Konspekt Ochrona środowiska wykłady

KONSPEKT WYKŁADÓW Z PRZEDMIOTU
OCHRONA ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO
Studia I stopnia, Turystyka i Rekreacja
Studia stacjonarne
(1 GODZ. * 15 TYG.)
Wykład I. (1 godz.)
Wiodąca tematyka zajęć:
Ochrona środowiska w świetle ogólnego procesu gospodarowania środowiskiem
Zakres tematyczny zagadnień:
− procesy gospodarowania środowiskiem,
− pojęcie ochrony środowiska,
− cele i zadania ochrony środowiska,
− formy ochrony środowiska.
Wykład II. (1 godz.)
Wiodąca tematyka zajęć:
Antropogenne obciążenia środowiska na każdym z poziomów organizacji
przyrody
Zakres tematyczny zagadnień:
− poziomy organizacji przyrody,
− przebieg degradacji ekosystemu pod wpływem długotrwałych obciążeń,
− antropogenne obciążenia na poziomie genetycznym,
− antropogenne obciążenia na poziomie gatunkowym,
− antropogenne obciążenia na poziomie ekosystemowym,
− antropogenne obciążenia na poziomie krajobrazowym,
− zależność między wielkością obciążenia a zdolnością ekosystemów do
samoreprodukcji
− zagrożenia wywołane antropogennym obciążeniem na każdym z poziomów,
− stany ekosystemów: normalny, zagrożenia równowagi ekologicznej,
kryzysowy, katastroficzny,
− skutki bezpośrednie i pośrednie obciążenia środowiska
− straty ekologiczne (klasyfikacja wg różnych kryteriów)
− straty gospodarcze, straty społeczne.
Wykład III. (1 godz.)
Wiodąca tematyka zajęć:
Proces ochrony środowiska w sferze społecznej
Zakres tematyczny zagadnień:
− ekologia społeczna, kultura ekologiczna,
− stosunek człowieka do środowiska,
− proces kształtowania się świadomości ekologicznej społeczeństwa, elementy
świadomości ekologicznej,
− działania na rzecz kształtowania świadomości ekologicznej społeczeństwa
(poziomy świadomości),
− postawa proekologiczna, postawa ekologicznej obojętności, postawa
antyekologiczna,
− proces kształtowania się świadomości ekologicznej społeczeństwa,
− formy używane do kształtowania świadomości ekologicznej,
− elementy edukacji ekologicznej, procesy w ramach edukacji ekologicznej,
− edukacja ekologiczna pracowników branży turystycznej.
Wykład IV. (2 godz.)
Wiodąca tematyka zajęć:
Proces ochrony środowiska w sferze gospodarczej
Zakres tematyczny zagadnień:
− narzędzia proekologicznej reorientacji gospodarki,
− główne procesy gospodarki oddziaływujące na środowisko,
− główne sfery działań gospodarczych oddziaływujące na środowisko,
− podstawowe czynniki decydujące do stopniu obciążenia środowiska w procesie
jego użytkowania,
− wpływ przemysłu turystycznego na zagrożenia ekologiczne i ich konsekwencje
dla turystyki,
− organizacje (międzynarodowe i polskie) promujące stosowanie rozwiązań
proekologicznych w turystyce,
− etykiety i ekocertyfikaty w turystyce (Kryteria Czystej Turystyki, Kryteria
przyznawania EU flower)
− międzynarodowe inicjatywy przyczyniające się do ekologizacji polskiej
turystyki.
Wykład V. (1 godz.)
Wiodąca tematyka zajęć:
Proces ochrony środowiska w sferze przyrodniczej
Zakres tematyczny zagadnień:
− omówienie warunków trwałości ekosystemów,
− rekomendacje dotyczące gospodarowania w konkretnych ekosystemach,
− ochrona naturalnych i półnaturalnych ekosystemów lądowych,
− przekształcanie siedlisk jako zagrożenie dla ekosystemów,
− zasady ochrony ekosystemów wodnych oraz zdeterminowanych przez wodę,
− ochrona ekosystemów leśnych,
− formy działania człowieka decydujące o istnieniu ekosystemów półnaturalnych,
− renaturalizacja wybranych ekosystemów (przypadki unaturalnienia ekosystemu
leśnego, metody renaturalizacji jezior, działania na rzecz renaturalizacji rzek i
strumieni
Wykład VI. (2 godz.)
