Wskaźniki zapotrzebowanie na energię pierwotną, końcową, użytkową

„Energetyka odnawialna w procesie
inwestycyjnym budowy zakładu”
• Podstawowe określenia, jednostki i wskaźniki
w obliczeniach i analizach energetycznych
Pierwotne nośniki energii
• Do pierwotnych nośników energii objętych obecnie bilansem krajowym
należą:1) nośniki energii nieodnawialnej:
a) stałe
- węgiel kamienny,
- węgiel brunatny,
- torf,
b) płynne
- ropa naftowa i gazolina naturalna,
c) gazowe
- gaz ziemny.
2) nośniki energii odnawialnej:
- energia słoneczna,
- energia wiatru,
- drewno opałowe,
- biomasa, tzn. materiały organiczne pochodzenia roślinnego uzyskiwane
ze specjalnych upraw energetycznych lub jako produkty odpadowe,
- energia geotermalna,
- energia wodna (przepływ naturalny) wykorzystywana do produkcji
energii elektrycznej.
Wtórne nośniki energii
Są to paliwa lub media powstałe z pierwotnych nośników energii:
stałe (koks); ciekłe (benzyna, oleje napędowe, nafta); gazowe
(gaz czadnicowy itp.) oraz para wodna, gorąca woda i energia
elektryczna.
Z wtórnych nośników energii powstaje energia wtórna,
potrzebna do działania maszyny, w samej maszynie lub
dostarczana do niej.
• Energia wtórna stanowi energię chemiczną nośników
wtórnych – stanowiących paliwa wtórne, liczona wg ich
wartości opałowej oraz energii innych nośników wtórnych,
liczona wg entalpii, jak również energia elektryczna
Energia pierwotna
• nieodnawialna energii pierwotna – należy
przez to rozumieć energię zawartą w
kopalnych surowcach energetycznych, która
nie została poddana procesowi konwersji lub
transformacji;
• odnawialna energia pierwotnee – należy przez
to rozumieć energię uzyskaną z odnawialnego
źródła energii
Wskaźniki zapotrzebowanie na energię
pierwotną, końcową, użytkową
• EP – wskaźnik dot. energii pierwotnej – to umowna wielkość
powstająca przez pomnożenie wskaźników energii końcowej
przez współczynniki obrazujące umowną szkodliwość
ekologiczną danego rodzaj u paliwa. I dla przykładu dla prądu
mnożnik ten wynosi 3,0 – gdyż uznano, że wyprodukowanie w
Polsce prądu i jest dostarczenie do budynku jest wysoce
szkodliwe. Dla biomasa (drewno, pellety, słoma) - mnożnik to
tylko 0,2 – bo biomasa jako paliwo odnawialne jest promowane i
uznawane za mało szkodliwe. Dla najbardziej typowych paliw z
jakimi spotkamy się w domach, dla gazu (ziemnego i płynnego)
oraz węgla – mnożnik ten jest identyczny i wynosi 1,2, czyli
przyjęto, że dom opalany gazem jest podobnie szkodliwy dla
otoczenia, jak węglem… Tak więc dom z niskim wskaźnikiem Ep
będzie uważany za mało szkodliwy dla środowiska naturalnego.
Wskaźniki zapotrzebowanie na energię
pierwotną, końcową, użytkową
• EK – Wskaźnik energii końcowej – to ilość energii jaką należy
dostarczyć do budynku z zewnątrz, aby wyprodukować
potrzebną ilość energii użytkowej. Energię pozyskujemy z
różnych źródeł (sieć energetyczna, ciepłownicza, gazowa, paliwo
stałe, paliwo płynne, energia odnawialna słońca). Urządzenia
przetwarzające (kocioł, węzeł cieplny) mają skończoną
sprawność i zazwyczaj potrzebujemy trochę więcej energii
zakupić, niż zostanie do domu wprowadzona.
• Niska wartość EK (ale tylko wraz z odpowiednim paliwem) będzie
oznaczać niskie koszty ogrzewania – ale pamiętać należy, że
powszechnie stosowane paliwa pod kątem ceny uzyskania z nich
energii to rozbieżność od kilkunastu groszy za kWh (węgiel,
biomasa) do ponad 60 gr/kWh (dla energii elektrycznej z sieci).
Energia użytkowa – należy przez to
rozumieć:
• a)w przypadku ogrzewania budynku – energię
przenoszoną z budynku do jego otoczenia przez
przenikanie lub z powietrzem wentylacyjnym,
pomniejszoną o zyski ciepła,
• b) w przypadku chłodzenia budynku – zyski ciepła
pomniejszone o energię przenoszoną z budynku
do jego otoczenia przez przenikanie lub z
powietrzem wentylacyjnym,
• c)w przypadku przygotowania ciepłej wody
użytkowej – energię przenoszoną z budynku do
jego otoczenia ze ściekami;
Wskaźniki zapotrzebowanie na energię
pierwotną, końcową, użytkową
• Eu – energia użytkowa – to fizyczna ilość energii jaką potrzeba
wprowadzić do budynku aby funkcjonował zgodnie z założeniami
projektowymi (temperatury wewnętrzne, wielkość strumienia
wentylacji pomieszczeń, ilość przygotowanej ciepłej wody).
