych z poszanowaniem dziedzictwa kulturowego i naturalnego; wspieranie zrównoważonej architektury śródziemnomorskiej; zachęcanie do racjonalnego zarządzania usługami publicznymi skuteczniej zaspokajającymi potrzeby mieszkańców; stworzenie podwalin mobilizowania środków finansowych niezbędnych do zrównoważonego rozwoju śródziemnomorskich ośrodków miejskich”. Zob. „Notatka informacyjna w sprawie działań Unii dla Śródziemnomorza na rzecz rozwoju obszarów miejskich”, nieoficjalny dokument sporządzony przez Unię dla Śródziemnomorza, 2010 r. CdR 62/2011 EN–AL(MSI)/ak .../... -3utworzone przez Komitet Regionów UE, władze lokalne i regionalne z trzech wybrzeży Morza Śródziemnego oraz europejskie i międzynarodowe stowarzyszenia reprezentujące organa lokalne i regionalne na obszarze eurośródziemnomorskim, aby zapewnić Unii dla Śródziemnomorza niezbędne wsparcie organów lokalnych i regionalnych w realizacji przedsięwzięć oraz aby nadać jej wymiar terytorialny. Niniejsze sprawozdanie w sprawie rozwoju obszarów miejskich ma umożliwić ARLEM-owi zaoferowanie na szczeblu lokalnym i regionalnym wsparcia na rzecz śródziemnomorskiej strategii miejskiej, która obejmuje: kartę w sprawie zrównoważonych miast śródziemnomorskich; system planowania przestrzennego dla regionu Morza Śródziemnego; zaproszenie do zgłaszania projektów modelowych zrównoważonych miast wraz z przedmieściami oraz porozumienie między długoterminowymi darczyńcami i inwestorami dotyczące wspólnych kryteriów kwalifikujących innowacyjne projekty miejskie. *** WPROWADZENIE Region Morza Śródziemnego boryka się z problemem wysokiej gęstości zaludnienia, a problemy pojawiają się w wyniku procesu urbanizacji w wielu regionach, szczególnie w miastach, gdzie nie uwzględniono zasad zrównoważonego rozwoju na różnych etapach rozwoju obszarów miejskich. Wyraźnie pokazują to szczegółowe wskaźniki, takie jak wysokie zużycie i marnotrawienie energii, duża ilość odpadów komunalnych, duże natężenie ruchu drogowego, wysokie koszty życia i zatory 4 komunikacyjne oraz potencjalna utrata spójności społecznej na obszarach miejskich . Przewiduje się, że tempo rozwoju będzie coraz szybsze na terenach południowych i wschodnich, a co najmniej jedna trzecia ludności będzie zamieszkiwać miejskie obszary nadbrzeżne. To bez wątpienia spowoduje nasilenie problemu niskiej spójności społecznej, rozprzestrzeniania się ubóstwa oraz bezprawnej zabudowy. Doprowadzi to również do dużego zanieczyszczenia powietrza, niewystarczającego zaopatrzenia w czystą wodę oraz nieudolnego gospodarowania odpadami, 5 a nagromadzenie tych czynników będzie miało wpływ na zdrowie mieszkańców . Na trzech wybrzeżach Morza Śródziemnego występują przykłady miast pokazujące, że dzięki dobremu sprawowaniu rządów możliwy jest zrównoważony rozwój. Zgodnie ze sprawozdaniem Programu NZ ds. Ochrony Środowiska (UNEP) „możliwości finansowe i techniczne są ograniczone (szczególnie w małych miastach i średnich przedsiębiorstwach), a zdecentralizowana współpraca między miastami na Północy i na Południu jest niewystarczająca; taka dysproporcja uniemożliwia 6 skuteczną współpracę w zakresie promowania zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich” . 