OŚWIETLENIE MIEJSC PRACY WE WNĘTRZACH .: Znaczenie

OŚWIETLENIE MIEJSC PRACY WE WNĘTRZACH
.: Znaczenie wybranych terminów :.
1. Eksploatacyjne natężenie oświetlenia (symbol Em)
Minimalna wymagana wartość średniego natężenia oświetlenia
Wymagane poziomy eksploatacyjnego natężenia oświetlania podane są w tabelach;
zależą one od rodzaju pomieszczenia, rodzaju wykonywanej pracy. Wartości
eksploatacyjnego natężenia oświetlenia (poza nielicznymi wyjątkami) zawierają się w
przedziale 20 ÷ 2 000 lx. Zaleca się następujące stopniowanie poziomów natężenia
oświetlenia: 20 – 30 – 50 – 75 – 100 – 150 – 200 – 300 – 500 – 750 – 1000 – 1500 –
2000 – 3000 – 5000 lx. Dolna granica stopniowania (20 lx) jest wartością (ustaloną na
podstawie badań eksperymentalnych) przy której rysy twarzy białego człowieka są
dopiero co rozróżnialne.
2. Równomierność oświetlenia
Iloraz minimalnego natężenia oświetlenia (Emin) i średniego natężenia oświetlenia (Eśr)
na powierzchni.
Równomierność oświetlenia w polu zadania powinna wynosić nie mniej niż 0,7;
natomiast w polu bezpośredniego otoczenia co najmniej 0,5
3. Pole zadania
Część pola w miejscu pracy, gdzie wykonywane jest zadanie wzrokowe. Polem zadania
może być np. powierzchnia biurka.
4. Pole bezpośredniego otoczenia
Pas o szerokości co najmniej 0,5 m (a zatem może być szerszy) otaczający pole zadania
występujące w polu widzenia osoby pracującej przy danym stanowisku.
W przypadku ciągów komunikacyjnych (korytarzy) nie należy wyróżniać pola pracy i
pola bezpośredniego otoczenia. Podane wartości eksploatacyjnego natężenia
oświetlenia odnoszą się do płaszczyzny podłogi.
5. Wskaźnik olśnienia przykrego (symbol UGRL)
Stopień olśnienie przykrego powodowanego oprawami oświetleniowymi prowadzący
do uczucia w procesie widzenia dyskomfortu.
Maksymalne dopuszczalne wartości wskaźnika podane są w tabelach. Wskaźnik
olśnienia o wartości 10-ciu jednostek jest wartością przy której olśnienie jest ledwo
odczuwalne (dopiero co odczuwalne). Zaleca się następujące stopniowanie wskaźnika
UGR: 10 – 13 – 16 – 19 – 22 – 25 – 28. Doznawanemu olśnieniu nieznośnemu
odpowiada wartość 28.
6. Ogólny wskaźnik oddawania barw (symbol Ra)
Miara stopnia zdolność oddawania barw oświetlanych przedmiotów. Im wyższa
wartość tego wskaźnika tym lepiej dane źródło oddaje barwy. Maksymalna wartość Ra
wynosi 100 a minimalna 0. Producenci elektrycznych źródeł światła zwykle podają
informacje nt. ogólnego wskaźnika oddawania barw. Stosuje się następujące
stopniowanie wskaźników oddawania barw: 20 – 40 – 60 – 80 – 90. Dolna granica
stopniowania odpowiada bardzo słabemu oddawaniu barw, natomiast górna – bardzo
dobremu. We wnętrzach gdzie przez dłuższy czas pracują lub przebywają ludzie
powinny być zastosowane źródła światła o wskaźniku Ra ≥ 80.
