Onkologia - Wydział Lekarski I

PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO
NA WYDZIALE LEKARSKIM I
ROK AKADEMICKI 2016/2017
PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW VI ROKU STUDIÓW
1. NAZWA PRZEDMIOTU : ONKOLOGIA
2. NAZWA JEDNOSTKI (jednostek ) realizującej przedmiot:
Katedra i Klinika Onkologii
Wielkopolskie Centrum Onkologii
3. Adres jednostki odpowiedzialnej za dydaktykę:
 Adres: ul. Szamarzewskiego 82/84;
 Tel. /Fax 61 854 90 16/ 61 851 04 90
 Strona WWW: http://katedraonkologii.ump.edu.pl
 E-mail: [email protected]
4. Kierownik jednostki:
 Prof. dr hab. n. med. Rodryg Ramlau
5. Osoba zaliczająca przedmiot w E-indeksie z dostępem do platformy WISUS
 Prof. dr hab. n. med. Rodryg Ramlau
6. Osoba odpowiedzialna za dydaktykę na Wydziale Lekarskim I z dostępem do
platformy WISUS ( listy studentów) ( koordynator przedmiotu) :
 Nazwisko: Sylwia Grodecka-Gazdecka
 Tel. kontaktowy: 61 854 90 29
 Możliwość kontaktu - konsultacje w każdy wtorek godz. 11.30-12.30 , Sekretariat
Oddziału Chirurgii Onkologicznej
 E-mail: [email protected]
 Osoba zastępująca: Łukasz Spychalski
 Kontakt: [email protected]
7. Miejsce przedmiotu w programie studiów:
Rok: VI
Semestr: 11
8. Liczba godzin ogółem : 60
liczba pkt.ECTS: 4
Semestr zimowy liczba godzin
Jednostki uczestniczące w nauczaniu przedmiotu
W
Ć
Ćwiczenia
kategoria
S
Katedra i Klinika Onkologii
0
28
C
7
Katedra i Zakład Elektroradiologii
kKatedra i Zakład Patologii i Profilaktyki Nowotworów
0
12
C
3
0
10
C
0
Razem:
0
50
10
9 . Cel nauczania przedmiotu
Zdobycie wiedzy dotyczącej epidemiologii, patogenezy, objawów, diagnostyki oraz
leczenia najczęstszych nowotworów litych u dorosłych
Zdobycie umiejętności
- przeprowadzenia badania podmiotowego i przedmiotowego pacjenta onkologicznego
- wykonywania podstawowych procedur lekarskich i zabiegów diagnostycznych
- postępowania diagnostycznego i terapeutycznego w guzach litych
- postępowania w stanach zagrożenia życia w onkologii
Efekt kształcenia – umiejętności i kompetencje:
B.U02
B.U13
C.U03
C.U11
C.U12
C.U15
D.U01
D.U02
D.U05
D.U06
D.U08
ocenia szkodliwość dawki promieniowania jonizującego i stosuje się do zasad
ochrony radiologicznej
wyjaśnia różnice między badaniami prospektywnymi i retrospektywnymi,
randomizowanymi i kliniczno-kontrolnymi, opisami przypadków i badaniami
eksperymentalnymi oraz szereguje je według wiarygodności i jakości dowodów
naukowych
podejmuje decyzję o potrzebie wykonania badań cytogenetycznych i
molekularnych
powiązuje obrazy uszkodzeń tkankowych i narządowych z objawami
klinicznymi choroby, wywiadem i wynikami oznaczeń laboratoryjnych
analizuje zjawiska odczynowe, obronne i przystosowawcze oraz zaburzenia
regulacji wywołane przez czynnik etiologiczny
projektuje schemat racjonalnej chemioterapii zakażeń, empirycznej i celowanej
uwzględnia w procesie postępowania terapeutycznego subiektywne potrzeby i
oczekiwania pacjenta wynikające z uwarunkowań społeczno-kulturowych;
dostrzega oznaki zachowań antyzdrowotnych i autodestrukcyjnych i właściwie
na nie reaguje
przeprowadza rozmowę z pacjentem dorosłym, dzieckiem i rodziną z
zastosowaniem techniki aktywnego słuchania i wyrażania empatii, a także
rozmawia z pacjentem o jego sytuacji życiowej;
informuje pacjenta o celu, przebiegu i ewentualnym ryzyku proponowanych
działań diagnostycznych lub terapeutycznych i uzyskuje jego świadomą zgodę;
udziela porady w kwestii przestrzegania zaleceń terapeutycznych i
prozdrowotnego trybu życia;
j.w.
j.w.
j.w.
j.w
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
D.U13
D.U14
E.U01
E.U03
E.U07
E.U12
E.U13
E.U14
E.U16
E.U.17
E.U18
E.U.20
E.U21
E.U23
E.U24
E.U28
E.U30
E.U31
E.U32
E.U37
E.U38
F.U01
F.U02
F.U03
F.U04
F.U05
F.U06
F.U12
GU02
G.U06
posiada zdolność rozpoznawania etycznych wymiarów decyzji medycznych i
odróżniania aspektów faktualnych od normatywnych;
przestrzega praw pacjenta, w tym: prawa do ochrony danych osobowych, prawa
do intymności, prawa do informacji o stanie zdrowia, prawa do wyrażenia
świadomej zgody na leczenie lub odstąpienie od niego oraz prawa do godnej
śmierci;
przeprowadza wywiad lekarski z pacjentem dorosłym;
przeprowadza pełne i ukierunkowane badanie fizykalne pacjenta dorosłego;
ocenia stan ogólny, stan przytomności i świadomości pacjenta;
przeprowadza diagnostykę różnicową najczęstszych chorób osób dorosłych
dzieci
ocenia i opisuje stan somatyczny i psychiczny pacjenta
rozpoznaje stany bezpośredniego zagrożenia życia;
planuje postępowanie diagnostyczne, terapeutyczne i profilaktyczne;
przeprowadza analizę ewentualnych działań niepożądanych poszczególnych
leków oraz interakcji między nimi
proponuje indywidualizację obowiązujących wytycznych terapeutycznych oraz
inne metody leczenie
kwalifikuje pacjenta do leczenia domowego i szpitalnego
definiuje stany, w których czas dalszego trwania życia, stan funkcjonalny lub
preferencje chorego ograniczają postępowanie zgodnie z określonymi dla danej
choroby wytycznymi
proponuje program rehabilitacji w najczęstszych chorobach
interpretuje badania laboratoryjne i definiuje przyczyny odchyleń
pobiera materiał do badań wykorzystywanych w diagnostyce laboratoryjnej;
wykonuje podstawowe procedury i zabiegi lekarskie, w tym:
1. przetaczaniu preparatów krwi i krwiopochodnych,
2. drenażu jamy opłucnowej,
3. nakłuciu worka osierdziowego,
4. nakłuciu jamy otrzewnowej,
5. nakłuciu lędźwiowym,
6. biopsji cienkoigłowej
7. biopsji aspiracyjnej szpiku kostnego,
8. trepanobiopsji
interpretuje charakterystyki farmaceutyczne produktów leczniczych oraz
krytycznie ocenia materiały reklamowe dotyczące leków
planuje konsultacje specjalistyczne
rozpoznaje agonię pacjenta i stwierdza jego zgon
prowadzi dokumentację medyczną pacjenta
asystuje przy typowym zabiegu operacyjnym, przygotowuje pole operacyjne i
znieczula miejscowo okolicę operowaną
