Tolerancja kształtu i położenia

Transkrypt

Oznaczenia tolerancji kształtu i położenia
Tolerancje kształtu określają wymagane dokładności
wykonania kształtu powierzchni i składają się z symboli
tolerancji i z liczbowej wartości odchyłki.
Zasadnicze oznaczenie tolerancji kształtu lub położenia
składa się ze znaku rodzaju tolerancji i jej wartości
liczbowej w milimetrach. Dane te wpisuje się w ramkę
prostokątną podzieloną na dwa pola (w przypadku
tolerancji położenia ramka ma często jeszcze trzecie polepatrz w lewym polu umieszcza się znak tolerancji, w
prawym jej wartość liczbową.
1
Oznaczenia tolerancji kształtu
i położenia c.d.
Oznaczenia tolerancji kształtu i położenia c.d.
•
•
Przed wartością liczbową tolerancji podaje się w
szczególnych przypadkach dodatkowo znak pola
tolerancji:
symbol ∅ - jeżeli wartość liczbowa tole-rancji jest
średnicą walcowego lub kołowego pola tolerancji),
symbol R - jeżeli wartość liczbowa tole-rancji jest
promieniem walcowego lub kołowego pola tolerancji,
2
•
symbol T - jeżeli wartość liczbowa tolerancji jest
odległością
między
dwiema
równoległymi
płaszczyznami ograniczającymi obszar tolerancji lub
między dwiema równoległymi prostymi ograniczającymi
pole tolerancji,
•
symbol T/2 - jeżeli wartość liczbowa tolerancji jest
odległością między jedną z dwóch płaszczyzn
równoległych ograniczających obszar tolerancji i ich
płaszczyzną symetrii lub między jedną z dwóch
prostych ograniczających pole tolerancji i ich
symetralną,
3
•
znak w postaci kółka - jeżeli obszar tolerancji jest
kulisty.
Jeżeli konieczne jest podanie rodzaju tolerancji nie ujętego
w tabli to należy go podać w wymaganiach technicznych, w
postaci tekstu zawierającego nazwę tolerancji i jej wartość
liczbową w milimetrach, wskazanie (za pomocą oznaczenia
literowego lub nazwy) powierzchni lub innego elementu, do
którego ma się odnosić tolerancja, i ewentualne wskazanie
elementu odniesienia (bazy), względem którego określa się
tolerancję.
4
Ramkę oznaczenia tolerancji łączy się linią zakończoną
grotem z linią zarysu (lub jej przedłużeniem) tego elementu
przedmiotu, do którego odnosi się tolerancja. Ramkę
należy rysować w zasadzie w położeniu poziomym, a
ponieważ grot trzeba zawsze rysować w tym kierunku, w
którym odchyłka ma być mierzona, więc linia łącząca musi
być często załamana. W wyjątkowych przypadkach można
ramkę umieścić pionowo, w sposób umożliwiający
odczytanie tolerancji od prawej strony rysunku. Linię
łączącą należy w zasadzie prowadzić od lewej części ramki
zaś od prawej części-tylko w razie konieczności.
Ramki rysuje się liniami cienkimi lub linia o grubości
pisma liczb wymiarowych na rysunku. Wysokość liter i
cyfr wpisywanych w ramki pismem prostym powinna być
równa wysokości liczb wymiarowych, wysokość
ramki - 2h.
5
Jeżeli tolerancja dotyczy osi lub płaszczyzny symetrii
jakiegoś elementu przedmiotu, to koniec linii łączącej
powinien leżeć na przedłużeniu linii wymiarowej tego
elementu, przy czym - gdy brak miejsca – grot linii łączącej
może zastąpić grot linii wymiarowej. W ten sam sposób
oznacza się tolerancję walca podziałowego gwintu. Gdy
tolerancja dotyczyć wspólnej osi lub płaszczyzny symetrii
dwóch elementów przedmiotu, a z rysunku wyraźnie
wynika, dla których elementów oś lub płaszczyzna symetrii
jest wspólna, to linię łączącą doprowadza się do osi lub do
śladu płaszczyzny symetrii.
Sposób opisywania odchyłek kształtu.
Ramki zawierające opis elementu
tolerowanego łączy się z linią
konturową powierzchni lub linią
pomocniczą za pomocą odnoszącej,
zakończonej strzałką.
Wartość odchyłki podajemy w mm.
Tolerancja prostolinowości
Sposoby opisywania
tolerancji położenia.
Tolerancja równoległości
6
Sposoby
opisywania
tolerancji
położenia.
Tolerancja równoległości
Tolerancja walcowatości
Tolerancja
prostopadłości
Tolerancja bicia poprzecznego
Tolerancja bicia wzdłużnego
7
