Szczepienia dla dorosłych
Transkrypt
Szczepienia dla dorosłych
program szczepień Szczepienia – profilaktyka nie tylko dla dzieci Myślisz, że szczepienia Cię nie dotyczą, bo w dzieciństwie zaszczepiono Cię na wszystkie możliwe choroby? Pamiętaj, że jeśli: • korzystasz z usług kosmetyczki albo fryzjera, • jadasz w stołówkach i barach, • planujesz zabieg chirurgiczny, • lubisz spacerować po lesie i od czasu do czasu poleżeć na trawie w parku, • wyjeżdżasz na wakacje do egzotycznych krajów, • masz kontakt ze zwierzętami, możesz potrzebować dodatkowej ochrony, którą dają właśnie szczepienia. Szczepienia ochronne są jedną z najskuteczniejszych metod zapobiegania chorobom zakaźnym Dzięki szczepieniom udało się ograniczyć albo całkowicie wyeliminować groźne choroby, które kiedyś zagrażały życiu ludzi – np. od 30 lat w Polsce dzięki szczepieniom nie zaobserwowano zachorowań na chorobę HeinegoMedina, bliska eliminacji jest też odra, co jest sporym sukcesem – w niektórych krajach europejskich unikanie szczepień przeciwko tej chorobie doprowadziło w ostatnich latach do występowania epidemii, a nawet zgonów. Masowe wprowadzanie szczepień Masowe wprowadzenie szczepień pozwoliło zwalczyć epidemie, ale doprowadziło również do niebezpiecznego paradoksu. Dzięki szczepieniom zwiększa się odporność zbiorowa i zmniejsza zachorowalność na daną chorobę, zmniejsza się również lęk przed zachorowaniem, a tym samym chęć do zaszczepienia się. 1 Można by pomyśleć, że szczepienia nie są potrzebne, bo przecież „na to się już nie choruje”. Nic bardziej mylnego. Zaniedbanie szczepień zanim choroba zostanie wyeliminowana na całym świecie, może prowadzić do nawrotu choroby wśród osób nieuodpornionych. Żyjemy w czasach globalizacji, bezpośrednio i pośrednio mamy kontakt z osobami z różnych kontynentów, jeśli choroba nie zostanie wyeliminowana w każdym zakątku świata, ma szansę się odradzać i atakować nowe organizmy, szczególnie te, które nie zostały zabezpieczone. Czy szczepienia są bezpieczne? Pamiętajmy, że ani zachorowanie na chorobę ani szczepionka podana w dzieciństwie nie zapewniają całkowitej dożywotniej odporności. Szczepionki to produkty pochodzenia biologicznego, które podlegają najwyższym rygorom bezpieczeństwa. Zanim zostaną wprowadzone na rynek, muszą spełnić szereg norm. Szczepionki przechodzą kilkuetapową kontrolę bezpieczeństwa i jakości prowadzoną przez instytucje krajowe i międzynarodowe niezależne od producenta m.in. Państwowe Laboratoria Kontroli Leków (OMCL), które są zrzeszone w europejskiej sieci, utworzonej decyzją Komisji Unii Europejskiej i Rady Europy. Jakość i działanie szczepionek są stale monitorowane i dokumentowane. Szczepienia są dla organizmu bezpieczne. Zdrowy układ immunologiczny bez większego trudu poradzi sobie z neutralizacją aktywnych patogenów, które dostaną się do naszego organizmu w szczepionce. 