Kryteria oceniania uczniów - Oficjalna strona Zespołu Szkół w

Transkrypt

Kryteria
oceniania uczniów
z poszczególnych przedmiotów
KLASA I
Zespół Szkół w Mędrzechowie
Gimnazjum im. T. Kościuszki
Mędrzechów 2009
Spis treści
Język Polski ________________________________________________________________ 3
Klasa I /pierwsza/ _______________________________________________________________ 4
Język Angielski _____________________________________________________________ 9
Klasa I /pierwsza/ ______________________________________________________________ 10
Język Niemiecki ____________________________________________________________ 14
Klasa I /pierwsza/ ______________________________________________________________ 15
Historia___________________________________________________________________ 21
Klasa I /pierwsza/ ______________________________________________________________ 22
Sztuka /Muzyka/ ___________________________________________________________ 47
Klasa I /pierwsza/ ______________________________________________________________ 48
Biologia___________________________________________________________________ 10
Klasa I /pierwsza/ ______________________________________________________________ 50
Edukacja zdrowotna i ekologiczna ________________________________________________ 59
Geografia _________________________________________________________________ 60
Klasa I /pierwsza/ ______________________________________________________________ 61
Chemia ___________________________________________________________________ 71
Klasa I /pierwsza/ ______________________________________________________________ 72
Matematyka _______________________________________________________________ 80
Klasa I /pierwsza/ ______________________________________________________________ 81
Fizyka ___________________________________________________________________ 991
Klasa I /pierwsza/ ______________________________________________________________ 92
Informatyka ______________________________________________________________ 100
Klasa I /pierwsza/ _____________________________________________________________ 101
Wychowanie Fizyczne ______________________________________________________ 112
Klasa I /pierwsza/ _____________________________________________________________ 113
2
Język Polski
3
Język Polski – klasa pierwsza
Klasa I /pierwsza/
KRYTERIA OCENIANIA UCZNIÓW Z JĘZYKA POLSKIEGO
W KLASIE PIERWSZEJ GIMNAZJUM WG PROGRAMU „BLIŻEJ SŁOWA”
Ocenę celującą
otrzymuje uczeń, którego osiągnięcia w znacznym stopniu wykraczają poza wymagania
dopełniające i sytuują się na poziomie ponadprogramowym. Jego praca cechuje się samodzielnością
i
kreatywnością.
Prezentuje
wysoki
poziom
wiedzy.
Świadomie
i funkcjonalnie posługuje się bogatym słownictwem terminologicznym. Samodzielnie analizuje i
interpretuje teksty literatury pięknej, literatury faktu. Czyta, rozumie i wykorzystuje
popularnonaukowe i naukowe. Potrafi analizować i interpretować dzieła malarskie
z uwzględnieniem specyfiki środków języka malarskiego. Formułuje problemy, proponuje sposoby
ich rozwiązania. Tworzy bezbłędne pod każdym względem wypowiedzi ustne
i pisemne. Odnosi sukcesy w konkursach przedmiotowych, publikuje swoje teksty.
Ocenę bardzo dobrą
otrzymuje uczeń, który w zakresie swych kompetencji polonistycznych spełnia poniższe
wymagania :
Słuchanie :
Wykorzystuje twórczo cudze wypowiedzi. Notuje informacje i główne myśli cudzej wypowiedzi.
Rozpoznaje intencje zawarte w pytaniach i poleceniach.
Mówienie :
Tworzy rozbudowaną wypowiedź na podany temat, zachowuje logikę, spójność
i kompozycję wypowiedzi. Stosuje funkcjonalnie różnorodne środki językowe. Bezbłędnie
wymawia i akcentuje wyrazy. Tworzy wypowiedź o charakterze autoprezentacji. Opowiada fabułę
utworu, świadomie wykorzystuje tempo mówienia, intonację. Komentuje sytuację liryczną.
Opowiada akcję dramatu, eksponuje głosowo punkt kulminacyjny. Charakteryzuje
i ocenia bohatera utworu, przedstawia i komentuje motywy jego postępowania. Określa uczucia i
przeżycia bohaterów, uzasadnia swą wypowiedź odwołaniami do tekstu. Prezentuje własne
stanowisko wobec wartości przedstawionych w tekście. Posługuje się wszystkimi rodzajami
argumentów
w
dyskusji
na
różne
tematy.
Swobodnie
posługuje
się
w wypowiedziach terminami i pojęciami. Formułuje pytania problemowe dotyczące wszystkich
składników utworu. Interpretuje głosowo utwór.
Czytanie. Odbiór tekstów literackich i innych tekstów kultury:
Czyta tekst, uwzględnia jego organizację rytmiczną. Twórczo wykorzystuje informacje
z tekstu we własnej pracy. Charakteryzuje postawę nadawcy wobec świata. Charakteryzuje adresata
wypowiedzi lirycznej. Opisuje i komentuje obrazy poetyckie. Formułuje znaczenia wynikające z
zastosowanych środków poetyckich. Uzasadnia dlaczego utwór należy do liryki. Wykorzystuje
wiedzę o przynależności gatunkowej utworu lirycznego do interpretacji tekstu. Wyjaśnia , czym
cechuje się ballada jako gatunek literacki. Określa narratora i narrację utworu. Komentuje przebieg
akcji utworu. Rozpoznaje budowę fabuły. Uzasadnia , dlaczego utwór należy do epiki. Rozpoznaje
różne rodzaje powieści. Wymienia cechy dramatu jako rodzaju literackiego. Wyjaśnia rolę i funkcję
ironii. Porównuje i komentuje sposób wykorzystania tego samego motywu literackiego w różnych
tekstach.
Posługuje się informacjami zaczerpniętymi ze słowników. Wyjaśnia rolę środków języka
malarskiego w tworzeniu znaczeń obrazu.
4
Pisanie :
Stosuje funkcjonalnie bogate słownictwo. Tworzy tekst bez błędów, przejrzysty kompozycyjnie.
Dba o estetykę zapisu. Redaguje użytkowe formy wypowiedzi zgodnie z wszystkimi cechami
kompozycyjnymi i językowymi danej formy. Redaguje opis postaci, miejsca, przedmiotu, stosuje
bogate słownictwo nazywające i określające cechy wyglądu, stosuje porównania. Redaguje twórcze
opowiadanie zakończone puentą. Redaguje charakterystykę postaci, uzasadnia podane cechy,
przedstawia ocenę postaci.
Lektura :
Bardzo dobra znajomość wszystkich lektur programowych, świadcząca o świadomym
i krytycznym zapoznaniu się z ich treścią. Dogłębna znajomość biogramów autorów lektur.
Nauka o języku :
Wyjaśnia, czym wyróżnia się czasownik spośród wszystkich części mowy. Rozpoznaje
i tworzy formy czasownika : osobę, liczbę, rodzaj, czas, stronę, aspekt. Stosuje prawidłowo
odmianę trudnych czasowników. Formułuje informacje, polecenia, prośby, przypuszczenia, stosując
odpowiednie formy trybu, zapisuje je zgodnie z zasadami ortografii. Rozpoznaje rzeczowniki
pospolite, własne abstrakcyjne, konkretne. Określa i tworzy prawidłowe formy gramatyczne.
Rozpoznaje temat i końcówkę rzeczownika. Stosuje prawidłowo wszystkie formy rzeczowników o
trudnej odmianie. Stosuje prawidłowe formy gramatyczne przymiotnika. Stosuje prawidłową
odmianę i stopniowanie trudnych form przymiotnika. Prawidłowo stopniuje przysłówki. Stosuje
prawidłowe
formy
liczebników
ułamkowych
i nieokreślonych. Stosuje prawidłową odmianę trudnych form liczebnika. Rozpoznaje zaimki ze
względu na funkcję, jaką pełnią, stosuje je w wypowiedziach
Używa poprawnie wszystkich form zaimków. Stosuje prawidłowo i funkcjonalnie wykrzykniki i
partykuły w swych wypowiedziach. Stosuje celowo spójniki dla wyrażenia łączności,
przeciwstawienia, rozłączności, wynikania. Wykorzystuje funkcjonalnie równoważniki w
wypowiedziach. Tworzy logiczne struktury zdaniowe. Sprawnie posługuje się nazwami wszystkich
części zdania. Rozpoznaje wszystkie rodzaje orzeczenia. Rozpoznaje
i wskazuje wszystkie rodzaje podmiotu. Rozpoznaje zdania bezpodmiotowe. Rozpoznaje
przydawki, dopełnienia, okoliczniki. Tworzy poprawny wykres zdania.
Ocenę dobrą
otrzymuje uczeń, który w zakresie swych kompetencji polonistycznych spęłnia poniższe
wymagania :
Słuchanie :
Nawiązuje do cudzych wypowiedzi we własnej pracy. Selekcjonuje informacje z wysłuchanej
wypowiedzi. Potrafi wyjaśnić sens pytań i poleceń.
Mówienie :
Porządkuje treść swojej wypowiedzi, świadomie ją komponuje. Stosuje urozmaicone słownictwo.
Stara się przestrzegać zasad poprawnej wymowy i akcentowania. Przedstawia się w sytuacji
oficjalnej i nieoficjalnej, stosuje odpowiednie słownictwo. Opowiada fabułę utworu
kilkuwątkowego. Opowiada i dookreśla sytuację liryczną. Odtwarza akcję dramatu. Charakteryzuje
i krótko ocenia bohatera utworu. Wypowiada się na temat uczuć i przeżyć bohaterów literackich.
Omawia
wartości
przedstawione
w
tekście.
Przedstawia
argumenty
w dyskusji dotyczącej tekstu literackiego. Wyjaśnia samodzielnie znaczenie terminów i pojęć.
Formułuje pytania związane z przenośnymi znaczeniami utworu. Płynnie recytuje tekst, dobiera
odpowiednie tempo, intonację.
5
Czytanie. Odbiór tekstów literackich i innych tekstów kultury :
Czyta płynnie tekst, dobiera odpowiednie tempo i intonację. Wydobywa i porządkuje istotne
informacje. Określa relacje między nadawcą i adresatem w utworze lirycznym. Wyodrębnia obrazy
poetyckie. Określa funkcję różnych środków poetyckich. Wyjaśnia, czym cechują się utwory
liryczne. Wyjaśnia, czym jest fraszka. Wskazuje w balladzie cechy różnych rodzajów literackich.
Wyjaśnia rolę narratora w tekście. Wyodrębnia etapy akcji utworu. Wyjaśnia, czym cechują się
utwory epickie. Wyjaśnia czym cechuje się powieść, opowiadanie. Wskazuje brak narratora i cechy
budowy
jako
ważne
wyróżniki
rodzajowe
dramatu.
Dostrzega
w tekstach ironię. Zestawia teksty, w których występuje ten sam motyw literacki. Samodzielnie
korzysta z odpowiednich słowników. Wskazuje elementy symboliczne.
Pisanie :
Łączy logicznie zdania. Pisze tekst przejrzysty kompozycyjnie. Stosuje akapity. Redaguje użytkowe
formy wypowiedzi, stosuje odpowiednie słownictwo, środki językowe podkreślające intencję
wypowiedzi. Redaguje rozwinięty opis postaci, stosuje bogate słownictwo nazywające cechy.
Lektura :
Dobra znajomość wszystkich lektur programowych świadcząca o świadomym i krytycznym
zapoznaniu się z ich treścią. Dobra znajomość biogramów autorów lektur.
Nauka o języku :
Rozróżnia czasowniki w formie osobowej i nieosobowej. Odróżnia czasowniki dokonane od
niedokonanych, określa aspekt czasownika. Stosuje i prawidłowo zapisuje formy czasu przeszłego
czasowników zakończonych na –ąć. Przekształca zdania, wykorzystując różne formy trybu
czasownika. Zapisuje poprawnie
cząstkę – by. Odróżnia rzeczowniki konkretne i abstrakcyjne. Potrafi wyodrębnić temat
i końcówkę rzeczownika. Stosuje prawidłowo formy rzeczowników typu : sędzia, oczy,
Amerykanin. Wie, że przymiotnik podlega stopniowaniu. Stosuje prawidłowe formy stopniowania
przymiotników trudnych. Wie od jakich części mowy tworzone są przysłówki. Wie, kiedy należy
użyć liczebników zbiorowych, stosuje prawidłowe ich formy. Rozpoznaje zaimki ze względu na
część mowy, którą zastępują. Wie, co można wyrazić za pomocą partykuł. Rozpoznaje przyimki
złożone, stosuje je w wypowiedzi. Rozpoznaje orzeczenie imienne, prawidłowo używa go w
zdaniu. Wskazuje podmiot logiczny, szeregowy i towarzyszący. Wie jakimi częściami mowy może
być wyrażana przydawkę, dopełnienie, okolicznik.
Ocenę dostateczną
wymagania :
Słuchanie :
Słucha uważnie całości wypowiedzi nauczyciela i kolegów. Odtwarza pełną treść cudzej
wypowiedzi. Odtwarza własnymi słowami treść pytań i poleceń.
Mówienie:
Wypowiada się na podany temat, zachowuje wewnętrzną logikę wypowiedzi. Unika powtórzeń
wyrazów, stara się prawidłowo je wymawiać i akcentować. Przedstawia się
w sytuacji oficjalnej i nieoficjalnej. Opowiada własnymi słowami fabułę krótkiego utworu
epickiego. Opowiada własnymi słowami sytuację liryczną zobrazowaną w wierszu. Odtwarza
główne wydarzenia, akcję dramatu. Wstępnie charakteryzuje bohatera utworu. Nazywa
i krótko przedstawia uczucia bohaterów literackich. Krótko wypowiada się na temat wartości
przedstawianych w tekście. Przedstawia rzeczowe i emocjonalne argumenty w dyskusji na temat
znanych mu z doświadczenia problemów. Przedstawia znaczenie terminów i pojęć, wykorzystując
6
podane definicje. Formułuje pytania związane z dosłownymi znaczeniami utworu. Płynnie recytuje
tekst, przestrzega intonacji zdaniowej.
Czytanie. Odbiór tekstów literackich i innych tekstów kultury:
Czyta płynnie tekst, uwzględnia znaki interpunkcyjne. Samodzielnie wydobywa z tekstu
najważniejsze informacje. Odczytuje tekst na poziomie dosłownym. Nazywa i określa nadawcę
i adresata wypowiedzi lirycznej. Przedstawia sytuację liryczną. Rozpoznaje i nazywa podstawowe
środki poetyckie. Wymienia podstawowe cechy liryki jako rodzaju literackiego. Wymienia główne
cechy gatunkowe fraszki. Wie, że ballada ma cechy różnych rodzajów literackich. Rozpoznaje
narratora w tekście. Szereguje wydarzenia wątku. Wymienia podstawowe cechy epiki jako rodzaju
literackiego. Wymienia główne cechy powieści i opowiadania. Rozpoznaje w tekście dialogi
i monologi. Rozpoznaje elementy realistyczne i fantastyczne, dostrzega ciągłość podstawowych
motywów literackich. Wyszukuje w odpowiednich słownikach wskazane informacje. Komentuje
warstwę przedstawieniową obrazu.
Pisanie :
Tworzy poprawnie zdania rozwinięte i złożone. Nie popełnia błędów zakłócających komunikację
językową. Redaguje samodzielnie użytkowe formy wypowiedzi. Zachowuje podstawowe cechy
każdej z form wypowiedzi.
Redaguje samodzielnie opis postaci, miejsca, przedmiotu. Redaguje samodzielnie opowiadanie,
wprowadza dialogi. Redaguje samodzielnie charakterystykę postaci.
Lektura :
Zadowalająca znajomość wszystkich lektur programowych, świadcząca o zapoznaniu się z ich
treścią. Zadowalająca znajomość biogramów autorów lektur.
Nauka o języku :
Rozróżnia czasowniki nazywające czynności i stany. Rozpoznaje i tworzy stronę czynną
i bierną. Stosuje prawidłowo odmianę czasowników o poszerzonym temacie (umieć, rozumieć )
Rozpoznaje i tworzy formy trybu oznajmującego, rozkazującego , przypuszczającego. Zna zasady
pisowni cząstki –by. Odróżnia rzeczowniki pospolite i własne. Określa i tworzy prawidłowe formy
przypadków, liczby, rodzajów. Zna rzeczowniki odmieniające się tylko w liczbie mnogiej. Wie na
jakie pytania odpowiada przymiotnik. Wie przez jakie formy się odmienia. Wie co nazywają i na
jakie pytania odpowiadają przysłówki. Rozpoznaje liczebniki główne i porządkowe, stosuje
prawidłowo ich formy. Rozpoznaje zaimki wśród innych części mowy. Wie co można wyrazić za
pomocą wykrzykników. Używa prawidłowych form przypadków rzeczownika w wyrażeniach
przyimkowych. Zastępuje zdania ich równoważnikami. Przekształca zdania oznajmujące w
pytające, rozkazujące, wykrzyknikowe. Rozpoznaje orzeczenie czasownikowe. Wskazuje podmiot
gramatyczny. Rozpoznaje podmiot domyślny. Wie, że przydawka jest określeniem rzeczownika.
Wie, że dopełnienie jest określeniem czasownika. Wie, że okolicznik jest określeniem czasownika.
Ocenę dopuszczającą
wymagania :
Słuchanie :
Słucha uważnie wypowiedzi nauczyciela i kolegów. Odtwarza podstawową treść cudzej
wypowiedzi. Rozumie treść pytań i poleceń.
Mówienie:
Krótko wypowiada się na podany temat. Przestrzega poprawności gramatycznej, prawidłowo
wymawia wyrazy. Przedstawia się w kilku zdaniach. Opowiada własnymi słowami wybrane
wydarzenie z fabuły utworu epickiego. Krótko przedstawia sytuację zobrazowaną w utworze
lirycznym. Odtwarza wybrane wydarzenie akcji dramatu. Krótko przedstawia bohatera utworu,
7
prezentuje jego wygląd. Nazywa uczucia bohaterów literackich. Nazywa wartości przedstawiane w
tekście. Przedstawia rzeczowe argumenty w dyskusji na temat problemów znanych z codziennego
życia.. Odtwarza zawartość treściową definicji. Formułuje pytania dotyczące warstwy
przedstawieniowej utworu. Płynnie wygłasza tekst z pamięci.
Czytanie. Odbiór tekstów literackich i innych tekstów kultury :
Czyta płynnie tekst. Wydobywa z tekstu wskazane informacje. Odtwarza elementy świata
przedstawionego w tekście. Wskazuje formy pozwalające rozpoznać nadawcę i adresata w utworze
lirycznym. Wydobywa z tekstu informacje pozwalające określić sytuację liryczną. Wie, że język
utworu lirycznego cechuje się obecnością różnych środków poetyckich. Odróżnia lirykę od innych
rodzajów literackich. Kojarzy pieśń, fraszkę z liryką jako rodzajem literackim. Zna balladę jako
gatunek. Odróżnia narratora od autora utworu. Rozróżnia pojęcia : wątek, fabuła, akcja. Odróżnia
epikę od innych rodzajów literackich. Kojarzy powieść i opowiadanie z epiką jako rodzajem
literackim. Odróżnia dramat od innych rodzajów literackich. Odróżnia tekst główny od tekstu
pobocznego. Odróżnia fikcję literacką od rzeczywistości. Rozpoznaje w tekstach podstawowe
motywy literackie. Zna podstawowe słowniki. Wymienia elementy warstwy przedstawieniowej
obrazu.
Pisanie :
Tworzy poprawne związki wyrazowe. Buduje logiczne zdania. Pisze zgodnie z podstawowymi
normami poprawnościowymi. Redaguje według podanego wzoru użytkowe formy wypowiedzi :
streszczenie, ogłoszenie, list, dedykację, życzenia, instrukcję, notatkę, gratulacje, ogłoszenie,
zaproszenie, podziękowanie. Redaguje według podanego wzoru : opis postaci, miejsca, przedmiotu.
Przy niewielkiej pomocy redaguje opowiadanie, nadaje mu tytuł. Redaguje według podanego wzoru
charakterystykę postaci.
Lektura :
Ogólna znajomość lektur programowych świadcząca o zapoznaniu się z ich treścią.
Nauka o języku :
Rozpoznaje czasownik wśród innych części mowy. Wie, że czasownik jest odmienną częścią
mowy. Rozpoznaje i tworzy formę osoby, liczby, rodzaju, czasu. Stosuje prawidłowo odmianę
czasowników ruchu (iść, wejść ) w czasie przeszłym. Rozpoznaje formy trybu oznajmującego,
rozkazującego, przypuszczającego. Rozpoznaje rzeczownik wśród innych części mowy. Tworzy
prawidłowe formy przypadków i liczby. Wie, że istnieją rzeczowniki odmieniające się według
odmiennych reguł. Rozpoznaje przymiotnik wśród innych części mowy. Wie, że niektóre
przymiotniki mają trudną odmianę. Rozpoznaje przysłówki wśród innych części mowy. Rozpoznaje
liczebnik. Wie, co określają liczebniki. Wie, że zaimki mogą zastępować różne części mowy.
Używa poprawnie dłuższych i krótszych form zaimków. Wie, że wykrzykniki i partykuły to
nieodmienne części mowy. Odróżnia przyimki od spójników. Odróżnia zdanie od równoważnika
zdania. Rozpoznaje wypowiedzenia oznajmujące, pytające, rozkazujące, wykrzyknikowe. Wie o
czym informuje orzeczenie, podmiot, na jakie pytania odpowiada. Wie, że przydawka, dopełnienie,
okolicznik to części zdania. Wymienia pytania, na które odpowiada przydawka, dopełnienie i
okolicznik.
Ocenę niedostateczną
otrzymuje uczeń, którego wyniki nie osiągają poziomu wymagań koniecznych, koniecznych
związku z tym nie jest w stanie wykonać zadań o niewielkim stopniu trudności. Brak wiedzy
i umiejętności wyklucza osiągnięcie nawet minimalnego postępu.
8
Język Angielski
9
Język Angielski – klasa pierwsza
Klasa I /pierwsza/
Ocena dopuszczająca
Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który:
zna:
• nazwy godzin, dni tygodnia, liczebniki porządkowe, nazwy kolorów, nazwy pomieszczeń w
mieszkaniu oraz nazwy mebli, nazwy ubrań, nazwy przedmiotów szkolnych, zwroty potoczne
użyte w foto historyjce, nazwy produktów żywnościowych i napojów, nazwy różnych
rodzajów sklepów, nazwy sportów i zajęć typowych dla czasu wakacyjnego, nazwy
zawodów, wyrażenia pomagające mówić o przyszłości, nazwy członków rodziny, nazwy
zainteresowań
• zaimki pytające, zna przyimki miejsca, formy przymiotników dzierżawczych, formy
zaimków dopełnieniowych, okoliczniki częstotliwości oraz zasady określające ich miejsce w
zdaniu, formy zaimków dzierżawczych, formy czasownika be w czasie Past Simple,
wyrażenia okolicznikowe czasu charakterystyczne dla czasu Past Simple
• zasadę tworzenia regularnej liczby mnogiej rzeczowników oraz przykłady nieregularnej
liczby mnogiej
• zasady budowy i stosowania struktury There is / There are (A)
• zasadę tworzenia formy dzierżawczej rzeczownika
• znaczenie, formy oraz zasady tworzenia zdań twierdzących, przeczących, pytających i
krótkich odpowiedzi z czasownikiem: have/has got, to be, can, should, must,
• zasady tworzenia zdań twierdzących, tworzenia zdań pytających i krótkich odpowiedzi w
czasie Present Simple, Present Continuous, Past Simple, Future Simple,
• zasady tworzenia zdań twierdzących, przeczących, pytających i krótkich odpowiedzi ze
strukturą be going to
• zasady użycia czasu Present Continuous do opisania zaplanowanych przyszłych czynności
• zasady tworzenia przysłówków regularnych i nieregularnych
• zasady stosowania some i any w zdaniu (A)
• zasady tworzenia zdań warunkowych typu
poprawnie powtarza wymowę słów
podpisuje ilustracje właściwymi słowami
rozpoznaje w zdaniach rzeczowniki niepoliczalne
poprawnie wymawia końcówkę -ed w czasownikach w czasie Past Simple.
Ocena dostateczna
Uczeń zna słownictwo i materiał gramatyczny określony na ocenę dopuszczającą oraz potrafi:
odczytać godzinę na zegarze, daty
ustawić nazwy miesięcy we właściwej kolejności
złożyć poprawne zdanie z podanych elementów
uzupełnić
• dialog wyrazami z ramki, podanymi słowami, poprawną formą czasownika to be, formularz
swoimi danymi personalnymi, dialog słowami z menu
• pytania zaimkami pytającymi: what, when, where lub how
• zdania rzeczownikami w liczbie mnogie, formą czasownika z końcówką –ing, właściwymi
formami zaimków dopełnieniowych, prawidłowymi formami czasowników w czasie Present
Continuous, Present Simple, Past Simple, Future Simple
• zdania, używając There is / There are, a/an lub some, some lub any
• pytania i krótkie odpowiedzi właściwymi elementami gramatycznymi (np. operatorem
10
• tekst formami przeszłymi podanych czasowników
dopasować
• słowa i zwroty do ich definicji
• odpowiedzi do pytań
• pytania do podanych odpowiedzi
• zwroty do podanych sytuacji
• zwroty z czasownikami frazowymi do ilustracji
• zdjęcia do usłyszanych wypowiedzi
układać pytania z podanych wyrazów
łączyć części zdania w logiczne całości
tworzyć zdania twierdzące, przeczące, pytające i krótkie odpowiedzi w czasie Present
Continuous, Present Simple, Past Simple, Future Simple oraz struktury be going to
budować pełne zdania z podanych elementów
podpisać ilustracje właściwymi słowami
sporządzić listę ulubionych przedmiotów szkolnych
wstawić okoliczniki częstotliwości we właściwe miejsca w zdaniu
łączyć fragmenty zdań w logiczne, pełne zdania
segregować rzeczowniki na policzalne i niepoliczalne
wybierać właściwą z dwóch podanych formę czasownika w zadaniach
dobierać właściwą reakcję do wypowiedzi (z dwóch podanych)
wybierać właściwą (z trzech podanych) reakcję do sytuacji
segregować formy przeszłe czasowników na formy czasowników regularnych i nieregularnych
zastępować przymiotniki dzierżawcze w zdaniu strukturami z użyciem zaimków dzierżawczych
stwierdzić czy podane zdania są prawdziwe na podstawie podanych informacji
decydować czy podane zdania na temat usłyszanych wypowiedzi, są prawdziwe
układać tekst maila w odpowiedniej kolejności
streszczać jednym zdaniem treść listu, wybierając jedną z trzech możliwości
dobierać właściwe zwroty do sytuacji
na podstawie przeczytanego tekstu wybierać jedną z trzech podanych odpowiedzi na pytania.
Ocena dobra i bardzo dobra
Uczeń zna słownictwo i materiał gramatyczny określony na ocenę dopuszczającą i dostateczną oraz
potrafi:
przedstawić się i zawrzeć znajomość
pytać o kraj pochodzenia rozmówcy, wiek, dane personalne, godzinę, miejsce i datę urodzin,
różne budynki /miejsca w mieście, rodzinę, umiejętności, kolor, preferencje, upodobania,
ulubione przedmioty szkolne, częstotliwość wykonywania pewnych czynności, zajęcia domowe,
preferencje kulinarne, dyscypliny sportowe i odpowiadać na nie
powiedzieć, jaką porę roku lubi najbardziej
zadawać pytania
• miesiące z użyciem liczebników porządkowych
• zainteresowania bohaterów nagrania i odpowiadać na pytania partnera
• partnerowi o to, co robił wczoraj i odpowiadać na pytania partnera
• partnerowi o to, co musi, a czego nie musi robić w domu, oraz odpowiadać na pytania
partnera
• to, co znajduje się na ilustracji partnera, w celu znalezienia różnic oraz odpowiadać na pytania
partnera
opisać prostymi zdaniami
• swoje mieszkanie,
• miejscowość, w której mieszka,
• jakiego koloru są poszczególne ubrania,
11
• typowy dzień w szkole,
• kto w domu wykonuje poszczególne zajęcia,
• zdjęcie, odpowiadając na podane pytania
• swojego bohatera/bohaterkę
napisać
• zdania z czasownikiem can na podstawie informacji z tabeli
• krótki list, w którym zawiera informacje według podanego wzoru
• krótki e-mail o tym, jak organizuje jedno z trzech podanych do wyboru wydarzeń
• proste zdania o tym, co musi, a czego nie musi robić
• notatkę o preferencjach kulinarnych partnera
• według wzoru e-mail na temat spędzanych wakacji, dniu/weekendzie
• podsumowanie ankiety
• proste zdania o pracy przyjaciela lub kogoś z rodziny
• krótką notatkę o swoich preferencjach kulinarnych, odpowiadając na pytania
układać pisemnie i ustnie
• zdania ze strukturą There is / There are na podstawie ilustracji
• zdania w trybie rozkazującym na podstawie ilustracji
• zdania zgodnie z sytuacjami przedstawionymi na rysunkach, korzystając z podanych
czasowników i wyrażeń
• dialog na podstawie podanego wzoru i ilustracji
powiedzieć, gdzie usytuowane są różne przedmioty, używając przyimków miejsca
samodzielnie uzupełniać brakujące fragmenty pytań
krótko opowiadać o swoich zainteresowaniach, jak również o tym, czego nie lubi robić
w prostych zdaniach porównywać plan lekcji bohaterki nagrania ze swoim planem lekcji
porównywać (z partnerem lub w większej grupie) dzień w szkole danej osoby z dniem w swojej
szkole
zamówić posiłek w restauracji (dialog według wzoru)
na podstawie przeprowadzonej z koleżanką/kolegą rozmowy uzupełnić tabelę informacjami na
jej/jego temat
odpowiadać na pytania dotyczące słynnych miejsc i uczelni
układać pytania do ankiety (i sporządzić ankietę)
przedstawić wyniki ankiety w formie wykresu
przygotować prezentację w formie plakatu
zaprezentować wyniki ankiety przed kolegami w klasie
przygotować plakat na temat swojego bohatera i wygłosić prezentację w klasie
relacjonować innemu partnerowi odpowiedzi partnera z wcześniejszej rozmowy na temat tego
co robił wczoraj
porównywać własne wybory z wyborami partnera na temat tego, co jest potrzebne, aby osiągnąć
sukces
dyskutować z partnerem, w jaki sposób osoby, które nie są sławne mogą być osobami sukcesu
kontynuować dialog z podręcznika, wykorzystując nowe podane zwroty
prowadzić dialog z innym partnerem na temat jego/jej planów zawodowych, wykorzystując
wcześniej podany wzór, jednocześnie wprowadzając element improwizacji
wyrażać swoją opinie na temat życia w przeszłości lub przyszłości
przygotować plakat informacyjny na temat osoby, którą podziwia
wygłaszać krótką prezentację
poszukiwać w różnych źródłach informacji na temat wybranej osoby sukcesu
odpowiadać na ukierunkowujące pytania, w celu przygotowania ustnej prezentacji o wybranej
osobie
prezentować wyszukane informacje przed klasą
rozpoznawać akcentowane miejsce w słowie
12
na podstawie przeczytanego tekstu
• wskazać właściwe informacje
• odpowiadać na pytania ogólne i szczegółowe
• uzupełniać tabelę informacją
• wyszukać konkretną informację
• formułować argumenty za i przeciw uczeniu się
• przyporządkować tytuły paragrafów odpowiednim paragrafom tekstu
• uzupełnić zdania słowami wyszukanymi w tekście
• dopasować pytania do odpowiednich paragrafów tekstu
• ustawić ilustracje w kolejności odzwierciedlającej kolejność akapitów w tekście
• określić i porządkować intencje autorów listów
• wyrażać krótko opinię o bohaterach tekstu
na podstawie słuchanego tekstu (dialogu, piosenki)
• wskazać właściwe informacje
• odpowiadać na pytania ogólne i szczegółowe
• uzupełniać tabelę informacją
• szeregować dialogi w kolejności, w jakiej słyszy je w nagraniu
• uzupełnić formularz
Otrzymanie oceny dobrej lub bardzo dobrej zależy od sprawności w posługiwaniu się powyższymi
umiejętnościami.
Ocena celująca
Ocenę celującą w klasie I otrzymuje uczeń, który przejawia umiejętności z w/w zakresów
sprawności językowej znacznie przekraczające przewidziane przez program języka angielskiego dla
klasy I. W wypowiedziach ustnych i zadaniach pisemnych wykazuje się dużą znajomością
słownictwa, który wykracza poza obowiązkowy. Jest laureatem olimpiad i konkursów
wewnętrznych i zewnętrznych z języka angielskiego.
13
Język Niemiecki
14
Język Niemiecki – klasa pierwsza
Klasa I /pierwsza/
Ocenę celujący otrzymuje uczeń, który:
GRAMATYKA I SŁOWNICTWO
- uczeń opanowuje materiał prezentowany na zajęciach fakultatywnych lub spotkaniach
indywidualnych z nauczycielem,
- potrafi stosować nowe konstrukcje i słownictwo,
SŁUCHANIE
- rozumie teksty w rozszerzonym zakresie (przerabiane na fakultetach lub opanowane
indywidualnie,
MÓWIENIE
- potrafi stosować nowe słownictwo w nowych, innych niż stereotypowe (przerobione na lekcjach),
sytuacjach,
- nie ma kłopotów z płynnym mówieniem i stosowaniem prawidłowej intonacji zdaniowej,
- nie popełnia wiele błędów podczas mówienia,
PISANIE
- potrafi opisać nowe sytuacje przy pomocy nowego słownictwa i konstrukcji zdaniowych
(przerobionych na zajęciach fakultatywnych lub opanowanych indywidualnie),
- nie robi błędów w szyku, nie robi błędów ortograficznych,
- pisanie nie sprawia mu trudności.
