E-learning dla nauczycieli / Stanisław Szabłowski.

Anna Pawełków
Dolnośląska Biblioteka Pedagogiczna we Wrocławiu
E-learning dla nauczycieli / Stanisław Szabłowski. - Rzeszów : Wydawnictwo
Oświatowe FOSZE, 2009. - 2010 s. : rys. ; 24 cm. - Bibliogr. s. [197]-203. - ISBN
978-83-7586-012-2
Pod wpływem przemian cywilizacyjnych, eksplozji informacji i rozwoju technologii informacyjnych, w latach
60. XX wieku, zarysowały się nowe tendencje oświatowe. Nastąpił rozwój techniki (w tym środków masowego przekazu), wzrost roli nauki i aspiracji edukacyjnych.
Wysokie tempo rozwoju gospodarczego, zmiany polityczne i społeczne na świecie to czynniki, które w
różnym stopniu przyczyniły się do tego, iż wiedza stała się cennym dobrem. Współczesne tendencje oświatowe to powstanie społeczeństwa edukacyjnego i informacyjnego, nauczanie twórcze oraz indywidualizacja
w procesie nauczania oraz, co bardzo ważne, kształcenie ustawiczne.
Książka E-learning dla nauczycieli Stanisława Szabłowskiego jest doskonałym przykładem nowatorskiego
podejścia do nauczania. Publikacja jest niezbędnym przewodnikiem dla tych nauczycieli, którzy chcą uczyć
nowocześnie, wykorzystując w swojej pracy dydaktycznej formę e-learningu. Odnajdziemy w niej również
informacje dotyczące podstawowych zagadnień związanych z tą formą oraz towarzyszących mu zjawisk
pedagogicznych. Autor ograniczył wiedzę teoretyczną do minimum, dlatego też w książce tej znajdziemy
wiele praktycznych porad i cennych wskazówek dla nauczycieli.
Niniejsza publikacja składa się z pięciu rozdziałów.
Pierwszy rozdział Teoretyczne podstawy e-learningu, jak sama nazwa wskazuje, wprowadza nas w podstawowe pojęcia. E-learning, według autora to: jedna z form kształcenia wykorzystująca wszelkie dostępne
media elektroniczne, w tym sieci komputerowe, przekazy satelitarne, telewizyjne i radiowe¹. Autor poprzez
tę definicję zwraca uwagę na to, iż kształcenie takie odbywa się nie tylko i wyłącznie poprzez Internet (sieć),
ale wykorzystuje się przy nim również inne nośniki informacji, m.in.: CD czy przekaz radiowy. Następnie zostały omówione dwie podstawowe formy e-learningu: CBT² oraz WBT³. Dalej autor omawia kształcenie na
¹ Jest to opracowanie własne autora na bazie wielu różnych określeń dostępnych w publikacjach.
² CBT (Computer Based Training) – zajęcia (kursy multimedialne, szkolenia) oparte na technologii komputerowej, w której do pracy
wykorzystuje się takie nośniki danych, jak CD czy DVD.
³ WBT (Web Based Training, online learning) – forma zajęć, którą realizuje się za pomocą Internetu (sieci); dodatkowo ich uczestnik ma
możliwość nawiązania kontaktu z nauczycielem lub z uczniem.
98
odległość oraz specjalne oprogramowanie, tzw. platformę e-learningową. Definiuje również nowe terminy
e-learningowe, dla lepszego zapoznania się z tematem: e-kształcenie, e-edukacja, b-learning⁴, m-learning⁵
oraz rapid e-learning⁶. Następnie przedstawiono zarys historii kształcenia na odległość na świecie i w Polsce,
a także zagadnienia prawne związane z e-learningiem. W dalszej części rozdziału przeczytamy o modelach
kształcenia oraz standardach. Natomiast wszelkim teoriom pedagogicznym oraz multimediom poświęcono
końcową część rozdziału.
W rozdziale drugim opisano narzędzia edytorskie, za pomocą których można w prosty i szybki sposób
tworzyć multimedialne opracowania metodyczne. Zwrócono również uwagę na ich edycję oraz zasady
doboru wybranych komponentów multimediów, które szczegółowo opisano. Narzędziom sieciowym
poświęcono dalszą część rozdziału. Aby wykorzystać wymienione i opisane w rozdziale aplikacje wystarczy
przeglądarka internetowa i dostęp do sieci Internet, a w niektórych przypadkach ciągle jeszcze sieć lokalna.
Narzędzia pomiaru dydaktycznego i ewaluacji kończą rozdział, a opisane testy elektroniczne dają możliwość
sprawdzenia i oceny efektów kształcenia w e-learningu.