posługuje się podstawowymi narzędziami chirurgicznymi;
stosuje się do zasad aseptyki i antyseptyki;
zaopatruje prostą ranę, zakłada i zmienia jałowy opatrunek chirurgiczny;
zakłada wkłucie obwodowe;
bada sutki, węzły chłonne, gruczoł tarczowy oraz jamę brzuszną w aspekcie
ostrego brzucha a także wykonuje badanie palcem przez odbyt
monitoruje okres pooperacyjny w oparciu o podstawowe parametry życiowe
zbiera informacje na temat obecności czynników ryzyka chorób zakaźnych i
przewlekłych oraz planuje działanie profilaktyczne na różnym poziomie
zapobiegania
stara się unikać popełniania błędu medycznego we własnych działaniach
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
j.w
j.w
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
10. SYLABUS
SYLABUS
Nazwa
przedmiotu/modułu
Wydział
Nazwa kierunku studiów
Poziom kształcenia
Forma studiów
Język przedmiotu
ONKOLOGIA
LEKARSKI I
LEKARSKI
JEDNOLITE MAGISTERSKIE
STACJONARNE
POLSKI
obowiązkowy
Rodzaj przedmiotu
fakultatywny 
Rok studiów/semestr
1 2 3 4 5 6 7 8 9
I  II  III  IV  V  VI  
10  11  12 
Liczba godzin zajęć
dydaktycznych z
podziałem na formy
prowadzenia zajęć
60, w tym:
Założenia i cele
przedmiotu
Zdobycie wiedzy dotyczącej epidemiologii, patogenezy, objawów, diagnostyki
oraz leczenia najczęstszych nowotworów litych u dorosłych
Zdobycie umiejętności
- przeprowadzenia badania podmiotowego i przedmiotowego pacjenta
onkologicznego
- wykonywania podstawowych procedur lekarskich i zabiegów
diagnostycznych
- postępowania diagnostycznego i terapeutycznego w guzach litych
- postępowania w stanach zagrożenia życia w onkologii
Symbol
efektów
kształcenia
zgodnie ze
standardami
B.W21
B.W22
C.W04
C.W09
C.W23
C.W25
…. - wykłady, 10 - seminaria, 50 – ćwiczenia, .... – fakultety
OPIS KIERUNKOWYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA
WIEDZA (ZGODNIE ZE SZCZEGÓŁOWYMI EFEKTAMI
KSZTAŁCENIA)
zna sposoby komunikacji między komórkami, a także między komórką a
macierzą zewnątrzkomórkową oraz szlaki przekazywania sygnałów w komórce
i przykłady zaburzeń w tych procesach prowadzące do rozwoju nowotworów i
innych chorób;
zna procesy takie jak: cykl komórkowy, proliferacja, różnicowanie i starzenie
się komórek, apoptoza i nekroza oraz ich znaczenie dla funkcjonowania
organizmu;
opisuje budowę chromosomów oraz molekularne podłoże mutagenezy;
zna podstawy diagnostyki mutacji genowych i chromosomowych
odpowiedzialnych za choroby dziedziczne oraz nabyte, w tym nowotworowe
zna zagadnienia z zakresu immunologii nowotworów
zna nazewnictwo patomorfologiczne;
Metody weryfikacji
osiągnięcia
zamierzonych efektów
kształcenia:
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
C.W41
D.W01
D.W04
D.W07
D.W08
D.W12
E.W24
E.W25
E.W26
E.W37
E.W38
G.W05
G.W08
E.W12
F.W03
F.W05
F.W10
F.W10a
B.U02
B.U13
C.U03
C.U11
C.U12
C.U15
D.U01
zna podstawowe kierunki rozwoju terapii, w szczególności możliwości terapii
komórkowej oraz terapii genowej i celowanej w określonych chorobach
zna aktualny stan wiedzy na temat społecznego wymiaru zdrowia i choroby,
wpływu środowiska społecznego(rodziny, sieci relacji społecznych) i
nierówności społecznych na stan zdrowia oraz społeczno-kulturowych różnic i
roli stresu społecznego w zachowaniach zdrowotnych i autodestrukcyjnych;
rozumie znaczenie komunikacji werbalnej i niewerbalnej w procesie
komunikowania się z pacjentami oraz pojęcie zaufania w interakcji z pacjentem;
zna podstawowe psychologiczne mechanizmy funkcjonowania człowieka w
zdrowiu i w chorobie;
rozumie rolę rodziny w procesie leczenia;
zna zasady motywowania pacjentów do prozdrowotnych zachowań i
informowania o niepomyślnym rokowaniu;
zna podstawy wczesnej wykrywalności nowotworów i zasady badań
przesiewowych w onkologii;
zna możliwości współczesnej terapii nowotworów (z uwzględnieniem terapii
wielomodalnej), perspektywy terapii komórkowych i genowych oraz ich
niepożądane skutki;
zna zasady terapii skojarzonych w onkologii, algorytmy postępowania
diagnostyczno-leczniczego w najczęściej występujących nowotworach
człowieka;
zna rodzaje materiałów biologicznych wykorzystywanych w diagnostyce
laboratoryjnej oraz zasady pobierania materiału do badań
zna podstawy teoretyczne i praktyczne diagnostyki laboratoryjnej;
zna zasady promocji zdrowia, jej zadania oraz główne kierunki działania, ze
szczególnym uwzględnieniem znajomości roli elementów zdrowego stylu życia;
zna obowiązki prawne lekarza w zakresie stwierdzenia zgonu;
zna zasady tajemnicy lekarskiej, prowadzenia dokumentacji medycznej,
odpowiedzialności karnej, cywilnej i zawodowej lekarza
zna zasady kwalifikacji i wykonywania oraz najczęstsze powikłania
podstawowych zabiegów operacyjnych i inwazyjnych procedur diagnostycznoleczniczych
zna leczenie pooperacyjne z terapią przeciwbólową i monitorowaniem
pooperacyjnym
zna problematykę współcześnie wykorzystywanych badań obrazowych, w
szczególności
zna symptomatologię radiologiczną podstawowych chorób
UMIEJĘTNOŚCI (ZGODNIE ZE SZCZEGÓŁOWYMI EFEKTAMI
KSZTAŁCENIA)
ocenia szkodliwość dawki promieniowania jonizującego i stosuje się do zasad
ochrony radiologicznej
wyjaśnia różnice między badaniami prospektywnymi i retrospektywnymi,
randomizowanymi i kliniczno-kontrolnymi, opisami przypadków i badaniami
eksperymentalnymi oraz szereguje je według wiarygodności i jakości dowodów
naukowych
podejmuje decyzję o potrzebie wykonania badań cytogenetycznych i
molekularnych
powiązuje obrazy uszkodzeń tkankowych i narządowych z objawami
klinicznymi choroby, wywiadem i wynikami oznaczeń laboratoryjnych
analizuje zjawiska odczynowe, obronne i przystosowawcze oraz zaburzenia
regulacji wywołane przez czynnik etiologiczny
projektuje schemat racjonalnej chemioterapii zakażeń, empirycznej i celowanej
uwzględnia w procesie postępowania terapeutycznego subiektywne potrzeby i
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
j.w
j.w.
j.w.
j.w.
