spis treści - Centrum Edukacji Nauczycielskiej

Spis treści
Zamiast wstępu
7
I.
Doradca w systemie szkolnym, relacje z rodzicami
i instytucjami zewnętrznymi. Doradztwo zawodowe
w różnych typach szkół
1. Monika Czekaj, Wioletta Trojak, Sylwia Czyżewska
Doradca zawodowy w szkole podstawowej, w gimnazjum
i w szkole ponadgimnazjalnej
2. Małgorzata Szeliga-Wenzel, Zdzisława Świątek
Zainteresowania uczniów a wybór zawodu
3. Danuta Bazylińska, Alicja Bujała
Jaki zawód? Jaka szkoła? – program zajęć z orientacji zawodowej
w gimnazjum
4. Grażyna Łysikowska, Aleksandra Nogała
Wewnątrzszkolny system orientacji zawodowej
w Gimnazjum im. Macieja Rataja w Żmigrodzie
5. Anna Lachmirowicz, Mariusz Stępniak
Działalność szkolnego ośrodka kariery w Gimnazjum
w Budziszowie Wielkim
6. Teresa Zygmunt
Szkolny Bank Informacji Zawodowej
8. Lidia Jędryczka
Doradca zawodowy we współpracy z rodzicami
9. Małgorzata Smolińska
Współpraca z rodzicami w ramach orientacji zawodowej w szkole
10. Elżbieta Jabłońska, Krystyna Opalińska
Materiały przydatne do pracy z rodzicami w ramach szkolnego
programu orientacji edukacyjno-zawodowej w Zespole Szkół
Ekonomiczno-Administracyjnych we Wrocławiu
11. Justyna Kisiel, Danuta Zajączkowska, Dariusz Zajączkowski
Szkolny Bank Informacji Zawodowej w Kłodzkiej Szkole Przedsiębiorczości
12. Mariola Marciniak
Współpraca szkolnego doradcy zawodowego z instytucjami
wspomagającymi orientację edukacyjno-zawodową
11
15
19
26
35
42
52
61
70
77
87
13. Michał Piznal
Doradca zawodowy w mojej szkole
15. Magdalena Odjas
Szkolny Bank Informacji Zawodowej
16. Krystyna Anders-Wędzina, Renata Paszko
Program orientacji zawodowej dla poziomu gimnazjalnego
i ponadgimnazjalnego
17. Jolanta Wydmuch, Dorota Cebulak
Doradca zawodowy w szkole
18. Małgorzata Drwięga
Szkolny Ośrodek Kariery w mojej szkole
19. Lidia Grubiak
Meandry kariery „biznesmena”
92
98
104
113
121
133
II.
Klasa szkolna jako przedmiot działań szkolnego doradcy
zawodowego
1. Janina Grytka
Projekt zajęć z klasami w ramach przedmiotu wiedzy o kulturze:
„Zawody związane z kulturą”
2. Mariola Przybycień
Projekt działalności Klubu Aktywności Twórczej i Zawodowej
w Gimnazjum w Malczycach
3. Joanna Małysz, Aleksander Korczak
Scenariusze lekcji z zakresu doradztwa zawodowego w gimnazjum
4. Wioleta Matysek-Szumilas
Chroń swoje marzenia przed krabami. Zajęcia dla uczniów klas
ponadgimnazjalnych
8. Marzena Fela
Wychowawca jako doradca zawodowy
10. Magdalena Kot
Aktywizacja wychowanków placówek opiekuńczo-wychowawczych
11. Elżbieta Listwan
Program zajęć z orientacji edukacyjno-zawodowej realizowanych
na lekcjach języka polskiego
137
143
149
163
168
178
184
III.
Mój uczeń wybiera zawód. Praca z pojedynczym uczniem
1. Joanna Czyż
Zalety i wady poradnictwa indywidualnego i grupowego w pracy
doradcy zawodowego
199
3. Agnieszka Jarosz-Zielińska, Bożena Kaczmarska-Posadzy
W czym jesteśmy najlepsi, określamy swoje predyspozycje
4. Iwona Bednarz, Joanna Bondaryk, Czesława Gersztyn
Program orientacji edukacyjno zawodowy w ZSZ Nr 5 we Wrocławiu.
Absolwent a rynek pracy
5. Marzena Naszczak, Dorota Wojtasik
Poradnictwo indywidualne dla osób ze specjalnymi potrzebami
edukacyjnymi w OSW Nr 2 we Wrocławiu
6. Katarzyna Drąg, Monika Janiszewska
Poradnictwo dla dzieci przewlekle chorych: Kim będę, będę kimś
213
232
238
246
IV.
Konteksty...
... wokół edukacji projakościowej w szkole
Krystyna Andres-Wędzina, Maria Czyżowicz, Anita Nakonieczna, Renata Paszko
Projakościowe szkolenie rady pedagogicznej
261
V.