Ocenę bardzo dobry otrzymuje uczeń, który:
- uczeń dobrze opanował struktury dla teraźniejszości, (przeszłości, przyszłości – grupy
zaawansowane), formy twierdzące i przeczące,
- potrafi budować pytania i przeczenia we wszystkich znanych czasach
- stosuje poprawny szyk wyrazów w zdaniach twierdzących, przeczących i pytających,
- opanował słownictwo dot. codziennych sytuacji życiowych (nie robi błędów),
SŁUCHANIE
- potrafi zrozumieć różnorodne krótkie teksty i rozmowy z życia codziennego,
- umie wybrać najistotniejsze informacje z tekstu: imiona, miejsca i zapisuje je,
15
- potrafi sprawdzić, czy usłyszana informacja jest zgodna z informacją usłyszaną i umie poprawić ją
(nie potrzebuje wskazówek nauczyciela przy pełnym zrozumieniu),
MÓWIENIE
- potrafi wymawiać pojedyncze dźwięki np.: ä, ö, ü,
- umie powiedzieć o sobie, o sytuacjach z życia codziennego, np. opisać ludzi, miejsca, zdarzenia,
- umie zadawać pytania, nie robi błędów w szyku zdania,
- umie wyrazić potrzebę objaśnienia i poprosić o powtórzenie,
- dysponuje odpowiednim zakresem funkcji językowych, by wyrazić np. prośbę, powitanie,
uczucia, opinie (nie wymaga pomocy nauczyciela).
CZYTANIE
- potrafi odszukać wymagane informacje w krótkich autentycznych tekstach,
np. w zawiadomieniach, w rozkładach jazdy czy w ogłoszeniach,
- rozumie różnorodne krótkie teksty, np. listy, pocztówki i dialogi na codzienne tematy
(nie potrzebuje pomocy nauczyciela),
- umie wyszukać w słowniku znaczenie nie znanych sobie wyrazów,
PISANIE
- potrafi napisać kilka informacji o sobie np. w krótkim liście,
- umie wykonać krótki opis zdarzeń, opis ludzi, miejsc,
- nie robi błędów ortograficznych ani w szyku.
Ocenę dobry otrzymuje uczeń, który:
- potrafi i zna zasady obowiązujące przy ocenie bardzo dobry z tym, że zdarza mu się popełniać
błędy, które wskazane przez nauczyciela, on sam jest w stanie poprawić np. szyk wyrazów w
zdaniu,
SŁUCHANIE
- rozumie teksty i potrafi zrozumieć ok. 70% - 80% materiału podanego,
MÓWIENIE
- mówi płynnie o sobie i sytuacjach,
- ma pewne brak w słownictwie, które przy pomocy nauczyciela potrafi zniwelować,
CZYTANIE
- rozumie ok. 80% informacji przeczytanego tekstu,
16
PISANIE
- pisze poprawnie z nielicznymi błędami ortograficznymi, które potrafi poprawić, gdy zostaną mu
wskazane.
Ocenę dostateczny otrzymuje uczeń, który:
- potrafi rozróżnić podstawowe struktury gramatyczne (czasy – grupa zaawansowana, zdania
twierdzące i przeczące), ale ma kłopoty z ich stosowaniem, przy pomocy nauczyciela je stosuje,
SŁUCHANIE
- rozumie podstawowe informacje w usłyszanych tekstach – 50%, przy powtórnym słuchaniu (3-4
razy) potrafi zrozumieć więcej,
MÓWIENIE
- ma kłopoty z wymawianiem trudnych głosek i grup głosek,
- ma trudności z budową zdań, robi to przy wydatnej pomocy nauczyciela,
- powie o sobie w zakresie podstawowych informacji (imię, wiek, zamieszkanie, pochodzenie,
rodzina),
- umie odpowiadać na pytania nauczyciela dot. życia codziennego,
- ma kłopoty z intonacją zdaniową,
- potrafi przekazywać myśli, ma kłopoty z formułowaniem ich,
CZYTANIE
- potrafi bezbłędnie czytać i rozumie ok. 50% informacji z tekstu,
- potrafi zadać pytanie do tekstu przy pomocy nauczyciela,
- potrafi posługiwać się dwujęzycznym słownikiem,
PISANIE
- potrafi napisać kilka prostych zdań o sobie (i zainteresowaniach),
- wymaga pomocy nauczyciela przy formułowaniu krótkich zdań,
- potrafi przekazać informację, ale czyni to niepoprawnie i ulega pewnej interferencji języka
polskiego,
- robi błędy i nie potrafi ich poprawić.
Ocenę dopuszczający otrzymuje uczeń, który:
- potrafi odmienić czasownik i zna podstawowe pytania (szyk) dot. jego osoby,
17
- rozróżni zdanie twierdzące, pytające i przeczące, ale tylko przy pomocy nauczyciela zbuduje
proste krótkie zdanie,
- ma braki w opanowaniu słownictwa – zna tylko podstawowe czasowniki,
SŁUCHANIE
- nie jest w stanie zrozumieć tekst,
- słyszy pewne proste informacje np. imiona, liczebniki oraz proste podstawowe czasowniki,
- wielokrotne słuchanie i pomoc ze strony nauczyciela pomaga usłyszeć i zrozumieć dalsze treści,
- zrozumienie tekstów ok. 20% - 30%,
MÓWIENIE
- potrafi przeprowadzić dialog (lub monolog) dot. jego osoby, w bardzo wąskim zakresie
(podstawowe pytania),
- potrafi odpowiedzieć „ja”, „nein” na zadane pytania, nie odpowie pełnym zdaniem,
- zna liczebniki i prawidłowa ich wymowę,
CZYTANIE
- potrafi czytać,
- potrafi poprawić wskazane przez nauczyciela błędy, ale ma kłopoty ze zrozumieniem tekstu,
- przy pomocy nauczyciela zrozumie sens tekstu ok. 30% treści,
PISANIE
- potrafi napisać proste, krótkie zdania (o sobie), robi przy tym wiele błędów,
- nie potrafi poprawić błędów po wskazaniu ich przez nauczyciela,
- wymaga wydatnej pomocy nauczyciela przy formułowaniu myśli
Ocenę niedostateczny otrzymuje uczeń, który:
- nie potrafi odmienić czasowniki regularne i nieregularne,
- nie zna szyku zdań oznajmiających i pytających,
- nie zna zasad stosowania zaprzeczeń,
- nie zna podstawowych pytań i odpowiedzi z sytuacji dnia codziennego (jakie można zadać przy
przeprowadzeniu wywiadu z niemieckim kolegą),
SŁUCHANIE
- nie potrafi zrozumieć krótkich tekstów,
- nie potrafi opowiedzieć podstawowej treści wysłuchanego tekstu,
MÓWIENIE
18
- ma problemy z wyjaśnieniem pojedynczych dźwięków np.: ä, ö, ü lub grupą dźwięków np.
anziehen,
- nie potrafi opowiedzieć o sobie, sytuacjach z życia codziennego,
- nie potrafi zadać pytań (bo nie zna zasad i nie zna słownictwa),
- nie potrafi odpowiedzieć na zadane pytanie (nawet przy pomocy nauczyciela),
CZYTANIE
- ma problemy z czytaniem przerobionego tekstu,
- nie rozumie (w ogólnym zarysie) znaczenia przeczytanego tekstu,
PISANIE
- nie potrafi napisać prawidłowo kilku zdań o sobie,
- nie potrafi napisać paru zdań dotyczących życia dnia codziennego (nie zna szyku,
nie zna słownictwa, nie zna zasad ortografii).
Zasady oceniania (w tym przewidywane sprawdziany wiedzy i umięjętności)
Nauczyciel, oprócz ocen, wstawia do dziennika plusy i minusy; za 5 plusów, otrzymuje się ocenę
bardzo dobrą, zaś za 5 minusów, ocenę niedostateczną np. aktywność na zajęciach , zadania
domowe , praca w grupach.. Pojedyncze plusy liczone są na koniec roku do średniej jako 0.25, a
minusy jako –0.25
- nauczyciel ma 2 tygodnie czasu na sprawdzenie i ocenienie sprawdzianu pisemnego
- uczeń ma 2 tygodnie czasu na poprawienie oceny
1. Sprawdziany są obowiązkowe
2. Nieobecność nieusprawiedliwiona na sprawdzianie - ocena ndst
3. Jeżeli uczeń opuścił sprawdzian powinien go napisać w ciągu dwóch tygodni od powrotu do
szkoły
4. Sprawdziany są zapowiadane co najmniej tydzień wcześniej i omówiony jest ich zakres i
kryteria wymagań
5. Podobnie jest dla lekcji powtórzeniowych
6. Poprawa jest dobrowolna, odbywa się w ciągu dwóch tygodni od rozdania prac i tylko jeden
raz
7. Za pracę niesamodzielną na sprawdzianie (tzw. ściąganie) uczeń dostaje ocenę
niedostateczną
19
8. Nauczyciel może sprawdzać, czy uczeń pisał pracę samodzielnie, także po terminie jej
pisania.
- w przypadku stwierdzenia tzw. ściągania uczeń dostaje ocenę niedostateczną.
9. Kartkówki z trzech ostatnich lekcji są nie zapowiadane i nie podlegają poprawie
10. Uczniowie nieobecni na zapowiadanej kartkówce mogą pisać ją lub odpowiadać w
najbliższym terminie.
11. Wśród ocen cząstkowych winny być: ocena wiedzy i ocena umiejętności
12. Nieprzygotowanie powinno zostać zgłoszone na początku lekcji - w przeciwnym razie w
przypadku odpytania uczeń otrzyma adekwatną ocenę
13. Uczeń nie może zgłosić nieprzygotowania do lekcji powtórzeniowej lub sprawdzianu
14. Udział z powodzeniem w olimpiadach i konkursach jest podstawą do oceny celującej
15. Wszystkie oceny uczniów są rejestrowane i na prośbę ucznia lub jego rodzica są
motywowane
16. Uczeń mający kłopoty z opanowaniem materiału może zwrócić się do nauczyciela w celu
ustalenia formy wyrównania braków lub pokonania trudności
17. Na podstawie pisemnej opinii poradni psychologiczno-pedagogicznej lub innej poradni
specjalistycznej wymagania edukacyjne w stosunku do ucznia, u którego stwierdzono
trudności w uczeniu się lub deficyty rozwojowe, mogą być obniżone
18. Na prośbę ucznia otrzymane przez niego oceny będą wpisywane przez nauczyciela do
dzienniczka lub zeszytu przedmiotowego
19. Uczeń ma obowiązek prowadzenia zeszytu przedmiotowego, w którym powinny znajdować
się zapisy tematów, notatki, zapisy poleceń ustnych lub pisemnych prac domowych. Zeszyt
powinien być prowadzony systematycznie
20. Uczeń w przypadku nieobecności w szkole powinien zeszyt uzupełnić.
20
Historia
21
Historia – klasa pierwsza
Klasa I /pierwsza/
Roczny plan pracy z historii dla klasy I gimnazjum do programu nauczania
„Śladami przeszłości”
Wymagania na poszczególne oceny
Temat
lekcji
Co to jest
historia?
Zagadnienia
- historia jako
nauka
- definicja źródeł
historycznych
- podział źródeł
historycznych
- archeologia jako
nauka pomocnicza
historii
- epoki historyczne
- dawne sposoby
mierzenia czasu
1.
- pochodzenie
Prahistoria człowieka
człowieka - ewolucja
człowieka i jej
etapy
- cechy
charakterystyczne
poszczególnych
gatunków
dopuszczająca
dostateczna
dobra
- poprawnie
posługuje się
terminami: historia,
źródło historyczne,
nasza era, przed naszą
erą, wiek
- dokonuje prostej
klasyfikacji źródeł
historycznych
- podaje przykłady źródeł
pisanych i niepisanych
- określa wiek danego
wydarzenia
- poprawnie posługuje się
terminami: archeologia,
epoki historyczne,
chronologia, prahistoria
- wymienia nazwy epok
historycznych w kolejności
chronologicznej:
starożytność, średniowiecze,
nowożytność,
współczesność
- umiejscawia wydarzenia w
odpowiedniej epoce
historycznej
- wyjaśnia, na czym
polega praca historyka
i archeologa
- wymienia stosowane
w przeszłości sposoby
mierzenia czasu
- określa ramy
chronologiczne epok
historycznych
ROZDZIAŁ I: POCZĄTKI CYWILIZACJI
- poprawnie posługuje się - poprawnie posługuje się
- określa ramy
terminami: australopitek, terminami: homo habilis,
chronologiczne
homo sapiens,
homo erectus, homo
kolejnych etapów
koczowniczy tryb życia
neandertalensis, homo
ewolucji człowieka
- wskazuje na mapie
sapiens, ewolucja, paleolit
- podaje
kolebkę ludzkości
- wymienia w kolejności
najistotniejsze cechy
etapy ewolucji człowieka
wyglądu różnych
- opisuje warunki życia ludzi gatunków
w czasach prahistorycznych człowiekowatych
bardzo dobra
celująca
- omawia rolę źródeł
historycznych
w procesie poznawania
dziejów
- rozumie potrzebę
tworzenia systemu
datacji i posługiwania
się nim
- omawia znaczenie
tworzenia i
praktycznego
zastosowania narzędzi
oraz opanowania
umiejętności krzesania
ognia dla rozwoju
człowieka
- samodzielnie
formułuje opinie i
wnioski
- rozwiązuje
problemy w twórczy
sposób
- wykazuje dużą
aktywność w czasie
zajęć
22
człowiekowatych
- osiągnięcia
człowieka
pierwotnego
Tajemnice
sprzed
wieków –
Jak
zbadano
pochodzen
ie
człowieka
?
- teorie dotyczące
powstania
człowieka
- Karol Darwin i
jego odkrycie
- zadania
antropologii
- przedstawia główne
założenia teorii Karola
Darwina
- wymienia teorie
dotyczące powstania
człowieka
2. Czas
wielkich
przemian
- wpływ zmian
klimatu na życie
człowieka
- rewolucja
neolityczna
- początki
rolnictwa i
hodowli
- pierwsze osady
- budowle
megalityczne
- początek
metalurgii
terminami: rewolucja
neolityczna, osiadły tryb
życia, osada, epoka brązu,
epoka żelaza
- przedstawia zmiany,
które zaszły w życiu
człowieka w okresie
neolitu
- podaje nazwy metali
wykorzystywanych przez
praludzi do wytopu broni,
narzędzi, ozdób
- podaje nazwy
najważniejszych
wynalazków człowieka z
czasów prahistorycznych
i ich umiejętności
- wskazuje na mapie
kierunki i trasy
ekspansji gatunku
ludzkiego
polegała zależność
człowieka od przyrody
- wymienia przyczyny
powstania pierwszych
dzieł sztuki praludzi
terminami: ewolucjonizm,
antropologia
- opisuje, czym zajmuje się
antropolog
- omawia sposoby ustalania
wieku znalezisk
- omawia teorię
ewolucji Karola
Darwina
- wyjaśnia różnice
między teorią
kreacjonizmu a
ewolucjonizmu
- przedstawia znaczenie
badań naukowych oraz
wykorzystania różnych
technologii dla poznania
historii człowieka
terminami: neolit, megalit
- określa ramy
chronologiczne rewolucji
neolitycznej
- opisuje życie codzienne
ludzi przed rewolucją
neolityczną
- omawia sposób wytopu
brązu i żelaza
- prezentuje
argumenty
zwolenników
i przeciwników
ewolucjonizmu
Ponadto:
- samodzielnie
formułuje opinie i
wnioski
- rozwiązuje
problemy w twórczy
sposób
- wykazuje dużą
zajęć
- przedstawia wpływ - omawia tryb życia i
- uzasadnia
zmian klimatycznych zajęcia ludzi epoki
słuszność określenia
na tryb życia
neolitu
rewolucja dla
- charakteryzuje wygląd zmian, które zaszły
człowieka
pierwotnego
osad neolitycznych
w życiu człowieka
- omawia tryb życia i - opisuje wygląd i
w okresie neolitu
zajęcia ludzi epoki
funkcje budowli
neolitu
megalitycznych
Ponadto:
- nazywa i lokalizuje
- samodzielnie
na mapie pozostałości
formułuje opinie i
najstarszej znanej
wnioski
osady ludzkiej
- rozwiązuje
- wskazuje na mapie
problemy w twórczy
miejsce położenia
sposób
23
3. W kraju - położenie
Sumerów geograficzne i
warunki naturalne
Mezopotamii
- powstanie
pierwszych państw
- organizacja
państwa Sumerów
- osiągnięcia
cywilizacji
sumeryjskiej
terminami: cywilizacja,
Mezopotamia, system
irygacyjny, Sumerowie,
miasto-państwo
- lokalizuje na mapie
Mezopotamię
- omawia położenie
geograficzne i warunki
naturalne panujące w
Mezopotamii
- wymienia osiągnięcia
Sumerów
- podaje ramy
chronologiczne istnienia
cywilizacji sumeryjskiej
terminami: Żyzny
Półksiężyc, król-kapłan,
zikkurat
- określa rolę rzek w
starożytnej Mezopotamii
- opisuje wygląd miast
sumeryjskich
4.
- państwo
Babilonia i babilońskie
Asyria
- Hammurabi i
jego kodeks
prawny
- Babilon
- państwo
asyryjskie
- organizacja armii
asyryjskiej
terminami: Babilon,
Kodeks Hammurabiego,
politeizm
- określa, kim był i czym
zasłynął Hammurabi
państwo babilońskie i
asyryjskie
- omawia najważniejsze
zasady prawne zapisane w
- zna wydarzenia związane z
datami: ok. 2 tys. lat p.n.e.,
XVIII w. p.n.e., VII w.
p.n.e., 612 r. p.n.e., VI w.
p.n.e.
terminami: Aszur, Niniwa,
wiszące ogrody, rydwan
- określa, kim byli czym
zasłynęli: Nabuchodonozor
II, Sargon II Wielki,
najbardziej znanej
budowli megalitycznej
- wyjaśnia, jakie
zmiany nastąpiły
w życiu człowieka
dzięki opanowaniu
umiejętności wytopu
metali
- charakteryzuje
oddziaływanie
warunków
naturalnych na życie
mieszkańców
Mezopotamii
- omawia organizację
państwa babilońskiego
- prezentuje
najważniejsze fakty
z historii Asyrii i
Babilonii
- interpretuje zasadę
„oko za oko, ząb za
ząb”
- omawia system
religijny starożytnej
- wykazuje dużą
zajęć
państwa Sumerów
- przedstawia związek
między budową
i utrzymaniem sieci
irygacyjnej
a powstaniem
pierwszych państw
- ocenia starożytny
system prawny
- omawia system
religijny starożytnej
Babilonii
- wymienia czynniki,
które umożliwiły
Asyryjczykom
prowadzenie skutecznej
polityki podbojów
- wyjaśnia, jaki
wpływ na
organizację
pierwszych państw
miało ich położenie
geograficzne oraz
warunki naturalne
Ponadto:
- samodzielnie
formułuje opinie i
wnioski
- rozwiązuje
problemy w twórczy
sposób
- wykazuje dużą
zajęć
- wyjaśnia znaczenie
kodyfikacji prawa
dla sprawnego
funkcjonowania
państwa
Ponadto:
- samodzielnie
formułuje opinie i
wnioski
- rozwiązuje
24
Kodeksie Hammurabiego
5. W
Egipcie
faraonów
6.
Piramidy,
mumie i
hieroglify
- położenie
geograficzne i
warunki naturalne
Egiptu
- Nil i jego rola
- organizacja
państwa
egipskiego
- społeczeństwo
starożytnego
Egiptu
terminami: Egipt Górny,
Egipt Dolny, faraon
Egipt
naturalne panujące w
Egipcie
- religia Egipcjan
- wiara w życie
pozagrobowe
- osiągnięcia
cywilizacji
egipskiej
- pochówek
zmarłych –
mumifikacja,
grobowce,
piramidy
terminami: politeizm,
mumia, mumifikacja,
sarkofag, piramida,
hieroglify
- wymienia imiona
najważniejszych bogów
egipskich
- przedstawia największe
osiągnięcia cywilizacji
egipskiej
Asurbanipal
Babilonii
- przedstawia
asyryjskiej
- wymienia rodzaje
wojsk wchodzących w
skład armii asyryjskiej
- zna wydarzenia związane z - wyjaśnia rolę Nilu w
datami: ok. 3 tys. lat p.n.e., rozwoju cywilizacji
egipskiej
XIII w. p.n.e., 31 r. p.n.e.
- podaje ramy
państwa egipskiego
- opisuje państwo
cywilizacji egipskiej
- przedstawia najważniejsze egipskie za panowania
Ramzesa II
dokonania Ramzesa II
- charakteryzuje strukturę
społeczeństwa egipskiego
- określa zakres władzy
faraona
datami: ok. 2500 r. p.n.e.,
1313 r. p.n.e.
terminami: sfinks, Dolina
Królów
- podaje nazwy
najsłynniejszych piramid
egipskich
- wymienia cechy
charakterystyczne
wyglądu wybranych
bogów egipskich
- omawia rolę religii w
życiu starożytnych
Egipcjan
- podaje przyczyny
mumifikacji zwłok
- tłumaczy, czym były
i jak budowano
egipskie piramidy
problemy w twórczy
sposób
- wykazuje dużą
zajęć
- uzasadnia słuszność
określenia „Egipt –
darem Nilu”
- tłumaczy, jaką rolę
odgrywały poszczególne
warstwy społeczeństwa
egipskiego
- prezentuje dzieje
Egiptu w I tysiącleciu
p.n.e.
- wyjaśnia
przeznaczenie Doliny
Królów
- opisuje etapy procesu
mumifikacji
- określa cechy religii
starożytnego Egiptu
- wskazuje i ocenia
źródła potęgi
starożytnego Egiptu
Ponadto:
- samodzielnie
formułuje opinie i
wnioski
- rozwiązuje
problemy w twórczy
sposób
- wykazuje dużą
zajęć
- ocenia wkład
mieszkańców Egiptu
w rozwój
cywilizacji
Ponadto:
- samodzielnie
formułuje opinie i
wnioski
- rozwiązuje
problemy w twórczy
sposób
- wykazuje dużą
zajęć
25
Tajemnice
sprzed
wieków
– Jak
dawniej
badano
zabytki
starożytne
go Egiptu?
- początki
archeologii
w Egipcie
- odkrycie
grobowca
Tutenchamona
- przedstawia
dokonania postaci:
Howarda Cartera,
lorda Carnarvona
- omawia okoliczności
odkrycia grobowca
Tutenchamona
- opisuje wygląd
grobowca
Tutenchamona
- opowiada, czego
dotyczy tzw. klątwa
Tutenchamona
- zna wydarzenia
związane z datami: 1798
r., 1922 r.
- przedstawia dokonania
Tutenchamona
- wyjaśnia różnice
między dawną a
współczesną archeologią
- określa okoliczności, w
których doszło do
rozpoczęcia badań
archeologicznych w
Egipcie
- ocenia postawę
pierwszych badaczy
dziejów Egiptu
7.
- powstanie
- poprawnie posługuje się - określa ramy
- wskazuje na mapie
- opisuje okoliczności
terminami: Hebrajczycy, chronologiczne istnienia
Starożytny państwa Izrael
szlak wędrówki
powstania państwa
Izrael
- położenie
Palestyna, Jahwe, Juda,
Izraelitów z Egiptu do Izrael
państwa żydowskiego
Izrael, niewola
Kanaan i omawia jej
geograficzne i
- określa rolę proroków i
warunki naturalne babilońska, prorok,
terminami: Kanaan, menora, przebieg
Mesjasza w życiu
Mesjasz, monoteizm,
Palestyny
Biblia, Tora, Arka
- omawia sytuację
Hebrajczyków
judaizm, dekalog
narodu żydowskiego
- panowanie
Przymierza
- omawia różnice
- określa, kim byli i czym - przedstawia dokonania
Dawida i
po śmierci Salomona między religią Żydów a
Salomona
zasłynęli: Abraham,
- przedstawia
wierzeniami pozostałych
Cyrusa II Wielkiego
- niewola
Mojżesz, Dawid, Salomon - opisuje wygląd świątyni
okoliczności upadku
cywilizacji starożytnych
państwa żydowskiego
babilońska
jerozolimskiej
- judaizm
- charakteryzuje
Izrael
- Biblia
system wierzeń
Izraelitów
naturalne Palestyny
8. Indie i
- położenie
- określa czas powstania
- przedstawia zasady - porównuje założenia
Chiny
geograficzne i
cywilizacji Indii i Chin
terminami: Harappa,
funkcjonowania
buddyzmu i hinduizmu
warunki naturalne - poprawnie posługuje się Mohendżo Daro, cytadela,
społeczeństwa
- prezentuje zasięg
Indii i Chin
terminami: Ariowie, kasta, terakotowa armia,
indyjskiego za rządów terytorialny buddyzmu
- powstanie państw system kastowy,
humanitaryzm
Ariów
w przeszłości i
- samodzielnie
formułuje opinie i
wnioski
- rozwiązuje
problemy w twórczy
sposób
- wykazuje dużą
zajęć
- ocenia rolę Biblii
jako źródła
historycznego
Ponadto:
- samodzielnie
formułuje opinie i
wnioski
- rozwiązuje
problemy w twórczy
sposób
- wykazuje dużą:
zajęć
- ocenia wpływ
konfucjanizmu na
budowę Cesarstwa
Chińskiego
26
9. Od
rysunków
naskalnyc
h do
alfabetu
Tajemnice
sprzed
wieków
– Jak
odczytano
pismo
Egipcjan?
na Półwyspie
Indyjskim oraz w
dorzeczu Huangho i Jangcy
- buddyzm
- hinduizm
- organizacja
państwa
chińskiego
- konfucjanizm
- osiągnięcia
cywilizacji Indii i
Chin
- ewolucja pisma
- rodzaje pisma
- materiały
piśmiennicze
- alfabet
- osiągnięcia
Fenicjan
- Kamień z
Rosetty
- okoliczności
odczytania pisma
starożytnych
Egipcjan
- znaczenie
hieroglifów
egipskich
- zna i krótko charakteryzuje
buddyzm, hinduizm,
postaci Buddy i Konfucjusza
nirwana, Wielki Mur
Chiński
- lokalizuje na mapie Indie
i Chiny
geograficzne oraz warunki
naturalne cywilizacji
indyjskiej i chińskiej
cywilizacji indyjskiej i
chińskiej
- opisuje organizację
państwa chińskiego
- wyjaśnia przyczyny
budowy Wielkiego
Muru Chińskiego
- charakteryzuje
system filozoficzny
stworzony przez
Konfucjusza
współcześnie
Ponadto:
- samodzielnie
formułuje opinie i
wnioski
- rozwiązuje
problemy w twórczy
sposób
- wykazuje dużą
zajęć
- tłumaczy, na czym
polega wyższość pisma
alfabetycznego nad
pismem obrazkowym
- ocenia znaczenie
powstania pisma
dla rozwoju
cywilizacji ludzkiej
terminami: piktogram,
pismo klinowe, hieroglif,
papirus, alfabet,
Fenicjanie
- wymienia rodzaje pisma,
którymi posługiwały się
ludy starożytne
- podaje nazwy
materiałów
piśmienniczych
stosowanych w
starożytności
- podaje daty powstania
poszczególnych rodzajów
pisma
- określa rolę pisma w
starożytności
- opisuje znaczenie alfabetu
stworzonego przez Fenicjan
powstania pisma
- przedstawia historię
pisma
- opisuje sposób
produkcji papirusu
terminami: hieroglif,
pismo demotyczne i
hieratyczne, alfabet grecki
- wyjaśnia, kim był i czym
zasłynął Jean-François
Champollion
terminami: Kamień z
Rosetty, kartusz
- wyjaśnia zasady
posługiwania się
hieroglifami
- podaje okoliczności
odnalezienia
Kamienia z Rosetty
Ponadto:
- samodzielnie
formułuje opinie i
wnioski
- rozwiązuje
problemy w twórczy
sposób
- wykazuje dużą
zajęć
- zna wydarzenia
- ocenia wpływ
związane z datami: 1799 pisma
r., 1824 r.
hieroglificznego na
- opisuje, w jaki sposób inne cywilizacje w
odszyfrowano hieroglify obszarze Żyznego
egipskie
Półksiężyca
- wymienia cechy
charakteryzujące
Ponadto:
rzetelnego badacza
- samodzielnie
27
formułuje opinie i
wnioski
- rozwiązuje
problemy w twórczy
sposób
- wykazuje dużą
zajęć
1. Świat
Hellenów
2.
Demokratyczne
Ateny
ROZDZIAŁ II: ANTYCZNA GRECJA
- określa ramy
- wyjaśnia wpływ
- położenie
warunków
geograficzne i
kultury minojskiej i
naturalnych na życie i
warunki naturalne naturalne Grecji
- poprawnie posługuje się mykeńskiej
zajęcia Greków, a
Grecji
także na organizację
- zajęcia Hellenów terminami: Hellada,
Hellenowie, polis, agora, terminami: kultura
państwowości greckiej
- organizacja
miast-państw
kolonizacja, kolonia,
minojska, kultura mykeńska - opisuje wygląd
- wskazuje na mapie zasięg greckiej polis
- kultura minojska metropolia
kolonizacji greckiej
i mykeńska
Grecję
- czynniki
jednoczące
- opisuje życie i zajęcia
Greków
mieszkańców Grecji
- kolonizacja
grecka
- zasady
funkcjonowania
demokracji
ateńskiej
- społeczeństwo
Aten
- instytucje władzy
w Atenach
- ostracyzm
- wygląd
starożytnych Aten
terminami: Ateny, Attyka,
demokracja,
zgromadzenie ludowe
(eklezja), Akropol
Ateny
- wymienia nazwy
organów władzy ateńskiej
polis
- określa, które warstwy
społeczne posiadały prawa
- zna wydarzenie związane z
datą 508 r. p.n.e.
Peryklesa
terminami: demagog,
strateg, ostracyzm, agora
- charakteryzuje
społeczeństwo Aten
- opisuje życie codzienne i
zajęcia Ateńczyków
- omawia cechy
- wskazuje
podobieństwa i
różnice między
demokrację ateńską a
współczesną
- wyjaśnia, jaką rolę w
demokracji ateńskiej
odgrywał ostracyzm
- opisuje wygląd
starożytnych Aten
- charakteryzuje kulturę
minojską
i mykeńską
- tłumaczy, jaką funkcję
pełniła agora
- przedstawia przebieg
- prezentuje proces
kształtowania się
- ocenia dokonania
Peryklesa i jego zasługi
w rozwoju demokracji
ateńskiej
- określa czynniki
jednoczące Greków
Ponadto:
- samodzielnie
formułuje opinie i
wnioski
- rozwiązuje
problemy w twórczy
sposób
- wykazuje dużą
zajęć
- formułuje wnioski
dotyczące wpływu
na rozwój państw
demokratycznych w
przyszłości
Ponadto:
- samodzielnie
formułuje opinie i
wnioski
- rozwiązuje
28
polityczne, a które były
ich pozbawione
3. W
- Sparta
starożytnej - mieszkańcy
Sparcie
Sparty
- ustrój Sparty
- wychowanie
spartańskie
- obyczaje Spartan
4. Wojny
perskie
terminami: Sparta,
Lakonia, heloci,
periojkowie
Spartę
- opisuje życie i zajęcia
Spartan
- omawia
charakterystyczne cechy
ustroju Sparty
polegało wychowanie
spartańskie
- zna wydarzenie
- armia grecka
związane z datą VI w.
- skutki wojen
grecko-perskich
p.n.e.
- organizacja armii - poprawnie posługuje się
greckiej
terminami: hoplita,
falanga, Persja, Maraton,
- przyczyny
konfliktów
Termopile, Salamina,
grecko-perskich
Plateje
- przebieg wojen
Greków z Persami Persję i Grecję
- najsłynniejsi
- wymienia główne
dowódcy greccy
przyczyny wojen greckoperskich
- wskazuje na mapie trasy
wypraw Persów
przeciwko Grekom oraz
miejsca najważniejszych
bitew
charakterystyczne
demokracji
zasłynął Likurg
terminami: geruzja (rada
starszych), eforzy,
zgromadzenie ludowe
- omawia zadania organów
władzy w polis
- charakteryzuje
społeczeństwo spartańskie
powiedzeń: „z tarczą lub na
tarczy”, „mówić
lakonicznie”
datami: 490 r. p.n.e., 480 r.
p.n.e., 479 r. p.n.e.
- wymienia dokonania i
wyjaśnia znaczenie postaci:
Dariusza, Kserksesa,
Miltiadesa, Leonidasa i
Temistoklesa
- analizuje przyczyny wojen
grecko-perskich
terminami: hoplon,
Nieśmiertelni, triera
- opisuje taktykę walki
stosowaną przez Greków
- określa rolę i zadania
królów spartańskich
- tłumaczy, jaką
pozycję w
społeczeństwie
spartańskim
zajmowały kobiety
- przedstawia
okoliczności upadku
państwa spartańskiego
- wskazuje różnice
między ustrojem
Sparty i Aten
- omawia wygląd i
uzbrojenie greckiego
hoplity
- opisuje wygląd triery
- przedstawia przebieg
konfliktu greckoperskiego
- wyjaśnia
symboliczne
znaczenie słów:
„Termopile”,
„Przechodniu,
powiedz Sparcie, że tu
leżymy, wierni jej
prawom”
- podaje podstawowe
informacje dotyczące
państwa perskiego
problemy w twórczy
sposób
- wykazuje dużą
zajęć
- dokonuje oceny ustroju - wskazuje genezę
różnic ustrojowych
Sparty
- przedstawia związek
starożytnej Grecji
między małą liczbą
Spartan a ich sposobem Ponadto:
- samodzielnie
wychowania i życia
- ocenia reguły, którym formułuje opinie i
podlegało życie Spartan wnioski
- rozwiązuje
problemy w twórczy
sposób
- wykazuje dużą
zajęć
- omawia dokonania
- określa wpływ
greckich dowódców
wojen grecko- wyjaśnia pochodzenie perskich na
tradycji biegu
późniejsze dzieje
starożytnej Grecji
maratońskiego
- ocenia postawę
Ponadto:
wojowników
spartańskich walczących - samodzielnie
formułuje opinie i
pod Termopilami
- tłumaczy, jakie
wnioski
czynniki zadecydowały - rozwiązuje
o ostatecznym sukcesie problemy w twórczy
sposób
Greków
- wykazuje dużą
zajęć
29
- bogowie greccy
- świątynie i
obrzędy
- wyrocznia
- Akropol
- mitologia grecka
terminami: Olimp,
wyrocznia, Akropol, mit,
heros
Olimp i Delfy
- podaje imiona głównych
bogów i bogiń greckich
oraz dziedziny życia,
którym patronowali
- wymienia imiona
najsłynniejszych herosów
greckich
terminami: tytani, Pytia
- charakteryzuje system
wierzeń starożytnych
Greków
- wskazuje atrybuty
poszczególnych bóstw
- określa rolę
wyroczni w życiu
Greków
- opisuje wygląd
ateńskiego Akropolu
mitu o Prometeuszu
polega postawa
prometejska
- tłumaczy rolę mitów w
życiu Greków
- odszukuje w mitach
wartości uniwersalne
6. Igrzyska - sport w życiu
olimpijski Greków
e
- związek
zawodów
sportowych z
religią
- przebieg
starożytnych
igrzysk
olimpijskich
- greckie obiekty
sportowe
- bohaterowie
antycznych
igrzysk
7. Kultura - teatr grecki
starożytnej - literatura grecka
Grecji
- malarstwo i
rzeźba
- architektura
- najwięksi
przedstawiciele
- zna wydarzenia
związane z datami: 776 r.
p.n.e., 1896 r.
terminami: gimnazjon,
igrzyska, olimpiada,
Olimpia, pięciobój
olimpijski
Olimpię
- wymienia dyscypliny
sportowe znane
starożytnym Grekom
datą 393 r. n.e.
terminami: agon, hipodrom
- wyjaśnia rolę sportu w
życiu Greków
- opisuje przebieg
starożytnych igrzysk
olimpijskich
- charakteryzuje
sposób traktowania
zwycięzców igrzysk
przez Greków
- przedstawia
podobieństwa i
różnice między
starożytnymi a
współczesnymi
igrzyskami
olimpijskimi
- określa rolę igrzysk
olimpijskich w
podtrzymywaniu
jedności starożytnej
Hellady
- wyjaśnia, kim byli
Homer i Fidiasz oraz
podaje tytuły ich dzieł
terminami: Wielkie
Dionizje, koturny, dramat,
tragedia, komedia,
datami: ok. 750 r. p.n.e., ok.