D.U02
D.U05
D.U06
D.U08
D.U13
D.U14
E.U01
E.U03
E.U07
E.U12
E.U13
E.U14
E.U16
E.U.17
E.U18
E.U.20
E.U21
E.U23
E.U24
E.U28
E.U30
E.U31
E.U32
E.U37
E.U38
F.U01
oczekiwania pacjenta wynikające z uwarunkowań społeczno-kulturowych;
dostrzega oznaki zachowań antyzdrowotnych i autodestrukcyjnych i właściwie
na nie reaguje
przeprowadza rozmowę z pacjentem dorosłym, dzieckiem i rodziną z
zastosowaniem techniki aktywnego słuchania i wyrażania empatii, a także
rozmawia z pacjentem o jego sytuacji życiowej;
informuje pacjenta o celu, przebiegu i ewentualnym ryzyku proponowanych
działań diagnostycznych lub terapeutycznych i uzyskuje jego świadomą zgodę;
udziela porady w kwestii przestrzegania zaleceń terapeutycznych i
prozdrowotnego trybu życia;
posiada zdolność rozpoznawania etycznych wymiarów decyzji medycznych i
odróżniania aspektów faktualnych od normatywnych;
przestrzega praw pacjenta, w tym: prawa do ochrony danych osobowych, prawa
do intymności, prawa do informacji o stanie zdrowia, prawa do wyrażenia
świadomej zgody na leczenie lub odstąpienie od niego oraz prawa do godnej
śmierci;
przeprowadza wywiad lekarski z pacjentem dorosłym;
przeprowadza pełne i ukierunkowane badanie fizykalne pacjenta dorosłego;
ocenia stan ogólny, stan przytomności i świadomości pacjenta;
przeprowadza diagnostykę różnicową najczęstszych chorób osób dorosłych i
dzieci
ocenia i opisuje stan somatyczny i psychiczny pacjenta
rozpoznaje stany bezpośredniego zagrożenia życia;
planuje postępowanie diagnostyczne, terapeutyczne i profilaktyczne;
przeprowadza analizę ewentualnych działań niepożądanych poszczególnych
leków oraz interakcji między nimi
proponuje indywidualizację obowiązujących wytycznych terapeutycznych oraz
inne metody leczenie
kwalifikuje pacjenta do leczenia domowego i szpitalnego
definiuje stany, w których czas dalszego trwania życia, stan funkcjonalny lub
preferencje chorego ograniczają postępowanie zgodnie z określonymi dla danej
choroby wytycznymi
proponuje program rehabilitacji w najczęstszych chorobach
interpretuje badania laboratoryjne i definiuje przyczyny odchyleń
pobiera materiał do badań wykorzystywanych w diagnostyce laboratoryjnej;
wykonuje podstawowe procedury i zabiegi lekarskie, w tym:
1. przetaczaniu preparatów krwi i krwiopochodnych,
2. drenażu jamy opłucnowej,
3. nakłuciu worka osierdziowego,
4. nakłuciu jamy otrzewnowej,
5. nakłuciu lędźwiowym,
6. biopsji cienkoigłowej
7. biopsji aspiracyjnej szpiku kostnego,
8. trepanobiopsji
interpretuje charakterystyki farmaceutyczne produktów leczniczych oraz
krytycznie ocenia materiały reklamowe dotyczące leków
planuje konsultacje specjalistyczne
rozpoznaje agonię pacjenta i stwierdza jego zgon
prowadzi dokumentację medyczną pacjenta
asystuje przy typowym zabiegu operacyjnym, przygotowuje pole operacyjne i
znieczula miejscowo okolicę operowaną
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
j.w
j.w
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
F.U02
F.U03
F.U04
F.U05
F.U06
F.U12
GU02
G.U06
posługuje się podstawowymi narzędziami chirurgicznymi;
stosuje się do zasad aseptyki i antyseptyki;
zaopatruje prostą ranę, zakłada i zmienia jałowy opatrunek chirurgiczny;
zakłada wkłucie obwodowe;
bada sutki, węzły chłonne, gruczoł tarczowy oraz jamę brzuszną w aspekcie
ostrego brzucha a także wykonuje badanie palcem przez odbyt
monitoruje okres pooperacyjny w oparciu o podstawowe parametry życiowe
zbiera informacje na temat obecności czynników ryzyka chorób zakaźnych i
przewlekłych oraz planuje działanie profilaktyczne na różnym poziomie
zapobiegania
stara się unikać popełniania błędu medycznego we własnych działaniach
KOMPETENCJE SPOŁECZNE (ZGDNE Z OGÓLNYMI EFEKTAMI
KSZTAŁCENIA)
PUNKTY ECTS
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
j.w.
4
TREŚCI MERYTORYCZNE PRZEDMIOTU:
Tematyka
Kancerogeneza
Forma
(wykłady,seminari
u,, ćwiczenia,
zaj.fakultatywne,
itp…)
seminarium
Epidemiologia i profilaktyka wybranych nowotworów
seminarium
Podstawy skojarzonego leczenia nowotworów
seminarium
Podstawy diagnostyki i leczenia raka piersi
seminarium
Objawy niepożądane terapii systemowych
seminarium
Stany zagrożenia życia w onkologii
seminarium
Leczenie skojarzone nowotworów ginekologicznych
seminarium
Wykorzystanie rozpoznania HIST-PAT w leczeniu nowotworów,
seminarium
Zasady rejestracji nowotworów złośliwych
seminarium
Radioterapia Onkologiczna
seminarium
Podstawy leczenia skojarzonego na przykładzie najczęstszych nowotworów
Obserwacja pacjentów po podaniu cytostatyków:
a. wczesne objawy uboczne (uporczywe wymioty, leukopenia, wskazania do stosowania czynników
wzrostu, wskazania do przetaczania masy płytkowej, niedokrwistość, leczenie erytropoetyną)
b. późne powikłania chemioterapii (między innymi problemy kardiotoksyczności, niepłodności)
Poradnia - obserwacja pacjentów po zakończonym leczeniu onkologicznym, zakres badań kontrolnych
w najczęściej występujących nowotworach
Praktyczny udział w realizacji procedur ginekologii onkologicznej:
- rozmazy cytologiczne,
- biopsja histopatologiczna,
- kolposkopia
- diagnostyczne łyżeczkowanie macicy,
- leczenie zmian patologicznych szyjki macicy metodą leep-loop, krioterapia
ćwiczenia
Badanie chorych i kwalifikacja do leczenia operacyjnego i chemioterapii- nowotwory ginekologiczne
ćwiczenia
Operacje nowotworów ginekologicznych- blok operacyjny
ćwiczenia
ćwiczenia
ćwiczenia
ćwiczenia
Asysta do zabiegu operacyjnego z zakresu chirurgii onkologicznej – planowanie zakresu leczenia,
procedura biopsji węzła wartowniczego, elementy radykalności, jałowość onkologiczna, sposób
oznaczania i utrwalania materiału operacyjnego do badania histopatologicznego
Obserwacja pacjentów po leczeniu operacyjnym, w tym raka piersi- opatrunek, zlecenia, postępowanie
przeciwbólowe, elementy rehabilitacji fizycznej i psychologicznej. operacje rekonstrukcyjne.
Zasady interdyscyplinarnego planowania leczenia – udział w posiedzeniu BCU.
Poradnia: Wywiad i badanie przedmiotowe pacjentów zgłaszających się po raz pierwszy; uzasadnienie
badań diagnostycznych; udział w zabiegach ambulatoryjnych; rola badań przesiewowych w
profilaktyce chorób; badania kontrolne po leczeniu operacyjnym - usunięcie szwów, ewakuacja
chłonki uchorych po mastektomii lub limfadenektomii.