Dodatek
Spis absolwentów
studiów podyplomowych „Szkolny doradca zawodowy”
realizowanych w 2006 roku w województwie dolnośląskim
na zlecenie Ministerstwa Edukacji Narodowej
przez Centrum Edukacji Nauczycielskiej Uniwersytetu Wrocławskiego
271
***
O dostrzeganiu wagi edukacji zawodoznawczej moŜe świadczyć to, Ŝe Ministerstwo
Edukacji Narodowej ogłosiło przetarg na przygotowanie nauczycieli do roli doradcy
zawodowego w ramach studiów podyplomowych.
Ministerstwo Edukacji Narodowej, w części obejmującej województwo dolnośląskie i
województwo opolskie, wybrało ofertę konsorcjum: Uniwersytet Opolski (lider) i Uniwersytet
Wrocławski.
Dzięki temu w obu województwach szansę zdobycia nowych kwalifikacji uzyskało 362
nauczycieli (255 nauczycieli z województwa dolnośląskiego i 107 nauczycieli z województwa
opolskiego).
Proponowane studia podyplomowe były dla uczestników – nieodpłatne. W całości zostały
bowiem sfinansowane z budŜetu państwa oraz Eduropejskiego Funduszu Społecznego w ramach
Działania 2.2. Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich.
Adresatem studiów byli nauczyciele zatrudnieni w gimnazjach lub szkołach
ponadgimnazjalnych.
Celem studiów podyplomowych było przygotowanie nauczycieli do:
• udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej polegającej na wspieraniu uczniów w
dokonywaniu wyboru kierunku dalszego kształcenia, zawodu i planowaniu kariery
zawodowej oraz udzielania informacji w tym zakresie,
• wspierania innych nauczycieli w organizowaniu wewnątrzszkolnego systemu doradztwa
oraz zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu,
• posługiwania się technologią informacyjną i jej wykorzystywania w realizacji zadań doradcy
zawodowego oraz podniesienie poziomu znajomości języka obcego.
Proponowane studia podyplomowe są zgodne z przepisami rozporządzenia Ministra
Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia
nauczycieli (Dz.U. Nr 207, poz. 2110).
Zakres przygotowania merytorycznego jest zgodny z zakresem zadań doradcy zawodowego
określonych w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 7 stycznia 2003 r. w
sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych
przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz.U. Nr 11, poz. 114).
Zgodnie z tym rozporządzeniem, „do zadań doradcy zawodowego naleŜy w szczególności:
1) systematyczne diagnozowanie zapotrzebowania uczniów na informacje edukacyjne i
zawodowe oraz na pomoc w planowaniu kształcenia i kariery zawodowej;
2) gromadzenie, aktualizacja i udostępnianie informacji edukacyjnych i zawodowych
właściwych dla danego poziomu kształcenia;
3) wskazywanie uczniom, rodzicom i nauczycielom dodatkowych źródeł informacji na
poziomie regionalnym, ogólnokrajowym, europejskim i światowym dotyczących:
a) rynku pracy,
b) trendów rozwojowych w świecie zawodów i zatrudnienia,
c) wykorzystania posiadanych uzdolnień i talentów przy wykonywaniu przyszłych
zadań zawodowych,
d) instytucji i organizacji wspierających funkcjonowanie osób niepełnosprawnych w
Ŝyciu codziennym i zawodowym,
e) alternatywnych moŜliwości kształcenia dla uczniów z problemami emocjonalnymi
i dla uczniów niedostosowanych społecznie,
f) programów edukacyjnych Unii Europejskiej;
4) udzielanie indywidualnych porad uczniom i rodzicom;
5) prowadzenie grupowych zajęć aktywizujących, przygotowujących uczniów do świadomego
planowania kariery i podjęcia roli zawodowej;
6) koordynowanie działalności informacyjno-doradczej prowadzonej przez szkołę;
7) wspieranie w działaniach doradczych rodziców i nauczycieli poprzez organizowanie spotkań
szkoleniowo-informacyjnych, udostępnianie informacji i materiałów do pracy z uczniami;
8) współpraca z radą pedagogiczną w zakresie tworzenia i zapewnienia ciągłości działań
wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego, realizacji działań z zakresu
przygotowania uczniów do wyboru drogi zawodowej, zawartych w programie
wychowawczym szkoły i programie profilaktyki, o których mowa w odrębnych przepisach;
9) współpraca z instytucjami wspierającymi wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego,
w szczególności z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi, w tym poradniami
specjalistycznymi, oraz innymi instytucjami świadczącymi poradnictwo i specjalistyczną
pomoc uczniom i rodzicom.” [fragment rozporządzenia]