WSPOMNIENIE O PROFESORZE WOJCIECHU CIEŚLI

ROCZNIKI GLEBOZNAWCZE T. XLVI NR 3/4 WARSZAWA 1995: 97-105
WSPOMNIENIE O PROFESORZE WOJCIECHU CIEŚLI
W dniu 16 stycznia 1995 r. zmarł nagle w Bydgoszczy jeden z najwybitniej­
szych polskich gleboznawców, profesor zwyczajny dr hab. inż. Wojciech Cieśla.
Urodził się 3 czerwca 1925 r. we wsi Wrzawy w woj. tarnobrzeskim. Syn
rolnika, był z ziemią zżyty od dzieciń­
stwa. W czasie wojny walczył o nią jako
żołnierz Armii Krajowej (pseudonim
Lew).
Po wojnie ukończył najpierw 3-letnie
Liceum Rolnicze w Środzie Wlkp., a na­
stępnie Wydział Rolniczy Uniwersytetu
Poznańskiego, specjalizując się w zakre­
sie gleboznawstwa pod kierownictwem
znakomitych twórców poznańskiej szko­
ły gleboznawczej - profesorów F. K. Ter­
likowskiego i M. Kwinichidze. Dyplom
inżyniera rolnictwa i magistra nauk agro­
technicznych uzyskał w roku 1951 na
podstawie pracy pt. “Działanie granulo­
wanego nitrofosfatu w różnych warun­
kach glebowych”. Bezpośrednio po dyplomie podjął pracę w macierzystej Kate­
drze. Rozpoczął od stanowiska zastępcy asystenta i przechodził kolejno wszystkie
szczeble zawodowej kariery.
Od początku uczestniczył w pracach terenowych, laboratoryjnych i kameral­
nych, związanych zwłaszcza ze zdjęciami do Mapy gleb Polski w skali 1:300 000.
Poznał dzięki temu dokładnie gleby znacznych obszarów kraju, ich żyzność i
powiązania ze środowiskiem glebotwórczym.
W 1960 r. uzyskał stopień doktora nauk rolniczych na podstawie rozprawy pt.
“Właściwości chemiczne czarnych ziem kujawskich na tle środowiska geograficz­
nego” . Praca została nagrodzona srebrnym Medalem Wyższej Szkoły Rolniczej
w Poznaniu.
Dr Cieśla odbył roczny staż naukowy w Rutgers the State University (New
Brunswick, USA), gdzie poznał nowoczesne wyposażenie i metody stosowane w
amerykańskich pracowniach gleboznawczych oraz nowe wówczas koncepcje w
dziedzinie taksonomii gleb. Po powrocie do kraju część zdobytych za granicą
doświadczeń spożytkował we własnych badaniach i w roku 1968 habilitował się
na podstawie rozprawy “Geneza i właściwości gleb uprawnych wytworzonych z
98
Wspomnienie o profesorze W. Cieśli
gliny zwałowej na Wysoczyźnie Kujawskiej” (nagroda Ministra Nauki i Szkol­
nictwa Wyższego).
W tym samym roku docenta W. Cieślę powołano na stanowisko pełnomocnika
rektora (następnie dziekana) do spraw organizacji studiów rolniczych, powstającej
wówczas w Bydgoszczy Filii poznańskiej Akademii Rolniczej. Od tego czasu
związał swą działalność naukową, dydaktyczną i organizacyjną z bydgoską pla­
cówką, która usamodzielniła się niebawem (1974) i zaczęła funkcjonować jako
Akademia Techniczno-Rolnicza. W latach 1975-1981 był prorektorem d/s nauki,
a w okresie 1984-1990 rektorem ATR.
Nominację profesora nadzwyczajnego uzyskał Wojciech Cieśla w roku 1976,
a w roku 1983 został profesorem zwyczajnym.
Mimo licznych funkcji organizacyjnych i administracyjnych, Profesor Cieśla
nie zaniechał prac badawczych. Jego dorobek naukowy obejmuje ponad 100
indywidualnych i zespołowych, oryginalnych publikacji, mapy, szereg monogra­
fii, prac metodycznych oraz doniesień i sprawozdań z prowadzonych badań.
Główne nurty Jego zainteresowań badawczych to: geneza i chemiczne właściwo­
ści gleb Niziny Wielkopolskiej; przyczyny i skutki zagęszczenia gleb uprawnych;
skład chemiczny i mineralny frakcji ilastej gleb; organiczne związki fosforu w
glebach; zawartość w glebach metali ciężkich i innych pierwiastków śladowych;
wpływ zakładów przemysłowych na gleby i inne składniki środowiska przyrod­
niczego. Szczególne miejsce w dorobku naukowym Profesora Cieśli zajmują
studia nad czarnymi ziemiami Kujaw. Poświęcił tym badaniom wiele lat życia, a
wyniki opublikował w kilku znaczących monografiach. Cechą wyróżniającą
prawie wszystkie prace prof. Cieśli było traktowanie gleby jako warsztatu pracy
rolnika.