2 W większości przypadków szczepienia nie wywołują żadnej reakcji poszczepiennej. W pojedynczych przypadkach mogą wystąpić niepożądane odczyny poszczepienne (NOP). Najczęściej jest to zwykły odczyn w miejscu wkłucia: zaczerwienienie, ból i obrzęk, rzadziej gorączka. Objawy te zazwyczaj nie trwają długo a ich przebieg jest łagodny. Warto pamiętać, że choroby przeciwko którym stosuje się szczepionki np. grypa czy wirusowe zapalenie wątroby A i B, mogą mieć dużo poważniejszy przebieg i skutki niż jakakolwiek, nawet silna reakcja poszczepienna. By zminimalizować ryzyko reakcji poszczepiennej – zawsze przed poddaniem się szczepieniu zasięgnij porady lekarza, a samo szczepienie wykonaj w profesjonalnym gabinecie, gdzie doświadczeni specjaliści zapewnią Ci pomoc w razie wystąpienia np. reakcji alergicznej. Kiedy warto się zaszczepić? Szczepienia to nasi sprzymierzeńcy w utrzymaniu zdrowia. Jesień i początek zimy to pora roku, która sprzyja zachorowaniom na grypę. 3 Grypa, mylona często z przeziębieniem charakteryzuje się bólami mięśni, katarem, kaszlem, wysoką gorączką, bólami w klatce piersiowej. Te objawy mogą wyeliminować nas z codziennych obowiązków nawet na kilka tygodni. Niedoleczona grypa może prowadzić do ciężkich powikłań. Dlatego zanim nas dopadnie warto zapytać lekarza lub pielęgniarkę o możliwość zaszczepienia się. Dzięki szczepionce, nawet jeśli zachorujemy na grypę, będzie ona miała dużo łagodniejszy przebieg i mniej dokuczliwe objawy. O szczepieniach należy też pamiętać, wybierając się w podróż – szczególnie planując wyprawę w dalekie, egzotyczne kraje, gdzie możemy być narażeni na zakażenie tropikalną chorobą, np. malarią czy żółtą gorączką. Planując wakacje, warto pomyśleć o szczepieniu nawet kilka miesięcy wcześniej. Niektóre szczepionki wymagają podania kilku dawek. Powinniśmy poinformować lekarza, do jakiego kraju się wybieramy, by mógł nam zalecić odpowiednie dla danego rejonu świata szczepienia i zaplanował ich harmonogram. Jednak nie tylko podróżując do egzotycznych miejsc warto skonsultować z lekarzem listę szczepień. Wyjeżdżając nad polskie jeziora albo w Bieszczady, też można lepiej zadbać o swoje bezpieczeństwo i zaszczepić się np. przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu. 4 Szczepienie przeciwko WZW TYPU A Szczególnie zalecane osobom podróżującym do krajów o wysokim i średnim ryzyku zachorowania na WZW typu A, np. Gambia, Laos, Ekwador osobom zatrudnionym przy produkcji i dystrybucji żywności, usuwaniu odpadów komunalnych osobom przed zabiegami operacyjnymi WZW TYPU B osobom, które ze względu na tryb życia lub wykonywane zajęcia są narażone na zakażenie związane z przerwaniem ciągłości tkanek np. zranienia osobom podróżującym kobietom planującym ciążę, które nie chorowały i nie były szczepione na różyczkę ODRZE, ŚWINCE, RÓŻYCZCE osobom pracującym w środowiskach dziecięcych (przedszkola, szkoły, szpitale, przychodnie) mężczyznom, którzy nie byli szczepieni i nie chorowali na świnkę OSPIE WIETRZNEJ osobom, które nie chorowały na ospę wietrzną i nie zostały wcześniej zaszczepione w ramach szczepień obowiązkowych albo zalecanych kobietom planującym zajście w ciążę, które nie chorowały wcześniej na ospę wietrzną 5 kobietom ciężarnym lub planującym ciążę GRYPIE osobom, które mają bliski kontakt rodzinny lub zawodowy z dziećmi poniżej 6. miesiąca życia, z osobami w podeszłym wieku lub osobami przewlekle chorymi osobom z przewlekłymi chorobami: choroby serca, astma, rak, cukrzyca, choroby nerek, choroby neurologiczne osobom powyżej 55. roku życia pracownikom ochrony zdrowia, szkól, transportu i handlu osobom powyżej 19. roku życia osobom w podeszłym wieku, które ze względu na wykonywane zajęcia są narażone na zakażenie BŁONICY, TĘŻCOWI, KRZTUŚCOWI osobom wyjeżdżającym