Wieści z Julkowego Przedszkola nr 4(30)/2008

Przedszkole Samorządowe nr 15
im. Juliana Tuwima
w Białej Podlaskiej
"Dwa są szczęścia na świecie:
Jedno małe - być szczęśliwym,
Drugie wielkie - uszczęśliwiać innych."
Julian Tuwim
Polskie obrzędy i tradycje wielkanocne
Wielki Piątek
Wielka Sobota
Niedziela Wielkanocna
Poniedziałek Wielkanocny
Wielkanocna święconka i jej symbole
Wielkanocne symbole
Informacje
Zbliżają się kolejne Święta Wielkanocy, zatem:
Ogarnięci tą wielką tajemnicą życzymy Wam wiele radości i
dobra.
Niech Ten, który powstał z grobu, wzmocni wiarę, rozpali
miłość, niech stanie się dla Was źródłem pokoju,
zrozumienia i szacunku.
Dyrektor, Rada Pedagogiczna i Pracownicy
Przedszkola nr 15
Strona główna
Tel.: 0 83 343 73 52
E-mail: [email protected]
http://www.przedszkole_pietnastka.republika.pl/
ul. Akademicka 8
21-50 Biała Podlaska
Wielki Piątek
Niegdyś był dniem ścisłego postu wieńczącym 40 dniowy okres umartwienia i żałoby. Przeżywano go
tylko o chlebie i wodzie. Dzisiaj nadal obowiązuje
ścisły post - tego dnia można zjeść jeden posiłek
do syta oraz dwa lekkie, wstrzymując się od
jedzenia mięsa.
Na Kurpiach i w Łowickim był zwyczaj mycia się
w rzece o świcie. Idąc do bieżącej wody należało
nie oglądać się za siebie i zachować milczenie.
Takie mycie zapewniało urodę, leczyło choroby
skóry.
W tym dniu, aby zabezpieczyć zasiewy przed burzą
i gradobiciem zatykano na polach gałązki wierzby
z rozebranej ubiegłorocznej palmy.
Wielka Sobota
To dzień, w którym w kościołach święci się pokarmy, wodę i ogień. Poświęcone w
sobotę pokarmy - jajka, chleb, sól, wędliny, chrzan, ciasto zostaną zjedzone podczas
wielkanocnego śniadania, co ma zapewnić wszystkim domownikom pomyślność na
cały rok.
W tym dniu przed kościołem stawiano kadź z wodą a obok rozpalano ognisko, do
którego wrzucano ciernie głogu lub tarniny, zeszłoroczne palmy, zniszczone obrazy
lub figury świętych. Było to tzw. palenie cierni. Ksiądz święcił wodę i ogień. Starano
się możliwie szybko zabrać ze sobą trochę żaru z ogniska, aby z niego
w domu rozpalić nowy ogień. Z nadpalonych gałązek wykonywano małe korony na
wzór korony cierniowej i zawieszano na krzyżu w izbie, pojedyncze gałązki wsuwano
w poszycie dachu, aby zabezpieczyć dom przed pożarem. Poświęconą wodę jako
pierwsi starali się zaczerpnąć pszczelarze, ponieważ wierzono, iż kto pierwszy to
uczyni temu będą szykowały pszczoły. Przyniesioną do domu wodą święcono
budynek, obejście, a także wlewano do studni, co miało sprawić, że woda w niej
będzie zawsze czysta i zdrowa. W wielką sobotę przypadał również najmilszy,
przedświąteczny obowiązek - dekorowanie pisanek. Niegdyś do
zdobienia jaj wykorzystywano głównie naturalne barwniki:




łupinki od cebuli barwiły jajka na brązowo,
wywar z młodego żyta lub trawy - na zielono,
sok z buraków na różowo,
owoce czarnego bzu na fioletowo.
Na takich kolorowych jajkach skrobano ostrym narzędziem różnego rodzaju wzory,
motywy kwiatowe. Niejednokrotnie przed barwieniem jajka nanoszono na nie wzory z
gorącego wosku. Następnie zanurzano je w barwnikach i wosk usuwano.
Niedziela Wielkanocna
Najstarsze i najważniejsze święto chrześcijańskie
upamiętniające Zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa.
Jest to święto radości i życia. Rozpoczyna się Mszą
świętą zwaną rezurekcją (łacińskie słowo resurrectio
oznacza zmartwychwstanie) .
Charakterystyczne dla mazowiecko-podlaskich
obszarów były wyścigi furmanek po zakończeniu
rezurekcji.
Wierzono, że temu kto najszybciej wróci do domu,
najlepiej obrodzi zboże, a wszystkie polowe prace
skończy we właściwym terminie. Po powrocie z
kościoła spożywano uroczyste śniadanie dzieląc się
poświęconymi dzień wcześniej produktami. Skorupek
ze święconych jaj nie można było wyrzucać, należało
je spalić. Jednak na Kurpiach było w zwyczaju tłuc i
rozsypywać je po obejściu, aby zabezpieczyć
gospodarstwo przed myszami i
szczurami. Rozsypywano je również na polu, gdzie
miał być siany len, aby plon był lepszy. Mimo że to
święto, nie można było odpoczywać leżąc, ponieważ
zboże będzie leżeć i da marne plony.