Na przełomie lat 1978/1979 w ciągu 3 miesięcy prof. Cieśla uczestniczył w
badaniach gleboznawczych prowadzonych na terenie Mezopotamii w Iraku (suche
subtropiki).
Był uczonym cieszącym się dużym i w pełni zasłużonym autorytetem w
zakresie najszerzej pojętego gleboznawstwa. Zapraszano Go do współpracy w
różnych gremiach. W latach 1977-1982 był członkiem Rady Głównej Nauki
Szkolnictwa Wyższego i Techniki. Był w ostatniej kadencji wiceprzewodniczą­
cym Komitetu Gleboznawstwa i Chemii Rolnej PAN oraz przewodniczącym
Sekcji Gleboznawczej w tym Komitecie; był członkiem Rad Naukowych Zakładu
Badań Środowiska Rolniczego i Leśnego PAN w Poznaniu oraz Instytutu Agro­
fizyki PAN w Lublinie. Był członkiem Zarządu Głównego Polskiego Towarzy­
stwa Gleboznawczego, przewodniczącym Zespołu Uziarnienia Gleb, członkiem
Rady Wydawnictw tego Towarzystwa, członkiem V Komisji Genezy, Klasyfika­
cji i Kartografii Gleb itd. Uczestniczył w tworzeniu Albumu Gleb Polski oraz w
kilku opracowaniach Systematyki gleb Polski. Za działalność w Polskim Towa­
rzystwie Gleboznawczym został wyróżniony Złotą Odznaką Towarzystwa. Był
członkiem Międzynarodowego Towarzystwa Gleboznawczego i zagranicznym
Wspomnienie o profesorze W. Cieśli
99
członkiem Francuskiego Towarzystwa Gleboznawczego. Czynnie uczestniczył w
kongresach, zjazdach i innych imprezach naukowych zagranicznych i krajowych
towarzystw gleboznawczych i rolniczych.
Bardzo znaczące były także wyniki działalności Profesora Cieśli jako nauczy­
ciela akademickiego. Był opiekunem ponad 200 prac magisterskich i promotorem
w 7 przewodach doktorskich. Troje Jego wychowanków uzyskało nominację
profesora uczelnianego.
Za swą działalność został odznaczony m.in. Krzyżami Kawalerskim i Oficer­
skim Orderu Odrodzenia Polski, Medalem Komisji Edukacji Narodowej i tytułem
honorowym “Zasłużony Nauczyciel”, Zasłużony dla Akademii Rolniczej w Po­
znaniu, a ponadto medalami Zasłużony Pracownik Rolnictwa, Zasłużony dla
Miasta Bydgoszczy, Zasłużony dla Województwa Bydgoskiego.
Odszedł przedwcześnie w pełni sił twórczych człowiek obdarzony wybitną
indywidualnością, silny duchem i ciałem, zawsze pogodny, ludziom życzliwy. Nie
tylko swą głęboką wiedzą, umiejętnością dostrzegania w gmatwaninie spraw
wątków najistotniejszych i zdolnością rozwiązywania problemów trudnych, lecz
także przystępnością i łatwością nawiązywania kontaktów zjednywał sobie sza­
cunek i sympatię wszystkich, którzy Go znali. Zostawił bydgoską Uczelnię, którą
współtworzył. Zostawił wychowanków i kolegów, którzy zachowają pamięć o
wybitnym Uczonym, mądrym Nauczycielu, wspaniałym Koledze i niezawodnym
Przyjacielu.
H. Dąbkowska-Naskręt, Z. Prusinkiewicz
WYKAZ OPRACOWAŃ PROF. DR HAB. WOJCIECHA CIEŚLI
A. Monografie, studia, rozprawy (lata 1952-1994)
1. TERLIKOW SKI F., REIM A N N В., CIEŚLA W. 1952; Działanie granulowanego nitrofosfatu w
różnych warunkach glebow ych. R ocz. Nauk Roi. t. 6 6-A -l: 2.
2. REIM A N N B., CIEŚLA W. 1959: Efekt próchniczno-fosforowy przy zastosowaniu torfu niskiego.
Rocz. WSR w Poznaniu, t. 4: 5 9 -7 8 .
3. R EIM A NN B., CIEŚLA W. 1960: G leby fluw iogeniczne w D olinie W isły w okolicach Grabowa pow.
Św iecie. Rocz. Nauk Roi. t. 82-A-2: 3 2 5-354.
4. CIEŚLA W. 1961 : W łaściw ości chem iczne czarnych ziem kujawskich na tle środowiska geograficz­
nego. Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, t. 13, z. 4, ss. 91. [Praca doktorska, wyróżniona
srebrnym m edalem im. A. Cieszkow skiego].
5. CIEŚLA W ., M ARCINEK J. 1962: Charakterystyka gleb bielicow ych i łąkow o-torfow ych w Stacji
O ceny Odmian w Now ej W si Ujskiej z uw zględnieniem ich w łaściw ości fizycznych i fizykochem i­
cznych. Rocz. Nauk. WSR w Poznaniu, t. 15: 115-132.