Wartość liczbowa tolerancji odnosi się do całkowitej
długości lub pola tolerowanego elementu przedmiotu.
Jeżeli tolerancja ma obowiązywać na mniejszej długości
(lub na części pola powierzchni) w dowolnym miejscu
elementu tolerowanego, to tę długość lub wymiary części
pola powierzchni podaje się za wartością tolerancji,
oddzielając, od niej pochyłą kreską. Gdy tolerancja tej
mniejszej długości (lub części pola) dotyczy określonego
miejsca na elemencie tolerowanym, miejsce to oznacza się
linią punktową i jego położenie wymiaruje się, a w ramce
umieszcza się tylko tolerancję. Jeśli zaś konieczne jest
stolerowanie zarówno całej długości (lub pola), jak i
obszaru mniejszego, to obie tolerancje wpisuje się w
ramkę.
Jeżeli na rysunku powtarza się ta sama tolerancja, to
oznaczenie podaje się tylko raz, prowadząc odgałęzienia
linii łączącej do wszystkich jednakowo tolerowanych
elementów przedmiotu. Gdy zaś dla jednego elementu
trzeba podać dwie różne tolerancje, to ramki oznaczeń
można połączyć
8
Oznaczenia tolerancji kształtu
Do tolerancji kształtu zalicza się:
a) tolerancję
prostoliniowości
(dopuszczalną
nieprostoliniowość osi powierzchni obrotowej, krawędzi
przedmiotu albo tworzących płaszczyzny),
b) tolerancję
płaskości
(dopuszczalną
niepłaskość
płaszczyzny),
c) tolerancję
okrągłości
(dopuszczalną
owalność,
graniastość itp. bryły obrotowej w jej przekroju
poprzecznym),
d) tolerancję walcowości (dopuszczalną stożkowość,
baryłkowość, siodłowość itp.),
e) tolerancję zarysu przekroju wzdłużnego walca
(dopuszczalną nieprostoliniowość tworzących powierzchni
walcowej).
Oznaczenia tolerancji kształtu c.d.
Tolerancja prostoliniowości tworzących płaszczyzn
9
10
Tolerancja płaskości
11
Tolerancja płaskości
Tolerancja okrągłości
12
13
Tolerancja walcowości
Tolerancja zarysu przekroju wzdłużnego
14
Oznaczanie tolerancji położenia
W przeciwieństwie do tolerancji kształtu, która dotyczy tylko
jednego elementu przedmiotu, tolerancja położenia jest
zawsze związana z dwoma jego elementami: elementem
tolerowanym
i
elementem
odniesienia
(bazą
pomiarową), względem którego określa się tolerancję
położenia elementu tolerowanego.
Element odniesienia oznacza się na rysunkach
zaczernionym trójkątem równobocznym, i łączy cienką linią
z ramką oznaczenia tolerancji. Gdy połączenie trójkąta z
ramką jest niedogodne, to element odniesienia oznacza się
wielką literą w ramce prostokątnej i tę samą literę wpisuje
się w dodatkowe, trzecie pole ramki z oznaczeniem
tolerancji.
Oznaczanie tolerancji położenia c.d.
Do tolerancji położenia zalicza się:
a) tolerancję
równoległości
(dopuszczalną
nierównoległość płaszczyzn, osi otworów itp.),
b) tolerancję
prostopadłości
(dopuszczalną
nieprostopadłość płaszczyzn, osi otworu względem jego
płaszczyzny czołowej itp.),
c) tolerancję nachylenia (dopuszczalną odchyłkę kąta
ostrego lub rozwartego),
d) tolerancję
współosiowości
(dopuszczalną
niewspółosiowość dwóch otworów, dwóch lub więcej
części wału stopniowego itp.),
15
e) tolerancję
symetrii
(dopuszczalną
asymetrię
położenia, np. wzdłużnego rowka w wałku względem
osi wałka),
f) tolerancję pozycji (dopuszczalną odchyłkę położenia
punktu, prostej lub płaszczyzny, np. punktu osi otworu
na płaszczyźnie jego czoła prostopadłej do osi),
g) tolerancję przecinania się osi (dopuszczalną
wichrowatość osi, które miały się przeciąć).
Tolerancja równoległości dwóch osi
16
17
Tolerancja równoległości osi i płaszczyzny
18
Tolerancja równoległości dwóch płaszczyzn
Tolerancja równoległości dwóch płaszczyzn
19
Tolerancja prostopadłości dwóch osi
Tolerancja prostopadłości dwóch osi
20
Tolerancja prostopadłości osi i płaszczyzny
Tolerancja prostopadłości osi i płaszczyzny
21
Tolerancja prostopadłości dwóch płaszczyzn
Tolerancja nachylenia
22
Tolerancja symetrii
23

Tolerancja kształtu i położenia

Transkrypt

Podobne dokumenty

październik - listopad 2013

Plan pracy wychowawczej szkoły