4 5 6 Zob. „Śródziemnomorska strategia zrównoważonego rozwoju”. Program NZ ds. Ochrony Środowiska (UNEP) oraz Śródziemnomorski plan działania (MAP), s. 18: http://www.Planbleu.org/publications/smdd_uk.pdf. Tamże. Tamże. CdR 62/2011 EN–AL(MSI)/ak .../... -4ROLA, DZIAŁANIE I SKUTECZNOŚĆ WŁADZ LOKALNYCH I REGIONALNYCH W DZIEDZINIE ROZWOJU OBSZARÓW MIEJSKICH I ROZWOJU REGIONALNEGO Władze lokalne i regionalne są szczególnie zainteresowane rozwojem obszarów miejskich i rozwojem regionalnym, gdyż są świadome wynikających z urbanizacji problemów związanych z zanieczyszczeniem, transportem i gospodarowaniem odpadami. Władze te mają doświadczenie w zakresie działania w dziedzinie rozwoju gospodarczego, politycznego i społecznego, co przyczynia się do budowania zdolności w zakresie rozwoju obszarów miejskich. Władze lokalne odgrywają rolę istotną dla rozwoju obszarów miejskich – mogą przyczynić się do połączenia różnych punktów widzenia, by umożliwić współpracę i zrealizowanie celów związanych z rozwojem oraz do opracowania koncepcji rozwoju i powodzenia poprzez skoncentrowanie się na dobrym sprawowaniu rządów i na demokracji. Ze względu na duże doświadczenie europejskich władz lokalnych w tej dziedzinie zalecane jest, aby udzieliły one wsparcia instytucjonalnego i służyły swoją specjalistyczną wiedzą techniczną władzom lokalnym w państwach położonych na południowych i wschodnich obszarach regionu Morza 7 Śródziemnego . Można przytoczyć przykłady uwieńczonego powodzeniem podniesienia skuteczności w dziedzinie zrównoważonego rozwoju i udziału społeczeństwa w procesie urbanizacji (np. współpraca pomiędzy władzami samorządowymi Barcelony i Gazy nad projektem nowego miasta 8 zainicjowanym przez program CIUDAD z udziałem ponad 40 jednostek władz lokalnych i regionalnych pomocnych w poszukiwaniu rozwiązań problemów związanych z projektowaniem 9 atrakcyjnego i pełnego życia miasta) . 7 8 9 Zob. przykłady lokalnych i regionalnych przedsięwzięć dotyczących zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich w regionie Morza Śródziemnego: • umocnienie gospodarowania odpadami stałymi zgodnie ze zrównoważonymi i zintegrowanymi zasadami w państwach północnej Afryki (Maroko, Algieria i Tunezja) oraz regionalnego projektu gospodarowania odpadami stałymi (wszystkie państwa SMAP II), gospodarowania stałymi odpadami komunalnymi (Tunezja, Liban, Jordania; Cypr, SMAP I) i projektu GODEM (Maroko, Tunezja, Liban, CIUDAD); • • • • • promowanie zaangażowania kobiet i młodzieży w proces rozwoju lokalnego (Liban, Maroko i Włochy); • • partnerstwo na rzecz odnowienia regionalnego rozwoju gospodarczego (Liban i Jordania); zintegrowane zarządzanie strefami nadbrzeżnymi (Aleksandria, Egipt, SMAP III); strategie zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich (Tunezja, Liban, Syria); projekt nowego miasta zmierzający od miasta testowego do modelu zrównoważonego miasta (Egipt, Algieria, Maroko i Francja); program ART GOLD w Libanie; program ART GOLD w Maroku. Celem programu współpracy w zakresie rozwoju obszarów miejskich i dialogu (CIUDAD) jest pomoc władzom lokalnym krajów sąsiadujących z UE we wzmacnianiu ich zdolności planowania zrównoważonego, zintegrowanego i długoterminowego rozwoju obszarów miejskich, zgodnego z zasadami dobrego sprawowania rządów. Staje się to możliwe dzięki budowaniu potencjału i promowaniu wzajemnego zrozumienia, wymiany doświadczeń i współpracy pomiędzy podmiotami lokalnymi w UE i w sąsiadujących z nią krajach podczas realizacji wspólnych