Największe atrakcje turystyczne Łodzi i regionu łódzkiego

Transkrypt

Największe atrakcje
turystyczne Łodzi
i regionu łódzkiego
www.ziemialodzka.pl
Polska
Położenie, granice: Rzeczypospolita Polska jest położona w Europie Środkowej, od zachodu graniczy
z Niemcami, od południa z Czechami i Słowacją, od
wschodu z Litwą, Białorusią i Ukrainą, a północną
granicę stanowią Morze Bałtyckie i Rosja (Obwód
kaliningradzki Federacji Rosyjskiej).
Podstawowe dane: Obszar o powierzchni 312,7 tys.
km² zamieszkuje ponad 38 mln ludności. Językiem
urzędowym jest język polski. Godłem Polski jest biały
orzeł w złotej koronie na czerwonym tle, flaga narodowa jest biało-czerwona.
Stolica i podział administracyjny: Stolicą Polski
jest Warszawa licząca około 1,7 mln mieszkańców.
Położona jest nad Wisłą, która jest największą rzeką
naszego kraju. Warszawa służy jako doskonały węzeł
komunikacyjny, zarówno lotniczy, jak i kolejowy i
drogowy. Do innych dużych miasta należą: Wrocław,
Poznań, Kraków, Łódź, Katowice, Szczecin, Gdańsk.
Administracyjnie Polska dzieli się na 16 województw,
a mniejszymi jednostkami są powiaty i gminy.
Ukształtowanie powierzchni, przyroda: Polska jest
krajem o bardzo urozmaiconej rzeźbie terenu. W części
północnej – nadmorskiej oraz w środku kraju dominują obszary nizinne. Bałtyk charakteryzuje się pięknymi,
szerokimi i piaszczystymi plażami. Część północnowschodnia z kolei to niezliczone jeziora, rzeki i kanały
położone wśród lasów i malowniczych pagórków. Dalej
na południe krajobraz staje się bardziej wyżynny, aż po
granicę, gdzie dominują już szczyty Sudetów i Karpat
z najwyższymi Śnieżką (1603 m.n.p.m.) i Rysami
(2499 m.n.p.m.). Na terenie Polski jest wiele obszarów chronionych pod względem przyrodniczym. Na
najcenniejszych z nich utworzono 23 parki narodowe
oraz blisko 120 parków krajobrazowych obejmujących
puszcze i lasy, bogatą faunę i florę oraz ciekawe formy
geologiczne.
Region łódzki
www.poland.travel
Klimat: Klimat w Polsce jest umiarkowany. Średnie
temperatury w sezonie letnim oscylują wokół 17ºC,
a w sezonie zimowym około -4ºC.
Województwo łódzkie
Województwo łódzkie położone jest w centralnej Polsce. Jego
powierzchnia wynosi ponad 18 tys. km², a zamieszkane jest
przez 2,6 mln mieszkańców, z czego większość przypada na
Łódź i aglomerację łódzką. Największe miasta to Łódź – stolica regionu, a następnie Piotrków Trybunalski, Pabianice,
Tomaszów Mazowiecki, Bełchatów, Zgierz, Radomsko.
W północnej części województwa łódzkiego znajduje
się Nizina Mazowiecka, na południu dominuje krajobraz wyżynny. Południowy zachód zajmuje Wyżyna
Krakowsko-Częstochowska, a południowy-wschód
Wyżyna Kielecko-Sandomierska. Głównymi rzekami
regionu są Warta, Pilica i Bzura, a krajobraz urozmaicony jest sztucznymi zbiornikami wodnymi: Zalewem
Sulejowskim na Pilicy i Zalewem Jeziorsko na Warcie.
Ponad 16% powierzchni województwa zajmują obszary chronione pod względem przyrodniczym (7 parków
krajobrazowych i ponad 90 rezerwatów przyrody),
chroniących ginące gatunki roślin i zwierząt oraz interesujące ukształtowanie powierzchni.
www.ziemialodzka.pl
Łódzkie – region na szlaku
Serdecznie zapraszamy do odwiedzenia regionu, w którym krzyżują się
drogi z północy na południe i ze wschodu na zachód, regionu do którego
jest jednakowo blisko z każdego zakątka naszego kraju.
Ziemia Łódzka ma do zaoferowania liczne atrakcje, które zadowolą
najbardziej wybrednych turystów. Rozległe parki krajobrazowe, rezerwaty
przyrody, urzekające doliny rzek Warty i Pilicy, sztuczne zbiorniki wodne
Jeziorsko i Sulejowski zachęcają do przyjazdu każdego, kto lubi wypoczynek na łonie natury.
W przepiękny i zróżnicowany krajobraz województwa łódzkiego wpisane są niezwykle cenne zabytki architektury – romańska archikolegiata
w Tumie, dawne opactwa w Sulejowie i Witowie, klasztory w Gidlach,
Wielgomłynach i Piotrkowie Trybunalskim, kościoły w Inowłodzu
i Warcie, zamki i ruiny zamków w Łęczycy, Piotrkowie, Oporowie czy
Bolesławcu, dawne rezydencje magnackie i biskupie w Nieborowie,
Walewicach, Wolborzu czy Skierniewicach, zabytkowe dwory w Ożarowie
i Tubądzinie, oraz różnorodne przykłady architektury drewnianej, zarówno świeckiej, ludowej jak i sakralnej. To właśnie w tych miejscach ukryta
jest historia Polski i Ziemi Łódzkiej, którą naprawdę warto poznać. Dzieje
państwa i regionu, które z pewnością niejednokrotnie potrafią zadziwić
a nawet zaskoczyć.
Na miłośników aktywnego wypoczynku czeka na Ziemi Łódzkiej rozbudowana sieć szlaków pieszych, rowerowych i konnych. Coś dla siebie
znajdą tu również żeglarze, kajakarze i miłośnicy windsurfingu. Turystów
i sportowców zaprasza Spała – dawna rezydencja carów i prezydentów
Rzeczypospolitej, miejsce polowań koronowanych głów, a obecnie znany
śródleśny kurort i ośrodek przygotowań olimpijskich.
Regiony historyczne i etnograficzne województwa łódzkiego pieczołowicie kultywują lokalne tradycje, zwyczaje i obrzędy. Prężną działalność prowadzą zespoły folklorystyczne, kapele śpiewacze i artyści ludowi
– śpiewacy, grajkowie i gawędziarze. Wciąż żywe są tradycje tkactwa, hafciarstwa i wycinankarstwa. Nadal tworzą tu ludowi rzeźbiarze, kowale
i garncarze.
A stolica regionu – Łódź? To miasto, które się kocha lub nienawidzi.
Miasto, w którym historia starych fabryk miesza się z teraźniejszością i nowoczesnością. To ciągle żywa lekcja historii, tej dawnej i tej najnowszej, na
którą zapraszają łódzkie muzea – Włókiennictwa, Kinematografii, Historii
Miasta Łodzi czy Tradycji Niepodległościowych. Łódzkie Muzeum Sztuki
to jedno z najstarszych i najbardziej znanych muzeów sztuki nowoczesnej
w Europie.
Warto wreszcie przespacerować się Piotrkowską – główną ulicą Łodzi,
przy której wznoszą się monumentalne pałace dawnych fabrykantów,
secesyjne i eklektyczne kamienice, reprezentacyjne gmachy użyteczności publicznej oraz świątynie różnych wyznań. Nie sposób nie przysiąść
choć na chwilę na ławeczce – pomniku obok zadumanego poety Juliana
Tuwima czy pogłaskać na szczęście nos ciągle notującego Władysława
Reymonta. Warto też zajrzeć do pobliskiego Pałacu Poznańskich lub zwiedzić „Księży Młyn” – rozległy kompleks przemysłowo – rezydencjonalny
Scheiblerów, a potem odpocząć w cieniu kawiarnianego ogródka lub napić
się piwa w jednym z setek łódzkich pubów.
Ziemia Łódzka to region „na szlaku” dysponujący zróżnicowaną bazą
noclegową. Można zatrzymać się w jednym z licznych luksusowych hoteli,
wynająć domek letniskowy czy pokój w gospodarstwie agroturystycznym,
zatrzymać się w domu wycieczkowym lub w schronisku młodzieżowym,
wreszcie rozbić namiot lub ustawić przyczepę campingową. To region,
który naprawdę warto odwiedzić!
Serdecznie zapraszamy
Ulica Piotrkowska
Ulica Piotrkowska powstała w miejsce traktu wiodącego do Piotrkowa
Trybunalskiego, który w XIX wieku stanowił oś zabudowy i rozwoju miasta.
Dziś ulica ta, potocznie zwana „Pietryną” nadal jest kręgosłupem Łodzi. To
według niej zwykle określa się położenie poszukiwanych miejsc. Spacerując
po niej możemy odwiedzić ponad 100 pubów i restauracji otwartych do
białego rana. To tu znalazły swe miejsce markowe sklepy, a w sezonie letnim
kolorowe ogródki gastronomiczne, które zachęcają do odpoczynku.
Poruszając się wzdłuż „Pietryny” można skorzystać z rikszy lub turystycznego „trambusa” w stylu retro. Po drodze warto podnieść głowę i podziwiać
piękne, odnowione kamienice będące świadkami historii miasta. Polecamy
szczególnie budynek Hotelu „Grand” z 1888 roku ze stylową restauracją,
dawny pałac – dom bankowy Maksymiliana Goldfedera (nr 77) kamienicę
z pomnikiem Jana Gutenberga w fasadzie (nr 86).
Dawny pałac Juliusza Heinzla (nr 104) to obecnie siedziba Urzędu Miasta
Łodzi i władz województwa, przed którą znajduje się jeden z najbardziej
charakterystycznych łódzkich pomników – tzw. Ławeczka Tuwima. Pod
numerem 137/139 stoi pałac Juliusza Kindermanna z wenecką mozaiką
na fasadzie. Boczną ścianę kamienicy pod numerem 152 zdobi największe
w Polsce ścienne graffiti. Interesujące są również inne pomniki uliczne: Trzech
Fabrykantów przy nr 32, Lampiarza przy nr 37, Artura Rubinsteina z fortepianem przy kamienicy, w której mieszkał słynny muzyk przy nr 78, kuferek
Władysława Reymonta przy nr 137, fotel Stefana Jaracza przy nr 152.
Oryginalny w swoim założeniu jest Pomnik Łodzian Przełomu
Tysiącleci, który stworzony został z ponad 13 tysięcy kostek z wygrawerowanymi nazwiskami łodzian całkiem nieznanych, jak i sławnych. Z kolei
przed Hotelem Grand znajduje się łódzka Aleja Gwiazd z najsłynniejszymi nazwiskami polskiej kinematografii. Na placu Jana Pawła II stoi
najbardziej monumentalna budowla sakralna Łodzi – archikatedra pw. św.
Stanisława Kostki. Jej wieża sięga ponad 100 metrów wysokości.
Ponadto na ulicy Piotrkowskiej wyznaczono trasę audioguidów, multimedialnych przewodników przedstawiających zarówno historię jak i współczesne funkcje zabytków znajdujących się na „Pietrynie”.
Na „Pietrynie” odbywają się również liczne festyny, jarmarki, happeningi
artystyczne oraz zawody sportowe. Najbardziej znanym festynem jest organizowane corocznie w maju Święto Łodzi. Można wówczas obejrzeć występy
zespołów muzycznych, posłuchać ulicznych grajków, skosztować lokalnych
przysmaków, kupić pamiątki, takie jak choćby miniatury Ławeczki Tuwima
oraz spotkać znanych łodzian.
i
i
Centrum Informacji Turystycznej w Łodzi
ul. Piotrkowska 87, 90-423 Łódź
tel./fax: 0 – 426 385 955, tel. 0 – 426 385 956
e-mail: [email protected]
Centrum Informacji o Mieście i Regionie
ul. Sienkiewicza 67, 90-009 Łódź
tel./fax: 0 – 426 637 773
www.ziemialodzka.pl
www.cityoflodz.pl
Manufaktura
Nowe oblicze imperium Poznańskiego
Rozwój imperium Izraela Kalmanowicza Poznańskiego nastąpił od roku
1852, kiedy to jego ojciec założył manufakturę. W efekcie jedyna tak duża
łódzka fabryka została ulokowana na zwartym, prawie 30-hektarowym terenie przy ul. Ogrodowej. W 1878 roku stanął tutaj okazały budynek przędzalni bawełny zbudowany z charakterystycznej, czerwonej i nieotynkowanej
cegły o długości 170 metrów i wysoki na pięć pięter. Tuż obok, łódzkim zwyczajem, stanął pałac rodziny Poznańskich. Pałac jest eklektyczny, głównie za
sprawą jego właściciela, który spytany w jakim stylu ma zostać wybudowany,
odpowiedział, iż stać go na wszystkie style. Najbardziej okazała rezydencja
fabrykancka w Europie mieści dziś Muzeum Historii Miasta Łodzi, z wystawami poświęconymi znanym łodzianom: J. Tuwimowi, K. Dedeciusowi,
A. Rubinsteinowi czy W. Reymontowi.
Obecnie w zrewitalizowanych fabrykach mieści się centrum handloworozrywkowo-kulturalne Manufaktura. Rozległy rynek z najdłuższą fontanną
w Europie, jest jednym z ulubionych miejsc spotkań mieszkańców Łodzi
i regionu. Otaczają go liczne restauracje i kawiarnie, urokliwe Muzeum
Fabryki, Muzeum Historii Miasta Łodzi oraz wizjonerskie Muzeum Sztuki.
Zwiedzający mogą skorzystać również z kompleksu kin, razem z kinem
IMAX, nowoczesnej dyskoteki, kręgielni, centrum zabaw dla dzieci i wielu
innych atrakcji czekających na turystów.
Ponadto na terenie Manufaktury istnieje możliwość wypożyczenia audioguidów, multimedialnych przewodników przedstawiających zarówno historię
jak i współczesne funkcje poszczególnych budynków fabrycznych.
Największy z dawnych budynków fabrycznych zaadaptowano na ekskluzywny hotel. Hotel Andel’s oferuje dla swoich klientów 278 pokoi, w tym
4 dwupoziomowe pokoje typu Maisonette oraz Apartament Prezydencki
z tarasem. Umiejscowiono tu również 7 sal konferencyjnych oraz salę balową,
co czyni z tego nowoczesnego obiektu doskonałe miejsce spotkań biznesowych oraz towarzyskich.
i
i
i
i
Muzeum Historii Miasta Łodzi
ul. Ogrodowa 15, 91-065 Łódź
tel. 0 – 426 540 323, 0 – 426 540 082
www.poznanskipalace.muzeum-lodz.pl
Manufaktura – Punkt Informacyjny
Budynek Galerii Handlowej
(wejście od strony rynku)
tel. 0 – 426 649 289
www.manufaktura.com
tel./fax: 0 – 426 385 955, tel. 0 – 426 385 956
Park Miniatur S.A.
tel. 0 – 426 306 400, fax: 0 – 426 306 402
www.parkminiatur.pl


www.ziemialodzka.pl
Fabryki i rezydencje
Łódź
Łódź
Księży Młyn
Na terenie dawnych posiadłości wodno-fabrycznych nad Jasieniem, położony jest Księży Młyn – kompleks rezydencjonalno-mieszkalnofabryczny należący w XIX w. do najbogatszego łódzkiego przemysłowca Karola Wilhelma Scheiblera i jego spadkobierców. Na obszarze 500
ha powstało wielofunkcyjne „fabryczne miasto” z zespołem budowli industrialnych, osiedlem robotniczym, kilkoma rodzinnymi rezydencjami,
salą zabaw, domem kultury, kościołem, szpitalem z ambulatorium, szkołą, stacją kolejową, strażą ogniową, sklepami, parkiem publicznym,
a nawet 100 ha folwarkiem.
Swoim niepowtarzalnym charakterem, Księży Młyn przyciąga filmowców, fotografów oraz rzesze turystów, pragnących poczuć ducha
XIX wiecznego miasta w XXI wieku. W dawnych budynkach tkalni powstają obecnie luksusowe lofty, zaś pozostałe budynki robotniczego
osiedla sukcesywnie odzyskują dawny blask.
Obok części przemysłowo – mieszkalnej stoi jeden z najładniejszych łódzkich pałaców – rezydencja Herbsta. Mieści się tam oddział Muzeum
Sztuki prezentujący zbiory zarówno sztuki polskiej jak i zagranicznej. Odwiedzający muzeum znajdą w nim szereg wybitnych dzieł z XIX w.
i przełomu XIX i XX w. pędzla m.in. Stanisława Wyspiańskiego, Jana Matejki, Reiniera de la Haye, czy Nicolasea Maesa.
i
i
Pałąc Herbsta
ul. Przędzalniana 72, 90-338 Łódź
tel. 0 – 426 749 698,
www.muzeumsztuki.lodz.pl
tel./fax: 0 – 426 385 955, tel. 0 – 426 385 956
Łódź
Pałace Ziemi Obiecanej
W odróżnieniu od monumentalnych gmachów fabryk z czerwonej cegły i monotonnych przyfabrycznych osiedli pałace fabrykanckie miały
wyszukaną, subtelną formę architektoniczną. Stosowano tu formy włoskiego renesansu, baroku i bogatą dekorację eklektyczną. Wnętrza wypełniały przedmioty sprowadzane z Europy Zachodniej. Ściany obijano ozdobnymi tkaninami, wykładano boazeriami, płytkami ceramicznymi
lub lustrami a sufity zdobiono alegorycznymi malowidłami plafonowymi. Niekiedy w przestrzeni pałacowej urządzano ogród zimowy, a poza
nią ogród spacerowy, gdzie dominującym elementem architektonicznym była fontanna z bogatą dekoracją.
Do najciekawszych przykładów takich budowli należy pałac Karola Poznańskiego (ul. Gdańska 32). Stylem nawiązuje do renesansu florenckiego, stąd nagromadzenie pilastrów, rustykowanie elewacji, dekoracyjność bryły, tralkowe balustrady i fantazyjne zwieńczenie okien w narożnym ryzalicie. Dziś pałac jest siedzibą łódzkiej Akademii Muzycznej. Niedaleko stoi pałac Maurycego Poznańskiego (ul. Więckowskiego 36).
Rytmiczne podziały ścian, kolumny pomiędzy oknami, boniowane narożniki, wykusze, balkony, balustrady, fantazyjne ornamenty oraz piękne
witraże wywierają ogromne wrażenie. Dziś mieści się tu łódzkie Muzeum Sztuki słynące z unikalnej kolekcji sztuki awangardowej. Ciekawym
kompleksem jest również pałac i park Biedermannów.
i
Akademia Muzyczna (Pałac Karola Poznańskiego)
ul. Gdańska 32, 90-716 Łódź, tel. 0 – 426 621 600
e-mail: [email protected] www.amuz.lodz.pl
Uwaga: przed zwiedzaniem należy uzyskać zgodę
władz Akademii Muzycznej
www.cityoflodz.pl
i
Muzeum Sztuki (Pałac Maurycego Poznańskiego)
ul. Więckowskiego 36, 90-734 Łódź,
tel. 0 – 426 339 790, fax: 0 – 426 329 941
www.muzeumsztuki.lodz.pl
Łódź
Stolica polskiej secesji
Łódź nazywana jest stolicą polskiej secesji. To tu, przy ulicy Wólczańskiej 31/33 stoi willa Leopolda Kindermanna, wzniesiona w 1903 r.
według projektu Gustawa Landaua-Gutentegera, uważana za najpiękniejszy przykład budowli secesyjnej w Polsce. Malownicza bryła budynku
pozbawionego symetrii zwieńczona jest wysokim dachem. Udanie połączono różne materiały budowlane i faktury tynków. Elewację pokrywa
bogata dekoracja secesyjna – odnajdziemy tu stylizowane kwiaty, pnie drzew, zwierzęta i owoce. Okna klatki schodowej i salonu muzycznego
wypełniają wielobarwne, secesyjne witraże. Obecnie willa jest siedzibą Miejskiej Galerii Sztuki.
