Nowy Test Egzaminacyjny z Geografii. Wersja do wydruku

20 Gimnazjum
Sprawdzian z geografii na zakończenie nauki
w trzeciej klasie gimnazjum
Czas pracy: 45 minut
Liczba punktów do uzyskania: 30
Wpisuje uczeń
Data urodzenia ucznia
dzień
miesiąc
rok
Kod ucznia
Informacje dla ucznia
1. Sprawdź, czy sprawdzian ma 8 stron. Ewentualny brak stron lub inne usterki zgłoś nauczycielowi.
2. Na tej stronie i na karcie odpowiedzi wpisz datę urodzenia i swój kod.
3. Czytaj uważnie wszystkie teksty i zadania.
4. Rozwiązania zadań zapisuj długopisem lub piórem. Nie używaj korektora.
5. W zadaniach od 1. do 16. są podane cztery odpowiedzi: A, B, C, D.
Wybierz tylko jedną odpowiedź i zamaluj na karcie odpowiedzi kratkę
z odpowiadającą jej literą – np. gdy wybierzesz odpowiedź „A”:
A B C D
6. Staraj się nie popełniać błędów przy zaznaczeniu odpowiedzi, ale jeśli się pomylisz,
błędne zaznaczenie otocz kółkiem i zamaluj inną odpowiedź, np.:
A B C D
7. Rozwiązania zadań od 17. do 23. zapisz czytelnie w wyznaczonych miejscach. Pomyłki przekreślaj.
Powodzenia!
Gimnazjum 21
Informacje do zadań od 1. do 6.
Zadanie 1. (0 – 1)
Miasto o współrzędnych geograficznych 50°N i 21°E, to
A. Tychy.
B. Kraków.
C. Tarnów.
D. Rzeszów.
C. 10°
D. 5°50’
C. Warszawie.
D. Rzeszowie.
Zadanie 2. (0 – 1)
Rozciągłość południkowa Polski wynosi około
A. 54°50’
B. 49°
Zadanie 3. (0 – 1)
Słońce góruje w tym samym czasie w Tarnowie i w
A. Poznaniu.
B. Krakowie.
Zadanie 4. (0 – 1)
Na mapie Polski cyframi zaznaczono wybrane rzeki. Prawidłowy opis tych rzek to
A.
B.
C.
D.
1 – Bug,
1 – Wieprz,
1 – Bug,
1 – Wieprz,
2 – Warta,
2 – Noteć,
2 – Noteć,
2 – Warta,
3 – Nysa Łużycka,
3 – Nysa Kłodzka,
3 – Nysa Łużycka,
3 – Nysa Kłodzka,
4 – Wieprz.
4 – San.
4 – Wieprz.
4 – San.
Zadanie 5. (0 – 1)
Odległość w terenie w linii prostej między Krakowem a Rzeszowem wynosi około
A. 100 km.
www.wsip.pl
B. 150 km.
C. 200 km.
D. 250 km.
22 Gimnazjum
Zadanie 6. (0 – 1)
22 czerwca najdłuższy dzień będzie w
A. Szczecinie.
B. Białymstoku.
C. Rzeszowie.
D. Krakowie.
Mapa do zadań od 7. do 9.
Zadanie 7. (0 – 1)
Na mapie Polski zakreskowano obszar krainy geograficznej, której największym miastem jest Poznań.
Zaznaczona kraina to
A. Nizina Wielkopolska.
B. Kujawy.
C. Pojezierze Wielkopolskie.
D. Nizina Śląska.
Zadanie 8. (0 – 1)
Literą S zaznaczono na mapie rejon wydobycia ważnego dla Polski surowca energetycznego.
Wydobywany surowiec to
A. węgiel kamienny.
B. gaz ziemny.
C. uran.
D. węgiel brunatny.
Zadanie 9. (0 – 1)
Cyframi rzymskimi I, II, III i IV zaznaczono na mapie kraje, z którymi Polska graniczy na wschodzie.
Prawidłowy opis tych krajów to
A.
B.
C.
D.
I – Litwa,
I – Rosja,
I – Rosja,
I – Litwa,
II – Rosja,
II – Litwa,
II – Litwa,
II – Rosja,
III – Ukraina,
III – Białoruś,
III – Ukraina,
III – Białoruś,
IV – Białoruś.
IV – Ukraina.