Ocena makroskopowa preparatów operacyjnych
Techniki wykorzystywane w badaniach histopatologicznych (w tym immunohistochemia, techniki
molekularne)
BAC –mikroskop konsultacyjny
ćwiczenia
Zajęcia praktyczne na Oddziale Chirurgii Onkologicznej I WCO
ćwiczenia
Zajęcia praktyczne na sali operacyjnej Kliniki Nowotworów Głowy i Szyi
ćwiczenia
Endoskopia – rola w diagnostyce i leczeniu nowotworów przewodu pokarmowego
ćwiczenia
Mammotom – zastosowanie w diagnostyce i leczeniu zmian niepalpacyjnych gruczołu piersiowego
ćwiczenia
Teleradioterapia kliniczna
ćwiczenia
Radiochemioterapia ginekologiczna
ćwiczenia
Brachyterapia pozaginekologiczna
ćwiczenia
ćwiczenia
ćwiczenia
ćwiczenia
ćwiczenia
ćwiczenia
ćwiczenia
LITERATURA PODSTAWOWA I UZUPEŁNIAJĄCA:
1.Kordek R „Onkologia. Podręcznik dla studentów i lekarzy”. Via Medica, 2013 Gdańsk
2.Krzakowski M., Warzocha K. (red.): Zalecenia postępowania diagnostyczno-terapeutycznego w
nowotworach złośliwych. Via Medica, Gdańsk 2013,
3.Krzakowski M., Warzocha K., Wysocki P. (red.): Onkologia Kliniczna - Tom I. Via Medica, Gdańsk
2015
4.Jeziorski A, Rutkowski P. (red) Kompendium chirurgii onkologicznej Via Medica 2014
WARUNKI UZYSKANIA ZALICZENIA PRZEDMIOTU:
Warunkiem uzyskania zaliczenia przedmiotu jest zdanie kolokwium w formie testu w Centrum Inowacyjnych
Technik Kształcenia; ul. Parkowa 2. Test składa się z dwudziestu pytań jednokrotnego wyboru. Do zaliczenia
testu konieczne jest uzyskanie 65% prawidłowych odpowiedzi (13 punktów). Warunkiem dopuszczenia do
kolokwium jest potwierdzona na kartach zaliczeniowych obecność na zajęciach. Zaliczenie dla grup 5,6,7,9,10 w
listopadzie 2016, dla grup 1,2,3,4,8 w grudniu 2016. Jeden termin poprawkowy w styczniu 2017. W przypadku
nie zdanie testu poprawkowego zaliczenie zajęć w formie ustnej u samodzielnych pracowników Katedry i Klinki
Onkologii. Wpis do e-indeksu odbywa się w terminie do 2 tygodni od zakończenia zajęć i zdania kolokwium
zaliczeniowego. W tym też okresie student ma obowiązek dostarczenia do Sekretariatu Katedry i Kliniki
Onkologii karty zaliczeniowej.
11.Tematyka poszczególnych wykładów, ćwiczeń i seminariów
Ćwiczenia - Semestr zimowy
Tematyka ćwiczeń
Ćwiczenie 1.
Podstawy leczenia skojarzonego na przykładzie
najczęstszych nowotworów
Osoba
odpowiedzialna
SALA
Rodryg Ramlau
0.99,
0.147
Ćwiczenie 2.
Obserwacja pacjentów po podaniu cytostatyków:
a. wczesne objawy uboczne (uporczywe wymioty,
leukopenia, wskazania do stosowania czynników
wzrostu, wskazania do przetaczania masy płytkowej,
niedokrwistość, leczenie erytropoetyną)
b. późne powikłania chemioterapii (między innymi
problemy kardiotoksyczności, niepłodności)
Ćwiczenie 3.
Poradnia - obserwacja pacjentów po zakończonym
leczeniu onkologicznym, zakres badań kontrolnych w
najczęściej występujących nowotworach
Ćwiczenie 4.
Praktyczny udział w realizacji procedur ginekologii
onkologicznej:
- rozmazy cytologiczne,
- biopsja histopatologiczna,
- kolposkopia
- diagnostyczne łyżeczkowanie macicy,
- leczenie zmian patologicznych szyjki macicy
metodą leep-loop, krioterapia
Rodryg Ramlau
0.99
Rodryg Ramlau
1124,
1137
1.81
Radosław Mądry
Ćwiczenie 5.
Badanie chorych i kwalifikacja do leczenia
operacyjnego i chemioterapii- nowotwory
ginekologiczne
Radosław Mądry
Ćwiczenie 6.
Operacje nowotworów ginekologicznych- blok
operacyjny
Radosław Mądry
Ćwiczenie 7.
Asysta do zabiegu operacyjnego z zakresu chirurgii
onkologicznej – planowanie zakresu leczenia,
procedura biopsji węzła wartowniczego, elementy
radykalności, jałowość onkologiczna, sposób
oznaczania i utrwalania materiału operacyjnego do
badania histopatologicznego
Ćwiczenie 8.
Obserwacja pacjentów po leczeniu operacyjnym, w
tym raka piersi- opatrunek, zlecenia, postępowanie
przeciwbólowe, elementy rehabilitacji fizycznej i
psychologicznej. operacje rekonstrukcyjne.
Ćwiczenie 9.
Zasady interdyscyplinarnego planowania leczenia –
udział w posiedzeniu BCU.
Ćwiczenie 10.
Poradnia: Wywiad i badanie przedmiotowe pacjentów
zgłaszających się po raz pierwszy; uzasadnienie
badań diagnostycznych; udział w zabiegach
ambulatoryjnych; rola badań przesiewowych w
profilaktyce chorób; badania kontrolne po leczeniu
operacyjnym - usunięcie szwów, ewakuacja chłonki
uchorych po mastektomii lub limfadenektomii.
Ćwiczenie 11.
Ocena makroskopowa preparatów operacyjnych
Ewa Antoniewicz
Ćwiczenie 12.
Techniki wykorzystywane w badaniach
histopatologicznych (w tym immunohistochemia,
techniki molekularne)
Violetta Filas
5066
Ćwiczenie 13.
BAC –mikroskop konsultacyjny
Elżbieta BogajewskaRyłko
5067
Ćwiczenie 14.
Zajęcia praktyczne na Oddziale Chirurgii
Onkologicznej I WCO
Paweł Murawa
Ćwiczenie 15.
Zajęcia praktyczne na sali operacyjnej Kliniki
Nowotworów Głowy i Szyi
Wojciech Golusiński
Jakub Pazdrowski
Sylwia GrodeckaGazdecka
1.81
Blok
operacyjny
III p., sala
2
Blok
operacyjny
III p.,
sala1 i 3
Sylwia GrodeckaGazdecka
2.63, 2.64
Sylwia GrodeckaGazdecka
2.74
Sylwia GrodeckaGazdecka
1123,
1134,
1135
5051
2047
Blok
operacyjny
II p.
Ćwiczenie 16.
Endoskopia – rola w diagnostyce i leczeniu
nowotworów przewodu pokarmowego
Cezary Łoziński
Ćwiczenie 17.
Mammotom – zastosowanie w diagnostyce i leczeniu
zmian niepalpacyjnych gruczołu piersiowego
Wojciech
Nowakowski
Ćwiczenie 18.
Teleradioterapia kliniczna
Joanna Kaźmierska
Ćwiczenie 19.
Radiochemioterapia ginekologiczna
Andrzej Roszak
Ćwiczenie 20.
Wykorzystanie rozpoznania HIST-PAT w
leczeniu nowotworów
Maria Litwiniuk
2419
2047
0305
1047
3001
Seminaria - Semestr zimowy/letni
Tematyka seminariów
Imię i nazwisko osoby
prowadzącej zajęcia
Seminarium 1.
Epidemiologia i profilaktyka wybranych
nowotworów
Łukasz Spychalski
Seminarium 2.
Diagnostyka i postępowanie dyscyplinarne w
najczęstszych nowotworach złośliwych
Grzegorz Manyś
Seminarium 3.
Podstawy skojarzonego leczenia
nowotworów
Piotr Tomczak
Seminarium 4.
Podstawy diagnostyki i leczenia raka piersi
Sylwia GrodeckaGazdecka
Seminarium 5.
Leczenie skojarzone nowotworów
ginekologicznych
Radosław Mądry
Seminarium 6.
Rak płuca. Epidemiologia, diagnostyka,
leczenie
Rodryg Ramlau
Seminarium 7.
Objawy niepożądane terapii systemowych
Justyna Borucka
Olga Milbrandt
Seminarium 8.
Brachyterapia pozaginekologiczna
Janusz Skowronek
Seminarium 9.
Zasady rejestracji nowotworów złośliwych
Agnieszka DyzmannSroka
Seminarium 10.