534 r. p.n.e.
- krótko charakteryzuje
postaci: Sofoklesa,
Arystofanesa i Myrona,
wymieniając ich kluczowe
- wyjaśnia zasady
obowiązujące w
teatrze greckim
- przedstawia różnice
między grecką
tragedią a komedią
- opisuje wygląd
- przytacza
najważniejsze
informacje dotyczące
treści „Iliady” i
„Odysei”
- wskazuje cechy
charakterystyczne
5.
Wierzenia
starożytny
ch Greków
- omawia rolę religii
jako czynnika
jednoczącego
Greków
Ponadto:
- samodzielnie
formułuje opinie i
wnioski
- rozwiązuje
problemy w twórczy
sposób
- wykazuje dużą
zajęć
- omawia ideę
starożytnych i
współczesnych
igrzysk olimpijskich
Ponadto:
- samodzielnie
formułuje opinie i
wnioski
- rozwiązuje
problemy w twórczy
sposób
- wykazuje dużą
zajęć
- porównuje
społeczną rolę teatru
w starożytnej Grecji
i współcześnie
Ponadto:
- samodzielnie
30
kultury greckiej
8.
Filozofowi
ei
wynalazcy
Tajemnice
sprzed
wieków
– Czy
„ogniste
zwierciadł
- filozofia grecka
- najsłynniejsze
greckie szkoły
- matematyka
- historia i
geografia
- najwybitniejsi
reprezentanci
nauki greckiej
- greckie
wynalazki
- osiągnięcia
Archimedesa
- „ogniste
zwierciadła”
„Iliada”, „Odyseja”
- przedstawia okoliczności
narodzin teatru greckiego
- prezentuje najważniejsze
osiągnięcia kultury
greckiej
- wymienia nazwy
greckich porządków
architektonicznych
dzieła
terminami: skene,
proskenion, orchestra,
theatron, meandry,
malarstwo czarnofigurowe i
czerwonofigurowe
- opisuje przebieg Wielkich
Dionizji
teatru greckiego
- określa różnice
pomiędzy porządkami
architektonicznymi
występującymi w
starożytnej Grecji
- podaje nazwy stylów
malarskich
stosowanych przez
starożytnych Greków
- zna wydarzenia związane z - opisuje okoliczności
- wyjaśnia, kim byli i
czym zasłynęli: Sokrates, datami: VII–VI w. p.n.e., V narodzin filozofii
w. p.n.e., IV w. p.n.e., III w. - przedstawia poglądy
Platon, Arystoteles,
p.n.e., II w. n.e.
najsłynniejszych
Pitagoras, Herodot,
filozofów greckich
- krótko charakteryzuje
Tukidydes, Archimedes
- poprawnie posługuje się dokonania: Heraklita z
terminami: filozofia,
Efezu, Demokryta z Abdery,
logika
Talesa z Miletu, Euklidesa,
Klaudiusza Ptolemeusza
- wymienia zagadnienia
będące przedmiotem
zainteresowania filozofów terminami: Akademia
- opisuje dokonania
Platońska, Liceum,
klepsydra
przedstawicieli nauki
greckiej
rzeźby i malarstwa
greckiego
- omawia rolę teatru w
życiu starożytnych
Greków
formułuje opinie i
wnioski
- rozwiązuje
problemy w twórczy
sposób
- wykazuje dużą
zajęć
- wyjaśnia rolę filozofii
w życiu starożytnych
Greków
- ocenia wkład greckich
filozofów i wynalazców
w rozwój różnych
dziedzin nauki
- wskazuje
kontynuację myśli
filozoficznej
starożytnych
Greków we
współczesnych
systemach
filozoficznych (na
wybranych
przykładach)
Ponadto:
- samodzielnie
formułuje opinie i
wnioski
- rozwiązuje
problemy w twórczy
sposób
- wykazuje dużą
zajęć
- przedstawia
- wyjaśnia domniemaną - samodzielnie
dokonania
zasadę działania
formułuje opinie i
Archimedesa
„ognistych zwierciadeł” wnioski
- poprawnie posługuje - tłumaczy konieczność - rozwiązuje
się terminami:
wykorzystania różnych problemy w twórczy
„ogniste zwierciadła”, metod badawczych dla sposób
31
a”
Archimede
sa istniały
naprawdę?
9. Podboje
Aleksandr
a
Macedońs
kie-go
Tajemnice
sprzed
wieków
– Jak
wyglądała
latarnia
morska na
Faros?
- Grecja po
wojnach perskich
- Aleksander
Macedoński
- wyprawa
Aleksandra
przeciwko Persji
- imperium
macedońskie
- kultura
hellenistyczna
- państwa
hellenistyczne
- latarnia na Faros
- badania
archeologiczne
pozostałości po
latarni
- określa, kim byli i czym
zasłynęli Filip II i
Aleksander Wielki
terminami: Związek
Morski, wojna
peloponeska, Issos,
Gaugamela, kultura
hellenistyczna
Macedonię
- wskazuje na mapie trasę
wyprawy Aleksandra,
miejsca najważniejszych
bitew i zajęte terytoria
eureka (heureka)
- wymienia wynalazki
Archimedesa
i omawia ich
zastosowanie
- zna wydarzenia związane z - opisuje proces
tworzenia potęgi
datami: 334p.n.e., 333 r.
Macedonii przez
p.n.e, 331 r. p.n.e., 323 r.
p.n.e. 338 r. p.n.e
Filipa II
- opisuje przebieg
wyprawy Aleksandra
Dariusza III
przeciwko Persom
terminami: Cheronea, węzeł - omawia sytuację w
Grecji po zakończeniu
gordyjski
- wyjaśnia przyczyny i
wojen z Persją
skutki wojny peloponeskiej - omawia organizację
- podaje przyczyny i skutki imperium
macedońskiego
podboju Persji przez
Aleksandra
- podaje cechy
charakterystyczne
kultury hellenistycznej
- przedstawia
dokonania postaci:
Sostratosa,
Ptolemeusza I,
Ptolemeusza II
wyspę Faros i port w
Aleksandrii
budowy latarni na
Faros
potwierdzenia
- wykazuje dużą
autentyczności zjawisk i aktywność w czasie
wydarzeń historycznych zajęć
klęski Greków
w bitwie pod Cheroneą
- wymienia okoliczności
powstania państw
hellenistycznych
- ocenia wpływ
jednostki na proces
kształtowania dziejów
- opisuje
prawdopodobny wygląd
latarni
prowadzenia badań
archeologicznych dla
lepszego poznania
historii i dokonań
człowieka
- dokonuje analizy
upadku starożytnego
świata Grecji i
sukcesu Macedonii
Ponadto:
- samodzielnie
formułuje opinie i
wnioski
- rozwiązuje
problemy w twórczy
sposób
- wykazuje dużą
zajęć
- określa
ekonomiczną i
strategiczną rolę
latarni morskiej na
Faros i portu w
Aleksandrii
Ponadto:
- samodzielnie
formułuje opinie i
wnioski
- rozwiązuje
problemy w twórczy
sposób
- wykazuje dużą
32
zajęć
ROZDZIAŁ III: IMPERIUM RZYMSKIE
1. Początki - Italia – położenie
Rzymu
geograficzne i
warunki naturalne
- legenda o
założeniu Rzymu
- monarchia
rzymska i jej
upadek
- społeczeństwo
Rzymu
- podbój Italii
przez Rzymian
Tajemnice
sprzed
wieków
– Jak
poznano
pochodzen
ie
Etrusków?
- pochodzenie
Etrusków
- osiągnięcia
cywilizacji
etruskiej
- zna wydarzenie
związane z datą 753 r.
p.n.e.
terminami: wilczyca
kapitolińska, patrycjusz,
plebejusz
- lokalizuje na mapie Italię
i Rzym
naturalne panujące w Italii
- określa ramy
monarchii w Rzymie
- wymienia nazwy warstw
społecznych w
starożytnym Rzymie
datami: 389 r. p.n.e., 509 r.
p.n.e
- przedstawia postacie
legendarnych założycieli
Rzymu: Romulusa i Remusa
- opowiada legendę o
założeniu Rzymu
terminami: Etruskowie,
Italikowie, Latynowie,
Lacjum, Galowie
- wskazuje na mapie
terytoria w Italii podbite
przez Rzymian
obalenia monarchii w
Rzymie
- określa rolę i zadania
poszczególnych
warstw społecznych
starożytnego Rzymu
- podaje nazwy ludów
italskich podbitych
przez wojska rzymskie
- wymienia imiona
królów panujących w
Rzymie
- charakteryzuje
panowanie kolejnych
władców rzymskich
- przedstawia etapy
podboju Italii
przez Rzymian
wyrażenia „pyrrusowe
zwycięstwo”
- określa, kim był i
czym zasłynął
Herodot
siedziby Etrusków w
Italii
- wskazuje na mapie
prawdopodobne
miejsca pochodzenia
Etrusków
- wymienia
etruskiej
zasłynął Dionizjusz z
Halikarnasu
państwa etruskiego
- opisuje tryb życia i
zajęcia Etrusków
- dostrzega rolę
współczesnych
technologii w procesie
poznawania dziejów
- porównuje wpływ
warunków
naturalnych na
kierunki rozwoju
cywilizacji
rzymskiej i greckiej
Ponadto:
- samodzielnie
formułuje opinie i
wnioski
- rozwiązuje
problemy w twórczy
sposób
- wykazuje dużą
zajęć
- porównuje
osiągnięcia
cywilizacji etruskiej
z osiągnięciami
wcześniejszych
cywilizacji
starożytnych
Ponadto:
- samodzielnie
formułuje opinie i
wnioski
- rozwiązuje
problemy w twórczy
33
2.
- ustrój państwa
Republika rzymskiego
rzymska
- urzędnicy
rzymscy
- zasady
funkcjonowania
republiki
- rola plebejuszy w
państwie
rzymskim
terminami: republika,
zgromadzenie ludowe,
senat, konsul, pretor,
cenzor, edyl, kwestor,
trybun ludowy, veto
- omawia zadania
zgromadzenia ludowego,
senatu
3. Podboje - armia rzymska
Rzymu
- wojny punickie
- ekspansja Rzymu
po wojnach
punickich
- podbój Galii
przez Juliusza
Cezara
- zna wydarzenia
związane z datami: 264–
241 r. p.n.e., 218–201 r.
p.n.e., 149–146 r. p.n.e.
zasłynęli: Hannibal,
Juliusz Cezar
terminami: legion, wojny
punickie, Kartagina,
Imperium Rzymskie
- wskazuje na mapie
terytoria zajęte przez
Rzymian podczas wojen
punickich
4. Upadek - skutki podbojów
republiki rzymskich
rzymskiej - niewolnictwo
- zna wydarzenia
związane z datami: 44 r.
p.n.e., 31 r. p.n.e.
sposób
- wykazuje dużą
zajęć
- wskazuje
- określa istotę sporu o
- analizuje istotę
terminami: kolegialność,
podobieństwa i
prawa polityczne
republiki rzymskiej
dyktator, liktor
różnice między
plebejuszy i sposób jego jako formy państwa
- przedstawia zasady
demokracją ateńską a rozwiązania
funkcjonowania republiki
republiką rzymską
- podaje cechy, które
Ponadto:
rzymskiej
powinien posiadać
- samodzielnie
- omawia zadania
wzorowy obywatel
formułuje opinie i
poszczególnych urzędników
Rzymu
wnioski
rzymskich
- rozwiązuje
problemy w twórczy
sposób
- wykazuje dużą
zajęć
- zna wydarzenia związane z - omawia przebieg
- prezentuje dokonania - dokonuje analizy
datami: 216 r. p.n.e., 202 r. wojen punickich
Hannibala i określa ich porównawczej
- opisuje wygląd i
znaczenie
taktyki walki
p.n.e., 52 r. p.n.e.
elementy uzbrojenia
- charakteryzuje taktykę Rzymian, Greków i
rzymskiego legionisty walki stosowaną przez
Macedończyków
zasłynęli: Scypion,
Wercyngetoryks
- wymienia typy
Rzymian
oddziałów
Ponadto:
wchodzących w skład
- samodzielnie
terminami: oddział
formułuje opinie i
inżynieryjny, Kanny, Zama, armii
Alezja
wnioski
- określa przyczyny i skutki
- rozwiązuje
problemy w twórczy
wojen punickich
sposób
- wskazuje na mapie
terytoria zajęte przez
- wykazuje dużą
Rzymian w II i I w. p.n.e.
zajęć
- zna wydarzenia związane z - charakteryzuje
- prezentuje przebieg
- dokonuje analizy
datami: 71 r. p.n.e., 60 r.
sposób organizacji
wojen domowych w
porównawczej
p.n.e., 48 r. p.n.e.
prowincji rzymskich
Rzymie
ustroju republiki
34
zasłynęli: Pompejusz,
Krassus, Marek Antoniusz
terminami: triumf, sieciarz,
samnita, arystokracja,
Farsalos, Akcjum
- omawia rolę triumfu w
starożytnym Rzymie
- omawia skutki podbojów
rzymskich
- podaje przyczyny i
przejawy kryzysu republiki
rzymskiej
- przedstawia sytuację
niewolników w państwie
rzymskim
5.
- organizacja i
- określa, kim był i czym - przedstawia dokonania
Cesarstwo ustrój cesarstwa
zasłynął Oktawian August Trajana
rzymskie - panowanie
Oktawiana
terminami: pax romana,
terminami: pryncypat,
Augusta
cesarz, cesarstwo,
romanizacja, bursztynowy
- rozwój
szlak, limes, Wał Hadriana,
barbarzyńcy
terytorialny
- określa znaczenie dróg
Dakowie
cesarstwa
dla funkcjonowania
- rzymskie drogi
bursztynowy szlak
Imperium Rzymskiego
- barbarzyńscy
- opowiada, w jaki sposób
- wymienia nazwy
towarów sprowadzanych budowano drogi w państwie
do Rzymu
rzymskim
- wyjaśnia zasady
- wskazuje na mapie
pryncypatu
prowincje podbite przez
Rzymian w okresie
- omawia relacje cesarstwa z
cesarstwa
barbarzyńskimi sąsiadami
6. Życie w - miasto Rzym
Wiecznym - domy Rzymian
terminami: Forum
terminami: atrium, perystyl,
Mieście
- religia rzymska
Romanum, łaźnia (termy), Ołtarz Pokoju
- Forum Romanum amfiteatr, westalki
- opisuje wygląd
w Rzymie –
powstanie
Spartakusa
- kryzys republiki
rzymskiej
- wojny domowe
- rządy Juliusza
Cezara
zasłynęli: Spartakus,
Oktawian, Kleopatra
terminami: prowincja,
namiestnik, łuk
triumfalny, gladiator
- wymienia korzyści, jakie
Rzym czerpał z posiadania
prowincji
- wyjaśnia, skąd
pochodzili niewolnicy
rzymscy
- opisuje przebieg
pochodu triumfalnego miejsca bitew z okresu
wojen domowych
polegały walki
gladiatorów
- omawia przebieg
powstania Spartakusa
- wymienia dokonania
Juliusza Cezara
- przedstawia
okoliczności śmierci
Kleopatry
rzymskiej sprzed i w
trakcie dyktatury
Gajusza Juliusza
Cezara
Ponadto:
- samodzielnie
formułuje opinie i
wnioski
- rozwiązuje
problemy w twórczy
sposób
- wykazuje dużą
zajęć
- omawia sytuację w
państwie rzymskim po
zakończeniu wojen
domowych
- określa zakres
władzy cesarza
powiedzenia:
„Wszystkie drogi
prowadzą do Rzymu”
- przedstawia
organizację państwa
rzymskiego za czasów
cesarstwa
twierdzenia, że
cesarstwo było
„komedią republiki”
- omawia sposób
funkcjonowania
gospodarki
- ocenia politykę
cesarstwa w okresie
pax romana
- określa warunki
życia w mieście
- porównuje Forum
Romanum z ateńską
- wskazuje różnice w
sposobie życia
zamożnych i ubogich
Rzymian
- porównuje styl
życia mieszkańca
starożytnego Rzymu
i starożytnych Aten
Ponadto:
- samodzielnie
formułuje opinie i
wnioski
- rozwiązuje
problemy w twórczy
sposób
- wykazuje dużą
zajęć
35
- architektura
rzymska
Tajemnice
sprzed
wieków
– Jak
odkryto
Pompeje?
- omawia funkcje Forum
Romanum i łaźni
rzymskich
- wymienia rozrywki
starożytnych Rzymian
- podaje imiona
najważniejszych bogów
rzymskich
- okoliczności
zniszczenia miasta
- odkrycie ruin
Pompejów
- wygląd
starożytnego
miasta
7.
- związki między
Osiągnięci kulturą rzymską i
a Rzymian grecką
- Koloseum
- akwedukty
- prawo rzymskie
- literatura
rzymska
zasłynęli: Wergiliusz,
Horacy, Owidiusz,
Liwiusz, Tacyt,
Swetoniusz
terminami: Koloseum,
akwedukt, Prawo XII
tablic, Kodeks Justyniana
starożytnego Rzymu
- opisuje wygląd domu
bogatego Rzymianina
- przedstawia system
wierzeń rzymskich
agorą
- określa
podobieństwa między
religią rzymską a
grecką
- opisuje wygląd
rzymskiej świątyni
- omawia zmiany w
wyglądzie Rzymu
wprowadzone za
panowania Oktawiana
Augusta
popularności kultu
bogów przejętego od
ludności z terenów
podbitych
Ponadto:
- samodzielnie
formułuje opinie i
wnioski
- rozwiązuje
problemy w twórczy
sposób
- wykazuje dużą
zajęć
- zna wydarzenie
- zna wydarzenia
- ocenia wpływ
związane z datą 79 r. związane z datami: 1748 odkrycia ruin
n.e.
r., 1861 r.
Pompejów dla
- lokalizuje na mapie - przedstawia dokonania rozwoju wiedzy o
Pompeje
Giuseppe Fiorellego
Imperium
- określa okoliczności - omawia wygląd
Rzymskim
zniszczenia miasta
Pompejów
- opisuje wygląd
Ponadto:
rzymskiego domu na polega praca archeologa - samodzielnie
podstawie wykopalisk
formułuje opinie i
w Pompejach
wnioski
- rozwiązuje
problemy w twórczy
sposób
- wykazuje dużą
zajęć
- zna wydarzenia związane z - wskazuje przejawy
- wyjaśnia rolę prawa
- ocenia wkład
datami: 449 r. p.n.e., 125 r. oddziaływania kultury rzymskiego jako
Rzymian w rozwój
n.e., 70–82 r. n.e.
greckiej na rzymską
podstawy współcześnie kultury i jej wpływ
- opisuje wygląd i
funkcjonujących
na współczesną
zasłynęli: Galen, Wespazjan, funkcje Koloseum
systemów prawnych
cywilizację
Tytus, Justynian, Mecenas
- omawia osiągnięcia
rzymskie w dziedzinie
Ponadto:
terminami: mozaika,
prawa
- samodzielnie
mecenas
- wymienia dokonania
formułuje opinie i
36
8. Pierwsi
chrześcija
nie
- Palestyna w
czasach rzymskich
- Jezus i jego nauki
- powstanie i
rozwój
chrześcijaństwa
- symbole
chrześcijańskie
- zasady wiary
chrześcijańskiej
- prześladowania
pierwszych
chrześcijan
- zwycięstwo
religii
chrześcijańskiej
- podziały w
Kościele
chrześcijańskim
9. Koniec - kryzys cesarstwa
świata
rzymskiego
starożytne - podział cesarstwa
kultury
i architektury rzymskiej
- wyjaśnia, do czego
służyły Koloseum i
akwedukty
- podaje nazwy rzymskich
zbiorów praw
- wymienia
przedstawicieli rzymskiej
literatury i historii
- zna wydarzenie
związane z datą 7–4 r.
p.n.e.
- opisuje działalność i
znaczenie postaci: Heroda
Wielkiego, Poncjusza
Piłata, Pawła z Tarsu
terminami: Mesjasz,
apostołowie,
chrześcijaństwo, Pismo
Święte, Ewangelia,
katolicy, papież
- charakteryzuje
działalność Jezusa z
Galilei
- wymienia imiona
autorów Ewangelii
zasady wiary
chrześcijańskiej
- określa symbole
chrześcijaństwa
- zna wydarzenia
związane z datami: 395 r.,
476 r.
- przedstawia sposób
budowy akweduktów
zasady prawne
obowiązujące w
starożytnym Rzymie
przedstawicieli
rzymskiej literatury i
historii
datami: 303–304 r., 313 r.,
392 r.
zasłynęli: Trajan,
Konstantyn Wielki,
Teodozjusz Wielki
terminami: chrystogram,
teologia, sobór, heretyk,
zabobon
- przedstawia okoliczności,
w których chrześcijaństwo
stało się religią panującą w
Rzymie
- lokalizuje na mapie zasięg
chrześcijaństwa do V w. n.e.
- określa sytuację
narodu żydowskiego
pod panowaniem
Rzymian
- omawia działalność
apostołów
popularności
chrześcijaństwa w
starożytnym Rzymie
- podaje przyczyny
prześladowań
chrześcijan
- wymienia nazwy
odłamów religii
chrześcijańskiej
- podaje nazwy ksiąg
Nowego Testamentu
- opisuje organizację
Kościoła
chrześcijańskiego w
pierwszych wiekach
jego istnienia
- wskazuje przyczyny i
konsekwencje sporów
wewnątrz Kościoła
chrześcijańskiego
- ocenia rolę
chrześcijaństwa w
Cesarstwie
Rzymskim
- zna wydarzenie związane z - omawia sytuację w
datą 451 r.
państwie rzymskim w
- wyjaśnia, kim byli i czym III i IV w.
- charakteryzuje próby
reform podejmowane
przez cesarzy
- dokonuje oceny
wpływu
wewnętrznych i
wnioski
- rozwiązuje
problemy w twórczy
sposób
- wykazuje dużą
zajęć
Ponadto:
- samodzielnie
formułuje opinie i
wnioski
- rozwiązuje
problemy w twórczy
sposób
- wykazuje dużą
zajęć
37
go
- wędrówka ludów
- Hunowie
- upadek cesarstwa
zachodniorzymski
ego
czym zasłynęli:
Konstantyn Wielki,
Teodozjusz Wielki
terminami: wielka
wędrówka ludów,
barbarzyńcy
- wskazuje na mapie linię
podziału cesarstwa
rzymskiego na część
wschodnią i zachodnią
- wymienia nazwy
plemion barbarzyńskich
atakujących cesarstwo
tereny cesarstwa objęte
wędrówką ludów
zasłynęli: Atylla Dioklecjan
Odoaker, Romulus
Augustulus
terminami: Wandal, Hun
- określa wewnętrzne i
zewnętrzne przyczyny
upadku cesarstwa
zachodniorzymskiego
- wskazuje przejawy
kryzysu w państwie
rzymskim
- określa sytuację
Rzymu w czasie
wędrówki ludów
- opisuje tryb życia
Hunów
- wyjaśnia, w jaki
sposób barbarzyńcy
przyczynili się do
zniszczenia Rzymu
rzymskich: Dioklecjana,
Konstantyna i
Teodozjusza
- omawia symboliczne
znaczenie daty 476 r.
zewnętrznych
przyczyn upadku
cesarstwa
- charakteryzuje sytuację
w Bizancjum po upadku
Rzymu
- określa czynniki
decydujące o sile
militarnej Bizancjum
Kościoła
chrześcijańskiego po
upadku cesarstwa
zachodniorzymskie-go
- wskazuje różnice
między Kościołem
wschodnim a
zachodnim
Ponadto:
- samodzielnie
formułuje opinie i
wnioski
- rozwiązuje
problemy w twórczy
sposób
- wykazuje dużą
zajęć
ROZDZIAŁ IV: POCZĄTKI ŚREDNIOWIECZA
1.
- sytuacja w
Bizancjum Bizancjum po
upadku Rzymu
- panowanie
Justyniana I
Wielkiego
- wzrost znaczenia
Konstantynopola
- Hagia Sophia
- kultura i nauka w
Bizancjum
- początki rozłamu
w Kościele
chrześcijańskim
- zna wydarzenie
zasłynął Justynian I
Wielki
terminami: Bizancjum,
Hagia Sophia, katolicyzm,
prawosławie
Konstantynopol i
cesarstwo bizantyjskie
- wymienia nazwy
terytoriów podbitych
przez Justyniana
datami: 330 r., 527 r.
terminami: ogień grecki,
ikona, bazylika
- prezentuje osiągnięcia
Bizancjum w dziedzinie
kultury i nauki
- określa wpływ warunków
geograficznych na znaczenie
Konstantynopola
- poprawnie stosuje nazwy
katolicyzm i prawosławie
dla poszczególnych
odłamów Kościoła
chrześcijańskiego
powstania
Konstantynopola
- wymienia reformy
wprowadzone przez
Justyniana I
Wielkiego
- omawia ustrój
Bizancjum
- opisuje wygląd
świątyni Hagia Sophia
określenia Nowy Rzym
Ponadto:
- samodzielnie
formułuje opinie i
wnioski
- rozwiązuje
problemy w twórczy
sposób
- wykazuje dużą
zajęć
38
2. Początki - Arabowie
islamu
- działalność
Mahometa
- islam – zasady
wiary
- meczet
- podboje arabskie
- nauka i kultura
Arabów
3. Państwo - Europa
Franków
zachodnia po
upadku cesarstwa
zachodniorzymskiego
- Merowingowie i
Karolingowie
- Karol Wielki i
odnowienie
cesarstwa na
zachodzie
- kultura, nauka i
sztuka w państwie
Franków
- zna wydarzenie
terminami: islam, Allach,
muzułmanie, hidżra,
Koran, meczet, minaret
Półwysep Arabski oraz
miasta: Mekkę i Medynę
naturalne panujące na
Półwyspie Arabskim
- opisuje warunki życia i
zajęcia Arabów
- wymienia filary wiary
arabskiej
- zna wydarzenie
zasłynęli: Pepin Krótki,
Karol Wielki
terminami: majordom,
marchia, margrabia,
hrabia, hrabstwo renesans
karoliński
pierwotne siedziby
Franków
- opisuje życie codzienne i
zajęcia Franków
- określa zasięg
terytorialny państwa
Franków
- wskazuje na mapie
terytoria podbite przez
datami: 630 r., 632 r., 711 r.
Mahometa
terminami: szariat, dżihad,
świątynia Kaaba, kalif,
arabeska
- wskazuje na mapie
kierunki i zasięg podbojów
Arabów
- prezentuje osiągnięcia
arabskie w dziedzinie
kultury i nauki
- przedstawia
okoliczności, w
których doszło do
powstania islamu
- opisuje wygląd
meczetu
państwa arabskiego
- charakteryzuje
stosunek Arabów
do podbitych narodów
- określa rolę Arabów w
rozpowszechnianiu
osiągnięć ludów
podbitych oraz rozwoju
spuścizny starożytnych
cywilizacji
- dostrzega znaczenie
idei świętej wojny dla
rozprzestrzeniania się
religii arabskiej
- charakteryzuje
związki między
islamem,
chrześcijaństwem i
judaizmem
datami: 496 r., 732 r., 814 r.
zasłynęli: Chlodwig, Karol
Młot, Einhard
terminami: arianizm, siedem
sztuk wyzwolonych,
minuskuła, retoryka,
dialektyka, kaligrafia,
manuskrypt, miniatura
przyjęcia chrztu przez
Chlodwiga
- przedstawia rozwój kultury
i nauki za panowania Karola
Wielkiego
polityczną w Europie
zachodniej po upadku
cesarstwa
zachodniorzymskiego
państwa Franków
- opisuje sposób
przejęcia władzy w
państwie Franków
przez dynastię
Karolingów
- prezentuje dokonania
Karola Wielkiego
- określa znaczenie
koronacji cesarskiej
Karola
zwycięstwa Franków w
bitwie pod Poitiers
określenia renesans
karoliński dla zmian
w kulturze i nauce, które
nastąpiły w VIII i IX w.
- ocenia wpływ Karola
Wielkiego na proces
kształtowania się
średniowiecznej Europy
- omawia związek
między rozwojem
kultury i nauki a
utrzymaniem
silnego państwa
Ponadto:
- samodzielnie
formułuje opinie i
wnioski
- rozwiązuje
problemy w twórczy
sposób
- wykazuje dużą
zajęć
Ponadto:
- samodzielnie
formułuje opinie i
wnioski
- rozwiązuje
problemy w twórczy
sposób
- wykazuje dużą
zajęć
39
Karola Wielkiego
4. Rzesza
Ottonów
- podział państwa
Franków
- cesarstwo
Ottonów
- Otton I i Otton
III
- idea
uniwersalizmu
- zna wydarzenia
962 r.
zasłynęli: Otton I, Otton
III
terminami: traktat w
Verdun, uniwersalizm
- wymienia postanowienia
traktatu w Verdun
państwa powstałe w
wyniku podziału
monarchii Karola
Wielkiego
5. Najazdy - Normanowie –
zasłynął Wilhelm
Normanó życie i zajęcia
w
ludności
Zdobywca
- religia
Normanów
terminem Normanowie
(wikingowie)
- podboje
wikingów
- powstanie państw siedziby Normanów
- omawia warunki
skandynawskich
naturalne i położenie
- okoliczności
pojawienia się
geograficzne Półwyspu
Normanów w
Skandynawskiego
- opisuje warunki życia i
Ameryce
zajęcia ludności
normańskiej
- wskazuje na mapie
kierunki ekspansji
wikingów
- wymienia państwa
zasłynęli: Ludwik Pobożny,
Ludwik Niemiecki, Karol
Łysy, Lotar, Henryk II
terminem: Rzesza
Niemiecka,
- wyjaśnia, w jaki sposób
powstała Rzesza Niemiecka
- omawia znaczenie
koronacji cesarskiej Ottona I
- tłumaczy, na czym polega
idea uniwersalizmu
- przedstawia
okoliczności, w
których doszło do
podziału państwa
Karola Wielkiego
- omawia dokonania
Ottona I i Ottona III
- opisuje politykę
następców Ottona III
- charakteryzuje sytuację
polityczną państwa
niemieckiego po
wygaśnięciu dynastii
Karolingów
- ocenia rolę Ottona I i
Ottona III w
kształtowaniu się
średniowiecznej Europy
- ocenia znaczenie
traktatu w Verdun
dla dalszych losów
politycznych Europy
datą 1066 r.
zasłynęli: Leif Eriksson,
Robert Giuscard
terminami: runy, drakkary,
snekkary, kościół klepkowy
- podaje przyczyny wypraw
organizowanych przez
Normanów
- omawia osiągnięcia
Normanów w dziedzinie
sztuki i rzemiosła
- przedstawia system
wierzeń Normanów
- opisuje wygląd łodzi
wikingów i uzbrojenia
wojowników
normańskich
- wskazuje czynniki,
które zadecydowały o
sukcesie podbojów
normańskich
- opisuje okoliczności,
w których
Normanowie pojawili
się w Ameryce
- prezentuje
okoliczności, w których
doszło do powstania
państw skandynawskich
- dostrzega związek
między przyjęciem
chrześcijaństwa a
zaprzestaniem wypraw
rabunkowych
Normanów
- ocenia wpływ
najazdów
Normanów na
kształt
średniowiecznej
Europy
Ponadto:
- samodzielnie
formułuje opinie i
wnioski
- rozwiązuje
problemy w twórczy
sposób
- wykazuje dużą
zajęć
Ponadto:
- samodzielnie
formułuje opinie i
wnioski
- rozwiązuje
problemy w twórczy
sposób
- wykazuje dużą
zajęć
40
powstałe na terenie
Skandynawii
Tajemnice
sprzed
wieków
– Sekrety
tkaniny z
Bayeux
6.
Słowianie
i Węgrzy
- podbój Anglii
przez Normanów
- historia tkaniny z
Bayeux
- wyniki badań nad
tkaniną z Bayeux
- wędrówka
Słowian
- pierwsze państwa
słowiańskie
- działalność
Cyryla i Metodego
- najazdy Węgrów
- powstanie Rusi
zasłynęli Cyryl i Metody
terminem Słowianie
- dokonuje podziału
Słowian na grupy
(zachodnią, wschodnią,
południową)
- wskazuje na mapie
położenie pierwszych
państw słowiańskich i
Węgier
- omawia warunki życia i
zajęcia Słowian
- zna wydarzenie
związane z datą 1066
r.
