2 - ICCWA
Transkrypt
2 - ICCWA
KILKA PROSTYCH RAD JAK ZAPOBIEGAĆ UPADKOM Upadki pociągają za sobą ogromne koszty społeczne, zdrowotne i ekonomiczne tak dla osób starszych jak i dla całego społeczeństwa. Co roku około jedna trzecia osób starszych ulega upadkom, z których połowa ma miejsce w domu lub w jego pobliżu. Kilka prostych wskazówek pomoże Ci poprawić bezpieczeństwo w domu i wokół niego. Niniejszy zbiór porad opisuje te wskazówki. Bezpieczniejszy dom może pomóc Ci żyć i mieszkać samodzielnie. Niniejsze porady odnoszą się do zasad bezpieczeństwa w domu i wokół domu. Jeżeli odpowiesz ‘Nie’ na któreś z pytań, w tekście znajdziesz sugestie co możesz zrobić aby twój dom stał się bezpieczniejszy. Większość z proponowanych zmian jest prosta i tania. Wiele materiałów i przedmiotów takich jak farba, poręcze, paski przeciwpoślizgowe oraz oświetlenie można nabyć w sklepach z artykułami przemysłowymi lub w domach towarowych. Pracownicy sklepów oraz lokalnych organizacji usługowych mogą pomóc w zorganizowaniu instalacji. Możesz również skontaktować się ze swoim terapeutą zajęciowym albo z terapeutami zajęciowymi z Ośrodka Samodzielnego Życia (Independent Living Centre) jeżeli masz jakieś szczególne potrzeby. Niektóre przedmioty poprawiające bezpieczeństwo w domu można także nabyć w lokalnej aptece. Do Ciebie należy podjęcie kroków zapobiegających upadkom. UPADKOM MOŻNA ZAPOBIEC 1 Zaznacz jedno z okienek PODŁOGI 2 1 Czy dywany i dywaniki leżą płasko, bez fałd i zawiniętych rogów? 2 Czy luźno leżące dywaniki mają pod spodem zabezpieczenie przeciwpoślizgowe? 3 Czy od razu sprzątasz jeśli zdarzy Ci się coś rozlać? 4 Czy podłogi są wolne od przeszkód? 5 Czy kable elektryczne usunięte są z korytarzy i przejść? 6 Czy podłogi są odporne na ślizganie? 7 Jeżeli masz zwierzęta, czy wchodzą Ci pod nogi lub leżą w przejściach? Tak Nie Wskazówki jak pewnie utrzymać się na nogach Sugestie ■ Niebezpieczeństwo poślizgnięcia jest mniejsze na wykładzinie dywanowej czy glazurze przeciwpoślizgowej. Tego rodzaju powierzchnie są lepsze niż klepka czy glazura o wysokim połysku, które mogą być bardzo śliskie. ■ Jeżeli coś się rozleje, natychmiast posprzątaj. Niektóre podłogi stają się wyjątkowo śliskie gdy mokre. ■ Istnieją również farby zmniejszające śliskość powierzchni. ■ Usuń luźno leżące dywaniki, albo upewnij się, że się nie przesuwają i mają pod spodem warstwę przeciwpoślizgową. ■ Utrzymuj wykładziny dywanowe w dobrym stanie. ■ Ustaw meble tak aby umożliwiały łatwy dostęp do wszystkich pomieszczeń oraz wejść. ■ Unikaj używania przedłużaczy elektrycznych – zainstaluj dodatkowe gniazdka elektryczne albo przestaw sprzęt elektryczny bliżej istniejących gniazdek. ■ Przymocuj dzwoneczek do obroży psa lub kota aby zawsze wiedzieć gdzie są. Posłanie zwierzęcia umieść w pralni. Naucz psa posłuszeństwa. 3 Zaznacz jedno z okienek OŚWIETLENIE 4 1 Czy oświetlenie jest wystarczająco jasne by dobrze widzieć otoczenie? 