Materiał do konkursu Benedykt Dybowski przyrodnik, podróżnik

Materiał do konkursu
Benedykt Dybowski
przyrodnik, podróżnik,
odkrywca Naukowiec opisał
ponad 400 gatunków
zwierząt żyjących w rejonie
Bajkału.
Benedykt Dybowski
urodził się 30 kwietnia 1833 r. w Adamczynie (okolice Mińska, obecnie Białoruś). Zmarł
30 stycznia 1930 roku we Lwowie (obecnie Ukraina). Był słynnym polskim
przyrodnikiem, podróżnikiem i odkrywcą. Zasłynął jako badacz fauny jeziora Bajkał a
także Kamczatki i południowej Azji, jeden z ojców polskiej limnologii.
(http://ekolodzy.ekologia.pl/naukowcy/Benedykt-Dybowski,7319.html)
W trakcie powstania styczniowego w 1893 roku zostaje komisarzem Rządu Narodowego na
Litwę i Białoruś. Wydarzenie to nie uszło uwadze władz zaborczych, 16 marca 1864 roku
zostaje aresztowany i osadzony w X Pawilonie Cytadeli Warszawskiej. Od stryczka ratuje go
jedynie wstawiennictwo zoologów niemieckich, dzięki czemu wyrok śmierci zostaje
zamieniony na 12 lat zesłania.
Tak zaczyna się najsłynniejszy etap życia Benedykta Dybowskiego. Do Irkucka dotarł w
grudniu 1864 roku, nie załamawszy się zsyłką wertuje publikacje na temat jeziora Bajkał –
według rosyjskich naukowców z bardzo ubogą fauną. Dybowski już wtedy miał odmienne
zdanie na ten temat, jednak swoje badania Bajkału mógł rozpocząć dopiero cztery lata
później, w 1868 roku. Osiedla się wtedy we wsi Kułtuka, położonej nad Bajkałem. Wraz ze
współpracownikiem, Wiktorem Godlewskim rozpoczyna żmudne badania fauny i flory
jeziora. A wszystko przy braku sprzętu badawczego, w ekstremalnych warunkach
pogodowych, często przy mrozie dochodzącym do 40 stopni. Zamiłowanie do przyrody i
pasja badawcza zaowocowały rzetelnym i systematycznym prowadzeniem badań i obserwacji
a te z kolei sensacyjnymi odkryciami. Uczeni wykonują m.in. 79 przerębli co 100 metrów,
łowiąc w nich różne organizmy wodne – a zatem niemal 8 kilometrów od brzegu. Wkrótce
świat zawdzięcza Dybowskiemu poznanie kilkudziesięciu nowych zwierząt, m in.
skorupiaków, ryb, mięczaków i gąbek słodkowodnych. Część zbiorów Dybowski i
Godlewski opracowują samodzielnie, część jest wysyłana do Berlina, Lwowa i Krakowa,
gdzie badają je sławni przyrodnicy. Uczony nie ogranicza się tylko do badania Bajkału, już w
1898 roku uczestniczy w ekspedycji generała Skałkowa, badając kraj Amurski, Usuryjski i
Nadmorski i dociera do wschodnich wybrzeży Azji. Następnie kontynuuje wyprawy na
Zabajkale, dokładnie opisując tamtejsza florę, faunę a także czyniąc szereg obserwacji
etnograficznych. W roku 1871 uczony bada jezioro Chubsuguł w Mongolii. Rok później
uczestniczy w trzyletniej wyprawie wzdłuż Amuru i Arguni, badając kraj Nadmorski i
docierając w końcu do Władywostoku.