- przedstawia
dokonania Wilhelma
Zdobywcy
- poprawnie posługuje
się terminem tkanina z
Bayeux
- opisuje, co zostało
przedstawione na
tkaninie z Bayeux
- wyjaśnia, w jaki
sposób określa się
wiek i pochodzenie
źródeł historycznych
- opisuje przebieg
podboju Anglii przez
Wilhelma Zdobywcę
- zna wydarzenia związane z - omawia organizację
datami: IV–V w., VII w., IX plemion słowiańskich
- wymienia
w., 863 r., 955 r., 988 r.,
1001 r.
okoliczności
powstania pierwszych
postaci: Samona,
państw słowiańskich i
Rościsława, Świętopełka,
państwa węgierskiego
- opisuje działalność
Włodzimierza Wielkiego,
misyjną Cyryla i
Stefana Wielkiego
Metodego
terminami: głagolica,
- wyjaśnia, jakie
znaczenie dla
cyrylica, latopis, Lechowe
utrzymania i rozwoju
Pole
państwowości
słowiańskiej miała
decyzja władców o
- zna wydarzenie
- określa, kim byli i
czym zasłynęli: Edward
Wyznawca, Harold
polega trudność w
ustaleniu autorów dzieł
średniowiecznych
- opowiada o dziejach
tkaniny z Bayeux
Włodzimierza
Wielkiego i Stefana
Wielkiego
- charakteryzuje
okoliczności powstania
państwa ruskiego
- ocenia znaczenie
źródeł
ikonograficznych
dla rozwoju
współczesnej
historiografii
Ponadto:
- samodzielnie
formułuje opinie i
wnioski
- rozwiązuje
problemy w twórczy
sposób
- wykazuje dużą
zajęć
- porównuje
warunki tworzenia
się i rozwoju
pierwszych państw
słowiańskich
Ponadto:
- samodzielnie
formułuje opinie i
wnioski
- rozwiązuje
problemy w twórczy
sposób
- wykazuje dużą
zajęć
41
przyjęciu chrztu
7. Między
papiestwe
ma
cesarstwe
m
- kryzys kościoła
w X w.
- reforma kościoła
- schizma
wschodnia
- spór o
inwestyturę
- zna wydarzenia
związane z datami: X w.,
1054 r., 1122 r.
postaci: Grzegorza VII i
Henryka IV
terminami: schizma
wschodnia, prawosławie,
inwestytura, konkordat
wormacki
- wymienia przejawy
kryzysu
w Kościele w X w.
Cluny
- wskazuje na mapie
zasięg wpływów Kościoła
katolickiego i
prawosławnego
datami: X w., 1075 r., 1077r.
zasłynął Sylwester II
terminami: Cluny, dyktat
papieski, prawo kanoniczne,
ekskomunika, prawosławie,
Canossa, synod
- omawia przyczyny i
konsekwencje schizmy
wschodniej dla Kościoła i
jego wyznawców
- charakteryzuje
sytuację w Kościele
chrześcijańskim w X
w.
- omawia dokonania
papieża Sylwestra II
- przedstawia
okoliczności, w
których doszło do
schizmy wschodniej
- opisuje przebieg
sporu i sposób, w jaki
został rozwiązany
- podaje
najistotniejsze treści
zawarte w Dyktacie
papieskim Grzegorza
VII
polegał spór o
inwestyturę
- tłumaczy znaczenie
powiedzenia: „pójść do
Cannosy”
- wskazuje i ocenia
źródła konfliktów w
Kościele w okresie
wczesnego
średniowiecza
Ponadto:
- samodzielnie
formułuje opinie i
wnioski
- rozwiązuje
problemy w twórczy
sposób
- wykazuje dużą
zajęć
ROZDZIAŁ V: POLSKA PIERWSZYCH PIASTÓW
1.
Pradzieje
ziem
polskich
- kultury
archeologiczne na
ziemiach polskich
- Biskupin
- gospodarka ziem
polskich
- religia Słowian
- określa ramy
chronologiczne
istnienia kultur
archeologicznych na
ziemiach polskich
się terminami: kurhan,
kamienne kręgi,
kultura
archeologiczna,
dymarka
- przedstawia
polega trudność w
badaniu historii kultur
archeologicznych na
ziemiach polskich
- wymienia nazwy
kultur archeologicznych
obecnych na ziemiach
polskich
- charakteryzuje
kontakty gospodarcze
mieszkańców ziem
- porównuje i ocenia
poziom rozwoju
cywilizacyjnego
ziem polskich w
odniesieniu do
reszty Europy
Ponadto:
- samodzielnie
formułuje opinie i
wnioski
- rozwiązuje
42
Tajemnice
sprzed
wieków
– Kiedy
powstała
osada w
Biskupinie
?
- okoliczności
powstania osady w
Biskupinie
dendrochronologia
najważniejsze
odkrycia
archeologiczne na
ziemiach polskich
- opisuje wygląd
osady w Biskupinie
- omawia warunki
naturalne panujące na
ziemiach polskich
Biskupin
- wskazuje na mapie
siedziby plemion
słowiańskich
- omawia system
wierzeń słowiańskich
- wymienia nazwy
plemion słowiańskich
zamieszkujących
ziemie polskie
- zna wydarzenia
związane z datami:
VIII w. p.n.e., 1933 r.
czym zasłynęli:
Walenty Szwajcer,
Józef Kostrzewski
się terminem
dendrochronologia
- przedstawia
okoliczności odkrycia
osady w Biskupinie
polskich z
przedstawicielami
cywilizacji
śródziemnomorskich
problemy w twórczy
sposób
- wykazuje dużą
zajęć
- określa, jakie
informacje może zdobyć
historyk dzięki
zastosowaniu metody
dendrochronologicznej
- wskazuje problemy
wynikające z
zastosowania metody
dendrochronologii
- wymienia i ocenia
korzyści płynące z
zastosowania
różnych nauk
pomocniczych
historii w badaniach
przeszłości
Ponadto:
- samodzielnie
formułuje opinie i
wnioski
- rozwiązuje
problemy w twórczy
sposób
- wykazuje dużą
43
zajęć
2. Początki - plemiona polskie
państwa
- państwo
polskiego Mieszka I
- organizacja
państwa Mieszka I
- chrzest Polski
- Dagome iudex
- podboje Mieszka
I
- zna wydarzenia
972 r.
Mieszka I
terminami: drużyna
książęca, woj, danina
- wymienia nazwy
zamieszkujących ziemie
polskie i wskazuje na
mapie ich siedziby
główne grody w państwie
Mieszka I
przyjęcia chrztu przez
Mieszka I
datami: IX w., 991 r.
- wyjaśnia, kim byli i czym
zasłynęli: Ibrahim ibn Jakub,
Jordan, Dobrawa
terminami: „Geograf
Bawarski”, szyszak,
kolczuga, Dagome iudex,
kmieć, ludność służebna
- wymienia korzyści
wynikające z przyjęcia
chrztu
- określa, jakie informacje
znalazły się w dokumencie
Dagome iudex
- prezentuje rozwój
terytorialny państwa
Mieszka I
na ziemiach polskich
- przedstawia
okoliczności
powstania państwa
polskiego
- opisuje wygląd i
uzbrojenie woja z
drużyny książęcej
- charakteryzuje
strukturę społeczną w
państwie Mieszka I
decyzji Mieszka I o
przyjęciu chrztu
- tłumaczy, dlaczego
książę przyjął chrzest z
rąk czeskich
- określa przyczyny
powstania dokumentu
Dagome iudex
3. Państwo - panowanie
Bolesława Bolesława
Chrobrego Chrobrego
- misja św.
Wojciecha
- zjazd
gnieźnieński
- gród w Gnieźnie
- podboje
Bolesława
Chrobrego
- koronacja
królewska
- zna wydarzenia
1000 r., 1002–1018
r.,1025r.
zasłynęli: Bolesław
Chrobry, biskup
Wojciech, Otton III, Gall
Anonim
terminami: relikwie,
metropolia, kanonizacja,
włócznia św. Maurycego,
gród
- opisuje przebieg misji
zasłynęli: Oda, Radzim
Gaudenty, Thietmar, Henryk
II, Świętopełk
terminami: kasztelan,
czynszownik, Grody
Czerwieńskie
- omawia postanowienia
pokoju w Budziszynie
- opisuje wygląd Gniezna w
czasach Bolesława
Chrobrego
- przedstawia
okoliczności przejęcia
władzy przez
Bolesława Chrobrego
- omawia dokonania
- charakteryzuje
organizację państwa
polskiego za
panowania Bolesława
- porównuje relacje
źródłowe na temat
zjazdu władców w
1000 r.
- opisuje żywot św.
Wojciecha na podstawie
płaskorzeźb na drzwiach
katedry gnieźnieńskiej
zjazdu gnieźnieńskiego
dla rozwoju organizacji
kościelnej i państwowej
- ocenia kierunki
rozwoju państwa
polskiego u progu
jego istnienia
Ponadto:
- samodzielnie
formułuje opinie i
wnioski
- rozwiązuje
problemy w twórczy
sposób
- wykazuje dużą
zajęć
- ocenia skutki
polityki
wewnętrznej i
zagranicznej
Bolesława dla
państwa polskiego
Ponadto:
- samodzielnie
formułuje opinie i
wnioski
- rozwiązuje
problemy w twórczy
sposób
- wykazuje dużą
44
4. Kryzys i
odbudowa
państwa
Piastów
5.
Panowanie
Bolesława
Krzywoust
ego
św. Wojciecha
- wymienia przyczyny i
skutki zjazdu
gnieźnieńskiego
- wskazuje na mapie
- zna wydarzenia
- panowanie
związane z datami: 1025
Mieszka II
- upadek państwa r., 1076 r., 1079 r.
polskiego
- rządy Kazimierza zasłynęli: Mieszko II,
Kazimierz Odnowiciel,
Odnowiciela i
odbudowa państwa Bolesław Śmiały, biskup
Stanisław ze Szczepanowa
polskiego
- panowanie
Bolesława
terminami: trybut, denar
Śmiałego
- Polska w sporze kryzysu i upadku państwa
o inwestyturę
polskiego w XI w.
między
cesarstwem a
papiestwem
- konflikt króla
Bolesława z
biskupem
Stanisławem
- panowanie
- zna wydarzenie
Władysława
Hermana
- konflikt między zasłynęli: Władysław
Bolesławem a
Herman, Bolesław
Zbigniewem
Krzywousty, Władysław
- najazd niemiecki Wygnaniec, Kazimierz
na ziemie polskie Sprawiedliwy
- podbój Pomorza - poprawnie posługuje się
- statut Bolesława terminami: wojewoda,
koronacji Bolesława
Chrobrego
zajęć
datami: 1034 r., 1039 r.,
zasłynęli: Bezprym, Konrad
II, Jarosław Mądry,
Miecław, Brzetysław
- wyjaśnia przyczyny i
skutki sporu między królem
a biskupem
- opisuje przebieg konfliktu
Bolesława Śmiałego z
biskupem Stanisławem
- opisuje sytuację w
państwie polskim po
śmierci Bolesława
Chrobrego
- omawia działalność
Kazimierza
Odnowiciela i
Bolesława Śmiałego
- porównuje relacje
źródłowe na temat
sporu między królem
Bolesławem a
biskupem
Stanisławem
- wyjaśnia, dlaczego w
sporze o inwestyturę
Bolesław Śmiały
opowiedział się po
stronie papieża
- dokonuje oceny
skutków polityki
zagranicznej
prowadzonej przez
Bolesława Śmiałego
- ocenia obiektywizm
dotyczących wydarzeń z
1079 r.
datami: 1102 r., 1108 r.,
1109 r., 1116 r., 1124 r.
zasłynęli: Bolesław
Kędzierzawy, Mieszko
Stary, Henryk Sandomierski,
Zbigniew, Sieciech, Henryk
V
- wyjaśnia przyczyny sporu
- charakteryzuje
sytuację polityczną
państwa polskiego za
panowania
Władysława Hermana
- przedstawia
okoliczności najazdu
niemieckiego na
Polskę
- opisuje podbój i
chrystianizację Pomorza
przyłączenia Pomorza
do Polski
- wskazuje
problemy w
interpretacji dziejów
panowania
pierwszych Piastów
Ponadto:
- samodzielnie
formułuje opinie i
wnioski
- rozwiązuje
problemy w twórczy
sposób
- wykazuje dużą
zajęć
- wyjaśnia i ocenia
konsekwencje
decyzji Bolesława o
podziale państwa
polskiego
Ponadto:
- samodzielnie
formułuje opinie i
wnioski
45
Krzywoustego
statut, seniorat, senior,
- początki rozbicia dzielnica senioralna
dzielnicowego
- wskazuje na mapie
Bolesława Krzywoustego
grody oblegane przez
Niemców
- wymienia postanowienia
statutu Bolesława
Krzywoustego
Tajemnice - źródła
sprzed
historyczne
wieków – dotyczące
Kto
początków
spisywał
państwa polskiego
dzieje
- obiektywizm i
Polski?
prawda
historyczna
między Bolesławem
powstania statutu
Krzywoustym a
Bolesława
Zbigniewem
Krzywoustego
- wskazuje na mapie
dzielnicę senioralną i ziemie
przyznane poszczególnym
synom i wdowie po
Bolesławie Krzywoustym
czym zasłynęli: Gall
Anonim, Thietmar,
Wincenty Kadłubek
- określa ramy
chronologiczne
wydarzeń opisanych w
kronikach Galla
Anonima i
Wincentego Kadłubka
powstania dzieł
kronikarzy
- wymienia nazwy
dotyczących dziejów
państwa polskiego za
panowania pierwszych
Piastów
- rozwiązuje
problemy w twórczy
sposób
- wykazuje dużą
zajęć
czym zasłynęli: Kosmas,
Nestor
powstania dzieł
kronikarzy
- przedstawia teorie
dotyczące pochodzenia
Galla Anonima
- wyjaśnia, kim był
Bolesław Zapomniany
- tłumaczy
konieczność
weryfikacji
prawdziwości źródeł
historycznych
Ponadto:
- samodzielnie
formułuje opinie i
wnioski
- rozwiązuje
problemy w twórczy
sposób
- wykazuje dużą
zajęć
Uwagi dotyczące oceniania na każdym poziomie wymagań:
- aby uzyskać kolejną, wyższą ocenę, uczeń musi opanować zasób wiedzy i umiejętności z poprzedniego poziomu.
- uczeń jest zobowiązany doskonalić umiejętność analizy i interpretacji źródeł historycznych oraz powinien być oceniany ze stopnia opanowania tej umiejętności w
sposób ustawiczny, zarówno w trakcie zajęć, jak i przy okazji prac domowych i sprawdzianów wiedzy.
46
Sztuka
Muzyka
47
Sztuka - klasa pierwsza, druga
Klasa I /pierwsza/
Ocenę bardzo dobrą może otrzymać uczeń, który w pełni opanuje zakres wiedzy i umiejętności
przekazany przez nauczyciela:
1) potrafi interpretować (charakteryzować) słuchaną muzykę, jako przekaz kultury, na przykład:
stylu epoki, gatunku, rodzaju brzmienia, formy, ekspresji, treści programowych, funkcji
2) potrafi osobiście ustosunkować się do wartości utworu, uzasadnić swoją opinię
3) bierze czynny udział w zespołowym muzykowaniu, poprawnie wykonuje zadania muzyczne.
Ocenę dobrą może otrzymać uczeń, który wystarczająco opanuje przekazany przez nauczyciela
zakres wiedzy i umiejętności
W przypadku braku zdolności muzycznych zadania punktu 1. i 2. rozwiązuje z pomocą nauczyciela
3) bierze czynny udział w zespołowym muzykowaniu na lekcjach, poprawnie wykonując zadania
muzyczne.
Ocenę dostateczną może otrzymać uczeń, który opanował przekazaną wiedzę przez nauczyciela i
umiejętności w podstawowym zakresie, ale nie wykazuję się osobistym zainteresowaniem
(zaangażowaniem):
Zadania punktu 1. i 2. wykonuje tylko z pomocą nauczyciela
3) bierze udział w zbiorowym muzykowaniu w klasie, ale pracuje mało aktywnie.
Ocenę dopuszczającą może otrzymać uczeń, który podany przez nauczyciela zakres wiedzy i
umiejętności opanował w stopniu niepełnym i nie wykazuje osobistej aktywności: zadania punktu
1. i 2. wykonuje tylko z pomocą nauczyciela
3) w zespołowym muzykowaniu uczestniczy w nikłym stopniu.
Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie opanował minimum zakresu wiedzy i
umiejętności przewidzianych programem i nie przejawia osobistej aktywności na zajęciach
muzycznych:
1)
2)
3)
4)
nie wykonuje zadań muzycznych nawet z pomocą nauczyciela
nie wypowiada się o muzyce, nie bierze udziału w dyskusjach
nie bierze udziału w zbiorowym muzykowaniu
nie wykazuje chęci zmiany postawy wobec przedmiotu
Uczeń, który odpowiada wymogom sformułowanym dla oceny bardzo dobrej a ponadto bierze
aktywny udział w życiu kulturalnym szkoły i środowiska – śpiewa w chórze, gra w zespole
muzycznym, uczęszcza regularnie na koncerty, bierze udział w konkursach na temat sztuki może
otrzymać ocenę celującą.
48
Biologia
49
Biologia – klasa pierwsza
Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy I gimnazjum oparte na „Programie nauczania biologii Puls życia”
autorstwa Anny Zdziennickiej
Dział
programu
I. Biologia –
nauka o życiu
Temat
1. Biologia jako
nauka
2. Komórkowa
budowa
organizmów
3. Systematyczny
podział
organizmów
Konieczny – ocena
dopuszczająca
Uczeń:
• określa przedmiot badań
biologii jako nauki
• podaje przykłady dziedzin
biologii
• wymienia źródła wiedzy
biologicznej
• wyjaśnia, do czego służą
atlasy i klucze
• wymienia cechy
organizmów żywych
Podstawowy – ocena
dostateczna
Uczeń:
• potrafi korzystać
z poszczególnych źródeł
wiedzy
• rozróżnia próbę
kontrolną i badawczą
• wskazuje komórkę jako
podstawową jednostkę
organizacji życia
• wymienia struktury
budowy komórki
roślinnej, zwierzęcej,
grzyba i bakterii
• wyciąga wnioski
dotyczące komórkowej
budowy organizmów na
podstawie obserwacji
preparatów
• podaje funkcje
poszczególnych
organelli
• posługuje się
mikroskopem
• wykonuje proste
preparaty mikroskopowe
• wymienia jednostki
klasyfikacji biologicznej
• wyjaśnia, czym zajmuje
się systematyka
Poziom wymagań
Rozszerzający – ocena
dobra
Uczeń:
• charakteryzuje wybrane
dziedziny biologii
• posługuje się
właściwymi źródłami
wiedzy biologicznej
podczas rozwiązywania
problemów
Dopełniający – ocena bardzo dobra
Uczeń:
• objaśnia zasadę stopniowego komplikowania
się poziomów organizacji życia
• wykorzystuje atlasy do rozpoznawania
pospolitych gatunków organizmów
• omawia budowę i funkcje organelli
komórkowych
• analizuje różnice między poszczególnymi
typami komórek
• odróżnia pod
mikroskopem, na
schemacie, zdjęciu lub
po opisie poszczególne
składniki komórki
• rysuje obraz widziany
pod mikroskopem
• wyjaśnia rolę
poszczególnych
elementów komórki
• porównuje budowę
różnych komórek
• charakteryzuje dawne
sposoby klasyfikacji
organizmów
• ocenia sztuczne i naturalne systemy podziału
organizmów
• uzasadnia potrzebę klasyfikowania
organizmów
50
II. Jedność i
różnorodność
organizmów
4. Sposoby
odżywiania się
organizmów
5. Sposoby
oddychania
organizmów
6. Sposoby
rozmnażania się
organizmów
• określa, czym jest
odżywianie
• wymienia podstawowe
sposoby odżywiania się
organizmów
oddychanie
• wyjaśnia, na czym polega
wymiana gazowa
• wskazuje mitochondrium
jako miejsce, w którym
zachodzi utlenianie
• przedstawia oddychanie
tlenowe i fermentację jako
procesy dostarczające
energii
rozmnażanie
• wyróżnia rozmnażanie
płciowe i bezpłciowe
• podaje przykłady
płciowego i bezpłciowego
rozmnażania się
organizmów
• podaje kryteria
wyróżnienia pięciu
królestw
• omawia różnice między
organizmami
samożywnymi a
cudzożywnymi
• wymienia czynniki
niezbędne do życia
organizmów
samożywnych
i cudzożywnych
• wymienia substraty
i produkty fotosyntezy
• wyjaśnia, na czym
polega fotosynteza
• omawia różne sposoby
oddychania
• wymienia przykłady
organizmów
ilustrujących różne
sposoby oddychania
• rozróżnia wymianę
gazową i oddychanie
wewnątrzkomórkowe
• rozpoznaje sposoby
rozmnażania się
organizmów
polega rozmnażanie
bezpłciowe
• rozpoznaje pączkujące
drożdże obserwowane
• omawia zasady systemu
klasyfikacji biologicznej
• charakteryzuje różne
strategie odżywiania
• wykazuje różnorodność
odżywiania się
organizmów
cudzożywnych
• określa warunki
przebiegu fotosyntezy
• ocenia, czy dany
organizm jest
samożywny, czy
cudzożywny
• uzasadnia, że
oddychanie jest
procesem niezbędnym
do życia
• wykazuje różnice w pobieraniu i trawieniu
pokarmów u różnych organizmów
• wyjaśnia, na czym polega chemosynteza
• wykazuje zależność między środowiskiem
życia a budową narządów wymiany gazowej
• porównuje oddychanie tlenowe i beztlenowe
• omawia znaczenie fermentacji
• zapisuje słownie równanie reakcji oddychania
tlenowego
• wykazuje związek między sposobem
zapłodnienia a środowiskiem życia
organizmów
• ocenia znaczenie samozapłodnienia
• charakteryzuje rodzaje
rozmnażania
• ocenia znaczenie
przemiany pokoleń
• charakteryzuje typy
rozwoju zarodka
• stosuje w praktyce
wiadomości dotyczące
rozmnażania
51
pod mikroskopem
rozwojem prostym
a złożonym
III. Bakterie
i wirusy.
Organizmy
beztkankowe
7. Bakterie a wirusy
• wymienia miejsca
występowania bakterii
i wirusów
• rozpoznaje i podaje
nazwy form
morfologicznych bakterii
widocznych na preparacie
mikroskopowym lub
ilustracji
• podaje
budowy bakterii
i wirusów
• wymienia cechy,
którymi wirusy różnią
się od organizmów
bakterii i wirusów
• określa znaczenie
bakterii w przyrodzie i
gospodarce człowieka
8. Protisty
9. Glony –
przedstawiciele
trzech królestw
występowania protistów
• wymienia grupy
organizmów należących
do protistów
• omawia czynności
życiowe poszczególnych
grup protistów
• wskazuje środowisko
życia glonów
organizmów należących
do glonów
• wymienia wspólne
cechy organizmów
zaliczanych do glonów
• omawia znaczenie
glonów w przyrodzie i
wegetatywnego
czynności życiowe
bakterii
• wymienia choroby
bakteryjne i wirusowe
• rysuje kształty bakterii
obserwowanych pod
mikroskopem
• charakteryzuje
poszczególne grupy
protistów
• wykazuje
chorobotwórcze
znaczenie protistów
• wyjaśnia, że glony to
grupa ekologiczna, do
której należą
przedstawiciele trzech
królestw
• omawia wybrane
czynności życiowe
glonów
• ocenia znaczenie bakterii i wirusów
• określa warunki tworzenia się przetrwalników
• ocenia rolę bakterii jako symbiontów i
destruentów
• porównuje czynności życiowe poszczególnych
grup protistów
• wymienia choroby wywoływane przez protisty
• rozpoznaje pod mikroskopem, rysuje i opisuje
budowę przedstawicieli protistów
• analizuje wpływ zakwitów glonów na inne
organizmy w środowisku
• ocenia znaczenie glonów w przyrodzie i
• wyjaśnia zależność
między głębokością a występowaniem
określonych grup glonów
• wykazuje znaczenie mikoryzy dla grzyba
i rośliny
• określa znaczenie poszczególnych
komponentów w budowie plechy porostu
• proponuje sposób badania czystości powietrza,
znając wrażliwość porostów na
zanieczyszczenia
52
• rozpoznaje i podaje nazwy różnych form
morfologicznych porostów
10. Grzyby i
porosty
IV. Świat roślin
11. Tkanki roślinne
12. Budowa i
funkcje korzenia
13. Budowa i
funkcje łodygi
• podaje przykłady grzybów
i porostów
• omawia czynności
życiowe grzybów
• opisuje budowę grzybów
• rozpoznaje pleśniaka
białego w obrazie
mikroskopowym
• wymienia sposoby
rozmnażania się grzybów
• rozpoznaje porosty wśród
innych organizmów
znaczenia grzybów w
przyrodzie i gospodarce
człowieka
• rozpoznaje porosty jako
organizmy zbudowane
z grzybni i glonu
• wyjaśnia, co to jest
grzybica
• wyjaśnia, czym jest
tkanka
• podaje przykłady tkanek
roślinnych
• wskazuje na ilustracji
komórki tworzące tkankę
• dokonuje podziału
tkanek roślinnych na
twórcze i stałe
• wymienia cechy budowy
poszczególnych tkanek
roślinnych
• opisuje funkcje
wskazanych tkanek
• charakteryzuje budowę,
rozmieszczenie i funkcje
roślinnych
• wykonuje preparat ze
skórki cebuli i
rozpoznaje w nim
tkankę okrywającą
• rozpoznaje modyfikacje
korzeni
• omawia budowę
zewnętrzną korzenia
• rozpoznaje pod
mikroskopem tkanki
budujące korzeń
• analizuje budowę
wewnętrzną korzenia
jako funkcjonalnej
całości
• charakteryzuje przyrost
na długość
• rysuje różne systemy
korzeniowe
funkcje korzenia
• rozpoznaje systemy
korzeniowe
• omawia funkcje łodygi
• podaje nazwy elementów
budowy zewnętrznej
łodygi
• rozpoznaje tkanki
budujące łodygę
• rozróżnia rodzaje łodyg
• charakteryzuje budowę
grzybów owocnikowych
• omawia sposoby
rozmnażania się
grzybów
• analizuje znaczenie
grzybów w przyrodzie
i gospodarce człowieka
• wykonuje i opisuje
rysunek wskazanych
grzybów
• rysuje schematycznie
przekrój poprzeczny
i podłużny łodygi
• wykazuje związek budowy wskazanej tkanki z
jej funkcją
• rozpoznaje i rysuje tkanki widoczne na
przekrojach organów roślinnych
• wyjaśnia sposób pobierania wody przez roślinę
• projektuje doświadczenie świadczące o
przewodzeniu wody z korzenia do łodygi
• charakteryzuje modyfikacje korzeni
• analizuje związek budowy zmodyfikowanych
łodyg z ich funkcjami
• analizuje funkcje poszczególnych elementów
budowy anatomicznej liścia
• rysuje różne typy ulistnienia łodygi
53
14. Liść –
wytwórnia pokarmu
• wymienia funkcje liści
• rozpoznaje elementy
budowy liścia
• rozpoznaje liście
pojedyncze i złożone
• rozpoznaje różne
modyfikacje liści
• rozpoznaje na preparacie
mikroskopowym tkanki
budujące liść
• rozróżnia typy
ulistnienia łodygi
• rozpoznaje rodzaje
unerwienia liści
• omawia funkcje
poszczególnych
modyfikacji liści
• wyjaśnia, dlaczego mszaki są najprostszymi
roślinami lądowymi
• rozpoznaje za pomocą atlasów 5 gatunków
rodzimych paprotników
15. Mszaki
występowania mszaków
• podaje nazwy organów
mszaków
• rozpoznaje mszaki
wśród innych roślin
• omawia znaczenie
mszaków w przyrodzie i
• analizuje cykl
rozwojowy mszaków
• rysuje mech i podpisuje
jego organy
• dowodzi związku budowy roślin
nagonasiennych ze środowiskiem ich życia
16. Paprotniki
17. Rośliny
nagonasienne
występowania
paprotników
• rozpoznaje organy paproci
• rozpoznaje paprotniki
wśród innych roślin
• wyjaśnia rolę
poszczególnych
organów paprotników
występowania roślin
nagonasiennych
• rozpoznaje rośliny
nagonasienne wśród
innych roślin
• wymienia
przystosowania roślin
nagonasiennych do
warunków życia
• omawia znaczenie roślin
nagonasiennych
w przyrodzie i
występowania roślin
okrytonasiennych
• wymienia sposoby
rozsiewania nasion
i owoców
• rozróżnia owoce
pojedyncze i złożone
• analizuje cykl
rozwojowy paproci
• charakteryzuje skrzypy,
widłaki i paprocie
• analizuje cykl
rozwojowy sosny
• rozpoznaje rodzime
gatunki nagonasiennych
• określa, z jakiego
gatunku drzewa lub
krzewu pochodzi
wskazana szyszka
18. Rośliny
okrytonasienne
• omawia funkcje
poszczególnych
elementów budowy
kwiatu
• analizuje cykl
• wykazuje związek budowy kwiatu ze
sposobem zapylania
• charakteryzuje sposoby rozsiewania nasion
i owoców, wykazując związek z ich budową
• rozpoznaje 5 gatunków drzew
okrytonasiennych występujących w Polsce
54
V. Świat
bezkręgowców
19. Tkanki
zwierzęce
20. Gąbki i
parzydełkowce
21. Płazińce i
nicienie
budowy kwiatu
• rozróżnia kwiat i
kwiatostan
• rozpoznaje rośliny
okrytonasienne wśród
innych roślin
• wyjaśnia, czym jest
tkanka
rodzaje tkanek
zwierzęcych
• wyjaśnia, co to są gąbki
• podaje miejsca
występowania gąbek
i parzydełkowców
• wymienia
gąbek i parzydełkowców
• wymienia
płazińców i nicieni
• rozpoznaje na ilustracji
płazińce i nicienie
• charakteryzuje tasiemce
i glisty jako pasożyty
układu pokarmowego
• omawia drogi zakażenia
pasożytniczymi
płazińcami i nicieniami
• omawia znaczenie roślin
okrytonasiennych
w przyrodzie i
• określa najważniejsze
funkcje poszczególnych
tkanek zwierzęcych
• wymienia rodzaje tkanki
łącznej
• podaje rozmieszczenie
przykładowych tkanek
zwierzęcych w
organizmie
• omawia znaczenie gąbek
i parzydełkowców
w przyrodzie
elementy budowy
tasiemca
rozwojowy roślin
okrytonasiennych
• ocenia znaczenie roślin
okrytonasiennych
w przyrodzie i
• charakteryzuje budowę
zwierzęcych
• rysuje schemat komórki
nerwowej i opisuje
poszczególne elementy
jej budowy
• rozpoznaje pod
mikroskopem lub na
ilustracji rodzaje tkanek
• charakteryzuje
wskazane czynności
życiowe gąbek
i parzydełkowców
• wyjaśnia mechanizm
ruchu parzydełkowców
• dowodzi, że tasiemce są
przystosowane do
pasożytniczego trybu
życia
płazińcami a nicieniami
• charakteryzuje
wskazane czynności
życiowe płazińców i
nicieni
• opisuje rodzaje tkanki nabłonkowej
• charakteryzuje rolę poszczególnych
składników morfotycznych krwi
• wykazuje związek budowy gąbek i
parzydełkowców ze środowiskiem ich życia
• wyjaśnia sposób działania parzydełka
• charakteryzuje symetrię ciała płazińców
• dowodzi, że pierścienice są bardziej
rozwiniętymi zwierzętami niż płazińce
i nicienie
55
22. Pierścienice
• wyjaśnia, w jaki sposób
można ustrzec się przez
zakażaniem
pasożytniczymi
płazińcami i nicieniami
• projektuje doświadczenie wykazujące
znaczenie dżdżownic w użyźnianiu gleby
• wymienia
pierścienic
• rozpoznaje pierścienice
wśród innych zwierząt
• charakteryzuje układ
krwionośny pierścienic
• charakteryzuje
wskazane czynności
życiowe pierścienic
• wykazuje związek
budowy pijawki
z pasożytniczym trybem
jej życia
23. Stawonogi
24. Mięczaki
• rozpoznaje stawonogi
wśród innych zwierząt
• rozpoznaje na ilustracji
przeobrażenie zupełne
i niezupełne owadów
• rozpoznaje ślimaki, małże
i głowonogi wśród innych
zwierząt
• wymienia
mięczaków
VI. Świat
kręgowców
25. Porównanie
bezkręgowców
i kręgowców
• określa pokrycie ciała
bezkręgowców i
kręgowców
szkieletu kręgowców
• wymienia
budowy skorupiaków,
owadów i pajęczaków
• wymienia części ciała
ślimaków, małży
i głowonogów
• wymienia narządy
oddechowe mięczaków
• wskazuje małże jako
organizmy produkujące
perły
• wymienia funkcje
szkieletu bezkręgowców
szkieletów
bezkręgowców
• wymienia elementy
budowy układu
nerwowego
• dowodzi istnienia związku między
środowiskiem życia a narządami wymiany
gazowej
• wykazuje związek budowy mięczaków ze
środowiskiem ich życia
• charakteryzuje sposoby poruszania się
poszczególnych grup mięczaków
• charakteryzuje
wskazane czynności
życiowe stawonogów
• dowodzi, że owady są
przystosowane do życia
w środowisku lądowym
• charakteryzuje
wskazane czynności
życiowe mięczaków
• wyjaśnia zasady
funkcjonowania
otwartego układu
krwionośnego
ślimaków, małży
i głowonogów
• charakteryzuje
poszczególne elementy
szkieletu kręgowców
• porównuje układ
krwionośny
bezkręgowców
i kręgowców
• porównuje budowę układu nerwowego
bezkręgowców i kręgowców
56
bezkręgowców i
kręgowców
26. Ryby –
kręgowce wodne
• charakteryzuje ryby
• podaje nazwy płetw ryby
• rozpoznaje skrzela jako
narządy wymiany
gazowej
• wymienia
przystosowania ryb do
życia w wodzie
• określa rodzaj
zapłodnienia u ryb
27. Płazy –
zwierzęta
dwuśrodowiskowe
28. Świat gadów
• określa środowiska życia
płazów
• charakteryzuje płazy
• wymienia stadia
rozwojowe żaby
• podaje po dwa przykłady
płazów ogoniastych
i bezogonowych
• określa środowisko życia
gadów
• charakteryzuje gady
• podaje cztery przykłady
gadów występujących
w Polsce
29. Ptaki –
kręgowce latające
• charakteryzuje ptaki
• wymienia ptaki różnych
środowisk
• rozpoznaje rodzaje piór
ptaków
budowy jaja
• wymienia
przystosowania płazów
do życia w wodzie i na
lądzie
polega hibernacja
• omawia cykl rozwojowy
żaby
• wymienia
przystosowania gadów
do życia na lądzie
• omawia znaczenie błon
płodowych w rozwoju
gadów
zmysłów gadów
• wymienia
przystosowania budowy
ptaków do lotu
• omawia wybrane
czynności życiowe ryb
• określa
rozmnażania ryb
• wyjaśnia przyczyny
wędrówek ryb
• rozpoznaje
przedstawicieli ryb i
wskazuje ich cechy
• omawia wybrane
czynności życiowe
płazów
• charakteryzuje płazy
ogoniaste i bezogonowe
• rozpoznaje
przedstawicieli płazów i
wskazuje ich
specyficzne cechy
• omawia wybrane
czynności życiowe
gadów
• charakteryzuje funkcje
poszczególnych błon
płodowych
• rozpoznaje
przedstawicieli gadów i
wskazuje ich
specyficzne cechy
• określa środowisko
życia ptaka na podstawie
budowy jego kończyn
• charakteryzuje wymianę gazową u ryb
• porównuje układ krwionośny ryby
i dżdżownicy
• wykazuje związek trybu życia płazów z ich
zmiennocieplnością
• wykazuje związek budowy płazów ze
środowiskami ich życia
• analizuje pokrycie ciała gadów w aspekcie
ochrony przed utratą wody
• wykazuje związek budowy gadów ze
środowiskiem ich życia
• wykazuje związek między sposobem
rozmnażania i typem rozwoju a środowiskiem
życia gadów
• charakteryzuje poszczególne elementy budowy
jaja
• wykazuje związek między przebiegiem
wymiany gazowej u ptaków a ich
przystosowaniem do lotu
• projektuje doświadczenie wykazujące
wydzielniczą i wydalniczą funkcję skóry
• wykazuje związek między funkcjonowaniem
poszczególnych narządów zmysłów a trybem
życia
57
• wyjaśnia konieczność
migracji ptaków
• omawia różnice
pomiędzy
gniazdownikami
i zagniazdownikami oraz
podaje ich przykłady
• określa rodzaj
pobieranego przez ptaka
pokarmu na podstawie
budowy jego dzioba
• omawia wybrane
czynności życiowe
ptaków
• rozpoznaje
przedstawicieli ptaków i
wskazuje ich
specyficzne cechy
• wyjaśnia rolę gruczołów
potowych i włosów
w termoregulacji
gatunków ssaków
• rozróżnia uzębienie
drapieżnika i
roślinożercy
• wymienia
przystosowania ssaków
do zajmowania różnych
siedlisk
• charakteryzuje funkcje
skóry
• omawia zalety
pęcherzykowej budowy
płuc
ssaków wodnych
i lądowych
• ocenia znaczenie ssaków
w życiu i gospodarce
człowieka
30. Świat ssaków
• omawia charakterystyczne
cechy ssaków
• podaje przykłady siedlisk
zajmowanych przez ssaki
• rozróżnia ssaki wśród
innych zwierząt
• rozróżnia ssaki wodne
i lądowe
zmysłów ssaków
POZIOM TWÓRCZY – ocena celująca
Uczniowie powinni:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
angażować się w prace związane z funkcjonowaniem pracowni;
samodzielnie, korzystając z różnych źródeł, zdobywać informacje potrzebne do rozwijania zainteresowań przedmiotowych;
organizować oraz samodzielnie prowadzić obserwacje i doświadczenia biologiczne, wykorzystywać aparaturę optyczną, odczynniki i szkło laboratoryjne;
poszerzać swoje wiadomości poza wymagania stawiane na zajęciach z biologii, uczestniczyć w konkursach i turniejach wiedzy biologicznej;
formułować problemy i hipotezy oraz weryfikować je na drodze teoretycznej i eksperymentalnej;
analizować materiały drukowane i multimedialne, selekcjonować je, dokonywać interpretacji oraz uogólnienia faktów;
wykorzystywać wiedzę z przedmiotów pokrewnych ( chemii, fizyki, geografii) do wyjaśniania zjawisk biologicznych;
uczestniczyć w kursach, np. udzielania pierwszej pomocy;
angażować się w działalność koła biologicznego, Szkolnego Koła PCK;
58
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
interpretować dane statystyczne, sporządzać zestawienia, wykresy, analizować ogólne badania, np. krwi, moczu i na podstawie literatury popularnej wyciągać właściwe
wnioski;
potrafić, używając odpowiednich argumentów, przekonać rówieśników do prowadzenia zdrowego stylu życia;
zaprojektować rozwiązania urbanistyczne oraz zaproponować organizację pracy, mające na celu właściwy rozwój psychiczny i fizyczny ludzi;
wymienić kategorie zagrożeń „ czerwonej księgi” i podać przykłady zagrożonych gatunków rodzimych;
rozpoznać w terenie typy krajobrazów i wskazać elementy zakłócającej ich wygląd, charakter;
projektować działania mające na celu ochronę całego środowiska oraz wybranych obiektów przyrodniczych;
samodzielnie zaplanować oraz przeprowadzać eksperymenty laboratoryjnie oraz terenowe;
śledzić na bieżąco i znać najnowsze osiągnięcia z dziedziny biologii nauk matematyczno – przyrodniczych oraz prezentować własne opinie na ich temat;
korzystać z wiedzy geograficznej, fizycznej, chemicznej, oraz informatycznej w celu pełnego wyjaśniania procesów biochemicznych i fizjologicznych;
wykorzystując środki informatyczne, celowo gromadzić, przetwarzać i prezentować wiadomości;
aktywnie współorganizować akcje środowiskowe związane z ochroną przyrody i zdrowia;
• osiągać sukcesy na konkursach z wiedzy biologicznej, ekologicznej i zdrowotnej.