Wartość ta zależy od jakości budynku w zakresie jego kształtu,
wielkości przeszkleń, orientacji w terenie, izolacyjności przegród
nieprzezroczystych i stolarki, likwidacji mostków termicznych
ewentualnie zastosowanego odzysku ciepła z wentylacji
mechanicznej z rekuperacją. Wielkość Eu jest niezależna do
paliwa i systemów instalacyjnych.
• Budynek z niską wartością Eu będzie zawsze potrzebował mało
energii.
System certyfikatów energetycznych
•
•
•
•
System certyfikatów energetycznych został stworzony, aby móc odróżnić
pochodzenie wyprodukowanej i sprzedawanej energii elektrycznej.
Za ich pomocą identyfikuje się przede wszystkim źródło energii, datę i miejsce jej
wyprodukowania, a także na wniosek producenta informacje na temat rodzaju i
mocy elektrowni, która energię wytworzyła. Tak więc są niczym innym jak formą
gwarancji o źródle pochodzenia energii elektrycznej.
Świadectwa te zostają wydane przez prezesa Urzędu Regulacji Energetyki, na
wniosek przedsiębiorstwa energetycznego zajmującego się wytwarzaniem energii.
Producenci, którzy otrzymali w/w świadectwa figurują w Rejestrze Świadectw
Pochodzenia (RŚP), gdzie nadawane jest im indywidualne konto. Natomiast sam
RŚP jest prowadzony przez Towarową Giełdę Energii. Wystawienie świadectwa jest
równoznaczne z nabyciem praw majątkowych wynikających z niego, które są
zbywalne i stanowią towar giełdowy (art. 2 pkt 2 lit. d ustawy z dnia 26
października 2000 r.) o giełdach towarowych (Dz. U. z 2005 r. Nr 121, poz. 1019 i Nr
183, poz. 1537 i 1538).
W/w prawa majątkowe do świadectw pochodzenia energii są przedmiotem handlu
na Towarowej Giełdzie Energii. Kupować i sprzedawać je mogą wyłącznie podmioty
będące członkami RŚP. Ponadto swój udział w obrocie certyfikatami mają również
domy maklerskie posiadające stosowne uprawnienia do handlu nimi. Prawa
majątkowe są notowane w postaci kursu jednolitego i notowań ciągłych.
System certyfikatów energetycznych
- zielone: potwierdzające pochodzenie energii ze źródeł
odnawialnych (energia wody, energia wiatru, energia
geotermalna, instalacje wytwarzające energię z biomasy i
biogazu, a także słoneczne ogniwa fotowoltaiczne wraz z
kolektorami słonecznymi do produkcji ciepła)
- czerwone: świadectwa pochodzenia energii elektrycznej z tzw.
wysokosprawnej kogeneracji,
- żółte (wcześniej niebieskie): świadectwa pochodzenia z
małych źródeł kogeneracyjnych opalanych gazem lub o mocy
elektrycznej poniżej 1 MW,
- fioletowe: świadectwa pochodzenia ze źródeł
wykorzystujących gaz z odmetanowania kopalń lub biogaz,
- pomarańczowe: ze źródeł zaopatrzonych w instalacje
wychwytywania i zatłaczania dwutlenku węgla (CCS – Carbon
Capture and Storage),
- błękitne: z nowych, wysokosprawnych źródeł,
System certyfikatów energetycznych
-
białe: mające na celu promowanie poprawy efektywności
energetycznej i obniżanie zużycia energii końcowej,
- brązowe: dotyczące produkowania i wprowadzania do sieci
biogazu rolniczego
• Certyfikaty pomarańczowe i błękitne jeszcze nie funkcjonują.
Czerwone i żółte wygasły wraz z końcem 2012 roku, lecz w
projekcie ustawy znajdują się zapisy przedłużające ich
funkcjonowanie i w 2014 ponownie funkcjonują. Warto zaznaczyć, iż
nowelizacja Ustawy Prawo Energetyczne przedłużyła system wsparcia dla kogeneracji do 2018 roku
•
Certyfikaty są formą gwarancji zapewniającą, że energia elektryczna rzeczywiście
pochodzi z danego źródła i w przypadku energii pochodzącej z OZE przynoszą
wymierne korzyści sprzedającemu. Działania związane z ich wprowadzeniem
zmierzają do promowania producentów energii odnawialnej, a także pochodzącej
z wysokosprawnej kogeneracji, dając im pierwszeństwo do jej sprzedaży.
•
•
Wcześniej wspomniana energia zostaje sprzedana wraz z certyfikatem, dzięki temu
producent zarabia podwójnie poprzez:
- sprzedaż energii
- sprzedaż certyfikatu