W listopadzie 1878 roku uzyskuje stanowisko lekarza rządowego w Pietropawłowsku na
Kamczatce. Podlega mu obszar większy niż Polska, zamieszkały przez kilkadziesiąt tysięcy
ludzi. Pracuje tu z pełnym zaangażowaniem, organizując od podstaw opiekę medyczną często
opierając się wyłącznie na własnych środkach i pomysłowości. Kamczatka zawdzięcza mu m
in. wprowadzenie szczepień ochronnych przeciw ospie wśród tubylców czy też budowę kilku
szpitali dla trędowatych. To jednak nie wszystko, Dybowski energicznie zabiera się za
poprawę sytuacji ludów dalekowschodnich, traktowanych po macoszemu przez Rosję. Na
Kamczatkę sprowadza nie tylko europejskie warzywa ale i zwierzęta hodowlane. Sprowadza
tu m in. za własne fundusze kozy czy króliki (te ostatnie aż z USA) i obdarowuje nimi
tubylców, co w wymiarze kilku lat owocuje znaczną poprawą ich sytuacji. Na wyspę Beringa
sprowadza konie, ucząc Aleutów obok ich hodowli także jazdy konnej i z zaprzęgiem. Jego
największą zasługą jest jednak sprowadzenie tutaj reniferów, za 15 sztuk tych zwierząt wraz z
transportem płaci kilkaset rubli, sporą część z własnej kieszeni. Reny te rozmnożyły się tak,
że niespełna 20 lat później ich populacja liczy kilka tysięcy sztuk. Zwierzęta te znacznie
wzbogaciły menu miejscowych, którzy jeszcze dziś z wdzięcznością wspominają
Dybowskiego, uwieczniając go zresztą w legendzie. Zresztą do dziś na wyspie Beringa jest
Góra Dybowskiego - a nazwę taką nadała jej rdzenna, wtedy jeszcze niepiśmienna ludność
wyspy.
W 1884 po powrocie z Kamczatki, Dybowski obejmuje katedrę zoologii na uniwersytecie
Lwowskim. Pracuje tu, publikując kolejne prace naukowe i pomnażając zbiory miejscowego
muzeum przyrodniczego kolejne 22 lata. W 1906 roku przechodzi na emeryturę, dalej
porządkując zbiory naukowe placówki. Przygotowania kolejnej wyprawy nad Bajkał
przerywa wybuch I wojny światowej. Dybowski umiera 30 stycznia 1930 roku we Lwowie, w
wieku 97 lat. Pochowany na „górce powstańców styczniowych" na Cmentarzu
Łyczakowskim we Lwowie.
Osiągnięcia
Za badania wschodniej Syberii otrzymał m in. złoty medal Towarzystwa Geograficznego w
Petersburgu.
Na bazie części jego zbiorów, w 1884 roku powstaje muzeum zoologiczne na Uniwersytecie
we Lwowie. Dybowski przekazuje tam szereg eksponatów zoologicznych z Kamczatki,
Bajkału, wschodniej Syberii i południowej Rosji. Do najcenniejszych należy np. głowa morsa
którego osobiście złapał czy też kompletny szkielet krowy morskiej (Hydrodamalis gigas)
który podarowali mu mieszkańcy wysp Beringa w 1904 roku. Do dziś to prawdopodobnie
jedyny kompletny szkielet tego zwierzęcia, wytępionego do 1768 roku. Świat zawdzięcza mu
opis ponad 400 gatunków zwierząt zamieszkujących Bajkał, o tym jeziorze napisał przeszło
43 prace naukowe. Uznawany za jednego z ojców polskiej limnologii (nauka zajmująca się
badaniem zbiorników śródlądowych). W sumie opublikował przeszło 350 prac (artykuły,
rozprawy naukowe, antropologiczne, społeczno-polityczne i pamiętniki), wiele z nich wydano
od razu w językach jakimi się posługiwał (polski, rosyjski, niemiecki, francuski).
Do dziś ponad gatunków 100 zwierząt i roślin
nazwano imieniem Dybowskiego, ponadto stację
naukową
nad
Bajkałem,
jedną
z
wysp
Komandorskich a także szczyt i łańcuch górski na
Kamczatce.
Archipelag Wysp Komandorskich położony na
wschód od Kamczatki. Największa wyspa
archipelagu to wyspa Beringa.
W październiku 1997 imieniem Benedykta
Dybowskiego nazwano ulicę w Irkucku i odsłonięto
tablicę pamiątkową. Też na Białorusi w miejscu
narodzin
Dybowskiego
odsłonięto
tablicę
pamiątkową.