projektów. Program CIUDAD, poprzez stwarzanie nowych form partnerstwa i wspieranie już istniejących partnerstw (partnerstwa Południe–Południe, Wschód–Wschód i Południe–Wschód) między władzami lokalnymi i regionalnymi w tym regionie, stwarza nadzieje na osiągnięcie długoterminowych korzyści widocznych nawet po zakończeniu programu. Szczegółowe informacje na temat programu CIUDAD: http://www.ciudadprogramme.eu/ Ponadto to samo źródło: Śródziemnomorska strategia zrównoważonego rozwoju. Ramy dla środowiska. CdR 62/2011 EN–AL(MSI)/ak .../... -5ZAGROŻENIA W REGIONIE MORZA ŚRÓDZIEMNEGO • Szybki wzrost liczby ludności miejskiej stanowi jedno z wyzwań dla rozwoju obszarów miejskich w basenie Morza Śródziemnego, który zamieszkuje 7% ludności świata. Szczególnie na południowych i wschodnich obszarach basenu Morza Śródziemnego dokonują się zmiany demograficzne prowadzące do szybkiego wzrostu populacji miast, a w rezultacie do zwiększenia nielegalnego budownictwa mieszkaniowego. Również turystyka odgrywa ważną rolę, jeżeli chodzi o presję na rozwój obszarów miejskich, przede wszystkim jeżeli weźmiemy pod uwagę, że działalność turystyczna przynosi ponad 15% 10 dochodu . • Postęp społeczny w regionie jest niewystarczający i doprowadził do wzrostu bezrobocia, a w konsekwencji do ubóstwa, co oznacza pozbawienie dużej liczby osób dostępu do czystej wody pitnej oraz bardzo niski poziom sanitarny. • Rozwój miast w kierunku wybrzeża, koncentracja ludności i działalności gospodarczej na obszarach nadbrzeżnych oraz urbanizacja związana z turystyką to czynniki, które stanowią dodatkowe obciążenie przy wzroście zaludnienia regionów południowych i wschodnich w państwach basenu Morza Śródziemnego. Nie spowodowało to zmiany sytuacji obszarów 11 wiejskich położonych w głębi tych państw, które otwarły się na globalną gospodarkę . • Przeludnienie: to zjawisko związane z urbanizacją i rozwojem miast w kierunku wybrzeża utrzymuje się w dalszym ciągu, szczególnie w Turcji i innych państwach ze względu na coraz większy napływ turystów w rejony nadbrzeżne, co spowodowało większe problemy podczas 12 procesu urbanizacji , przede wszystkim takie jak przedstawia Blue Plan w swoich 13 przewidywaniach dotyczących zrównoważonego rozwoju . Przewiduje się większe zapotrzebowanie w zakresie nawadniania i drenażu , zwalczania komarów i sieci transportowej na wielką skalę. • Utrzymanie czystego, zdrowego i zrównoważonego środowiska stanowi wyzwanie dla władz lokalnych i regionalnych, szczególnie pod względem odpowiedniego zaopatrzenia w czystą wodę pitną, sieci kanalizacyjnej, oczyszczania ścieków i bezpiecznego usuwania odpadów z gospodarstw domowych, odpadów medycznych i przemysłowych. 10 11 12 13 Zob. „»Śródziemnomorska strategia zrównoważonego rozwoju«. Program NZ ds. Ochrony Środowiska (UNEP) oraz Śródziemnomorski plan działania (MAP)”. „Niekontrolowany rozwój miast w regionie śródziemnomorskim”, Sophia Antipolis, Plan Bleu Regional Activity Center, marzec 2001 r. Zob. Plan działania UNEP, dziewiąte posiedzenie komitetu sterującego MCSD, Rzym, Włochy – 17 i 18 stycznia 2005 r. Zob. http://www.planbleu.org/publications/UPM_EN.pdf. CdR 62/2011 EN–AL(MSI)/ak .../... -6• Brak odpowiedniej sieci transportowej stanowi jeszcze jedno wyzwanie dla władz 14 lokalnych i regionalnych . Zwiększenie częstotliwości korzystania z prywatnych