Warto również zobaczyć willę Reinholda Richtera (ul. Skorupki 6) wzniesioną w 1904 r. według projektu I. Stebelskiego. Każda jej elewacja
jest rozwiązana odmiennie. Wśród dominujących dekoracji neorenesansowych można dostrzec tu również detale secesyjne. Dekoracyjny portal
i westybul nawiązują charakterem do dawnych siedzib szlacheckich, a jasny hall i salony wprowadzają w atmosferę secesji.
Zabytki secesyjne Łodzi to nie tylko rezydencje i wille. Również obiekty przemysłowe były tworzone w tym stylu, co było pewnego rodzaju
łódzką specjalnością. Na szczególną uwagę zasługuje tu budynek pierwszej łódzkiej elektrowni przy ulicy Targowej. Powstał on w latach 1906-1907 według projektu Dawida Landego. Niebawem stanie się on elementem nowopowstającego kompleksu kulturalno-rozrywkowego.
i
tel./fax: 0 – 426 385 955, tel. 0 – 426 385 956
i
Fabryki i rezydencje
Łódź
Miejska Galeria Sztuki – Galeria „Willa”
ul. Wólczańska 31, 90-607 Łódź
tel. 0 – 426 327 995, 0 – 426 322 416,
www.miejskagaleria.lodz.pl
Łódź
Włókiennicze tradycje Łodzi
Ducha włókienniczej Łodzi można odnaleźć w wielu zakamarkach miasta, ale zdecydowanie najlepiej jest go poszukiwać w Centralnym Muzeum
Włókiennictwa, mieszczącym się w Białej Fabryce Ludwika Geyera – jednym z najstarszych łódzkich zabytków architektury przemysłowej.
W kompleksie klasycystycznych budynków, w których znajdowała się pierwsza w Łodzi mechaniczna przędzalnia i tkalnia bawełny, obecnie można
oglądać największą w Polsce kolekcję współczesnej tkaniny artystycznej. Dawne hale fabryczne są doskonałym tłem dla ekspozycji historycznych
narzędzi i maszyn włókienniczych, próbników tkanin przemysłowych, polskiej tkaniny artystycznej, strojów ludowych, XIX i XX – wiecznej
odzieży i akcesoriów mody, a także dokumentów i ikonografii włókienniczej.
Na terenie przylegającego do Centralnego Muzeum Włókiennictwa parku im. Wł. Reymonta znajduje się jedyny w Polsce Skansen Miejskiej
Architektury Drewnianej. Skansen odtwarza typową łódzką ulicę z lat 20. XIX wieku i jest niesamowitą wyprawą w przeszłość miasta. Wzdłuż głównej
ulicy Skansenu – nazwanej Łódzką – stoją autentyczne drewniane domy robotnicze i rzemieślnicze. Przy przecinającej ją ulicy Parkowej umiejscowiony
został zabytkowy kościół pochodzący z 1848 roku z Nowosolnej oraz secesyjny dom letniskowy z Rudy Pabianickiej. W Skansenie można także zobaczyć
większość z ginących już typów drewnianej łódzkiej zabudowy miejskiej. Zachowano również prostopadły układ ulic, czyli charakterystyczny dla XIX wiecznego miasta. W zrekonstruowanych wnętrzach domów znajdują się autentyczne sprzęty należące niegdyś do łódzkich robotników i rzemieślników.
i
Centralne Muzeum Włókiennictwa
tel./fax: 0 – 426 843 355, tel. 0 – 426 846 142
www.muzeumwlokiennictwa.pl
i
tel./fax: 0 – 426 385 955, tel. 0 – 426 385 956
www.ziemialodzka.pl
Miasto czterech kultur
Łódź
Łódź
Śladami łódzkich Żydów
Wśród wielu grup narodowościowych dawnej Łodzi Żydzi byli tą, która napłynęła do miasta najwcześniej. Liczba Żydów w ciągu XIX w. wzrosła
z kilkuset osób do ponad 200 tys. Spośród łódzkich Żydów wywodzili się wielcy fabrykanci (I. K. Poznański, M. Silberstein, S. Jarociński
i O. Kon), kupcy, bankierzy, architekci (D. Lande i G. Landau-Gutenteger), pisarze (J. Tuwim i J. Kosiński) i inni.
Warto zobaczyć siedzibę łódzkiej gminy żydowskiej (ul. Pomorska 18), jedyną uratowaną cudem synagogę Wolfa Reichera (ul. Rewolucji
1905 r. 28) oraz nowy cmentarz żydowski (ul. Bracka 40) utworzony w 1892 r. – największa (41 ha) nekropolia wyznania mojżeszowego
w Europie. Pochowanych jest tu ok. 230 tys. Żydów, którzy współtworzyli historię „Ziemi Obiecanej”. Mimo zniszczeń przetrwało tu (wg.
rożnych danych) od 160 do 200 tys. grobów i ok. 70 tys. nagrobków. Warto zwrócić uwagę na mauzoleum rodzinne Izraela Poznańskiego
oraz grobowce rodzin fabrykanckich Prussaków i Silbersteinów. Cześcią cmentarza jest również tzw. „pole gettowe”.
Przez gehennę łódzkiego getta zlokalizowanego, w czasie II wojny światowej, w północnej części miasta przeszło 200 tysięcy Żydów nie tylko
z Łodzi, ale też z innych krajów. Dziś historię „Litzmannstadtghetto” poznać można podążając szlakiem turystycznym, który rozpoczyna się na
Rynku Bałuckim a kończy na Stacji Radegast, skąd odjeżdżały transporty Żydów w kierunku obozów koncentracyjnych w Chełmnie i Oświęcimiu.
Wędrówkę tym szlakiem ułatwia mapa oraz przewodnik dostępny w Centrum Informacji Turystycznej w Łodzi.
i
Biuro Promocji, Turystyki i Współpracy
z Zagranicą Urzędu Miasta Łodzi
tel. 0 – 426 384 476, fax: 0 – 426 384 089
e-mail: [email protected] www.uml.lodz.pl
i
Gmina Wyznaniowa Żydowska w Łodzi
ul. Pomorska 18, 91-416 Łódź
tel./fax: 0 – 426 320 427, 0 – 426 335 156
www. jewishlodz.org.pl
i
Fundacja Monumentum Iudaicum Lodzense
ul. Pomorska 18, 91-416 Łódź
tel./fax: 0 – 426 397 233
www.jewishlodz.org.pl
Łódź
Łódzcy Niemcy
W latach 30. XIX w. do Łodzi zaczęli masowo przybywać niemieccy rękodzielnicy, głównie tkacze i sukiennicy. Pierwsza przędzalnia bawełny
Christiana Wendischa rozpoczęła produkcję w 1827 r., kolejną w 1828 r. uruchomił Ludwik Geyer. Początek lat pięćdziesiątych XIX w. to
nowy etap rozwoju łódzkiego przemysłu związany z budową imperium Karola Scheiblera. Wraz z rozkwitem przemysłu tekstylnego zaczęto
budować coraz okazalsze fabryki i pałace, które dziś składają się na dziedzictwo wielokulturowej Łodzi. To głównie dzięki Niemcom i Żydom
Łódź stała się „polskim Manchesterem”.
Szlak turystyczny obejmujący budynki wznoszone przez przemysłowców niemieckiego pochodzenia: Scheiblera, Schweikerta, Geyera,
Grohmana czy Heinzla, a także kościoły ewangelickie oraz budynki użyteczności publicznej, dawne niemieckie teatry i szkoły, ma za zadanie
przybliżyć turystom odwiedzającym Łódź, historię miasta i jego niemieckich mieszkańców.
Do wyróżniających się obiektów leżących na tym szlaku, oprócz kompleksu przemysłowo-rezydencjonalnego K. Scheiblera i „Białej Fabryki”
Ludwika Geyera, należą: pałac Juliusza Heinzla (dziś siedziba Urzędu Miasta Łodzi), trzy świątynie ewangelickie z najbardziej monumentalnym i jedynym, wykorzystywanym zgodnie z pierwotnym przeznaczeniem kościołem ewangelickim św. Mateusza (ul. Piotrkowska 283) oraz
pałac Schweikertów (dziś: Instytut Europejski).
i
PTTK Oddział im J. Czeraszkiewicza w Łodzi
ul. Wigury 12 a, 90 – 301 Łódź
tel. 0 – 426 361 509, fax: 0 – 426 368 764
e-mail: [email protected] http://lodz.pttk.pl
www.cityoflodz.pl
i
tel. 0 – 426 384 476, fax: 0 – 426 384 089
www.cityoflodz.pl
i
i
ul. Piotrkowska 87 90-423 Łódź
tel./fax: 0 – 426 385 955, tel. 0 – 426 385 956
Grupa Fabricum s.c.
e-mail: [email protected] www.fabricum.pl
Łódź
Z cyrylicą w tle
W historii łódzkiego przemysłu Rosjanie nie odegrali wprawdzie wielkiego znaczenia, ale do dziś na terenie Łodzi zachowały się liczne zabytki związane z obecnością rosyjską w czasach zaborów. Należą do nich głównie cerkwie i kaplice prawosławne, budynki dawnych instytucji
rosyjskich (np. banki) oraz zachowane zabytki sztuki nagrobnej na łódzkich cmentarzach.
Najbardziej znanym obiektem jest prawosławna cerkiew katedralna pw. Aleksandra Newskiego (ul. Kilińskiego 54), zaprojektowana przez
Hilarego Majewskiego, a wzniesiona staraniem komitetu budowy, w skład którego weszli – co ciekawostka – również najwięksi fabrykanci
innych wyznań: Izrael Poznański i Karol Wilhelm Scheibler. Świątynia w stylu neobizantyjskim, wzniesiona na planie ośmiokąta z kopułą
w centrum i niewysoką wieżą w fasadzie, ma charakterystyczny dla prawosławia wystrój wnętrza: wspaniały sprowadzony z Petersburga
ikonostas, ściany ozdobione starymi ikonami i krzyżami procesyjnymi z XVII-XVIII stulecia.
Kilkaset metrów dalej, nieco na uboczu (ul. Piramowicza) stoi cerkiew św. Olgi (1898), która była niegdyś częścią prawosławnego sierocińca,
a w pobliżu Starego Cmentarza – dawna cerkiew garnizonowa pw. św. Aleksego wzniesiona dla potrzeb stacjonującego w Łodzi w czasach
zaborów pułku armii carskiej (ul. św. Jerzego), wykorzystywana także jako ujeżdżalnia koni. Z kolei w obrębie prawosławnej kwatery cmentarza
na Dołach (ul. Telefoniczna) wznosi się kaplica cmentarna pw. Zaśnięcia Najświętszej Marii Panny.
i
i
PTTK Oddział Łódzki im J. Czeraszkiewicza
ul. Wigury 12 a, 90-301 Łódź
tel. 0 – 426 361 509, fax: 0 – 426 368 764
e-mail: [email protected] www.lodz.pttk.pl
Grupa Fabricum s.c.
i
tel. 0 – 426 384 476, fax: 0 – 426 384 089
www.cityoflodz.pl
i
Miasto czterech kultur
Łódź
tel. /fax: 0 – 426 385 955, tel. 0 – 426 385 956
Łódź
Stary Cmentarz – „łódzkie Powązki”
Stary Cmentarz jest miejscem pochówku katolików, protestantów i wyznawców prawosławia. Odnaleźć tu można wspaniałe mauzolea,
grobowce i nagrobki tych, którzy tworzyli wielkość Łodzi przemysłowej. Katolicka część cmentarza, poza eklektycznym mauzoleum Juliusza
Heinzla i jego rodziny, jest dość skromna. Bezdyskusyjne jest jednak jej znaczenie historyczne – odnaleźć tu bowiem można liczne mogiły
przedstawicieli polskiej inteligencji, bohaterów powstania styczniowego 1863-64, rewolucji 1905-07, bohaterów wojny polsko-bolszewickiej
1919-21 i drugiej wojny światowej 1939-45.
Większość najcenniejszych obiektów znajduje się w części protestanckiej – protestanci bowiem byli najzamożniejszą grupą wśród łódzkich
przemysłowców, kupców, przedsiębiorców i miejscowej inteligencji. Najokazalszym zabytkiem tej części cmentarza jest neogotyckie mauzoleum
Karola Scheiblera i jego rodziny.
Najmniejszą częścią nekropolii jest stary cmentarz prawosławny. Spoczęli tu przedstawiciele społeczności rosyjskiej mieszkającej w Łodzi
od połowy XIX wieku, głównie urzędnicy, policjanci i wojskowi, których nagrobki są zazwyczaj skromne. Na tym tle wyróżnia się kaplica
grobowa Gojżewskich, usytuowana na granicy z częścią katolicką cmentarza. Co ciekawe – po stronie prawosławnej spoczywa Gojżewski,
a po stronie rzymskokatolickiej – jego żona Aleksandra, która była katoliczką.
i
i
ul. Piotrkowska 87 90-423 Łódź
tel. /fax: 0 – 426 385 955, tel. 0 – 426 385 956
Grupa Fabricum s.c.
i
Towarzystwo Opieki nad Starym Cmentarzem
przy ulicy Ogrodowej w Łodzi
Adres do korespondencji:
ul. Wigury 12a (PTTK)
90-301 Łódź
i
PTTK Oddział łódzki im J. Czeraszkiewicza
ul. Wigury 12 a, 90-301 Łódź
tel. 0 – 426 361 509, fax: 0 – 426 368 764
e-mail: [email protected] www.lodz.pttk.pl
www.ziemialodzka.pl
Muzea i galerie
Łódź
Łódź
Łódź
Muzeum Kinematografii
W jednym z najpiękniejszych budynków miasta – w Pałacu Izraela
Poznańskiego – ma swoją siedzibę Muzeum Historii Miasta Łodzi.
Idea powołania w 1975 roku interdyscyplinarnego Muzeum pozwoliła
zgromadzić tu liczne obiekty dotyczące dziejów miasta, o średniowiecznym co prawda rodowodzie, ale tak naprawdę przeżywającego
swój „złoty wiek” dopiero w XIX stuleciu. Zwiedzając zabytkowe
wnętrza można poznać historię i kulturę minionych wieków oraz
dynamikę przemian w XIX i XX wieku. Przedstawione są tu także
ważne postaci związane z Łodzią – A. Rubinsteina, A. Tansmana, J.
Kosińskiego czy J. Karskiego a także zbiory upamiętniające wydarzenia składające się na fenomen wielonarodowej, wielokulturowej
i wielowyznaniowej metropolii przemysłowej.
i
tel. 0 – 426 540 323, 0 – 426 540 082
www.muzeum-lodz.pl
Siedzibą Muzeum jest XIX-wieczny pałacyk Karola Scheiblera,
jednego z największych łódzkich przemysłowców. Muzeum
Kinematografii, które w 1986 roku objęło obiekt, gromadzi eksponaty i prowadzi dokumentację historii polskiej kinematografii – sztuki i techniki filmowej oraz produkcji filmowej. Wśród
kolekcji muzeum znajdują się cenne, często unikatowe urządzenia
z okresu poprzedzającego wynalazek kina: latarnie magiczne, stereoskopy, zabawki optyczne. Ważną cześć kolekcji zajmują projekty
scenograficzne, kostiumy, dekoracje do filmów animowanych oraz
fabularnych, a także jeden z największych w Europie zbiór polskich
i zagranicznych plakatów filmowych.
i
Muzeum Kinematografii
pl. Zwycięstwa 1, 90-312 Łódź
tel. 0 – 426 740 957, fax: 0 – 426 749 006
e-mail: [email protected] www.kinomuzeum.pl
Łódź
Muzeum Archeologiczne i Etnograficzne
Łódź
Muzeum Sztuki
Muzeum powstało w 1956 roku w wyniku połączenia wcześniej istniejących Muzeum Archeologicznego i Muzeum Etnograficznego.
W stałej ekspozycji Muzeum znajduje się wystawa etnograficzna
oraz numizmatyczna, prezentująca dzieje pieniądza na terenie ziem
polskich. Pod koniec 2008 roku do grona stałych ekspozycji dołączyła także wystawa archeologiczna, umożliwiająca odtworzenie
dziejów osadnictwa na terenie Polski środkowej, od czasów najdawniejszych po XVII wiek. Muzeum jako jedyne w Polsce, posiada bogatą kolekcję sztuki teatru lalek, a także filmu lalkowego.
W dziale widowisk lalkowych zgromadzono projekty dekoracji,
lalki, elementy scenografii, nagrania, programy, plakaty oraz dokumentacje fotograficzną spektakli.
i
Muzeum Archeologiczne i Etnograficzne w Łodzi
pl. Wolności 14, 91-415 Łódź
tel. 0 – 426 328 440, tel./fax: 0 – 426 329 7 14
e-mail: [email protected] www.maie.lodz.pl
Łódzkie Muzeum Sztuki istniejące od 1930 r. jest znane i cenione na całym świecie. Zobaczyć tu można prace m.in. takich sław
jak Max Ernst, Pablo Picasso, Władysław Strzemiński, Katarzyna
Kobro czy Henryk Stażewski. Od 2008 rozpoczął się nowy rozdział
w historii Muzeum Sztuki w Łodzi. Oddano do użytku ms² mające
swoją siedzibę na terenie kompleksu Manufaktura. Na 3000 m²
nowej Strefy Sztuki prezentowana jest ekspozycja stała, natomiast
600 m² przeznaczonych zostało na organizację wystaw czasowych.
Intensywny program wystawienniczy, towarzyszące wystawom spotkania, a także projekcje filmów czy koncerty sprawiają, że jest to
miejsce stale tętniące życiem.
i
i
www.cityoflodz.pl
ms – Muzeum Sztuki
ul. Więckowskiego 36, 90-734 Łódź
tel. 0 – 426 339 790
e-mail: [email protected] www.msl.org.pl
ms² ul. Ogrodowa 19, 91-065 Łódź
tel. 0 – 426 343 948, fax: 0 – 426 343 962
e-mail: [email protected] www.msl.org.pl
Łódź
Łódzka Dętka
Łódź
Muzeum Fabryki
Nowoczesna, interaktywna ekspozycja Muzeum prezentuje zarówno historię samej fabryki, stworzonej przez Izraela Kalmanowicza
Poznańskiego w drugiej połowie XIX wieku, jak i dzieje przemysłowej fortuny Poznańskich, rozwój zakładów włókienniczych, technikę produkcji tkanin bawełnianych oraz codzienną pracę dawnych
robotników. Uzupełnieniem wystawy są regularne pokazy funkcjonowania oryginalnych krosien tkackich z XIX wieku, a także stare
kroniki, filmy dokumentalne, próbki surowców i produktów fabryki.