Radioterapia Onkologiczna
Piotr Milecki
12. Organizacja zajęć:
Zajęcia prowadzone w Katedrze i Klinice Onkologii
PONIEDZIAŁEK
8.00 - 8.15
Sprawy organizacyjne
Podział na podgrupy
WTOREK
8.00 – 09.00
kominek radiologiczny Oddziału
Chemioterapii
ŚRODA
SALA
0.147
0.147
0.147
0.147
0.147
0.147
0.147
1107
1325
0410
8.15 – 11.00
Zajęcia: oddział/poradnia
09.00 – 10.15
Zajęcia: oddział/poradnia
8.00 - 10.15
Zajęcia: oddział/poradnia
11.00 – 11.30
Przerwa
11.30 – 12.15
Seminaria
12.15 – 13.00
Seminaria
10.15 - 10.45
Przerwa
10.45 – 13.00
Zajęcia: oddział/poradnia
10.15 - 10.45
Przerwa
10.45 – 13.00
Zajęcia: oddział/poradnia
13.00 - 13.45
Seminaria
13.00 - 13.45
Seminaria
13.00 - 13.45
Seminaria
PIĄTEK
CZWARTEK
8.00 - 10.15
Zajęcia: oddział/poradnia
8.00 - 10.15
Zajęcia: oddział/poradnia
10.15 - 10.45
Przerwa
10.45 – 13.00
Zajęcia: oddział/poradnia
10.15 - 10.45
Przerwa
10.45 – 13.00
Zajęcia: oddział/poradnia
13.00 - 13.45
Seminaria
13.00 – 13.45
Seminaria
Aktualny podział grupy studenckiej na stronie internetowej jednostki :
http://katedraonkologii.ump.edu.pl
Zajęcia prowadzone w Wielkopolskie Centrum Onkologii
PONIEDZIAŁEK (podział na 4 podgrupy)
8.30-9.10
(40 minut)
GODZINY
9.20-09.55
Wprowadzenie – prof. A. Marszałek
Grupa I
Opracowanie
materiału
histologicznegoMAKRO dr Ewa
Antoniewicz, pokój
5051
Grupa II
TECHNIKI+IMH
pokój 5066, dr V.
Filas
Grupa III
BAC –
Lek med. E.
BogajewskaRyłko, pokój 5067
Grupa IV
HIST-PAT a
leczenie,
pokój 3001.
dr hab.
Maria
Litwiniuk
HIST-PAT a
leczenie,
pokój 3001.
dr hab.
Maria
Litwiniuk
BAC –
Lek med. E.
Bogajewska-Ryłko
,pokój 5067
Przerwa
10.05-10.40
TECHNIKI+IMH
pokój 5066, dr V.
Filas
Opracowanie
materiału
histologicznegoMAKRO, dr Ewa
Antoniewicz,
pokój 5051
10.55-11.30
BAC –
Lek. med. E.
Bogajewska-Ryłko ,
pokój 5067
Przerwa
HIST-PAT a leczenie,
pokój 3001.
dr hab.
Maria
Litwiniuk
Opracowanie
materiału
histologicznegoMAKRO, dr Ewa
Antoniewicz,
pokój 5051
TECHNIKI+IMH
pokój 5066, dr V.
Filas
TECHNIKI+IMH
pokój 5066, dr V.
Filas
Opracowanie
materiału
histologicznegoMAKRO, dr Ewa
Antoniewicz,
pokój 5051
Przerwa
11.40 – 12.15
HIST-PAT a leczenie,
pokój 3001.
dr hab.
Maria
Litwiniuk
BAC –
Lek med. E.
Bogajewska-Ryłko ,
pokój 5067
WTOREK ( podział na 3 podgrupy)
GODZINY
8.30-10.05
10.40 – 12.15
Grupa I
Grupa II
Blok operacyjny,
Mammotom sekretariat
sekretariat 2047 II p.
2047 II p. budynek E Grupa
budynek E Grupa Ia
IIa
Oddział Chirurgii
Endoskopia dr C. Łoziński
Onkologicznej I
Pracownia endoskopii
sekretariat 2047 II p.
nowy budynek II p. Grupa
budynek E Grupa Ib
IIb
Przerwa (35 min)
Sala operacyjna –
Blok operacyjny,
(Nowotwory Głowy i
sekretariat 2047 II p.
Szyi)- blok operacyjny II
budynek E
piętro, budynek B
Grupa IIa
Gr Ia, Ib
Oddział Chirurgii
Onkologicznej I
2047 II p. budynek E
Grupa IIb
Grupa III
Sala Operacyjna
(Nowotwory Głowy i Szyi)
Blok operacyjny – II piętro,
budynek B
Grupy IIIa i IIIb
Mammotom dr W.
Nowakowski
sekretariat 2047 II p.
budynek E Grupa IIIa
Endoskopia dr C. Łoziński
Pracownia endoskopii
nowy budynek II p.
Grupa III b
ŚRODA (podział na 3 podgrupy)
GODZINY
Grupa I
Grupa II
Grupa III
8.30 – 10.00
Mammotom
sekretariat 2047 II p.
budynek E
Grupa I a
Sala Operacyjna
(Nowotwory Głowy i Szyi)
Blok operacyjny – II
piętro,
budynek B
Blok operacyjny,
sekretariat 2047 II p.
budynek E
Grupa III a
Endoskopia dr C.
Łoziński
Pracownia endoskopii
nowy budynek II p.
Grupa I b
Grupy II a i II b
Oddział Chirurgii
Onkologicznej I
sekretariat 2047 II p.
budynek E
Grupa III b
10.00-10.15
Przerwa
10.15 – 11.00
Seminarium – Zasady rejestracji nowotworów złośliwych – Dr Agnieszka DyzmannSroka
11.00-11.10
Przerwa
11.10– 11.55
Seminarium – Radioterapia Onkologiczna – Prof. dr hab. Piotr Milecki
11.55-12.05
Przerwa
12.05-12.50
Seminarium – Brachyterapia – Prof. dr hab. Janusz Skowronek
GODZINY
8.30 – 10.20
Grupa I
CZWARTEK(podział na 4 podgrupy)
Grupa II
Grupa III
Dr J. Kaźmierska
Teleradioterapia
kliniczna –
- Zakład
Radioterapii II–
pokój 0305
budynek F, parter
Prof. A. Roszak
Radiochemioterapia
ginekologiczna
Sekretariat pokój
1047 I piętro
budynek A
Dr K. Adamska
Oddział Radioterapii
III
Sekretariat pokój
4040 – IV piętro
budynek A
Dr J. Kaźmierska
Teleradioterapia
kliniczna –
- Zakład Radioterapii
II– pokój 0305
budynek F, parter
10.20-10.50
10.20-10.50
GODZINY
8.30 – 10.20
Grupa I
Prof. J. Skowronek/
Dr G. Zwierzchowski
Brachyterapia
pozaginekologiczna
Sekretariat pokój
1107, I piętro, winda
przy rezonansie
budynek C
Przerwa
Prof. A. Roszak
Radio chemioterapia
ginekologiczna
Sekretariat pokój
1047 I piętro
budynek A
PIĄTEK (podział na 4 podgrupy)
Grupa II
Grupa III
Prof. J. Skowronek/
Dr G.
Dr K. Adamska
Oddział Radioterapii
Dr J. Kaźmierska
Teleradioterapia
Grupa IV
Dr K. Adamska
Oddział
Radioterapii III
Sekretariat
pokój 4040 – IV
piętro
budynek A
Prof. J.
Skowronek/ Dr
G.