samochodów lub taksówek powoduje dalszy wzrost zanieczyszczenia miast, dlatego zachęcanie do wspólnego korzystania z pojazdów nabiera dużej wagi, ponieważ pozwala na złagodzenie skutków tego problemu dla urbanizacji i zrównoważonego rozwoju. KONKRETNE WYZWANIA DLA WŁADZ LOKALNYCH I REGIONALNYCH W DZIEDZINIE ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU OBSZARÓW MIEJSKICH Pierwsze wzywanie, przed którym stoją władze lokalne i regionalne, to masowy niekontrolowany rozwój miast w rejonach nadbrzeżnych oraz liczne dobrze znane negatywne skutki takiego rozwoju w regionie śródziemnomorskim. Odbija się on na organizmach wodnych i ma destrukcyjny wpływ na grunty orne, dlatego konieczne jest rozwinięcie strategii podtrzymania życia organizmów wodnych i roślinności w państwach regionu Morza Śródziemnego. Problem chaotycznej zabudowy i nielegalnego budownictwa stanowi zagrożenie dla zdrowia i bezpieczeństwa. Dlatego władze lokalne i regionalne muszą przedsięwziąć środki przeciw niekontrolowanemu rozwojowi miast, koncentrując swoje wysiłki na zrównoważonym rozwoju obszarów opuszczanych przez mieszkańców, którzy migrują do miast oraz podejmując niezbędne działania prawne i polityczne sprzyjające integracji tych osób na wspomnianych obszarach, między innymi przez zapewnienie niezbędnych usług socjalnych oraz zdrowotnych, jak i dzięki działaniom na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia. Inne wyzwanie stojące przed władzami lokalnymi i regionalnymi to wdrażanie planów i programów w dziedzinie rozwoju obszarów miejskich w regionie Morza Śródziemnego. Mimo że te plany i programy zostały opracowane zgodnie ze standardami międzynarodowymi, szczególnie w takich obszarach jak zaopatrzenie w wodę i energię oraz gospodarowanie odpadami, w wielu przypadkach nie są one dostosowane do zasobów i możliwości technicznych. Jeszcze jedno wyzwanie to różnice ram prawnych oraz różnice w poziomie rozwoju gospodarczego między państwami na wybrzeżach południowych i wschodnich a państwami położonymi na północnych wybrzeżach Morza Śródziemnego. Poważnym problemem dla południowych i wschodnich miast śródziemnomorskich jest na przykład transport, gdyż ze względu na brak skutecznej sieci transportowej wzrasta liczba samochodów prywatnych, nieoficjalnych taksówek i minibusów, co z kolei zwiększa zanieczyszczenie środowiska i zatory w ruchu miejskim. Podczas gdy państwa położone na północ od Morza Śródziemnego rozważają strategie reurbanizacji, państwa na południu i wschodzie Morza Śródziemnego w dalszym ciągu dążą do opanowania postępującego rozwoju miast. 14 Zob. „Niekontrolowany rozwój miast w regionie śródziemnomorskim”, Sophia Antipolis, Plan Bleu Regional Activity Center, marzec 2001 r., http://www.planbleu.org/publications/urbsprawl.pdf. CdR 62/2011 EN–AL(MSI)/ak .../... -7JAK WŁADZE LOKALNE I REGIONALNE MOGĄ PRZYCZYNIĆ SIĘ DO POKONYWANIA PRZESZKÓD W ROZWOJU OBSZARÓW MIEJSKICH Unia dla Śródziemnomorza powinna wspierać współpracę między władzami lokalnymi i regionalnymi w dziedzinie rozwoju obszarów miejskich, decentralizacji i rozwoju procesu demokratycznego oraz pracować nad wzmocnieniem mechanizmów dobrego sprawowania rządów i zaangażowania obywatelskiego. Można to osiągnąć dzięki konkretnym działaniom, takim jak: − − − − − określenie czynników związanych z projektami i działaniami, potrzebami i