W Muzeum można także wysłuchać historii opowiadanych przez
dawnych pracowników fabryki. Warsztaty, będące interaktywną formą
zwiedzania, pomagają pracownikom muzeum przekazać następnym
pokoleniom wiedzę o tym miejscu oraz o ludziach, którzy tu żyli.
i
Muzeum Fabryki
ul. Drewnowska 58, 91-002 Łódź
tel. 0 – 426 649 293
www.muzeum.manufaktura.com
Muzea i galerie
Łódź
„Dętka” to pierwszy w Polsce kanał otwarty dla zwiedzających. Jego
budowę rozpoczęto w 1926 roku, według projektu twórcy łódzkiej
sieci kanalizacyjno – wodociągowej Williama Lindleya. 142 metrowy
ceglany tunel, szeroki na 1,5 metra i wysoki na niespełna 2 metry,
został zaprojektowany jako instalacja do przepłukiwania dużych
kolektorów w ulicach, biegnących od placu Wolności w cztery strony
świata. „Dętka” funkcjonowała tak do lat 70. XX wieku.
Współczesny wystrój „Dętki” oparty jest na prezentacji archiwalnych fotografii i dokumentów, dotyczących budowy łódzkich kanałów. Dokumentalne fotografie, które można zobaczyć w „Dętce”
pochodzą z archiwum łódzkiej firmy wodociągowo – kanalizacyjnej,
gdzie na szklanych negatywach zachował się unikalny zbiór zdjęć
przedwojennej Łodzi.
i
tel. 0 – 426 540 323, 0 – 426 540 082
www.muzeum-lodz.pl
Łódź
Galerie
Łódź to również miasto licznych galerii, które prezentują różnorodne formy artystyczne. Do najciekawszych należą:
• Miejska Galeria Sztuki
www.miejskagaleria.lodz.pl
• Ars Nova
www.arsnova.pl
• Atlas Sztuki
www.atlassztuki.pl
• Galeria FF
www.galeriaff.eu
• Galerie Akademii Sztuk Pięknych
www.asp.lodz.pl
i
tel./fax: 0 – 426 385 955, tel. 0 – 426 385 956
• Wschodnia
www.wschodnia.pl
• Opus
www.galeriaopus.pl
• Ikona
www.galeriaikona.pl
• Adi Art
www.adi-art.com
• Galeria ŁTF
www.ltf.com.pl
i
Centrum Informacji Kulturalnej w Łodzi
ul. Piotrkowska102a, 90-004 Łódź
tel. 0 – 426 339 221
www.cik.lodz.pl
• Manhattan
www.galeriamanhattan.pl
• ZPAP Galeria Na Piętrze
www.zpap.org.pl
• Galeria Wymiany
www.exchange-gallery.pl
• Galeria Marquardt
www.artgallery31.com
i
tel./fax: 0 – 426 637 773
www.ziemialodzka.pl
www.ziemialodzka.pl
Kultura i wypoczynek
Łódź
Łódź
Aquapark Fala
Aquapark Fala to największy kompleks basenów w Polsce otwarty na początku 2008 roku. Składa się z całorocznej części zadaszonej oraz części
zewnętrznej czynnej w sezonie letnim. Przy projektowaniu Aquaparku wzorowano się na oranżeriach i palmiarniach stanowiących niegdyś
centrum życia towarzyskiego oraz miejsce wypoczynku i rekreacji. Dzięki temu uzyskano efekt atmosfery ogrodu tropikalnego wyrastającego
pośrodku miasta. Cały obiekt rozciąga się na obszarze 10 hektarów, a łączna powierzchnia lustra wody w basenach wynosi 2.450 m². Pod
dachem znajdują się 4 baseny: sportowy, rekreacyjny, basen dla dzieci i oczywiście basen z falą, zespół 5 saun oraz centrum „SPA and Wellness”,
gdzie poza standardowymi zabiegami upiększającymi na twarz i ciało oferuje się aromaterapię i muzykoterapię. W części zewnętrznej poza
basenami znajduje się specjalnie przygotowana plaża o powierzchni 120 m² . Dla najmłodszych zorganizowano plac zabaw i specjalny brodzik
z podgrzewaną wodą (32°C). Codziennie w ramach biletu wstępu można skorzystać ze specjalnych animacji w wodzie – gier i zabaw dla dzieci,
aerobiku w wodzie, zajęć dla seniorów, rodziców z dziećmi, nauki i doskonalenia pływania. Na Fali odbywają się również liczne imprezy.
Wymienić tu należy chociażby Tuning Show, wybory Miss Fali oraz cieszącą się dużym popularnością Noc Naturystów.
i
i
Aquapark Łódź Sp. z o.o.
al. Unii Lubelskiej 4, 94-208 Łódź
tel. (042) 688 08 87
www.aquapark.lodz.pl
tel./fax: 0 – 426 385 955, tel. 0 – 426 385 956
Łódź
Miasto zieleni
Mimo wielkomiejskiego charakteru Łódź oferuje turystom dziesiątki zakątków pełnych zieleni. Najczęściej odwiedzanym miejscem jest park
na Zdrowiu. Tu znajduje się Miejski Ogród Zoologiczny, prezentujący życie egzotycznych zwierząt z całego świata oraz łódzki Lunapark.
Atrakcję ZOO stanowią duże drapieżniki, gady i ryby akwariowe, a Lunapark jest doskonałym miejscem zabawy dla mieszkańców miasta.
Położony w pobliżu Ogród Botaniczny swoimi bogatymi zbiorami roślin przyciąga turystów z całego regionu i nie tylko. Przecudowne, kolorowe i pachnące okazy czekają na odwiedzających w ogrodzie japońskim, alpinarium, czy dziale roślin ozdobnych.
W nowoczesnej Palmiarni znajdującej się na skraju Parku Źródliska hodowane i eksponowane są rośliny ze strefy tropikalnej, kaktusy i inne
sukulenty. Zwiedzających oczaruje widok licznych roślin egzotycznych, a prawdziwą perełką jest tu unikalna kolekcja ponad 120-letnich palm,
które zdobiły niegdyś rezydencje carskich urzędników, a w latach międzywojennych były przechowywane w miejskich szklarniach.
W obrębie miasta znajduje się także Las Łagiewnicki – największy las miejski w Polsce (ponad 12 km2) oferujący szereg możliwości aktywnego
wypoczynku. Wytyczono tu sieć szlaków pieszych i rowerowych, a nawet tras dla miłośników jazdy konnej. Na Rudzkiej Górze w dzielnicy
Ruda Pabianicka znajduje się nowoczesny tor saneczkowy o długości 580 metrów.
i
10
Ogród Botaniczny
ul. Krzemieniecka 36/38, 94-303 Łódź
tel. 0 – 426 884 420, fax: 0 – 426 884 414
www.cityoflodz.pl
i
Palmiarnia
al. J. Piłsudskiego 61, 90-329 Łódź
tel. 0 – 426 749 665
www.ogr-botaniczny.strefa.pl
i
i
Miejski Ogród Zoologiczny
ul. Konstantynowska 8/10, 93-303 Łódź
tel. 0 – 426 327 579, fax: 0 – 426 329 290
e-mail: [email protected], www.zoo.lodz.pl
Park Rozrywki na Zdrowiu
ul. Konstantynowska 3/5
tel. 0 – 426 339 951 tel. kom. 0 – 501 778 906
www.lunapark.lodz.pl
Łódź
Zakupy i rozrywka
Łódź przez wielu turystów oraz samych łodzian postrzegana jest jako idealne miejsce zakupów w niedrogich, ale ekskluzywnych sklepach
przy ul. Piotrkowskiej i w jej najbliższym sąsiedztwie. Swoją ofertą kuszą także: Galeria Łódzka, wielkie centra handlowe na obrzeżach miasta
oraz olbrzymie targowiska w podłódzkim Rzgowie, Tuszynie i Głuchowie, przyciągające kupców i klientów z całej Polski.
Łódź jest także stolicą polskiego clubbingu. Zabawa trwa tu do białego rana i pozostawia niezapomniane wrażenia. Wiele pubów mieści
się w secesyjnych czy eklektycznych wnętrzach, właściciele innych oferują nowoczesność wystroju wnętrz i awangardową muzykę. Gości
zapraszają ekskluzywne restauracje serwujące obok polskich potraw egzotyczne dania kuchni środziemnomorskiej, żydowskiej, orientalnej
i azjatyckiej. Każdy znajdzie tu coś dla siebie.
Doskonałe możliwości połączenia zakupów z rozrywką daje centrum kulturalno-rozrywkowo-handlowe Manufaktura zlokalizowane na terenie
zrewitalizowanego kompleksu fabrycznego Izraela Poznańskiego. Na powierzchni 27 ha, działa ogromny kompleks handlowo-rozrywkowy otaczający olbrzymi rynek – nowe centrum Łodzi. Znajduje się tu szereg restauracji, ponad 300 sklepów, dyskoteki, kręgielnia, ściana wspinaczkowa
i multikino z jedynym w Łodzi trójwymiarowym systemem projekcji „IMAX”, luksusowy hotel, filia Muzeum Sztuki, Muzeum Nauki i Techniki
dla Dzieci, Muzeum Miejsca oraz centrum promocji mody.
i
Manufaktura – Punkt Informacyjny
Budynek Galerii Handlowej
(wejście od strony rynku)
tel.: 0 – 426 649 289
e-mail: informacja@ manufaktura.com
www.manufaktura.com
i
ul. Piotrkowska 102a, 90-004 Łódź
tel. 0 – 426 339 221
www.cik.lodz.pl
i
Kultura i wypoczynek
Łódź
tel. /fax: 0 – 426 385 955, tel. 0 – 426 385 956
Łódź
Kultura i sztuka
Dziesiątki placówek kulturalnych – teatrów, kin, muzeów i galerii. Setki imprez teatralnych, filmowych, muzycznych, literackich i plastycznych. Przeszło 60 różnego rodzaju festiwali i konkursów, w tym przeglądy o randze międzynarodowej. Łódzki Teatr Wielki oprócz klasycznego repertuaru, co dwa lata zaprasza na Łódzkie Spotkania Baletowe – jeden z najbardziej liczących się na świecie festiwali sztuki tanecznej
i choreografii. Profesjonaliści mają możliwość wymiany doświadczeń w zakresie stylów choreograficznych i technik tańca a widzowie – szansę
obejrzenia doskonałych widowisk z udziałem międzynarodowych sław tej dziedziny sztuki.
Z kolei Filharmonia Łódzka im. A. Rubinsteina, jest organizatorem licznych festiwali i regularnych koncertów muzycznych. Od kilku
lat organizuje również wakacyjny festiwal „Kolory Polski”, podczas którego można wysłuchać znakomitych koncertów muzyki organowej
i kameralnej w malowniczych zakątkach regionu łódzkiego, głównie we wnętrzach zabytkowych świątyń, pałaców i dworów.
Łódź Art Center to kulturalno-artystyczny ośrodek działający w XIX-wiecznym kompleksie fabrycznym. Głównym aspektem działalności
Centrum jest promocja Łodzi i animacja kultury. Centrum stanowi siedzibę instytucji kulturalnych, powierzchnię wystawienniczą, miejsce organizacji festiwali, konferencji i spotkań. Do największych przedsięwzięć organizowanych w ramach Łódź Art Center należą: Międzynarodowe Biennale
Sztuki, Międzynarodowy Festiwal Fotografii w Łodzi oraz działania w zakresie promocji Łodzi jako Europejskiej Stolicy Kultury 2016.
i
i
Teatr Wielki w Łodzi
Plac Dąbrowskiego 1, 90-249 Łódź
tel. 0 – 426 339 960
e-mail: [email protected] www.teatr-wielki.lodz.pl
Filharmonia Łódzka im. Artura Rubinsteina
ul. Narutowicza 20/22, Łódź
tel. 0 – 426 647 918
www.filharmonia.lodz.pl
i
Łódź Art Center
ul. Tymienieckiego 3, 90-365 Łódź
tel. /fax: 0 – 426 842 095
[email protected], www.lodzartcenter.com
i
ul. Piotrkowska 102a, 90-004 Łódź
tel./fax: 0 – 426 339 221
e-mail: [email protected] www.cik.lodz.pl
www.ziemialodzka.pl
11
Imprezy i festiwale
Łódź
Łódź
Explorers Festiwal
Łódź
Camerimage
Już od ponad 10 lat Explorers Festiwal ściąga do Łodzi wielkie indywidualności świata sportów ekstremalnych i podróży. Przesłanie
festiwalu jest proste i czytelne : „miejcie marzenia, rozbudzajcie
w sobie pasje, aby wasze życie było piękniejsze i bogatsze”. Festiwal
to unikalne i wyjątkowe przedsięwzięcie, bowiem pozwala poznać
niezwykłych ludzi, ich fascynacje światem, naturalną potrzebę
jego poznawania i odkrywania. Gośćmi Festivalu Explorers byli
już m.in.: sir Edmund Hillary, Piotr Pustelnik, Bertrand Piccard,
sir Christian Bonington, Erich von Däniken, czy Marek Kamiñski.
W trakcie Festiwalu widzowie mogą obejrzeć dziesiątki filmów
podróżniczych, wysłuchać opowieści tych, którzy nie boją się
odkrywać, wziąć udział w Wielkiej Lekcji Geografii.
i
Łódzki Klub Wysokogórski
ul. Traugutta 5, 90-106 Łódź
www.festiwalgor.pl
Camerimage, który od 2000 r. odbywa się w Łodzi, to największy na
świecie festiwal sztuki autorów zdjęć filmowych, który co roku gromadzi międzynarodową publiczność: wybitnych reżyserów, operatorów, aktorów, producentów, studentów szkół filmowych i światowe
gwiazdy. Prezentowane są na nim filmy wcześniej już nagradzane
na innych festiwalach i uznane za wydarzenia w świecie kina oraz
polskie i europejskie premiery. Podobnie jak festiwal w Cannes czy
Hollywood, także łódzki festiwal ma swoje nagrody – Złote, Srebrne
i Brązowe Żaby w konkursie filmów fabularnych, nagrodę Reżysera
o Wizualnej Wrażliwości, nagrodę K. Kieślowskiego oraz Nagrodę
Duetu: Reżyser-Operator.
i
Festiwal Camerimage
Rynek Nowomiejski 28, 87-100 Toruń
www.camerimage.pl
Łódź
Festiwal Dialogu Czterech Kultur
Łódź
Międzynarodowy Festiwal Komiksu
Idea festiwalu zrodziła się ze wspomnienia wielokulturowego dialogu, który w Łodzi toczył się nieprzerwanie przez wiele dziesięcioleci. Podczas festiwalowych wydarzeń prezentowany jest kulturalny
dorobek narodów najistotniejszych dla rozwoju miasta: Polaków,
Żydów, Niemców i Rosjan. Jednak impreza z założenia otwarta jest
na Europę – na wielość kultur oraz na różnorodność sztuki. Każdy
festiwal to kilkadziesiąt spektakli, koncertów, wystaw i spotkań,
widowiska plenerowe, sympozja i spotkania klubowe. Swoim zasięgiem obejmuje całe miasto – wydarzenia organizowane są w łódzkich teatrach, galeriach, filharmonii, kinach, muzeach, ośrodkach
sztuki a także w pubach i na ulicach.
i
12
Fundacja Festiwalu Dialogu Czterech Kultur; Miasto Dialogu
pl. Wolności 5, 91-415 Łódź
tel. 0 – 426 363 821
e-mail: [email protected] [email protected]
www.4kultury.pl www.miasto-dialogu.pl
www.cityoflodz.pl
Międzynarodowy Festiwal Komiksu odbywa się w Łodzi już od
1991 roku. To największa tego typu impreza w Europie ŚrodkowoWschodniej, na którą co roku przyjeżdża kilka tysięcy uczestników
z kraju i zagranicy. Każdy festiwal to spotkania z rysownikami,
scenarzystami i wydawcami z całego świata. Festiwal gościł już
twórców m.in. z USA, Rosji, Belgii, Szwajcarii, Włoch, Czech,
Rumunii, Austrii czy Wielkiej Brytanii. Zaproszeni autorzy nie
tylko spotykają się z publicznością, ale prowadzą też warsztaty
rysunkowe i scenariuszowe. Dzięki festiwalowi oraz pokaźnemu
środowisku komiksowemu Łódź od lat cieszy się mianem „polskiej
stolicy komiksu”.
i
Łódzki Dom Kultury,
ul. Traugutta 18, 90-113 Łódź
tel. 0 – 426 339 800 w. 244
www.komiksfestiwal.com www.ldk.lodz.pl
Łódź
Pepsi Vena Music Feastival
Łódź
Festiwal Tansman
Międzynarodowy Festiwal i Konkurs Indywidualności Muzycznych
Tansman jest przedsięwzięciem o uznanej w opinii światowej, oryginalnej i uniwersalnej idei. Organizatorzy festiwalu realizują tą
ideę poszukując i promując oryginalne, niepowtarzalne młode
indywidualności muzyczne, niezależnie od ich specjalności. Jury
festiwalu ocenia nie tylko technikę i interpretację wykonawców,
ale przede wszystkim ich osobowość. Elementem przyświecającym
pomysłodawcom jest propagowanie muzyki związanego z Łodzią
kompozytora A. Tansmana. Każdego roku odbywają się koncerty
symfoniczne i kameralne z udziałem zwycięzców i laureatów Grand
Prix poprzednich edycji konkursu.
i
Pepsi Vena Music Festival to wydarzenie nietypowe. Jednym z jego
celów jest stworzenie jak najbardziej obiektywnego konkursu, w którym szansę na wygraną ma każdy. Młode zespoły mogą konkurować z profesjonalnymi i znanymi wykonawcami. Międzynarodowe,
100-osobowe Jury (dziennikarze muzyczni, promotorzy muzyczni,
muzycy) w internetowym glosowaniu przyznaje punkty piosenkom, nie znając ich autorów i wykonawców. Różnorodność form
muzycznych Festiwalu zaznacza corocznie kilkanaście koncertów
w takich kategoriach jak: hip hop, jazz, rock, pop czy muzyka klubowa. Odbywają się też liczne warsztaty muzyczne, próby otwarte oraz
jam sessions, na których początkujący artyści mają okazję zagrać
wspólnie z uznanymi gwiazdami.
i
Stowarzyszenie Promocji Kultury im. A. Tansmana w Łodzi
ul. Krzyżowa 14/51, 91-457 Łódź
tel. 0 – 426 578 666, kom. 601 295 495
www.tansman.lodz.pl
Imprezy i festiwale
Łódź
Fundacja Kultury i Sportu Vena
al. Kościuszki 80/82, 90-437 Łódź
tel./fax: 0 – 426 638 502
www.pepsivenafestival.pl
Łódź
Hala widowiskowo-sportowa
Łódź
Pozostałe imprezy i festiwale
Pozostałe najważniejsze łódzkie festiwale i imprezy:
• Ogólnopolski Przegląd Piosenki Turystycznej YAPA
• Międzynarodowy Festiwal Odkrywców, Podróżników i Ludzi
Aktywnych MEDIATRAVEL
• Międzynarodowy Festiwal Fotografii FOTOFESTIWAL
• Międzynarodowy Festiwal Sztuki Baletowej ŁÓDZKIE
SPOTKANIA BALETOWE
• Wielka Gala Grand Prix Jazz Melomani OSKARY
JAZZOWE
• Międzynarodowy Festiwal Graffiti OUTLINE COLOUR
FESTIVAL
• Międzynarodowy Festiwal Szkół Filmowych I Telewizyjnych
MEDIASCHOOL
• Łódź Design
• Łódzki festiwal Dobrego Smaku
• Ogólnopolski Festiwal Mediów CZŁOWIEK
W ZAGROŻENIU
i
ul. Piotrkowska102a, 90-004 Łódź
tel. 0 – 426 339 221
www.cik.lodz.pl
Hala widowiskowo-sportowa, której oddanie planowane jest na
czerwiec 2009 r., będzie jednym z najnowocześniejszych obiektów
tego typu w kraju. Podczas imprez sportowych czy kulturalnych
w nowej hali zasiądzie 10 tysięcy widzów z możliwością dostawienia
ok. 4 tys. krzesełek. Tym samym podczas największych imprez łódzka hala pomieści łącznie 14 tys. widzów. Hala ma być zarówno areną
sportową dla licznych dyscyplin takich jak siatkówka, koszykówka,
lekkoatletyka czy sporty walki, ale również ma być miejscem odbywania się licznych wydarzeń kulturalnych. Prawdopodobnie pierwszą „testową” imprezą w obiekcie będą rozgrywki Ligi Światowej
w siatkówce, zaś następnie w hali odbędą się mistrzostwa Europy
siatkarek i koszykarzy.
i
tel./ fax: 0 – 426 385 955, tel. 0 – 426 385 956
www.ziemialodzka.pl
13
Parki Krajobrazowe województwa łódzkiego
W celu trwałej ochrony najcenniejszych walorów przyrodniczo – krajobrazowych regionu, na terenie województwa łódzkiego utworzono jak dotąd 7 parków krajobrazowych. Chronione są w nich zarówno obiekty przyrody ożywionej jak i nieożywionej.