Poniedziałek Wielkanocny
Zwany Dyngusem lub Lanym Poniedziałkiem. W tym
dniu nie można było zbyt długo spać. Z samego
rana w większości polskich mieszkań rozgrywa się
wyścig, kto zdąży pierwszy ochlapać śpiących
domowników. Dawniej też tak było. Jednak po
oblewaniu wodą, smagano się witką, ponieważ
dyngus oznaczało - wodą polewanie lub podarek
natomiast śmigus - witką uderzanie. Od polania
wodą można się było wykupić piękną pisanką
(podarek).
Wielkanocna święconka i jej symbole
Warto pamiętać, że dobór potraw w koszyku
nigdy nie był przypadkowy. Od wieków każdy
Boży dar symbolizował co innego, uznanego
przez ludową jak i chrześcijańską tradycję.
Potraw
w koszyku nie powinno być mniej niż siedem
Symbolizują one bowiem treść chrześcijaństwa.
Chleb we wszystkich kulturach ludzkości był i jest pokarmem
podstawowym, niezbędnym do życia. Gwarantował dobrobyt i
pomyślność.
Jajko - jest symbolem życia i płodności, jest dowodem
odradzającego się życia, symbolem zwycięstwa nad śmiercią.
Tradycja barwienia jajek sięga czasów starożytnych Egipcjan i
Persów. Kolor czerwony był jeszcze po średniowieczu
przeważającym kolorem jajka. Jest to kolor krwi, miłości,
zwycięstwa, godności królewskiej. Dla chrześcijan jajko stało się
symbolem zmartwychwstania Chrystusa. Obrazem tego jest
pęknięta skorupka, z której wyłania się nowe życie.
Sól to minerał życiodajny, dawniej posiadający moc odstraszania
wszelkiego zła. Bez soli nie ma życia. To także oczyszczenie,
samo sedno istnienia i prawdy. Stąd twierdzenie o „soli ziemi", jak
to w Kazaniu na Górze powiedział Chrystus o swoich uczniach.
Wędlina zapewnia zdrowie i płodność, a także dostatek.
Ser jest symbolem zawartej przyjaźni między człowiekiem a siłami
przyrody, a przede wszystkim stanowi gwarancję rozwoju stada
zwierząt domowych. Ser jest bowiem produktem mlecznym
pochodzącym od krów, owiec i kóz.
Chrzan zawsze był starym ludowym znamieniem wszelkiej siły i
fizycznej krzepy.
Ciasto do koszyka ze święconką weszło ostatnie, jako symbol
umiejętności i doskonałości - zapewne głównie jako popis
domowych gospodyń. Były to głównie wielkanocne baby - zawsze
wypiek własny, domowy.
Koszyk winien być z wikliny, słomy lub sosnowych łubów.
Wyścielony serwetą, ozdobiony bielą koronek i zielenią
bukszpanu lub gałązek borówki, był wyrazem wielkiej radości,
którą trzeba się podzielić podczas wielkanocnego śniadania i to w
znaczeniu symbolicznym jak też dosłownym.
Wielkanocne symbole
Baranek - najbardziej znamiennym
symbolem Świąt Wielkanocnych. Wśród
chrześcijan uosabia zwycięstwo
Chrystusa, który jak ofiarny baranek
oddał swoje życie za ludzi, by następnie
zmartwychwstać i odnieść zwycięstwo
nad grzechem, złem i śmiercią.
Najczęściej baranek występuje
z chorągiewką, podobnie jak sylwetka
Zmartwychwstałego Chrystusa ze
sztandarem, symbolem zwycięstwa i
tryumfu.
Wielkanocny ogień - już w czasach
starożytnych powracająca wiosna
witana była ogniskiem radości. Dla nas
chrześcijan wielkanocny ogień oznacza
zwycięstwo światła nad ciemnością.
Sam Chrystus jest światłem, które
przepędza ciemności, ponieważ umarł i
zmartwychwstał dla nas na krzyżu.
Wielkanocna świeca - na niej
przymocowany jest krzyż z wosku, który
przypomina o śmierci i
zmartwychwstaniu Jezusa Chrystusa.
Na czterech końcach krzyża widnieje
rok, w którym obchodzone jest święto.
Na obu końcach krzyża, u góry i na
dole, znajdują się litery: alfa i omega
oznaczające:
Chrystus jest początkiem i końcem
wszystkich czasów. W czterech rogach
krzyża umieszczone są 4
gwoździe przypominające o ranach i
gwoździach na dłoniach i stopach
Jezusa, piąty na przecięciu przypomina
o ranie Jezusa w boku. Cała świeca jest
symbolem Zmartwychwstania Pana.
Materiały źródłowe:
1. Opowieści o polskiej kulturze ludowej Krzysztof Braun
2. Polskie obrzędy i tradycje w wierszu,
zabawie i piosence - Katarzyna Bayer,
Adam Wacławski
3. Jak zorganizować święto - Eva Reuys;
Hanna Viehoff
Informacje
 W związku z planowanymi zakupami upominków dla dzieci z okazji Olimpiady
przedszkolaka, Dnia Dziecka zwracamy się z prośbą do wszystkich Rodziców, którzy
nie uiścili opłaty na rzecz Rady Rodziców o dokonanie wpłat w najbliższym terminie.
 W miesiącu kwietniu w naszym przedszkolu będzie organizowany konkurs
piosenki dziecięcej. Zainteresowane rodziny winny przygotować z dzieckiem jedną
piosenkę do zaprezentowania. Konkretny termin, karty zgłoszenia oraz bliższe
informacje będą przekazane pod koniec bieżącego miesiąca.