Lukasz Lakomiec, Artur Maik, Moda na outsourcing w pelni

Studia i Materiały. Miscellanea Oeconomicae
Rok 17, Nr 2/2013
Wydział Zarządzania i Administracji
Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach
Nauki dla Zarządzania.
Od czasów Adamieckiego do współczesności
Łukasz Łakomiec, Artur Maik1
MODA NA OUTSOURCING
W PEŁNI UZASADNIONA KORZYŚCIAMI
Istotą pojęcia outsourcingu jest przedsięwzięcie, które polega na wyłączeniu
ze struktury organizacyjnej przedsiębiorstwa macierzystego pewnych realizowanych przez nie funkcji, a następnie przekazaniu ich do wykonania innym podmiotom gospodarczym. Dziś outsourcing to nie tylko sposób na obniżenie kosztów
prowadzenia działalności, ale przede wszystkim strategia rozwoju biznesu2.
1. Znaczenie pojęcia outsourcingu
Dziś, w świecie przedsiębiorców outsourcing staje się coraz bardziej popularny. Sytuacja ta rodzi się na skutek powstanie dylematu: czy produkować samemu,
czy może powierzyć tym zewnętrznemu przedsiębiorcy, który to staje się problemem pojawiającym się niemal w każdym współczesnym przedsiębiorstwie.
W odpowiedzi na pytanie „kupić?” czy „robić?” coraz częściej zauważamy tą
pierwszą odpowiedź – kupić. Samo słowo „outsourcing” to skrót od angielskiego
wyrażenia: „outside resource using”, które oznacza wykorzystywanie przez
przedsiębiorstwo zasobów pochodzących z zewnątrz. Jest to metoda działania
przedsiębiorstwa, która pozwala na wykorzystywanie narzędzi, produktów i usług
oferowanych przez inne, zewnętrzne działalności gospodarcze, dzięki czemu
przedsiębiorstwo może obniżyć koszty wytwarzania dóbr czy usług i dodatkowo
podnieść ich jakość. Daje to możliwość zaangażowania potencjału firmy w jej
podstawową działalność, bez konieczności nadmiernego inwestowania w działy
bezpośrednio niezwiązane z jej głównym celem, wpływa na osiąganie przewagi
konkurencyjnej i szans rozwojowych3.
1
2
3
Łukasz Łakomiec, Artur Maik, studenci, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach.
M. Matejun, Współczesne metody zarządzania w praktyce gospodarczej, Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej, Łódź 2009, s. 124.
D. Dębski, Ekonomika i organizacja przedsiębiorstw, część 1, WSiP, Warszawa 2006, s. 263.
329
Outsourcing to pewnego rodzaju podział pracy, która odbywa się poza przedsiębiorstwem. Mówi o tym zasada pioniera przemysłu samochodowego – H. Forda: „Jeśli jest coś, czego nie potrafimy zrobić lepiej niż nasi konkurencji, to nie ma
sensu byśmy to robili w ogóle. Powinniśmy zdać się na kogoś lepszego w tej dziedzinie”. Głównym powodem, dla którego przedsiębiorstwa podejmują decyzję
o stosowaniu outsourcingu jest chęć obniżenia kosztów. Wpływa na to fakt, iż
dostawca dzięki specjalizacji w danej dziedzinie otrzymuje efekt skali, posiada on
specyficzne kompetencje, na które firma pozwolić sobie nie może, z uwagi na zbyt
wysokie koszty ich uzyskania wiążące się również z wprowadzeniem nowych
technologii, bądź też dostawca posiada tańsza siłę roboczą. Outsourcing daje możliwość reagowania na zmiany koniunktury, szybkiego podejmowania decyzji dotyczących wielkości produkcji w stosunku do aktualnego zapotrzebowania przedsiębiorstwa. Działania outsourcingowe często powodują zmianę kosztów stałych
w koszty zmienne. Można wyróżnić 5 podstawowych celów outsourcingu:
− Strategiczne
− Rynkowe
− Ekonomiczne
− Motywacyjne
− Organizacyjne
Cele strategiczne dotyczą rozwiązywania takich problemów jak: dostęp do nowych technologii czy rozwój bezinwestycyjny. Cele rynkowe mają za zadanie poprawę konkurencyjności, zwiększenie skali działania i dywersyfikacji działalności.