Są to: l Bolimowski Park Krajobrazowy l Park Krajobrazowy Międzyrzecza Warty i Widawki l Park Krajobrazowy Wzniesień
Łódzkich l Przedborski Park Krajobrazowy l Spalski Park Krajobrazowy l Sulejowski Park Krajobrazowy l Załęczański Park
Krajobrazowy.
Cztery z nich: Międzyrzecza Warty i Widawki, Wzniesień Łódzkich, Spalski oraz Sulejowski leżą w całości na terenie województwa łódzkiego. Pozostałe 3 parki mają charakter transgraniczny. Leżą bowiem na granicy województw: Bolimowski – łódzkiego i mazowieckiego, Przedborski – łódzkiego i świętokrzyskiego, Załęczański – łódzkiego, śląskiego i opolskiego. Łączna
powierzchnia obszaru leżącego w granicach parków krajobrazowych na terenie naszego województwa wynosi 97.945,2 ha.
Stanowi to ok. 5.38% całej powierzchni województwa łódzkiego.
Ponadto jak dotąd na terenie województwa łódzkiego utworzono 89 rezerwatów przyrody o łącznej powierzchni blisko 8 tys. ha.
Najliczniej reprezentowane są rezerwaty leśne (67). Utworzono je w celu ochrony pozostałości naturalnych ekosystemów, wiekowych
drzewostanów, rzadkich gatunków drzew oraz drzew występujących na i poza granicą naturalnego zasięgu. Ponadto na terenie
województwa istnieje 9 rezerwatów florystycznych, 6 torfowiskowych, 2 krajobrazowe oraz po jednym: faunistycznym, wodnym,
słonoroślowym i przyrody nieożywionej. Największym spośród wszystkich obszarów chronionych tego typu jest rezerwat faunistyczny
„Jeziorsko” będący ostoją ptaków w południowej części sztucznego zbiornika wodnego o tej samej nazwie.
W sumie system ochrony krajobrazu, w postaci parków krajobrazowych i rezerwatów przyrody obejmuje prawie 9% powierzchni
województwa czyli w przybliżeniu ok. 1800 km².
i
14
www.cityoflodz.pl
tel./fax: 0 – 426 637 773
www.ziemialodzka.pl
www.przyroda.lodzkie.pl
Smardzewice
Ośrodek Hodowli Żubrów
Rogów
Alpinarium i arboretum
Częścią Leśnego Zakładu Doświadczalnego SGGW w Rogowie są:
ogród dendrologiczny, alpinarium oraz leśne powierzchnie doświadczalne. Arboretum szczyci się najbogatszą kolekcją klonów w Polsce,
a jego specjalnością są również drzewa i krzewy pochodzące z Chin.
Z kolei alpinarium prezentuje rośliny charakterystyczne dla obszarów górskich oraz ogród roślin chronionych. Turystom polecamy
również zwiedzanie istniejącego tu Muzeum Lasu i Drewna z kolekcją dotyczącą ptaków i ssaków a także zbiorami botanicznymi
i tzw. ksyloteką czyli zbiorami próbek drewna.
i
W Smardzewicach – Książu znajduje się słynny Ośrodek Hodowli
Żubrów, noszący dziś imię Prezydenta Ignacego Mościckiego.
Pierwotnie hodowano tu bizony – pierwsze 4 okazy sprowadzono
aż z Kanady, jako dar dla Prezydenta II RP Ignacego Mościckiego
od tamtejszej Polonii. Od 1936 r. hoduje się tu żubry sprowadzone z Białowieży. Obecnie na terenie ośrodka przebywa 15 żubrów.
Z tarasu widokowego turyści mogą obserwować żubrzą rodzinę,
która umieszczona jest na specjalnie ogrodzonym wybiegu. Ośrodek
podlega Dyrekcji Kampinoskiego Parku Narodowego.
i
Arboretum SGGW w Rogowie
95-063 Rogów,
tel.: 0 – 468 748 136, fax: 0 – 468 749 008
www.arboretum.pl
Ciekawostki przyrodnicze
Ziemia Łódzka
Ośrodek Hodowli Żubrów w Smardzewicach
ul. Tomanka 9, 97-213 Smardzewice
tel./fax : 0 – 447 108 620, tel. kom. 0 – 606 903 525,
Kołaciniek
Park Rozrywki Kołacinek
Borysew
Zoosafari
ZooSafari położone w Borysewie koło Poddębic na powierzchni 15
ha oferuje do obejrzenia 40 gatunków ssaków ze wszystkich kontynentów. Usytuowane w dolinie rzeki Ner, ZooSafari pozwoli nam
spotkać obok wielbłądów, tak nietypowe zwierzęta jak kangura albinosa czy zeedonka. W ZooSafari jedyne łowy na zwierzęta dozwolone są z aparatem fotograficznym w ręku. Najmłodsi na pewno nie
omieszkają skorzystać z możliwości zabawy z kozami, osiołkami,
afrykańskimi owieczkami i alpakami w mini zoo. Na zmęczonych
spacerami turystów czeka Grill-Bar z doskonałą kuchnią.
i
ZooSafari
Borysew 25, 99-200 Poddębice
tel. 0 – 436 784 748
www.zoosafari.com.pl
W Kołacinku nieopodal Brzezin znajduje się Park Rozrywki
Kołacinek. W okresie od kwietnia do końca października goście
mogą odwiedzać Dino-Park. Można tutaj razem z przewodnikiem
przejść się po ścieżce mezozoicznej, obejrzeć naturalnej wielkości
dinozaury oraz wziąć udział w zajęciach edukacyjnych. Nowością
jest Folwark Kołaciński, który przybliża funkcjonowanie typowej
polskiej wsi sprzed 150 lat. W okresie zimowym od połowy listopada
do połowy lutego rusza Kraina Świętego Mikołaja. Spotkać tutaj
można m.in.: Św. Mikołaja, Dziada Mroza, Babę-Jagę, renifery na
wolnym wybiegu. Do dyspozycji gości pozostaje również restauracja
oraz hotel.
i
Dwór Kołacinek
Kołacinek 21, 95-061 Dmosin
tel. 0 – 468 747 686
www.kolacinek.pl
[email protected]
www.ziemialodzka.pl
15
Architektura sakralna
Ziemia Łódzka
Studzianna – Poświętne
Bazylika oo. Filipinów
Gidle
Zespół klasztorny oo. Dominikanów
Miejsce to jest związane z cudownym obrazem Świętej Rodziny
z Nazaretu. Jego cudowność uznana została w 1671 r., a dwa lata
później w obecności ponad 30 tysięcy wiernych obraz przeniesiono
do wzniesionego wówczas drewnianego kościółka. Cudów doznawali tu licznie przybywający pątnicy, rycerstwo przygotowujące się
do ważnych bitew a nawet królowie: Michał Korybut Wiśniowiecki
i Jan III Sobieski. Konsekracji obecnej bazyliki dokonano w połowie
XVIII w. Na uwagę zasługują tu, oprócz samego obrazu będącego
obiektem kultu, pokryte laką ołtarze oraz kopuła zdobiona freskami
z wizerunkami świętych.
i
Klasztor Księży Filipinów – Sanktuarium Świętej Rodziny
ul. Główna 7, 26-315 Poświętne
tel./fax: 0 – 447 564 006
Dom rekolekcyjny tel. 0 – 447 564 100, fax: 0 – 447 564 586
e-mail: [email protected] www.sanktuarium.rodzina.net
Zespół klasztorny oo. Dominikanów został wzniesiony w latach
1640-55. We wczesnobarokowej świątyni znajduje się najmniejszy w Polsce obiekt kultu religijnego – kamienna figurka Matki
Boskiej Gidelskiej. Według legendy znaleziona przez chłopa, który
nieopatrznie schował ją do skrzyni, stała się przyczyną ślepoty jego
rodziny. Rodzina odzyskała wzrok dopiero, gdy figurka trafiła do
pobliskiego kościoła. W klasztorze istnieje biblioteka gromadząca
kilka tysięcy woluminów oraz niewielkie muzeum. Stoją tu dwa
zabytkowe stoły dębowe wykonane specjalnie z okazji wizyty Jana
Sobieskiego podążającego z odsieczą do Wiednia.
i
Punkt Informacji Turystycznej w Gidlach (Gminne Centrum Informacji)
ul. Pławińska 22, 97-540 Gidle, tel./fax: 0 – 343 272 886
e-mail: [email protected] www.gidle.pl
Klasztor oo. Dominikanów w Gidlach
Plac Dominikański 6, 97-540 Gidle
e-mail: [email protected] www.gidle.dominikanie.pl
Wielgomłyny
Zespół klasztorny oo. Paulinów
Wieluń i okolice
Drewniane kościoły w stylu wieluńskim
Klasztor oo. Paulinów w Wielgomłynach ufundowali w latach
1465-66 Jakub Koniecpolski i jego matka Dorota z Sienna. Mimo
rozbudowy w stylu barokowym (dokonanej w XVII stuleciu) zespół
klasztorny zachował gotycką bryłę architektoniczną. We wnętrzu
świątyni przetrwały również cenne dzieła sztuki gotyckiej: chrzcielnica zdobiona herbami i ornamentami, pełna ekspresji drewniana
i polichromowana Pieta z początku XV wieku oraz późnośredniowieczna płyta nagrobna Koniecpolskich z 1475 r. wykonana z brązu
– jeden z najcenniejszych zabytków tego typu w Polsce.
i
16
Klasztor Zakonu Paulinów
ul. Rynek 8, 97-525 Wielgomłyny
tel. 0 – 447 871 066
www.wielgomlyny.paulini.pl
www.wielgomlyny.pl www.wiegomlyny.eu
www.ziemialodzka.pl
Liczna grupa oryginalnych drewnianych kościółków w okolicach
Wielunia posiada pewne wspólne cechy, co sprawia, że znawcy
architektury sakralnej określają je mianem kościołów wzniesionych
w „stylu wieluńskim” lub reprezentujących „wieluńską odmianę stylu
małopolskiego”. Są to obiekty konstrukcji zrębowej, jednonawowe
z węższym prezbiterium. Do naw przylegają rozszerzone ku dołowi
wieże-dzwonnice konstrukcji słupowej. We wnętrzach części świątyń przetrwały cenne polichromie. Wśród najczystszych przykładów
tego stylu wymienić można kościoły w Grębieniu (najstarszy drewniany kościół na Ziemi Łódzkiej), Gaszynie, Kadłubie, Łaszewie,
Popowicach i Wiktorowie.
i
Muzeum Ziemi Wieluńskiej
ul. Narutowicza 13, 98-300 Wieluń, tel./fax: 0 – 438 434 334,
e-mail: [email protected] www.muzeum.wielun.pl
Punkt Informacji Turystycznej (Powiatowa Biblioteka Publiczna)
ul. Śląska 23a, 98-300 Wieluń, tel. 0 – 438 439 635
Budowle romańskie
w centrum Polski
W granicach współczesnego województwa łódzkiego przetrwało siedem
zabytków architektury reprezentujących w całości lub fragmentarycznie
styl romański. Ze względu na swoją unikatowość i wartość historyczną
budowle te są najcenniejszymi nie tylko w skali regionu, ale i kraju.
Archikolegiata p.w. Najświętszej Marii Panny i św. Aleksego w Tumie
(powiat łęczycki)  powstała w XII wieku i uważana jest za największą
i najlepiej zachowaną bazylikę romańską w Polsce. Świątynia zbudowana
jest z kostki granitowej oraz piaskowca, użytego w narożach. Jej główne
wejście zdobione jest pięknym, bogato rzeźbionym uskokowym portalem
wykonanym z piaskowca. We wnętrzu romańskiej świątyni zachowało się
wiele cennych średniowiecznych elementów dekoracyjnych, w tym m.in.
malowidła ścienne i zabytkowe nagrobki.
Na lewym brzegu Pilicy w Inowłodzu (powiat tomaszowski, zdjęcie
obok) stoi obronny kościół p.w. św. Idziego. Świątynia została wzniesiona w czasach panowania Władysława Hermana jako wotum dziękczynne za narodziny syna Bolesława Krzywoustego. Jednonawowa budowla
wzniesiona z piaskowca zakończona jest z jednej strony absydą, z drugiej
cylindryczną wieżą. Dekorację skromnej bryły świątyni stanowią biforia
– bliźniacze okna romańskie, fryz arkadkowy oraz profilowany gzyms.
Podobny układ przestrzenny posiadał romański kościół p.w. św.
Mikołaja w Żarnowie (powiat opoczyński) . Do dziś zachowały się tylko
fragmenty budowli, m.in. empora oraz wieża, trwale złączone z późniejszą
świątynią.
Jedno z najlepiej zachowanych w Europie cysterskich opactw obronnych znajduje się w Sulejowie Podklasztorzu (powiat piotrkowski) .
Najcenniejszym elementem kompleksu jest romańska bazylika p.w.
Najświętszej Marii Panny i św. Tomasza Kantuaryjskiego z pięknym portalem wejściowym i rozetami. Unikatowy w skali kraju jest kapitularz, przy
budowie którego wykorzystano niezwykle śmiałe z punktu widzenia konstrukcyjnego sklepienie palmowe. Obecnie kapitularz służy jako miejsce,
w którym prezentowane są zabytki sztuki sakralnej. W dawnych obiektach
gospodarczych opactwa znajduje się hotel oraz niewielkie muzeum gromadzące eksponaty związane z przeszłością Sulejowa.
Prawdziwą perełką architektoniczną jest również kościół p.w. św. Urszuli
i Jedenastu Tysięcy Dziewic, stojący na skarpie doliny Warty w Strońsku
(powiat zduńskowolski) . Jednonawowa świątynia, zbudowana w XIII
stuleciu, zaliczana jest do najstarszych budowli ceglanych w Polsce.
Szczególnie godny uwagi jest tu romański tympanon wyrzeźbiony w piaskowcu, przedstawiający smoka pożerającego szarańczę. Średniowieczną
przeszłość kościoła kolegiackiego w Rudzie k. Wielunia dokumentuje fragment romańskiej ściany z portalem i oknami, zaś w pobliskiej Krzyworzece
(powiat wieluński) zachowała się kamienna dzwonnica z XIII w. oraz niewielka XII-wieczna świątynia, później kilkakrotnie przebudowana .
Świadectwem dawnego zasiedlenia wymienionych wyżej miejscowości są
znajdujące się na ich terenie (bądź w najbliższym sąsiedztwie) wczesnośredniowieczne grodziska w Tumie, Widoradzu k. Rudy i Żarnowie, wiązane
z najstarszymi ośrodkami władzy na terenie współczesnej Ziemi Łódzkiej.
i
tel./fax: 0 – 426 637 773
www.ziemialodzka.pl




www.ziemialodzka.pl
17
Ziemia Łódzka
18
www.cityoflodz.pl
Legenda
spływy kajakowe
zamki i ruiny
pałace i dwory
kościoły i klasztory
miasta powiatowe
punkty widokowe
miejsca do rekreacji
i wypoczynku
rekreacja nad wodą
sporty wodne
wyciągi narciarskie
duże stadniny koni
ośrodki hippiczne
19
www.ziemialodzka.pl
Architektura obronna
Ziemia Łódzka
Oporów
Zamek – rezydencja Oporowskich
Łęczyca
Siedziba diabła Boruty
Niewielki gotycki zamek rycerski w Oporowie jest jednym z najcenniejszych zabytków średniowiecznej architektury obronnej
w centralnej Polsce. Jego budowę rozpoczął przed 1425 r. wojewoda łęczycki Mikołaj Oporowski, a kontynuował arcybiskup gnieźnieński Władysław Oporowski. Budowla na planie czworoboku,
z dwiema wieżami obronnymi stoi na sztucznej wyspie otoczonej
fosą. Według legendy posiada swoją Białą Damę – ducha kasztelanki oporowskiej. Od 1947 roku zamek jest siedzibą muzeum, na
którego wyposażenie składają się dzieła sztuki i wyroby rzemiosła
artystycznego od XVI do XIX w.
i
Muzuem – Zamek w Oporowie
99-302 Oporów, tel. 0 – 242 859 122, fax: 0 – 242 859 180
e-mail: [email protected] www.zamekoporow.pl
Gotycki zamek w Łęczycy został wzniesiony ok. 1350 r. z inicjatywy
króla Kazimierza Wielkiego. Został otoczony murami obronnymi
wspólnymi z miastem i oddzielony od niego fosą. Przez mieszkańców Łęczycy uznany za siedzibę diabła Boruty – złośliwego
psotnika, mieści dziś Muzeum gromadzące przedmioty z wykopalisk, eksponaty z zakresu dziejów Łęczycy, a także dzieła twórców
ludowych, w tym liczne podobizny legendarnego diabła. Z wieży
rozciąga się piękny widok na miasto i okolicę. Co roku pod koniec
sierpnia dziedziniec zamku zapełnia się rycerzami z całego kraju,
którzy przybywają do Łęczycy na turniej współorganizowany przez
Bractwo Rycerskie.