6. REIM A N N B., CIEŚLA W. 1965: Czarne ziem ie wrzesińskie. Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół
Nauk, t. 19, z. 1: 151-172.
7. R EIM A NN B., CIEŚLA W., M ICHAŁEK K. 1965: G leby uprawne typu bielicow ego i brunatnego
W ysoczyzny Kujawskiej. Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, t. 19, z. 2: 3 5 3 -3 6 9 .
100
Wspomnienie o profesorze W. Cieśli
8. REIM A N N В., CIEŚLA W. 1966: W łaściw ości gleb uprawnych, wytworzonych z utworów zw ało­
wych w Ośrodku Doświadczalnym IPWŁ Sielec Stary pow. Rawicz. Rocz. WSR w Poznaniu, t. 31 :
2 4 7 -2 5 9 .
9. REIM A NN B., MICHAJLUK L., CIEŚLA W., DRZYM AŁA S. 1966: Zawartość niektórych
mikroskładników w ważniejszych glebach uprawnych W ysoczyzny Kujawskiej. R ocz. WSR w
Poznaniu, t. 31: 3 3 9 -3 4 6 .
10. CIEŚLA W . 1968: G eneza i w łaściw ości gleb uprawnych wytworzonych z gliny zwałowej na
W ysoczyźn ie Kujawskiej. Rocz. WSR w Poznaniu. [Praca habilitacyjna wyróżniona nagrodą Ministra
III- stopnia] z. 18, ss. 60.
11. KOCIAŁKOW SKI Z., CIEŚLA W. 1969: Mikroskładniki przyswajalne w glebach uprawnych
wytw orzonych z glin zw ałow ych na W ysoczyźnie Kujawskiej. Rocz. Glebozn. t. 19, z. 2: 2 8 1 -2 9 2 .
12. CIEŚLA W., KOCIAŁKOW SKI Z. 1973: R ozm ieszczenie mikroskładników w profilach niektórych
gleb w ytw orzonych z glin zw ałow ych w W ielkopolsce. Rocz. Glebozn. t. 24, z. 2: 2 6 1 -2 7 1 .
13a. W pływ metod wydzielania frakcji koloidalnej gleb i przygotowanie próbek na wyniki analizy
termicznej i rentgenograficznej. Polskie Towarzystwo G leboznaw cze, Komisja M ineralogii Gleb,
1973, z. 1, ss. 46.
13b. The influence o f the method o f Colloidal fraction separation o f soil sample preparation on the results
o f thermal and x-ray diffraction analysis. R ocz. Glebozn., 1974: 5 7 -6 6 . W spółautorzy - członkow ie
Komisji M ineralogii Gleb: A. Bogda, T. Chodak, W. Cieśla, M. Kępka, T. Komornicki, A.
Kuźniarowa, S. Uziak, T. W ocławek.
14. CIEŚLA W. 1975: Zagadnienie gęstości gleb (studium). Post. Nauk Roi. nr 1: 11-24.
15. CIEŚLA W ., RYBACK I R., WOJTASIK M. 1975: Reakcja kukurydzy i słonecznika na dom ieszkę
do poziom ów ornopróchnicowych A lp warstw podornych. Zesz. Nauk. ATR w B ydgoszczy nr 21
(Rolnictwo 1): 5 -1 6 .
16. CIEŚLA W. 1975: Skład chem iczny frakcji ilastej gleb wytw orzonych z glin zw ałow ych moren
dennych N iziny W ielkopolskiej. Minerały ilaste gleb. Puławy: 11-15.
17. CIEŚLA W ., M IRASZEW SKI R. 1975: Frakcje iłu koloidalnego w niektórych glebach uprawnych
w ytw orzonych z gliny zwałowej. Minerały ilaste gleb. Puławy: 28 -3 2 .
18. CIEŚLA W ., DR ZYM AŁA S. 1975: The occurrence o f free ferric and aluminium oxides in
pseudopodzolic soils formed from boulder loam. [W ystępowanie wolnych tlenków żelaza i glinu w
glebach wytw orzonych z gliny zwałowej]. Pol. J. Soil Sei. vol. 8, nr 1: 7 5 -8 2 .
19. CIEŚLA W., PECH K., PAW LUCZUK Z., RZEŚNIOW IECKA G. 1977: Sezonow a zm ienność
fosfatazy i ureazy glebowej w czarnoziemach kujawskich. Zesz. Nauk. ATR nr 44, Rolnictw o (3):
2 3 -3 5 .
20. CIEŚLA W., KLIMAS F., PECH K., STEFANIAK O. 1977: Warunki botaniczno-glebow e w
otoczeniu Zakładów A zotow ych we W łocławku. Rocz. Rady Nauk. p rzy U.W. w B ydgoszczy, z. 3:
1 43-157.
21. CIEŚLA W., NO W IN K A Z., GRZONA R. 1977: Trwałość struktury guzełkowatej wybranych gleb
uprawnych Równiny Inowrocławskiej. Zesz Nauk. ATR nr 49, R olnictwo (4): 5 9 -6 8 .