2 Czy schody i stopnie są dobrze oświetlone? 3 Czy wyłączniki światła są łatwo dostępne i znajdują się blisko drzwi? 4 Czy możesz łatwo zapalić światło leżąc w łóżku? 5 Czy miejsce gdzie trzymasz lekarstwa jest dobrze oświetlone? Tak Nie Wskazówki jak pewnie utrzymać się na nogach Sugestie ■ Zaleca się zamocowanie we wszystkich pomieszczeniach, przejściach i na klatkach schodowych żarówek o mocy 75 watów. (Należy pamiętać, że w niektórych kloszach i żyrandolach dozwolone są jedynie żarówki o maksymalnej mocy 60 watów). ■ Światełka nocne są dobrym sposobem oświetlenia ciemnych przejść i korytarzy w nocy. ■ Pomyśl również o zainstalowaniu świateł reagujących na ruch lub fotoelektrycznych (wyposażonych w czujniki) do oświetlania korytarzy, albo po prostu zostaw na noc zapalone światło w korytarzu. Jeśli zwykłe światło jest zbyt jasne, spróbuj użyć kolorowej żarówki. Żarówki jarzeniowe są tańsze w eksploatacji. ■ Zainstaluj dodatkowe oświetlenie lub umieść lampy w ciemnych miejscach. ■ Zmniejsz jaskrawość oświetlenia poprzez użycie abażurów, perłowych żarówek oraz odpowiednie ustawienie żaluzji. ■ W sypialni korzystaj z lampki nocnej jak również z oświetlenia górnego albo zainstaluj podwójny wyłącznik – jeden przy łóżku a drugi przy wejściu do pokoju. ■ Oświetlenie powinno być równomierne. Proces starzenia osłabia zdolność widzenia w ciemności. Przechodząc między jasnymi i ciemnymi pomieszczeniami daj oczom czas na przestawienie się. 5 Zaznacz jedno z okienek SCHODY, STOPNIE I DRABINKI 6 1 Czy krawędzie schodów są dobrze widoczne? 2 Czy schody i stopnie są dobrze oświetlone? 3 Czy jest wyłącznik światła na górze i na dole schodów? 4 Czy krawędzie stopni mają przymocowane paski przeciwpoślizgowe lub są pomalowane farbą przeciwpoślizgową? 5 Czy powierzchnia schodów jest w dobrym stanie? 6 Czy schody wyposażone są w stabilną poręcz? 7 Czy drabinka lub stołek są niskie i mocne, i czy mają nogi zapobiegające przesuwaniu? Tak Nie Wskazówki jak pewnie utrzymać się na nogach Sugestie ■ Na schodach potrzebne jest dodatkowe oświetlenie. ■ Zaleca się światła, które zapalają się automatycznie. ■ Jeśli możliwe, zainstaluj poręcze na całej długości schodów po obydwu stronach lub przynajmniej po jednej stronie. ■ Przedmioty często używane powinny być łatwo dostępne aby uniknąć konieczności korzystania z drabin/stołków. ■ Upewnij się, że twoja składana drabinka jest w dobrym stanie. Zaleca się używanie drabinek z poręczą. Jeśli musisz skorzystać z drabinki, niech ktoś inny będzie przy tym obecny. ■ Pomaluj krawędzie schodów czy stopni na biało lub żółto, aby je lepiej widzieć albo przyklej pasy przeciwpoślizgowe w kontrastowych, jaskrawych kolorach. Jeśli schody są wyłożone wykładziną dywanową, niech będzie ona jasnego koloru i o krótkim włosiu. 7 Zaznacz jedno z okienek KUCHNIA 8 1 Czy możesz łatwo dosięgnąć do artykułów, których regularnie używasz, bez wspinania się, zginania i zachwiania równowagi? 