7. Temperatura barwowa najbliższa (symbol Tcp)
Określa barwę światła emitowanego przez źródło za pomocą temperatury ciała
doskonale czarnego. Im temperatura barwowa jest niższa, tym barwa jest cieplejsza,
przesunięta w stronę czerwieni. Natomiast im temperatura barwowa jest wyższa, tym
barwa staje się zimniejsza. Producenci elektrycznych źródeł światła, podając
informację czy to w katalogach, czy to na opakowaniach swoich produktów, w
zasadzie w ogóle nie operują terminem temperatury barwowej najbliższej. Pojęcie
temperatury barwowej jest bardzo wygodne i stosowane jest praktycznie w
odniesieniu do wszystkich źródeł światła także i dla tych, których chromatyczność różni
się od chromatyczności ciała czarnego. A zatem termin temperatury barwowej (jak
wynika to z definicji) powinien być stosowany wyłącznie w odniesieniu do źródeł
światła, których punkty barwowe (współrzędne trójchromatyczne) leżą na krzywej
Plancka. W przypadku lamp, których punkty chromatyczności nie leżą na krzywej
promieniowania ciała czarnego należy operować pojęciem temperatury barwowej
najbliższej (Tcp) – czyli takiej temperatury ciała czarnego, którego postrzegana barwa
jest najbardziej zbliżona do barwy światła analizowanego źródła.
OŚWIETLENIE MIEJSC PRACY WE WNĘTRZACH
.: Przykładowe wymagania oświetleniowe :.
- Pomieszczenia edukacyjne 6.1.
Nr ref.
6.1.1.
6.1.2.
6.1.3.
Przedszkola, świetlice
Rodzaj wnętrza, zadania lub czynności
Pokój zabaw
Żłobek
Pokój prac ręcznych
Em
[lx]
300
300
300
6.2.
Nr ref.
6.2.1.
UGRL
[-]
19
19
19
Ra
[-]
80
80
80
Szkoły
Rodzaj wnętrza, zadania lub czynności
Em
[lx]
300
UGRL
[-]
19
Ra
[-]
80
Zaleca się oświetlenie sterowane
500
19
80
Zaleca się oświetlenie sterowane
500
19
80
Zaleca się oświetlenie sterowane
Ochrona przed lustrzanymi
odbiciami światła
W salach wykładowych 750 lx
6.2.3.
Sale lekcyjne, pokoje nauczycielskie
Sale lekcyjne dla klas wieczorowych i
nauki dorosłych
Sale wykładowe
6.2.4.
Tablice
500
19
80
6.2.5.
6.2.6.
Stół demonstracyjny
Pracownie artystyczne
Pracownie artystyczne w szkołach
artystycznych
Pracownie rysunku technicznego
Pracownie zajęć praktycznych i
laboratoria
Pokoje do prac ręcznych
Warsztaty dydaktyczne
Pokoje zajęć muzycznych
Pokoje do zajęć komputerowych
(obsługa komputera)
Laboratoria językowe
Pokoje do odrabiania lekcji i warsztaty
Hole wejściowe
Strefy komunikacji, korytarze
Schody
Ogólnodostępne pokoje studenckie i
sale zebrań
Pokoje nauczycielskie
Biblioteka: półki na książki
Biblioteka: miejsce do czytania
Magazyny materiałów edukacyjnych
Sale sportowe, gimnastyczne, baseny
pływackie (ogólnodostępne)
500
500
19
19
80
80
750
19
80
750
16
80
500
19
80
500
500
300
19
19
19
80
80
80
300
19
80
300
500
200
100
150
19
22
22
25
25
80
80
80
80
80
200
22
80
300
200
500
100
19
19
19
25
80
80
80
80
300
22
80
Stołówki szkolne
Kuchnia
200
500
22
22
80
80
6.2.2.
6.2.7.
6.2.8.
6.2.9.
6.2.10.
6.2.11.
6.2.12.
6.2.13.
6.2.14.
6.2.15.
6.2.16.
6.2.17.
6.2.18.
6.2.19.
6.2.20.
6.2.21.
6.2.22.
6.2.23.
6.2.24.
6.2.25.
6.2.26.
Uwagi
Uwagi
Tcp ≥ 5000 K
Praca z monitorami ekranowymi
W
przypadku
bardziej
specyficznej aktywności należy
stosować wymagania wg EN
12193