22. CIEŚLA W., WOJTASIK M., MIRASZEW SKI R., ROGALSKI D. 1978: Gleby W ysoczyzny
Chełmińskiej w ytw orzone z utworów pyłowych. Rocz. Glebozn. t. 29, nr 1: 127-140.
23. В IEGU SZEW S К А C., CIEŚLA W. 1980: Szkolnictwo W yższe w B ydgoszczy. B ydgoskie T ow a­
rzystwo Naukowe: 261 -2 8 5 .
24. CIEŚLA W., TROUTLER M., NO W INKA Z., SKO W RO ŃSKA J. 1980: W pływ na rośliny i gleby
niektórych przem ysłowych odpadowych minerałów wapiennych. Rocz. Glebozn. t. 31, nr 1: 117—
130.
25. CIEŚLA W ., D Ą B K O W SK A -N A SK R Ę T H., SIUDA W. 1981: Stan zasolenia gleb w okolicy
Inowrocławskich Zakładów Sodow ych w Mątwach. Rocz. Glebozn. t. 32, nr 2: 103-113.
26. M ARCINEK J., LAN GIER-K UŹNI AROW A A ., CIEŚLA W. 1981 : Clay minerals o f alluvial saline
in Shatt Al-Arab Region (Southern Iraq). Rocz. Glebozn. t. 32, z. 3: 183-191.
Wspomnienie o profesorze W. Cieśli
101
27. CIEŚLA W ., DĄ BK O W SK A -N A SK R Ę T H. 1983: Skład chem iczny frakcji ilastej gleb w ytw orzo­
nych z gliny zwałowej moren dennych Niziny W ielkopolskiej. Rocz. Glebozn. t. 34, z. 2: 3 7 -5 4 .
28. CIEŚLA W ., RZEŚNIOW IECKA-SULIM IERSKA G., KOPER J. 1984: Badania nad glebow ym
fosforem organicznym. Cz. I. Fosfor organiczny na tle zawartości C, N i S w niektórych glebach
uprawnych i leśnych. Rocz. Glebozn. t. 35, z. 1: 11-22.
29. CIEŚLA W., RZEŚNIOW IECKA-SULIM IERSKA G., KOPER J. 1984: Badania nad glebow ym
fosforem organicznym. Cz. II. Fosfor organiczny i jego frakcja w niektórych glebach uprawnych i
leśnych. Rocz. Glebozn. t. 35, z. 1: 11-22.
30. CIEŚLA W., D Ą B K O W SK A -N A SK R Ę T H. 1984: W łaściw ości zasolonych gleb w sąsiedztw ie
Janikowskich Zakładów Sodow ych na Kujawach. Rocz. Glebozn. t. 35, z. 2: 139-150.
31. CIEŚLA W. 1985: Aktualny stan i kierunki działalności gleboznawstw a w Polsce. Post. Nauk Rol.
z. 4: 3 5 -4 6 .
32. AD A M C ZY K B., BIA ŁO U SZ S., BORKOW SKI J., CIEŚLA W. i in. 1986: Atlas gleb Polski. PW N,
Warszawa.
33. UZIAK S., B O G D A A., CH O DAK T., CIEŚLA W. i in. 1987: Clay minerals o f selected loess soils.
Rocz. G lebozn. t. 38, z. 3: 5 9 -7 7 .
34. CIEŚLA W ., SK AR G A -BILSK A G., BILSKI J., 1987: Przewodnictwo elektrolityczne roztworu
glebow ego na tle naw ożenia i uprawy gleby płowej. Rocz. Glebozn. t. 38, z. 2: 5 -1 2 .
35. G ONET S., CIEŚLA W. 1988: M etody dyspergowania próbek gleb do badań frakcji ilastej. Pr.
K om isji Nauk. PTG leb. ss. 32.
36. CIEŚLA W ., DĄ BK O W SK A -N A SK R Ę T H., D Y M IŃSK A M., 1988: Uziarnienie frakcji iłu
koloidalnego w wybranych glebach W ysoczyzny Kujawskiej. Rocz. G lebozn. t. 39, z. 3: 2 1 3 -2 1 6 .
37. CIEŚLA W., D Ą BK O W SK A-N ASK RĘT H., D Y M IŃSK A M., OW EDYK J. 1988: W stępne
wyniki badań składu m ineralogicznego frakcji ilastej wybranych mad wiślanych. Rocz. G lebozn. t.
39, z. 3 :2 0 9 -2 1 3 .
38. CIEŚLA W., KUCHARSKI J. 1988: W łaściw ości osadów ściekow ych i ich przyrodnicze w ykorzy­
stanie. Zalecenie Zakładu Projektowo-U sługow ego Ochrony Środowiska, Gdańsk, ss. 23.
39. KUŹNICKI F., BIA ŁO U SZ S., CIEŚLA W. i in. 1989: Systematyka gleb Polski. Wyd. IV. Rocz.
Glebozn. t. 40, z. 3/4.
40. CIEŚLA W ., KUCHARSKI J. 1989: Preliminary research on agricultural usage from chosen
purfication plants o f B ydgoszcz Voivodship. Pieśtany: 37-38.