2 Czy powierzchnie przy których pracujesz są dobrze oświetlone? 3 Czy sprzątasz od razu, jeśli coś się rozleje? 4 Czy kuchnia ma dobrą wentylację aby zapobiec zaparowaniu okularów? Tak Nie Wskazówki jak pewnie utrzymać się na nogach Sugestie ■ Zorganizuj kuchnię tak aby najczęściej używane przedmioty były łatwo dostępne (pomiędzy wysokością bioder a linią wzroku). Zainstalowanie pojemników po wewnętrznej stronie drzwi szafek może zwiększyć ich pojemność. ■ Schowaj przedmioty rzadko używane – lżejsze rzeczy powinny być przechowywane wyżej, a cięższe w miejscach niższych. ■ Stolik na kółkach pozwala na bezpieczny transport wielu przedmiotów. ■ Blaty i stoły powinny być wystarczająco mocne aby utrzymać ciężar ciała jeśli się o nie oprzesz. ■ Aby poprawić wentylację w czasie gotowania można zainstalować wyciągi kuchenne, wywietrzniki i wiatraki wentylacyjne. ■ Jeśli możliwe, zainstaluj piec kuchenny, którego drzwi otwierają się z boku zamiast pieca osadzonego nisko. ■ Jeśli koniecznie musisz użyć drabiny aby dostać się do przedmiotów schowanych wysoko, powinna ona być solidna, bezpieczna i mieć szeroką podstawę. ■ Noś w kuchni obuwie na gumowych podeszwach. Nigdy nie chodź po domu w samych skarpetach. 9 Zaznacz jedno z okienek ŁAZIENKA I TOALETA 1 Czy maty w łazience mają spód z antypoślizgowego materiału? 2 Czy mydło, szampon i ręcznik są w zasięgu ręki, tak by nie trzeba się zginać lub za daleko sięgać? 3 Czy jesteś w stanie wyjść z wanny i spod prysznica bez podpierania się o krany i wieszaki na ręczniki? 4 Czy masz poręcze koło wanny i pod prysznicem? 5 Czy jesteś w stanie łatwo usiąść na toalecie i wstać z niej? 6 Czy możesz wejść pod prysznic bez konieczności przestępowania przez podniesiony próg? 7 Czy podłoga w łazience jest śliska kiedy się zawilgoci? Tak Nie Sugestie ■ Postaraj się aby drzwi do prysznica wykonane były z hartowanego szkła albo zastąp je zasłoną. ■ Mokra podłoga może być śliska. Zachowaj szczególną ostrożność na mokrej powierzchni. ■ W łazienkach zaleca się podłogi antypoślizgowe. 10 Wskazówki jak pewnie utrzymać się na nogach ■ W wannie i pod prysznicem powinno się zastosować farbę przeciwpoślizgową albo samoprzylepne paski przeciwpoślizgowe. ■ Zaleca się zamocowanie poręczy w kilku miejscach wokół wanny i toalety. Nigdy nie opieraj ciężaru ciała na uchwycie do ręczników. ■ Dobrym pomysłem jest zainstalowanie prysznica ręcznego, jak również korzystanie ze specjalnych krzeseł i siedzeń pod prysznicem i w wannie. Terapeuci zajęciowi w najbliższym szpitalu albo w Ośrodku Samodzielnego Życia (Independent Living Centre) mogą służyć radą na temat poręczy i innego sprzętu, który zapewni bezpieczeństwo i samodzielne korzystanie z łazienki. ■ Umieść mydelniczki tak aby były łatwo dostępne, albo używaj mydła na sznurku (soap-on-a-rope). Możesz równiesz włożyć mydło do pończochy i przywiązać je do kranu lub uchwytu na