Lokomotywy elektryczne w Polsce Michał Nidecki

Lokomotywy elektryczne w Polsce
Michał Nidecki*
Pierwsze lokomotywy elektryczne pojawiły się w Polsce w 1936 r. Były to dwie lokomotywy
typu EP01 wyprodukowane w Anglii w przedsiębiorstwie Metropolitan Vickers. Następne
lokomotywy zostały zbudowane już w Polsce, w Fabryce Lokomotyw w Chrzanowie. W
sumie jeździło sześć lokomotyw. Po II wojnie światowej, ze wspomnianych sześciu pozostała
tylko jedna. W takiej sytuacji zaistniała potrzeba powiększenia taboru, sprowadzono
lokomotywy EP03 ze Szwecji. Pierwszą, po wojnie, maszyną polskiego projektu była EP02. W
latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku, w wyniku przebudowy czeskiej 44E, powstała
EP05. Lokomotywa rozwijała prędkości do 160km/h, mogła jeździć na Centralnej Magistrali
Kolejowej. Obecni, najliczniej eksploatowane na polskich torach są elektrowozy typu ET22.
Lokomotywa jest zbudowana z dwóch dwu- lub trójosiowych wózków i osadzonego na nich
pudła. Każda oś połączona jest za pomocą przekładni zębatej z silnikiem trakcyjnym. W
trakcji elektrycznej płynie prąd o napięciu 3000 V. Regulacja prądu płynącego w silnikach
dokonywana jest przy pomocy oporów rozruchowych i bocznika indukcyjnego. Wiele
urządzeń lokomotywy zasilana jest najczęściej napięciem 110V, które pochodzi z
przetwornicy. Jest ona sprzęgnięta z wentylatorem silników trakcyjnych. Maszynista steruje
lokomotywą za pomocą nastawnika jazdy i dźwigni bocznikowania.
Typy lokomotyw:
EU07 - lokomotywa posiadająca 4 osie, napędzana silnikami o łącznej mocy 2000kW,
przystosowana była do prowadzenia zarówno pociągów towarowych, jak i pasażerskich. Jej
prędkość maksymalna wynosi 125km/h.
ET22 - posiada 6 osi, ma silniki EE541, które zastosowano także w EU07. Jej moc wynosi
3000kW, a prędkość maksymalna 125km/h. Jest to ciężka lokomotywa towarowa
przeznaczona do ciągnięcia pociągów o masie do 2700 ton.
EP09 - ekspresowa lokomotywa pasażerska o czterech osiach, ma moc 2920kW. Osiąga
prędkości 160km/h. Jest wyposażona w silniki Lka740 oraz hamulec elektrodynamiczny.
Obsługuje ruch kolejowy na CMK.
ET41 - ciężka dwuczłonowa lokomotywa towarowa, posiada 8 osi. Została zbudowana z
dwóch lokomotyw EU07, dlatego jej moc wynosi 4000kW, a prędkość maksymalna 125km/h.
Realizuje zazwyczaj przewozy węgla ze Śląska.
*Publikacja powstała w ramach projektu – Regionalny program stypendialny dla uczniów
szczególnie uzdolnionych w roku szkolnym 2012/2013
Bibliografia:
Paweł Terczyński, Atlas lokomotyw 2007
Świat kolei 3/2012
http://pl.wikipedia.org