41. CIEŚLA W., KOPER J. 1990: W pływ w ieloletniego nawożenia gleby na dynamikę niektórych frakcji
fosforu organicznego. Rocz. Glebozn. t. 41, z. 3/4: 85-93.
42. CIEŚLA W., KOPER J. 1990: W pływ w ieloletniego nawożenia mineralno-organicznego na kształ­
towanie się fosforu organicznego i przyswajalnego oraz aktywności enzymatycznej w glebie. Rocz.
Glebozn. t. 41, z. 3/4: 7 3 -8 3 .
43. CIEŚLA W., KOPERA J. 1990: Inositolic phosphorus in som e soils under traditional cultivation and
fertilization and in soils subjected to a long-term static fertilization experiment. Pol. J. Soil Sei. t. 23,
z. 1: 4 5 -5 0 .
44. CIEŚLA W., M ALCZYK P., KĘDZIA W. 1992: M ikroelementy w glebach lekkich dorzecza Brdy.
M ateriały VII Sympozjum “M ikroelementy w rolnictwie”. Wrocław: 31 -3 4 .
45. CIEŚLA W., NIEDW IGA O. E., OW EDYK J. 1992: Kierunki podwyższania żyzności gleb i
plonowania zbóż. Wyd. Ukraińskiej Akademii Nauk Rolniczych.
46. CIEŚLA W. 1993: Kadry, zaplecze badawcze i aktualne kierunki działalności gleboznaw stw a w
Polsce. Materiały konferencji problemowo-m etodycznej “W spółczesne problemy badawcze i dyda­
ktyczne z zakresu ochrony i kształtowania zasobów glebow ych Polski”. Kołobrzeg: 31-44.
47. CIEŚLA W., M ALCZYK P., KĘDZIA W. 1993: Glin wym ienny w glebach leśnych okolic Zakładów
A zotow ych w e W łocławku. Zesz. Nauk. PAN “Człow iek i środow isko” - Chrom, nikiel i glin problemy ekologiczne i metodyczne, z. 2: 205-210.
102
Wspomnknw o profesorze W. Cieśli
48. CIEŚLA W ., D Ą BK O W SK A -N A SK R Ę T H., M ALCZYK P., KĘDZIA W. 1993: Zmiany zakwaszenia gleb leśnych w okolicy Zakładów A zotow ych w e W łocławku. Sym pozjum Naukowe “Przy­
rodnicze i antropogeniczne przyczyny oraz skutki zakwaszania gleb”.
49. CIEŚLA W ., ZALEW SKI W. 1993: Zmiany odczynu i w łaściw ości sorpcyjnych gleb uprawnych w
otoczeniu Kombinatu Cem entowo-W apiennego KCW Kujawy. Sympozjum Naukowe “Przyrodni­
cze i antropogeniczne przyczyny oraz skutki zakwaszania gleb”.
50. CIEŚLA W., D Ą BK O W SK A -N A SK R Ę T H., DŁU G O SZ J. 1993: Total lead contents in black earth
o f Kujawy region. Pol. J. Soil Sei. t. 26, z. 1: 43-47.
51. CIEŚLA W ., D Ą B K O W SK A -N A SK R Ę T H., DŁU G O SZ J., JAW ORSKA H., ZALEW SKI W.
1993: Chrom i nikiel w czarnych ziem iach i glebach płowych obszaru Kujaw oraz Ziemi D obrzyń­
skiej. Zesz. Nauk. PAN “C złow iek i środow isko” - Chrom, nikiel i glin - problemy ekologiczne i
m etodyczne z. 2: 43-48.
52. CIEŚLA W., ZALEW SKI W., DĄ BK O W SK A -N A SK R Ę T H., KUCHARSKI J. 1993: Zawartość
metali ciężkich w glebie i kupkówce pospolitej w 3 roku po zastosowaniu osadów ściekow ych. Zesz.
Probl. Post. Nauk Roi. z. 409: 4 3 -5 0 .
53. CIEŚLA W ., KOPER J., LASKOW SKI J. 1993: Fosfor organiczny i jego frakcje w glebach z
w ieloletniego doświadczenia polow ego. Zesz. Nauk. AR Kraków, t. 277, z. 37: 9 7 -1 0 8 .
54. CIEŚLA., M ARCINEK J. 1994: Horizon notation o f Polish Soils. Rocz. Glebozn. Supl. t. 44: 3 -9 .
55. CIEŚLA W ., D Ą BK O W SK A -N A SK R Ę T H., BORO W SK A K., M ALCZYK P., KĘDZIA W. 1994:
Pierwiastki śladow e w glebach wybranych obszarów Pomorza i Kujaw. Zesz. Probl. Post. Nauk Roi.
z. 414: 6 3 -7 0 .
56. CIEŚLA W ., D Ą BK O W SK A -N A SK R Ę T H., ZALEW SKI W., DŁU G O SZ J. 1994: Evaluation o f
microelem ents contents in arable soils o f Eastern W ielkopolska Lowland. Rocz. G lebozn. Supl., t.