rozwiązaniami w miastach tego regionu, ze szczególnym uwzględnieniem analizy działań zdecentralizowanych, sprawdzonych rozwiązań i możliwości monitorowania; utworzenie mechanizmu wymiany informacji – giełdy sprawdzonych rozwiązań – który umocniłby sieć kontaktów między władzami lokalnymi i regionalnymi w regionie śródziemnomorskim oraz umożliwił lepsze wykorzystanie dostępnej wiedzy specjalistycznej; wprowadzenie programów twinningowych z udziałem władz lokalnych i regionalnych w regionie Morza Śródziemnego, które przyczynią się do lepszego rozwoju obszarów miejskich dzięki wymianie doświadczeń oraz zbudowaniu długoterminowego partnerstwa; promowanie zaangażowania obywateli i ich udziału w procesie podejmowania decyzji, a także większa demokratyzacja władz lokalnych i regionalnych, co władze lokalne i regionalne mogą zastosować, by skutecznie współdziałać, gdyż to ludzie najlepiej mogą określić swoje potrzeby i znaleźć najlepsze rozwiązania; lepsza znajomość wszystkich istniejących programów, realizowanych przedsięwzięć oraz środków finansowych dostępnych w dziedzinie rozwoju obszarów miejskich oraz zgłaszanie udziału w nich poprzez prezentowanie projektów. Istnieje wiele sposobów na pozyskanie środków na finansowanie przedsięwzięć w dziedzinie rozwoju obszarów miejskich zarówno w sektorze prywatnym (prywatne fundacje itp.) jak i w sektorze publicznym (organizacje międzynarodowe, banki regionalne, Unia Europejska, Europejski Bank Inwestycyjny, 15 UNESCO oraz Rada Europy itp.) . Dobre sprawowanie rządów stanowi podstawę zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich, co oznacza sprawowanie władzy w atmosferze przejrzystości, otwartości i odpowiedzialności, w kontekście zaangażowania obywatelskiego, skuteczności i spójności. W związku z tym Unia dla Śródziemnomorza powinna: − − − − 15 prowadzić działania na rzecz decentralizacji w szerokim tego słowa znaczeniu, tak aby zarówno osoby (pracownicy) jak i kwestie finansowe podlegały rozliczeniu; promować partnerstwo sektora publicznego i prywatnego; proponować działania zapobiegające rozdrobnieniu i promować strategie interakcji i współpracy różnych sektorów w celu odnowienia i rewitalizacji miast; opracować wraz z władzami lokalnymi mechanizmy planowania rodziny; Zob. załącznik I. CdR 62/2011 EN–AL(MSI)/ak .../... -8− − − skupić się na planowaniu i rozwoju miast średniej wielkości, szczególnie w głębi lądu w państwach regionu Morza Śródziemnego, kontrolować rozwój miast w kierunku wybrzeża, nadmierne rozrastanie się najważniejszych miast oraz położyć kres różnicom klasowym występującym w miastach; pomóc władzom lokalnym i regionalnym w ograniczeniu niekontrolowanego rozwoju miast oraz zajmowania przez nie gruntów ornych, a także w zachęcaniu do zasięgania opinii społeczności lokalnych, co przyczyniłoby się do zmniejszenia ilości odpadów z gospodarstw domowych oraz zachęciło do stosowania recyklingu; chronić zdrowie publiczne dzięki zmniejszeniu ilości szkodliwych gazów emitowanych przez prywatne samochody i zachęcać do korzystania z samochodów przyjaznych dla środowiska oraz z energii z odnawialnych źródeł. PROPOZYCJA STRATEGII ROZWOJU OBSZARÓW MIEJSKICH W REGIONIE MORZA ŚRÓDZIEMNEGO Zrównoważona przyszłość obszarów miejskich zależy od strategii stosowanej na szczeblu lokalnym, z uwzględnieniem wizji długoterminowej, planowania