Wiodąca tematyka zajęć:
Organizacja ochrony środowiska w Polsce
Zakres tematyczny zagadnień:
Instytucje ochrony środowiska w Polsce:
− podział systemu zarządzania procesami gospodarowania środowiskiem,
− podsystem instytucji,
− podsystem narzędzi zarządzania (podział),
− podział zadań związanych z zarządzaniem środowiskiem (organizatorskie,
bezpośrednio wykonawcze, zobowiązująco-reglamentacyjne, kontrolnonadzorcze)
− działalność władz samorządowych na rzecz kształtowania jakości ekologicznej
przestrzeni turystycznej – zadania administracji samorządowej związane z
zarządzaniem środowiskiem (samorząd województwa, samorząd powiatowy,
samorząd gminny).
Wykład VII. (1 godz)
Wiodąca tematyka zajęć:
Polityka ekologiczna jako narzędzie ochrony ekosystemów lub wybranych
elementów biosfery
Zakres tematyczny zagadnień:
− przedmiot polityki ekologicznej,
− cele, zasady i narzędzia realizacji polityki ekologicznej,
− polityka ochrony środowiska jako polityka szczegółowa.
Wykład VIII. (1 godz.)
Wiodąca tematyka zajęć:
Programy ochrony środowiska (wojewódzkie, powiatowe, gminne) jako akty
wykonawcze do polityki ekologicznej państwa
Zakres tematyczny zagadnień:
− treść i zakres merytoryczny programów,
− główne bloki problemowe programów,
− przykładowe programy ochrony środowiska.
Wykład IX. (1 godz.)
Wiodąca tematyka zajęć:
Pozostałe dokumenty planistyczne służące ochronie podstawowych elementów
środowiska (wód, powietrza, gleb)
−
−
−
−
plany gospodarki odpadami,
programy ochrony przed hałasem,
programy gospodarki leśnej,
programy naprawcze,
Wykład X. (1 godz.)
Wiodąca tematyka zajęć:
Działalność na rzecz ochrony środowiska
Zakres tematyczny zagadnień:
− metody, techniki unieszkodliwiania zanieczyszczeń
− metody, technologie, procesy zapobiegania powstawaniu zanieczyszczeń,
− rozwiązania techniczne służące ochronie środowiska: czyste źródła energii,
technologie energooszczędne, materiałooszczędne, bezodpadowe, utylizacja i
wykorzystanie odpadów, urządzenia ochrony środowiska.
Wykład XI. (1 godz.)
Wiodąca tematyka zajęć:
System finansowania ochrony środowiska
Zakres tematyczny zagadnień:
− nakłady inwestycyjne na ochronę środowiska według dziedzin ochrony
środowiska,
− koszty bieżące ochrony środowiska,
− wydatki gospodarstw domowych.
Wykład XII. (1 godz.)
Wiodąca tematyka zajęć:
Źródła finansowania ochrony środowiska w Polsce (przedsięwzięć o charakterze
inwestycyjnym oraz działalności bieżącej)
Zakres tematyczny zagadnień:
− źródła publiczne,
− źródła prywatne,
− źródła zagraniczne.
Wykład XIII. (1 godz.)
Wiodąca tematyka zajęć:
Klasyfikacja instrumentów zarządzania środowiskiem
Zakres tematyczny zagadnień:
− regulacje ogólnoprawne,
− instrumenty prawno-administracyjne (zakazy, nakazy, standardy, pozwolenia,
procedury),
− instrumenty ekonomiczne (o charakterze danin publicznych, oparte na
transakcjach rynkowych, zachęty finansowe, ekologiczne zabezpieczenia
finansowe, administracyjne kary),
− ekologiczna reforma podatkowa,
− instrumenty dobrowolnego stosowania,
− instrumenty społecznego oddziaływania.
Prowadzący: dr inż. Małgorzata Borkowska-Niszczota