Edukacja zdrowotna i ekologiczna
Absolwent gimnazjum z zakresu edukacji
zdrowotnej i ekologicznej powinien potrafić:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
wymienić zmiany składu chemicznego atmosfery, wody i gleby spowodowane działalnością człowieka;
dostrzegać wpływ zanieczyszczeń biotopów na funkcjonowanie i zubożenie biocenozy;
omówić przyczyny i skutki niszczenia warstwy ozonowej;
podać przewidywane konsekwencje efektu cieplarnianego;
ocenić wpływ własnego gospodarstwa domowego na lokalne zużycie wody i energii;
stosować bioindykatory do oceny jakości abiotycznych czynników środowiska;
proponować rozwiązania problemów środowiskowych w skali domu, szkoły, własnej miejscowości;
prowadzić zdrowy styl życia i przewidywać odległe w czasie skutki nałogów;
udzielić pierwszej pomocy i nawiązać kontakt z wykwalifikowanymi służbami pomocy medycznej;
segregować odpady, oszczędnie korzystać z wody, prądu i gazu;
ułożyć jadłospis stosownie do wieku, stanu zdrowia itp.;
odpowiednio magazynować i przechowywać żywność;
stosować w praktyce zasady aktywnego wypoczynku.
59
Geografia
60
Geografia – klasa pierwsza
Rozdział
I. Podstawy
geografii
Lp.
Temat
konieczny
podstawowy
Uczeń:
• wyjaśnia, czym
zajmuje się geografia
fizyczna i społeczno-ekonomiczna
• podaje główne cechy
kształtu i wymiarów
Ziemi
61
1.
Czym zajmuje
się geografia?
Uczeń:
• wyjaśnia znaczenie
terminu „geografia”
dyscypliny nauk
geograficznych
• wymienia sfery Ziemi
źródeł informacji
geograficznej
2.
Współrzędne
geograficzne
terminu „siatka
geograficzna”
• wskazuje na mapie i
globusie południki: 0° i
180° oraz półkule
wschodnią i zachodnią
• wskazuje na mapie i
globusie równik oraz
półkule północną i
południową
• wymienia cechy
południków i
równoleżników
• wskazuje na globusie
oraz mapie świata
zwrotniki i koła
podbiegunowe
terminów: „długość
geograficzna”,
„szerokość
geograficzna”
• określa położenie
geograficzne punktów i
obszarów na mapie
3.
Mapa i jej
skala
terminów: „mapa”,
„skala mapy”, „siatka
kartograficzna”,
„legenda”
mapy
• wyjaśnia różnice
między siatką
geograficzną a siatką
kartograficzną
• rozróżnia rodzaje skali
mapy
• wskazuje skalę
mniejszą i większą
• posługuje się skalą
mapy do obliczania
Poziom wymagań
rozszerzający
Uczeń:
między elipsoidą a
geoidą
• omawia
współzależności
zachodzące między
sferami Ziemi
dopełniający
Uczeń:
• zna imiona lub
nazwiska uczonych i
ich dokonania w
poznaniu kształtu
Ziemi
• omawia wpływ
poszczególnych sfer
Ziemi na życie i
działalność
gospodarczą człowieka
wykraczający
Uczeń:
• przedstawia ewolucję
poglądów na temat
kształtu i wymiarów Ziemi
• omawia wpływ
działalności człowieka na
funkcjonowanie sfer Ziemi
• odczytuje współrzędne
geograficzne na globusie
• określa położenie
matematyczno-geograficzne punktów i
obszarów na mapie
• lokalizuje na globusie
i na mapie obiekty na
podstawie
współrzędnych
geograficznych
• ocenia znaczenie
umiejętności
określania
współrzędnych
geograficznych w
życiu człowieka
• podaje zasady działania
oraz przykłady
zastosowania systemu
nawigacji satelitarnej GPS
• wykazuje znaczenie
skali mapy w
przedstawianiu różnych
informacji
geograficznych na mapie
• przekształca rodzaje
skali mapy
• oblicza skalę mapy,
znając odległość
rzeczywistą i odległość
na mapie
• oblicza powierzchnię
rzeczywistą, znając skalę
mapy i powierzchnię
na mapie
odległości w terenie
4.
Rodzaje map.
Generalizacja
terminu „plan”
• dokonuje podziału map
ze względu na skalę i
treść
• wskazuje różnice
między mapą a planem
• wymienia i wskazuje
przykłady map
tematycznych
• dobiera odpowiednią
mapę w celu uzyskania
określonych informacji
geograficznych
• posługuje się w terenie
planem
polega generalizacja
treści mapy i uzasadnia
konieczność
jej stosowania
• wskazuje możliwości
praktycznego
wykorzystania planów i
różnych rodzajów map
5.
Przedstawianie
zjawisk
na mapach
• wymienia metody
prezentacji zjawisk na
mapach
• wymienia metody
prezentacji rzeźby terenu
na mapach
terminów: „wysokość
względna”, „wysokość
bezwzględna”,
„poziomica”
• odczytuje z map
informacje
przedstawione za
pomocą różnych metod
kartograficznych, w tym
również odczytuje
wysokość bezwzględną
• oblicza wysokość
względną oraz
charakteryzuje rzeźbę
terenu na podstawie
rysunku poziomicowego
i mapy hipsometrycznej
• charakteryzuje
wybrane metody
prezentacji zjawisk na
mapach
• dobiera właściwą
metodę do
przedstawienia
wybranego zjawiska na
mapie
metody prezentacji rzeźby
terenu na mapach
• rysuje profil terenu,
korzystając z rysunku
poziomicowego
6.
Czytamy mapę
• analizuje i interpretuje
treści map
ogólnogeograficznych i
tematycznych
• identyfikuje położenie
odpowiadających sobie
obiektów geograficznych
na fotografiach,
zdjęciach lotniczych
oraz mapach
topograficznych
• posługuje się w terenie
mapą topograficzną,
turystyczną i
samochodową (m.in.
orientuje mapę oraz
identyfikuje obiekty
geograficzne na mapie i
w terenie)
• lokalizuje na mapach
(również konturowych)
najważniejsze obiekty
geograficzne na świecie i
w Polsce (niziny,
wyżyny, góry, rzeki,
jeziora, wyspy, morza,
państwa itp.)
• projektuje i opisuje
trasy wycieczek na
podstawie map
turystycznych,
samochodowych i
topograficznych
między cechami
środowiska
przyrodniczego a
zagospodarowaniem
obszaru na podstawie
mapy topograficznej
62
II. Ruchy
Ziemi
63
7.
Ruch obiegowy
Ziemi
• wymienia planety
Układu Słonecznego
terminów: „orbita”,
„ruch obiegowy Ziemi”,
„równonoc wiosenna”,
„równonoc jesienna”,
„przesilenie zimowe”,
„przesilenie letnie”
• wymienia daty
równonocy wiosennej i
jesiennej oraz przesilenia
letniego i zimowego
• wymienia planety
Układu Słonecznego,
zachowując właściwą
kolejność
• porównuje planety
Układu Słonecznego,
korzystając z danych
liczbowych
• podaje cechy ruchu
obiegowego Ziemi
• podaje najważniejsze
geograficzne następstwa
ruchu obiegowego Ziemi
• określa wartość kąta
nachylenia osi ziemskiej
do płaszczyzny orbity
• podaje przyczynę
zmiany kąta padania
promieni słonecznych na
powierzchnię Ziemi w
ciągu roku
• wymienia strefy
oświetlenia Ziemi
terminów: „górowanie”,
„widnokrąg”
• przedstawia
(wykorzystując również
własne obserwacje)
zmiany w oświetleniu
Ziemi oraz w długości
trwania dnia i nocy w
różnych szerokościach
geograficznych i porach
roku
• wymienia przyczyny
występowania
astronomicznych pór
roku
• wskazuje na mapie
ogólnogeograficznej
świata obszary, na
których występują dni i
noce polarne
• podaje przyczyny
występowania zaćmienia
Słońca i Księżyca
• wyjaśnia przyczyny
występowania
zjawiska dnia i nocy
polarnej
• dowodzi związku
między ruchem
obiegowym Ziemi a
zmianą długości
trwania dnia i nocy w
ciągu roku
• dowodzi wpływu
nachylenia osi
ziemskiej do
płaszczyzny orbity na
występowanie
astronomicznych pór
roku
• przedstawia na
ilustracji układ Ziemi,
podczas zaćmienia
terminów: „galaktyka”,
„Droga Mleczna”,
„planety karłowate”
• omawia wpływ ruchu
obiegowego Ziemi na
zmiany w przyrodzie i
życie człowieka
• oblicza wysokość Słońca
nad widnokręgiem
8.
Ruch obrotowy
Ziemi
terminów: „ruch
obrotowy Ziemi”,
„doba”, „czas
słoneczny”, „czas
strefowy”, „czas
urzędowy”
• podaje cechy ruchu
obrotowego Ziemi
• podaje najważniejsze
geograficzne następstwa
ruchu obrotowego Ziemi
• wyjaśnia przyczynę
występowania dnia i
nocy
• wyjaśnia, dlaczego
zostały wprowadzone
strefy czasowe i
międzynarodowa linia
zmiany daty
• charakteryzuje strefy
oświetlenia Ziemi
między czasem
słonecznym a czasem
strefowym i urzędowym
• posługuje się mapą
stref czasowych do
określania różnicy czasu
strefowego i
słonecznego na Ziemi
• wymienia nazwy stref
czasowych, w których
obrębie położona jest
Polska
• posługuje się ze
zrozumieniem
pojęciami: „ruch
obrotowy Ziemi”,
„czas słoneczny”,
„czas
strefowy”
• omawia zastosowanie
gnomonu
• wskazuje zależność
między ruchem
obrotowym Ziemi a
rachubą czasu
• oblicza czas
miejscowy, znając
• wyjaśnia, dlaczego
międzynarodowa linia
zmiany daty nie pokrywa
się dokładnie z
południkiem 180°
• omawia wpływ ruchu
obrotowego Ziemi na
zjawiska przyrodnicze i
życie człowieka
różnicę długości
geograficznej
• uzasadnia
konieczność
stosowania czasu
strefowego i
urzędowego
• wymienia skutki
działania siły Coriolisa
III.
Atmosfera i
hydrosfera
64
9.
Atmosfera.
Temperatura
powietrza
terminów: „atmosfera”,
„troposfera”, „pogoda”
• podaje nazwy gazów
powietrza
atmosferycznego
klimatotwórcze
wpływające
na wartość temperatury
powietrza
• wymienia nazwy
warstw atmosfery,
zaczynając od warstwy
znajdującej się najbliżej
powierzchni Ziemi
• omawia zmiany
temperatury powietrza w
atmosferze, posługując
się ilustracją
świata obszary o
najwyższej i najniższej
temperaturze powietrza
• charakteryzuje
poszczególne warstwy
atmosfery
• sporządza
klimatogram,
korzystając z danych
klimatycznych
• wykazuje na
przykładach związek
między wysokością
Słońca a temperaturą
powietrza
• oblicza średnią roczną
temperaturę powietrza,
średnią roczną amplitudę
temperatury powietrza
oraz roczną sumę
opadów
atmosferycznych
• oblicza zmiany
temperatury powietrza
wraz
ze wzrostem
wysokości nad
poziomem morza
• wyjaśnia na
przykładach wpływ
czynników
klimatotwórczych na
wartość temperatury
powietrza
terminu „inwersja
termiczna”
• omawia wpływ
działalności człowieka na
zmiany zachodzące w
składzie powietrza
atmosferycznego
10.
Ciśnienie
atmosferyczne
i wiatr
terminów: „ciśnienie
atmosferyczne”, „niż
baryczny”, „wyż
baryczny”, „izobara”
• wymienia jednostki
ciśnienia
atmosferycznego
wiatrów stałych i
okresowo zmiennych,
• wyjaśnia przyczynę
powstawania wiatru
świata obszary
występowania pasatów i
monsunów
• wyjaśnia zależność
między wartością
ciśnienia
atmosferycznego a
wysokością nad
poziomem morza
• sporządza schemat
wyżu i niżu barycznego
• charakteryzuje
rodzaje wiatrów na
podstawie
ilustracji
• wyjaśnia, w jaki sposób
powstają cyklony
tropikalne i tornada,
charakteryzuje je oraz
podaje obszary ich
występowania
występujących na kuli
ziemskiej
11.
Wilgotność
powietrza i
opady
atmosferyczne
terminów: „wilgotność
powietrza”, „wilgotność
względna”,
„kondensacja”, „resublimacja”
• wymienia rodzaje
opadów i osadów
atmosferycznych
• wyjaśnia proces
powstawania chmur i
opadów
atmosferycznych
świata obszary o
najwyższych i
najniższych rocznych
sumach opadów atmosferycznych
opadów i osadów
atmosferycznych na
podstawie fotografii
negatywnego wpływu
nadmiaru oraz niedoboru
opadów
atmosferycznych na
życie i działalność
człowieka
chmur na podstawie
fotografii
• omawia warunki
powstawania
poszczególnych
rodzajów osadów
atmosferycznych
• omawia przyczyny
nierównomiernego
rozmieszczenia
opadów
atmosferycznych na
Ziemi
• omawia sposób
powstawania opadów
frontalnych,
konwekcyjnych i
orograficznych
12.
Klimaty kuli
ziemskiej
terminu „klimat”
klimatu
• podaje różnicę między
klimatem a pogodą
• wymienia główne
czynniki klimatotwórcze
• charakteryzuje wpływ
głównych czynników
klimatotwórczych na
klimat
• wymienia strefy
klimatyczne na kuli
ziemskiej i wskazuje ich
zasięg na mapie stref
klimatycznych
• wykazuje
zróżnicowanie
klimatyczne Ziemi na
podstawie analizy map
temperatury powietrza i
opadów
atmosferycznych oraz
map stref klimatycznych
na Ziemi
• charakteryzuje na
podstawie wykresów lub
danych liczbowych
przebieg temperatury
powietrza i opadów
atmosferycznych w
ciągu roku w wybranych
stacjach
meteorologicznych
położonych w różnych
strefach klimatycznych
• omawia na przykładach
wpływ wybranych
czynników
klimatotwórczych
na klimat danego
obszaru
wpływu klimatu na życie
i działalność
gospodarczą człowieka
• podaje na podstawie
map tematycznych
zależności między
strefami oświetlenia
Ziemi a strefami
klimatycznymi
• charakteryzuje klimat
górski
• omawia wpływ
klimatu górskiego na
występowanie pięter
roślinnych
• ocenia wpływ klimatu
na zagospodarowanie
wybranych regionów kuli
ziemskiej
65
IV. Wnętrze
Ziemi
66
13.
Zasoby wodne
Ziemi
• podaje przykłady wód
powierzchniowych i
podziemnych
terminów: „morze”,
„zatoka”, „szelf
kontynentalny”,
„gejzer”, „wody
termalne”, „wody
mineralne”
świata oceany i podaje
ich nazwy
ruchów wody morskiej
• omawia zasoby wodne
Ziemi, korzystając z
diagramu
• podaje jednostkę
zasolenia wód
oceanicznych
• omawia zasolenie wód
oceanicznych
• wymienia typy mórz i
wskazuje ich przykłady
na mapie
świata
terminów: „ciepły prąd
morski”, „zimny prąd
morski”
ciepłych i zimnych
prądów morskich
zróżnicowania zasolenia
wód oceanicznych
• podaje przykłady mórz
o największym i
najmniejszym zasoleniu
wód
• wymienia i wskazuje
na mapie
świata przykłady
ciepłych i zimnych
prądów morskich
• rozumie znaczenie
mórz i oceanów w życiu
i gospodarce człowieka
występowania
falowania i pływów
gospodarczego
wykorzystania wód
podziemnych
• wyjaśnia mechanizm
funkcjonowania
gejzerów
obszarów
występowania
gejzerów
• charakteryzuje zjawisko
El Niño
14.
Budowa
wnętrza Ziemi
• wymienia metody
badania wnętrza Ziemi
terminów: „minerał”,
„skała”, „prądy cieplne”,
„magma”
• wymienia kolejne
warstwy wnętrza Ziemi,
zaczynając od warstwy
znajdującej się najgłębiej
badań geofizycznych w
poznawaniu budowy
wnętrza Ziemi
• wskazuje różnicę
między minerałem a
skałą
• klasyfikuje skały ze
względu na ich genezę
• wyjaśnia różnicę
między litosferą a
skorupą ziemską
kamieni szlachetnych
gospodarczego
wykorzystania skał i
minerałów
• omawia budowę
wnętrza Ziemi,
posługując się
ilustracją
• podaje zależność
między głębokością a
temperaturą we wnętrzu
Ziemi
• porównuje warstwy
wnętrza Ziemi
• rozpoznaje na
podstawie okazów skał
wybrane skały i
określa ich rodzaj ze
względu na genezę
• omawia warunki
powstawania
poszczególnych
rodzajów skał na
podstawie ilustracji
• określa twardość
minerałów na podstawie
skali Mohsa
15.
Płytowa
budowa
litosfery.
• wymienia procesy
wewnętrzne kształtujące
rzeźbę powierzchni
• podaje główne cechy
płytowej budowy
litosfery
świata obszary
pomiędzy płytową
budową litosfery a
• podaje przykłady działań
podejmowanych przez
człowieka w celu
Trzęsienia
ziemi
Ziemi
terminów: „ryft
oceaniczny”, „grzbiet
śródoceaniczny”,
„hipocentrum”,
„epicentrum”
ruchu płyt litosfery
trzęsień ziemi
• omawia skutki trzęsień
ziemi
wzmożonej aktywności
sejsmicznej
• podaje skalę, w której
określana jest siła
trzęsień ziemi
występowaniem
trzęsień ziemi
• omawia sposób
powstawania ryftów
oceanicznych,
grzbietów
śródoceanicznych i
rowów oceanicznych
zminimalizowania
skutków trzęsień ziemi
16.
Wulkanizm
terminów: „lawa”,
„erupcja”, „wulkan”,
• wymienia produkty
erupcji wulkanicznej
• omawia budowę
wulkanu, posługując się
ilustracją
• omawia pozytywne i
negatywne skutki erupcji
wulkanicznych
wulkanów i wskazuje je
na mapie
świata
świata obszary
wzmożonej aktywności
wulkanicznej
pomiędzy płytową
budową litosfery a
występowaniem
zjawisk wulkanicznych
świata przebieg
Ognistego Pierścienia
Pacyfiku
świata najwyższe wulkany
poszczególnych
kontynentów i podaje ich
nazwy
17.
Powstawanie
gór
terminu „ruchy
górotwórcze”
• wymienia nazwy er,
zaczynając od najstarszej
ery
• wymienia rodzaje gór
• wymienia wielkie
formy ukształtowania
powierzchni lądów
• podaje we właściwej
kolejności nazwy
okresów w dziejach
Ziemi
• wymienia
najważniejsze orogenezy
w dziejach Ziemi
• wymienia wielkie
formy ukształtowania
dna oceanów
• podaje przykłady gór
fałdowych, zrębowych i
wulkanicznych
• wskazuje na
mapie świata przykłady
wielkich form
ukształtowania
powierzchni lądów
terminu „subdukcja”
• wymienia zjawiska
towarzyszące procesowi
subdukcji
• podaje przykłady gór
wypiętrzonych podczas
poszczególnych
orogenez
• charakteryzuje na
podstawie ilustracji
mechanizm
powstawania gór
fałdowych i zrębowych
powstawania gór
wulkanicznych
• charakteryzuje
wielkie formy
ukształtowania
powierzchni lądów
oraz dna oceanów
• wymienia najwyższe
szczyty na kontynentach i
podaje ich wysokości
67
V. Procesy
zewnętrzne
kształtujące
powierzchnię
Ziemi
68
18.
Wietrzenie
• wymienia procesy
zewnętrzne kształtujące
rzeźbę powierzchni
Ziemi
terminu „wietrzenie”
wietrzenia
• podaje nazwę produktu
wietrzenia
wietrzenia fizycznego,
chemicznego i
biologicznego
• wyjaśnia zjawisko
wietrzenia mrozowego i
łuszczenia się skał
• omawia zależność
między warunkami
klimatycznymi a
rodzajem i przebiegiem
wietrzenia
zrozumieniem
pojęciem „wietrzenie”
• charakteryzuje proces
odpadania i formy
rzeźby terenu powstałe
w jego wyniku
• wymienia i
charakteryzuje rodzaje
ruchów masowych
niebezpieczeństw
grożących człowiekowi
wskutek wystąpienia
ruchów masowych
19.
Procesy
krasowe
terminu „krasowienie”
• wymienia nazwy skał
ulegających krasowieniu
• wymienia formy krasu
powierzchniowego i
podziemnego
• omawia procesy
krasowe i warunki, w
których zachodzą
świata obszary
występowania rzeźby
krasowej
• omawia formy
krasowe występujące
na powierzchni i pod
powierzchnią ziemi
• rozpoznaje i opisuje
w terenie formy rzeźby
powstałe w wyniku
krasowienia
• podaje nazwy i wymiary
najdłuższych oraz
najgłębszych jaskiń na
świecie i w Polsce
20.
Rzeźbotwórcza
działalność
rzek
terminów: „erozja
wgłębna”, „erozja
wsteczna”, „erozja
boczna”, „akumulacja”
świata przykłady
najdłuższych rzek świata
przedstawiającej
dorzecze: źródło, rzekę
główną, dopływy, ujście,
obszar dorzecza, dział
wodny
form powstałych w
wyniku niszczącej i
budującej działalności
rzeki
• wymienia typy ujść
rzecznych
powstawania meandrów
i starorzeczy
• omawia warunki
sprzyjające powstawaniu
delt i ujść lejkowatych
świata przykłady ujść
deltowych i lejkowatych
zrozumieniem
pojęciem „erozja”
• przedstawia
rzeźbotwórczą rolę
wód płynących
między spadkiem rzeki
a charakterem
procesów
rzeźbotwórczych wody
płynącej
powstałe w wyniku
działalności rzeki
• oblicza średni spadek
rzeki
21.
Rzeźbotwórcza
działalność
terminu „granica
• wskazuje różnice
między lodowcem
• rozpoznaje na
ilustracjach i
• przedstawia
• ocenia wpływ zmian
klimatycznych na grubość
69
VI.
Pedosfera i
lodowców
górskich i
lądolodów
wiecznego śniegu”
świata obszary
współcześnie
zlodowacone
górskim a lądolodem
warunkujące
powstawanie lodowców
górskich i lądolodów
• wymienia formy
rzeźby terenu powstałe
w wyniku działalności
lodowców górskich i
lądolodów
fotografiach formy
polodowcowe oraz
podaje ich nazwy
lądolodów i lodowców
górskich
• omawia, korzystając
z ilustracji,
podobieństwa i różnice
w krajobrazie
polodowcowym
powstałym w wyniku
działalności lodowców
powstałe w wyniku
działalności lodowców
pokrywy lodowej
lodowców górskich i
lądolodów
22.
Rzeźbotwórcza
działalność
morza
terminu „abrazja”
• podaje przykłady form
powstałych w wyniku
rzeźbotwórczej
działalności morza
• wymienia typy
wybrzeży morskich
• omawia, korzystając z
ilustracji, proces cofania
się klifu oraz proces
powstawania mierzei
• wskazuje na
mapie świata typy
wybrzeży morskich
• przedstawia
rzeźbotwórczą rolę fal
morskich
• wyjaśnia genezę
typów wybrzeży
morskich
powstałe w wyniku
działalności morza
• podaje przykłady działań
mających na celu ochronę
wybrzeży klifowych przed
abrazją
23.
Rzeźbotwórcza
działalność
wiatru
terminów: „deflacja”,
„korazja”
niszczącej i budującej
działalności wiatru na
pustyniach
pustyń ze względu na
rodzaj podłoża
ogólno-geograficznej
świata największe
pustynie
między barchanem a
wydmą paraboliczną
• przedstawia
wiatru
powstałe w wyniku
działalności wiatru
• omawia wpływ szaty
roślinnej na rzeźbotwórczą
działalność wiatru
24.
Gleby i
roślinność na
terminu „gleba”
terminu „żyzność gleby”
• charakteryzuje
poziomy glebowe
• porównuje profile
glebowe różnych
• uzasadnia potrzebę
racjonalnego
biosfera
Ziemi
polega proces
glebotwórczy
glebotwórcze
• wymienia strefy
roślinne
na Ziemi
• wskazuje i nazywa
poziomy glebowe na
ilustracji
przedstawiającej profil
glebowy
• podaje przykłady gleb
strefowych i astrefowych
• omawia znaczenie gleb
w przyrodzie i
• wskazuje strefy
roślinne na mapie
świata
• charakteryzuje
wybrane typy gleb
strefowych i astrefowych
• omawia zróżnicowanie
stref roślinnych na Ziemi
typów gleb
• wykazuje zależności
zachodzące między
czynnikami
glebotwórczymi a
typem genetycznym
gleby
• wykazuje wpływ
klimatu
na zróżnicowanie
roślinności i gleb na
Ziemi
gospodarowania glebami
pomiędzy zróżnicowaniem
stref roślinnych na Ziemi a
działalnością gospodarczą
człowieka
70
Chemia
71
Chemia – klasa pierwsza
Klasa I /pierwsza/
Dział I. Substancje i ich przemiany
Ocena dopuszczająca-uczeń(I):
- zalicza chemię do nauk przyrodniczych
- stosuje zasady bezpieczeństwa obowiązujące w pracowni chemicznej
- nazywa wybrane elemenenty szkła i sprzętu laboratoryjnego oraz określa ich przeznaczenie
- opisuje właściwośći substancji, będących głównymi składnikami produktów stosowanych na co
dzień
- przeprowadza proste obliczenia z wykorzystaniem pojęć: masa, gęstość, objętość
- odróżnia właściwości fizyczne od chemicznych
- dzieli substancje chemiczne na proste i złożone, na pierwiastki i związki chemiczne
- definiuje pojęcie mieszania substancji
- opisuje cechy mieszanin jednorodnych i niejednorodnych
- podaje przykłady mieszanin
- opisuje proste metody rozdzielania mieszanin na składniki
- definiuje pojęcia zjawiasko fizyczne i reakcja chemiczna
- podaje przykłady zjawiask fizycznych i reakcji chemicznych zachodzących w otoczeniu
człowieka
- definiuje pojęcia pierwiastek chemiczny i związek chemiczny
- podaje przykłady związków chemicznych
- klasyfikuje pierwiastki chemiczne na metale i niemetale
- podaje przykłady pierwiastków chemicznych (metali i niemetali)
- odróżnia metale od niemetali na podtawie ich właściwości
- opisuje, na czym polega rdzewienie (korozja)
- posługuje się symbolami chemicznymi pierwiastków (H, O, N, Cl, S, C, P, Si, Na, K, Ca, Mg, Fe,
Zn, Cu, Al, Pb, Sn, Ag, Hg)
- opisuje skład i właściwości powietrza
- opisuje właściwości fizyczne, chemiczne tlenu, tlenku węglą (IV), wodoru, azotu
- podaje, że woda jest związkiem chemicznym wodoru i tlenu
- tłumaczy, na czym polega zmiana stanów skupienia na przykładzie wody
- omawia obieg wody w przyrodzie
- określa znaczenia powietrza, wody, tlenu
- określa, jak zachowują się substancje higroskopijne
- opisuje, na czym polegają reakcje syntezy, analizy, wymiany
- omawia, na czym polega utlenianie, spalanie
- definiuje substrat i produkt reakcji chemicznej
- wskazuje substraty i produkty reakcji chemicznej
- określa typy reakcji chemicznych
- określa, co to są tlenki i jaki jest ich podział
- wymienia niektóre efekty towrzyszące reakcjom chemicznym
- wymienia podstawowe źródła, rodzaje i skutki zanieczyszczeń powietrza.