strategicznego, silnego przywództwa oraz zaangażowania obywatelskiego. Jednak za względu na poważne wyzwania związane ze zrównoważonym rozwojem oraz brak wsparcia dla inicjatyw lokalnych do wprowadzenia jakichkolwiek zmian niezbędne jest poparcie miast i jednostek terytorialnych czy też regionów i państw, przy czym chodzi nie tylko o wsparcie zewnętrzne lub zdecentralizowane, lecz także wewnętrzne. Dlatego przedsięwzięcia w tym regionie powinny mieć na celu: − − − − przewidywanie i planowanie potencjalnego rozwoju miejskiego; zwiększanie wartości dziedzictwa miast w regionie Morza Śródziemnego; poprawę poziomu życia i zmniejszanie różnic klasowych; podnoszenie poziomu sprawowania rządów w miastach oraz większą solidarność miast regionu Morza Śródziemnego. *** ZALECENIA POLITYCZNE Priorytetem Unii dla Śródziemnomorza jest zrównoważony rozwój, a jego realizacja wymaga pełnego zaangażowania władz lokalnych i regionalnych. Ustalenie odpowiedzialności na szczeblu regionalnym lub lokalnym zapewni odpowiedni poziom decentralizacji oraz własnych zasobów ludzkich i finansowych, co umożliwi władzom lokalnym i regionalnym odgrywanie należnej roli we wspieraniu zainteresowanych podmiotów na szczeblu krajowym i międzynarodowym, w duchu wielopoziomowego sprawowania rządów. W przekonaniu, że doświadczenie władz lokalnych i regionalnych stanowi wartość dodaną dla rozwoju obszarów miejskich, Eurośródziemnomorskie Zgromadzenie Samorządów Lokalnych i Regionalnych: CdR 62/2011 EN–AL(MSI)/ak .../... -9− − − − − − wzywa do zwołania posiedzenia ministerialnego Unii dla Śródziemnomorza na temat rozwoju obszarów miejskich z udziałem zainteresowanych władz każdego szczebla, które może doprowadzić do przyjęcia zintegrowanej wspólnej strategii rozwoju obszarów miejskich w regionie Morza Śródziemnego, która powinna nadać władzom lokalnym i regionalnym we wszystkich państwach uprawnienia horyzontalne do promowania zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich i zapewnić wystarczające zasoby ludzkie i finansowe do rozwiązania tego problemu; władze lokalne i regionalne są gotowe do odegrania odpowiedniej roli w budowaniu porozumienia mającego na celu skoncentrowanie się na podstawowych potrzebach ludności pod względem sprawowania rządów w miastach, planowania strategicznego rozwoju obszarów miejskich, zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych, lokalnego rozwoju gospodarczego i tworzenia możliwości zatrudnienia, świadczeń w dziedzinie edukacji i ochrony zdrowia, transportu i prawa do dostępu do czystej wody, prądu oraz komunikacji, z jednoczesnym zapewnieniem ochrony środowiska; wyraża wolę udziału we wspólnych działaniach w ramach Unii dla Śródziemnomorza, aby określić kwestie najważniejsze dla regionu pod względem zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich, wesprzeć procesy podejmowania decyzji i procedury administracyjne, zarządzanie strategiami krajowymi i wdrażanie ich, zapewnić spójność społeczną i regionalną w miastach, informować młode pokolenia o możliwościach ekonomicznych oraz zachęcić do należytego zarządzania w dziedzinie usług publicznych w celu skuteczniejszego zaspokajania potrzeb mieszkańców; przypomina Unii dla Śródziemnomorza i państwom członkowskim o potrzebie zaangażowania władz lokalnych i regionalnych w zakładanie ośrodków mających na celu promowanie współpracy