Władysław Szafer przyrodnik, który zakładał polskie
parki narodowe, założyciel LOP (Liga Ochrony Przyrody) Epoka lodowa (1923), U progu
Sahary (1925), Yellowstone – kraj gorących źródeł i niedźwiedzi (1929), Z teki przyrodnika
(1967), Kwiaty i zwierzęta (1970).
Ukończył szkołę powszechną w Mielcu i uczęszczał do gimnazjum im. Konarskiego w
Rzeszowie, które ukończył w 1905 r. Po zdaniu
matury podjął studia w Wiedniu, gdzie dostał się pod
opiekę profesora Richarda Wettsteina, znanego w
świecie wszechstronnego botanika. Dzięki jego
poparciu, Szafer uzyskał stypendium wiedeńskiego
ministerstwa
oświaty,
co
umożliwiło
mu
uczestniczenie w kursie w stacji biologicznej w
Trieście. Dzięki profesorowi otrzymał również temat
swojej pierwszej pracy naukowej, którą ukończył w
1908 r. Dalsze swoje studia Władysław Szafer
związał z Instytutem Biologiczno-Botanicznym we
Lwowie.
W
1918
r.
został
profesorem
nadzwyczajnym, a w 1919 r. uzyskał tytuł profesora
zwyczajnego.
W 1917 r. Szafer objął Katedrę Systematyki i
Geografii Roślin Uniwersytetu Jagiellońskiego w
Krakowie. Po śmierci swojego mistrza – profesora
Mariana Raciborskiego, Władysława Szafera
powołano jednocześnie na stanowisko dyrektora
Instytutu we Lwowie oraz Ogrodu Botanicznego
Uniwersytetu Jagiellońskiego. UJ.
Profesor Szafer prowadził badania naukowe obejmujące różne gałęzie nauk przyrodniczych,
takich jak geografia i socjologia roślin, florystyka, paleobotanika, systematyka. Pisząc lekko i
interesująco opublikował ok. 700 prac - są to książki, przewodniki, artykuły, biografie,
sprawozdania i komunikaty. Był redaktorem czasopisma „Chrońmy przyrodę ojczystą” oraz
rocznika „Ochrona przyrody”. Do bardziej popularnych książek profesora Szafera należą:
„Epoka lodowa” wydana w 1923; „U progu Sahary wydana w 1925; „Yellowstone – kraj
gorących źródeł i niedźwiedzi – wydana w 1929; „Z teki przyrodnika” – wydana w 1967 oraz
„Kwiaty i zwierzęta” wydane w 1970 r.
W 1917 r. współpracował z przyrodnikami działającymi w Komisji Ochrony Przyrody
Towarzystwa Krajoznawczego w Warszawie. Od momentu powołania Tymczasowej Komisji
Ochrony Przyrody, której był współinicjatorem, został jej przewodniczącym, a od r. 1926 –
przewodniczącym Państwowej Rady Ochrony Przyrody. Sprawował funkcję delegata
Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego do spraw ochrony przyrody, z
siedzibą w Krakowie. Zainicjował powołanie Ligi Ochrony Przyrody, która zaczęła prawnie
działać w 1928 r.
Władysław Szafer odegrał dużą rolę w Polskiej Akademii Umiejętności.
Po powołaniu Polskiej Akademii Nauk (PAN) został jej wiceprezesem i funkcję tę pełnił w
latach 1957 – 1961. W latach 1963 – 1965 był członkiem Prezydium PAN. Profesor Szafer
założył jednocześnie Oddział PAN w Krakowie i przez kilka lat pełnił funkcję prezesa, a
później członka Prezydium. Polska Akademia Nauk powołała Władysława Szafera na członka
swoich rozmaitych agend
Profesor Szafer działał w wielu międzynarodowych organizacjach ochrony przyrody.