prysznic. ■ Jeśli kurki zakręcają się lub odkręcają z trudem, należy wymienić uszczelkę albo posłużyć się specjalnym urządzeniem ułatwiającym odkręcanie i zakręcanie. Informacji o takich przyrządach można zasięgnąć u terapeuty zajęciowego. ■ Drzwi do toalety powinny otwierać się na zewnątrz albo możesz je wymienić na składające się drzwi suwane. (Jeśli upadniesz w toalecie, trudno będzie się do ciebie dostać, nawet jeżeli drzwi można zdjąć z zawiasów). 11 Zaznacz jedno z okienek POKÓJ DZIENNY 1 Czy łatwo Ci siadać i wstawać z fotela? 2 Czy przejścia są wolne od mebli, przewodów elektrycznych i innych przeszkód? 3 Czy meble rozmieszczone są w taki sposób, aby nie trzeba było zbyt daleko sięgać albo przechylać się przy otwieraniu okien? Tak Nie Sugestie ■ Łatwiej jest siadać i wstawać z fotela o wyższych i solidnych oparciach. Trudno wstaje się z niższych foteli, gdzie w pozycji siedzącej biodra znajdują się poniżej poziomu kolan. ■ W przejściach nie powinno być przewodów elektrycznych ani kabli telefonicznych. ■ Wiatraki i grzejniki nie powinny być umieszczane w przejściach ani na środku pokoju. ■ Usuń luźno leżące dywaniki albo podłóż pod nie warstwę materiału przeciwpoślizgowego, lub też w jakiś inny sposób zabezpiecz je przed przesuwaniem. 12 Wskazówki jak pewnie utrzymać się na nogach Zaznacz jedno z okienek UBRANIE I OBUWIE 1 Czy nosisz obuwie o podeszwach z materiału przeciwpoślizgowego? 2 Czy buty mają szerokie, zaokrąglone czubki? 3 Czy poza domem nosisz buty, a nie kapcie? 4 Czy masz dobrze dopasowane ubranie, bez luźno wiszących pasków lub brzegów? Tak Nie Sugestie ■ Buty i kapcie powinny mieć podeszwy z wyżłobionym wzorem zapobiegającym ślizganiu oraz zaokrąglone, szerokie obcasy. ■ Unikaj chodzenia w skarpetach, w zbyt luźnych kapciach, w butach na skórzanych i innych śliskich podeszwach oraz na wysokich obcasach. ■ Ubranie powinno być na tyle krótkie aby zapobiec potykaniu się (dotyczy to szczególnie koszul nocnych i szlafroków). ■ Ubieraj się w pozycji siedzącej zamiast łapać równowagę na jednej nodze. 13 Zaznacz jedno z okienek SYPIALNIA 14 1 Czy możesz zapalić światło bez wstawania z łóżka? 2 Czy łatwo Ci jest wejść do łóżka i z niego wstać? 3 Czy masz telefon w sypialni? 4 Czy kabel od koca elektrycznego jest poprowadzony bezpiecznie, tak aby się o niego nie potykać? Czy łatwo jest sięgnąć do wyłącznika nie wstając z łóżka? 5 Czy narzuta na łóżko jest pozbawiona obramowania z pętelek? 6 Jeżeli używasz przyrządów pomagających przy chodzeniu, czy możesz łatwo po nie sięgnąć zanim wstaniesz z łóżka? Tak Nie Wskazówki jak pewnie utrzymać się na nogach Sugestie ■ Umieść źródło światła w pobliżu łóżka. Może to być lampa włączana za pomocą dotyku albo światełko nocne. Miej w nocy latarkę przy łóżku. ■ Podłoga w sypialni powinna być wolna od przeszkód. ■ Usuń lub przymocuj luźne kable telefoniczne i elektryczne w sypialni i w przejściach. ■ Pomyśl o nabyciu