Cele ekonomiczne obejmują z kolei ograniczenie ryzyka prowadzenia działalności,
obniżenie poprzez kontrolę i racjonalizację kosztów oraz zwiększenie przychodów.
Spojrzenie na wyniki ekonomiczne firmy partnera, któremu powierzyliśmy pewne
zadania pozwala na ich obiektywizację, co stanowi cele motywacyjne. Zaliczamy
również do nich promowanie przedsiębiorczości i efektywności działania myślowego. Cele organizacyjne pozwalają przedsiębiorstwu na usprawnienie jego działania
poprzez upraszczanie i „wyszczuplanie” struktur4.
Outsourcing w Polsce pojawił się na początku lat dziewięćdziesiątych. Sprawnie funkcjonujące dotychczas przedsiębiorstwa, musiały oddać swoje pozycje
liderów firmom działającym według nowej koncepcji - bardziej wyszczuplonych
działalności gospodarczych. Wtedy pojawiła się pilna potrzeba wprowadzenia
zmian w strukturach5.
2. Korzyści wynikające z wykorzystywania outsourcingu w organizacjach
Stosowanie koncepcji outsourcingu nie jest jedynie celem samym w sobie.
Podsumowanie planowanych skutków powinno być wynikiem w pełni pozytywnym, przynajmniej w sferze działań długofalowych, strategicznych. Wydzielenie
pewnych działów przedsiębiorstwa z jego struktury i powierzenie ich podmiotom
4
5
Ibidem, s. 264.
S. Lachiewicz, Problemy współczesnej praktyki zarządzania, Tom I, Wydawnictwo Politechniki
Łódzkiej, Łódź 2007, s. 161.
330
zewnętrznym może przynieść korzyści zarówno przedsiębiorstwu, jak również
pracownikom tych komórek. Poniżej zamieszczona tabela przedstawia potencjalne
korzyści jakie mogą zostać osiągnięte przez dwa podstawowe podmioty objęte
wprowadzonymi zmianami tj. restrukturyzacja przedsiębiorstwa i pracowników,
których ona dotyczy6.
Tabela 1. Korzyści outsourcingu.
Korzyści dla przedsiębiorstwa
− możliwość koncentracji na podstawowej
działalności,
− zmniejszenie kosztów utrzymywania majątku,
− ograniczenie czynności administracyjno –
obsługowych i związanych z tym kosztów,
− uproszczenie struktury organizacyjnej,
− poprawa skuteczności zarządzania,
− zwiększenie elastyczności działania,
− zmniejszenie nakładów inwestycyjnych na
utrzymywanie bazy technicznej powierzonych działalności,
− zmniejszenie stanu zatrudnienia i związanych z tym kosztów
Korzyści dla pracowników obszarów,
będących przedmiotem outsourcingu
− możliwość podjęcia samodzielnej działalności
gospodarczej przy ograniczonym zaangażowaniem kapitału w korzystnych warunkach
rynkowych,
− udział we własności nowego przedsiębiorstwa,
− wyzwalanie przedsiębiorczości personelu
zatrudnionego w wydzielanych komórkach
organizacyjnych,
− aktywizacja znacznej części załogi wokół
wspólnego celu,
− podniesienie sprawności zarządzania,
− racjonalizacja zatrudnienia
Źródło: por. M. Trocki, Wydzielanie komórek organizacyjnych ze struktury przedsiębiorstwa.
„Przegląd Organizacji” 1995, nr 2.
Zalety outsourcingu są znane wszystkim, którzy interesują się metodami zarządzania organizacją. Firmy outsourcingowe, aby zwabić klientów przechwalają się
swoimi atutami. Oczywiście we wszystkim jest spora część prawdy, jeśli nie całość, z racji tego, że ta metoda zarządzania organizacją posiada wiele zalet, które
są widoczne i pozytywnie odbierane przez większość organizacji7.