Szafer walczył o tworzenie parków narodowych, rezerwatów i pomników przyrody,
zachowanie flory i fauny polskiej. Przyczynił się do powstania m.in. Tatrzańskiego,
Ojcowskiego, Białowieskiego, i Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Profesor
upowszechnił w kraju stworzoną przez Aleksandra Humboldta ideę ochrony drzew
pomnikowych, jeszcze przed ogłoszeniem ustawy o ochronie przyrody z 1934 r., która
dopuściła możliwość ochrony niezwykłych okazów.
Prócz konserwatorskiej ochrony przyrody propagował po II wojnie światowej koncepcję
poszanowania praw środowiska przyrodniczego. Domagał się obecności specjalistów z
dziedziny ochrony przyrody przy projektowaniu inwestycji, by zmniejszyć negatywne
wpływy
tych
przedsięwzięć
na
przyrodę.
Odznaczenia
Profesor Szafer otrzymał wiele honorowych odznaczeń. Był doktorem honoris causa:
Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie; Uniwersytetu Marii Skłodowskiej - Curie w
Lublinie; Uniwersytetu Karola w Pradze.
Odznaczony został Orderem Sztandaru Pracy I Klasy, Krzyżem Komandorskim i Krzyżem
Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, medalem Komisji Edukacji
Narodowej.
Był laureatem innych nagród, takich jak: nagrody państwowej I stopnia, nagrody naukowej
miasta Krakowa, nagrody naukowej Warszawskiego Towarzystwa Naukowego.
Za badania czwartorzędu otrzymał medal A. Pencka.
Profesor znalazł się również na Zaszczytnej Liście Zasłużonych dla Ochrony Przyrody,
przedstawianej na Międzynarodowym Kongresie Światowego Funduszu na rzecz Dzikich
Zwierząt
w
Bonn.
Profesor Władysław Szafer zmarł 16 listopada 1970 r. i został pochowany na cmentarzu
Rakowickim w Krakowie.
Imieniem Władysława Szafera nazwanych jest wiele ulic m.in. w: Krakowie, Szczecinie,
Gdańsku, Wrocławiu, Mielcu, Łodzi, Szczecinku i Chrzanowie.
Od 1986 jego imię nosi Instytut Botaniki PAN w Krakowie.
Od 1989 roku Polskie Towarzystwo Botaniczne nadaje medal im. Władysława Szafera
autorom prac opublikowanych z zakresu botaniki odznaczających się wybitną wartością.
Władysław Szafer jest też patronem wielu innych instytucji i szkół.
W Polsce istnieją dwa pomniki W. Szafera: popiersie w Ogrodzie Botanicznym w Krakowie (1975, wg
projektu Antoniego Hajdeckiego) oraz monument w Zawoi Widłach, na którym jest przedstawiony
razem z Hugonem Zapałowiczem (1984, wg projektu Jana Sieka).
Wojciech Daniel Cejrowski (ur. 27 czerwca 1964 w
Elblągu) – polski dziennikarz, satyryk, podróżnik, autor
książek i publikacji prasowych, publicysta katolicki,
kierownik artystyczny biblioteki Poznaj Świat, socjolog.
Od 2006 roku współpracuje z TVP2 tworząc autorski cykl
podróżniczy "Boso przez świat", nagrodzony złotym
medalem na "The New York Festivals 2008" za najlepszy
program podróżniczy.
WYPRAWY:
Od 20 lat organizuje wyprawy w najdziksze zakamarki naszej planety.
Był w 40 krajach na 6 kontynentach.
Najczęściej jeździ do Amazonii. Zawsze w konkretnym celu: by ostatnich wolnych Indian
ocalić od zagłady i zapomnienia.
Tworzy dokumentację ginących plemion i ludów pierwotnych.
Dociera tam, gdzie nie docierają inni. Oto przykłady:
- W roku 1996 na piechotę przedziera się z Panamy do Kolumbii, pokonując po drodze
bagnistą puszczę Darien, znaną jako "Biegun Dżungli".
- W roku 1999 w Gujanie najpierw pokonuje całą trasę Camel Trophy, a potem przedziera się
dużo dalej - do ostatniej istniejącej wioski plemienia Wai Wai.
- Rok później powtarza podobny wyczyn na Gran Chaco w Paragwaju - tam także dociera
dalej niż Camel Trophy.