Ocena dostateczna-uczeń(1+2):
- wyjaśna, dlaczego chemia jest nauką przydatną ludziom
-omawia, czym zajmuje się chemia
- podaje sposób podziału chemii na organiczną i nieorganiczną
- wyjaśnia, czym się różni ciało fizyczne od substancji
- opisuje właściwości substancji
72
- wymienia i wyjaśnia podstawowe sposoby rozdzielania mieszanin
- sporządza mieszaninę
- planuje rozdzielanie mieszanin (wymaganych)
- opisuje różnicę w przebiegu zjawiska fizycznego i i reakcji chemicznej
- projektuje doświadczenia ilustrujące zjawisko fizyczne i reakcję chemiczną
- definiuje pojęcie stop
- podaje przykłady zjawisk fizycznych i reakcji chemicznych zachodzących w otoczeniu człowieka
- formułuje obserwacje do doświadczenia
- wyjaśnia potrzebę wprowadzania symboliki chemicznej
- rozpoznaje pierwiastki i związki chemiczne
- wyjaśnia różnicę między pierwiastkiem a związkiem chemicznymi- wymienia stałe zmienne
składniki powietrza
- bada skład powietrza
- oblicza przybliżoną objętość tlenu i azotu, np. sali lekcyjnej
- opsuje, jak można otrzymać tlen
- opisuje właściwości fizyczne i chemiczne gazów szlachetnych
- opisuje obieg tlenu, tlenku węgla (IV) i azotów w przyrodzie
- wyjaśnia, na czym polega proces fotosyntezy, wymienia zastosowanie tlenków wapnia, żelaza,
glinu, azotu, gazów szlachetnych, tlenku węgla ( IV) i tlenu, wodoru
- podaje sposób otrzymywania tlenku węgla ( IV) - (na przykładzie reakcji węgla z tlenem)
- definiuje pojęcie reakcja charakterystyczna
- planuje doświadczenie umożliwiające wykrycie obecności tlenku węgla (IV) w powietrzu
wydychanym z płuc
- wyjaśnia, co to jest efekt cieplarniany
- opisuje rolę wody i pary wodnej w przyrodzie
- wymienia właściwości wody
- wyjaśnia pojęcie higroskopijność
- zapisuje słownie przebieg reakcji chemicznej
- wskazuje w zapisie słownym przebiegu reakcji chemicznej substraty i produkty, pierwiastki, i
związki chemiczne
- opisuje, na czym polega powstawanie dziury ozonowej, kwaśnych opadów
- podaje sposób otrzymywania wodoru (w reakcji kwasu chlorowodorowego z metalem)
- opisuje sposób identyfikowania gazów: wodoru, tlenu, tlenku węgla (IV)
- wymienia źródła, rodzaje i skutki zanieczyszczeń powietrza
- definiuje pojęcia egzo- i endoenergetyczne.
Ocena dobra-uczeń(1+2+3):
- podaje zastosowania wybranych elementów sprzętu lub szkła laboratoryjnego
- identyfikuje substancje na podstawie podanych właściwości
- podaje sposób rozdzielnie wskazanej mieszaniny
- wskazuje różnicę między właściwościami fizycznymi składników mieszaniny, które umożliwiają
jej rozdzielenie
- projektuje doświadczenia ilustrujące reakcję chemiczną i formułuje wnioski
- wskazuje w podanych przykładach reakcję chemiczną i zjawisko fizyczne
- wskazuje wśród różnych substancji mieszanine i związek chemiczny
- proponuje sposoby zabezpieczenia produktów zawierających żelazo przed rdzewieniem
- odszukuje w układzie pierwiastków podane pierwiastki chemicznej - opisuje doświadczenie
wykonywane na lekcji
- określa, które składniki powietrza są stałe, a które zmienne
- wykonuje obliczenia związane z objętością procentową substancji występującej w powietrzu
- wykrywa obecność tlenku węgla ( IV)
73
-opisuje właściwości tlenku węgla (II)
- wyjaśnia rolę procesu fotosyntezy w naszym życiu
- podaje przykłady substancji szkodliwych dla środowiska
- wyjaśnia przyczynę skąd się biorą kwaśne opady
- określa zagrożenia wyniające z efektu cieplarnianego, dziury ozonowej, kwaśnych opadów
- proponuje sposoby zapobiegania powiększaniu się dziury ozonowej i ograniczenia czynników
powodujących powstawanie kawaśnych opadów
- zapisuje słownie przebieg różnych typów reakcji
- podaje przykłady różnych typów reakcji chemicznych
- wskazuje obecność pary wodnej w powietrzu
- omawia sposoby otrzymywania wodoru
- podaje przykłady reakcji ego- i endoenergetycznych.
Ocena bardzo dobra-uczeń(1+2+3+4):
- wyjaśnia, na czym polega destylacja
- wyjaśnia, dlaczego gazy szlachetne są bardzo mało aktywne chemicznie
- definiuje pojęcie patyna
- opisuje pomiar gęstości
- projektuje doświadczenie o podanym tytule (rysuje schemat, zapisuje obserwacje i wnioski)
- wykonuje doświadczenia z działu Substancje i ich przemiany
- przewiduje wyniki niektórych doświadczeń na podstawie posiadanej wiedzy
- otrzymuje tlenek węgla (IV) w reakcji węglanu wapnia z kwasem chlorowodorowym
- uzasadnia, na podstawie reakcji magnezu z tlenkiem węgla (IV), że tlenek węgla (IV) jest
związkiem chemicznym węgla i tlenu
- uzasadnia, na podstawie reakcji magnezu z parą wodną, że woda jest związkiem chemicznym
tlenu i wodoru
- planuje sposoby postępowania umożliwiając ochronę powietrza przed zanieczyszczeniami
- identyfikuje substancje na podstawie schematów reakcji chemicznych
- wykazuje zależność między rozwojem cywilizacji a występowaniem zagrożeń, np. podaje
przykłady dziedzin, których rozwój powoduje negatywne skutki dla środowiska przyrodniczego.
Wybrane wiadomości i umiejętności wykraczające poza treści wymagań podstawy
programowej; ich spełnienie może być warunkiem wystawienia oceny celującej. Uczeń:
-opisuje zasady rozdziału w metodach chromatograficznych
- określa, na czym polegają rekacje utleniania-redukcji
- definiuje pojęcia utleniacz i reduktor
- zaznacza w zapisie słownym przebiegu reakcji chemicznej procesy utleniania i redukcji oraz
utleniacz, reduktor
- podaje przykłady reakcji utleniania - redukcji zachodzące w naszym otoczeniu, uzasadniają swój
wybór
- opisuje sposób rozdzielenia na składniki bardziej złożonych mieszanin z wykorzystaniem metod
spoza podstawy programowej
- omawia dokładnie metodę skraplania powietrza i rozdzielenia go na składniki
- oblicza skład procentowy powietrza - przelicza procenty objętościowe na masowe w różnych
warunkach
- wykonuje obliczenia rachunkowe - zadania dotyczące mieszanin.
74
Dział II. Wewnętrzna budowa materii
Ocena dopuszczająca-uczeń(1):
- definiuje pojęcie materia
- opisuje ziarnistą budowę materii
- opisuje, czym się różni atom od cząsteczki
- definiuje pojęcia jednostka masy atomowej, masa atomowa, masa cząsteczkowa
- oblicza masę cząsteczkową prostych związków chemicznych
- opisuje i charakteryzuje skład atomu pierwiastka chemicznego (jądro: protony i neutrony,
elektrony)
- definiuje pojęcie elektrony walencyjne
- wyjaśnia, co to jest liczba atomowa, liczba masowa
- ustala liczbę protonów, elektronów, neutronów w atomie danego pierwiastka chemicznego, gdy
znane są liczby atomowa i masowa
- definiuje pojęcie izotop
- dokonuje podziału izotopów
- wymienia dziedziny życia, w których stosuje się izotopy
- opisuje układ okresowy pierwiastków chemicznych
- podaje prawo okresowości
- podaje, kto jest twórcą układu okresowego pierwiastków chemicznych
- odczytuje z układu okresowego podstawowe informacje o pierwiastkach chemicznych
- wymienia typy wiązań chemicznych
- podaje definicje wiązania kowalencyjnego (atomowego), wiązania kowalencyjnego
spolaryzowanego, wiązania jonowego
- definiuje pojęcia jon, kation, anion
- posługuje się symbolami pierwiastków chemicznych
- odróżnia wzór sumaryczny od wzoru strukturalnego
- zapisuje wzory sumaryczne i strukturalne cząsteczek
- definiuje pojęcie wartościowość
- podaje wartościowość pierwiastków chemicznych w stanie wolnym
- odczytuje z układu okresowego maksymalną wartościowość pierwiastków chemicznych grup I., 2.
i 13.-17.
- wyznacza wartościowość pierwiastków chemicznych na podstawie wzorów sumarycznych
- zapisuje wzory sumaryczny i strukturalny cząsteczki związku dwupierwiastkowego na podstawie
wartościowości pierwiastków chemicznych
- określa na podstawie wzoru liczbę pierwiastków w związku chemicznym
- interpretuje zapisy (odczytuje ilościowo i jakościowo proste zapisy), np. H2, 2 H, 2 H2 itp.
- ustala na podstawie wzoru sumarycznego nazwę dla prostych dwupierwiastkowych związków
chemicznych
- ustala na podstawie nazwy wzór sumaryczny dla prostych dwupierwiastkowych związków
chemicznych
- rozróżnia podstawowe typy reakcji chemicznych
- podaje treść prawa zachowania masy
- podaje treść prawa stałości składu związkuchemicznego
- przeprowadza proste obliczenia z wykorzystaniem prawa zachowania masy i prawa stałości składu
związku chemicznego
- definiuje pojęcie równanie reakcji chemicznej, współczynnik stechiometryczny
- dobiera współczynniki w prostych przykładach równań reakcji chemicznych
- zapisuje proste przykłady równań reakcji chemicznych
- odczytuje proste równania reakcji chemicznych.
75
- omawia poglądy na temat budowy materii
- wyjaśnia zjawisko dyfuzji
- podaje założenia teorii atomistyczno--cząsteczkowej budowy materii
- oblicza masy cząsteczkowe
- definiuje pojęcie pierwiastek chemiczny
- wymienia rodzaje izotopów
- wyjaśnia różnice w budowie atomów izotopów wodoru
- wymienia dziedziny życia, w których stosuje się izotopy
- korzysta z układu okresowego pierwiastków chemicznych
- wykorzystuje informacje odczytane z układu okresowego pierwiastków chemicznych
- podaje maksymalną liczbę elektronów na poszczególnych powłokach (K, L, M)
- zapisuje konfiguracje elektronowe — proste przykłady
- rysuje proste przykłady modeli atomów pierwiastków chemicznych
- zapisuje wzory sumaryczne i strukturalne wymaganych cząsteczek
- odczytuje ze wzoru chemicznego, z jakich pierwiastków chemicznych i ilu atomów składa się
cząsteczka lub kilka cząsteczek
- opisuje rolę elektronów walencyjnych w łączeniu się atomów
- opisuje sposób powstawania jonów
- określa rodzaj wiązania w prostych przykładach cząsteczek
- podaje przykłady substancji o wiązaniu kowalencyjnym (atomowym) i substancji o wiązaniu
jonowym
- odczytuje wartościowość pierwiastków chemicznych z układu okresowego pierwiastków
- zapisuje wzory związków chemicznych
na podstawie podanej wartościowości lub nazwy pierwiastków chemicznych
- podaje nazwę związku chemicznego na podstawie wzoru
- określa wartościowość pierwiastków w związku chemicznym
- zapisuje wzory cząsteczek, korzystając z modeli
- rysuje model cząsteczki
- wyjaśnia znaczenie współczynnika stechiometrycznego i indeksu stechiometrycznego
- wyjaśnia pojęcie równania reakcji chemicznej
- odczytuje równania reakcji chemicznych
- dobiera współczynniki w równaniach reakcji chemicznych
- zapisuje równania reakcji chemicznych.
- planuje doświadczenie potwierdzające ziarnistość budowy materii
- wyjaśnia różnice między pierwiastkiem a związkiem chemicznym na podstawie założeń teorii
atom i styczno-cząsteczkowe j budowy materii
- oblicza masy cząsteczkowe związków chemicznych
- wymienia zastosowania izotopów
- korzysta swobodnie z informacji zawartych w układzie okresowym pierwiastków chemicznych
- oblicza maksymalną liczbę elektronów na powłokach
- zapisuje konfiguracje elektronowe
- rysuje modele atomów
- określa typ wiązania chemicznego w podanym związku chemicznym
- wyjaśnia, dlaczego gazy szlachetne są bardzo mało aktywne chemicznie na podstawie budowy ich
atomów
- wyjaśnia różnice między różnymi typami wiązań chemicznych
- opisuje powstawanie wiązań atomowych (kowalencyjnych) dla wymaganych przykładów
- zapisuje elektronowo mechanizm powstawania jonów (wymagane przykłady)
- opisuje mechanizm powstawania wiązania jonowego
76
- wykorzystuje pojęcie wartościowości
- określa możliwe wartościowości pierwiastka chemicznego na podstawie jego położenia w
układzie okresowym pierwiastków
- nazywa związki chemiczne na podstawie wzorów i zapisuje wzory na podstawie ich nazw
- zapisuje i odczytuje równania reakcji chemicznych (o większym stopniu trudności)
- przedstawia modelowy schemat równania reakcji chemicznej
- rozwiązuje zadania na podstawie prawa zachowania masy i prawa stałości składu związku
chemicznego
- dokonuje prostych obliczeń stechiometrycznych.
- definiuje pojęcie masa atomowa jako średnia masa atomów danego pierwiastka chemicznego z
uwzględnieniem jego składu izotopowego
- oblicza zawartość procentową izotopów w pierwiastku chemicznym
- wyjaśnia związek między podobieństwami właściwości pierwiastków chemicznych zapisanych w
tej samej grupie układu okresowego a budową ich atomów i liczbą elektronów walencyjnych
- uzasadnia i udowadnia doświadczalnie, że msubstr. = mprod.
- rozwiązuje trudniejsze zadania wykorzystujące poznane prawa (zachowania masy, stałości składu
związku chemicznego)
- wskazuje podstawowe różnice między wiązaniami kowalencyjnym a jonowym oraz
kowalencyjnym niespolaryzowanym a kowalencyjnym spolaryzowanym
- opisuje zależność właściwości związku chemicznego od występującego w nim wiązania
chemicznego
- porównuje właściwości związków kowalencyjnych i jonowych (stan skupienia, temperatury
topnienia i wrzenia)
- określa, co wpływa na aktywność chemiczną pierwiastka
- zapisuje i odczytuje równania reakcji chemicznych o dużym stopniu trudności
- wykonuje obliczenia stechiometryczne.
programowej; ich spełnienie może być warunkiem wystawienia oceny celującej.
Uczeń:
- opisuje historię odkrycia budowy atomu
- definiuje pojęcie promieniotwórczość
- określa, na czym polega promieniotwórczość naturalna i sztuczna
- definiuje pojęcie reakcja łańcuchowa
- wymienia ważniejsze zagrożenia związane z promieniotwórczością
- wyjaśnia pojęcie okres potrwania (okres połowicznego rozpadu)
- rozwiązuje zadania związane z pojęciami okres potrwania i średnia masa atomowa
- charakteryzuje rodzaje promieniowania
- wyjaśnia, na czym polegają przemiany a, p
- opisuje historię przyporządkowania pierwiastków chemicznych
- opisuje wiązania koordynacyjne i metaliczne
- dentyfikuje pierwiastki chemiczne na podstawie niepełnych informacji o ich położeniu
w układzie okresowym pierwiastków chemicznych oraz ich właściwości
- dokonuje obliczeń z wykorzystaniem wiedzy o jednostce masy atomowej, masie atomowej
i cząsteczkowej
- dokonuje obliczeń na podstawie równania reakcji chemicznej.
Dział III. Woda i roztwory wodne
77
Ocena dopuszczająca-uczeń(1):
- charakteryzuje rodzaje wód występujących w przyrodzie
- podaje, na czym polega obieg wody w przyrodzie
- wymienia stany skupienia wody
- nazywa przemiany stanów skupienia wody
- opisuje właściwości wody
- zapisuje wzory sumaryczny i strukturalny cząsteczki wody
- definiuje pojęcie dipol
- identyfikuje cząsteczkę wody jako dipol
- wyjaśnia podział substancji na dobrze i słabo rozpuszczalne oraz praktycznie nierozpuszczalne w
wodzie
- podaje przykłady substancji, które rozpuszczają się i nie rozpuszczają się w wodzie
- wyjaśnia pojęcia rozpuszczalnik i substancja rozpuszczana
- definiuje pojęcie rozpuszczalność
- wymienia czynniki, które wpływają na rozpuszczalność
- określa, co to jest wykres rozpuszczalności
- odczytuje z wykresu rozpuszczalności rozpuszczalność danej substancji w podanej temperaturze
- wymienia czynniki wpływające na szybkość rozpuszczania się substancji stałej w wodzie
- definiuje pojęcia roztwór właściwy, koloid i zawiesina
- definiuje pojęcia roztwór nasycony i roztwór nienasycony oraz roztwór stężony i roztwór
rozcieńczony
- definiuje pojęcie krystalizacja
- podaje sposoby otrzymywania roztworu nienasyconego z nasyconego i odwrotnie
- definiuje pojęcie stężenie procentowe roztworu
- podaje wzór opisujący stężenie procentowe
- prowadzi obliczenia z wykorzystaniem pojęć: stężenie procentowe, masa substancji, masa
rozpuszczalnika, masa roztworu (proste).
- opisuje budowę cząsteczki wody
- wyjaśnia, co to jest cząsteczka polarna
- wymienia właściwości wody zmieniające się pod wpływem zanieczyszczeń
- proponuje sposoby racjonalnego gospodarowania wodą
- tłumaczy, na czym polega proces mieszania. rozpuszczania
- określa, dla jakich substancji woda jest dobrym rozpuszczalnikiem
- charakteryzuje substancje ze względu na ich rozpuszczalność w wodzie
- planuje doświadczenia wykazujące wpływ różnych czynników na szybkość rozpuszczania
substancji stałych w wodzie
- porównuje rozpuszczalność różnych substancji w tej samej temperaturze
- oblicza ilość substancji, którą można rozpuścić w określonej ilości wody w podanej temperaturze
- podaje przykłady substancji, które rozpuszczają się w wodzie, tworząc roztwory właściwe
- podaje przykłady substancji, które nie rozpuszczają się w wodzie i tworzą koloidy lub zawiesiny
- wskazuje różnice między roztworem właściwym a zawiesiną
- opisuje różnice między roztworem rozcieńczonym, stężonym, nasyconym i nienasyconym
- przeprowadza krystalizację
- przekształca wzór na stężenie procentowe roztworu tak, aby obliczyć masę substancji
rozpuszczonej lub masę roztworu.
- wyjaśnia, na czym polega tworzenie wiązania kowalencyjnego spolaryzowanego
w cząsteczce wody,
- wyjaśnia budowę polarną cząsteczki wody
- określa właściwości wody wynikające z jej budowy polarnej
78
- wyjaśnia, dlaczego woda dla jednych substancji jest rozpuszczalnikiem, a dla innych nie
- przedstawia za pomocą modeli proces rozpuszczania w wodzie substancji o budowie polarnej, np.
chlorowodoru
- podaje rozmiary cząstek substancji wprowadzonych do wody i znajdujących się w roztworze
właściwym, koloidzie, zawiesinie
- wykazuje doświadczalnie wpływ różnych czynników na szybkość rozpuszczania substancji stałej
w wodzie
- posługuje się sprawnie wykresem rozpuszczalności
- dokonuje obliczeń z wykorzystaniem wykresu rozpuszczalności
- oblicza masę wody, znając masę roztworu i jego stężenie procentowe
- prowadzi obliczenia z wykorzystaniem pojęcia gęstości
- podaje sposoby na zmniejszenie lub zwiększenie stężenia roztworu
- oblicza stężenie procentowe roztworu powstałego przez zatężenie, rozcieńczenie roztworu
- oblicza stężenie procentowe roztworu nasyconego w danej temperaturze(z wykorzystaniem
wykresu rozpuszczalności)
- oblicza masę substancji rozpuszczonej lub masę roztworu, znając stężenie procentowe roztworu
- wyjaśnia, jak sporządzić roztwór o określonym stężeniu procentowym (np. 100 g 20procentowego roztworu soli kuchennej)
- wymienia czynności prowadzące do sporządzenia określonej ilości roztworu o określonym
stężeniu procentowym różni od wód występujących w przyrodzie.
- wymienia laboratoryjne sposoby otrzymywania wody
- proponuje doświadczenie udowadniające, że woda jest związkiem wodoru i tlenu
- opisuje wpływ izotopów wodoru i tlenu na właściwości wody
- określa wpływ ciśnienia atmosferycznego na wartość temperatury wrzenia wody
- porównuje rozpuszczalność w wodzie związków kowalencyjnych i jonowych
- wykazuje doświadczalnie, czy roztwór jest nasycony, czy nienasycony
- rozwiązuje zadania rachunkowe na stężenie procentowe z wykorzystaniem gęstości
- oblicza rozpuszczalność substancji w danej temperaturze, znając stężenie procentowe jej roztworu
nasyconego w tej temperaturze.
programowej; ich spełnienie może być warunkiem wystawienia oceny celującej.
Uczeń:
- określa źródła zanieczyszczeń wód naturalnych
- analizuje źródła zanieczyszczeń wód naturalnych i ich wpływ na środowisko przyrodnicze
- wymienia niektóre zagrożenia wynikające z zanieczyszczeń wód
- omawia wpływ zanieczyszczeń wód na organizmy
- wymienia sposoby przeciwdziałania zanieczyszczaniu wód
- omawia sposoby usuwania zanieczyszczeń z wód
- wyjaśnia, na czym polega asocjacja cząsteczek wody
- rozwiązuje zadania rachunkowe na mieszanie roztworów
- rozwiązuje zadania rachunkowe na stężenie procentowe roztworu, w którym rozpuszczono
mieszaninę substancji stałych.
79
Matematyka
80
Matematyka – klasa pierwsza
Klasa I /pierwsza/
Zakres opanowanej wiedzy i posiadane umiejętności w rozbiciu na poszczególne oceny
1. LICZBY I DZIAŁANIA
NIEDOSTATECZNY
Uczeń:
- nie opanował wiadomości i umiejętności na ocenę dopuszczającą,
- nie potrafi wykonać prostych zdań nawet przy pomocy nauczyciela,
- nie stara się uzupełnić braków pomimo zachęty nauczyciela.
DOPUSZCZAJĄCY
Uczeń:
- zna pojęcie liczby naturalnej, całkowitej, wymiernej,
- rozumie rozszerzenie osi liczbowej na liczby ujemne,
- umie zaznaczać liczbę wymierną na osi liczbowe,
- zna pojęcia: rozwinięcie dziesiętne skończone, nieskończone, okres,
- zna sposób zaokrąglania liczb,
- rozumie potrzebę zaokrąglania liczb,
- umie szacować wyniki działań,
- zna algorytm dodawania i odejmowania liczb wymiernych dodatnich,
- umie dodawać i odejmować liczby wymierne dodatnie zapisane w jednakowej postaci,
- zna algorytm mnożenia i dzielenia liczb wymiernych dodatnich,
- umie podać liczbę odwrotną do danej,
- umie mnożyć i dzielić przez liczbę naturalną,
- umie obliczać ułamek danej liczby naturalnej,
- zna kolejność wykonywania działań,
- umie dodawać, odejmować, mnożyć i dzielić dwie liczby ujemne oraz o różnych znakach
- zna pojęcie liczb przeciwnych,
- umie odczytać z osi liczbowej liczby spełniające określony warunek,
- umie opisać zbiór liczb za pomocą nierówności,
- zna pojęcie odległości między dwiema liczbami na osi liczbowej,
- umie na podstawie rysunku osi liczbowej określić odległość między liczbami.
DOSTATECZNY
Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania na ocenę dopuszczającą, a
ponadto uczeń:
- rozumie pojęcie zbioru liczb wymiernych,
- umie porównywać liczby wymierne,
- umie znajdować liczbę wymierną leżącą pomiędzy dwiema danymi na osi liczbowej,
- umie zamieniać ułamek zwykły na dziesiętny i odwrotnie,
- umie zapisać liczby wymierne w postaci rozwinięć dziesiętnych skończonych i rozwinięć
dziesiętnych nieskończonych okresowych,
- zna warunek konieczny zamiany ułamka zwykłego na ułamek dziesiętny skończony,
- umie porównywać liczby wymierne,
- umie określić na podstawie rozwinięcia dziesiętnego, czy dana liczba jest liczbą wymierną,
- umie zaokrąglić liczbę do danego rzędu,
- umie zaokrąglić liczbę o rozwinięciu dziesiętnym nieskończonym okresowym do danego
rzędu,
- umie dodawać i odejmować liczby wymierne dodatnie zapisane w różnych postaciach,
- umie mnożyć i dzielić liczby wymierne dodatnie,
- umie obliczać liczbę na podstawie danego jej ułamka,
- umie wykonywać działania łączne na liczbach wymiernych dodatnich,
- umie obliczać potęgi liczb wymiernych,
- umie stosować prawa działań,
81
- umie zaznaczyć na osi liczbowej liczby spełniające określoną nierówność,
- umie zapisać nierówność, jaką spełniają liczby z zaznaczonego na osi liczbowej zbioru,
- umie obliczyć odległość między liczbami na osi liczbowej.
DOBRY
Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania na ocenę dostateczną, a ponadto
uczeń dobrze:
- umie znajdować liczby spełniające określone warunki,
- umie dokonać porównań poprzez szacowanie w zadaniach tekstowych,
- umie zamieniać jednostki długości, masy,
- zna przedrostki mili i kilo,
- umie zamieniać jednostki długości na mikrony i jednostki masy na karaty,
- umie wykonywać działania łączne na liczbach wymiernych dodatnich,
- umie zapisać podane słownie wyrażenia arytmetyczne i obliczać jego wartość,
- umie wykorzystać kalkulator,
- umie uzupełniać brakujące liczby w dodawaniu, odejmowaniu, mnożeniu i dzieleniu tak, by
otrzymać ustalony wynik,
- umie obliczać wartości wyrażeń arytmetycznych zawierających wartość bezwzględną,
- umie stosować prawa działań,
- umie obliczać wartości wyrażeń arytmetycznych,
- umie zaznaczać na osi liczbowej zbiór liczb, które spełniają jednocześnie dwie nierówności,
- umie znajdować zbiór liczb spełniających kilka warunków.
BARDZO DOBRY
Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania na ocenę dobrą, a ponadto
uczeń bardzo dobrze:
- umie przedstawić rozwinięcie dziesiętne nieskończone okresowe w postaci ułamka zwykłego,
- umie obliczać wartości wyrażeń arytmetycznych zawierających większą liczbę działań,
- umie obliczać wartości wyrażeń arytmetycznych,
- umie rozwiązywać zadania z zastosowaniem ułamków,
- umie rozwiązywać zadania z zastosowaniem ułamków,
- umie znaleźć liczby znajdujące się w określonej odległości na osi liczbowej od danej liczby.
CELUJĄCY
Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania na ocenę bardzo dobrą, odnosi
sukcesy w konkurach międzyszkolnych, a ponadto uczeń sprawnie i bezbłędnie:
- umie tworzyć wyrażenia arytmetyczne na podstawie treści zadań i obliczać ich wartość,
- umie wstawiać nawiasy tak, by otrzymać żądany wynik,
- umie obliczać wartości ułamków piętrowych,
- umie wykorzystywać wartość bezwzględną do obliczeń odległości liczb na osi liczbowej.
2. PROCENTY
NIEDOSTATECZNY
Uczeń:
DOPUSZCZAJĄCY
Uczeń:
- zna pojęcie procentu,
- rozumie potrzebę stosowania procentów w życiu codziennym,
- umie wskazać przykłady zastosowań procentów w życiu codziennym,
- umie zamienić procent na ułamek,
- umie określić procentowo zaznaczoną część figury,
- zna pojęcie diagramu procentowego,
- umie z diagramów odczytać potrzebne informacje,
- rozumie pojęcia podwyżka (obniżka) o pewien procent,
82
- wie jak obliczyć podwyżkę (obniżkę) o pewien procent,
- umie obliczyć podwyżkę (obniżkę) o pewien procent.
DOSTATECZNY
ponadto uczeń:
- umie zamienić ułamek na procent,
- umie zamienić liczbę wymierną na procent,
- umie określić procentowo zaznaczoną część figury i zaznaczyć procent danej figury,
- rozumie potrzebę stosowania diagramów do wizualizacji informacji,
- zna sposób obliczania, jakim procentem jednej liczby jest druga liczba,
- umie obliczyć,, jakim procentem jednej liczby jest druga liczba,
- umie obliczyć procent danej liczby,
- umie obliczyć liczbę na podstawie jej procentu,
- zna i rozumie określenie punkty procentowe.
DOBRY
uczeń dobrze:
- zna pojęcie promila,
- umie zamieniać ułamki, procenty na promile i odwrotnie,
- potrafi wybrać z diagramu informacje i je zinterpretować,
- umie obliczyć, jakim procentem jednej liczby jest druga liczba,
- umie rozwiązać zadanie tekstowe dotyczące obliczania procentu danej liczby,
- umie wykorzystać diagramy do rozwiązywania zadań tekstowych,
- umie obliczyć liczbę na podstawie jej procentu,
- umie obliczyć o ile procent jest większa (mniejsza) liczba od danej,
- umie odczytać z diagramu informacje potrzebne w zadaniu.
BARDZO DOBRY
- potrafi zobrazować dowolnym diagramem wybrane informacje,
- umie rozwiązać zadanie tekstowe dotyczące obliczania, jakim procentem jednej liczby jest
druga liczba,
- umie rozwiązać zadanie tekstowe dotyczące obliczania podwyżek i obniżek o pewien procent,
- umie przedstawić dane w postaci diagramu,
- umie rozwiązywać zadania związane z procentami.
CELUJĄCY
- umie rozwiązać zadanie tekstowe dotyczące obliczania liczby na podstawie jej procentu,
- umie obliczyć o ile procent jest większa (mniejsza) liczba od danej,
- umie zastosować powyższe obliczenia w zdaniach tekstowych,
- umie rozwiązywać zadania związane z procentami,
- umie stosować własności procentów w sytuacji ogólnej.
3. FIGURY NA PŁASZCZYŹNIE
NIEDOSTATECZNY
Uczeń:
DOPUSZCZAJĄCY
Uczeń:
- zna podstawowe pojęcia: punkt, prosta, odcinek,
- zna pojęcie prostych prostopadłych i równoległych,
83
-
umie konstruować odcinek przystający do danego,
zna pojęcie kąta,
zna pojęcie miary kąta,
umie konstruować kąt przystający do danego,
zna pojęcie wielokąta,
zna sumę miar kątów wewnętrznych trójkąta,
umie kreślić poszczególne rodzaje trójkątów,
zna definicję figur przystających,
umie wskazać figury przystające,
zna definicję prostokąta i kwadratu,
umie rozróżniać poszczególne rodzaje czworokątów,
umie rysować przekątne,
zna jednostki miary pola,
zna wzór na pole prostokąta,
zna wzór na pole kwadratu,
umie obliczać pole prostokąta, którego boki są wyrażone w tych samych jednostkach,
zna wzory na obliczanie pól powierzchni wielokątów,
umie obliczać pola wielokątów,
umie narysować układ współrzędnych,
zna pojęcie układu współrzędnych,
umie odczytać współrzędne punktów,
umie zaznaczyć punkty o danych współrzędnych,
umie rysować odcinki w układzie współrzędnych.
DOSTATECZNY
ponadto uczeń:
- umie kreślić proste i odcinki prostopadłe przechodzące przez dany punkt,
- umie podzielić odcinek na połowy,
- zna rodzaje kątów,
- zna nazwy kątów utworzonych przez dwie przecinające się proste oraz kątów utworzonych
pomiędzy dwiema prostymi równoległymi przeciętymi trzecia prostą i związki pomiędzy nimi,
- umie obliczyć miary katów przyległych,(wierzchołkowych, odpowiadających,
naprzemianległych), gdy dana jest miara jednego z nich,
- umie obliczać na podstawie rysunku miary kątów w trójkącie,
- zna cechy przystawania trójkątów,
- umie konstruować trójkąt o danych trzech bokach,
- umie rozpoznawać trójkąty przystające,
- zna definicję trapezu, równoległoboku i rombu,
- umie podać własności czworokątów,
- umie rysować wysokości czworokątów,
- umie obliczać miary katów w poznanych czworokątach,
- zna zależności pomiędzy jednostkami pola,
- umie zamieniać jednostki,
- umie obliczać pole prostokąta, którego boki są wyrażone w tych samych jednostkach i
różnych jednostkach,
- umie rysować wielokąty w układzie współrzędnych,
- umie obliczyć długość odcinka równoległego do jednej z osi układu współrzędnych.
DOBRY
uczeń dobrze:
- umie kreślić proste i odcinki równoległe przechodzące przez dany punkt,
- umie kreślić geometryczną sumę i różnicę kątów,
- umie obliczać na podstawie rysunku miary kątów,
- zna warunek istnienia trójkąta,
- rozumie zasadę klasyfikacji trójkątów,
- umie klasyfikować trójkąty ze względu na boki i kąty,
- umie konstruować trójkąt o danych dwóch bokach i kącie między nimi zawartym,
84
- rozumie zasadę klasyfikacji czworokątów,
- umie klasyfikować czworokąty ze względu na boki i kąty,
- umie zamieniać jednostki,
- umie obliczać pola wielokątów,
- umie wyznaczyć współrzędne brakujących wierzchołków prostokąta, równoległoboku i
trójkąta.
BARDZO DOBRY
- umie rozwiązywać zadania tekstowe dotyczące kątów,
- umie stosować zależności między bokami i kątami w trójkącie podczas rozwiązywania zadań
tekstowych,
- umie konstruować trójkąt, gdy dany jest bok i dwa kąty do niego przyległe,
- umie uzasadniać przystawanie trójkątów,
- umie stosować własności czworokątów do rozwiązywania zadań,
- umie rozwiązywać trudniejsze zadania dotyczące pola prostokąta,
- umie rozwiązywać zadania tekstowe związane z obliczaniem pól i obwodów wielokątów na
płaszczyźnie.
CELUJĄCY
- umie rozwiązywać zadania konstrukcyjne z wykorzystaniem własności trójkątów,
- umie rozwiązywać zadania tekstowe związane z obliczaniem pól i obwodów wielokątów w
układzie współrzędnych.