Jak wiadomo outsourcing, w dużej ogólności, polega przede wszystkim na wykorzystywaniu zasobów zewnętrznych, poprzez wydzielenie pewnych procesów,
albo też obszarów biznesowych na zewnątrz firmy. Niejako przeciwieństwem
outsourcingu jest insourcing, czyli ponowne włączenie procesów, czy też danych
obszarów do firmy macierzystej, wcześniej wydzielonych na zewnątrz do firmy
zewnętrznej. Z takiego podejścia od razu możemy dostrzec wiele bardzo istotnych
zalet, oczywiście w doniesieniu do prowadzenia firmy. Jest rzeczą oczywistą, iż
korzyści nie tylko są w odniesieniu do firmy macierzystej, ale również dla firm
zewnętrznych, które chcą świadczyć usługi na zasadach outsourcingu. Jednak
z perspektywy przedsiębiorstwa ważniejsza wydaje się firma macierzysta korzy6
7
S. Lachiewicz, Problemy współczesnej praktyki zarządzania, Tom I, Wydawnictwo Politechniki
Łódzkiej, Łódź 2007, s. 162.
M. Matejun, Współczesne metody zarządzania w praktyce gospodarczej, Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej, Łódź 2009, s. 133.
331
stająca z dobrodziejstwa tego typu metody zarządzania organizacją. Najbardziej
ulubionym przewodnim tematem osób, które zarządzają przedsiębiorstwami jest
cięcie kosztów. Outsourcing pozwala m.in. na znaczne ograniczenie kosztów
w firmie macierzystej, dlatego też stał się tak popularny. Jest to związane przede
wszystkim z zasobami, w tym również z ludźmi zatrudnionymi w firmie, którzy
często generują największe koszty w firmie. Dzięki temu, iż firma macierzysta
poprzez metodę outsourcingową, czyli wydzielenie pewnych obszarów do firmy
zewnętrznej nabiera bardziej wirtualnego charakteru możliwe jest ograniczenie
wydatków związanych tradycyjnie z zasobami. W przypadku, gdy korzystamy
z zasobów firmy zewnętrznej, nie ponosimy kosztów stałych, które przykładowo
związane są z utrzymaniem, szkoleniem, czy też ciągłym przekwalifikowaniem
ludzi pod nowe zbliżające się projekty w firmie macierzystej. W przypadku, gdy
firma macierzysta zdecyduje się na realizację projektu, albo też wygra przetarg,
czy też inny sposób uzyska kontrakt na realizację jakiegoś określonego przedsięwzięcia, to jeśli nie posiada własnych zasobów, przykładowo wyspecjalizowanych
w danej dziedzinie ludzi, albo też specjalistycznych urządzeń, to może właśnie
skorzystać z usług firmy zewnętrznej, która specjalizuje się tylko i wyłącznie
w takiej dziedzinie. Dzięki temu płaci się za tymczasowe wykorzystanie pewnych
zasobów, a po realizacji celu, nie trzeba się martwić co dalej zrobić z określonymi
zasobami, które przestały być potrzebne. Oczywiście w tym przypadku przy wyborze firmy zewnętrznej trzeba mieć na uwadze problemy dotyczące samej organizacji8.
Poza obniżeniem kosztów w firmie macierzystej z outsourcingiem związane są
zalety poruszone przy okazji omawiania hiper-specjalizacji. W odniesieniu do
firmy macierzystej, która to korzysta z outsourcingu możemy skupić się jedynie na
tej działalności, która w naszym przypadku jest najbardziej istotna oraz na której
znamy się najlepiej. Przykładowo coraz częściej firm, zwłaszcza tych nowych
w obszarze IT przekazuje obszary związane z rachunkowością i księgowością
specjalnym firmom zewnętrznym, biurom rachunkowym. Podobne sytuacje można
zauważyć w przypadku obecnego stanu prawnego w Polsce, gdzie sprawy prawne,
zwłaszcza te które są bardziej skomplikowane przekazuje się odpowiednim firmom zewnętrznym specjalizującym się w prawie, radcom prawnym, czy też kancelariom prawniczym9.
Outsourcing posiada również zalety w odniesieniu do firm zewnętrznych, które
świadczą usługi innym firmom. Przede wszystkim patrząc z perspektywy firmy
zewnętrznej, która „przyjmuje” pewien obszar, taka firma może zachować większą
ciągłość zleceń i pracy w danym obszarze. Dzięki temu taka firma może cały czas
specjalizować się w tym obszarze bez ponoszenia strat związanych z przestojami,
czy też niewykorzystanymi zasobami. W firmach macierzystych, które nie korzystają z pomocy firm zewnętrznych oraz bazują jedynie na własnych zasobach mo8
9
M. Matejun, Współczesne metody zarządzania w praktyce gospodarczej, Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej, Łódź 2009, s. 126.