do krajów tropikalnych osobom, które nie były szczepione lub szczepienie było niekompletne osobom zatrudnionym w oddziałach neonatologicznych i pediatrycznych INWAZYJNYM ZAKAŻENIOM PNEUMOKOKOWYM osobom starszym (po 65. roku życia), u których stwierdza się deficyty odporności osobom cierpiącym na choroby przewlekłe – cukrzycę, choroby sercowo-naczyniowe, choroby układu oddechowego, astmę, zaburzenia immunologiczne 6 osobom powyżej 65. roku życia osobom z zaburzeniami układu odpornościowego INWAZYJNYM ZAKAŻENIOM MENINGOKOKOWYM osobom mającym bliski kontakt z chorymi lub materiałem zakaźnym, przebywającym w zbiorowiskach (przedszkola, żłobki, domy dziecka, domy studenckie, internaty, koszary) osobom podróżującym w regiony endemiczne i epidemiczne KLESZCZOWEMU ZAPALENIU MÓZGU turystom, uczestnikom obozów i kolonii pracownikom leśnictwa, straży pożarnej i granicznej, wojska, pracującym w terenie funkcjonariuszom policji i straży miejskiej CHOLERZE DUROWI BRZUSZNEMU osobom wyjeżdżającym do rejonów zagrożonych wystąpieniem epidemii cholery np. Kamerun, Afganistan, Pakistan, Iran, Irak osobom wyjeżdżającym do rejonów endemicznego występowania zachorowań na dur brzuszny oraz w zależności od sytuacji epidemiologicznej w regionie lub kraju np. Oman, Pakistan, Algieria, Angola, Boliwia 7 WŚCIEKLIŹNIE osobom szczególnie narażonym na zarażenie wścieklizną: weterynarzom, strażnikom leśnym pracującym na zagrożonych terenach, laborantom, myśliwym, osobom pracującym ze zwierzętami itd. osobom wyjeżdżającym do rejonów endemicznego występowania zachorowań na wściekliznę np. Albania, Algieria, Kamerun OSTRE NAGMINNE PORAŻENIE DZIECIĘCE (POLIO) ŻÓŁTEJ GORĄCZCE LUDZKIEMU WIRUSOWI BRODAWCZAKA osobom wyjeżdżającym do rejonów endemicznego występowania polio np. Irak, Izrael, Pakistan osobom powyżej 19. roku życia nieszczepionym przeciwko Poliomyelitis w ramach szczepień obowiązkowych osobom wyjeżdżającym w obszar uznany przez Światową Organizację Zdrowia za zagrożony zakażeniem wirusem żółtej gorączki np. Angola, Ruanda, Kamerun osobom przed rozpoczęciem inicjacji seksualnej Według danych PSO (Program Szczepień Ochronnych) 2015 r. 8 Są sytuacje szczególne kiedy należy pomyśleć o szczepieniu: Przed planowaną ciążą: przeciwko błonicy i tężcowi, wirusowemu zapaleniu wątroby typu B, odrze, śwince i różyczce W stanach obniżonej odporności, dla osób przewlekle chorych: przeciwko ospie wietrznej, grypie, sepsie meningokokowej, zakażeniom pneumokokowym Dzisiaj wiemy, że nie mamy innej alternatywy – albo będziemy się szczepić albo będziemy wcześniej lub później chorować. Pamiętajmy: Szczepionki to najskuteczniejszy sposób zapobiegania wielu chorobom zakaźnym. Dzięki szczepionkom zmniejszyła się zachorowalność na wiele śmiertelnych chorób zakaźnych, wiele chorób udało się wyeliminować. 9 Szczepiąc się chronimy tych, którzy nie mogą być szczepieni. Ryzyko wystąpienia niepożądanych odczynów poszczepiennych jest znacznie mniejsze niż ryzyko związane z pełnoobjawowymi chorobami zakaźnymi. Szczepienia nie dotyczą tylko dzieci. Odporność osłabia się z wiekiem. Szczepienia to tarcza ochronna nas wszystkich. Szczepionki są bezpieczne – spełniają standardy jakości, bezpieczeństwa i skuteczności, co potwierdzają badania kliniczne. 10 O szczepienia zapytaj swojego lekarza lub pielęgniarkę.