i
Muzeum w Łęczycy
ul. Zamkowa 1, 99-100 Łęczyca
tel. 0 – 247 212 449 (Zamek), tel./fax: 0 – 247 218 997 (Biuro)
www.zamek.leczyca.pl www.leczyca.info.pl
Rawa Mazowiecka
Zamek Książąt Mazowieckich
Pabianice
Dwór kapituły krakowskiej
Zrekonstruowana ośmioboczna baszta, oryginalne mury przyziemia
i fragmenty fundamentów to pozostałość po XIV-wiecznym zamku
książąt mazowieckich. Rawska warownia była miejscem przechowywania skarbu kwarcianego – tu bowiem zbierano tzw. „kwartę”, czyli podatek na utrzymanie wojsk Rzeczypospolitej. Zamek
i samo miasto zostały „zrujnowane i w niwecz obrócone” podczas
potopu szwedzkiego. Po ruinach krąży duch Ludmiły, żony księcia
Siemowita, którą władca kazał tu zamurować oskarżywszy wcześniej
o rzekomą zdradę małżeńską. Legendę tą wykorzystał sam William
Szekspir w „Zimowej opowieści”. W baszcie prezentowane są wystawy wchodzące w skład ekspozycji Muzeum Ziemi Rawskiej.
i
20
Punkt Informacji Turystycznej (Starostwo Powiatowe)
ul. Kościuszki 5, 96-200 Rawa Mazowiecka
tel. 0 – 468 145 740
www.rawamazowiecka.pl
www.ziemialodzka.pl
Renesansowy dwór obronny wzniesiony w latach 1565-71 jest najbardziej reprezentatywnym przykładem tego typu budowli w Polsce. Od
1833 r. aż do końca 1939 r. był siedzibą władz miejskich. Po II wojnie
światowej urządzono tu Muzeum Miasta Pabianic. We wnętrzach
podziwiać można polichromie z różnych okresów funkcjonowania
budowli, w tym najcenniejsze, renesansowe z XVI wieku. Zbiory
muzealne znajdują się również w sąsiadującym z zamkiem budynku
dawnej szkoły – ciekawostką jest kolekcja sztuki Afryki Środkowej
z kompletnym strojem czarownika szczepowego oraz jedyny w Polsce późnoceltycki hełm żelazny wydobyty z grobu wojownika sprzed
2000 lat.
i
Muzeum Miasta Pabianic
Stary Rynek 1/2, 95-200 Pabianice,
tel. 0 – 422 153 982, 0 – 422 155 487
www.muzeum.pabianice.prv.pl
Bąkowa Góra, Majkowice
Dawne gniazda rycerskie
Drzewica
Zamek Drzewickich
Okazałe ruiny w Drzewicy są pozostałością zamku wzniesionego
w latach 1527-35 za sprawą ówczesnego arcybiskupa gnieźnieńskiego
Macieja Drzewickiego h. Ciołek. Cztery potężne wieże narożne
do dziś wywierają olbrzymie wrażenie na zwiedzających. Wjazd
do zamku prowadził przez bramę w najwyższej wieży północnowschodniej. Do dziś przetrwały ślady mostu zwodzonego, niegdyś
przerzuconego przez fosę wypełnioną wodą z rzeki Drzewiczki.
Od końca XVIII w. warownia mieściła klasztor sióstr bernardynek,
jednak po ogromnym pożarze w 1814 r. została opuszczona przez
zakonnice, które przeniosły się do Świętej Katarzyny w Górach
Świętokrzyskich i od tego czasu pozostaje w ruinie.
i
Budowę warowni w Bąkowej Górze przypisuje się Zbigniewowi
Bąkowi, jednemu ze współpracowników króla Władysława Jagiełły.
Budowla wielokrotnie zmieniała właścicieli, a przez pewien czas
była nawet gniazdem rycerzy – rabusiów, którzy niepokoili kupców
podążających doliną Pilicy. Obok ruin wznosi się XVII-wieczny
dwór Małachowskich. Z kolei w pobliskich Majkowicach zachował się interesujący zespół trzech obiektów architektury obronnej: ślady średniowiecznego grodziska wśród podmokłych łąk nad
Pilicą, resztki murowanego zamku „Surdęga” (XIV-XV w.) oraz
najokazalsze ruiny rezydencji mieszkalnej Majkowskich wzniesionej
w XVI stuleciu.
i
tel. /fax: 0 – 426 385 955, tel.: 0 – 426 385 956,
www.drzewica.pl
Architektura obronna
Ziemia Łódzka
Centrum Informacji Turystycznej (Oddział PTTK im. M. R. Witanowskiego)
Plac Czarnieckiego 10, 97-300 Piotrków Trybunalski
tel. 0 – 446 477 052, tel./fax: 0 – 447 323 663
www.powiat-piotrkowski.pl
Wieruszów
Od Ptolemeusza do Wierusza
Konopnica
Grodzisko nad brzegiem Warty
Najstarszymi pamiątkami przeszłości w terenie są grodziska – relikty dawnych grodów obronnych. Pochodzą one z VI-XIII stulecia
i zwykle zlokalizowane są nad rzekami lub na terenach niegdyś
trudno dostępnych. Dziś relikty dawnych grodów – właśnie w postaci grodzisk – oglądać można między innymi na terenie Tumu,
Starych Skoszew, Sieradza, Wieruszowa i Żarnowa. W Konopnicy
na wysokiej skarpie rzeki Warty znajdują się resztki grodziska
stożkowatego zwanego „Zamczyskiem”. Było ono zamieszkiwane
w XIII i w pierwszej połowie XIV wieku. Znawcy tematu uznali je
za jedno z największych i najciekawszych średniowiecznych założeń
obronnych centralnej Polski. Grodzisko stanowi doskonały punkt
widokowy na dolinę Warty i okolice Konopnicy.
i
ul. Śląska 23a, 98-300 Wieluń
tel. 0 – 438 439 635
www.um.wielun.pl
Potężne grodzisko zajmuje obszar o powierzchni ok. 48 ha i średnicy 600-700 m. ograniczony liniami rzek Prosny i Niesobu oraz
– od południa – wałem o długości 440 m. i wysokości do 4 m.
Stwierdzono, iż jest ono pozostałością po osadzie obronnej kultury
łużyckiej (700-400 lat p.n.e.). W 1964 r. odkryto tu 4 pokryte
ornamentem naczynia z czasów tzw. wpływów rzymskich (I‑w. n.e.).
Miejsce to jako „Arsonium” zaznaczył na swej mapie geograf i podróżnik antyczny Ptolemeusz. Znaleziska zobaczyć można obecnie
w Muzeum Archeologicznym i Etnograficznym w Łodzi. Od grodziska niedaleko jest do ruin zamku w Wieruszowie i tamtejszego
klasztoru oo. Paulinów. Obiekty te łączy szlak turystyczny „Od
Ptolemeusza do Wierusza”.
i
ul. Waryńskiego 8, 98-400 Wieruszów
tel. 0 – 627 831 188
www.powiat-wieruszowski.pl
www.ziemialodzka.pl
21
Pałace i dwory
Ziemia Łódzka
Nieborów i Arkadia
Pałac i ogród romantyczny Radziwiłłów
Poddębice
Renesansowy pałac Grudzińskich
Zespół pałacowo-parkowy w Nieborowie, wzniesiony według projektu Tylmana z Gameren, jest jedną z najbardziej znanych polskich
rezydencji magnackich. W 1774 r. stał się własnością Radziwiłłów.
Na kompleks składają się pałac, wozownia, manufaktura, oficyna, oranżeria oraz 2 parki: francuski – geometryczny i angielski.
W pobliżu Nieborowa znajduje się założony w 1778 r. przez księżną
Helenę Radziwiłł romantyczny park krajobrazowy w Arkadii. Jego
dominantę stanowi Świątynia Diany, obok zaś wznoszą się sztuczne ruiny: Przybytek Arcykapłana, Akwedukt Rzymski, Domek
Gotycki, zbudowana z głazów sztuczna Grota Sybilli i inne.
i
Pałac w Nieborowie (oddział Muzeum Narodowego w Warszawie)
99-416 Nieborów, tel. 0 – 468 385 635,
www.nieborow.art.pl
Budowę pałacu w stylu późnorenesansowym rozpoczął w 1610 r. dziedzic Poddębic, wojewoda rawski Zygmunt Grudziński. Ostateczny
kształt pałac uzyskał w XIX w. po przebudowie dokonanej przez
Napoleona Zakrzewskiego. Od strony południowo-wschodniej
wznosi się pięciokondygnacyjna 17-metrowa wieża, zwieńczona renesansowym hełmem, posiadająca duże walory dekoracyjne. Z drugiej
strony loggii znajduje się kaplica, zbudowana na planie dziesięcioboku z zachowaną dekoracją malarską i stiukową sklepienia. Obecnie
mieści się w niej Izba Regionalna z pamiątkami dotyczącymi historii
Poddębic i okolic.
i
Poddębicki Dom Kultury – Regionalna Izba Muzealna
ul. Mickiewicza 9/11, 99-200 Poddębice
tel./fax: 0 436 782 991, tel. 0 436 782 212,
Wolbórz
Rezydencja biskupów kujawskich
Sokolniki
Rokoko rodem z Saksonii
Barokowy zespół pałacowo-parkowy w Wolborzu wzniesiony został
w latach 1768-73 przez biskupa Antoniego Ostrowskiego, według
projektu architekta włoskiego Franciszka Placidiego, z przeznaczeniem
na letnią rezydencję biskupów kujawskich. Składa się z pałacu, dwóch
oficyn, pomieszczeń gospodarczych i kordegardy, a także z dziedzińca
paradnego i parku pałacowego. Obecnie mieści się tu jedna z najlepszych w kraju szkół rolniczych oraz niewielka izba muzealna, utworzona w 1963 r. z inicjatywy Stowarzyszenia Przyjaciół Wolborza
a przechowująca pamiątki historyczne z dziejów miejscowości.
i
22
Zespół Szkół – Rolnicze Centrum Kształcenia Ustawicznego
im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
ul. Modrzewskiego 107, 97-320 Wolbórz
tel. 0 – 446 164 351, tel./fax: 0 – 446 164 168
www.wolborz.ugm.pl
www.ziemialodzka.pl
Zespół pałacowo-parkowy w Sokolnikach powstał w 2. połowie
XVIII stulecia za sprawą właściciela starostwa sokolnickiego Łukasza
Bnińskiego według projektu drezdeńskiego architekta Fryderyka
Naxa. Pałac przebudowywano w XIX wieku, a ostatnio gruntownie
wyremontowano z przeznaczeniem na hotel i restaurację. Jest to
budowla parterowa wzniesiona w stylu saskiego rokoka, na planie prostokąta, z piętrowym ryzalitem frontowym. Całość otacza
park o powierzchni 4 ha, o układzie geometrycznym. W czasach
Księstwa Warszawskiego wielokrotnym gościem pałacu był tytularny władca Księstwa, król saski Fryderyk August III.
i
Pałac w Sokolnikach (Hotel i Restauracja „Sokolnik”)
ul. Wrocławska 4, 98-420 Sokolniki
tel./fax: 0 – 627 845 067
www.sokolnik.com.pl
Działoszyn
Pałac Męcińskich
Walewice
Klasycystyczny pałac i stadnina koni
Klasycystyczny pałac w Walewicach został wniesiony w 1783 r.
dla szambelana królewskiego Anastazego Walewskiego. Według
krążącej legendy był on miejscem tajemnych spotkań kochanków
– hrabiny Marii Walewskiej i cesarza Francji Napoleona. Po rozpoczętej w 1997 r. gruntownej przebudowie pałac odzyskał swój dawny
wygląd, a obecnie znajdują się tu m.in. biura znanej i cenionej stadniny koni angloarabskich oraz pokoje gościnne. Pobliska stadnina
oferuje kursy jazdy konnej, przejażdżki konne i bryczkami, wczasy
w siodle i inne formy aktywnego wypoczynku.
i
Renesansowy pałac w Działoszynie powstał ok. 1600 r. za sprawą
Andrzeja z Kurozwęk Męcińskiego. Dwukondygnacyjna budowla
na planie prostokąta powstała na sztucznie usypanym wzniesieniu, jej fundamenty wykonano z kamienia, a ściany – na przemian
z kamienia i cegły. Tradycja mówi, że w rezydencji Męcińskich
gościł m.in. król Stanisław August Poniatowski. Dziś gruntownie
odrestaurowany pałac, otoczony odnowionym ogrodem i parkiem,
jest siedzibą instytucji kulturalnych i oświatowych. Mieści się tu
również Punkt Informacji Turystycznej.
i
Pałac w Walewicach, Stadnina Koni Walewice Sp. z.o.o
Walewice, 99-423 Bielawy
tel. 0 – 468 382 602, fax: 0 – 468 382 872
www.walewice.pl
www.walewice.republika.pl
Pałace i dwory
Ziemia Łódzka
Punkt Informacji Turystycznej w Działoszynie
ul. Zamkowa 22, 98-355 Działoszyn
tel. 0 – 438 430 015
Ożarów
Alkierzowy dwór Bartochowskich
Tubądzin
Muzeum w dworze Walewskich
Tubądziński dwór został wzniesiony w końcu XVIII w. z inicjatywy
Macieja Zbijewskiego. W 1891 r. przeszedł na własność Kazimierza
Walewskiego, miłośnika historii i nauk geograficznych, który zgromadził tu eksponaty wystawiane dziś w Muzeum Walewskich.
Obejrzeć tu można liczne portrety olejne Walewskich, zabytki ze
szkła i porcelany, rodowe srebra, bogatą bibliotekę, w tym starodruki oraz meble z XVIII-XIX w. Dwór otoczony jest zabytkowym
parkiem o powierzchni 3 ha. W Tubądzinie odbywają się koncerty
muzyki poważnej.
i
Muzeum Walewskich w Tubądzinie
(oddział Muzeum Okręgowego w Sieradzu)
Tubądzin; 98-285 Wróblew
tel. 0 – 438 213 726
www.muzeum-sieradz.com.pl
Tutejszy modrzewiowy dwór alkierzowy został wzniesiony w 1757 r.
Budowla konstrukcji zrębowej z łamanym dachem polskim krytym
gontem jest obecnie siedzibą Muzeum Wnętrz Dworskich. Warto
tu zobaczyć kolekcję portretów szlachty wieluńskiej (XVII-XIX w.),
stylowe meble, w tym szafy, skrzynie, kufry, komodę z XVIII w., porcelanę miśnieńską i srebra z XVIII w. Do zwiedzania udostępnione
są: reprezentacyjny salon i gabinet myśliwski a także jadalnia, sypialnia, buduar pani domu, gabinet i pokoik panieński. W pobliskim
Kocilewie (1 km) stoi zrekonstruowany wiatrak-koźlak.
i
i
Muzeum Wnętrz Dworskich w Ożarowie (Oddział Muzeum Ziemi Wieluńskiej)
98-345 Mokrsko, tel./fax: 0 – 438 411 724,
www.mwdozarow.ovh.org www.muzeum.wielun.pl
Towarzystwo Przyjaciół Muzeum Wnętrz Dworskich w Ożarowie
98-345 Mokrsko
tel./fax: 0 – 438 411 724
www.ziemialodzka.pl
23
Zabytki techniki
Ziemia Łódzka
Tomaszów Mazowiecki
Skansen Rzeki Pilicy i Niebieskie Źródła
Historyczne bogactwo doliny rzeki Pilicy zdecydowało o powstaniu nad jej brzegami skansenu, którego twórcą i gospodarzem jest Andrzej
Kobalczyk. Przeniesiono do niego zabytkowy młyn wodny, w którym organizowane są wystawy tematyczne, a obok młyna pod wiatą eksponowana
jest największa w Polsce kolekcja kamieni młyńskich. Odkrywców interesujących się militariami z II wojny światowej przyciągają spektakularne
znaleziska – wyciągnięty z dna Pilicy transporter opancerzony wraz z odtworzonym wyposażeniem, a także wrak unikatowego niemieckiego ciągnika
artyleryjskiego. Oddzielny dział skansenu zawiera bogatą kolekcję zabytkowych łodzi i kajaków z Pilicy. Nie brakuje też zbiorów zawierających
rzadkie i cenne archiwalia, materiały ikonograficzne oraz obszerną bibliotekę wydawnictw poświęconych Pilicy i regionowi Nadpilicza. Skansen
Rzeki Pilicy otrzymał certyfikat Polskiej Organizacji Turystycznej jako Najlepszy Produkt Turystyczny roku 2005.
W niewielkiej odległości od skansenu znajduje się niepowtarzalny rezerwat krajobrazowy „Niebieskie Źródła” chroniący naturalne wywierzyska krasowe. Woda wypływa tu ze szczelin w wapieniach jurajskich w postaci obfitych źródeł, silnie pulsujących na dnie dwóch basenów
źródłowych o głębokości do 4,5 m. W granicach rezerwatu znajdują się rozlewiska i liczne wysepki.
i
Skansen Rzeki Pilicy
ul. Modrzewskiego 9/11, 97-200 Tomaszów Mazowiecki,
tel. 0 – 447 230 003, tel. kom. 0 – 603 896 768
www.skansenpilicy.pl
i
Wydział Informacji Turystycznej
Starostwa Powiatowego w Tomaszowie Mazowieckim
ul. Mościckiego 3, 97-200 Tomaszów Mazowiecki
tel. 0 – 447 260 378, tel./fax: 0 – 447 248 498
Konewka, Jeleń
Tajemnicze budowle w Lasach Spalskich
Ze względu na swoje położenie i szczególny charakter Pilica oraz jej okolice były świadkiem ważnych wydarzeń historycznych. Gotowych na
dreszczyk emocji zapraszamy do kompleksów bunkrów poniemieckich z czasów II wojny światowej w Konewce i Jeleniu położonych pośród
Lasów Spalskich.
Niemcy jeszcze przed wybuchem wojny postanowili stworzyć system dowodzenia operacjami wojskowymi wykorzystujący pociągi sztabowe.
Jednak już pierwsze miesiące walk w 1939 roku ujawniły pewne mankamenty takiego rozwiązania: wrażliwość na ataki z powietrza i problemy
z łącznością. Rozwiązaniem tych problemów miały być bunkry mogące pomieścić całe składy kolejowe chroniące je przed atakami z powietrza.
Przykładem takich obiektów jest bunkier w Jeleniu o długości 355 m oraz bunkier w Konewce o długości 380 m. Obok bunkrów znajdowało się
zaplecze techniczne znacząco poprawiające komfort załóg pociągów. Bunkry początkowo były używane zgodnie z zastosowaniem w celu ochrony
pociągów sztabowych, a wraz z biegiem czasu zaczęto tam również chronić pociągi towarowe i składować materiały z pobliskich zakładów.
Obecnie w bunkrze w Konewce otworzono podziemną trasę turystyczną, gdzie oprócz zwiedzenia samego bunkra można obejrzeć wystawę
militariów.
i
24
Trasa Turystyczna „Bunkier w Konewce”
tel. kom. 0 – 501 430 321
www.bunkierkonewka.eu
www.ziemialodzka.pl
i
tel. 0 – 447 260 378, tel./fax: 0 – 447 248 498
i
tel./fax: 0 – 426 637 773
www.ziemialodzka.pl
Rogów – Rawa Mazowiecka – Biała Rawska
Rogowska Kolej Wąskotorowa
W lutym 1915 r. niemieckie wojska kolejowe rozpoczęły budowę kolei polowej o szerokości
toru 600 mm od stacji normalnotorowej w Rogowie ku linii frontu. Po zakończeniu I‑wojny
światowej licząca 49 km linia została przejęta przez Ministerstwo Kolei Żelaznych. W 1954 r.
przekuto kolej na rozstaw 750 mm. W 1996 r. została oficjalnie uznana za zabytek techniki.