Wielokrotnie płynął indiańskimi pirogami w głąb dziewiczej puszczy; przez całe
tygodnie pozbawiony kontaktu z cywilizacją. A potem mieszkał wśród Indian i żył tak jak
oni: budował szałasy, chodził na polowania, jadł to co oni lub... razem z nimi głodował.
Wszystko po to, by zdobyć i ocalić wiedzę na temat ludów żyjących wciąż
w epoce kamiennej.
NAGRODY:
6 NOMINACJI DO "WIKTORA" - za działalność telewizyjną (kategorie: najlepszy aktor,
najlepszy dziennikarz, komentator-publicysta, najlepszy prezenter TV, największe odkrycie
telewizyjne roku, największa osobowość TV)
NAJCIEKAWSZY CZŁOWIEK ROKU - tytuł przyznany przez Gazetę Polską
"BURSZTYNOWY MOTYL" 2003 - nagroda im. ARKADEGO FIEDLERA dla najlepszej
książki podróżniczej roku ("Gringo wśród dzikich plemion")
"ŚWIRY 2004" - nominacja w kategorii najbardziej zwariowana osobowość TV
"BŁĘKITNY MELONIK" - nagroda specjalna na VIII Festiwalu Dobrego Humoru za
"pokazywanie świata z humorem" w programie "Boso przez świat".
Statuetka "TURYSTY 2007" w kategorii najlepszy program turystyczny dla programu
"Wojciech Cejrowski - Boso przez świat".
Złoty medal na "The New York Festivals 2008" w kategorii Najlepszy Program
Podróżniczy dla programu "Wojciech Cejrowski - Boso przez świat".
Statuetka empik'u "Bestseller 2008" w kategorii Literatura polska, za "Gringo wśród
dzikich plemion".
Statuetka empik'u "Bestseller 2008" w kategorii Kino artystyczne/dokument za DVD
"Boso przez świat - Meksyk".
Jacek Edward Pałkiewicz
(ur. 2
czerwca 1942 w Immensen, Niemcy) – polski reporter,
eksplorator i odkrywca, członek rzeczywisty
brytyjskiego Królewskiego Towarzystwa
Geograficznego. Urodzony w niemieckim obozie
pracy. Karierę podróżniczą rozpoczynał jako oficer
na statkach taniej bandery panamskiej (1971-72).
W 1975 r. przepłynął samotnie Atlantyk na 5
metrowej łodzi ratunkowej, bez radia i sekstantu.
Jego rejs, pierwszy tego rodzaju w historii żeglugi,
był swego rodzaju laboratorium psychologii kosmicznej. Badacze z NASA byli
zainteresowani problematyką deprywacji w czasie jego 44- dniowej żeglugi i wykorzystaniem
doświadczenia dobrowolnego rozbitka w warunkach ekstremalnej izolacji.
Założona przez niego w 1983 r. we Włoszech szkoła przetrwania stała się wzorem do
naśladowania w wielu krajach. Współpracował z rosyjskim Centrum Szkolenia Kosmonautów
w programie survivalowym. Uczył elitarne jednostki specjalne strategii przetrwania w
odmiennych strefach klimatycznych.
Kierował wieloma ambitnymi wyprawami międzynarodowymi pod wszystkimi szerokościami
geograficznymi świata w poszukiwaniu osobliwości ginących cywilizacji, niezwykłych
zjawisk i ludzi. Poznał największe dżungle i pustynie naszej planety. Najczęściej podróżował
w stylu dziewiętnastowiecznych odkrywców: na wielbłądach, jakach, słoniach, bądź
reniferowymi zaprzęgami, piechotą, chińskim sampanem czy indiańskimi pirogami.
Wrażliwy na temat zagrożenia zdrowia naszej planety, nie jednokrotnie podejmował krucjaty
przeciwko agresji człowieka w integralność przyrody.