Zwierzchowski
Brachyterapia
pozaginekologiczna
Sekretariat
pokój 1107, I
piętro, winda
przy rezonansie
budynek C
Grupa IV
Prof. A. Roszak
Radio -
Zwierzchowski
Brachyterapia
pozaginekologiczna
Sekretariat pokój
1107, I piętro,
winda przy
rezonansie
budynek C
10.20 - 10.50
10.50 – 12.45
III
Sekretariat pokój
4040 – IV piętro
budynek A
kliniczna –
- Zakład Radioterapii
II– pokój 0305
budynek F, parter
chemioterapia
ginekologiczna
Sekretariat
pokój 1047 I
piętro
budynek A
Przerwa
Prof. A. Roszak
Radiochemioterapia
ginekologiczna
Sekretariat pokój
1047 I piętro
budynek A
Prof. J. Skowronek /
Dr G. Zwierzchowski
Brachyterapia
pozaginekologiczna
Sekretariat pokój
1107, I piętro, winda
przy rezonansie
budynek C
Dr K. Adamska
Oddział Radioterapii
III
Sekretariat pokój
4040 – IV piętro
budynek A
Dr J. Kaźmierska
Teleradioterapia
kliniczna –
- Zakład
Radioterapii II–
pokój 0305
budynek F,
parter
Zachęcamy studentów do sprawdzania swoich wiadomości z Onkologii na „onkoteście”:
Wwww.onkotest.am.wroc.pl
REGULAMIN ZAJĘĆ:
Zajęcia z onkologii obejmują seminaria i ćwiczenia, które odbywają się według planu
dydaktycznego, ustalonego na początku roku akademickiego. Studenci zobowiązani są do
uczestnictwa w seminariach i ćwiczeniach. Zajęcia dla każdej grupy trwają dwa tygodnie. W
pierwszym tygodniu zajęcia prowadzone są w Katedrze i Klinice Onkologii w godzinach 8.0013.45 natomiast w drugim tygodniu zajęcia odbywają się w Wielkopolskim Centrum Onkologii w
godzinach 8.30-12.15. Szczegółowy plan zajęć dostępny na stronach internetowych obu jednostek.
Obecność na seminariach i ćwiczeniach sprawdzana jest codziennie i potwierdzana w
karcie zajęć podpisem i pieczątką prowadzącego asystenta.
W trakcie dwutygodniowego bloku zajęć dopuszczalna jest nieobecność w ciągu jednego dnia.
Dwa spóźnienia do 15 min. są równoznaczne z jedną nieobecnością i student odrabia
dodatkowo 1 dzień ćwiczeń wyznaczony mu przez asystenta. Spóźnienie powyżej 15 minut
równoznaczne jest z nieobecnością i wymaga odrobienia tych zajęć. W przypadku nieobecności
asystent wyznacza termin zaliczenia danego materiału lub student może odrobić zajęcia z inną
grupą (jednak wyłącznie w terminie uprzednio ustalonym z koordynatorem zajęć, ponieważ
liczebność grupy nie może przekraczać 24 studentów).
Przed rozpoczęciem zajęć torby i rzeczy osobiste należy pozostawić w szatni w holu
głównym szpitala lub w udostępnianych przez Szpital szafkach studenckich. W czasie zajęć każdy
student powinien być zawsze wyposażony w stetoskop lekarski oraz identyfikator z imieniem i
nazwiskiem, numerem grupy studenckiej, rokiem studiów oraz nazwą wydziału. Posiadanie
identyfikatora jest warunkiem wejścia do oddziałów. W oddziałach szpitalnych studenci
podporządkowują się regułom porządkowym obowiązującym w poszczególnych jednostkach. We
wszystkich oddziałach szpitalnych należy korzystać z obuwia noszonego wyłącznie na terenie
szpitala oraz własnych, czystych fartuchów lekarskich. Ubiór studenta i jego zachowanie powinny
odzwierciedlać szacunek dla chorego.
Dokładną organizację roku akademickiego 2016/2017 ustala Zarządzenie JM Rektora UM im. K.
Marcinkowskiego w Poznaniu, które określa terminy zajęć dydaktycznych z podziałem na semestr
zimowy i letni, przerwy w zajęciach (wakacje zimowe i letnie, przerwa międzysemestralna) oraz
dni rektorskie. Zajęcia z Onkologii kończy wpis do e-indeksu w formie zaliczenia, którego
dokonuje Kierownik Katedry i Kliniki lub w razie nieobecności Koordynator Przedmiotu.
Warunkiem uzyskania takiego wpisu jest zdanie kolokwium w formie testu kończącego zajęcia.
Natomiast warunkiem dopuszczenia do kolokwium wyjściowego jest potwierdzona na kartach
zaliczeniowych obecność na zajęciach. Wpis do e-indeksu odbywa się w terminie do 2 tygodni od
zakończenia zajęć i zdania kolokwium zaliczeniowego. W tym też okresie student ma obowiązek
dostarczenia do Sekretariatu Katedry i Kliniki Onkologii indeksu oraz karty zaliczeniowej.
PROGRAM ZAJĘĆ:
Program zajęć obejmuje zagadnienia z zakresu epidemiologii, etiologii, diagnostyki oraz leczenia
chorób nowotworowych ze szczególnym uwzględnieniem postępowania wielodyscyplinarnego.
Dokładny program na stronie internetowej jednostki: http://katedraonkologii.ump.edu.pl
PROGRAM NAUCZANIA
Wymagania wstępne:
Przed rozpoczęciem zajęć z onkologii zalecane jest przed opanowanie podstawowych wiadomości
z zakresu chirurgii onkologicznej, ginekologii onkologicznej oraz chemioterapii nowotworów.
A. z zakresu chirurgii onkologicznej
a. Rola leczenia operacyjnego w terapii nowotworów - elementy decyzyjne w kwalifikacji do
leczenia - syndrom onkologiczny - algorytm diagnostyczny.
b. Zasady chirurgicznego leczenia nowotworów złośliwych / dekalog chirurga onkologa/.
c. Rodzaje leczenia chirurgicznego samodzielne lub element leczenia skojarzonego,
diagnostyczne, radykalne w tym: operacje blokowe, paliatywne, cytoredukcyjne, typu second
- look
B z zakresu ginekologii onkologicznej
a. Epidemiologia nowotworów złośliwych narządów płciowych kobiety.
b. Wybrane elementy etiopatogenezy nowotworów (wpływ mechanizmów immunologicznych,
udział czynników środowiskowych - wirus HPV i HSV, rola predyspozycji genetycznych).
c. Zasady profilaktyki, diagnostyki i leczenia nowotworów złośliwych narządów płciowych
kobiet
d. Leczenie stanów przedrakowych i nowotworów złośliwych – zasady postępowania
zespołowego
- Zachowawcze /antypromocyjne, hormonalne, cytostatykami - efekty uboczne, radioterapia/
- Leczenie operacyjne:
- radykalne w raku szyjki macicy, endometrium i sromu
- radykalne lub cytoredukcyjne w raku jajnika
- paliatywne
- typu second - look
- Monitorowanie leczenia nowotworów złośliwych CA 125, CA 19-9, AFP, CEA, ßhCG, CA
15.3.
C. z zakresu chemioterapii nowotworów
Podstawy teoretyczne chemioterapii, podziały i rodzaje leków przeciwnowotworowych,
rodzaje i formy chemioterapii, zastosowanie, rola i miejsce chemioterapii w praktyce
onkologicznej, objawy uboczne i powikłania chemioterapii, inne formy leczenia systemowego
nowotworów: immunoterapia, hormonoterapia, inhibitory kinaz
D. podstawowe informacje na temat najczęstszych nowotworów złośliwych
- rak piersi
- nowotwory zarodkowe
- rak płuca
- nowotwory przewodu pokarmowego
- nowotwory skóry
- mięsaki
a. Epidemiologia i profilaktyka
b. Etiologia. Stany przedrakowe. Czynniki wysokiego ryzyka. Klasyfikacja histopatologiczna.