Rozdział trzeci został poświęcony platformom edukacyjnym, e-learningowym. Są to rozbudowane aplikacje
internetowe ułatwiające tworzenie, prowadzenie i administrowanie kursami edukacyjnymi⁷. Przeanalizowano kilka z nich – platformie Moodle poświęcono najwięcej uwagi, ponieważ jest dziś ona niezwykle popularna wśród nauczycieli. W rozdziale dokładnie przedstawiono, w jaki sposób, krok po kroku, tworzyć kursy na
tej platformie.
W edukacji na odległość ważna stała się technologia Web 2.0, która jest tworzona przez jej użytkowników.
Poprzez tworzenie blogów, dodawanie zdjęć, filmów wideo czy innych plików do poszczególnych serwisów
internetowych, społeczność ta staje się niejako współautorem. Temu zagadnieniu poświęcony został rozdział czwarty. Analizie pedagogicznej poddano takie narzędzia e-learningowe, jak: serwisy e-społeczności,
kanały i czytniki RSS, środowisko Wiki, blogi, które oparte są na systemie pracy grupowej, a także social
bookmarking⁸ i webcast⁹. Koniec rozdziału poświęcono zagadnieniu wartości pedagogicznej blogów.
W ostatnim, piątym, rozdziale przedstawiono Metodykę projektowania i wdrażania e-learningu w szkole. Na
początku rozdziału przedstawiono metody nauczania, które są najczęściej wykorzystywane w kształceniu na
odległość. Omówiono model behawiorystyczny nauczania oraz współczesną dydaktykę, przy jednoczesnej
komplementarności różnych metod kształcenia. Podano przykłady kursów programowych. Opisano model
konstruktywistyczny uczenia się, który daje możliwość aktywnego tworzenia wiedzy przez osobę uczącą się,
a także samodzielnego dochodzenia przez nią do wiedzy, ponieważ to uczący się decyduje, jaki będzie miał
wpływ na swój proces kształcenia.
⁴ B-learning (blended learning) – czyli kształcenie komplementarne, dzięki któremu zajęcia w tradycyjnej klasie są połączone z zajęciami
w Internecie.
⁵ M-learning – to kształcenie mobilne, oparte na bezprzewodowych i mobilnych technologiach teleinformatycznych.
⁶ Rapid e-learning – jedna z form e-learningu korporacyjnego oraz metodyka najefektywniejszego przygotowania i realizacji szkoleń zdalnych.
⁷ S. Szabłowski. E-learning dla nauczycieli. Rzeszów : Wydawnictwo Fosze. 2009, s. [85].
⁸ Social bookmarking – jest to specyficzny odpowiednik wyszukiwarki internetowej. Dzięki niej można szybko dotrzeć do poszukiwanej
informacji.
⁹ Webcast – są to transmisje i sprawozdania multimedialne, które mogą przybierać różne formy. Udostępniane są za pomocą sieci Internet.
99
Podstawą kursów e-learningowych jest komunikacja międzyludzka, która została przedstawiona w dalszej
części rozdziału.
Omówiono tam również metodę projektu WebQuest¹⁰ i wirtualne laboratoria szkolne. Ostatnie zagadnienie to praktyczne wskazówki metodyczne dla tworzących kurs online oraz konkluzje dotyczące nauczania
drogą wirtualną i tradycyjną w szkole.
Pozycję tę dodatkowo wzbogacają liczne rysunki, które przedstawiają m.in.: programy komputerowe,
projekty itp. Na końcu znajdziemy obszerną bibliografię oraz netografię dla tych, którzy chcą wiedzieć
więcej.
Książka E-learning dla nauczycieli S. Szabłowskiego jest – jak sama nazwa wskazuje – przeznaczona dla nauczycieli, którzy chcą w twórczy sposób nauczać, z jednoczesnym wykorzystaniem nowych technologii. Pozycja ta w bardzo dokładny i przystępny sposób prezentuje podstawy e-learningu szkolnego. Opisuje potrzebne narzędzia informatyczne oraz wprowadza w świat nowych technologii internetowych. Sam Internet
jest doskonałym narzędziem do kształcenia, również ustawicznego, dlatego też w książce przedstawiono
wiele korzyści, jakie wynikają z e-learningu. Książka daje wskazówki, jak kształcić: lepiej, nowocześniej i skuteczniej.
¹⁰ WebQuest – odmiana metody projektu. Składa się z sześciu części, które gwarantują uzyskanie określonych celów.
100