4. WYRAŻENIA ALGEBRAICZNE
NIEDOSTATECZNY
Uczeń:
DOPUSZCZAJĄCY
Uczeń:
- zna pojęcie wyrażenia algebraicznego,
- umie budować proste wyrażenia algebraiczne,
- umie rozróżnić pojęcia: suma, różnica, iloczyn, iloraz,
- zna pojęcie jednomianu,
- zna pojęcie jednomianów podobnych,
- umie porządkować jednomiany,
- umie określić współczynniki liczbowe jednomianu,
- umie rozpoznać jednomiany podobne,
- zna pojęcie sumy algebraicznej,
- zna pojęcie wyrazów podobnych,
- umie odczytać wyrazy sumy algebraicznej,
- umie wskazać współczynniki sumy algebraicznej,
- umie wyodrębnić wyrazy podobne,
- umie przemnożyć każdy wyraz sumy algebraicznej przez liczbę.
DOSTATECZNY
ponadto uczeń:
- rozumie zasadę nazywania wyrażeń algebraicznych,
- umie budować i odczytywać wyrażenia algebraiczne,
85
- umie obliczyć wartość liczbową wyrażenia bez jego przekształcenia dla zmiennych
wymiernych,
- rozumie zasadę przeprowadzania redukcji wyrazów podobnych,
- umie zredukować wyrazy podobne,
- umie opuścić nawiasy,
- umie zredukować wyrazy podobne,
- umie rozpoznawać sumy algebraiczne przeciwne,
- umie obliczyć wartość liczbową wyrażenia dla zmiennych wymiernych po przekształceniu do
postaci dogodnej do obliczeń,
- umie przemnożyć każdy wyraz sumy algebraicznej przez jednomian,
- umie podzielić sumę algebraiczną przez liczbę wymierną,
- umie wyłączyć wspólny czynnik(liczbę) przed nawias,
- umie zapisać sumę w postaci iloczynu.
DOBRY
uczeń dobrze:
- umie zapisywać warunki zadania w postaci jednomianu,
- umie zapisywać warunki zadania w postaci sumy algebraicznej,
- umie obliczyć wartość wyrażenia dla zmiennych wymiernych po przekształceniu do postaci
dogodnej do obliczeń,
- umie wyłączyć wspólny czynnik(jednomian) przed nawias,
- umie zapisać sumę w postaci iloczynu.
BARDZO DOBRY
- umie budować i odczytywać wyrażenia o konstrukcji wielodziałaniowej,
- umie obliczyć sumę algebraiczną znając jej wartość dla podanych wartości występujących w
niej zmiennych,
- umie wstawić nawiasy w sumie algebraicznej tak, by wyrażenie spełniało podany warunek,
- umie zinterpretować geometrycznie iloczyn sumy algebraicznej przez jednomian,
- umie stosować mnożenie jednomianów przez sumy alg. w zadaniach tekstowych.
CELUJĄCY
- umie określić dziedzinę wyrażenia wymiernego,
- umie stosować dodawanie i odejmowanie sum alg. w zadaniach tekstowych,
- umie mnożyć sumy alg. przez sumy alg,
- umie stosować wyłączanie wspólnego czynnika w zadaniach na dowodzenie.
5. RÓWNANIA I NIERÓWNOŚCI
NIEDOSTATECZNY
Uczeń:
DOPUSZCZAJĄCY
Uczeń:
- zna pojęcie równania,
- zna pojęcie rozwiązania równania,
- rozumie pojęcie rozwiązania równania,
- umie sprawdzić, czy dana liczba spełnia równanie,
86
-
zna metodę równań równoważnych,
umie rozwiązywać równania bez stosowania przekształceń na wyrażeniach algebraicznych,
zna pojęcie nierówności i jej rozwiązania,
rozumie pojęcie rozwiązania nierówności,
umie sprawdzić, czy dana liczba spełnia nierówność,
umie rozwiązywać nierówności bez stosowania przekształceń na wyrażeniach algebraicznych.
DOSTATECZNY
ponadto uczeń:
- umie zapisać zadanie w postaci równania,
- zna pojęcia: równania równoważne, tożsamościowe, sprzeczne,
- umie rozpoznać równania równoważne,
- umie zbudować równanie o podanym rozwiązaniu,
- umie stosować metodę równań równoważnych,
- umie rozwiązywać równania posiadające jeden pierwiastek, równania sprzeczne i
tożsamościowe,
- umie rozwiązywać równania z zastosowaniem prostych przekształceń na wyrażeniach
algebraicznych,
- umie rozpoznać nierówności równoważne,
- umie rozwiązywać nierówności z zastosowaniem prostych przekształceń na wyrażeniach
algebraicznych,
- umie przedstawić zbiór rozwiązań nierówności na osi liczbowej.
DOBRY
uczeń dobrze:
- umie zapisać zadanie w postaci równania,
- umie zbudować równanie o podanym rozwiązaniu,
- umie stosować metodę równań równoważnych,
- umie rozwiązywać równania posiadające jeden pierwiastek, równania sprzeczne
i tożsamościowe,
- umie analizować treść zadania o prostej konstrukcji,
- umie wyrazić treść zadania za pomocą równania,
- umie wyrazić treść zadania z procentami za pomocą równania,
- umie rozwiązywać nierówności z zastosowaniem przekształceń na wyrażeniach
algebraicznych,
- umie wyrazić treść zadania za pomocą nierówności,
- umie rozwiązać zadanie tekstowe za pomocą nierówności.
BARDZO DOBRY
- wyszukuje wśród równań z wartością bezwzględną równania sprzeczne,
- umie rozwiązywać równania z zastosowaniem przekształceń na wyrażeniach algebraicznych,
- umie rozwiązać zadanie tekstowe za pomocą równania i sprawdzić poprawność rozwiązania,
- umie rozwiązać zadanie tekstowe za pomocą równania,
- umie rozwiązać zadanie tekstowe z procentami za pomocą równania i sprawdzić,
- umie zapisać zbiór rozwiązań w postaci przedziału,
- umie przekształcać wzory, w tym fizyczne i geometryczne,
- umie wyznaczyć ze wzoru określoną wielkość.
CELUJĄCY
- umie zapisać problem w postaci równania,
- umie rozwiązać trudne zadanie tekstowe z procentami za pomocą równania i sprawdzić.
87
6. PROPORCJONALNOŚĆ
NIEDOSTATECZNY
Uczeń:
DOPUSZCZAJĄCY
Uczeń:
- umie podać przykłady proporcji.
DOSTATECZNY
ponadto uczeń:
- zna pojęcie proporcji i jej własności,
- umie rozwiązywać równania w postaci proporcji,
- rozumie pojęcie proporcjonalności prostej,
- umie rozpoznawać wielkości wprost proporcjonalne,
- zna pojęcie proporcjonalności odwrotnej,
- umie rozpoznawać wielkości odwrotnie proporcjonalne,
- umie rozpoznać wielkości wprost proporcjonalne i odwrotnie proporcjonalne w różnych
sytuacjach,
- rozumie różnice pomiędzy wielkościami wprost- i odwrotnie proporcjonalnymi.
DOBRY
uczeń dobrze:
- umie wyrazić treść zadania za pomocą proporcji,
- umie rozwiązać łatwe zadanie tekstowe za pomocą proporcji,
- umie rozwiązywać zadania tekstowe związane z wielkościami wprost proporcjonalnymi,
- umie rozwiązywać zadania tekstowe związane z wielkościami odwrotnie proporcjonalnymi.
BARDZO DOBRY
- umie rozwiązywać trudniejsze równania zapisane w postaci proporcji,
- umie rozwiązywać trudniejsze zadania tekstowe związane z wielkościami wprost
proporcjonalnymi.
CELUJĄCY
- umie rozwiązywać zadania tekstowe związane z wielkościami odwrotnie proporcjonalnymi,
- umie rozwiązać skomplikowane zadania tekstowe wykorzystując wiedzę na temat wielkości
wprost i odwrotnie proporcjonalnych.
7. SYMETRIE
NIEDOSTATECZNY
Uczeń:
DOPUSZCZAJĄCY
Uczeń:
- zna pojęcie punktów symetrycznych względem prostej,
88
-
umie rozpoznawać figury symetryczne względem prostej,
zna pojęcie figur symetrycznych względem prostej,
umie wykreślić punkt symetryczny do danego,
umie rysować figury w symetrii osiowej, gdy figura i oś nie mają punktów wspólnych,
zna pojęcie osi symetrii figury,
umie podać przykłady figur, które mają oś symetrii,
zna pojęcie symetralnej odcinka,
umie konstruować symetralną odcinka,
umie konstrukcyjnie znajdować środek odcinka,
zna pojęcie dwusiecznej kąta i jej własności,
umie konstruować dwusieczną kąta,
zna pojęcie punktów symetrycznych względem punktu,
umie rozpoznawać figury symetryczne względem punktu,
umie wykreślić punkt symetryczny do danego,
umie rysować figury w symetrii środkowej, gdy środek symetrii nie należy do figury,
umie odnaleźć punkty symetryczne względem osi oraz początku układu współrzędnych.
DOSTATECZNY
ponadto uczeń:
- umie określić własności punktów symetrycznych,
- umie rysować figury w symetrii osiowej, gdy figura i oś mają punkty wspólne,
- umie wykreślić oś symetrii, względem której punkty są symetryczne,
- rozumie pojęcie figury osiowosymetrycznej,
- umie narysować oś symetrii figury,
- rozumie pojęcie symetralnej odcinka i jej własności,
- rozumie pojęcie dwusiecznej kąta i jej własności,
- umie rysować figury w symetrii środkowej, gdy środek symetrii należy do figury,
- umie wykreślić środek symetrii, względem którego: punkty są symetryczne,
- umie podać własności punktów symetrycznych,
- zna pojęcie środka symetrii figury,
- umie podać przykłady figur, które mają środek symetrii,
- umie rysować figury posiadające środek symetrii,
- umie wskazać środek symetrii figury,
- umie wyznaczyć środek symetrii odcinka,
- umie zapisać współrzędne punktów symetrycznych względem osi oraz początku układu
współrzędnych,
- umie rozpoznać symetrię środkową i osiową w różnych sytuacjach,
- umie tworzyć figury symetryczne.
DOBRY
uczeń dobrze:
- umie rozwiązywać łatwe zadania tekstowe związane z symetrią względem prostej,
- umie wykreślić oś symetrii, względem której figury są symetryczne,
- stosuje własności punktów symetrycznych w zadaniach,
- umie wskazać wszystkie osie symetrii figury,
- umie dzielić odcinek na 2n równych części,
- umie dzielić kąt na 2n równych części,
- umie konstruować kąty o miarach 30, 60, 90 i 45, 45, 90,
- umie wykreślić środek symetrii, względem którego: figury są symetryczne,
- umie stosować własności punktów symetrycznych w zadaniach o niezbyt dużym stopniu
trudności,
- umie rysować figury posiadające więcej niż jeden środek symetrii,
- umie podawać przykłady figur będących jednocześnie osiowo- i środkowosymetrycznymi lub
mających jedną z tych cech.
BARDZO DOBRY
89
- umie rozwiązywać trudne zadania tekstowe związane z symetrią względem prostej,
- umie wykorzystać własności symetralnej odcinka w zadaniach,
- rysuje figury posiadające więcej niż jedną oś symetrii,
- umie wykorzystać własności dwusiecznej kąta w zadaniach,
- umie stosować własności punktów symetrycznych w zadaniach,
- umie znaleźć obraz figury w złożeniu symetrii środkowych,
- umie stosować własności figur środkowosymetrycznych w zadaniach,
- umie zastosować równania do wyznaczania współrzędnych punktów symetrycznych
względem osi oraz początku układu współrzędnych,
- umie wyznaczać współrzędne wierzchołków wielokątów będących środkowo lub
osiowosymetrycznymi.
CELUJĄCY
- umie stosować własności figur środkowosymetrycznych w zadaniach o podwyższonym
stopniu trudności,
- umie stosować własności punktów symetrycznych w zadaniach o podwyższonym stopniu
trudności,
- umie wykorzystać własności dwusiecznej kąta w zadaniach o podwyższonym stopniu
trudności,
- umie wykorzystać własności symetralnej odcinka w zadaniach o podwyższonym stopniu
trudności.
90
Fizyka
91
Fizyka – klasa pierwsza
Klasa I /pierwsza/
Ocena niedostateczna
Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który:
•
•
•
Nie opanował wiadomości i umiejętności na ocenę dopuszczającą.
Nie potrafi wykonać prostych zadań przy pomocy nauczyciela.
Nie stara się uzupełnić braków pomimo zachęty nauczyciela.
1. Wykonujemy pomiary
L.p.
Temat lekcji
Treści konieczne
(ocena
dopuszczająca)
Uczeń:
1
Mierzenie
długości,
powierzchni
i objętości.
Pomiar
temperatury
• wie, że długość i
odległość
mierzymy w
milimetrach,
centymetrach,
metrach lub
kilometrach,
• potrafi zmierzyć
długość i odległość
,
• potrafi obliczyć
pole kwadratu,
prostokąta i
trójkąta,
temperaturę za
pomocą
termometru,
• potrafi wymienić
kilka rodzajów
termometrów.
2
Pomiar
czasu.
Pomiar
szybkości
• zna
najważniejsze
jednostki czasu,
Treści
podstawowe
(ocena
dostateczna)
Ocenę dostateczną
otrzymuje uczeń,
który spełnia
wymagania na
ocenę
dopuszczającą i
ponadto:
• potrafi
wyznaczyć
objętość ciała o
nieregularnym
kształcie za
pomocą menzurki,
• wie, że 0° w
skali Celsjusza
odpowiada
temperaturze
topnienia lodu, a
100° temperaturze
wrzenia wody,
• wie, że
naukowcy
posługują się skalą
Kelvina,
• wie, że w skali
Kelvina 0 K
odpowiada
−273°C ,
• potrafi przeliczać
stopnie Celsjusza
na Kelviny i
odwrotnie .
• potrafi
wyznaczyć odstęp
(przedział) czasu
∆t , czyli czas
Treści rozszerzone
(ocena dobra)
Ocenę dobrą
otrzymuje uczeń,
który spełnia
wymagania na
ocenę dostateczną i
ponadto:
• wie, że jednostką
podstawową
długości w SI jest
metr,
jednostki długości,
• wie, w jakim celu
wykonuje się kilka
pomiarów długości
i oblicza średnią
arytmetyczną,
• wie, że
dokładność
pomiaru jest równa
najmniejszej
działce skali
przyrządu
pomiarowego,
• potrafi określić
dokładność
pomiaru
wykonanego
wskazanym
termometrem.
Treści
dopełniające
(ocena bardzo
dobra)
Ocenę bardzo
dobrą otrzymuje
uczeń, który
spełnia
wymagania na
ocenę dobrą i
ponadto:
• potrafi
uzasadnić,
dlaczego po
obliczeniu
średniej
arytmetycznej
wynik
zaokrąglamy do
rzędu wielkości
najmniejszej
działki ,
• potrafi
przeliczać
jednostki
powierzchni i
objętości,
• potrafi
wykazać, że
∆t = ∆T ,
• potrafi
odszukać
informacje o
różnych skalach i
rodzajach
termometrów.
• potrafi wyjaśnić,
co to znaczy, że
wszystkie
zdarzenia zachodzą
92
trwania jakiegoś
zdarzenia,
sekundy na minuty
i godziny i
odwrotnie,
• wie, co to
znaczy, że stoper
jest wyzerowany,
co to znaczy, że
jeden samochód
jedzie szybciej, a
drugi wolniej,
• wie, że szybkość
oznaczamy
symbolem υ ,
• potrafi na
najprostszych
przykładach
wyznaczyć w
pamięci szybkość
na podstawie
pomiaru odległości
i czasu.
• wie, że mierząc
• wie, że do
pomiaru masy służą masę, dokonujemy
pomiaru ilości
wagi,
substancji,
• potrafi wykonać
• wie, że masę
ważenie i odczytać
na skali masę ciała, oznaczamy
symbolem m,
• wie, że masę
wyrażamy w
gramach,
dlaczego waga
przed użyciem
kilogramach i
musi być
tonach,
wyzerowana,
• wie, że Ziemia
• wie, że siłę
przyciąga
oznaczamy
wszystkie ciała,
r
• wie, że do opisu
symbolem F ,
tego przyciągania
posługujemy się
kilka innych sił
pojęciem siły
występujących w
ciężkości,
przyrodzie,
• wie, że wartość
siły wyrażamy w
wartość siły
niutonach,
ciężkości za
pomocą wzoru
siłę siłomierzem.
Fc = mg ,
• wie, że
współczynnik
g = 10 N kg .
• wie, że ciśnienie
ciśnienie za
oblicza się, dzieląc
pomocą
wartość siły
ciśnieniomierza lub nacisku (parcia)
przyrządy służące
do mierzenia czasu,
pomiar czasu,
• z codziennego
życia potrafi podać
przykłady
czynności
wykonywanych z
różną szybkością ,
pojazdów wyraża
się w m/s i km/h,
• wie, że do
pomiaru szybkości
pojazdów służą
szybkościomierze,
• potrafi odczytać
szybkość na
szybkościomierzu.
3,4
5
Pomiar
masy.
Pomiar siły
ciężkości
Pomiar
ciśnienia
w jakimś odstępie
(przedziale) czasu,
• wie, że jednostką
podstawową czasu
w SI jest sekunda,
• potrafi podać
dokładność zegara,
• potrafi podać
zakres i dokładność
szybkościomierza.
jednostki masy,
• wie, że
podstawową
jednostką masy w
SI jest kilogram,
• potrafi podać
zakres i dokładność
wagi,
co to znaczy, że
siła jest wielkością
wektorową,
doświadczenie
wskazujące, że
wartość siły
przyciągania rośnie
tyle samo razy, ile
razy rośnie masa
ciała.
• potrafi
poprawnie
posługiwać się
wagą
laboratoryjną,
• potrafi
sporządzić
wykres
zależności
Fc (m) ,
każdą z wielkości
występujących
we wzorze
Fc = mg , jeśli zna
dwie pozostałe.
• potrafi podać
dokładność i zakres
ciśnieniomierza,
• potrafi objaśnić
sens fizyczny
pojęcia ciśnienia,
93
barometru,
wyrażamy w
paskalach.
przez pole
powierzchni,
• zna wymiar
paskala,
atmosferyczne
wynosi około 1000
hPa .
• zna jednostki
będące
wielokrotnościami
paskala.
Treści
podstawowe
Uczeń:
• zna podstawowe
właściwości ciał
różnych stanach
kupienia,
• potrafi podać
przykłady
wykorzystania
właściwości
substancji w
codziennym życiu.
co nazywamy
temperaturą
topnienia
substancji.
Treści rozszerzone
Uczeń:
występujących
we wzorze
p=
F
, jeśli zna
S
dwie pozostałe.
2. Niektóre właściwości substancji
L.p.
Temat lekcji
Treści konieczne
Uczeń:
7
Trzy stany
skupienia
substancji
• potrafi wskazać
przykłady ciał w
stanie ciekłym,
stałym i gazowym.
8
Zmiana
stanów
skupienia
ciał
• umie poprawnie
nazwać i rozróżnić
następujące
zjawiska:
topnienie,
krzepnięcie,
parowanie i
skraplanie,
• potrafi podać
przykłady
wymienionych
zjawisk.
9
Rozszerzanie
się ciał wraz
ze wzrostem
temperatury
i kurczenie
przy jej
obniżaniu
• wie, jakie
zmiany objętości
zachodzą przy
zmianach
temperatury,
• wie, że różne
substancje
rozszerzają się
niejednakowo.
• potrafi wskazać
przykłady zjawiska
rozszerzalności
temperaturowej ciał
w różnych stanach
skupienia,
• wie, że w
działaniu
termometru
cieczowego
wykorzystuje się
zjawisko
rozszerzalności
temperaturowej
cieczy.
• potrafi
zaproponować
doświadczenia
pokazujące
różne właściwości
substancji w
różnych stanach
skupienia.
• wie, że podczas
topnienia i
krzepnięcia
zmienia się
objętość ciała,
• wie, na czym
polega sublimacja i
resublimacja,
parowania cieczy
zależy od
temperatury,
• wie, że
temperatura
wrzenia zależy od
ciśnienia.
• potrafi wyjaśnić
zachowanie taśmy
bimetalicznej,
• zna jej
zastosowania,
• na podstawie
diagramów potrafi
porównywać
rozszerzalność
różnych substancji.
Treści
dopełniające
Uczeń:
• potrafi
wyjaśnić wyniki
doświadczeń, w
których
demonstruje się
właściwości ciał
stałych, cieczy i
gazów.
• potrafi opisać
zjawisko wrzenia,
anomalną
rozszerzalność
wody,
znaczenie
przebiegu
zjawiska
rozszerzalności
wody w
przyrodzie.
94
3. Cząsteczkowa budowa ciał
L.p.
Temat lekcji
Treści konieczne
Uczeń:
11
Sprawdzam
y
prawdziwość
hipotezy o
cząsteczkow
ej budowie
ciał. Siły
międzycząst
eczkowe
• wie, że materia
zbudowana jest z
cząsteczek, które
nieustannie
poruszają się,
• wie, że ciała stałe
i ciecze nie
„rozlatują się”
wynika to z
działania sił
międzycząsteczkow
ych.
12
Różnice w
budowie
cząsteczkow
ej ciał
stałych,
cieczy i
gazów. Od
czego zależy
ciśnienie
gazu w
zbiorniku?
• ma świadomość
rozmiarów
cząsteczek w
porównaniu z
rozmiarami
przedmiotów
makroskopowych,
• wie, że
cząsteczki składają
się z atomów.
Gęstość
substancji
• wie, że
substancje różnią
się gęstością,
gęstość substancji z
tabeli,
• porównując
ciężary klocków o
jednakowej
objętości, potrafi
wskazać, który z
tych klocków ma
większą gęstość,
• na podstawie
tabel gęstości
potrafi wskazać,
które ciała zatoną
w której cieczy.
13,1
4
Treści
podstawowe
Uczeń:
• wie, na czym
polega dyfuzja,
dyfuzji zależy od
temperatury,
• wie co to są siły
spójności i
przylegania.
• wie, co to jest
pierwiastek,
• wie, co to jest
związek
chemiczny,
• potrafi opisać
różnice w budowie
ciał stałych, cieczy
i gazów,
• wie, że gaz w
zbiorniku na skutek
uderzeń cząsteczek
o ścianki wywiera
parcie.
pomiary objętości
ciał o coraz
większej masie i
zapisać je w tabeli,
• wie, że gęstość
wyrażamy wzorem
m
=ρ,
V
wyrażamy w
g cm 3 i kg m 3 ,
wody wynosi
1 g cm 3 lub
1000 kg m 3 ,
informuje nas o
tym, jaka jest masa
1cm3 lub 1m 3 danej
substancji.
Treści rozszerzone
Uczeń:
• potrafi podać
przykłady
występowania
zjawiska dyfuzji w
przyrodzie,
• z życia
codziennego potrafi
podać przykłady
zjawisk
wynikających z
istnienia sił
międzycząsteczkow
ych.
kilka pierwiastków,
kilka związków
chemicznych,
• potrafi objaśnić,
co to znaczy, że
ciało stałe ma
budowę
krystaliczną,
• wie, od czego
zależy ciśnienie
gazu w zbiorniku.
• potrafi dobrać
odpowiednie
jednostki w
układzie
współrzędnych,
• na podstawie
danych z tabeli
potrafi sporządzić
wykres zależności
m(V ) ,
jednostki gęstości,
dlaczego w różnych
stanach skupienia
ta sama substancja
ma różną gęstość,
dlaczego okręt
pływa.
Treści
dopełniające
Uczeń:
• potrafi
wyjaśnić
dlaczego dyfuzja
w cieczach
zachodzi wolniej
niż w gazach.
• potrafi
wyjaśnić,
dlaczego
ciśnienie gazu w
zbiorniku zależy
od ilości gazu,
objętości i
temperatury.
• potrafi
objaśnić, co to
znaczy, że
m
= const ,
V
• ze wzoru
m
= ρ potrafi
V
obliczyć każdą
wielkość, jeśli
zna dwie
pozostałe,
• znając gęstość
substancji, potrafi
sporządzić
wykres
zależności dla tej
substancji.
95
4. Jak opisujemy ruch?
L.p.
Temat lekcji
Treści konieczne
Uczeń:
16
Układ
odniesienia i
układ
współrzędnych
• wie, że położenie
ciała i zmianę tego
położenia można
opisać tylko
względem innego
ciała,
współrzędne
położenia ciała w
układzie jedno- i
dwuwymiarowym.
17
Ruch ciała.
Tor ruchu.
Droga
18
Ruch
jednostajny
prostoliniowy
• odróżnia ciało
spoczywające od
ciała poruszającego
się we wskazanym
układzie
odniesienia,
• rozróżnia pojęcia
„tor” i „droga”,
• odróżnia ruch
prostoliniowy od
krzywoliniowego ,
• na podstawie
znajomości
współrzędnych x1 i
x 2 potrafi obliczyć
∆x .
• wie, że jeśli ciało
w jednakowych
odstępach czasu
przebywa
jednakowe drogi, to
porusza się ono
ruchem
jednostajnym,
• na podstawie
znajomości drogi
przebytej np. w
jednej minucie
potrafi podać drogę
przebytą w
dowolnym czasie w
ruchu
jednostajnym.
Treści
podstawowe
Uczeń:
• potrafi podać
przykłady układów
odniesienia,
• wie, że z
układem
odniesienia można
związać dowolną
liczbę układów
współrzędnych.
Treści rozszerzone
Uczeń:
• potrafi dobrać
najbardziej
korzystny układ
współrzędnych we
wskazanym
układzie
odniesienia.
• potrafi podać
przykłady z życia
codziennego
świadczące o
względności ruch,
• potrafi użyć
symbolu delty do
zapisu przedziału
czasu ∆t i zmiany
współrzędnej ∆x .
co to znaczy, że
ruch i spoczynek są
względne,
• sprawnie
przelicza jednostki
drogi,
do czego i w jaki
sposób używamy
symbolu ∆ .
doświadczenie
polegające na
pomiarze dróg
przebytych przez
ciało w
jednakowych
odstępach czasu,
• na podstawie
danych w tabeli
potrafi zaznaczyć w
układzie
współrzędnych
punkty o
współrzędnych x i t,
• potrafi
naszkicować
wykres zależności
drogi od czasu s(t )
w ruchu
jednostajnym.
• na podstawie
wyników
doświadczenia
potrafi stwierdzić,
że badany ruch jest
ruchem
jednostajnym,
• na przykładzie
wyników
doświadczenia
potrafi objaśnić, co
to znaczy, że droga
jest wprost
proporcjonalna do
czasu.
Treści
dopełniające
Uczeń:
• potrafi
samodzielnie
dobrać układ
odniesienia,
związać z nim
układ
współrzędnych i
opisać w tym
układzie
położenie i
zmianę położenia
dowolnego ciała.
• potrafi
wypowiedzieć
definicję ruchu,
jako zmiany
położenia w
przyjętym
układzie
odniesienia.
• potrafi
objaśnić, co to
znaczy, że dwie
wielkości są do
siebie wprost
proporcjonalne,
• na podstawie
wyników
doświadczenia
potrafi
przygotować
układ
współrzędnych i
poprawnie go
opisać.
96
19
Szybkość
ciała w
ruchu
jednostajnym
prostoliniowym
wyrażamy w m/s i
km/h,
• znając szybkość
potrafi podać drogę
przebytą w
jednostce czasu.
• wie, że w ruchu
jednostajnym
υ=
s
,
t
• wie, że drogę
przebytą przez
ciało obliczamy jak
pole powierzchni
prostokąta pod
wykresem υ (t ) ,
tę drogę.
• potrafi uzasadnić
wymiar jednostki
szybkości,
• potrafi
sporządzić wykres
zależności υ (t ) ,
• znając szybkość
wykres zależności
drogi od czasu.
• potrafi
objaśnić,
dlaczego w ruchu
jednostajnym
iloraz
s
= const ,
t
• potrafi
przekształcać
jednostki
szybkości,
występujących
s
t
we wzorze υ = ,
znając dwie
pozostałe.
20
Prędkość
ciała w
ruchu
jednostajnym
prostoliniowym
• potrafi podać
cechy wektora
prędkości,
• potrafi w
konkretnym
przykładzie opisać
cechy wektora
prędkości, który
wcześniej został
narysowany.
21
Szybkość
średnia
i chwilowa.
Prędkość
chwilowa
• w prostych
przykładach potrafi
obliczyć szybkość
średnią,
• rozróżnia
szybkość chwilową
i szybkość średnią.
22
Ruch
prostoliniowy
jednostajnie
przyspieszony
• potrafi rozpoznać
na przykładach
ruchy
przyspieszone i
opóźnione
(przyspieszający
• potrafi w
konkretnym
przypadku
narysować wektor
o poprawnym
kierunku, zwrocie,
wartości i punkcie
zaczepienia,
jednostajnym
prostoliniowym
prędkość jest stała.
• wie, co to jest
szybkość
chwilowa,
chwilową
odczytujemy na
szybkościomierzu,
• wie, co to jest
prędkość chwilowa.
• potrafi uzasadnić
konieczność
wprowadzenia
prędkości jako
wielkości
wektorowej.
• potrafi podać
przykład
wektorów
przeciwnych.
• wie, że słowo
„prędkość” oznacza
w fizyce prędkość
chwilową, a
szybkość – to
wartość prędkości.
jednostajnie
przyspieszonym w
każdej jednostce
czasu szybkość
wzrasta jednakowo,
• potrafi opisać
doświadczenie, na
podstawie którego
sporządza się
wykres zależności
υ (t ) w ruchu
• wie, że do
opisu ruchów
krzywoliniowych
wprowadza się
wielkość fizyczną
zwaną
przemieszczeniem
• w konkretnej
sytuacji potrafi
narysować
odcinek
stanowiący
wartość
przemieszczenia,
• wie, że w
ruchach
krzywoliniowych
prędkość jest
styczna do toru w
każdym punkcie.
• porównując
kilka wykresów
zależności υ (t )
potrafi wskazać
ruch ciała,
którego szybkość
97
23
Przyspieszen
ie w ruchu
jednostajnie
przyspieszonym
samochód,
hamujący pociąg),
• wie, że jeżeli
wartość prędkości
wzrasta, to ciało
porusza się ruchem
przyspieszonym,
gdy wartość
prędkości maleje,
to ciało porusza się
ruchem
opóźnionym,
• z wykresu υ (t )
potrafi odczytać
szybkość ciała w
danej chwili,
• z wykresu
potrafi odczytać
przyrost szybkości
we wskazanym
przedziale czasu.
• na podstawie
wykresu υ (t )
potrafi wykazać, że
∆υ jest jednakowe
w jednakowych
przedziałach czasu.
• potrafi
narysować wykres
zależności υ (t ) dla
ruchu jednostajnie
przyspieszonego.
jednostajnie
przyspieszonym.
wzrasta
najszybciej.
• potrafi podać
jednostki
przyspieszenia,
jednostajnie
przyspieszonym
a = const ,
co to znaczy, że
wartość
przyspieszenia
wynosi np. 2 m s 2 ,
• wie, w jakim
przypadku wolno
korzystać ze wzoru
υ
a= ,
wzór na wartość
przyspieszenia,
• wie, że
przyspieszenie jest
wektorem,
jednostki
przyspieszenia,
występujących we
υ
wzorze a = , jeśli
• potrafi
oszacować
wartość
przyspieszenia
samochodu, w
którym jedzie,
korzystając ze
wskazań
szybkościomierza
,
• znając wartość
przyspieszenia,
wykres υ (t ) ,
przyspieszonym
prostoliniowym
kierunek i zwrot
przyspieszenia
jest zgodny z
kierunkiem i
zwrotem
prędkości.
t
24
Droga w
ruchu
jednostajnie
przyspieszonym
przyspieszonym, w
jednakowych
przedziałach czasu
ciało przebywa
coraz większe
drogi.
• wie, że ciała
spadają na Ziemię
ruchem
jednostajnie
przyspieszonym z
przyspieszeniem o
wartości około
10 m s 2 .
• wie, że drogę w
ruchu jednostajnie
przyspieszonym
obliczamy jak pole
powierzchni pod
wykresem υ (t ) ,
tę drogę.
t
zna dwie pozostałe,
co to znaczy, że w
ruchu jednostajnie
przyspieszonym
(υ 0 = 0) uzyskana
szybkość jest
wprost
proporcjonalna do
czasu trwania
ruchu.
ruchu jednostajnie
przyspieszonym
(υ 0 = 0) można
obliczyć ze wzoru
a=
1 2
at .
2
występujących
we wzorze
a=
1 2
at , jeśli
2
zna dwie
pozostałe,
• wie, że drogi
98
przebyte w
kolejnych
sekundach mają
się do siebie jak
kolejne liczby
nieparzyste i
potrafi skorzystać
z tej informacji
przy
rozwiązywaniu
zadań,
• potrafi
rozwiązywać
zadania
obliczeniowe i
graficzne z
wykorzystaniem
poznanych
zależności.
25
Ruch
jednostajnie
opóźniony
opóźnionym, w
kolejnych
jednakowych
odstępach czasu,
ciało przebywa
coraz krótsze drogi.
jednostajnie
opóźnionym
wartość prędkości
w równych
odstępach czasu
maleje jednakowo,
ruchu jednostajnie
opóźnionym aż do
zatrzymania się,
oblicza się jak pole
powierzchni pod
wykresem υ (t ) ,
tę drogę,
• wie, co to
znaczy, że ruch jest
niejednostajnie
zmienny.
• umie sporządzić
wykres υ (t ) dla
ruchu
prostoliniowego
jednostajnie
opóźnionego,
każdą wielkość ze
• potrafi
uzasadnić,
dlaczego do
opisu ruchu
opóźnionego
wprowadza się
wielkość zwaną
opóźnieniem.
1
2
wzoru s = υ 0 t ,
jeśli zna dwie
pozostałe.
Ocena celująca
Ocenę celującą otrzymuje uczeń, spełniający wymagania na ocenę bardzo dobrą i odnoszący
sukcesy w konkursach międzyszkolnych.
99
Informatyka
100
Informatyka – klasa pierwsza
Klasa I /pierwsza/
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKI OPRACOWANY DLA PODRĘCZNIKA
E.Gurbiel, G.Hardt-Olejniczak, E.Kołczyk, H.Krupickiej M.M.Sysło
INFORMATYKA. PODRĘCZNIK DLA UCZNIA GIMNAZJUM
Przedmiotowy system oceniania został skonstruowany w oparciu o następujące dokumenty:
•
•
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 19 kwietnia 1999 roku (z późniejszymi zmianami) w sprawie oceniania, klasyfikowania i
promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania egzaminów w szkołach publicznych.