W 1996 r. jego naukowa ekspedycja zlokalizowała źródło Amazonki, rozwiewając tym
samym kontrowersje co do miejsca narodzin największej rzeki świata. Odkrycie zostało
oficjalnie potwierdzone przez Towarzystwo
Geograficzne w Limie, które rozpowszechniło ten
fakt w bliźniaczych instytucjach na świecie. Za to
odkrycie Pałkiewicz został uhonorowany
odznaczeniem Kawalera Orderu Zasługi Republiki
Włoskiej.
W 2007 r. został odznaczony Medalem
Prymasowskim Zasłużony w Posłudze dla
Kościoła i Narodu, oraz Złotym Krzyżem Zasługi.
„Za wybitny dorobek w promocji człowieka i zaangażowanie w pracę charytatywną oraz
edukacyjno-wychowawczą” został uhonorowany przez papieża Benedykta XVI krzyżem Pro
Ecclesia et Pontifice (Dla Kościoła i Papieża).
W dowód uznania, w 1994 r. Królewskie Towarzystwo Geograficzne w Londynie przyjęło go
do swojego grona. Rekomendujący go Thor Heyerdahl podkreślił wtedy jego zaangażowanie
w poszerzanie granic ludzkich możliwości w skrajnych warunkach trudnego do życia
środowiska oraz różnorodność charakteru ekspedycji przez niego kierowanych.
Autor dwudziestu kilku książek, publikuje swoje reportaże na łamach poczytnych czasopism
europejskich. W Polsce pisze w Plusie i Minusie, dodatku publicystyczno-reporterskim
Rzeczpospolitej. W 1998 r. otrzymał główną nagrodę „Bursztynowy Motyl” za najlepszą
książkę podróżniczą roku (Terra incognita-Wyd. Bellona).
Dokonania Jacka Pałkiewicza ukazuje wydana w 2010 r. biografia Pałkiewicz, droga
odkrywcy, autorstwa Andrzeja Kapłanka. http://www.palkiewicz.com/zyciorys/index.php
Paweł Edmund Strzelecki
urodził się w
Głuszynie (obecnie część Poznania) w rodzinie
zubożałego szlachcica herbu Oksza.
Od dzieciństwa marzył o podróżach. Zakochał się w
Adynie (Aleksandryna Katarzyna Turno), lecz pan Turno
odmówił mu ręki swej córki. Na wschodzie kraju przez
kilka lat zarządzał wielkimi majątkami księcia
Franciszka Sapiehy, zbierając kapitał na swe zamierzone
podróże.
W latach 1812-1816 zniknął z rodzinnego domu, a
odnalazł go przypadkiem w Krakowie jego starszy brat
Piotr, wracający z kampanii napoleońskiej.
Po śmierci Franciszka Sapiehy w 1829 Strzelecki
otrzymał wielki majątek, który pozwolił mu na późniejsze wieloletnie podróże po całym
świecie. Niektóre źródła podają, że w obawie przed represjami po upadku powstania
listopadowego w 1831 Strzelecki opuścił Polskę. Nieszczęśliwy finał romansu z Adyną, a
zwłaszcza ich nieudana wspólna ucieczka, skłoniły Pawła do wyjazdu z kraju.
W 1834 wyruszył z Liverpoolu w 9-letnią podróż dookoła Ziemi. W trakcie tej podróży:




1834-1835 prowadził wielotematyczne badania przyrodnicze w Ameryce Północnej
(Appalachy, Floryda, Meksyk). Najważniejsze odkrycia z tego okresu to złoża rud miedzi w
Kanadzie (nad jeziorem Ontario). W Ameryce Południowej badał natomiast tamtejsze
wulkany i złoża surowców mineralnych (Argentyna, Peru, Ekwador).
1836 prowadził badania geologiczne i obserwacje meteorologiczne w Ameryce Południowej
(Brazylia, Urugwaj, Chile).
w roku 1838 kontynuował badania na Hawajach i wyspach Polinezji.
lata 1839-1843 to okres eksploracji Australii, Nowej Zelandii i Tasmanii.
Podczas pobytu w Australii zbadał najwyższe pasmo górskie tego kontynentu – Wielkie Góry
Wododziałowe, a jego
najwyższy szczyt nazwał na
cześć przywódcy insurekcji
Górą Kościuszki (Mt.