Dziś jest jedyną koleją muzealną w województwie łódzkim. Zabytkową wąskotorówką opiekują
się wolontariusze – pasjonaci. Na stacji w Rogowie tworzone jest społecznie muzeum kolei. Już
dzisiaj zobaczyć tu można cysternę firmy „Borman i Szwede” z 1904 r., parowóz Orenstein &
Koppel z 1920 r. czy bogaty zbiór wagonów kolei cukrowniczych sprzed 1939 roku. W każdą
niedzielę od początku maja do końca września kursuje pociąg turystyczny do Głuchowa. Na
zamówienie kolejka jeździ przez cały rok.
i
i
Fundacja Polskich Kolei Wąskotorowych
ul. Radomska 1, 26-670 Pionki
www.fpkw.pl
Rogowska Kolej Wąskotorowa
ul. Dworcowa 37
95-063 Rogów
tel. 0 – 468 748 023
Zabytki techniki
Ziemia Łódzka
Dolina rzeki Grabii
Drewniane młyny i zagrody młyńskie
Skierniewice
Parowozownia
Parowozownia Skierniewice powstała w poł. XIX w. dla obsługi parowozów Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej. Jej główny element
stanowi półkolista hala postojowa dla parowozów o 23 stanowiskach. W 1994 r. staraniem Polskiego Stowarzyszenia Miłośników
Kolei kompleks parowozowni został wpisany do rejestru zabytków.
Od 1988 r. stowarzyszenie tworzy kolekcję zabytkowego taboru liczącą
obecnie blisko 100 sztuk, udostępnianą tu w pierwszym w Polsce społecznym muzeum starej kolei. Zbiór posiada kilka „perełek” – w tym jedyny
w świecie akumulatorowy zespół trakcyjny systemu „Wittfelda”, kolekcję
wagonów krytych wykorzystywanych m.in. w „Liście Schindlera” S.
Spielberga i „Pianiście” R. Polańskiego, wagon salonowy przewodniczącego Rady Państwa gen. A. Zawadzkiego i wiele innych.
i
Parowozownia Skierniewice
ul. Łowicka 1, 96-100 Skierniewice
tel. 0 – 468 340 323, tel. kom. 0 – 609 240 477
www.psmk.org.pl
Jedną z nieubłagalnie przemijających pamiątek przeszłości są rozsiane
na terenie województwa łódzkiego, rzadko już spotykane młyny wodne.
Łączący zabytki techniki żółty szlak przebiegający przez powiat łaski
nazwany został „Młyny nad Grabią”. Z trzydziestu młynów istniejących
niegdyś nad tą rzeką o długości 77 km, do dziś zachowało się tylko
kilka. Na szlaku zobaczyć można m.in. pracujący nadal młyn w Woli Marzeńskiej, młyny w Zielencicach, Brzeskach i Kozubach, – czy
ruiny takich budowli w Emilianowie i w Okupie Fabrycznym. Perełką
architektury drewnianej jest z pewnością zespół młynów w miejscu
zwanym Talar. W większości młyny te są dziś własnością prywatną – ich
zwiedzanie należy wcześniej uzgadniać z właścicielami.
i
i
PTTK – Oddział w Łasku (Klub Garnizonowy)
Plac Lotników Łaskich 1, 98-100 Łask
tel. 0 – 436 753 776, e-mail: [email protected] www.pttklask.ex2.pl
Punkt Informacji Turystycznej w Pabianicach Dworzec kolejowy PKP
ul. Łaska 37, 95-200 Pabianice, tel. 0 – 422 054 314, e-mail: [email protected]
www.ziemialodzka.pl
25
Konferencje&Spa
Ziemia Łódzka
Uniejów
Termy Uniejów
Położone na głębokości ponad 2000 metrów gorące źródła w Uniejowie to naturalny skarb województwa łódzkiego. Bijąca z nich solanka
o temperaturze 68°C ma bowiem niezwykłe właściwości. Źródła w Uniejowie są wyjątkowe w skali kraju. Już teraz gorącej wody używa się
do ogrzewania miasta. Nie jest to jednak jedyny możliwy sposób ich użycia. Gorące kąpiele w solance działają leczniczo na wiele schorzeń,
m.in. reumatoidalne, ortopedyczno-urazowe, skóry, nosa, ucha, gardła i krtani oraz na nerwobóle, dyskopatie i nerwice.
Wykorzystanie potencjału źródeł umożliwia nowoczesny kompleks rekreacyjno-sportowy – Termy Uniejów. W jego skład wchodzą 3 niecki
basenowe: pływacka, solankowa i dla dzieci oraz zespół saunowy z sauną fińską, turecką, aromaterapią, lakonium (sauna o temperaturze 4045°C do swobodnego relaksowania się) i tepidarium (sala do odpoczynku z podgrzewaną podłogą i podgrzewanymi leżakami). Dodatkowe
atrakcje to wypożyczalnia kajaków do spływu Wartą i przejażdżki powozem. W skład kompleksu wchodzą również pełnowymiarowe boisko
piłkarskie z murawą podgrzewaną z zastosowaniem wód termalnych, boiska do siatkówki i piłki plażowej oraz ścianki treningowe do tenisa.
W Uniejowie znajdują się jednak nie tylko naturalne skarby. Kompleks rekreacyjno-wypoczynkowy leży u stóp zamku z XIV wieku otoczonego parkiem w stylu angielskim z XIX wieku. Do tego historycznego dziedzictwa nawiązuje Kasztel Rycerski, który oferuje nie tylko 45 miejsc
noclegowych, ale też udział w zajęciach Akademii Rycerskiej i tradycyjną kąpiel w drewnianych baliach z solanką.
i
i
Termy Uniejów Spółka z o.o. w Uniejowie
ul. Polna 37, 99-210 Uniejów
tel./fax: 0 – 632 888 071
Kasztel Rycerski „Na Gorących Źródłach”
ul. Zamkowa 6, 99-210 Uniejów
tel. 0 – 632 888 950
Spała
Kurort carów i prezydentów
Spała to znana miejscowość wypoczynkowa położona nad Pilicą. Bywali tu królowie polscy oraz carowie rosyjscy, w późniejszych czasach
prezydenci Polski Międzywojennej: Stanisław Wojciechowski, Ignacy Mościcki. W Spale koniecznie trzeba zobaczyć zabytkowy kościółek
z 1923 roku zbudowany w stylu zakopiańskim, murowaną wieżę ciśnień z pocz. XX w i oczywiście naturalnej wielkości żeliwny pomnik żubra
– symbol Spały. W Centralnym Ośrodku Sportu, który jest równocześnie znanym Ośrodkiem Przygotowań Olimpijskich, można skorzystać
z krytych hal sportowych i basenu, siłowni, gabinetów odnowy biologicznej, gabinetu krioterapii i kortów tenisowych. Ze Spały można wybrać
się na przejażdżkę rowerową do Tomaszowa Mazowieckiego 12-kilometrową ścieżką rowerową. Spała to również gratka dla miłośników
antyków i rękodzieła. Już od kilku lat w Spale odbywa się Spalski Jarmark Antyków i Rękodzieła Ludowego.
Do dyspozycji gości odwiedzających Spałę i okolice, oprócz Centralnego Ośrodka Sportu jest kilkanaście różnorodnych obiektów oferujących zarówno noclegi jak i sale konferencyjne oraz możliwość zregenerowania się w centrach SPA&Wellness. Do najbardziej znanych należą
czterogwiazdkowy hotel Mościcki, Hotel Prezydent czy Dwór Carski.
i
26
tel./fax: 0 – 426 637 773
www.ziemialodzka.pl
www.ziemialodzka.pl
i
Punkt Informacji Turystycznej w Spale
ul. Piłsudskiego 2, 97-215 Inowłódz
tel. kom. 0 – 514 206 859
www.galeria.spala.info.pl
www.spala.info.pl
i
tel. 0 – 447 260 378, tel./fax: 0 – 447 248 498
Wola Chojnata
Pałac Chojnata
Rawa Mazowiecka
Hotel Ossa
Hotel Ossa**** Congress & SPA położony w centrum Polski – 60
km od Warszawy i Łodzi przyciąga ciszą i malowniczym krajobrazem. Swoim gościom oferuje pokoje i apartamenty o wysokim
standardzie. Hotel dysponuje przestronnym i funkcjonalnym zapleczem kongresowym z zespołem sal konferencyjnych, w tym salą
kongresową mogącą pomieścić 1600 osób. Wyróżnia się unikalną,
niezwykle bogatą ofertą gastronomiczną. O zdrowie i urodę zadba
instytut wellness & spa z 16 gabinetami odnowy biologicznej, oferujący bogaty wachlarz zabiegów oraz masaży zdrowotnych i relaksacyjnych. Dodatkowo Hotel dysponuje centrum wodno-termalnym,
które przyniesie pełen relaks i odprężenie.
i
Konferencje&Spa
Ziemia Łódzka
Zespół pałacowo-parkowy w Woli Chojnatej to z pewnością perła
architektury i ozdoba ziemi rawskiej. Tutejszy neorenesansowy
pałac został wzniesiony w 2. poł. XIX w. przez rodzinę Węsierskich,
według projektu znanego architekta Henryka Marconiego. Otacza
go park krajobrazowy z początku XIX w. Tuż obok stoi murowany
spichlerz z I poł. XIX w. oraz dawna stajnia. Gruntownie odrestaurowana rezydencja mieści dziś luksusowy ośrodek konferencyjnohotelowy z restauracją, salami bankietowo-konferencyjnymi, sauną
i siłownią oraz pokojami odnowy biologicznej.
i
Pałac Chojnata
Wola Chojnata 59, 96-230 Biała Rawska
tel. 0 – 468 138 830, kom. 0 – 513 126 775
www.palacchojnata.com
Hotel Ossa**** Congress & SPA
Ossa 1, 96-200 Rawa Mazowiecka
tel. 0 – 468 132 600, fax: 0 – 468 132 601
e-mail: [email protected] www.hotelossa.pl
Łódź
Centrum – Hotele
Bełchatów
Wygodnie i komfortowo
Region Bełchatowa w pierwszej kolejności kojarzy się z kopalnią
węgla brunatnego, ale wbrew pozorom to obszar gdzie można
wygodnie i komfortowo, a przy tym ciekawie wypocząć. Do dyspozycji gości jest kilka hoteli i ośrodków konferencyjno – wypoczynkowych m.in.: Sport Hotel, Santin, Wawrzek, czy Hotel Wodnik.
Odwiedzający mogą w nich skorzystać z basenów, saun i dobrze
wyposażonych sal konferencyjnych. Poszukujący aktywnego wypoczynku znajdą coś dla siebie w Ośrodku Sportu i Rekreacji „Góra
Kamieńsk”, zaś amatorzy mocniejszych wrażeń powinni skorzystać
z możliwości wycieczki samochodami terenowymi na dno kopalni
węgla brunatnego.
i
„Centrum – Hotele” Sp. z o.o. – właściciel łódzkich hoteli: „Centrum”,
„Światowit”, „Savoy”, „Mazowiecki” i „Polonia Palast”, działa pod
tą nazwą od lipca 2008 roku. Obecnie Centrum Hotele dysponują
niemal tysiącem miejsc noclegowych i dwudziestoma salami konferencyjnymi. To największa w Łodzi baza hotelowo – konferencyjna.
Obiekty zlokalizowane są w centrum Łodzi, w większości tuż przy
reprezentacyjnej ulicy Piotrkowskiej, w sąsiedztwie dworców kolejowych i centrów handlowych. Stanowią doskonałe miejsce do rozpoczęcia podróży zarówno po Łodzi jak i regionie łódzkim.
i
„Centum – Hotele” Sp. z o.o.
al. Kościuszki 68, 90-432 Łódź
tel. 0 – 426 321 030, 0 – 426 368 745
www.centrumhotele.pl
Punkt Informacji Turystycznej w Bełchatowie
ul. Kościuszki 1b
tel. 0 – 44 7 335 135
www.ziemialodzka.pl
27
Turystyka aktywna
Ziemia Łódzka
Zalew Sulejowski, Jeziorsko
Zbiorniki wodne województwa łódzkiego
Szlaki kajakowe
W województwo łódzkim znajdują się dwa duże zbiorniki zaporowe,
zalew Sulejowski na Pilicy i zbiornik Jeziorsko powstały ze spiętrzania
wód Warty. Pierwszy z nich oferuje znakomite warunki do uprawiania
sportów wodnych. Latem odbywają się tu regaty, szkolenia i obozy
żeglarskie, wzdłuż zalewu przebiega szlak kajakowy Pilicy, zaś brzegiem
zbiornika biegną szlaki piesze i rowerowe.
Z kolei zbiornik Jeziorsko to największy akwen województwa łódzkiego o powierzchni 4230 ha. Południowa cześć zbiornika to największy
rezerwat przyrody w regionie. Płytkie wody, liczne wysepki i podtopione zarośla tworzą znakomite warunki dla gniazdujących tu ptaków (130
gatunków). Część północna, dzięki rozwijającej się bazie turystycznej
jest doskonałym miejscem dla miłośników turystyki aktywnej.
Miłośnicy kajakarstwa w województwie łódzkim znajdą dla siebie
kilka ciekawych propozycji. Na uwagę zasługuje szlak kajakowy
rzeki Pilicy, która należy do najpiękniejszych dolin rzecznych w centralnej Polsce. Na ziemi łódzkiej rzeka płynie m.in. przez Przedbórz,
Bąkową Górę, Sulejów, Spałę i Inowłódz. Warto również wybrać
się na rzekę Wartę, przepływającą na odcinku łódzkim przez tak
malownicze obszary jak Załęczański Park Krajobrazowy, czy Park
Krajobrazowy Międzyrzecza Warty i Widawki. Dla kajakarzy
poszukujących bardziej wymagających rzek czeka m.in. Widawka,
Rawka, czy Drzewiczka.
i
i
tel./fax: 0 – 426 637 773
e-mail: [email protected] www.ziemialodzka.pl
tel./fax: 0 – 426 637 773
Szlak bursztynowy
Znakowane szlaki rowerowe
Województwo łódzkie na pierwszy rzut oka może nie kojarzyć się
z bursztynem. Niesłusznie. Badania archeologiczne wykazują, że część
bursztynowego szlaku – trasy, którą w czasach starożytnych bursztyn
transportowany był znad Bałtyku na tereny cesarstwa rzymskiego –
mogła przebiegać przez współczesne województwo łódzkie. Świadczą
o tym znaleziska rzymskie dokonane w dolinach Warty i Bzury.
Łódzkie oferuje więc odwiedzającym je turystom podróż śladami
starożytnych rzymian. Wytyczony przez województwo Bursztynowy
Szlak można przebyć rowerem, podziwiając przy tym zabytki architektury drewnianej, do których należą kościółki w okolicach Wielunia.
Na terenie łódzkiego Bursztynowy Szlak rozciąga się od Wieruszowa
do Wielunia, przewidywana jest jednak współpraca między województwami i regionami partnerskimi łódzkiego za granicą.
i
28
Polski Szlak Bursztynowy w Wieluniu
ul. Narutowicza 13, 98-300 Wieluń
www.polishamber.org
www.ziemialodzka.pl
Województwo łódzkie oferuje turystom ponad 3000 km znakowanych szlaków rowerowych przygotowanych z myślą o wszystkich,
którzy uwielbiają aktywny wypoczynek. Większość z oznakowanych
tras to krótkie szlaki przebiegające pomiędzy najbardziej atrakcyjnymi miejscowościami w danym regionie, jak szlaki w Załęczańskim
Parku Krajobrazowym czy w powiatach: wieruszowskim, wieluńskim,
poddębickim, tomaszowskim, zgierskim, łowickim, skierniewickim,
łaskim i bełchatowskim.
Inne mają charakter szlaków dłuższych, wieloetapowych z możliwością noclegu na trasie. Do takich szlaków należą m.in. Sieradzka
eSKa, szlak „Przez Powiat Wieruszowski”, ścieżka rowerowa im.
Zygmunta Goliata prowadząca wokół Zbiornika Sulejowskiego czy
ostatnio wyznakowany „Szlak Gorących Źródeł”.
i
tel./fax: 0 – 426 637 773
Góra Kamieńsk
Aktywnie przez cały rok
Turystyka aktywna
Ziemia Łódzka
Na urlop z adrenaliną o każdej porze roku zaprasza Ośrodek Sportu i Rekreacji Góra Kamieńsk zlokalizowany na zboczu najwyższego sztucznego wzniesienia w Polsce środkowej niedaleko Bełchatowa. Góra Kamieńsk ma wysokość względną 196 m i została usypana w wyniku prac
eksploatacyjnych pobliskiej kopalni węgla brunatnego BOT KWB Bełchatów S.A. Ośrodek Góra Kamieńsk czynny jest cały rok i oferuje wiele
emocjonujących atrakcji. Można skorzystać z wyciągu krzesełkowego wyposażonego w czteroosobowe krzesełka, pokonać nowoczesny, bezpieczny
tor saneczkowy o długości 1100 m, przejechać się specjalnie wytyczonymi ścieżkami rowerowymi, zaszaleć w miniparku rozrywki na obrotowych
rowerach, golden bungee czy w dmuchanej dżungli oraz powspinać się na specjalnej ściance wspinaczkowej z trzema wieżami o wysokościach 3,
6 i 7 metrów. Zimą obowiązkowo należy wybrać się na narty i przetestować trzy profesjonalnie przygotowane trasy narciarskie. Główna trasa ma
długość 760 metrów, a różnica wzniesień to 123 m. Cały stok jest oświetlony, sztucznie naśnieżny, ratrakowany, a nad bezpieczeństwem narciarzy
czuwają ratownicy Jurajskiej Grupy Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego wspomagani przez personel medyczny. Na początkujących
czekają instruktorzy szkoły narciarskiej i snowboardowej BIWAK działającej w OSiR Góra Kamieńsk. Warto zostać tu dłużej. Góra Kamieńsk
oferuje noclegi i wyżywienie w nowym obiekcie zlokalizowanym u podnóża góry lub w pobliskim Bełchatowie (Sport Hotel***) czy w OSiR
Wawrzkowizna.
i
Góra Kamieńsk
Ozga k. Kamieńska Tel. 0 – 447 330 777
www.gorakamiensk.info
Gospodarstwa agroturystyczne
Szlak konny
prezentuje bardzo bogatą
ofertę agroturystyczną.
Zróżnicowane krajobrazy, rozległe lasy, zbiorniki
wodne i czyste rzeki stwarzają doskonałe warunki
do wypoczynku na wsi.
Gospodarstwa agroturystyczne rozsiane w różnych
częściach Ziemi Łódzkiej
oferują najtańsze noclegi,
swojską kuchnię, możliwość grzybobrania i wędkowania oraz wieczory
przy ognisku i grillu.