między państwami regionu Morza Śródziemnego oraz wymianę doświadczeń w drodze zacieśnienia współpracy między władzami lokalnymi i regionalnymi, a także innymi instytucjami aktywnymi w dziedzinie rozwoju obszarów miejskich; zwraca uwagę Unii dla Śródziemnomorza i państw członkowskich na znaczenie lepszego wspierania wymiany informacji dotyczących gospodarki lokalnej, usług socjalnych, ochrony środowiska, planowania strategicznego rozwoju obszarów miejskich, urbanistyki, architektury i inżynierii lądowej oraz mobilności na szczeblu lokalnym w celu promowania wymiany sprawdzonych rozwiązań, zwłaszcza poprzez dialog uniwersytecki, przy wsparciu uniwersytetu EMUNI; podkreśla pilną potrzebę uczestnictwa w inicjatywach współpracy międzynarodowej w ramach programów dwustronnych, takich jak CIUDAD, Europejski Instrument Sąsiedztwa i Partnerstwa / współpraca transgraniczna, program ochrony dziedzictwa Euromed oraz eurośródziemnomorski program regionalny; dzięki udanej współpracy takie inicjatywy zwiększają znaczenie władz lokalnych i regionalnych w opracowywaniu zrównoważonych projektów miejskich oraz we wspieraniu rozpowszechniania takich projektów wśród obywateli z państw południowośródziemnomorskich; pragnie podkreślić potrzebę tworzenia badawczych i naukowych centrów doskonałości, takich jak Śródziemnomorski Ośrodek Zrównoważonego Rozwoju, aby umożliwić państwom położonym na różnych brzegach Morza Śródziemnego wymianę doświadczeń i informacji potrzebnych do opracowania planu postępowania w kontekście przyszłych wyzwań CdR 62/2011 EN–AL(MSI)/ak .../... - 10 - − − − − − związanych z rozwojem obszarów miejskich; w przyszłości działania powinny się koncentrować na rozwijaniu zarządzania na szczeblu lokalnym i regionalnym, opiece zdrowotnej i ochronie socjalnej w miastach oraz zapobieganiu klęskom żywiołowym; w tym kontekście nie można pominąć działającego od dwudziestu lat z inicjatywy państw regionu Morza Śródziemnego Ośrodka Ochrony Dziedzictwa Śródziemnomorskiego ani wymiany wiedzy specjalistycznej i mechanizmów działania; ponownie podkreśla, że kwestia rozwoju obszarów miejskich w regionie Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej pozostanie nierozwiązana w przyszłości i w związku z tym podkreśla, że strategie muszą się również koncentrować na sposobach rekultywacji obszarów poprzemysłowych poza miastami; władze lokalne i regionalne wraz z rządami krajowymi muszą odgrywać kluczową rolę w opracowywaniu takich strategii zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich; wzywa do utworzenia agencji ds. miast w regionie Morza Śródziemnego zajmującej się rozwojem obszarów miejskich w regionie śródziemnomorskim, która wspierałaby realizację przedsięwzięć w dziedzinie zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich pod względem politycznym, finansowym i pod względem wiedzy fachowej, oraz utworzyłaby sieć różnych podmiotów zaangażowanych w rozwój obszarów miejskich w regionie Morza Śródziemnego; zgromadzenie ARLEM udzieliłoby takiej agencji wsparcia i podjęło z nią współpracę pozwalającą na osiągnięcie rezultatów optymalnych pod względem kosztów; aby ułatwić wymianę sprawdzonych rozwiązań oraz przedstawić wspólne spojrzenie na problemy i możliwości, wzywa Unię dla Śródziemnomorza do zaangażowania władz lokalnych i regionalnych na jak najwcześniejszym etapie debaty