telefonu bezprzewodowego. Potrzebna jest tylko jedna linia telefoniczna a telefon możesz brać ze sobą do łóżka lub na zewnątrz. (Pamiętaj, że baterie tych telefonów trzeba ładować). ■ Miej okulary w zasięgu ręki jeśli będziesz ich potrzebować zaraz po wstaniu z łóżka. ■ Twardszy materac ułatwia kładzenie się i wstawanie z łóżka. Wysokość łóżka powinna być taka, aby łatwo było się położyć i wstać. ■ Aby zapobiec zawrotom głowy wstawaj z łóżka powoli – usiądź zanim staniesz na nogach. ■ Jeśli masz trudności z kładzeniem się i wstawaniem z łóżka, porozmawiaj o tym z terapeutą zajęciowym lub pielęgniarką środowiskową. 15 Zaznacz jedno z okienek WOKÓŁ DOMU 16 1 Czy krawędzie schodów są wyraźnie zaznaczone? 2 Czy na krawędziach stopni przyklejone są paski przeciwpoślizgowe? 3 Czy przy schodach jest solidna, łatwa do uchwycenia poręcz? 4 Czy ścieżki wokół domu są w dobrym stanie? 5 Czy ścieżki i wejścia do domu są dobrze oświetlone w nocy? 6 Czy ogród jest wolny od przeszkód takich jak pozostawione narzędzia czy węże do podlewania? 7 Czy podłoga w garażu jest czysta, bez smaru lub oleju? 8 Czy tereny publiczne wokół domu są utrzymane w dobrym porządku? Tak Nie Wskazówki jak pewnie utrzymać się na nogach Sugestie ■ Zadbaj o to aby wszystkie schodki na zewnątrz były dobrze widoczne. Brzegi stopni można pomalować farbą o kontrastowym kolorze, lub przykleić pasek przeciwpoślizgowy. ■ Zobacz również sugestie dotyczące schodów na stronie 7. ■ Ścieżki i chodniki powinny być równe i nie popękane. ■ Dopilnuj aby na chodnikach nie było mchu ani liści. Zachowaj szczególną ostrożność kiedy jest mokro. ■ Przechowuj narzędzia ogrodowe w bezpiecznym miejscu. Wąż do podlewania nawijaj na specjalnie do tego przeznaczone urządzenie. ■ Skontaktuj się z władzami lokalnymi, aby je powiadomić o niebezpiecznych miejscach wokół twojego domu. 17 Działania do podjęcia 18 Co zrobić jeśli upadniesz w domu? UPADEK NIE WPADAJ W PANIKĘ Pomyśl przez chwilę spokojnie. Oceń sytuację. Zdecyduj czy spróbujesz wstać Spróbuję wstać Nie mogę wstać SPRÓBUJ ZASTOSOWAĆ NASTĘPUJĄCĄ METODĘ: ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ Przekręć się na bok; Oprzyj się na rękach i kolanach; Zegnij jedną nogę i oprzyj stopę na podłodze; Podeprzyj się jedną reką na kolanie a drugą na dużym mocnym meblu, jeśli jest w pobliżu; Odepchnij się od podłogi stopą opartą na podłodze , pomóż sobie rękoma; Postaw drugą stopę na podłodze; Złap równowagę i wyprostuj się. MOŻESZ OPRZEĆ SIĘ O LASKĘ LUB STABILNY MEBEL ABY WSTAĆ Z PODŁOGI. NIE POCIĄGAJ MEBLI, BO MOŻESZ JE NA SIEBIE PRZEWRÓCIĆ. JEŚLI UDAŁO CI SIĘ WSTAĆ ODCZEKAJ CHWILĘ ABY OCHŁONĄĆ Powiadom kogoś o upadku. Zasięgnij porady lekarskiej jeśli jest to konieczne. NIE UDAŁO SIĘ WSTAĆ SPRÓBUJ DOCZOŁGAĆ SIĘ PO POMOC Do Do drzwi wejściowych telefonu Do przycisku Do źródła alarmowego hałasu Połóż się wygodnie w ciepłym miejscu. Leż spokojnie dopóki nie nadejdzie pomoc. 19