Cechy kliniczne.
c. Diagnostyka. Ustalanie stopnia zaawansowania klinicznego i patologicznego.
d. Leczenie – operacyjne ( skojarzone, radykalne, paliatywne), chemioterapia, hormonoterapia,
immunoterapia
e. Ocena wyników leczenia i rokowanie
Przygotowanie do zajęć:
Przygotowanie do seminariów i ćwiczeń wg załączonego programu w oparciu o obowiązujące
podręczniki, materiały dostępne na stronach Katedry i Kliniki Onkologii i Wielkopolskiego
Centrum Onkologii, w tym znajomość objawów oraz badań pracownianych stosowanych w
diagnostyce, różnicowaniu i prognozowaniu chorób nowotworowych, a także zasad leczenia ww.
chorób. Znajomość powikłań leczenia onkologicznego oraz leczenia wspomagającego pacjentów z
chorobą nowotworową.
Wymagania końcowe:
Opanowanie wiedzy teoretycznej i praktycznej w zakresie tematyki zajęć.
Chirurgia
1. Symptomatologia i metody rozpoznawania wybranych nowotworów złośliwych, w których
podstawową metodą terapii jest leczenie operacyjne:
- wyliczenie najważniejszych czynników ryzyka i najczęstszych stanów przedrakowych,
- przypomnienie 7 podstawowych objawów sugerujących podejrzenie choroby nowotworowej
- zebranie wywiadu onkologicznego, tak aby wyłonić czynniki ryzyka zachorowania na
nowotwór,
- zinterpretowanie obrazów radiologicznych lub uftrasonograficznych w niektórych, szczególnie
ważnych l częstych jednostkach nowotworowych.
- badanie przedmiotowe pacjenta, w tym:
prawidłowe badanie palpacyjne gruczołu piersiowego, badanie dostępnych węzłów chłonnych,
obejrzenie skóry pod kątem zmian barwnikowych, określenie objawów nawrotu choroby
nowotworowej,
2. Rola leczenia operacyjnego w terapii nowotworów:
- elementy decyzyjne w kwalifikacji do leczenia -syndrom onkologiczny – algorytm
diagnostyczny, stopień zaawansowania choroby, system TNM
- zasady chirurgicznego leczenia nowotworów złośliwych
- rodzaje leczenia chirurgicznego(samodzielne lub element leczenia skojarzonego),diagnostyczne,
radykalne w tym: operacja blokowe, paliatywne, cytoredukcyjne, typu second - look,
profilaktyczne.
3. Analiza algorytmu diagnostycznego wybranych nowotworów (rak tarczycy, rak piersi,
nowotwory skóry, mięsaki tkanek miękkich) - przygotowanie pacjenta do zabiegu
operacyjnego.
4. Asysta do zabiegu operacyjnego - elementy radykalności, jałowość onkologiczna, sposób
oznaczania i utrwalania materiału operacyjnego do badania histopatologicznego.
5. Badanie palpacyjne usuniętych zmian chorobowych (m. in. rozmiar, spoistość i granice
guza, węzły chłonne w materiale operacyjnym),
6. Zasady współpracy chirurga z patologiem - prawidłowe wypełnienie załącznika
do badania histopatologicznego i immunohistochemicznego.
7. Rak gruczołu piersiowego - epidemiologia i profilaktyka raka piersi w tym
badania przesiewowe. Czynniki wysokiego ryzyka. Cechy kliniczne. Diagnostyka - badanie
palpacyjne, mammografia, ultrasonografie, biopsja cienkoigłowa, oznaczanie stanu
hormonalnego, markery biochemiczne i histochemiczne. Leczenie operacyjne- skojarzone,
radykalne, oszczędzające, paliatywne. Rokowanie. Rehabilitacja po mastektomii,
8. Obserwacja pacjentów po leczeniu operacyjnym - opatrunek, zlecenia, postępowanie
przeciwbólowe, elementy rehabilitacji fizycznej i psychologicznej.
9. Poradnia:
- Wywiad i badanie przedmiotowe pacjentów zgłaszających się po raz pierwszy - uzasadnienie
badań diagnostycznych.
- Udział w zabiegach ambulatoryjnych
- Rola badań przesiewowych w profilaktyce chorób nowotworowych – konsultacje wyników
profilaktycznej mammografii
- Badania kontrolne po leczeniu operacyjnym - usunięcie szwów, ewakuacja chłonki u chorych po
mastektomii lub limfadenektomii.
- Powikłania po leczeniu operacyjnym.
- Zasady skojarzonego leczenia nowotworów złośliwych- obserwuje zebrania Zespołu
Wielodyscyplinarnego do Spraw Leczenia Raka Piersi.
10. Objawy i zasady leczenia nawrotów miejscowych nowotworu, rozsiew nowotworowy.
11. Metody zapobiegania i wczesnego wykrywania nowotworów skóry, piersi, jelita grubego,
prostaty
12. Biopsja mammotomiczna- wskazania, procedura.
13. Radykalna zmodyfikowana mastektomia a leczenie oszczędzające gruczołu piersiowego –
aktualny stan wiedzy
14. Rola śródoperacyjnej radioterapii w leczeniu oszczędzającym gruczołu piersiowego
15. Biopsja węzła wartowniczego- idea, wskazania, kolejne kroki wykonania procedury
16. Rekonstrukcja gruczołu piersiowego jako nowoczesna metoda uzupełniającego leczenia
pacjentów z rakiem piersi.
17. Diagnostyka kolonoskopowa jelita grubego jako złoty standard rozpoznawania
przednowotworowych i nowotworowych zmian jelita grubego.
18. Rola przedoperacyjnej radioterapii, oraz radiochemioterapii w leczeniu zaawansowanych
postaci raka odbytnicy.
19. Przygotowanie przedoperacyjne pacjenta z rakiem jelita grubego.
Typy leczenia operacyjnego raka jelita grubego hemikolektomie, resekcje odcinkowe jelita
grubego, resekcja przednia odbytnicy, Total mesorectal excision (TME), resekcja
brzusznokrzyżowa, odbytnicy, operacja Hartmanna, stomia, protekcyjna, inne.
20. Biopsja węzła wartowniczego jelita grubego jako nowoczesna metoda poprawy diagnostyki,
stopnia zaawansowania, jak i wskazań do leczenia uzupełniającego raka jelita grubego.
21. Aspekty kliniczne i społeczne stomii.
22. Inne nowotwory przewodu pokarmowego leczenie raka przełyku, raka żołądka, zmian
nowotworowych wątroby.
Ginekologia onkologiczna
l. Diagnostyka chorób nowotworowych narządu rodnego
a. badania obrazowe: USG, KT, Rezonans magnetyczny, PET,
b. markery nowotworowe
c. zasady badania ginekologicznego oraz realizacja i omówienie małych zabiegów
leczniczych i diagnostycznych.
Praktyczny udział w realizacji tych procedur
- rozmazy cytologiczne,
- biopsja histopatologiczna,
- zasady kolposkopii.
- diagnostyczne łyżeczkowanie macicy,
- leczenie zmian patologicznych szyjki macicy metodą leep-loop, krioterapia
2. Objawy kliniczne i czynniki prognostyczne w następujących nowotworach
- rak szyjki macicy,
- rak błony śluzowej trzonu macicy,
- rak jajnika
- rak sromu
3. Zajęcia praktyczne-badanie chorych i kwalifikacja do leczenia operacyjnego i
chemioterapeutycznego
4. Zasady postępowanie terapeutycznego w nowotworach narządu rodnego
a. planowanie i omówienie sposobu leczenia chemicznego chorych,
b. planowanie i kryteria obliczania dawki leków cytostatycznych,
c. metody leczenia hormonalnego nowotworów narządu rodnego
d. inne metody leczenia – terapie systemowe
- czynniki antyangiogenne,
- terapia genowa,
- przeciwciała monoklonalne.