Kosciuszko).
Po południowo-wschodniej
stronie gór odkrył krainę,
nazwaną przez siebie
Gippsland. Okazało się też, że
odkryta przez niego dolina
Latrobe obfituje w pokłady
węgla brunatnego, ropy
naftowej i złota.
Strzelecki opracował też
szczegółową i pierwszą tak dokładną mapę geologiczną Nowej Południowej Walii i Tasmanii.
W 1843 (październik) powrócił do Europy, a dwa lata później wydał w Londynie pierwszą
naukową książkę o Australii: "Fizyczny opis Nowej Południowej Walii i Ziemi van
Diemena". Był członkiem The Royal Society of London (od 1853).
Strzelecki zmarł w 1873 w Londynie na raka wątroby i został pochowany na cmentarzu
Kensal Green. W 1997 jego prochy sprowadzono do kraju i złożono w Krypcie Zasłużonych
Wielkopolan w podziemiach kościoła św. Wojciecha w Poznaniu.
Upamiętnienie
Pomnik Pawła Edmunda Strzeleckiego w Jindabyne wykonany
przez rzeźbiarza Jerzego Sobocińskiego w 1988 roku.
Tablica na szczycie Góry Kościuszki upamiętniające zdobycie jej przez Strzeleckiego
Jego nazwiskiem nazwano w Australii pasmo górskie, 2 szczyty, jezioro, rzekę i miasteczko




Góry Strzeleckiego (Strzelecki Ranges) – Wiktoria
Góra Strzeleckiego (Mount Strzelecki) – 636 m n.p.m. – Terytorium Północne
Góra Strzeleckiego (Strzelecki Peak) – 756 m n.p.m. – Wyspa Flindersa
Rzeka Strzeleckiego (Strzelecki Creek) – 190 km dł. Australia Południowa





Pustynia Strzeleckiego (Strzelecki Desert) – na zachód od jeziora Eyre.
Rezerwat Przyrody Strzeleckiego (Strzelecki Regional Reserve) w obszarze Pustyni
Strzeleckiego.
Miasteczko "Strzelecki"
W północnej Kanadzie znajdziemy też Zatokę Strzeleckiego
Paweł Edmund Strzelecki jest patronem 26 Łódzkiej Drużyny Harcerzy oraz III Szczepu
Harcerskiego z Siemianowic
W 1997 Narodowy Bank Polski wyemitował komplet monet upamiętniający dwusetną
rocznicę urodzin Strzeleckiego.
W 2002 w Perth, stolicy stanu Zachodnia Australia powstała organizacja polonijna Mt.
Kosciuszko Inc, której celem jest przybliżenie zarówno postaci P.E. Strzeleckiego jak i jego
osiągnięć w dziedzinie odkryć geograficznych na terenie Australii. Jest też jednym ze
sponsorów ogólnoaustralijskiego konkursu pod nazwą National History Challenge.
W 2004 zorganizowana została wyprawa śladami Strzeleckiego. W ciągu 2 miesięcy jej
uczestnicy przejechali ponad 15 tys. kilometrów w poszukiwaniu nazw i miejsc związanych z
tym słynnym Polakiem. Reportaż z wyprawy został opublikowany w polskiej edycji
magazynu National Geographic (marzec 2005).
Odznaczenia i wyróżnienia
Jako zasłużony podróżnik i odkrywca został uhonorowany wysokimi odznaczeniami oraz
medalami angielskimi.




1846 Royal Geographical Society przyznaje mu Gold Founder's Medal (Złoty Medal
Odkrywców).
1849 uhonorowany jako jeden z pierwszych cywili Orderem Łaźni
1860 Uniwersytet Oksfordzki przyznaje mu honorowy doktorat prawa cywilnego.
1869 Królowa Wiktoria nadaje mu tytuł Rycerza Orderu św. Michała i św. Jerzego.
http://pl.wikipedia.org/wiki/Pawe%C5%82_Edmund_Strzelecki
Ewa Kramek
SP Leokadiów