IV – Białoruś.
IV – Ukraina.
Gimnazjum 23
Zadanie 10. (0 – 1)
Docierające latem do Polski powietrze polarne kontynentalne jest powietrzem
A. suchym i gorącym.
B. suchym i chłodnym.
C. wilgotnym i gorącym.
D. wilgotnym i chłodnym.
Zadanie 11. (0 – 1)
Kraina geograficzna o najdłuższym okresie wegetacyjnym w Polsce, trwającym około 220 dni, to
A. Wyżyna Lubelska.
Jezioro Śniardwy
B. Nizina Mazowiecka.
C. Nizina Śląska.
D. Żuławy Wiślane.
Zadanie 12. (0 – 1)
Jezioro Śniardwy to jezioro
A. deltowe.
B. polodowcowe rynnowe.
C. polodowcowe morenowe.
D. polodowcowe wytopiskowe.
Zadanie 13. (0 – 1)
Występujące na wyżynach Polski gleby, powstałe na skałach wapiennych, to
A. mady.
B. bielice.
C. rędziny.
D. czarnoziemy.
C. Olkusza.
D. Lubina.
Zadanie 14. (0 – 1)
Rudy miedzi są wydobywane w okolicach
A. Bełchatowa.
B. Tarnobrzegu.
Zadanie 15. (0 – 1)
Park obejmujący niewysokie i stare pasma górskie, powstałe w orogenezie kaledońskiej.
Główne pasmo pokrywają rumowiska skalne – gołoborza kwarcytowe. Rosną tam bory jodłowe.
Powyższy opis dotyczy
A. Babiogórskiego Parku Narodowego.
C.
Bieszczadzkiego Parku Narodowego.
B. Świętokrzyskiego Parku Narodowego.
D.
Parku Narodowego Gór Stołowych.
www.wsip.pl
24 Gimnazjum
Zadanie 16. (0 – 1)
Diagramy przedstawiają strukturę zatrudnienia w Polsce, Stanach Zjednoczonych, Francji i Chinach.
Struktura zatrudnienia w Polsce jest przedstawiona na diagramie
A
B
C
D
rolnictwo 2%
rolnictwo 18%
rolnictwo 44%
rolnictwo 4%
usługi 78%
usługi 53%
usługi 38%
usługi 71%
przemysł i budownictwo 20%
przemysł i budownictwo 29%
przemysł i budownictwo 18%
przemysł i budownictwo 25%
Zadanie 17. (0 – 3)
Na mapie zaznaczone są trzy stacje klimatyczne: Białystok
(139 m n.p.m.), Szczecin (26 m n.p.m.) i Śnieżka (1618 m
n.p.m.). Na podstawie przebiegu średnich miesięcznych
wartości temperatury powietrza i opadów w ciągu roku
rozpoznaj, który z wykresów klimatycznych przedstawia
warunki klimatyczne dla danej stacji. Pod każdym z wykresów klimatycznych napisz nazwę stacji klimatycznej.
1. ..........................................
2. ..........................................
3. ..........................................
Gimnazjum 25
Zadanie 18. (0 – 1)
Na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej zbudowanej z wapieni jurajskich powstały liczne skałki ostańcowe,
doliny krasowe, jaskinie, wywierzyska i ponory.
Podaj nazwę ogółu procesów i utworzonej w ich wyniku charakterystycznej rzeźby terenu.
..............................................................................................................................................................................
Zadanie 19. (0 – 1)
Podpisz na rysunku skałkę ostańcową.
Zadanie 20. (0 – 3)
Na południu Polski, w Karpatach i Sudetach, występuje wiatr halny. Uzupełnij rysunek tak, aby przedstawiał
schemat powstawania wiatru halnego. Zastosuj podane oznaczenia i umieść je w odpowiednich miejscach
na rysunku.
powstawanie chmur i opadów
przemieszczanie się wilgotnego powietrza po stoku
przemieszczanie się suchego powietrza po stoku
W
wyż baryczny
N
niż baryczny
www.wsip.pl
26 Gimnazjum
Tabela do zadań od 21. do 23.
Dane w tabeli dotyczą 2005 r.
Kraj
Powierzchnia
w tys. km2
Liczba ludności
w tys.
Urodzenia
w tys.
Zgony w tys.
Imigracja
w tys.
Emigracja
w tys.