44: 7 9 -8 4 .
57. CIEŚLA W ., D Ą BK O W SK A -N A SK R Ę T H., DŁUGO SZ J., ZALEW SKI W. 1994: Chrom i nikiel
w czarnych ziem iach obszaru Kujaw. Zesz. Nauk. ATR - Rolnictw o z. 36.
58. CIEŚLA W ., ZALEW SKI W., JAW ORSKA H. 1994: Acidity and related properties in arable soils
in the midst o f KCW -Kujawy Lime and Cement Plant. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. z. 413.
59. CIEŚLA W ., M ALCZYK P., KĘDZIA W., PACHOCKI K. 1994: 137Cs i 134Cs w glebach woj.
bydgoskiego. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. z. 414: 11-20.
60. CIEŚLA W., BO RO W SK A K. 1994: Selen i niektóre m etale ciężkie w tkankach zajęcy pozyskanych
z różnych warunków siedlskowych. Zesz. Nauk. PAN “C złow iek i środow isko”.
61. CIEŚLA W ., JAW ORSKA H., ZALEW SKI W ., DŁUGO SZ J. 1994: Chrom i nikiel w wybranych
glebach płowych z Ziemi Dobrzyńskiej oraz północnego i zachodniego obrzeża czarnych ziem
kujawskich. Zesz. Nauk. ATR z. 36.
B. Artykuły i komunikaty naukowe
1. TERLIKOWSKI F., REIM ANN B., CIEŚLA W. i in. 1952: Charakterystyka gleb gospodarstwa PGR
G ąsawy pow. Szamotuły. Rocz. Nauk Roi. t. 6 6 -A -l.
2. REIM A NN B., CIEŚLA W. 1955: Badanie gleb nizinnych gospodarstwa Porzęczew o i W ąbiewo
pow. Kościan. Rocz. Nauk Roi. t. 7 2 -A -l.
3. CIEŚLA W ., BAR ANO W SK I T. 1957: Gleby Żuław W iślanych na trasie w ycieczki PTGleb.
Materiały kursokonferencji terenowej zjazdu PTGleb. ss. 3.
4. CIEŚLA W. 1962: Uwagi o w łaściw ościach czarnych ziem kujawskich. (Praca popularnonaukowa).
N ow e Roi. z.2, ss. 2.
5. CIEŚLA W. 1965: Problematyka czarnych ziem N iziny W ielkopolskiej ze szczególnym uw zględnie­
niem Kujaw. Rocz. WSR w Poznaniu t. 30: 4 3 -5 3 .
6. CIEŚLA W. 1965: Adaptacja metody M. L. Jacksona przygotowania próbek glebow ych do celów
analizy mechanicznej i innych badań glebowych. Rocz. G lebozn. t. 15, dodatek: 2 9 5 -2 9 8 .
Wspomnienie o profesorze W Cieśli
103
7. CIEŚLA W. 1966: Kilka uwag o analizie granulometrycznej gleb i skał macierzystych. Biul. Inst.
G eograf. U A M w Poznaniu, ss. 3.
8. CIEŚLA W., DZIĘCIOŁOWSKI W., M ARCINEK J. 1972: N ow y amerykański system klasyfikacji
gleb. PTGleb., V Komisja G enezy, Klasyfikacji i Kartografii Gleb., ss. 98.
9. CIEŚLA W., WOJTASIK M. 1974: Stan zagęszczenia gleb wytworzonych z glin zw ałow ych w
w ojew ództw ie bydgoskim . Rocz. AR w P oznaniu: 9 5 -9 6 .
10. CIEŚLA W ., W OJTASIK M. 1974: W pływ zagęszczenia gleb na plon buraków cukrowych. R ocz.
AR w Poznaniu: 9 6 -9 7 .
11. CIEŚLA W., BRY ŁK A E. 1974: Porównanie oznaczeń frakcji iłu koloidalnego po sedymentacji
swobodnej i wym uszonej wirowaniem. Minerały ilaste gleb. Puławy: 5 2 -5 6 .
12. CIEŚLA W. 1974: System dydaktyczno-w ychow aw czy Akademii Rolniczej w Poznaniu. Poznań
[wypowiedź]: 6 8 -7 2 .
13. CIEŚLA W. 1975: W łaściw ości czarnoziem ów łąkowych Kujaw na tle potrzeb melioracji. Materiały
narady pt.: “Regulacja stosunków powietrzno-wodnych jako elem ent rolniczego usprawnienia gleb”.
NOT, Bydgoszcz: 3 2 -5 0 .
14. CIEŚLA W. 1976: O zasobach glebow ych i ich wykorzystaniu. M agazyn G azety P om orskiej z dnia
24.04.1976, [m aszynopis] s 10. Skrót wykładu inauguracyjnego roku akadem ickiego 1975/76. Akad.
Tech.-R oi. Bydgoszcz.
15. CIEŚLA W. 1976: M etody przygotowania próbek i separacji frakcji ilastej. Pr. Kom. M ineralogii
Gleb. PTG leb. nr VII/2 Warszawa: 1-19.
