Spis treści

Spis treści
1. Wprowadzenie ...................................................................... 9
Filozofia i nauki społeczne / 9
Filozoficzna skrzynka z narzędziami / 11
Polityka i filozofia polityczna / 16
Książka i jej argumenty / 17
Jak czytać tę książkę? / 20
2. Empiryzm i pozytywizm w nauce ...................................... 22
Wprowadzenie / 22
Empiryzm i teoria poznania / 22
Pozytywizm i socjologia / 32
Dalsze lektury / 38
3. Niektóre problemy empiryzmu i pozytywizmu ................ 39
Wprowadzenie: dwie linie krytyki pozytywizmu / 39
Niektóre problemy empiryzmu / 40
Dalsze problemy pozytywizmu / 58
Dalsze lektury / 62
4. Nauka, przyroda i społeczeństwo:
niektóre alternatywy wobec empiryzmu ........................... 63
Marksizm i nauka / 63
Weber, Merton i socjologia nauki / 67
Epistemologia historyczna i marksizm strukturalistyczny / 69
Rewolucje i relatywizm: od Kuhna do „mocnego programu” / 72
Płeć i nauka: wizja feministyczna / 77
Zwrot refleksyjny: „konstruowanie” przyrody i społeczeństwa / 83
Konkluzja / 89
Dalsze lektury / 90
5. Podejścia interpretatywne:
racjonalność instrumentalna ............................................. 91
Rozważania Webera na temat przedmiotu nauk społecznych / 92
Metodologia Webera: rozumienie i typy idealne / 95
Weber o obiektywności i uwolnieniu od wartościowań / 98
Fenomenologia: filozoficzne podstawy racjonalności
instrumentalnej / 99
Warianty instrumentalne I: teoria racjonalnego wyboru / 102
Warianty instrumentalne II: pragmatyzm i interakcjonizm
symboliczny / 103
Racje i przyczyny / 105
Indywidualizm, holizm i wyjaśnianie funkcjonalne / 107
Konkluzja / 108
Dalsze lektury / 109
6. Racjonalność jako postępowanie według reguł:
kultury, tradycje i hermeneutyka .....................................111
Wprowadzenie / 111
Peter Winch: filozofia i nauki społeczne / 112
Język, gry i reguły / 113
Rozumienie innych społeczeństw / 115
Co począć z Winchem? / 118
Alisdair MacIntyre: narracje i wspólnoty / 120
Hermeneutyka: Hans-Georg Gadamer / 122
Konkluzja / 124
Dalsze lektury / 125
7. Krytyczna racjonalność ....................................................126
Wprowadzenie: Hegel, Marks i dialektyka / 126
Dialektyka Oświecenia / 129
Ideologia / 130
Habermas: możliwość nauki emancypacyjnej / 132
Teoria krytyczna i zwrot lingwistyczny / 135
Konkluzja / 137
Dalsze lektury / 138
8. Realizm krytyczny i nauki społeczne ...............................139
Wprowadzenie / 139
Realizm i nauki przyrodnicze / 141
Eksperymenty, prawa, mechanizmy / 144
Stratyfikacja rzeczywistości / 145
Stratyfikacja, emergencja i redukcja / 146
Zróżnicowanie rzeczywistości: systemy otwarte i zamknięte / 149
Realizm i nauki społeczne / 151
Realizm krytyczny i emancypacja człowieka / 158
Dalsze lektury / 162
9. Feminizm, wiedza i społeczeństwo ...................................163
Wprowadzenie: obiektywność i zróżnicowanie kulturowe / 163
Polityka feministyczna i wiedza społeczna / 166
Feminizm i epistemologia / 169
Spór wokół stanowiska feministycznego / 176
Feminizm postmodernistyczny / 183
Dalsze lektury / 184
10. Poststrukturalizm i postmodernizm ................................. 185
Wprowadzenie / 185
Poststrukturalizm: w stronę znaczącego / 188
Foucault: konstrukcja podmiotu / 189
Derrida i dekonstrukcja / 192
Postmodernizm: zguba filozofii / 194
Zagadnienia polityczne w poststrukturalizmie
i postmodernizmie / 195
Co począć z post-ami? / 197
Dalsze lektury / 198
11. Zakończenie: w obronie filozofii ...................................... 199
Słownik pojęć .......................................................................... 205
Bibliografia ............................................................................. 213
Indeks ...................................................................................... 224