Polska
312,7
38160
366
370
9,3
22,2
„Świat w liczbach” 2007/2008, WSiP
Zadanie 21. (0 – 2)
Oblicz gęstość zaludnienia Polski w 2005 r. Wynik zaokrąglij do liczby całkowitej.
Zadanie 22. (0 – 2)
Oblicz przyrost naturalny w Polsce w 2005 r.
Zadanie 23. (0 – 2)
Oblicz saldo migracji w Polsce w 2005 roku.
Gimnazjum 27
Karta odpowiedzi
Wpisuje uczeń
Data urodzenia ucznia
dzień
miesiąc
rok
Kod ucznia
Wypełnia uczeń
Nr zad.
Wypełnia nauczyciel
Odpowiedzi
Symbol oddziału
Nr dziennika
1
A
B
C
D
A
K
U
0
0
2
A
B
C
D
B
L
V
1
1
3
A
B
C
D
C
M
W
2
2
4
A
B
C
D
D
N
X
3
3
5
A
B
C
D
E
O
Y
4
4
6
A
B
C
D
F
P
Z
5
5
7
A
B
C
D
G
Q
1
6
6
8
A
B
C
D
H
R
2
7
7
I
S
3
8
8
9
A
B
C
D
J
T
4
9
9
10
A
B
C
D
11
A
B
C
D
Wypełnia nauczyciel
Nr zad.
12
A
B
C
D
Liczba punktów
0
1
2
3
17
13
A
B
C
D
18
19
14
A
B
C
D
20
21
15
A
B
C
D
22
23
16
www.wsip.pl
A
B
C
D
Suma punktów ..............................
28 Gimnazjum
Dobry Sprawdzian Wiedzy
Instrukcja dla nauczyciela oceniającego test
Cel badania
Badanie ma na celu sprawdzenie stopnia opanowania przez uczniów kończących trzecią klasę gimnazjum umiejętności i wiadomości z geografii.
Przedmiotem pomiaru są umiejętności opisane w Standardach wymagań egzaminacyjnych1 oraz w Podstawie programowej kształcenia ogólnego2.
Przedmiotem pomiaru są wiadomości i umiejętności ujęte w programach nauczania geografii w klasie trzeciej gimnazjum. Do przeprowadzenia
badania przygotowano test. Zadania w teście badają umiejętności z następujących obszarów standardów:
I.
Umiejętne stosowanie terminów, pojęć i procedur z zakresu przedmiotów matematyczno-przyrodniczych, niezbędnych w praktyce
życiowej i dalszym kształceniu.
II. Wyszukiwanie i stosowanie informacji.
III. Wskazywanie i opisywanie faktów, związków i zależności – zwłaszcza przyczynowo-skutkowych, funkcjonalnych, przestrzennych i czasowych.
IV. Stosowanie zintegrowanej wiedzy i umiejętności do rozwiązywania problemów.
W obrębie każdego z tych obszarów na egzaminach zewnętrznych badane są różne umiejętności.
Lista 14 umiejętności sprawdzanych u uczniów
w części matematyczno-przyrodniczej egzaminu gimnazjalnego
Obszar I
(I.1) Stosowanie terminów i pojęć matematyczno-przyrodniczych
(I.2) Wykonywanie obliczeń w różnych sytuacjach praktycznych
(I.3) Posługiwanie się własnościami figur
Obszar II
(II.1) Odczytywanie informacji przedstawionych w różnej formie
(II.2) Operowanie informacją
Obszar III
(III.1) Wskazywanie prawidłowości w procesach, w funkcjonowaniu układów i systemów
(III.2) Posługiwanie się językiem symboli i wyrażeń algebraicznych
(III.3) Posługiwanie się funkcjami
(III.4) Stosowanie zintegrowanej wiedzy do objaśniania zjawisk przyrodniczych
Obszar IV
(IV.1) Stosowanie technik twórczego rozwiązywania problemów
(IV.2) Analizowanie sytuacji problemowej
(IV.3) Tworzenie modeli sytuacji problemowej
(IV.4) Tworzenie i realizowanie planu rozwiązania
(IV.5) Opracowywanie wyników
Dzięki uwzględnieniu powyższych umiejętności w testach proponowanych przez WSiP, możliwe jest porównanie wyników tego testu z wynikami innych testów oraz z wynikami ogólnopolskiego egzaminu w trzeciej klasie gimnazjum.