5. Zasady leczenia operacyjnego nowotworów narządu rodnego.
Chemioterapia
1.Wskazania do leczenia cytostatykami:
a. chemioterapia jako wyłączne leczenie z założeniem radykalnym (nowotwory hematologiczne)
b. wskazania do chemioterapii indukcyjnej, ocena wyników leczenia
c. wskazania do leczenia uzupełniającego, korzyści wynikające z zastosowania
chemioterapii adjuwantowej, ocena czynników ryzyka, czynniki prognostyczne i predykcyjne
w raku piersi i innych nowotworach
d. chemioterapia paliatywna
e. chemioterapia w skojarzeniu z innymi metodami leczenia przeciwnowotworowego np.
równoczasowa radiochemioterapia
2. Dobór leków, leczenie monolekowe i schematy wielolekowe (zasady konstruowania
schematów wielolekowych i ich działania)
3. Wpływ stanu ogólnego na wyniki leczenia, badanie pacjentów, ocena stanu ogólnego, skala
Karnofskiego, skala WHO
4. Obliczanie należnej dawki leku, leki p/wymiotne, premedykacja przed podaniem niektórych
leków
5. Przygotowanie cytostatyków do podania, rola farmaceuty, wizyta w Pracowni Leków
Cytostatycznych
6. Obserwacja pacjentów po podaniu cytostatyków:
a. wczesne objawy uboczne (uporczywe wymioty, leukopenia, wskazania do stosowania
czynników wzrostu, wskazania do przetaczania masy płytkowej, niedokrwistość, leczenie
erytropoetyną)
b. późne powikłania chemioterapii (między innymi problemy kardiotoksyczności, niepłodności)
7. Poradnia - obserwacja pacjentów po zakończonym leczeniu onkologicznym, zakres badań
kontrolnych w najczęściej występujących nowotworach
8. Nowe metody leczenia systemowego na przykład przeciwciała monoklonalne, leki hamujące
angiogenezę
9. Hormonoterapia: powtórzenie wiadomości na temat HTZ w aspekcie onkologicznym; rola i
miejsce terapii hormonalnej w leczeniu nowotworów hormonozależnych i hormonowrażliwych
10. Ocena skuteczności leczenia systemowego, pojęcia całkowitej, częściowej remisji, stabilizacji
i progresji choroby nowotworowej, system oceny odpowiedzi na leczenie
przeciwnowotworowe RECIST.
11. Metody niekonwencjonalne w onkologii
Radioterapia
1. Znajomość procesu radioterapii (obejmująca przygotowanie pacjenta, planowanie leczenia,
realizację terapii na aparacie terapeutycznym i opieka nad pacjentem w trakcie leczenia
radioterapią)
2. Definicje obszarów napromienianych i narządów krytycznych
3. Narzędzia wykorzystywane do konturowania: fuzję obrazów TK, MR, PET
4. Metody oceny planu leczenia: histogram, metody weryfikacji realizacji planu leczenia:
dozymetria, EPID, MVCT, CBCT
5. Możliwe powikłania wynikające z nieprawidłowej realizacji planu leczenia
6. Rola radioterapii w leczeniu poszczególnych nowotworów litych
7. Nabycie wiedzy na temat roli i i technologii związanych radioterapią i z radiochirurgią
(nabycie wiedzy o poszczególnych etapach procesu radioterapii (unieruchomienie,
obrazowanie, przygotowanie planu leczenia, proces napromienia).
8. Nabycie umiejętności praktycznej realizacji procesu radioterapii (przygotowanie pacjenta do
terapii, realizacja i weryfikacja procesu napromieniania na aparacie terapeutycznym
9. Źródła i techniki stosowane w brachyterapii, rodzaje aplikatorów stosowane w brachyterapii.
Różnice pomiędzy brachyterapią ginekologiczną i pozaginekologiczną.
10. Brachyterapia z planowaniem leczenia w czasie rzeczywistym – podstawowe techniki,
charakterystyka metody.
11. Hipertermia mikrofalowa jako metoda skojarzona z brachyterapią.
12. Podstawowe zagadnienia kontroli i zapewnienia jakości w brachyterapii.
13. Zastosowanie kliniczne brachyterapii w leczeniu wybranych nowotworów złośliwych
14. Leczenie skojarzone – łączenie radioterapii z innymi metodami – chirurgia, chemioterapia
(leczenie systemowe) w ginekologii onkologicznej.
15. Teleradioterapia i brachyterapia – zastosowanie obu metod (w leczeniu samodzielnym jak i
skojarzonym) u chorych na raka szyjki macicy i raka błony śluzowej macicy
16. Łączenie chemioterapii z radioterapią (tele i brachyterapią) w ginekologii onkologicznej.
12.Kryteria zaliczenia przedmiotu: zaliczenie, egzamin teoretyczny i praktyczny
Zaliczenie – kryterium zaliczenia
Warunkiem uzyskania zaliczenia przedmiotu jest zdanie kolokwium w formie testu w Centrum
Inowacyjnych Technik Kształcenia; ul. Parkowa 2. Test składa się z dwudziestu pytań
jednokrotnego wyboru. Do zaliczenia testu konieczne jest uzyskanie 65% prawidłowych
odpowiedzi (13 punktów). Warunkiem dopuszczenia do kolokwium jest potwierdzona na kartach
zaliczeniowych obecność na zajęciach. Zaliczenie dla grup 5,6,7,9,10 w terminie 14 listopada
2016, dla grup 1,2,3,4,8 12 grudnia 2016. Jeden termin poprawkowy w terminie 09 stycznia 2017.
W przypadku nie zdanie testu poprawkowego zaliczenie zajęć w formie ustnej u samodzielnych
pracowników Katedry i Klinki Onkologii. Wpis do e-indeksu odbywa się w terminie do 2 tygodni
od zakończenia zajęć i zdania kolokwium zaliczeniowego. W tym też okresie student ma
obowiązek dostarczenia do Sekretariatu Katedry i Kliniki Onkologii karty zaliczeniowej.
Egzamin teoretyczny – kryterium zaliczenia: forma egzaminu ( ustny, pisemny,
testowy)
Nie dotyczy
Egzamin praktyczny – kryterium zaliczenia:
Nie dotyczy
15.Literatura:
Zalecana literatura:
1.Kordek R „Onkologia. Podręcznik dla studentów i lekarzy”. Via Medica, 2013 Gdańsk
2.Krzakowski M., Warzocha K. (red.): Zalecenia postępowania diagnostyczno-terapeutycznego w
nowotworach złośliwych. Via Medica, Gdańsk 2013,
3.Krzakowski M., Warzocha K., Wysocki P. (red.): Onkologia Kliniczna - Tom I. Via Medica, Gdańsk
2015
4.Jeziorski A, Rutkowski P. (red) Kompendium chirurgii onkologicznej Via Medica 2014
16.Studenckie koło naukowe
 Opiekun koła: dr n. med. Robert Gryczka
 Tematyka: Chirurgia onkologiczna
 Miejsce spotkań: sala seminaryjna Oddziału Chirurgii Onkologicznej
 Opiekun koła: dr hab. n. med. Radosław Mądry
 Tematyka: Ginekologia onkologiczna
 Miejsce spotkań: sala seminaryjna Oddziału Ginekologii Onkologicznej
 Opiekun koła: dr n med. Łukasz Spychalski
 Tematyka: Onkologia kliniczna
 Miejsce spotkań: sala seminaryjna Oddziału Chemioterapii nr 0147
17. Podpis osoby odpowiedzialnej za nauczanie przedmiotu lub koordynatora
Prof. dr hab. n. med. Rodryg Ramlau
Prof. dr hab. n. med. Sylwia Grodecka-Gazdecka
18. Podpisy osób współodpowiedzialnych za nauczanie przedmiotu ( w przypadku
przedmiotów koordynowanych)