politycznej, by sporządzić opisowy i aktualny wykaz obowiązujących przepisów krajowych i regionalnych dotyczących kwestii związanych z rozwojem obszarów miejskich, z wyszczególnieniem głównych cech takich przepisów, doświadczeń w ich stosowaniu oraz przyszłych tendencji; przypomina o trudnościach występujących w relacjach między państwami regionu Morza Śródziemnego oraz ponownie podkreśla, że do usprawnienia dialogu niezbędne jest rozszerzenie koncepcji wielopoziomowego sprawowania rządów o współpracę wielopoziomową; wzywa współprzewodniczących ARLEM-u do przekazania niniejszego sprawozdania szefom państw lub rządów Unii dla Śródziemnomorza, sekretarzowi generalnemu Unii dla Śródziemnomorza i jej organom, przewodniczącemu Rady Europejskiej oraz przewodniczącym europejskich instytucji i organów. CdR 62/2011 EN–AL(MSI)/ak .../... - 11 - 16 Załącznik I: STUDIUM PRZYPADKU: strategia rozwoju miasta Safakis Safakis, drugie co do wielkości miasto w Tunezji, to przykład wykorzystania z powodzeniem metody strategicznego rozwoju miasta jako procesu ukierunkowanego na działanie, przeprowadzonego z zaangażowaniem ludności, promującego sprawiedliwy i zrównoważony rozwój w celu poprawy jakości życia obywateli miasta i pobliskich miasteczek. Strategię rozwoju miasta Safakis stosowano w okresie od października 2002 r. do kwietnia 2005 r. Wizję przyszłości Safakis oraz wytyczne jej urzeczywistnienia określono z udziałem wielu stron (ponad 5000 osób, liczne instytucje lokalne i krajowe, organizacje pozarządowe, uniwersytety, organizacje przedsiębiorców, ministerstwa itp.) w ramach piętnastu przedsięwzięć strukturalnych oraz trzydziestu siedmiu działań towarzyszących. Utworzono centrum monitorowania rozwoju i określono 72 wskaźniki. Strategia rozwoju Safakis miała zastosowanie do kilku przedsięwzięć, takich jak „Zintegrowane zarządzanie południowym wybrzeżem”, aby promować przedsięwzięcia strukturalne na tym obszarze, a także „Strategia rozwoju Safakis – faza II” (w toku), aby nadać impuls innym działaniom strategicznym w dziedzinie współpracy władz samorządowych miast, transportu publicznego, powszechnej odnowy otoczenia, rozwoju Medyny, konkurencyjności gospodarczej oraz zatrudnienia młodzieży. Zrealizowane przedsięwzięcia uzyskały wsparcie kilku miast śródziemnomorskich i instytucji międzynarodowych, takich jak Barcelona, Marsylia i Rzym, sieć MedCities, Komisja Europejska, Cities Alliance (sojusz miast), UNDP, Bank Światowy, AFD, GTZ i WWF. Niektóre konkretne rezultaty tego procesu strategicznego to: (i) decyzja prezydentury tunezyjskiej o przeniesieniu dużej wytwórni fosforanów, która stanowiła barierę dla rozwoju południowego wybrzeża, (ii) uwzględnienie Tunezji w jedenastym ramowym programie ośmiu przedsięwzięć strukturalnych i działań towarzyszących, (iii) podjęcie przez EBI studium wykonalności dla transportu publicznego w Safakis oraz (iv) ostatnio zakończona lokalna agenda 21 dla Medyny. Poza tymi konkretnymi rezultatami głównym osiągnięciem jest jednak uzyskanie przez Safakis oraz okoliczne miasteczka możliwości promowania się oraz określenia swojej przyszłości w perspektywie średnio- i długoterminowej, z udziałem podmiotów lokalnych i krajowych oraz we współpracy z innymi miastami i instytucjami międzynarodowymi. _____________ 16 Doświadczenie sieci MEDCITIES. CdR 62/2011 EN–AL(MSI)/ak .../...
