SPiS tREści

spis treści
i. klucze do kultury
1. Pojęcie kultury: człowiek w kulturze, kultura w człowieku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
9
6. Muzyka: sztuka oddziaływania poprzez dźwięki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105
między naturą a kulturą • kim jest człowiek? • pochodzenie pojęcia kultura i jego przemiany • defini-
muzyka poważna, muzyka rozrywkowa • historia muzyki w skrócie • język muzyki • przykła-
cje kultury • nauki badające kulturę • duchowe i materialne aspekty kultury • kulturalny – kulturowy
dowe omówienie utworu Witolda Lutosławskiego Gry weneckie • Sprawdź, czy potrafisz –
• kultura a kategorie: przestrzeni, czasu i ciała
The Smiths How soon is „now”?
2. Typy kultury: formy tworzenia kultury . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
7. Teatr: fascynujący świat sceny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117
kultura a grupa • podstawy współczesnej kultury • kultura wysoka i ludowa • kultura niska, masowa,
przemiany teatru dramatycznego, teatr plastyczny i teatr lalek, teatr muzyczny, teatr taneczno-
popularna • zjawiska współczesnej kultury • kultura globalna • kultura lokalna • kultura regionalna
-ruchowy, teatr i media • historia teatru w skrócie • język teatru • przykładowe omówienie spektaklu
• kultura narodowa • nie tylko oficjalna – różne drogi tworzenia kultury • formy kontaktu z kulturą
Anioły w Ameryce w reż. Krzysztofa Warlikowskiego • Sprawdź, czy potrafisz – Dwa teatry w reż.
3. Sztuka i dzieło sztuki: w stronę piękna czy przeciwko niemu? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
pojmowanie sztuki dawniej i dziś • zmiany statusu artysty • cele i funkcje sztuki • od skarbca do centrum sztuki • pojmowanie dzieła sztuki i piękna • kicz i brzydota
4. Komunikacja kulturowa: kultura a media . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
kultura jest komunikacją • znaki, symbole, kody • media, czyli narzędzia komunikacji • definicje
współczesnych mediów • historia mediów historią kultury
Gustawa Holoubka
8. Fotografia: siła pojedynczego obrazu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131
artystyczna fotografia czysta, fotografia kreatywna, wybrane formy fotografii, fotografia cyfrowa •
historia fotografii w skrócie • język fotografii • przykładowe omówienie fotografii Gregory’ego
Crewdsona Bez tytułu (Spotkanie) • Sprawdź, czy potrafisz – Jeff Wall Widok z mieszkania
9. Film: magia ruchomych obrazów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145
film fabularny w USA i Europie, film fabularny na świecie, film animowany • historia filmu w skrócie •
ii. WytWory kultury WspółczesneJ i ich Język
1. Malarstwo: kreacja zamiast iluzji rzeczywistości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37
od ekspresjonizmu abstrakcyjnego do transawangardy • historia malarstwa w skrócie • język
język filmu • przykładowe omówienie filmu Requiem dla snu w reż. Darrena Aronofsky’ego • Sprawdź,
czy potrafisz – Sala samobójców w reż. Jana Komasy
10. Telewizja: medium dla aktywnego odbiorcy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 161
malarstwa • przykładowe omówienie obrazu Edwarda Hoppera Słońce w pustym pokoju • Sprawdź,
telewizja jako instytucja nadawcza, przekaz telewizyjny – funkcje i rodzaje programów, społeczne
czy potrafisz – Jean Dubuffet Mnemotechnika
praktyki korzystania z telewizji • historia telewizji w skrócie • język telewizji • przykładowe omówienie
2. Rzeźba: obiekty i sytuacje przestrzenne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51
od abstrakcjonizmu do rzeźby recyklingowej • historia rzeźby w skrócie • język rzeźby • przykładowe
reklamy społecznej • Sprawdź, czy potrafisz – analiza programów informacyjnych
11. Internet: świat w zasięgu ręki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 173
omówienie dzieła Waltera de Marii Rzeźba 2000 • Sprawdź, czy potrafisz – Magdalena Abakano-
internet jako nowe medium, internet – społeczeństwo – kultura • historia komputera i internetu
wicz Nierozpoznani
w skrócie • język internetu • przykładowe omówienie zjawiska fotoblogów • Sprawdź, czy potrafisz
3. Architektura: sztuka budowania i kreowania przestrzeni . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65
od stylu międzynarodowego do stylu blob • historia architektury w skrócie • język architektury • przykładowe omówienie dzieła architektonicznego Charlesa Moore’a Piazza d’Italia w Nowym Orleanie •
Sprawdź, czy potrafisz – Daniel Libeskind, Imperialne Muzeum Wojny w Manchesterze
4. Sztuka użytkowa: piękno codziennych przedmiotów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79
– analiza serwisu do udostępniania filmów wideo
12. Potoczne praktyki kulturowe: od „homo religiosus” do „homo consumens” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 185
sytuacje, zjawiska związane z przestrzenią i czasem, role, przedmioty • język potocznych praktyk
kulturowych • przykładowe omówienie zjawiska uczestnictwa w subkulturze • Sprawdź, czy potrafisz
– analiza zjawiska wyprzedaży
od stylu skandynawskiego do wzornictwa organicznego • historia sztuki użytkowej w skrócie
• język sztuki użytkowej • przykładowe omówienie projektu Gerrita Rietvelda Czerwono-niebieskie
krzesło • Sprawdź, czy potrafisz – Gudrun Lilja Gunnlaugsdóttir, szafa Curiosity
5. Nowe praktyki sztuki: działanie przede wszystkim . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91
techniki artystyczne, strategie działań twórczych, nurty sztuki związane z minimalizmem, nurty sztuki nowych mediów • historia nowych praktyk sztuki w skrócie • język nowych praktyk sztuki •
przykładowe omówienie performance’u muzycznego Nam June Paika W hołdzie Johnowi Cage’owi
• Sprawdź, czy potrafisz – Bill Viola, wideoinstalacja Tratwa
indeks rzeczoWy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 196
indeks osoboWy
..........................................................................................................................................
199