Ogromnym potencjałem województwa łódzkiego jest ponad 150
ośrodków nastawionych przede wszystkim na turystykę jeździecką,
a ponadto kilkadziesiąt innych, które w swej ofercie mają również
obsługę miłośników jazdy konnej. Najbardziej znane ośrodki jeździeckie łączy turystyczny Szlak Konny, mający dwie pętle: zewnętrzną o długości 1067 km i wewnętrzną (270 km). Zaprojektowano
również liczne łączniki pomiędzy obiema pętlami. Na trasie Szlaku
Konnego znajdują się zarówno stadniny koni, wyspecjalizowane
ośrodki jeździeckie jak również liczne gospodarstwa agroturystyczne. Można tu zatrzymać się na nocleg, skorzystać z wyżywienia, jak
również nakarmić i napoić konie podczas postoju.
i
tel./fax: 0 – 426 637 773
www.ziemialodzka.pl
i
i
i
i
i
i
i
Stowarzyszenie Agroturystyczne Ziemi Sieradzkiej Prezes: Agata Grzybowska
tel. 0 – 436 781 861 [Region sieradzki i poddębicki]
Stowarzyszenie Agroturystyczne Ziemi Zgierskiej Prezes: Zbigniew Hauke
Dzierżązna 38, 95-100 Biała, tel. 0 – 427 178 487 [Region zgierski]
Stowarzyszenie Wsi Agroturystycznych Regionu Doliny Pilicy
i Zalewu Sulejowskiego Prezes: Elżbieta Ksyt
tel. 0 – 447 246 267, tel. kom. 0 – 507 772 525
[Region tomaszowski i piotrkowski]
Stowarzyszenie Agroturystyczne Ziemi Wieluńskiej Prezes Halina Piekara
ul. Targowa 26, 98 – 320 Osjaków, tel. 0 – 438 423 401 [Region wieluński]
Opoczyńskie Stowarzyszenie Gospodarstw Agroturystycznych
Prezes: Elżbieta Zajączkowska, tel. 0 – 447 553 486 [Region opoczyński]
Stowarzyszenie Agroturystyczne Ziemi Wieruszowskiej
ul. Waryńskiego 8, 98-400 Wieruszów, tel. 0 – 627 831 188
[Region wieruszowski]
Stowarzyszenie Agroturystyczne Ziemi Poddębickiej Prezes Wiesław Matkowski
tel. 0 – 436 790 063, tel. kom. 0 – 508 280 727
www.ziemialodzka.pl
29
Folklor i zwyczaje ludowe
Ziemia Łódzka
Ziemia łowicka
Pasiaki i wycinanki łowickie
Łowicz
Procesja Bożego Ciała
Łowickie stroje ludowe, ze względu na bogactwo kolorystyki, są
uważane za reprezentacyjne dla całego kraju. Strój kobiecy składa się
z bawełnianej koszuli z szerokimi rękawami, marszczonej spódnicy,
pasiastej zapaski oraz kwiecistej chustki na głowę. Elementami stroju męskiego są: biała koszula z kołnierzykiem i wstążką, wełniane,
pomarańczowe spodnie w prążki, lejbik i spencerek z czarnego sukna
a także biała lub czarna sukmana, przepasana pomarańczowym
pasem. Wyróżnikiem łowickiego folkloru są wycinanki z glansowanego papieru, o rożnych kształtach i tematyce – dominują motywy
roślinne i geometryczne.
i
Muzeum w Łowiczu
Stary Rynek 5/7, 99-400 Łowicz, tel. 0 – 468 373 928,
fax: 0 – 468 373 663
www.muzeum.low.pl
Boże Ciało – uroczystość Ciała i Krwi Chrystusa – to jedno z najważniejszych świąt w Kościele katolickim, zapoczątkowane w 1247
r. w belgijskim Liege. W Łowiczu uczestnicy procesji wyrażają jednak nie tylko swoją wiarę, ale również niezwykłe przywiązanie do
kultury swojego regionu. W kolorowych, pasiastych strojach niosą
hostię, otoczeni tłumem mieszkańców i turystów, przybyłych aby
podziwiać ten wielobarwny pochód. Z podobnej uroczystości słyną
również Mąkolice (powiat zgierski) – znany ośrodek tkactwa i hafciarstwa ludowego.
i
Centrum Kultury, Turystyki i Promocji Ziemi Łowickiej
Stary Rynek 17, 99-400 Łowicz
tel. 0 – 468 303 346, 0 – 468 300 988
www.lowickie.eu
Maurzyce k. Łowicza
Łowicki Park Etnograficzny
Sromów
Muzeum ludowe rodziny Brzozowskich
Łowicki Park Etnograficzny w Maurzycach prezentuje dawną zabudowę wsi łowickiej. Obecnie w skansenie znajduje się ponad 30
obiektów, które ukazują dwa wiejskie układy przestrzenne: tzw. starą
wieś występującą do poł. XIX w. o kształcie zbliżonym do owalnicy
z centralnym placem oraz tzw. nową wieś – ulicówkę, powszechną
w II poł. XIX w. Zarówno w domach mieszkalnych, jak i w zagrodach prezentowane są charakterystyczne elementy wyposażenia
wnętrza i sposoby jego dekoracji. Nieopodal skansenu znajduje się
pierwszy na świecie spawany most drogowy wzniesiony wg projektu
inżyniera Stefana Bryły.
i
30
Skansen w Maurzycach (Oddział Muzeum w Łowiczu)
Maurzyce 11b, 99-400 Zduny
tel. 0 – 468 388 120 (Skansen), 0 – 468 373 928 (Muzeum w Łowiczu)
www.muzeum.low.pl/skansen.htm
www.ziemialodzka.pl
Muzeum zostało założone z inicjatywy ludowego artysty Juliana
Brzozowskiego. Twórca zgromadził w nim ponad 400 ruchomych
rzeźb ludowych, poruszanych specjalnym mechanizmem. Figurki
przedstawiają sceny z życia wsi łowickiej, a zostały wykonane przez
Brzozowskiego i innych członków rodziny. Można tu też obejrzeć
dawne stroje, skrzynie, kredensy, pająki i wycinanki łowickie oraz
kolekcję 35 pojazdów konnych z okolic Łowicza – wolanty, stare
bryczki, sanie oraz wozy chłopskie: drabiniaste, z krypą, półkoszka
i wasąg, ponadto końskie uprzęże oraz stare maszyny i urządzenia
rolnicze.
i
Muzeum Ludowe Rodziny Brzozowskich
Sromów 11, 99-414 Kocierzew Południowy
tel. 0 – 468 384 472
www.muzeumludowe.pl
Opoczno
Muzeum Regionalne i folklor opoczyński
Sieradz
Muzeum Okręgowe i Park Etnograficzny
Sieradzkie Muzeum Okręgowe mieści się przy Rynku, w XVII-wiecznej kamienicy. Prezentowane są tu bogate zbiory archeologiczne i etnograficzne, dzieła sztuki i rzemiosła artystycznego oraz
dokumenty historyczne. Muzeum ukazuje przeszłość ziemi sieradzkiej od pradziejów do współczesności, a także sztukę ludową, folklor
i zwyczaje ludowe. Nad rzeką Żegliną obok sieradzkiego wzgórza
zamkowego, mieści się Sieradzki Park Etnograficzny z oryginalnymi
chatami wiejskimi z przełomu XIX i XX w.
Zabytki budownictwa wiejskiego oraz lokalny folklor i tradycje
ludowe przetrwały do dziś głównie w północnej części ziemi opoczyńskiej. Do najbardziej interesujących obiektów należą drewniane
chałupy z tradycyjnie urządzonymi wnętrzami, a ponadto tkaniny,
stroje, wycinanki i pisanki, które do dziś sprzedawane są podczas
przedwielkanocnych jarmarków. Wciąż żywe i praktykowane jest
wycinankarstwo. Na uwagę zasługują także strój opoczyński oraz
przepiękne hafty – najbardziej znanym ośrodkiem hafciarstwa są
Bielowice. Wiele ciekawych eksponatów prezentujących opoczyński
folklor znajduje się w Muzeum Regionalnym w Opocznie.
i
i
i
Muzeum Okręgowe w Sieradzu
ul. Dominikańska 2, 98-200 Sieradz
tel. 0 – 438 271 639, fax: 0 – 438 223 020
www.muzeum-sieradz.com.pl
Sieradzki Park Etnograficzny
ul. Grodzka 1, 98-200 Sieradz
tel. 0 – 438 225 918, 0 – 438 271 639
Folklor i zwyczaje ludowe
Ziemia Łódzka
Muzeum Regionalne w Opocznie
Plac Zamkowy 1, 26-300 Opoczno
tel./fax: 0 – 447 552 319
www.opoczno.pl
Bolimów
Spycimierz i Rawa Mazowiecka
Warsztat garncarski rodziny Konopczyńskich
Dywany kwiatowe
Przed obchodami Bożego Ciała w Spycimierzu wielu jego mieszkańców można spotkać na okolicznych łąkach i polach, gdzie
zbierają kwiaty, liście i korę drzew służące do ułożenia olbrzymich
dywanów procesyjnych. Długość dywanów sięga 2 kilometrów,
a wśród stworzonych cudów podziwiać można anioły, serca, kiście
winogron, monstrancje, krzyże, symbole narodowe i różne wzory
geometryczne. Podobne dywany w oktawę Bożego Ciała usypuje
się z płatków kwiatowych w kościele oo. Pasjonistów pw. św. Pawła
od Krzyża w Rawie Mazowieckiej
i
i
Urząd Miasta Uniejów – Centrum Informacji Lokalnej
ul. bł. Bogumiła 13, 99-210 Uniejów
tel./fax: 0 – 632 888 077
www.uniejow.pl www.ciluniejow.republika.pl
Punkt Informacji Turystycznej w Rawie Mazowieckiej
ul. T. Kościuszki 5, 96-200 Rawa Mazowiecka
tel. 0 – 468 145 740
Bolimów jest dawnym miasteczkiem i miejscem o starych tradycjach
garncarskich. Pierwsze wzmianki o zakładzie garncarskim sięgają
roku 1812. Przed I wojną światową istniał tutaj cech garncarski,
zrzeszający kilkudziesięciu rzemieślników. Państwo Konopczyńscy
są jedną z rodzin, które kontynuują tę interesującą tradycję. Po
wcześniejszym umówieniu istnieje możliwość zwiedzenia zakładu
i zapoznania się z techniką toczenia oraz całego procesu wytwarzania wyrobów ceramicznych. Zakład organizuje pokazy garncarskie
i prezentuje wyroby na wystawach sztuki regionalnej.
i
Warsztat Garncarski Rodziny Konopczyńskich
ul. Dworska 8, 99-417 Bolimów
tel. 0 – 468 380 426
www.garncarz.bolimow.net
www.ziemialodzka.pl
31
Imprezy i festiwale
Ziemia Łódzka
Łódź
Jarmark wojewódzki
Uniejów
Turnieje rycerskie
Na przełomie sierpnia i września na ulicy Piotrkowskiej w Łodzi
odbywa się największa w regionie niekomercyjna, plenerowa impreza masowa – Jarmark Wojewódzki. Jarmark umożliwia prezentację
łódzkim gminom i powiatom, ale także ośrodkom przyrodniczym,
artystom ludowym, uczelniom wyższym i regionom partnerskim.
Uczestnicy imprezy mogą spróbować specjałów kuchni regionalnej,
wziąć udział w konkursach, obejrzeć wystawy, pokazy walk rycerskich i paradę orkiestr dętych, wreszcie poszerzyć swoją wiedzę o regionie łódzkim. Na scenach odbywają się występy kapel ludowych,
pokazy tańca nowoczesnego oraz koncerty gwiazd.
i
Urząd Marszałkowski w Łodzi
Departament Promocji i Współpracy Zagranicznej
al. Piłsudskiego 8, 90-051 Łódź
tel. 0 – 426 633 600, fax: 0 – 426 633 602
www.jarmark.lodzkie.pl
Pod koniec sierpnia park zamkowy w Uniejowie zapełnia się tłumem rycerzy zakutych w zbroje, mieszczan, dworek i parobków,
którzy przybywają na doroczny turniej rycerski. W czasie turnieju
odbywają się pokazowe walki i otwarte dla wszystkich konkursy
z nagrodami, a kramy sklepikarzy uginają się od pamiątek i smakołyków. Publiczność ma okazję zobaczyć jedyną w Polsce machinę
oblężniczą trebusz, pokazy strzelania z bombardy i bicia średniowiecznych monet, a także uczestniczyć w poszukiwaniach tajemniczego skarbu arcybiskupa.
i
Urząd Miasta Uniejów – Centrum Informacji Lokalnej
ul. bł. Bogumiła 13, 99-210 Uniejów
tel./fax: 0 – 632 888 077
e-mail: [email protected] www.uniejow.pl www.ciluniejow.republika.pl
Bractwo Rycerskie – Kanclerz Krzysztof Kulczyński
tel. kom. 0 – 608 723 029
e-mail: [email protected] www.turniej.pl
Rawa Mazowiecka
Fiesta balonowa i festiwal bluesa
Piotrków Trybunalski
Miasto skrzyżowań i interakcji
Co roku w maju lub czerwcu Rawa Mazowiecka zmienia się
w krajową stolicę bluesa. Na odbywający się tu festiwal przyjeżdżają gwiazdy – wytrawni muzycy i wokaliści wielu narodowości.
Miłośników gitary, saksofonu i harmonijki nie powinno w tych
dniach zabraknąć w Rawie. Z kolei pod koniec sierpnia niebo nad
Rawą pokryte jest kolorowymi balonami, których załogi przybywają
z całego kraju na zawody balonowe. Zawody te cieszą się ogromną
popularnością zarówno wśród zawodników, jak i licznie zgromadzonych widzów.
i
32
Biuro Rozwoju, Promocji i Integracji Europejskiej
Urzędu Miasta w Rawie Mazowieckiej
Plac J. Piłsudskiego 4,96-200 Rawa Mazowiecka,
tel./fax: 0 – 468 142 628
www.rawamazowiecka.pl
Miejski Dom Kultury w Rawie Mazowieckiej
ul. Krakowska 6c, tel. 0 – 468 154 713, e-mail: [email protected]
www.ziemialodzka.pl
Międzynarodowy Festiwal Sztuki Akcji „Interakcje” (maj), odbywa
się od 1999 r. Wzięło w nim udział ponad 150 artystów z 40 krajów,
prezentujących bogactwo rozumienia świata przez sztukę, różnorodność kultur i tradycji. Dzięki zaangażowaniu artystów, mieszkańców
miasta oraz sponsorów, powstał unikalny festiwali sztuki współczesnej
– dziś jedna z najważniejszych tego typu imprez na świecie. Z kolei
Spotkania Rzeźbiarzy „Skrzyżowania” (sierpień) to wspólna inicjatywa artystów polskich i niemieckich. W wyniku ich pracy w mieście
stanęło już 14 dzieł sztuki stworzonych dla konkretnie wybranego
miejsca publicznego. Projekt prowadzić ma do powstania unikalnej
galerii rzeźby w dotąd z reguły głuchej i martwej przestrzeni miasta,
w miejscach gdzie przebywamy na co dzień.
i
Urząd Miasta Piotrkowa Trybunalskiego
Pasaż Karola Rudowskiego 10, 97 – 300 Piotrków Trybunalski
tel. 0 – 447 327 794, bezpłatna infolinia 0 – 800 241 251
e-mail: [email protected] www.piotrkow.pl
Spała
Jarmark Spalski
Kolory polski
Festiwal jest corocznym przedsięwzięciem odbywającym się w każdą
sobotę i niedzielę od końca czerwca do końca sierpnia. Każdy koncert
odbywa się w innym miejscu. W zabytkowych starych kościółkach,
zamkach, dworach, pałacach czy muzeach odbywają się koncerty
dostosowane do charakteru obiektu. Dodatkowo Towarzystwo
Przyjaciół Łodzi organizuje do wszystkich miejsc, w których odbywają
się koncerty, wycieczki. W ostatnich latach na „trasie” festiwalu znalazły się między innymi: Muzeum – Zamek w Oporowie, Romański
kościół św. Idziego w Inowłodzu, Opactwo Cystersów w Sulejowie,
czy siedziba Łódź Art Center w Łodzi. Różnorodność przejawia się
w odmiennych typach muzyki od biesiadnego śpiewu rycerskiego,
przez performance, jazz aż do muzyki klasycznej.
i
Spalski jarmark antyków i rękodzieła jest adresowany przede wszystkim do kolekcjonerów i zbieraczy wszelkiego rodzaju przedmiotów zabytkowych i staroci oraz do osób handlujących tego typu
przedmiotami. Na imprezie mile widziani są również twórcy ludowi
wystawiający i sprzedający swoje wyroby. Spalski jarmark to impreza
cykliczna, odbywa się raz w miesiącu w sezonie letnim. Ponieważ
impreza wrosła już w tradycję, więc w każdą niedzielę pojawia się
zwykle kilka stoisk ze starymi przedmiotami. Imprezie targowej
towarzyszą liczne atrakcje: program estradowy, wytwarzanie na
żywo wyrobów przez znanych twórców ludowych, gry i zabawy dla
dzieci, przejażdżki bryczkami i zwiedzanie Spały z profesjonalnymi
przewodnikami.
i
Filharmonia Łódzka im. Artura Rubinsteina
ul. Narutowicza 20/22 90-135 Łódź
tel. 0 – 426 647 918
www.festiwal.filharmonia.lodz.pl
Imprezy i festiwale
Ziemia Łódzka
Jarmark Spalski
tel. 0 – 447 101 397, tel. kom. 0 – 601 339 259
www.jarmarkspalski.pl
Skierniewice
Święto kwiatów, owoców i warzyw
Kutno
Święto Róży
Cykliczna impreza kulturalna organizowana przez Kutnowski
Dom Kultury sięgająca swą historią 1975 roku jako Kutnowskiego
Jarmarku Różanego. Głównym elementem imprezy była wystawa
róż pochodzących z plantacji kutnowskich hodowców. Od 1990
roku zmieniono nazwę imprezy na Święto Róży, a także przemianowano nieznacznie jej formułę. Obecnie obok prezentacji przez
hodowców kwiatów najciekawszych okazów skomponowanych
w wyszukanych aranżacjach, imprezie towarzyszą występy grup
muzycznych, prezentacje twórców ludowych oraz stoiska handlowe.