Charakterystyka narzędzia pomiaru
Do przeprowadzenia badań przygotowano test składający się z 23 zadań. 17 zadań to zadania zamknięte: 16 wielokrotnego wyboru (WW),
1 na dobieranie (D). W teście jest 6 zadań otwartych – wszystkie krótkiej odpowiedzi (KO). Przy konstruowaniu zadań wykorzystano rysunki,
mapy i diagramy. Za prawidłowe wykonanie każdego z zadań zamkniętych WW uczeń może otrzymać po 1 punkcie, za prawidłową odpowiedź
do zadań krótkiej odpowiedzi uczeń może uzyskać 1, 2 lub 3 punkty, natomiast za zadanie na dobieranie uczeń może otrzymać 3 punkty.
W sumie za poprawne wykonanie wszystkich zadań testu uczeń może otrzymać 30 punktów.
Jakie umiejętności bada test?
W obszarze I badane są następujące umiejętności:
– wykonywanie obliczeń w różnych sytuacjach praktycznych,
– stosowanie terminów i pojęć matematyczno-przyrodniczych.
W obszarze II badane są następujące umiejętności:
– przetwarzanie informacji przedstawionych na rysunku,
– odczytywanie informacji przedstawionych na mapie,
– operowanie informacją.
W obszarze III badane są następujące umiejętności:
– wskazywanie prawidłowości w procesach, w funkcjonowaniu układów i systemów,
– stosowanie zintegrowanej wiedzy do objaśniania zjawisk przyrodniczych.
www.cke.edu.pl
www.men.gov.pl
Gimnazjum 29
Plan testu
Numery zadań
Maksymalna liczba punktów za zadania z danego
obszaru umiejętności
Udział procentowy punktów za zadania
z danego obszaru umiejętności w liczbie
punktów za cały test
5, 13, 15,
21, 22, 23
9
30%
II. Wyszukiwanie i stosowanie informacji.
1, 2, 4, 7, 8,
9, 11, 14, 19
9
30%
III. Wskazywanie i opisywanie faktów, związków i zależności – zwłaszcza
przyczynowo-skutkowych, funkcjonalnych, przestrzennych i czasowych.
3, 6, 10, 12,
16, 17, 18, 20
12
40%
30
100%
Obszary umiejętności
I. Umiejętne stosowanie terminów, pojęć i procedur z zakresu
przedmiotów matematyczno-przyrodniczych, niezbędnych w praktyce
życiowej i dalszym kształceniu.
ŁĄCZNIE
Uwaga!
W kartotece testu tym samym symbolem, np. (II.1), oznaczono różne umiejętności szczegółowe, które są składowymi
umiejętności (II.1) z podanej listy 14 umiejętności sprawdzanych w części matematyczno-przyrodniczej egzaminu
gimnazjalnego. Analizy wykonywane za pomocą aplikacji ANT dotyczyć będą umiejętności z tej listy.
Kartoteka testu
Forma
zadania
Maksymalna
liczba
punktów
określa współrzędne geograficzne
WW
1
operuje informacją (II.2)
oblicza rozciągłość południkową
WW
1
3.
wskazuje prawidłowości w procesach, w funkcjonowaniu
układów i systemów (III.1)
wykazuje się znajomością następstw ruchu
obrotowego Ziemi
WW
1
4.
operuje informacją (II.2)
lokalizuje rzeki na mapie Polski
WW
1
5.
wykonuje obliczenia w różnych sytuacjach praktycznych (I.2)
oblicza odległość w terenie, posługując się
skalą mapy
WW
1
6.
wskazuje prawidłowości w procesach, w funkcjonowaniu
układów i systemów (III.1)
wykazuje się znajomością następstw ruchu
obiegowego Ziemi
WW
1
7.
odczytuje informacje przedstawione na mapie (II.1)
lokalizuje krainy geograficzne na mapie
Polski
WW
1
8.
odczytuje informacje przedstawione na mapie (II.1)
lokalizuje rejony wydobycia surowców
energetycznych w Polsce
WW
1
Sprawdzana umiejętność (numer umiejętności)
Uczeń:
Sprawdzana czynność ucznia
Uczeń:
1.
odczytuje informacje przedstawione na mapie (II.1)
2.