16. CIEŚLA W. 1977: Znaczenie gęstości gleb dla w łaściw ości fizycznych i wzrostu roślin. Materiały z
ogólnokrajowej kursokonferencji. B ydgoszcz 1977.
17. CIEŚLA W ., M ICHAŁEK E., REIM A N N В. 1977: M orfologia i w łaściw ości czarnoziem ów
leśno-łąkow ych i niektórych innych gleb występujących na Rów ninie Kościańskiej. Mat. Nauk.
Zjazdu z okazji 40-lecia PTGleb. Poznań, cz. 1: 55 -5 8 .
18. CIEŚLA W ., MICHAŁEK B., REIM A N N B. 1977: W łaściw ości chem iczne czarnoziem ów leśnołąkow ych i niektórych gleb występujących na Rów ninie Kościańskiej. Mat. Nauk. Zjazdu z okazji
40-lecia PTGleb. c z .l: 125-131.
19. CIEŚLA W. 1978: O działalności naukowo-badawczej Akademii Techniczno-R olniczej im. J. J.
Śniadeckich w Bydgoszczy. Wyd. BTN “Bydgostiana” nr 8: 2 5 -3 1 .
20. CIEŚLA W. 1979: W pływ eksploatacji i przerobu surow ców mineralnych w Zachodnio-Kujawskim
Okręgu Przem ysłow ym na środowisko. Skutki eksploatacji, zasięg w pływ ów , m etody i sposoby
ograniczenia ujemnych w pływ ów . Mat. na Sesję Nauk. organizowaną przez K om isję Planowania
przy Radzie M inistrów i PA N - Komitet Naukowy PAN - “C złow iek i Środow isko”, Konin:
146-155.
21. CIEŚLA W., SK O W RO ŃSKA J. 1980: Niektóre metody oznaczenia kationowej pojem ności
sorpcyjnej frakcji ilastej gleb. Pr. Kom. Nauk. PTGleb. nr 1/12.
C. Opracowania kartograficzno-gleboznawcze
1. Mapa gleb Polski w skali 1: 300 000, arkusze: Poznań C-2, Zbąszyń C -l, W rocław B-3, B ydgoszcz
B-2, Zgorzelec D - l, Opole E-2, Wałbrzych E -l, Płock C-3. Mapy poufne, opublikowane w latach
1957-58 przez Państw owe W ydaw nictw o G eologiczne. Warszawa.
2. Mapa gleb Polski w skali 1:1 000 000, rok 1968. Państwowe W ydaw nictw o G eologiczne, Warszawa.
3. Polska Mapa Gleb w skali 1:500 000, rok 1972. Państwowe W ydaw nictw o G eologiczne, Warszawa.
4. Opracowania gleboznaw cze obiektów rolnych w liczbie 48. Są to opracowania nie publikowane,
oddane bezpośrednio do użytku praktyki, wykonane w latach 1951-1968. M ateriały te zawierały
mapy gleb w skalach szczegółow ych 1:5 000 lub 1:10 000, opisy oraz materiały analityczne. Służyły
one do opracowania planów urządzeniowych przedsiębiorstw rolnych: PGR, Spółdzielni Produkcyj­
nych i Zakładów D oświadczalnych. B yły to prace zespołow e.
104
Wspomnienie o profesorze W. Cieśli
5. W pływ zw iązków em itowanych do atmosfery przez Zakłady A zotow e w e W łocławku na biologię i
szatę roślinną terenów przyległych. B ydgoszcz 1974, ss. 160. Praca zbiorowa wykonana pod
kierow nictw em i przy udziale W. Cieśli na zam ówienie “Prosynchemu” w G liwicach, w związku z
dalszą rozbudową Zakładów A zotow ych w e W łocławku.
6. CIEŚLA W. 1981: Groundwater salinity map o f alluvial soils in Shatt-Al-Arab Region. WarszawaBagdad (Hydroprojekt).
7. CIEŚLA W. 1981: Water permeability map o f alluvial soils in Shatt-Al-Arab Region. WarszawaBagdad (Hydroprojekt).
8. W pływ emisji zanieczyszczeń na zmiany w środowisku przyrodniczym w rejonie Zakładów A zoto­
wych w e W łocławku. Badania zespołow e interdyscyplinarne wykonane w latach 1976-1979. Zakład
G leboznawstwa, (m aszynopis) 5 tom ów w sumie ok. 1000 stron (wraz z tabelami i wykresami). W.
Cieśla był kierownikiem pracy i współautorem tekstów opracowań etapowych. Pracę wykonano na
zlecenie Biura Projektów “Prosynchem ” w Gliwicach.
9. Wskazania dla dokonania zadrzewień strefy ochronnej zbiorczej oczyszczalni ścieków (GOS) w e
W łocławku. Zakład Gleboznawstwa (m aszynopis) 1977, ss. 35, tab. 6.