Podstawę programową z informatyki.
Ocenianie ma na celu:
•
•
•
•
•
poinformowanie ucznia o poziomie jego osiągnięć edukacyjnych i postępach w tym zakresie,
pomoc uczniowi w samodzielnym planowaniu własnego rozwoju,
motywowanie ucznia do dalszej pracy,
dostarczenie rodzicom (prawnym opiekunom) i nauczycielom informacji o postępach, trudnościach i specjalnych uzdolnieniach ucznia,
umożliwienie nauczycielom doskonalenia organizacji i metod pracy dydaktyczno - wychowawczej.
101
Ocenianie ucznia w procesie kształcenia informatycznego powinno w głównej mierze być ukierunkowane na odnalezienie odpowiedzi na
pytania, w jakim stopniu uczeń:
1. Bezpiecznie posługuje się komputerem i jego oprogramowaniem, korzysta z sieci komputerowej.
2. Wyszukuje i wykorzystuje (gromadzi, selekcjonuje, przetwarza) informacje z różnych źródeł; współtworzy zasoby w sieci.
3. Komunikuje się za pomocą komputera i technologii informacyjno-komunikacyjnych.
4. Opracowuje za pomocą komputera rysunki, teksty, dane liczbowe ,motywy, animacje, prezentacje multimedialne.
5. Rozwiązuje problemy i podejmuje decyzje z wykorzystaniem komputera, stosuje podejście algorytmiczne.
6. Wykorzystuje komputer oraz programy i gry edukacyjne do poszerzania wiedzy i umiejętności z różnych dziedzin.
7. Wykorzystuje komputer i technologie informacyjno-komunikacyjne do rozwijania zainteresowań; opisuje inne zastosowania informatyki;
ocenia zagrożenia i ograniczenia, aspekty społeczne rozwoju i zastosowań informatyki.
Ogólne składniki stanowiące przedmiot oceny to:
•
•
•
•
zakres wiadomości i umiejętności,
rozumienie materiału naukowego,
umiejętność stosowania wiedzy,
kultura przekazywania wiadomości.
Oceny są jednocześnie informacją dla rodziców, wychowawcy klasy, dyrektora szkoły i nadzoru pedagogicznego o:
•
•
•
efektywności procesu nauczania i uczenia się,
wkładzie uczniów w pracę nad własnym rozwojem,
postępach uczniów
Ocenianiu podlegają:
1. Praca ucznia na lekcji:
•
•
•
•
•
ćwiczenia praktyczne, wykonywane podczas zajęć i analizowane pod kątem osiągania celów operacyjnych lekcji,
odpowiedzi ustne (znajomość pojęć i terminów informatycznych),
aktywność na lekcji,
przestrzeganie zasad bezpiecznej i higienicznej pracy przy stanowisku komputerowym,
praca w grupie.
2. Sprawdziany wiadomości oraz umiejętności realizowane po każdym dziale.
3. Prace podejmowane z własnej inicjatywy, np. gazetki tematyczne, referaty, prezentacje, plansze poglądowe.
4. Zadania domowe:
• Bieżące,
• Długoterminowe – projekty tematyczne.
5. Dodatkowe osiągnięcia ucznia – udział w konkursach.
102
Kryteria i sposoby oceniania:
Uczeń oceniany jest według tradycyjnej skali ocen:
- ocena celująca
6
- ocena bardzo dobra
5
- ocena dobra
4
- ocena dostateczna
3
- ocena dopuszczająca
2
- ocena niedostateczna
1
Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Opanował wiedzę i umiejętności na poziomie wykraczającym poza program nauczania na danym poziomie.
Samodzielnie i twórczo rozwija swoje uzdolnienia.
Bierze udział w konkursach i olimpiadach przedmiotowych.
Samodzielnie rozwiązuje nietypowe sytuacje problemowe.
Z własnej inicjatywy pomaga innym uczniom.
Podejmuje prace związane z funkcjonowaniem pracowni.
Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który:
1.
2.
3.
4.
Opanował wiedzę i umiejętności przewidziane programem nauczania.
Sprawnie posługuje się poznanymi programami użytkowymi.
Wykorzystuje zdobytą wiedzę w praktyce.
Potrafi poprawić błędy.
103
Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który:
1.
2.
3.
4.
Opanował wiedzę i umiejętności przewidziane programem nauczania na dobrym poziomie.
Sporadycznie popełnia błędy jednak potrafi je poprawić.
Posługuje się prawidłową terminologią.
Rozwiązuje zadania i problemy sporadycznie korzystając z pomocy nauczyciela.
Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który:
1.
2.
3.
4.
Opanował wiedzę i umiejętności przewidziane programem nauczania na poziomie podstawowym.
Potrafi rozwiązywać proste zadania w poznanych programach użytkowych.
Rozumie sens rozwiązywanych zadań.
Opisuje przebieg rozwiązania zadania.
Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który:
1.
2.
3.
4.
Niewystarczająco opanował wiedzę umiejętności przewidziane programem nauczania na poziomie podstawowym.
Ma trudności w posługiwaniu się poznanymi programami użytkowymi.
Ma trudności w obsłudze systemu operacyjnego.
Rozwiązuje proste zadania tylko z pomocą nauczyciela.
Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który:
1. Nie opanował wiedzy i umiejętności przewidzianych programem nauczania na poziomie podstawowym.
2. Nie wykonuje prostych zadań nawet z pomocą nauczyciela.
3. Nie potrafi wykorzystać programów użytkowych do rozwiązywania nawet prostych zadań.
Braki w wiadomościach i umiejętnościach uniemożliwiają mu dalszą naukę z przedmiotu.
104
Obszar zagadnień
dydaktycznych
Rozpoczęcie pracy z
komputerem. Pomoc i
Leksykon
Poszukiwanie informacji
– sieć Internet
Komputerowe pisanie
tekstów
Ocena
105
Dopuszczająca
Dostateczna
Dobra
• Wykonuje
podstawowe operacje
za pomocą myszy.
• Uruchamia pomoc
wbudowaną do
programu.
• Uruchamia dowolną
przeglądarkę
internetową.
• Uruchamia wskazane
programy.
• Wyszukuje opisy haseł za
pomocą indeksu.
• Zmienia położenia i rozmiary
okien.
• Wyszukuje opisy haseł na
podstawie słów kluczowych.
• Korzysta sprawnie z menu
rozwijalnego.
• Odszukuje znaczenia haseł w
słowniku komputerowym.
• Porusza się po hipertekście.
• Wykracza
poza program
• Uruchamia dowolną
wyszukiwarkę
internetową.
• Wyszukuje informacje na
zadany temat w sieci
Internet.
• Gromadzi adresy stron
WWW.
• Zapisuje informacje pobrane
ze stron WWW.
• Wykracza
poza program
• Uruchamia dowolny
edytor tekstu.
• Pisze wielkie i małe
litery, polskie litery oraz
znaki specjalne.
• Przestrzega zasad
umieszczania znaków
interpunkcyjnych.
• Zaznacza myszką
dowolny fragment tekstu.
• Zmienia rodzaj, rozmiar i
kolor czcionki w tekście.
• Odnajduje hiperłącza w
tekście.
• Wstawia kliparty do
tekstu.
• Uruchamia podgląd
• W miarę sprawnie pisze na
klawiaturze palcami obu rąk.
• Zaznacza akapity w tekście.
• Zaznacza myszką lub skrótami
klawiaturowymi dowolny
fragment tekstu.
• Stosuje wyliczenia i
wypunktowania.
• Wstawia hiperłącza w
dokumencie tekstowym.
• Kopiuje ilustracje przez
schowek.
• Wstawia ilustracje z pliku
graficznego.
• Ustawia wielkość
marginesów.
• Opracowuje strategię poszukiwania
informacji w sieci Internet.
• Porządkuje informacje pozyskane z
sieci.
• Ocenia wiarygodność znalezionych
informacji.
• Biegle pisze na klawiaturze palcami
obu rąk.
• Formatuje akapity w tekście.
• Sprawdza pisownię i gramatykę
podczas pisania.
• Kopiuje i wkleja bloki tekstu.
• Kopiuje informacje za pomocą
schowka między aplikacjami i
przełącza się między nimi.
• Formatuje wyliczenia i
wypunktowania.
• Uaktywnia hiperłącza w dokumencie
tekstowym.
• Przekształca ilustracje w dokumencie
tekstowym.
• Cytuje informacje z podawaniem ich
źródła.
• Uruchamia wskazany
edytor tekstu.
• Zapisuje wielkie i małe
litery oraz dowolne
znaki w wybranym
edytorze tekstu.
• Przestrzega zasad bhp
przy komputerze.
• Zaznacza myszką
wskazany fragment
tekstu.
• Zmienia rodzaj i
rozmiar czcionki w
tekście.
• Uruchamia
przeglądarkę
Bardzo dobra
celująca
• Wykracza
poza program
klipartów.
wydruku.
• Odróżnia adres poczty
elektronicznej od
adresu strony WWW.
• Wyszukuje z pomocą
nauczyciela opisy
komunikatorów.
• Potrafi założyć konto
pocztowe na wskazanym
serwerze.
• Uruchamia zainstalowany
komunikator.
• Odbiera i wysyła listy
elektroniczne z własnego
konta.
• Stosuje netykietę w
korespondencji elektronicznej.
• Odbiera i wysyła posty
tekstowe w wybranym
komunikatorze.
• Przekazuje otrzymaną pocztę innym
adresatom.
• Wysyła listy elektroniczne,
zawierające załączniki.
• Dodaje nowych użytkowników do
wybranego komunikatora.
• Wykracza
poza program
Tworzenie prostych
prezentacji
• Uruchamia program do
tworzenia prezentacji
multimedialnych.
• Z pomocą nauczyciela
tworzy plan
prezentacji.
• Uruchamia program
FrontPage.
• Z pomocą nauczyciela
tworzy plan strony
WWW.
• Zna zasady tworzenia
prezentacji
multimedialnych.
• Wstawia nowy slajd.
• Formatuje tło slajdu.
• Planuje prace związane z
tworzeniem strony
WWW.
• Uruchamia nową stronę
WWW w programie
FrontPage.
• Korzysta z szablonu projektu
slajdu.
• Dobiera schemat kolorów tła
slajdu.
• Wypełnia projekt slajdu
tekstem.
• Wstawia i formatuje tekst na
tworzonej stronie WWW w
programie FrontPage.
• Zgodnie z netykietą korzysta z
zapożyczonych elementów do
wypełnienia strony WWW.
• Wykracza
poza program
Porządkowanie własnych
prac
• Wie, co to jest wirus
komputerowy.
• Rozróżnia foldery i
pliki.
• Tworzy własny folder.
• Zna zasady działania
programu antywirusowego.
• Rozróżnia rozszerzenia nazw
plików.
• Wyświetla drzewo folderów w
Eksploratorze Windows.
• Wyszukuje pliki i foldery
Tworzenie grafiki
przez nauczyciela
• Rozumie znaczenie
ochrony plików przed
wirusami
komputerowymi.
• Uruchamia Eksplorator
Windows.
• Tworzy podfoldery.
• Kopiuje i przenosi pliki i
foldery.
• Powiększa i pomniejsza
gotowe elementy
• Wybiera układ slajdu do
rozmieszczenia na nim tekstu i
grafiki
• Stosuje szablon i schemat kolorów
do własnego projektu.
• Wypełnia projekt slajdu elementami
graficznymi.
• Posługuje się siatką i prowadnicami
przy rozmieszczaniu elementów na
slajdzie.
• Wstawia i formatuje grafikę i
odnośniki na stronie WWW w
programie FrontPage.
• Otwiera wykonaną stronę WWW w
podglądzie HTML.
• Uruchamia skaner antywirusowy online.
• Wywołuje pokazywanie rozszerzeń
nazw plików w Eksploratorze
Windows.
• Tworzy drzewiastą strukturę
folderów.
• Pakuje i rozpakowuje pliki i foldery
za pomocą wskazanego programu.
• Kopiuje i wkleja fragmenty rysunku
w edytorze grafiki.
106
Komunikowanie się za
pomocą poczty
elektronicznej
• Wypełnia kolorem
narysowane figury
• Wykracza
poza program
• Wykracza
Redagowanie tekstów
program graficzny.
• Rysuje gotowe figury
geometryczne w
wybranym programie
graficznym.
• Uruchamia wskazaną
przez nauczyciela
przeglądarkę plików
graficznych.
• Uruchamia Edytor
postaci programu
Logomocja.
• Uruchamia wskazaną
przez nauczyciela
animację.
graficzne w edytorze
grafiki
• Uruchamia podgląd
rysunku w powiększeniu.
• Wczytuje we wskazanej
przeglądarce pliki
graficzne.
• Otwiera Przybornik
programu Edytor postaci.
• Otwiera podgląd klatek
animacji w programie
Edytor postaci.
• Otwiera wskazany
przez nauczyciela plik
wykonany w edytorze
tekstu.
• Zna zasady pisania
listów.
• Uruchamia galerię
klipartów.
• Wywołuje z opcji
Widok pasek narzędzi
Rysowanie.
• Otwiera edytor
WordArt.
• Uruchamia menu
wstawiania tabeli do
tekstu.
MS Publisher.
• Samodzielnie pisze krótki
tekst w wybranym
edytorze tekstu.
• Sporządza na papierze
schemat układu treści
listu.
• Wstawia obrazek z galerii
klipartów do tekstu.
• Wstawia do tekstu
wybrany obiekt grafiki
wektorowej z paska
narzędzi Rysowanie.
• Wybiera styl tekstu w
edytorze WordArt.
• Wstawia do tekstu tabelę
o określonej ilości
kolumn i wierszy.
• Wybiera wzór dokumentu
w programie MS
Publisher.
107
geometryczne.
• Przekształca (skaluje)
pojedyncze elementy
graficzne.
• Przegląda pliki graficzne w
dowolnej przeglądarce grafiki.
• Zmienia format pliku
graficznego
• Ustawia atrybuty obrazu w
programie Edytor postaci.
• Reguluje prędkość animacji
we wczytanym pliku w
programie Edytor postaci.
• Zmienia kolory w obrazku
wykonanym w Edytorze
postaci.
• Formatuje tekst według
szablonu.
• Korzystając ze wskazanego
wzoru pisze swój życiorys.
• Modyfikuje wpisy w
nagłówku i stopce we
wskazanym wzorcu.
• Formatuje obrazek
umieszczony w tekście.
• Otacza ilustrację tekstem.
• Wstawia kanwę rysunku do
tekstu.
• Umieszcza objaśnienia w
dymkach.
• Wstawia do tekstu obiekt
WordArt.
• Zmienia rozmiar kolumny i
wiersza w tabeli.
• Ustawia tabelę względem
marginesów strony.
• Tworzy indeks górny i dolny
• Przekształca kompozycje graficzne.
• Odczytuje własności plików
graficznych.
• Dokonuje jednoczesnej zmiany
formatu wielu plików graficznych.
• Tworzy ikony w programie Edytor
postaci.
• Tworzy prostą animację w programie
Edytor postaci.
• Dokonuje zmiany rozmiaru i
położenia obiektów w Edytorze
postaci.
poza program
• Samodzielnie formatuje tekst.
• Samodzielnie konstruuje dokument
życiorysu stosując prawidłowy układ
tekstu.
• Umieszcza w tekście nagłówek i
stopkę.
• Umieszcza w tekście i formatuje
dowolny obiekt multimedialny.
• Umieszcza obiekty graficzne na
kanwie rysunku lub poza kanwą.
• Grupuje obiekty graficzne
umieszczone w tekście.
• Przekształca obiekt WordArt.
• Scala komórki tabeli.
• Formatuje tekst w komórkach tabeli.
• Korzysta z paska narzędzi Tabele i
krawędzie.
• Tworzy indeks górny i dolny za
pomocą skrótów klawiaturowych.
• Formatuje tekst umieszczony w
kolumnach.
• Wykracza
poza program
• Uruchamia Szkolny
Leksykon
Informacyjny
znajdujący się na
płycie CD.
• Wyszukuje w SLI
wskazane przez
nauczyciela hasła.
Jak zbudowany jest
komputer i sieć
komputerowa
• Potrafi wskazać i
nazwać podstawowe
elementy zestawu
komputerowego.
• Rozróżnia elementy
budowy zewnętrznej i
wewnętrznej komputera.
• Rozumie pojęcie
netykiety.
Przygotowanie
prezentacji
multimedialnej
Windows Media
Player.
• Uruchamia prezentację
wykonaną w
programie Power
Point.
• Uruchamia pokaz
slajdów z pomocą
nauczyciela.
Rejestrator dźwięku z
pomocą nauczyciela.
• Odtwarza wskazany przez
nauczyciela plik audio.
• Odnajduje w programie
Power Point miejsce
wstawiania dźwięku oraz
filmu.
• Ustala sposób przejścia
slajdu w programie
Power Point.
• Odtwarza wskazany przez
nauczyciela plik
dźwiękowy w programie
Rejestrator dźwięku.
• Odtwarza plik video w
108
Informacja,
komunikacja,
technologia informacyjna
za pomocą myszy.
• Umieszcza tekst w
kolumnach.
• Tworzy dokument w
programie MS Publisher
według gotowych wzorców.
• Wskazuje różnice między
informacjami a danymi.
• Zapisuje liczbę dziesiętną w
postaci binarnej.
• Posługuje się kalkulatorem
komputerowym w wersji
standardowej.
• Samodzielnie wymienia
elementy budowy zewnętrznej
i wewnętrznej komputera.
• Opisuje funkcje
najważniejszych części
komputera.
• Opisuje ogólne zasady
budowy sieci komputerowej.
• Opisuje krótko historię
komputerów.
• Zmienia wizualizację w
programie Windows Media
Player.
• Wstawia dźwięk do slajdu w
programie Power Point.
• Wstawia film do slajdu w
programie Power Point.
• Animuje slajdy w programie
Power Point z użyciem
schematu animacji.
• Nagrywa własny plik audio w
programie Rejestrator
dźwięku.
• Importuje klipy do kolekcji
• Przystosowuje wzór dokumentu
programu MS Publisher do własnych
potrzeb.
• Rozpoznaje podstawowe sposoby
zapisywania informacji i
reprezentowania jej w komputerze.
• Dokonuje zamiany postaci binarnej
liczby na dziesiętną.
• Posługuje się kalkulatorem
komputerowym w wersji naukowej.
• Opisuje funkcjonalny schemat
budowy komputera.
• Opisuje ogólne zasady
funkcjonowania sieci komputerowej.
• Opisuje najważniejsze funkcje sieci
komputerowej.
• Opisuje historię informatyki.
• Wykracza
poza program
• Odtwarza pliki video w programie
Windows Media Player.
• Edytuje i formatuje obiekt
dźwiękowy w programie Power
Point.
• Animuje pojedyncze elementy slajdu
w programie Power Point z użyciem
polecenie Animacja niestandardowa.
• Modyfikuje pliki audio w programie
Rejestrator dźwięku.
• Przenosi klipy do projektu w
programie Widnows Movie Maker.
• Dodaje tytuły i napisy końcowe do
projektu w programie Widnows
• Wykracza
poza program
• Wykracza
poza program
Windows Movie
Maker z pomocą
nauczyciela.
programie Windows
Movie Maker.
Zbieranie i
opracowywanie danych –
arkusz kalkulacyjny
przez nauczyciela
arkusz kalkulacyjny.
• Wskazuje podstawowe
elementy budowy
arkusza
kalkulacyjnego:
kolumna, wiersz,
komórka.
• Wypełnia komórki
arkusza kalkulacyjnego
liczbami i tekstem.
• Zaznacza myszką blok
komórek w arkuszu
kalkulacyjnym.
• Uruchamia narzędzie do
tworzenia wykresów w
arkuszu kalkulacyjnym.
• Sumuje zawartość
komórek w arkuszu
kalkulacyjnym.
• Wypełnia komórki
arkusza kalkulacyjnego
seriami danych.
Kronika wycieczki –
projekt zespołowy
• Identyfikuje się jako
członek klasowego
zespołu projektowego.
• Wyszukuje informacje
na zadany temat do
realizacji projektu
zespołowego.
• Przegląda zagadnienia
proponowane do realizacji
projektu zespołowego.
• Selekcjonuje zebrane
informacje do realizacji
Windows Movie Maker.
• Wstawia przejścia video w
programie Widnows Movie
Maker.
• Zapisuje film w programie
Widnows Movie Maker.
• Zapisuje proste formuły w
komórkach arkusza
kalkulacyjnego
• Zaznacza i scala blok komórek
w arkuszu kalkulacyjnym.
• Tworzy wykres kolumnowy
dla danych w arkuszu
kalkulacyjnym.
• Tworzy wykres kołowy dla
danych w arkuszu
kalkulacyjnym.
• Stosuje funkcje standardowe
• Tworzy wykres funkcji
liniowej w arkuszu
kalkulacyjnym.
• Umie wykonać kosztorys
wycieczki klasowej w arkuszu
kalkulacyjnym.
• Opracowuje plan pracy do
realizacji projektu
zespołowego.
• Opracowuje przygotowane
informacje do realizacji
Movie Maker.
• Dodaje napisy na klipie video w
programie Widnows Movie Maker.
• Zmienia miejsce i czas trwania klipu
w projekcie w programie Widnows
Movie Maker.
• Nanosi zmiany w komórkach arkusza
kalkulacyjnego.
• Formatuje komórki w arkuszu
kalkulacyjnym.
• Tworzy obramowania komórek w
• Posługuje się kreatorem przy
tworzeniu wykresu dla danych w
• Formatuje wykres w arkuszu
kalkulacyjnym.
• Kopiuje za pomocą schowka tabeli i
wykresu z arkusza kalkulacyjnego do
dokumentu tekstowego.
• Nanosi zmiany w tabeli i na wykresie
• Posługuje się adresami
bezwzględnymi i względnymi w
• Tworzy wykres dwóch prostych w
• Wykonuje obliczenia warunkowe z
zastosowaniem funkcji logicznej
JEŻELI w arkuszu kalkulacyjnym.
• Przydziela role do realizacji projektu
zespołowego.
• Łączy różne obiekty w jednym
dokumencie do realizacji projektu
zespołowego.
• Łączy indywidualne dokumenty w
jeden wspólny dokument do
• Wykracza
poza program
• Wykracza
poza program
109
Gromadzenie i
wyszukiwanie informacji
– bazy danych
• Rozumie pojęcie bazy
danych.
• Loguje się na swoje
konto poczty
elektronicznej.
przez nauczyciela plik
wykonany w edytorze
tekstu oraz arkuszu
kalkulacyjnym.
• Potrafi podać przykłady
baz danych.
• Otwiera książkę adresową
w swoim programie
pocztowym.
• Wprowadza dane do
gotowej tabeli w edytorze
tekstu oraz arkuszu
kalkulacyjnym.
• Przygotowuje tekst
zaproszenia według
podanego szablonu.
Uczeń nauczycielem
komputera – języki Logo
Logomocja.
• Uruchamia postać żółwia
stosując pojedyncze
instrukcje wpisywane w
wierszu poleceń w
programie Logomocja.
• Uruchamia Okno pamięci.
• Ustala tło w programie
Logomocja
• Zmienia postać żółwia w
• Wyszukuje w przeglądarce
internetowej przykłady
internetowych baz danych.
• Wprowadza dane do książki
adresowej w swoim programie
pocztowym.
• Wstawia dodatkowe kolumny
do tabeli w edytorze tekstu
oraz arkuszu kalkulacyjnym.
• Sortuje wiersze tabeli w
edytorze tekstu oraz arkuszu
kalkulacyjnym.
• Określa kryteria wyboru w
• Przygotowuje samodzielnie
dokument do wykonania
korespondencji seryjnej w
edytorze tekstu.
• Pisze instrukcje rysujące na
ekranie proste kształty
geometryczne.
• Definiuje nową procedurę w
• Ustala kolory pisaka i
wypełnienie w programie
Logomocja
• Dodaje parametry do definicji
procedury w programie
Logomocja.
• Dobiera wartości parametrów
procedur w programie
Logomocja.
• Zapisuje projekt jako stronę
WWW w programie
Logomocja.
• Dodaje nowe żółwie do
realizacji projektu zespołowego.
• Formułuje zapytania w
internetowych bazach danych.
• Korzysta z książki adresowej w
swoim programie pocztowym.
• Wstawia hiperłącza w edytorze
tekstu oraz arkuszu kalkulacyjnym.
• Ustawia Autofiltr w arkuszu
kalkulacyjnym.
• Ustawia filtr niestandardowy w
• Wykorzystuje przygotowaną
wcześniej bazę adresową do
wykonania korespondencji seryjnej.
• Kreśli powtarzające się fragmenty
rysunków w programie Logomocja.
• Zapisuje projekt do pliku w
programie Logomocja
• Korzysta z procedury wielokąt do
pisania procedur w programie
Logomocja
• Wykorzystuje zdefiniowaną
procedurę do tworzenia nowej
procedury w programie Logomocja
• Dodaje przyciski do projektu
utworzonego w programie
Logomocja.
• Stosuje instrukcję warunkową w
• Kieruje polecenia do wybranych
żółwi w programie Logomocja.
• Wykracza
poza program
• Wykracza
poza program
110
Strona WWW – pierwsze
kroki w języku HTML
• Otwiera wskazaną
przez nauczyciela
stronę WWW w
przeglądarce
internetowej.
• Otwiera źródło strony
wyświetlone w
przeglądarce internetowej.
• Formatuje elementy
strony w dokumencie
HTML.
Rozwiązywanie
problemów - algorytmy
• Wyszukuje w
przeglądarce
internetowej wskazany
przez nauczyciela
przepis kulinarny.
• Podaje przykłady różnych
przepisów kulinarnych.
projektu w programie
Logomocja.
• Zapisuje w programie
Notatnik kod źródłowy
własnej strony WWW w
języku HTML.
• Umieszcza ilustracje na
stronie WWW.
• Tworzy wyliczenia na stronie
WWW.
• Umieszcza tabelę na stronie
WWW.
• Podaje przykłady różnych
instrukcji obsługi.
• Formułuje instrukcje obsługi
w postaci listy kroków.
• Stosuje podstawową
konstrukcję algorytmiczną w
postaci listy poleceń.
• Odświeża widok strony WWW w
przeglądarce.
• Tworzy odnośniki na stronie WWW.
• Umieszcza animacje i dźwięk na
stronie WWW.
• Formatuje tabelę na stronie WWW.
• Wprowadza skrypt zapisany w
języku JavaScript na stronie WWW.
• Wykracza
poza program
• Formułuje sytuację problemową
wymagającą rozwiązania.
• Zapisuje rozwiązania w postaci listy
kroków.
• Stosuje podstawową konstrukcję
algorytmiczną w postaci iteracji i
działania warunkowego.
• Wykorzystuje podstawowe techniki
algorytmiczne do rozwiązywania
prostych zadań.
• Wykracza
poza program
111
Wychowanie
Fizyczne
112
Wychowanie fizyczne – klasa pierwsza
Klasa I /pierwsza/
POSTAWA WOBEC PRZEDMIOTU
•
zaangażowanie, aktywny udział w lekcji (nauczyciel obserwuje 2 wybrane osoby)
(otrzymujesz + lub -)
•
przeprowadzenie rozgrzewki (otrzymujesz +)
•
brak stroju, odpowiedniego obuwia, niewłaściwa higiena stroju) (otrzymujesz -)
•
nieodpowiednie zachowanie, brak dyscypliny, nieposzanowanie sprzętu (otrzymujesz)
WIADOMOŚCI
1. Podstawowe przepisy gry w piłkę koszykową.
2. Umiejętność pomiaru tętna przed i po wysiłku.
3. Sposoby samoochrony i ochrony przy wykonywaniu trudnych ćwiczeń.
4. Podstawowe przepisy gry w piłkę siatkową.
5. Umiejętność sędziowania gry w piłkę koszykową i piłkę siatkową.
6. Skoliozy- przeciwdziałanie i korekta.
WSPÓŁPRACA Z NAUCZYCIELEM I UCZNIAMI
•
organizacja i sędziowanie zawodów (otrzymujesz +)
•
nauczenie i przeprowadzenie nowej zabawy ruchowej (otrzymujesz + )
•
wykonanie lub przyniesienie pomocy do ćwiczeń (otrzymujesz + )
•
przygotowanie ciekawego referatu lub gazetki na wybrany temat (otrzymujesz +)
•
pomoc w sprzątaniu sali, boiska po zajęciach, porządkowanie magazynku szkolnego
(otrzymujesz + )
UMIEJĘTNOŚCI
La-technika startu niskiego.
La-skok w dal techniką naturalną.
G-przewrót w przód z przysiadu podpartego do pp.
113
G-skok kuczny przez cztery części skrzyni.
PK-kozłowanie piłki slalomem między tyczkami ze zmianą ręki.
PK-rzuty do kosza po dwutakcie.
PS-odbicia piłki w parach przez siatkę .
PS-zagrywka sposobem dolnym.
LA-skok wzwyż sposobem naturalnym.
LA-zmiana pałeczki sztafetowej w strefie zmian.
PS-zagrywka w wyznaczone miejsce boiska.
PS-współdziałanie w grze.
PK-rzuty z dwutaktu po podaniu od partnera.
PK-współdziałanie w grze.
G-przerzut bokiem z marszu.
G-stanie na rękach z asekuracją.
RMT-elementy tańców nowoczesnych.
INWENCJA TWÓRCZA
•
wykorzystanie nietypowych przyborów przyniesionych na lekcję, propozycje ćwiczeń
(otrzymujesz + )
•
zaproponowanie formy zajęć rekreacyjnych np. na Dzień Sportu (otrzymujesz +)
POZIOM SPRAWNOŚCI FIZYCZNEJ
•
ocena postępu sprawności fizycznej (otrzymujesz + lub - )
ZAANGAŻOWANIE POZA LEKCJĄ WYCHOWANIA FIZYCZNEGO
•
udział w zawodach sportowych i rekreacyjnych (otrzymujesz + )
•
udział w zajęciach pozalekcyjnych (otrzymujesz + )
114
Przedmiotowy system oceniania z wychowania fizycznego
w gimnazjum w klasie I
1. Skala ocen.
W ocenianiu zarówno cząstkowym, jak i semestralnym oraz rocznym stosowane są
następujące stopnie i ich cyfrowe odpowiedniki:
1- niedostateczny
2- dopuszczający
3- dostateczny
4- dobry
5- bardzo dobry
6- celujący
2. Przedmiot oceny.
Podstawą oceny jest wysiłek włożony przez ucznia w wywiązywanie się z obowiązków
wynikających ze specyfiki zajęć.
Ocenianiu podlegają:
• Sumienność i staranność w wywiązywaniu się z obowiązków wynikających z
przedmiotu,
• zaangażowanie w przebieg lekcji i przygotowanie się do zajęć,
• stosunek do partnera i przeciwnika
• stosunek do własnego ciała,
• aktywność fizyczna,
• postęp w opanowaniu umiejętności i wiadomości przewidzianych dla poszczególnych
klas zgodnie z indywidualnymi możliwościami i predyspozycjami,
• osiągnięte wyniki w sportach wymiernych, dokładność wykonania zadania i poziom
zdobytej wiedzy.
W ocenie uwzględnia się następujące czynniki:
• płeć
• wiek kalendarzowy
• wiek rozwojowy
• predyspozycje osobnicze
3. Kryteria ocen.
Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który wykazuje się szczególnym zaangażowaniem
w pracy, twórczą postawą, umiejętnościami i wiadomościami wykraczającymi poza
program nauczania w danej klasie. Prowadzi sportowy i higieniczny tryb życia, chętnie
uczestniczy w zajęciach sportowo-rekreacyjnych, bierze udział w konkursach, zawodach i
olimpiadach, reprezentując szkołę.
Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który całkowicie opanował zadania z
poziomu rozszerzonego dla danej klasy. Jego staranność i sumienność w wykonywaniu
zadań i zaangażowanie w przebieg lekcji oraz stopień przygotowania się do zajęć są bardzo
wysokie. Prowadzi sportowy i higieniczny tryb życia, systematycznie doskonali swoją
sprawność motoryczną i osiąga duże postępy w osobistym usprawnieniu. Uczestniczy
czynnie w zajęciach pozalekcyjnych i pozaszkolnych o charakterze sportowo-rekreacyjnym.
115
Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który bez zarzutów wywiązuje się z obowiązków,
osiąga postęp w poszczególnych klasach w opanowaniu umiejętności i wiadomości na
poziomie podstawowym, przy pomocy nauczyciela realizuje zadania poziomu
rozszerzonego. Jego staranność i sumienność w wykonywaniu zadań i zaangażowanie w
przebieg lekcji oraz przygotowanie się do zajęć są wysokie. Prowadzi higieniczny tryb
życia, uczestniczy w zajęciach pozalekcyjnych i pozaszkolnych o charakterze sportoworekreacyjnym.
Oceny dostateczną lub dopuszczającą otrzymuje uczeń adekwatnie do włożonego
wysiłku w wywiązywanie się z obowiązków, stopnia postępu w opanowaniu umiejętności i
wiadomości na poziomie podstawowym w poszczególnych klasach, poziomu staranności i
sumienności w wykonywaniu zadań, zaangażowania w przebieg lekcji oraz stopnia
przygotowania do zajęć.
Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który wykazuje szczególnie lekceważący
stosunek do obowiązków wynikających ze specyfiki przedmiotu, nie bierze czynnego
udziału w lekcji, swoim zachowaniem dezorganizuje pracę, stwarzając niebezpieczeństwo
dla siebie i innych, jest notorycznie nieprzygotowany do zajęć. Prowadzi niehigieniczny i
niesportowy tryb życia.
116

Kryteria oceniania uczniów - Oficjalna strona Zespołu Szkół w

Transkrypt

Podobne dokumenty

Muzyka - Centrum Autyzmu w Krakowie

PLAN PRACY DYDAKTYCZNO-WYCHOWAWCZEJ MAJ GRUPA

Badanie dojrzałości szkolnej dziecka sześcioletniego

klasa V

KRYTERIA OCENIANIA – HISTORIA KLASA V Przewiduje się

Ziemia we Wszechswiecie

wymagania edukacyjne z przedmiotu zajęcia techniczne

Zajęcia techniczne