Nr zad.
operuje informacją (II.2)
wskazuje na mapie sąsiadów Polski
WW
1
10.
wskazuje prawidłowości w procesach, w funkcjonowaniu
układów i systemów (III.1)
określa cechy mas powietrza kształtujących
pogodę w Polsce
WW
1
11.
odczytuje informacje przedstawione w różnej formie (II.1)
wskazuje obszar w Polsce
o najdłuższym okresie wegetatywnym
WW
1
12.
wskazuje prawidłowości w procesach, w funkcjonowaniu
układów i systemów (III.1)
określa typ genetyczny jeziora na podstawie rysunku batymetrycznego
WW
1
9.
13.
stosuje terminy i pojęcia matematyczno-przyrodnicze (I.1)
określa typ gleby
WW
1
14.
operuje informacją (II.2)
określa miejsce wydobycia rud miedzi
WW
1
15.
stosuje terminy i pojęcia matematyczno-przyrodnicze (I.1)
rozpoznaje park narodowy na podstawie
opisu
WW
1
16.
wskazuje prawidłowości w procesach, w funkcjonowaniu
układów i systemów (III.1)
identyfikuje kraje na podstawie struktury
zatrudnienia
WW
1
17.
wskazuje prawidłowości w procesach, w funkcjonowaniu
układów i systemów (III.1)
analizuje informacje przedstawione w
formie wykresów klimatycznych, określa typ
klimatu dla danego obszaru
D
3
18.
wskazuje prawidłowości w procesach,
w funkcjonowaniu układów i systemów (III.1)
rozpoznaje rzeźbę terenu i wskazuje jej
genezę
KO
1
19.
odczytuje informacje przedstawione na rysunku (II.1)
rozpoznaje formy krasowe na rysunku
KO
1
20.
stosuje zintegrowaną wiedzę do objaśniania zjawisk
przyrodniczych (III.4)
opisuje schemat powstawania wiatru
halnego
KO
3
21.
wykonuje obliczenia w różnych sytuacjach praktycznych (I.2)
oblicza gęstość zaludnienia
KO
2
22.
wykonuje obliczenia w różnych sytuacjach praktycznych (I.2)
oblicza wskaźniki ruchu naturalnego
w Polsce
KO
2
23.
wykonuje obliczenia w różnych sytuacjach praktycznych (I.2)
oblicza wskaźniki ruchu naturalnego
w Polsce
KO
2
www.wsip.pl
30 Gimnazjum
Klucz odpowiedzi do zadań zamkniętych
Numer
zadania
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
Poprawna
odpowiedź
C
D
C
D
B
A
C
D
B
A
C
C
C
D
B
B
Za każdą poprawną odpowiedź w zadaniach od 1. do 16. uczeń otrzymuje po 1 punkcie.
Schemat oceniania zadań otwartych
Nr
zad.
17.
18.
Rozwiązanie
Schemat punktacji
Punktacja
1. Śnieżka
prawidłowe przyporządkowanie
0–1
2. Szczecin
prawidłowe przyporządkowanie
0–1
3. Białystok
prawidłowe przyporządkowanie
0–1
zjawiska krasowe lub procesy
krasowe, lub inne odpowiedzi
zaliczające: wietrzenie chemiczne
podanie prawidłowej nazwy
i formy krasowe, wietrzenie chemiczne
i zjawiska krasowe, kras powierzchniowy i kras podziemny
0–3
0–1
0–1
0–1
0–1
skałka ostańcowa
poprawne podpisanie na rysunku
skałki ostańcowej
19.
5 poprawnych uzupełnień
3
3–4 poprawne uzupełnienia
2
2–3 poprawne uzupełnienia
1
metoda obliczenia gęstości
zaludnienia
0–1
122 osoby/km
poprawność rachunkowa i podanie
wyniku z jednostką
0–1
366 tys. – 370 tys.
lub 366 000 – 370 000
metoda obliczenia przyrostu
naturalnego
0–1
-4 tys. lub -4000
poprawność rachunkowa
0–1
9,3 tys. – 22,2 tys.
lub 9 300 – 22 200 =
metoda obliczenia salda migracji
0–1
-12,9 tys. lub -12 900
poprawność rachunkowa
0–1
20.
21.
38 160 tys. : 312,7 tys. km2
lub 38 160 000 : 312 700 km2
2
22.
23.
0–3
0–2
0–2
0–2