D. Dębski, Ekonomika i organizacja przedsiębiorstw, część 1, WSiP, Warszawa 2006, s. 118-119.
332
że zdarzyć się, że przez pewien okres czasu, nie będą angażowane wszystkie zasoby firmy macierzystej. W takim przypadku jest to nie tylko nieefektywne wykorzystanie zasobów, ale również osoby zatrudnione w takiej firmie tracą na tym,
ponieważ zamiast się rozwijać zwyczajnie się cofają. Outsourcing jako metodyka
zarządzania organizacją pozwala na ciągły rozwój zawodowy w danym obszarze,
gdzie zarówno firma macierzysta, jak i firma zewnętrzna może się specjalizować
w tym, w czym widzi największe zainteresowanie, oczywiście na ile rynek w danej branży pozwala. Ponadto outsourcing przyczynia się także do ogólnego wzrostu konkurencyjności w gospodarce, gdyż nie trzeba znać się na wszystkim, aby
prowadzić firmę w danej dziedzinie. Przykładowo nie trzeba budować wszystkich
działów oraz zatrudniać tysiąc ludzi tylko w celu tworzenia stron internetowych,
albo też gier mobilnych. Pozwala nam to, na wykonywanie czynności, które lubimy a resztę zwyczajnie przekazujemy komuś kto się specjalizuje w danych obszarach. Dodatkowo firma macierzysta oraz zewnętrzna nie jest zmuszana do zwalniania osób ze względu na brak projektów w danym obszarze10.
Wnioski
Outsourcing jest bardzo użytecznym rozwiązaniem, po które warto sięgać. Jednak warto robić to świadomie z uwzględnieniem wszelkich zagrożeń w tym zakresie. Czasem bowiem może się zdarzyć, iż po zastosowaniu outsourcingu zdecydujemy się ponownie włączyć wydzielone wcześniej obszary do firmy macierzystej,
czyli zastosować insourcing. Może to być również związane ze zmianą strategii,
albo decyzją wejścia w nowe obszary rynku. Wszystko zależy od konkretnego
przypadku i tego co chcemy osiągnąć, dlatego warto mieć świadomość pewnych
faktów związanych z outsourcingiem, aby podejmowanie tych decyzji było znacznie łatwiejsze i kończyło się sukcesem oraz osiągnięciem zamierzonego celu. Podsumowując przedstawione tezy należy ogólnie stwierdzić, że outsourcing jako
metoda na zarządzanie organizacją jest bardzo korzystna i wpływa pozytywnie na
rozwój, jak i efektywność organizacji, które stosują tego typu rozwiązanie11.
Bibliografia:
1. Matejun M., Współczesne metody zarządzania w praktyce gospodarczej, Wydawnictwo
Politechniki Łódzkiej, Łódź 2009.
2. Dębski D., Ekonomika i organizacja przedsiębiorstw, część 1, WSiP, Warszawa 2006.
3. Lachiewicz S., Problemy współczesnej praktyki zarządzania, Tom I, Wydawnictwo
Politechniki Łódzkiej, Łódź 2007.
Abstrakt:
Koncepcja outsourcingu we współczesnych przedsiębiorstwach stała się nie
tylko sposobem na redukcję kosztów, ale i strategią prowadzenia działalności.
M. Matejun, Współczesne metody zarządzania w praktyce gospodarczej, Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej, Łódź 2009, s.124.
11
Ibidem, s. 130-132.
10
333
W zasadzie menadżerowie szukając redukcji kosztów myślą tylko o outsourcingu.
Ich zadaniem staje się wydzielenie części struktury organizacyjnej, której prowadzenie można powierzyć innym, przy czym skupiają się na tym, by znaleźć jak
najlepszych dostawców. Outsourcing jest coraz bardziej popularny nie tylko na
świecie, ale również w Polsce stając się powszechnie stosowana koncepcją zarządzania w dużym, jak również małym i średnim biznesie.
Fully justified theme for outsourcing
Nowadays the concept of outsourcing become not only a way of reducing
costs, but also the business strategy. In fact, managers looking for a cost savings
think only about the outsourcing. The task is separating a part of the business
structure which can be leaded by the other with the focus on to find the best suppliers. Outsourcing is becoming more and more popular not only in the world, but
also in Poland, becoming a commonly used conception in the management of
large as well as small and medium business.
Łukasz Łakomiec, Artur Maik, students, Jan Kochanowski University in Kielce.
334