Wystawie towarzyszy konkurs na najpiękniejszą różę.
i
Urząd Miasta Kutno
Plac J. Piłsudskiego 18, 99-300 Kutno
www.um.kutno.pl
Skierniewice zapraszają na międzynarodowe dożynki ogrodnicze
– Święto Kwiatów, Owoców i Warzyw. Jest to dwudniowa impreza
o charakterze kulturalno-naukowo-handlowym, odbywająca się we
wrześniu od blisko 30 lat. Do zwiedzania udostępnione są kwatery
sadownicze i pola doświadczalne. W ramach Święta organizowane
są Targi Ogrodniczo-Rolne, na których odwiedzający mogą zapoznać się z nowymi tendencjami i kierunkami w produkcji ogrodniczej. Święto otwiera uroczysta parada. Wzbogacone jest koncertami,
pokazami i wystawami. Dopełnieniem ofert są wystawy plastyczne,
fotograficzne, wystawy zwierząt egzotycznych, pokazy mody, fryzur,
happeningi, rozgrywki sportowe, a także wybory Miss Święta.
i
Urząd Miasta w Skierniewicach
ul. Senatorska 12, 99-100 Skierniewice
tel. 0 – 468 332 230
www.skierniewice.net.pl
www.ziemialodzka.pl
33
Ciekawe miasta i miejscowości
Ziemia Łódzka
Piotrków Trybunalski
Kolebka parlamentaryzmu i demokracji
Łowicz
Stolica Ziemi Łowickiej
Miasto sejmików szlacheckich i synodów biskupich. Kolebka polskiego parlamentaryzmu. Spuścizną tego dziedzictwa jest renesansowy zamek Zygmunta Starego, wybudowany jako siedziba królewska
na czas trwania obrad. Obecnie znajduje się w nim piotrkowskie
muzeum gromadzące zbiory regionalne. Na Rynku Miejskim otoczonym zabytkowymi kamienicami toczy się główne życie miasta.
Na Starym Mieście warto zwiedzić m.in.: gotycką farę św. Jakuba,
klasztor sióstr Dominikanek z zachowaną częścią średniowiecznych
murów miejskich oraz zespoły klasztorne Jezuitów, Bernardynów
i Dominikanów.
i
Centrum Informacji Turystycznej
(Oddział PTTK im. M. R. Witanowskiego)
Plac Czarnieckiego 10, 97-300 Piotrków Trybunalski
tel./fax: 0 – 446 477 052
e-mail: [email protected] www.piotrkow.pl
Łowicz zaliczany do najstarszych miast w Polsce stanowił niegdyś ośrodek dóbr gospodarczych arcybiskupów gnieźnieńskich.
W tutejszym dworze prymasowskim przebywali wybitni humaniści:
Andrzej Frycz-Modrzewski czy Piotr Skarga. Spacerując po mieście nie można ominąć Starego Rynku z Bramą Prymasowską oraz
bazyliki katedralnej z mauzoleum 12 prymasów Polski. Warto zobaczyć również klasycystyczny ratusz miejski oraz miejscowe muzeum
z bogatymi zbiorami sztuki ludowej i mini-skansenem. Ciekawostką
może też być najmniejsze w Polsce Muzeum Guzików mieszczące
się… w walizce.
i
Centrum Kultury, Turystyki i Promocji Ziemi Łowickiej
Stary Rynek 17, 99-400 Łowicz
tel. 0 – 468 303 346, 0 – 468 300 988
www.lowickie.eu
Sieradz
Stary gród nad Wartą i Żegliną
Wieluń
Brama Krakowska i mury obronne
W źródłach pisanych Sieradz pojawia się po raz pierwszy już w 1136 r.
w tzw. bulli gnieźnieńskiej papieża Innocentego II. Również w XII
stuleciu Sieradz został wymieniony przez geografa arabskiego alIdrisiego jako jedno z głównych miast polskich obok Gniezna,
Krakowa i Wrocławia. W stolicy Ziemi Sieradzkiej warto zobaczyć
gotycki kościół farny z XIV w. wzniesiony w czasach króla Kazimierza
Wielkiego, zespół klasztoru Dominikanów istniejący już w 1300 r.,
później wielokrotnie przebudowany, Muzeum Okręgowe w tzw.
kamienicy pojagiellońskiej, otoczone fosą wzgórze zamkowe nad
rzeką Żegliną oraz istniejący tuż obok Sieradzki Park Etnograficzny.
i
34
ul. Żwirki i Wigury, 98-200 Sieradz
tel./fax: 0 – 438 271 641
www.ziemialodzka.pl
Historia Wielunia sięga XIII stulecia. Miasto zachowało średniowieczny, szachownicowy układ zabudowy. Warto zobaczyć gotycką
Bramę Krakowską z dobudowanym do niej XIX-wiecznym ratuszem, okazałe fragmenty murów miejskich z basztami i dawną prochownią oraz ruiny potężnej, XIV-wiecznej kolegiaty wysadzonej
przez hitlerowców w 1939 r. Godne polecenia zwiedzającym są
również zespoły klasztorne Augustianów, Bernardynek, Paulinów,
Pijarów i Reformatów, reprezentujące różne epoki i style architektoniczne. W dawnej siedzibie sióstr Bernardynek mieści się dziś
Muzeum Ziemi Wieluńskiej.
i
ul. Śląska 23 a, 98-300 Wieluń
tel. 0 – 438 439 635
www.um.wielun.pl
Głogowiec
Święta Faustyna Kowalska
Lipce Reymontowskie, Małków, Czarnocin
Władysław Stanisław Reymont
Władysław Stanisław Reymont (1867-1925) zyskał sławę przede
wszystkim jako laureat literackiej Nagrody Nobla za swoją powieść
pt. „Chłopi”. Urodzony w Kobielach Wielkich, wychowywał się na
terenie województwa, tu zdobywał wykształcenie, tu pracował i rozpoczynał karierę pisarską. Z jego postacią związanych jest wiele miejscowości Ziemi Łódzkiej: Tuszyn, Czarnocin, Lipce Reymontowskie,
Rogów, Małków, stolica regionu Łódź i wiele innych. Świadectwem
związków Reymonta z Ziemią Łódzką są liczne pomniki i tablice
pamiątkowe, a w Lipcach znajduje się Zagroda Ludowa i Muzeum
im. Wł. St. Reymonta, gdzie zgromadzono pamiątki związane z pisarzem i liczne eksponaty obrazujące kulturę ludową Lipiec i okolic.
i
Helena Kowalska (1905-38), znana dziś w świecie jako św. Faustyna,
Apostołka Miłosierdzia Bożego, zaliczana do grona wybitnych mistyków Kościoła przyszła na świat w Głogowcu, a ochrzczona została
w Świnicach Warckich. Od dzieciństwa odznaczała się pobożnością,
pracowitością i posłuszeństwem oraz wielką wrażliwością na ludzką
biedę. Zmarła w wieku zaledwie 33 lat. Pochowano ją w Łagiewnikach (dziś dzielnica Krakowa), gdzie obecnie znajduje się Sanktuarium
Bożego Miłosierdzia. W domu rodzinnym św. Faustyny w Głogowcu
mieści się niewielkie muzeum poświęcone najsłynniejszej mieszkance
wsi, a sam Głogowiec stanowi światowe centrum pielgrzymkowe.
i
i
Muzeum im. Wł. St. Reymonta w Lipcach Reymontowskich
ul. Wiatraczna 10, 96-127 Lipce Reymontowskie
tel. 0 – 468 316 112
Znane postacie regionu
Ziemia Łódzka
Dom Rodzinny św. Faustyny Kowalskiej
Głogowiec 11a, 99-140 Świnice Warckie
Dom Zgromadzenia Sióstr Matki Bożej Miłosierdzia
ul. Chopina 5, 99-140 Świnice Warckie,
tel. 0 – 632 881 618, tel. kom. 0 – 604 478 132
Krośniewice
Jerzy Dunin-Borkowski
Zduńska Wola i Pabianice
Święty Maksymilian Maria Kolbe
Święty Maksymilian Maria Kolbe (1894-1941) urodził się w Zduńskiej Woli. Tu też, w obrębie tzw. zduńskowolskiej jurydyki znajduje
się Ośrodek Pamięci jego imienia utworzony w 1994 r. W muzeum
mieszczącym się w odrestaurowanym drewnianym domu tkackim prezentowane są przedmioty związane z pracą i życiem św.
Maksymiliana, jak również typowe wyposażenie domu tkaczy z XIX
w. Przez kilka lat Święty mieszkał także w Pabianicach, gdzie dorastał i gdzie (w tutejszym kościele św. Mateusza, w 1906 r.) doznał
objawienia. M. M. Kolbe zmarł śmiercią męczeńską w Oświęcimiu
w 1941 r.
i
Muzeum – Dom Urodzenia św. Maksymiliana Kolbego
ul. Kolbego 9, 98-220 Zduńska Wola
www.kolbe.pl
Jerzy Dunin-Borkowski (1908-92) był najsłynniejszym mieszkańcem Krośniewic, twórcą gromadzonej przez lata kolekcji dzieł
sztuki, rzemiosła, archiwaliów i narodowych pamiątek, nazywanym powszechnie „hetmanem kolekcjonerów polskich”. W 1978
r. przekazał swoje zbiory narodowi polskiemu, co dało początek
krośniewickiemu muzeum. Muzeum mieści się w domu rodzinnym
kolekcjonera oraz w przebudowanej stajni i wozowni. Znajduje się
tu m.in. sala poświęcona generałowi Władysławowi Sikorskiemu,
sala biedermeierowska czy portretowa.
i
Muzeum im. Jerzego Dunin-Borkowskiego w Krośniewicach
Plac Wolności 1, 99-340 Krośniewice
tel. 0 – 242 523 347 tel./fax: 0 – 242 524 496
www.muzeumkrosniewice.pl
www.ziemialodzka.pl
35
Ciekawostki regionalne
Ziemia Łódzka
Kutno
Baseball – Baza Kutno
Piątek i Sobota
Środek Polski na weekend
Kutno jest miastem słynącym z baseballu. W roku 1984 mieszkający w Kutnie Kubańczyk Juan Echevarria rozpoczął treningi
z grupą uczniów. Dziś tę dyscyplinę sportu uprawia tutaj ok. 200
młodych ludzi. W Kutnie znajduje się Europejskie Centrum Małej
Ligi Baseballowej. Tu rozgrywane są każdego roku mistrzostwa
małej ligi, w których uczestniczą zawodnicy z Europy, Afryki
i Azji. Centrum Małej Ligi to kompleks sportowy wybudowany na
powierzchni 17 hektarów, składający się z dwóch stadionów z trybunami łącznie na 4000 widzów oraz boisk, internatów dla 200
osób i budynku administracyjnego.
i
Urząd Miasta Kutno
Plac J. Piłsudskiego 18, 99-300 Kutno
www.um.kutno.pl
Piątek, położony w widłach Moszczenicy i Maliny leży w geometrycznym środku Polski. Początki miasta sięgają XIV w., a jego
nazwa wywodzi się od targu tygodniowego, którego tradycje znane
są od XII w. Na rynku stoją XIX-wieczne kramy miejskie, a w pobliżu gotycki kościół parafialny Świętej Trójcy z XV w., przebudowany
w epoce baroku. Z kolei w Sobocie warto zobaczyć gotycko-renesansowy kościół pw. śś. Piotra i Pawła, wzniesiony ok. 1518 r. z cennymi, przyściennymi płytami nagrobnymi oraz dwór Zawiszów
(XIX w.) wzniesiony na miejscu budowli z XVI w. z wykorzystaniem
elementów domniemanego zamku.
i
i
Punkt Informacji Turystycznej w Łęczycy
Plac T. Kościuszki 24, 99-100 Łęczyca, tel./fax: 0 – 247 218 965
Centrum Informacji Turystycznej w Łowiczu
Stary Rynek 3, 99-400 Łowicz, tel. 0 – 468 309 149,
Bełchatów
„Na samym dnie”
Bitwa o Łódź 1914 r.
Kopalnia „Bełchatów” jest największą i najnowocześniejszą kopalnią odkrywkową węgla brunatnego w Europie. Rozmiary wykopu
oraz maszyn w nim pracujących przyprawiają turystów o zawrót
głowy. Niesamowite wrażenie na zwiedzających sprawia panorama
odkrywki z tarasów widokowych w Kleszczowie oraz ze zwałowiska
zewnętrznego. Ostatnio wprowadzono możliwość zjazdu kopalnianymi samochodami terenowymi na samo dno wykopu, gdzie
różnica poziomów wynosi ponad 200 metrów! „Na Samym Dnie”
podziwiać można gigantyczne koparki i zwałowarki oraz dowiedzieć
się więcej na temat kopalni.
i
36
BOT Kopalnia Węgla Brunatnego „Bełchatów” S.A.
Dział Komunikacji Korporacyjnej
ul Św. Barbary 3 Rogowiec, 97-400 Bełchatów
tel. 0 – 447 374 863, fax: 0 – 447 374 864
www.kwbbelchatow.bot.pl
www.ziemialodzka.pl
„Operacja łódzka” była najkrwawszą bitwą manewrową I wojny
światowej. Bitwa toczyła się od 11 listopada do 6 grudnia 1914 r.
Na froncie od Torunia do Częstochowy walczyło ok. 1 miliona
żołnierzy. Statystycznie każdego dnia ginęło w niej więcej ludzi
niż w powszechnie znanej bitwie pod Verdun we Francji. Po obu
stronach w sumie poległo ok. 200 tysięcy żołnierzy. Współczesnym
świadectwem bitwy są pozostałości po okopach oraz cmentarze
wojenne, licznie rozsiane na obszarze działań wojskowych. Przy
pomocy lokalnych władz i pasjonatów tematu udało się kilka takich
miejsc uprzątnąć i odbudować. Warte zwiedzenia są cmentarze
w Gadce Starej, Poćwiardówce, czy Rogowie.
i
Urząd Miejski w Koluszkach
ul. 11-go Listopada 65, 95-040 Koluszki
tel./fax: 0 – 447 256 700
www.koluszki.pl
www.lodz1914.pl
Ośrodki Zagraniczne Polskiej Organizacji Turystycznej
AUSTRIA
Polnisches Fremdenverkehrsamt
Lerchenfelder Strasse 2
A-1080 Wien
tel. (+43 1) 524-71-91-12
fax: (+43 1) 524-71-91-20
BELGIA
Pools Informatiebureau voor Toerisme
Avenue de la Renaissance 20,
1000 Brussel
tel. (+32 2) 740-06-20
fax: (+32 2) 742-37-35
FRANCJA
Office National Polonais de Tourisme
9, rue de la Paix
75002 Paris
tel. (+33 1) 42-44-29-92
fax: (+33 1) 42-97-52-25
HISZPANIA
Oficina Nacional de Turismo de Polonia
c/Princesa duplicado local 1310
28008 Madrid
tel. (+34) 91-541-48-08
fax: (+34) 91-541-34-23
HOLANDIA
Pools Informatiebureau voor Toerisme
Leidsestraat 64
1017 PD Amsterdam
tel. (+31 20) 625-35-70
fax: (+31 20) 623-09-29
JAPONIA
Polish National Tourist Office
Keio Nishi Shinjuku Minami Bldg 7F
3-4-4 Nishi Shinjuku,
Shinjuku-ku Tokio 160 - 0023
tel. (+81 3) 5908-3808
fax: (+81 3) 5908-3809
UKRAINA
Польський Осередок Туристичної
Інформації
01001 Kyiv,
Khreshchatyk 25, lok. 98
tel. (+380-44) 278 67 28
fax. (+380-44) 278 66 70
NIEMCY
Polnisches Fremdenverkehrsamt
Kurfürstendamm 71
10709 Berlin
tel. (+49 30) 21-00-92-0,
fax: (+49 30) 21-00-92-14
WĘGRY
Lengyel Nemzeti
Idegenforgalmi Kepviselet
Karoly krt. 11
1075 Budapest
tel. (+36 1) 269-78-09
fax: (+36 1) 269-78-10
ROSJA
Predstawitelstwo Polskoj
Turisticzeskoj Organizacji
ul. Zemlanoj Wal 66/20, Art. Building
109004 Moskwa
tel. (+7 095) 510-6210
fax: (+7 095) 510-6211
WIELKA BRYTANIA
Westgate House, West Gate
London W5 1YY
tel./fax: (+ 44 0) 8700-675012
tel./fax: (+ 44 0) 8700-675011
STANY ZJEDNOCZONE
5 Marineview Plaza,
Hoboken, NJ 07030
tel. (+1-201) 420-9910
fax: (+1-201) 584-9153
e-mail: [email protected] WŁOCHY
Ufficio Turistico Polacco
Via Barbarini 50
00187 Roma
tel. (+39 06) 482-70-60
fax: (+39 06) 481-75-69
SZWECJA
Polska Statens Turistbyrå
Karlavägen 47 b, bw
114 49 Stockholm
tel. (+46 8) 21-81-45
fax: (+46 8) 21-04-65
Regionalna Organizacja Turystyczna Województwa Łódzkiego, ul. Sienkiewicza 67, 90-009 Łódź, tel. 0 – 426 385 957,
www.rotwl.pl, www.ziemialodzka.pl, e-mail: [email protected] i Oficyna Wydawniczo-Reklamowa SAGALARA,
ul. Lodowa 106a, 93-232 Łódź, tel. 0 – 426 762 676
Realizacja: Oficyna Wydawniczo-Reklamowa SAGALARA, ul. Lodowa 106a, 93-232 Łódź, tel. 0 – 426 762 676,
www.sagalara.com.pl, e-mail: [email protected],
Koncepcja wydania IV: Tomasz Mazurek, Tomasz Koralewski, Piotr Sölle
Tekst:
Ryszard Bonisławski, Iwona Borowińska, Anna Koperska, Agnieszka i Tomasz Koralewscy, Piotr Sölle,
Tomasz Szwagrzak, Tomasz Mazurek
Korekta:
Ryszard Bonisławski, Iwona Borowińska, Izabela Nowakowska, Gabriela Prus
Zdjęcia:
Piotr Bączyński, Zbigniew Bereszyński, Ryszard Bonisławski, Dariusz Bógdał, Ariel Ciechański, Andrzej Danowski,
Tomasz Dronka, Jacek Foks, Krzysztof Gara, Bogna Hes, Konrad Kaszuba, Grażyna Kietla (Rancho Natura Plus),
Tomasz M. Kolmasiak, Bogdan Kopania, Agnieszka i Tomasz Koralewscy, Katarzyna Krakowska, Anna Mokrosińska,
Izabela Nowakowska, Włodzimierz Małek, Anna Post, Gabriela Prus, Piotr Sölle, Piotr Wypych, Tomasz Szwagrzak,
Dariusz Śmigielski, Paweł Wojtyczko, Michał Zajfert, Chwalisław Zieliński, Anna Ziemnicka i Marian Zubrzycki,
Piotr Modliński, M. Kawczyński, Mariusz Kucharczyk oraz archiwa: Regionalnej Organizacji Turystycznej Województwa
Łódzkiego, Centrum Fotografii Krajoznawczej PTTK, Grupy „Fabricum“, Urzędu Marszałkowskiego w Łodzi i Urzędu
Miasta Łodzi, Starostw Powiatowych w: Poddębicach, Sieradzu, Zgierzu, Urzędów Miast w: Bełchatowie, Kutnie, Opocznie,
Piotrkowie Trybunalskim i Skierniewicach, Powiatowego Centrum Informacji Turystycznej i Strategii Rozwoju
w Tomaszowie Mazowieckim, Małej Liga Baseballa w Kutnie oraz Kopalni Węgla Brunatnego – BOT Bełchatów S.A.,
Hoteli Centum Sp. z o.o., Hotelu Prezydent, Hotelu Ossa
Wydawca:
Mapa:
Piotr Wypych
Wydawnictwo sfinansowane ze środków Polskiej Organizacji Turystycznej.
ISBN - 978-83-61001-12-6
ISBN - 978-83-61001-12-6

Największe atrakcje turystyczne Łodzi i regionu łódzkiego

Transkrypt

Podobne dokumenty

Fountaine Pajot Eleuthera 60