10. Badania gleb na terenie Leśnego Parku Kultury i W ypoczynku w B ydgoszczy. Zakład G leboznaw ­
stwa (m aszynopis), ss. 50 i mapa gleb w skali 1: 1 000, 1977 r. W. Cieśla przeprowadził badania
terenowe i był współautorem opracowania. Praca wykonana na zlecenie “M iastoprojektu” w B yd­
goszczy.
l i a . Ocena degradacji gleb i roślin w otoczeniu Zakładów Chem icznych “Zachem ” w B ydgoszczy.
Zakład G leboznaw stwa (m aszynopis) 1977, ss. 200 (tekst stron 3 0 -z esta w ie n ia , tabele, wykresy).
W. C ieśla kierownictwo i współautorstwo pracy zespołowej - interdyscyplinarnej. Pracę wykonano
na zlecenie Biura Projektów “Proat” w Szczecinie,
l lb . W skazania dla dokonania zadrzewień strefy ochronnej Zakładów A zotow ych w e W łocławku.
Zakład G leboznaw stwa (m aszynopis) 1977, ss. 60. W. Cieśla kierownictwo i współautorstwo pracy
zespołow ej - interdyscyplinarnej. Pracę wykonano na zlecenie “Prosynchemu” w Gliwicach.
12. Badania gleboznaw cze ze skażeniami zadrzewień i przebudowy istniejących drzewostanów na terenie
strefy ochronnej Zakładów Farb Okrętowych w Kącku W ielkim koło Gdyni. Zakład G leboznaw stwa
(m aszynopis) 1978, ss. 61 + 8 tabel. Praca zespołowa, W. Cieśla kierował pracą i jest współautorem
tekstu. Praca zlecona przez “Proat” w Szczecinie.
13. W pływ wgłębnej uprawy i nawożenia gleby z uw zględnieniem uprawy pasmowej na plonowanie
buraków cukrowych. Problem resortowy 5C K -C .01.-02. Praca zespołow a, Zakład G leboznaw stwa
(m aszynopis) 1978. W. Cieśla kierował pracą i jest współautorem tekstu. Praca zlecona przez IHAR
w Radzikowie.
14. Badania degradacji gleb w zasięgu normatywnej strefy ochronnej zbiornika Uśredniającego Zakła­
dów Chem icznych “Zachem” w Bydgoszczy. Zakład Gleboznawstwa (m aszynopis) 1980, ss. 30 +
11 tabel. Praca zlecona przez “Proat” w Szczecinie.
15. Alluvial soils in Shatt Al-Arab Region. Warszawa-Bagdad. Pracę przekazano stronie irackiej.
D. Sprawozdania z prac badawczych
1. CIEŚLA W. i in. 1991: Ocena stanu gleb uprawnych w regionie kujawsko-pomorskim z punktu
widzenia zawartości mikroskładników i metali ciężkich, ich nadmiaru i niedoboru. Sprawozdanie z
pracy badawczej na zlecenie MEN. Katedra Gleboznawstwa: 1-83 (maszynopis).
2. CIEŚLA W ., ZALEW SKI W. 1992: W pływ Kombinatu KCW “Kujawy” na odczyn gleby. Sprawoz­
danie z pracy badawczej na zlecenie Kombinatu. Katedra Gleboznawstwa: 1-138 (m aszynopis).
3. CIEŚLA W. 1991: Zarys dziejów studiów i badań rolniczych. Referat w ygłoszony z okazji jubileuszu
40-lecia ATR (m aszynopis), ss. 13.
4. CIEŚLA W., M ALCZYK P., KĘDZIA W. 1993: Stan radiochemiczny gleb woj. bydgoskiego.
Sprawozdanie z pracy badawczej na zlecenie W ydziału Ochrony Środowiska Urzędu Woj. w
B ydgoszczy. Katedra Gleboznawstwa: 1-33 (maszynopis).
Wspomnienie o profesorze W. Cieśli
105
5. CIEŚLA W ., ZALEW SK I W. i in. 1993: Ocena stanu środowiska przyrodniczego po naw ożeniu gleb
uprawnych osadami ściekow ym i z oczyszczalni ścieków w Słupsku. Sprawozdanie z prac na zlecenie
W odociągów Słupsk Spółka z o.o. Katedra Gleboznawstwa: 1 -37 (m aszynopis).
6. CIEŚLA W. 1993: Formy potasu w glebie. Referat dla Polskiego Tow. A grotechnicznego. Katedra
G leboznawstwa: 1 -4 (m aszynopis).
7. CIEŚLA W. 1993: Stanowisko w sprawie w ydzieleń na mapie świata form i stopnia degradacji gleb
pow odow anego przez człow ieka na obszarze Polski. (World map o f the status o f human induced soil
degradation). Autorzy: L. R.Oldeman, R. T. A. Hakling, W. Sombrock. Katedra G leboznawstwa:
1-4 (m aszynopis).
8. CIEŚLA W. 1993: O cena planu i programu dziennych studiów inżynierskich kierunku Inżynieria
Środowiska, specjalność Rekultywacja Terenów Zdegradowanych. Ocena wykonana dla W ydziału
B udow nictw a ATR. Katedra Gleboznawstwa: 1 -4 (m aszynopis).